Dar Nadifa—L-​Irwol li Lkoll Għandna

Minn kittieb għal Stenbaħ! fil-​Messiku

KEMM hi xi ħaġa sabiħa li tgħix f’ambjent nadif! Madankollu, minħabba li l-​ħmieġ qed jiżdied fil-​bliet qed isir iktar diffiċli li nżommu l-​ambjent tagħna nadif u organizzat.

Il-gvernijiet qed jitħabtu biex iżommu t-​toroq nodfa billi jagħmlu arranġamenti ħalli jinġabar iż-​żibel, iżda minkejja dan, il-​ħmieġ qed ikompli jakkumula f’xi postijiet fejn jidher ikrah u anki jsir taʼ theddida għas-​saħħa pubblika. Iż-​żibel li jakkumula jistaʼ jwassal għal żjieda taʼ ġrieden, kokroċ, u annimali oħrajn li jġibu l-​mard. Tistaʼ tagħmel xi ħaġa dwar is-​sitwazzjoni? Iva, żomm darek u madwarek nadif u f’ordni.

L-​Attitudni Mentali Xierqa

Xi wħud jaħsbu li l-​inħawi jew d-​djar maħmuġin huma sinonimi mal-​faqar. Madankollu, m’huwiex neċessarjament hekk. Huwa veru li n-​nuqqas taʼ riżorsi materjali jistgħu jagħmluha iktar diffiċli biex inżommu madwarna nadif. Iżda bħalma jgħid proverbju Spanjol “il-​faqar u l-​indafa ma jiġġildux bejniethom.” Mill-​banda l-​oħra, il-​fatt li xi ħadd ikollu riżorsi materjali biżżejjed m’huwiex garanzija li se jżomm madwaru nadif.

L-indafa fid-​dar u madwarha tiddependi mill-​attitudni mentali li tintwera bl-​azzjoni. Fil-​fatt, biex inżommu dar nadifa jiddependi ħafna mill-​attitudni mentali tal-​familja kollha. Għal din ir-​raġuni, huwa tajjeb li neżaminaw dak li lkoll nistgħu nagħmlu biex ngħinu ħalli nżommu djarna, inkluż l-​inħawi li ngħixu fihom, nodfa.

Skeda Regulari għat-​Tindif

Jidher li x-​xogħol t’omm qatt ma jispiċċa. Minbarra li tkun trid tipprepara l-​ikel u tlesti t-​tfal għall-​iskola, trid taħdem ukoll biex iżżomm id-​dar u madwarha nadif. Qatt innotajt li spiss hija l-​omm li tiġbor il-​ħwejjeġ maħmuġin jew l-​affarijiet persunali li t-​tfal iħallu barra fil-​kamra tagħhom? Skeda tajba taʼ ndafa tinkludi li l-​familja kollha tgħin biex tħaffef it-​tagħbija taʼ l-​omm.

Xi nisa miżżewġin jiddeċiedu li hemm affarijiet li għandhom bżonn l-​attenzjoni u li jkollok tnaddafhom kuljum, filwaqt li postijiet oħra fid-​dar jistgħu jitnaddfu darba fil-​ġimgħa, u oħrajn darba fix-​xahar. Fil-​fatt, hemm xi affarijiet li jistgħu jiġu pjanati biex isiru darba fis-​sena. Per eżempju, fid-​djar taʼ Betel, fil-​fergħa tax-​Xhieda taʼ Ġeħova f’kull pajjiż, kull sena jsir it-​tindif tal-​kmamar fejn iżommu l-​ħwejjeġ u affarijiet oħra. Din hija okkażjoni biex jarmu affarijiet li m’għandhomx bżonn u biex jirranġaw din il-​kamra. Hemm ukoll skeda regulari biex jitnaddfu l-​ħitan.

Hemm postijiet fid-​dar fejn l-​indafa hija essenzjali għal saħħa tajba, bħalma hija l-​kamra tal-​banju. Għalkemm għandu jsir tindif ħafif kuljum, għandu jsir tindif iktar sew, forsi darba fil-​ġimgħa, biex dan iżomm il-​batterji milli jakkumulaw. Xi wħud jaħsbu li t-​tbajjaʼ li jakkumulaw fit-​tojlit huma xi ħaġa inevitabbli u li hija xi ħaġa impossibbli biex tneħħihom. Madankollu, se ssib djar fejn it-​tojlit ikun kompletament nadif u jleqq. Dak kollu li hemm bżonn huwa li tnaddfu spiss u tuża prodotti magħmulin apposta għal hekk.

Il-kċina wkoll għandha bżonn titnaddaf sew. Għalkemm taħsel il-​platti u tnaddaf il-​wiċċ tal-​kuker u l-​uċuħ tal-​bank kuljum, kultant żmien​—forsi darba f’xahar​—ikun hemm bżonn li tnaddaf iktar sew, forsi wara l-​friġġ u l-​kuker u taħt is-​sink. Meta tnaddaf il-​cupboards spiss se tevita li l-​kokroċ u insetti oħra taʼ ħsara jagħmluhom id-​dar tagħhom.

