Minn Ġebla għal Ħaġra Prezzjuża
Minn korrispondent taʼ Stenbaħ! fil-Belġju
MINĦABBA l-ġmiel straordinarju tagħha, ilha żmien twil kunsidrata bħala waħda mill-ħaġar prezzjuż favoriti. Minħabba l-ebusija tagħha—fil-fatt hija l-iktar sustanza naturali iebsa li jaf biha l-bniedem—tintuża ħafna fl-għodod u fil-makkinarju. Din il-ħaġra li ssaħħrek hija d-djamant.
Xi djamanti famużi huma s-suġġett taʼ ħrejjef affaxxinanti. Dak imsejjaħ Koh-i-noor, li jfisser “Muntanja taʼ Dawl,” instab fl-Indja, xi sebaʼ sekli ilu. Oriġinalment, din il-ġebla kollha ħotob kienet tiżen 191 karat, imma iktar tard ġiet maqtugħa u saret tiżen 109 karati.a Imbagħad hemm ukoll il-Cullinan, li jagħmel parti mill-ġojjelli tal-kuruna Britannika u huwa l-akbar djamant li qatt instab u nħadem.
Minn Ġebla għal Ħaġra Prezzjuża
Id-djamanti ma jkunux ħaġar sabiħ mill-ewwel. Il-biċċa l-kbira minnhom iridu jiġu skavati minn ġo l-art. Bħala medja, iridu jħaffru u jgħarblu 250 tunnellata ġebel u materjal ieħor biex jiksbu karat wieħed taʼ djamant pur. Mill-40 jew 50 miljun karat li jiġu skavati kull sena, frazzjoni żgħira biss minnhom ikunu tajbin biex jagħmluhom ġojjelli.
Djamanti mhux irfinuti jridu jintgħażlu skond id-daqs, il-purità, il-kulur, u l-forma tagħhom. Fl-istat naturali tagħhom, tistaʼ tgħid id-djamanti kollha jkollhom l-impuritajiet. Imma xi kultant, xi sezzjoni jistaʼ ma jkollhiex jew tkun relattivament ħielsa mill-impuritajiet. F’każi bħal dawn, il-parti li ma jkollhiex impuritajiet tiġi iżolata billi tinqataʼ barra jew tiġi sserrata. Meta jkunu involuti djamanti kbar li jiswew ħafna flus, nies tas-sengħa xi drabi jdumu jiddeliberaw xhur sħaħ qabel ma jaqtgħu. U bir-raġun kollu, meta tikkunsidra li żball wieħed waqt il-qtugħ jistaʼ jnaqqas ferm il-valur tad-djamant jew saħansitra jirrovina l-ħaġra kollha kemm hi.
Finalment, id-djamant jikseb il-faċċetti tiegħu permezz taʼ l-illostrar, li jrid jaqbel mal-forma tad-djamant. Dawn il-faċċetti jżejnu lill-ħaġra prezzjuża bil-kapaċità li tirrifletti d-dawl, u b’hekk id-djamant jiġi jlellex, ħaġa li hu magħruf sew għaliha.
L-ewwel darba li xi djamant jattira l-attenzjoni tiegħek bit-tlellix u s-sbuħija tiegħu, ftakar fix-xogħol iebes tal-ħaddiema tal-minjieri u l-preċiżjoni u s-sengħa taʼ dawk li jaħdmuh. Mingħajrhom, id-djamant qatt ma kien se jiġi trasformat minn ġebla qisha tal-ħġieġ li ma fiha xejn speċjali għal ġojjell taʼ ġmiel li ma bħalu.
[Nota taʼ taħt]
a Karat huwa mod kif jitkejjel l-użin, li huwa ugwali għal 0.2 grammi.