STUDJU 2
Kliem Imlissen Ċar
SABIEX tikkomunika b’mod effettiv, trid titkellem ċar. Dak li tkun trid tgħid jistaʼ jkun interessanti, saħansitra importanti, iżda ħafna minnu jintilef jekk kliemek ma jinftihemx faċilment.
In-nies ma jiġux imqanqlin minn diskors li ma jifhmux sew. Avolja individwu jkollu leħen qawwi u li jwassal, jekk igedwed il-kliem, mhux se jqanqal lil oħrajn biex jaġixxu. Ikun bħallikieku qed jitkellem b’lingwa barranija li s-semmiegħ ma jifhimx. (Ġer. 5:15) Il-Bibbja tfakkarna: “Jekk mit-trumbetta toħroġ sejħa li ma tkunx ċara, min jitħejja għall-battalja? Hekk ukoll, jekk bi lsienkom ma tlissnux kliem li jinftiehem faċilment, kif se jintgħaraf x’qed jintqal? Fil-fatt, tkunu qed titkellmu fl-arja.”—1 Kor. 14:8, 9.
Xi Jġiegħel lid-Diskors Ma Jinftihemx? Jistaʼ jkun li ma tiftaħx ħalqek biżżejjed. Muskoli tax-xedaq li jkunu riġidi u xofftejn li bilkemm jiċċaqalqu jistgħu jwasslu biex dak li jkun jitkellem b’leħen maħnuq.
Diskorsok jistaʼ jkun diffiċli li jinftiehem ukoll jekk taħtaf il-kliem. Huwa bħal meta ddoqq rekording taʼ diskors b’ritmu iktar mgħaġġel milli suppost jindaqq. Il-kliem hemm ikun, imma ħafna mill-benefiċċju jintilef.
Xi drabi, id-diskors li ma jinftihemx hu marbut maʼ difett fl-istruttura tal-organi tat-taħdit. Iżda anki dawk l-uħud li jridu jkampaw maʼ problema bħal din jistgħu jmorru għall-aħjar billi japplikaw is-suġġerimenti li jinsabu f’dan l-istudju.
Madankollu, spiss id-diskors ma jinftihemx għax il-kliem jingħad bi tgedwid—bla pawsa bejn kelma u oħra, u b’hekk ikun diffiċli li wieħed jifhem kull kelma. Il-problema tistaʼ tinvolvi li taqbeż xi sillabi jew xi ittri importanti jew li twaqqaʼ l-aħħar parti tal-kliem. Meta individwu jaħtaf il-kliem bl-addoċċ, is-semmiegħa tiegħu forsi jifhmu xi ideat u frażijiet iżda jkollhom jaqtgħu x’inhuma l-oħrajn. Jekk wieħed ma jlissinx il-kliem ċar, it-tagħlim tiegħu jistaʼ ma jkunx daqshekk effettiv.
Kif Titkellem Ċar. Wieħed mill-fatturi importanti biex tlissen il-kliem ċar hu li tifhem il-mod kif inhu magħmul il-kliem fil-lingwa tiegħek. Fil-biċċa l-kbira mil-lingwi, il-kliem hu magħmul minn sillabi. Is-sillabi huma magħmulin minn ittra waħda jew iktar li jitlissnu flimkien. F’lingwi bħal dawn, kull sillaba normalment titlissen meta persuna titkellem, għalkemm mhux kollha jitlissnu bl-istess ammont taʼ enfasi. Jekk trid ittejjeb iċ-ċarezza tad-diskors tiegħek, naqqas il-pass u agħmel l-almu tiegħek biex tlissen kull sillaba. Għall-ewwel, dan jistaʼ jinstemaʼ preċiż iżżejjed, imma hekk kif tipprattika, bil-mod il-mod se terġaʼ taqbad ritmu naturali fid-diskors. Sabiex tkun fluwenti, int bla dubju se taħtaf ċertu kliem, imma dan għandu jiġi evitat jekk hemm xi periklu li jintilef is-sens tal-kliem.
Oqgħod attent: Biex ittejjeb il-pronunzja tiegħek, tistaʼ tipprattika billi titkellem u taqra b’mod preċiż iżżejjed. Iżda tħallix li dan isir il-mod normali kif titkellem, għax inkella tinstemaʼ falz u mhux naturali.
Jekk diskorsok jinstemaʼ xi ftit maħnuq, tgħallem żomm rasek ’il fuq u geddumek ’il bogħod minn sidrek. Meta taqra mill-Bibbja, żomm il-ktieb fl-għoli biżżejjed ħalli tkun tistaʼ ddawwar ħarstek mill-udjenza għall-Bibbja b’sempliċi daqqa t’għajn ’l isfel. Dan jippermetti li kliemek jitlissen bla tfixkil.