Il-​Kooperazzjoni tal-​Familja

Xi ġenituri jagħmlu xi regoli lit-​tfal tagħhom u jħarrġuhom biex meta joħorġu mill-​kamra tagħhom fil-​għodu qabel ma jmorru għall-​iskola, jagħmlu s-​sodda, jitfgħu l-​ħwejjeġ maħmuġin f’posthom, u jħallu l-​affarijiet tagħhom f’ordni. Regola tajba għal kulħadd hi, “Post għal kollox u kollox f’postu.”

Barra minn hekk, xi membri tal-​familja jistaʼ jkollhom inkarigu jew parti speċifika mid-​dar xi jnaddfu. Per eżempju, iżomm il-​missier l-​affarijiet f’posthom fil-​garaxx u jnaddfu sew taʼ l-​inqas darba f’sena? Jistaʼ xi ħadd mit-​tfal jagħmel dan? Min jieħu ħsieb biex ma jitlax ħaxix ħażin fil-​ġnien, jew min jieħu ħsieb jaqtaʼ l-​ħaxix? Dan kemm-il darba jrid isir biex barra d-​dar ikun jidher nadif u pulit? Hemm xi kantina fid-​dar jew xi kamra fejn terfaʼ l-​affarijiet li għandha bżonn tiġi ċċekkjata biex l-​affarijiet li m’għandikx bżonn tarmihom, u b’hekk il-​post jinżamm f’ordni? Jekk inhu hekk, min se jagħmel dan? Xi ġenituri jagħtu xi inkarigi lit-​tfal tagħhom billi darba kull wieħed jagħmlu dawn l-​inkarigi bejniethom.

Għalhekk, agħmel skeda tajba biex iżżomm darek nadifa. Kemm jekk tagħmel it-​tindif int stess jew mal-​familja tiegħek jew ikollok bżonn tħallas lil xi ħadd biex jgħinek, huwa neċessarju li jkollok skeda pjanata sew. Waħda omm li żżomm darha tassew nadifa tgħidilna kif il-​familja kollha tikkoopera biex iżżommha nadifa: “Aħna nqassmu x-​xogħol tad-​dar bejni u bejn it-​tlett ibniet tiegħi. Norma Adriana tnaddaf il-​kamra taʼ l-​ikel, iż-​żewġ kmamar tas-​sodda, it-​terrazzin, u quddiem id-​dar. Ana Joaquina tieħu ħsieb il-​kċina. Jien naħsel il-​ħwejjeġ u nieħu ħsieb affarijiet oħra filwaqt li María del Carmen taħsel il-​platti.”

Dehra Sabiħa tad-​Dar minn Barra

Xi ngħidu dwar id-​dehra tad-​dar minn barra? Kemm jekk tgħix f’dar kbira jew f’dar żgħira, għandek bżonn skeda biex iżżommha nadifa u tidher sabiħa minn barra. Per eżempju, il-​grada tad-​dar forsi għandha xi ċappetti neqsin. Tistaʼ timmaġina kemm tkun tidher kerha l-​grada jekk ma ssewwihiex u tispiċċa tinqalaʼ minn postha. L-​istess jistaʼ jingħad għaż-​żibel li jitħalla jakkumula quddiem id-​dar jew fuq il-​bankina fil-​viċin. Barra minn hekk, xi drabi l-​laned, l-​għodod, u affarijiet oħra jitħallew jakkumulaw gozz quddiem id-​dar u dawn jistgħu jsiru l-​menqa taʼ l-​insetti.

Xi familji ddeċidew li kuljum jew kull ġimgħa, skond kemm ikun hemm bżonn, jikinsu u jnaddfu l-​postijiet madwar djarhom, bħal per eżempju l-​bankina u anki t-​triq quddiem djarhom. Huwa minnu li f’xi pajjiżi, il-​gvernijiet għandhom skeda tajba biex iżommu l-​inħawi nodfa, iżda f’xi pajjiżi oħra m’hemm ebda skeda bħal din. Mingħajr dubju, l-​inħawi fejn ngħixu se jidhru ħafna aħjar u se jkunu taʼ inqas periklu għas-​saħħa jekk kollha kemm aħna nagħmlu l-​almu tagħna biex inżommuhom nodfa.

Xi familji mhux biss għandhom skeda li tinkludi l-​faċendi li semmejna qabel, iżda wkoll iniżżlu dan fuq biċċa karta u jagħmluha fejn il-​familja tistaʼ taraha u timxi magħha. Dan jistaʼ jipproduċi riżultati tajbin. Bla dubju, ma inkludejniex dak kollu li għandek tkun taf dwar l-​indafa. Per eżempju, għandek bżonn tiddeċiedi liema prodotti taʼ tindif huma l-​iktar adattati fil-​komunità tiegħek u liema għodod tistaʼ tixtri skond kemm għandek flus.

