L-​Iżvilupp u t-​Tkattir Tagħhom fi Żmienna

L-​ISTORJA moderna tax-​Xhieda taʼ Jehovah bdiet iktar minn mitt sena ilu. Fil-​bidu tas-​snin 70 tas-​seklu 19, grupp żgħir taʼ nies bdew jiltaqgħu biex jistudjaw il-​Bibbja f’Allegheny, Pennsylvania, fl-​Istati Uniti, li issa tagħmel parti minn Pittsburgh. Charles Taze Russell kien dak li fil-​bidu ħeġġeġ u organizza dan il-​grupp. F’Lulju taʼ l-​1879, dehret l-​ewwel ħarġa tar-​rivista Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. Sa l-​1880 minn dak il-​grupp żgħir taʼ studju tal-​Bibbja ħarġu ħafna kongregazzjonijiet li ġew ifformati fi stati oħrajn qrib Pennsylvania. Fl-​1881 ġiet ifformata ż-​Zion’s Watch Tower Tract Society, u fl-​1884 din saret korporazzjoni, b’Russell bħala l-​president. Iktar tard l-​isem tas-​Soċjetà nbidel u sar Watch Tower Bible and Tract Society. Ħafna nies kienu jagħtu xiehda minn dar għal dar u joffru l-​letteratura Biblika. Fl-​1888 kien hemm ħamsin ruħ li kienu qed jagħmlu dan ix-​xogħol full-time—issa l-​medja taʼ dawn il-​volontieri madwar id-​dinja hija taʼ madwar 700,000 ruħ.

Sa l-​1909 x-​xogħol kien infirex għal ġo pajjiżi oħra, u l-​kwartieri ġenerali tas-​Soċjetà ttieħdu fil-​post fejn jinsabu bħalissa fi Brooklyn, New York. Bdew jintbagħtu taħditiet stampati lill-​gazzetti, u sa l-​1913 kienu jiġu pubblikati taħditiet b’erbaʼ lingwi f’eluf taʼ gazzetti fl-​Istati Uniti, il-​Kanada, u l-​Ewropa. Tqassmu wkoll mijiet taʼ miljuni taʼ kotba kbar u żgħar u fuljetti.

Fl-​1912 beda x-​xogħol fuq il-​“Photo-Drama of Creation.” Din kienet preżentazzjoni bis-​sawnd taʼ slajds u stampi jiċċaqalqu, u kienet tkopri l-​istorja tad-​dinja mill-​ħolqien taʼ l-​art sa tmiem ir-​Renju t’Elf Sena taʼ Kristu. Bdiet tintwera fl-​1914, u kienu jarawha mal-​35,000 ruħ kuljum. Din kienet xi ħaġa unika għal dak iż-​żmien u fetħet it-​triq għaċ-​ċinema bis-​sawnd.

IS-​SENA 1914

Żmien kruċjali kien riesaq fil-​qrib. Fl-​1876 l-​istudent tal-​Bibbja Charles Taze Russell kiteb l-​artiklu “Gentile Times: When Do They End?” (Żminijiet il-​Ġentili: Meta Jispiċċaw?) fil-​Bible Examiner, pubblikat fi Brooklyn, New York, li f’paġna 27 tal-​ħarġa t’Ottubru qal, “Is-​sebaʼ żminijiet se jispiċċaw fl-​1914 A.D.” Żminijiet il-​Ġentili huwa perijodu li fi traduzzjoni oħra tal-​Bibbja huwa referut bħala “żmien il-​ġnus.”(Luqa 21:24) Ma seħħx kulma kien mistenni fl-​1914, imma dik is-​sena tabilħaqq immarkat it-​tmiem taʼ Żminijiet il-​Ġentili u kienet sena taʼ importanza speċjali. Ħafna kittieba taʼ l-​istorja u kummentaturi jaqblu li l-​1914 kien żmien taʼ bidla kbira fl-​istorja umana. Dan jidher mill-​kwotazzjonijiet li ġejjin: “L-​aħħar sena kompletament ‘normali’ fl-​istorja kienet l-​1913, is-​sena qabel ma bdiet l-​Ewwel Gwerra Dinjija.”—Editorjal fit-​Times-Herald, Washington, D.C., 13 taʼ Marzu, 1949.

“Iktar ma jgħaddi ż-​żmien, il-​perijodu taʼ 75 sena mill-​1914 sa l-​1989, li kopra ż-​żewġ gwerer dinjin u l-​gwerra bierda, qed jitqies mill-​istudjużi taʼ l-​istorja bħala epoka waħda u distinta, żmien uniku fejn il-​biċċa l-​kbira mid-​dinja kienet jew involuta fil-​gwerra, jew tirkupra mill-​gwerra, jew tħejji għall-​gwerra.”—The New York Times, 7 taʼ Mejju, 1995.

