Il-​ħajja mingħajr il-​vista

LI WIEĦED ikun agħma jew li jkollu xkiel serju tal-​vista jistaʼ jkun kaġun taʼ ħafna affarijiet, inkluż inċidenti u mard. Dawn jistgħu jeffettwaw l-​għajnejn, in-​nervi ottiċi, jew il-​moħħ. Nies li jitilfu l-​biċċa l-​kbira tal-​vista jew kollha kemm hi spiss jesperjenzaw ċaħda, niket, u biżaʼ. Però, ħafna jitgħallmu jkampaw tajjeb ħafna u jkollhom ħajja sodisfaċenti.

Normalment, l-​għajnejn huma s-​sors primarju tal-​informazzjoni dwar id-​dinja taʼ madwarna. Allura, meta xi ħadd jitlef il-​vista, jistrieħ ħafna iżjed fuq is-​sensi l-​oħra—is-​smigħ, ix-​xamm, il-​mess, u t-​togħma.

Skont ir-​rivista Scientific American, ir-​riċerka fuq in-​newroplastiċità (il-​kapaċità li għandu l-​moħħ biex jinbidel u jadatta) tissuġġerixxi li l-​moħħ għandu l-​abbiltà “biex jinbidel bl-​esperjenza.” L-​artiklu jżid: “Evidenza qawwija turi li meta jonqos id-​dħul taʼ informazzjoni minn wieħed mis-​sensi tagħna, il-​moħħ hu kapaċi jerġaʼ jorganizza lilu nnifsu biex jappoġġa u jsaħħaħ sensi oħra.” Ikkunsidra dan li ġej:

Is-​smigħ: Minn vuċijiet sa passi tas-​saqajn, il-​ħsejjes jistgħu jpinġu stampa mentali. “Tgħallimt nagħraf u niftakar lin-​nies mill-​vuċi tagħhom u anki minn kif jimxu,” jgħid raġel agħma jismu Fernando. Juan, li hu wkoll agħma, jgħid: “Għal persuna għamja, il-​vuċi taʼ xi ħadd hi l-​identità tiegħu.” U bħalna lkoll, l-​għomja jieħdu nota tat-​ton tal-​vuċi, li jistaʼ jipproduċi varjetà taʼ emozzjonijiet.

Lill-​widna mħarrġa taʼ persuna għamja, il-​ħsejjes jagħtu ħafna informazzjoni dwar l-​ambjent—mid-​direzzjoni tat-​traffiku sad-​daqs taʼ kamra, kif ukoll il-​post taʼ ċerti ostakli.

Ix-​xamm: Is-​sens tax-​xamm jistaʼ jkun sors rikk taʼ informazzjoni, imma mhux biss dwar is-​sors tal-​irwejjaħ. Pereżempju, meta persuna għamja timxi tul ċerta rotta, is-​sens tax-​xamm tagħha jistaʼ jgħinha tifforma mappa mentali li tistaʼ tinkludi ħwienet tal-​kafè, restoranti, swieq, u nibqgħu sejrin. M’għandniex xi ngħidu, ħsejjes familjari jżidu mal-​mappa, bħalma jagħmlu d-​dettalji li jiġu mis-​sens tal-​mess.

Il-​mess: “Subgħajja huma għajnejja,” jgħid Francisco. Il-​vista taʼ dawn l-​“għajnejn” tistaʼ tiżdied permezz taʼ bastun. Manasés, li twieled agħma u tgħallem juża bastun fit-​tfulija, qal, “Naf eżatt fejn inkun grazzi għas-​sensi l-​oħra u l-​memorja tiegħi u l-​għamla tal-​bankina li nħoss bl-​għajnuna tal-​bastun tiegħi.”

Is-​sens tal-​mess ukoll jippermetti lil ħafna nies għomja jaqraw permezz taʼ letteratura ppubblikata bil-​Braille. Infatti, daż-​żmien, hu komuni li persuna għamja jkollha aċċess għal ammont taʼ provvedimenti biex ittejjeb il-​ħajja mentali u spiritwali tagħha. Minbarra pubblikazzjonijiet bil-​Braille, dawn il-​provvedimenti jinkludu rekordings bl-​awdjo u teknoloġija bbażata fuq il-​kompjuter. Bl-​għajnuna taʼ dawn, l-​għomja jistgħu jaqraw il-​Bibbja u varjetà taʼ għajnuniet għall-​istudju tal-​Bibbja.a

Dawn il-​provvedimenti spiritwali kienu sors taʼ faraġ u tama liema bħalhom għal Paqui u żewġha, li ssemmew fil-​bidu. Kisbu wkoll l-​appoġġ taʼ familja spiritwali kbira, il-​kongregazzjoni Kristjana lokali tax-​Xhieda taʼ Ġeħova. “Issa nistgħu ngħixu ħajja sodisfaċenti u raġunevolment indipendenti,” tgħid Paqui.

Tabilħaqq, l-​għama tippreżenta sfidi speċjali. Imma x’turija hi din taʼ kemm il-​bniedem hu kapaċi jadatta ruħu u jirkupra meta jilqaʼ dawn l-​isfidi u jkompli jesperjenza l-​ferħ tal-​ħajja!