Bla dubju dawn is-​suġġerimenti qosra jagħmlu lill-​membri tal-​familja iktar konxji tal-​bżonn li żżommu darkom u l-​inħawi tagħkom nodfa. Ftakru, l-​indafa fid-​dar u l-​inħawi tagħkom tiddependi mhux minn kemm għandkom flus imma mill-​attitudni mentali tagħkom.

[Kaxxa f’paġna 28, 29]

Skeda Prattika għat-​Tindif tad-​Dar

Uża l-​ispazju provdut biex tkun tistaʼ żżid il-​punti tiegħek mal-​lista

Nota Importanti: Jistaʼ jkun taʼ periklu kbir li tħallat flimkien il-​prodotti tat-​tindif b’mod speċjali meta tħallat il-​bliċ maʼ l-​ammonja

✔ Kuljum

❏ Il-​kamra tas-​sodda: Agħmel is-​sodod u poġġi l-​affarijiet f’posthom

❏ Il-​kċina: Aħsel il-​platti u s-​sink. Żomm il-​banek u l-​imwejjed nodfa u puliti. Iknes jew jekk ikun hemm bżonn aħsel l-​art

❏ Il-​kamra tal-​banju: Aħsel is-​sink u t-​tojlit. Agħmel l-​affarijiet f’posthom

❏ Is-​salott u kmamar oħra: Poġġi l-​affarijiet f’posthom. Agħti tindifa ħafifa lill-​għamara. Jekk ikun hemm bżonn, iknes, aħsel, u naddaf l-​art b’ħuver

❏ Id-​dar kollha: Tarmix iż-​żibel kif ġie ġie. Poġġih f’postu

✔ Kull Ġimgħa

❏ Il-​kamra tas-​sodda: Biddel il-​lożor. Jekk ikun hemm bżonn, iknes, aħsel l-​art, jew naddaf l-​art b’ħuver. Farfar l-​għamara

❏ Il-​kċina: Naddaf il-​kuker u l-​forn, l-​affarijiet li jkun hemm fuq il-​bank tal-​kċina, u s-​sink. Aħsel l-​art

❏ Il-​kamra tal-​banju: Aħsel il-​ħitan tad-​doċċa u l-​affarijiet li jkun hemm imwaħħlin magħha. Naddaf it-​tojlit, fejn tpoġġi l-​affarijiet tal-​kamra tal-​banju, u wċuħ oħra bid-​disinfettant. Biddel ix-​xugamani skond kemm ikun hemm bżonn. Iknes jew aħsel l-​art

✔ Kull Xahar

❏ Il-​kamra tal-​banju: Aħsel sew il-​ħitan kollha

❏ Id-​dar kollha: Naddaf il-​xambrelli tal-​bibien. Naddaf b’ħuver jew farfar sew it-​tapizzerija. Aħsel l-​iscreens tat-​twieqi, it-​twieqi, u x-​xambrelli tat-​twieqi skond kemm ikun hemm bżonn

❏ Il-​ġnien, il-​bitħa, il-​garaxx: Jekk ikun hemm bżonn, iknes u naddaf. Evita li jakkumula ż-​żibel jew affarijiet li m’għandikx bżonn

✔ Kull Sitt Xhur

❏ Il-​kamra tas-​sodda: Aħsel il-​bedspreads skond kif it-​tabella tgħidlek biex taħsilhom

❏ Il-​kċina: Battal u naddaf sew il-​friġġ

❏ Il-​kamra tal-​banju: Battal u naddaf l-​ixkafef u l-​kxaxen. Armi l-​affarijiet li jkunu skadew

❏ Id-​dar kollha: Naddaf il-​lampi, il-​fannijiet, u l-​fanali tad-​dawl. Naddaf il-​bibien

✔ Kull Sena

❏ Il-​kamra tas-​sodda: Battal u naddaf sew il-​gwardarobba. Armi l-​affarijiet li m’għandikx bżonn. Aħsel il-​gvieret. Naddaf bil-​ħuver jew farfar is-​saqqijiet. Naddaf l-​imħaded skond kif it-​tabella tgħidlek biex taħsilhom

❏ Il-​kċina: Battal u naddaf sew l-​ixkafef, il-​cupboards, u l-​kxaxen. Armi l-​affarijiet li m’għandikx bżonn. Ċaqlaq l-​appliances ħalli tkun tistaʼ tnaddaf il-​wiċċ jew taħthom

❏ Id-​dar kollha: Aħsel il-​ħitan kollha. Naddaf it-​tapizzerija u l-​purtieri skond kif it-​tabella tgħidlek biex taħsilhom

❏ Il-​garaxx u l-​post fejn terfaʼ l-​affarijiet: Iknes sew. Organizza jew armi l-​affarijiet li m’għandikx bżonn

[Stampi f’paġna 30]

“Post għal kollox u kollox f’postu”

[Stampi f’paġna 30]

Jistaʼ jkun hemm bżonn li tarmi dawk l-​affarijiet li m’għadikx tuża