Billi titgħallem tnaqqas it-tensjoni tistaʼ wkoll ittejjeb id-diskors tiegħek. Huwa fatt magħruf li t-tensjoni fil-muskoli tal-wiċċ jew fil-muskoli li jikkontrollaw in-nifs tistaʼ ttellef fid-diskors. Din it-tensjoni tfixkel il-koordinazzjoni armonjuża li għandu jkun hemm bejn il-moħħ, l-organi tal-vuċi, u l-kontroll tan-nifs tiegħek—sistema li għandha tkun bla skossi u naturali.
Il-muskoli tax-xedaq iridu jkunu rilassati sabiex iwieġbu minnufih għad-direzzjoni li jibgħat il-moħħ. Ix-xofftejn ukoll iridu jkunu rilassati. Dawn għandhom ikunu lesti li jikbru u jiċkienu malajr sabiex jesprimu l-ħafna ħsejjes li joriġinaw mill-ħalq u mill-gerżuma. Jekk hemm it-tensjoni fix-xedaq u fix-xofftejn, il-ħalq ma jinfetaħx kif suppost, u l-ħoss se jkun sforzat minn bejn is-snien. Dan jirriżulta f’leħen aħrax, maħnuq, u li ma jinftihemx. Madankollu, li tirrilassa x-xedaq u x-xofftejn ma jfissirx li tlissen il-kliem kif ġie ġie. Dan għandu jkun bilanċjat mad-drawwa li tifforma l-ħsejjes b’tali mod li l-pronunzja tkun ċara.
Meta tanalizza s-sitwazzjoni tiegħek, għandek mnejn issibha taʼ għajnuna li taqra b’leħen għoli. Osserva mill-qrib kif qed tħaddem l-organi meraviljużi tat-taħdit. Tiftaħ ħalqek biżżejjed b’mod li l-ħsejjes tad-diskors jistgħu joħorġu mingħajr tfixkil? Trid tiftakar li l-ilsien mhuwiex l-uniku organu tat-taħdit, għalkemm hu wieħed mill-organi li l-iktar għandu x’jagħmel. L-għonq, ix-xedaq taʼ isfel, ix-xofftejn, il-muskoli tal-wiċċ, u l-muskoli tal-griżmejn, ilkoll għandhom irwol. Meta titkellem, ikun hemm ċaqliq fil-wiċċ? Jekk le, mela hemm probabbiltà kbira li d-diskors tiegħek mhux qed jinftiehem.
Jekk għandek tejp rekorder, irrekordja lilek innifsek waqt li titkellem b’mod naturali, daqslikieku qed tkellem lil xi ħadd meta tkun fil-ministeru tal-għalqa. Agħmel dan għal ftit minuti. Meta tismaʼ dan ir-rekording tistaʼ tiġi megħjun tara liema problemi jistaʼ jkollok biex tlissen ċar ċertu kliem. Oqgħod attent għal meta titkellem maħnuq, tgedwed, jew tqassar il-kliem, u pprova skopri x’inhu l-kaġun. Spiss, tistaʼ ssewwi dawn il-problemi billi taħdem fuq il-punti li ġew diskussi.
Għandek xi diffikultà fil-mod kif titkellem? Ipprattika billi tiftaħ ħalqek ftit iktar milli tiftħu s-soltu, u mbagħad ipprova ppronunzja l-kliem saħansitra b’iktar attenzjoni. Imla l-pulmun bl-arja meta tieħu n-nifs, u tkellem bil-mod. Dan għen lil ħafna nies b’diffikultajiet fil-mod kif jitkellmu biex jitħaddtu b’iktar ċarezza. Jekk għandek diffikultà biex tippronunzja sew l-ittri se, że, u ze, żomm ilsienek lura mis-snien taʼ quddiem meta tkun se tlissinhom. Għalkemm il-problema tiegħek tistaʼ ma tkunx solvuta għalkollox, tinkwetax. Ftakar li Ġeħova għażel lil Mosè, raġel li setaʼ kellu xi diffikultà fil-mod kif jitkellem, biex iwassal messaġġi vitali kemm lin-nies taʼ Israel u kemm lill-Fargħun tal-Eġittu. (Eżo. 4:10-12) Jekk tassew trid, hu jistaʼ jgħin lilek ukoll, u se jbierek il-ministeru tiegħek b’suċċess.