“Id-​dinja kollha tfarrket fl-​Ewwel Gwerra Dinjija u għadna ma nafux għala. Qabel dakinhar, in-​nies kienu jaħsbu li d-​dinja kienet riesqa lejn utopja [stat perfett u ideali]. Kien hemm il-​paċi u r-​riżq. Imma mbagħad tfarrak kollox. Ilna mitlufin minn sensina minn dakinhar . . . Qatt ma nqatlu nies fl-​istorja daqskemm inqatlu f’dan is-​seklu.”—Dr. Walker Percy, American Medical News, 21 taʼ Novembru, 1977.

Iktar minn 50 sena wara l-​1914, l-​istatista Ġermaniż Konrad Adenauer kiteb: “Is-​sigurtà u l-​kwiet għebu mill-​ħajjiet tan-​nies mill-​1914 ’l hawn.”—The West Parker, Cleveland, Ohio, 20 taʼ Jannar, 1966.

L-ewwel president tas-​Soċjetà, C. T. Russell, miet fl-​1916 u s-​sena taʼ wara laħaq minfloku Joseph F. Rutherford. Saru ħafna bidliet. Ġiet introdotta rivista oħra maʼ The Watchtower (It-Torri taʼ l-​Għassa), bl-​isem The Golden Age. (Issa din jisimha Awake! [Stenbaħ!], u kull ħarġa titqassam iktar minn 20,000,000 kopja f’iktar minn 80 lingwa.) L-​għoti taʼ xiehda minn bieb għal bieb ngħata iktar enfasi. Biex jintgħarfu mir-​reliġjonijiet tal-​Kristjaneżmu, fl-​1931 dawn il-​Kristjani adottaw l-​isem Xhieda taʼ Jehovah. Dan l-​isem huwa bbażat fuq Isaija 43:10-12.

Ir-radju ntuża bil-​kbir fis-​snin għoxrin u s-​snin tletin. Sa l-​1933 is-​Soċjetà kienet qed tuża 403 stazzjonijiet tar-​radju biex ixxandar taħditiet Bibliċi. Iktar tard, l-​użu tar-​radju naqas ħafna għax ix-​Xhieda bdew jagħmlu iktar żjajjar minn dar għal dar u jġorru magħhom fonografi li fuqhom kienu jsemmgħu taħditiet rekordjati tal-​Bibbja. Fejn kien jintwera interess fil-​veritajiet tal-​Bibbja kienu jinbdew studji tal-​Bibbja fid-​djar.

REBĦIET TAʼ KAWŻI

Matul is-​snin tletin u s-​snin erbgħin, ġew arrestati ħafna Xhieda talli għamlu dan ix-​xogħol, u ġew miġġielda kawżi fil-​qorti sabiex titħares il-​libertà tal-​kelma, taʼ l-​istampa, tal-​laqgħat, u tal-​qima. Fl-​Istati Uniti, saru appelli fil-​qrati ż-​żgħar u r-​riżultat kien li x-​Xhieda rebħu 43 kawża quddiem il-​Qorti Suprema taʼ l-​Istati Uniti. L-​istess ġara fi qrati supremi f’pajjiżi oħra, fejn ix-​Xhieda wkoll ngħataw sentenzi favorevoli. Rigward dawn ir-​rebħiet taʼ kawżi, il-​Professur C. S. Braden, fil-​ktieb tiegħu These Also Believe (Dawn Ukoll Jemmnu), qal hekk rigward ix-​Xhieda: “Huma taw servizz eċċezzjonali favur id-​demokrazija billi tqabdu biex iħarsu d-​drittijiet ċivili tagħhom, għax f’din it-​taqbida huma kienu taʼ għajnuna kbira biex dawn id-​drittijiet jingħataw lil kull grupp taʼ minoranza fl-​Amerika.”

PROGRAMMI TAʼ TAĦRIĠ SPEĊJALI

J. F. Rutherford miet fl-​1942 u warajh laħaq president N. H. Knorr. Inbeda programm taʼ taħriġ li kellu l-​approvazzjoni ġenerali. Fl-​1943 twaqqfet skola taʼ taħriġ speċjali għall-​missjunarji msejħa l-​Iskola taʼ Gilgħad (Watchtower Bible School of Gilead). Minn dak in-​nhar ’il quddiem, l-​uħud li ggradwaw minn din l-​iskola ntbagħtu f’pajjiżi mxerrdin maʼ l-​art kollha. Ġew stabbiliti kongregazzjonijiet f’pajjiżi fejn qabel ma kienx hemm, u issa hemm iktar minn 100 fergħa stabbiliti madwar id-​dinja. Minn żmien għal żmien, twaqqfu korsijiet speċjali biex jiġu mħarrġin l-​anzjani tal-​kongregazzjonijiet, il-​volontieri li jaħdmu fil-​fergħat, u dawk li jaħdmu full-time (bħala pijunieri) fix-​xogħol taʼ l-​għoti taʼ xiehda. Ġew offruti għadd taʼ korsijiet taʼ tagħlim speċjalizzat għall-​ministri f’ċentru għall-​edukazzjoni li jopera f’Patterson, New York.

N. H. Knorr miet fl-​1977. Waħda mill-​bidliet organizzazzjonali li ħa sehem fiha qabel ma miet kienet it-​tkabbir tal-​Ġemgħa li Tiggverna, li tinsab fil-​kwartieri ġenerali fi Brooklyn. Fl-​1976, ir-​responsabbiltajiet amministrattivi tqassmu u ngħataw lil diversi kumitati magħmulin minn membri tal-​Ġemgħa li Tiggverna, li lkoll kemm huma għandhom għaxriet taʼ snin t’esperjenza bħala ministri.

JIKBRU L-​FAĊILITAJIET TAʼ L-​ISTAMPAR

L-​istorja tax-​Xhieda taʼ Jehovah fi żmienna kienet mimlija bi ġrajjiet drammatiċi. Mill-​grupp żgħir taʼ studju tal-​Bibbja f’Pennsylvania lura fl-​1870, ix-​Xhieda kotru għal mad-​90,000 kongregazzjoni madwar id-​dinja sas-​sena 2000. Għall-​ewwel, il-​letteratura kollha kienet tiġi stampata minn ditti kummerċjali; imbagħad, fl-​1920, ix-​Xhieda krew fabbrika u bdew jipproduċu xi letteratura huma. Imma mill-​1927 ’il quddiem, ħafna iktar letteratura bdiet issir fil-​fabbrika taʼ tmien sulari fi Brooklyn, New York, proprjetà tal-​Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. Issa nbena bini ieħor u kumpless t’uffiċċji maʼ din il-​fabbrika. Fi Brooklyn hemm bini ieħor fil-​qrib fejn jgħixu l-​ministri volontieri li jħaddmu l-​faċilitajiet taʼ l-​istampar. Flimkien maʼ dan, hemm ukoll razzett u stamperija li joperaw ħdejn Wallkill, fin-​naħa taʼ fuq taʼ New York. Hemmhekk isir l-​istampar tar-​rivisti t-​Torri taʼ l-​Għassa u Stenbaħ! u jipproduċu xi ftit mill-​ikel għall-​ministri li jaqdu fid-​diversi postijiet. Kull volontier jirċievi xi ħaġa żgħira tal-​flus kull xahar biex ikopri xi spejjeż li jistgħu jinqalgħu.

KONVENZJONIJIET INTERNAZZJONALI

Fl-​1893 inżammet l-​ewwel konvenzjoni kbira f’Chicago, Illinois, fl-​Istati Uniti taʼ l-​Amerika. Għaliha attendew 360, u kien hemm 70 ruħ li tgħammdu. L-​aħħar darba li nżammet konvenzjoni internazzjonali waħda kien fl-​1958 fil-​Belt taʼ New York. Għal din intużaw kemm il-​Yankee Stadium u kemm il-​Polo Grounds li kien għadu jeżisti. L-​attendenza laħqet quċċata taʼ 253,922 ruħ; uħud ġodda li tgħammdu kien hemm 7,136. Minn dakinhar ’l hawn, bdew isiru serje taʼ konvenzjonijiet internazzjonali f’ħafna pajjiżi. B’kollox, ġieli jkun hemm serje taʼ elf konvenzjoni f’pajjiżi madwar il-​globu kollu.

[Kumment f’paġna 8]

Servizz eċċezzjonali favur il-​libertà taċ-​ċittadini

[Stampa f’paġna 6]

The Watchtower, minn 6,000 f’lingwa waħda għal iktar minn 22,000,000 f’iktar minn 132 lingwa

[Stampa f’paġna 7]

Żmien taʼ bidla kbira fl-​istorja umana

[Stampa ta’ paġna sħiħa f’paġna 10]