Agħmel it-Tagħlim Mimli Saħħa l-Mod taʼ Ħajja Tiegħek
“[I]d-devozzjoni lejn Alla hi taʼ benefiċċju għall-affarijiet kollha.”—1 TIMOTEW 4:8.
1, 2. Sa liema punt juru n-nies tħassib dwar saħħithom, u b’liema riżultat?
IL-BIĊĊA l-kbira tan-nies malajr jaqblu li s-saħħa hi waħda mill-iktar affarijiet prezzjużi li jippossjedu fil-ħajja. Huma jiddedikaw ħafna ammont taʼ ħin u flus biex iżommu lilhom infushom fiżikament b’saħħithom u jkunu żguri li jirċievu attenzjoni medika xierqa meta jiġu bżonnha. Fl-Istati Uniti, per eżempju, l-ispiża annwali għall-kura tas-saħħa għal sena riċenti kienet iżjed minn $900 biljun. Dak jammonta għal ħafna iktar minn $3,000 kull sena għal kull raġel, mara, u tifel jew tifla f’dak il-pajjiż, u l-ispiża minn ras għal ras f’pajjiżi żviluppati oħrajn mhix wisq ’il bogħod minn hekk.
2 X’ġabet din in-nefqa kollha taʼ ħin, enerġija, u flus? Ċertament ħadd ma se jiċħad li, inġenerali, għandna bil-wisq iżjed faċilitajiet u provvedimenti mediċi avanzati llum minn kwalunkwe żmien ieħor fl-istorja. Madankollu, dan ma jfissirx awtomatikament għixien mimli saħħa. Fil-fatt, f’diskors li jenfasizza programm propost għall-kura tas-saħħa għall-Istati Uniti, il-president wera li minbarra “l-effetti faħxin tal-vjolenza f’dan il-pajjiż,” residenti taʼ l-Istati Uniti “għandhom rati ogħla taʼ AIDS, taʼ tipjip u taʼ xorb eċċessiv, taʼ tqala fost iż-żgħażagħ taʼ taħt l-għoxrin sena, taʼ trabi li jitwieldu taħt il-piż normali” minn kwalunkwe pajjiż żviluppat ieħor. Il-konklużjoni tiegħu? “Għandna bżonn inbiddlu d-drawwiet tagħna jekk qatt verament irridu nkunu b’saħħitna bħala poplu.”—Galatin 6:7, 8.
Mod Taʼ Ħajja Mimli Saħħa
3. Minħabba l-kultura Griega tal-qedem, Pawlu liema pariri offra?
3 Fl-ewwel seklu, il-Griegi kienu magħrufin għad-devozzjoni tagħhom lejn il-kultura fiżika, bodybuilding, u kompetizzjonijiet atletiċi. F’dan l-ambjent, l-appostlu Pawlu kien imnebbaħ biex jikteb liż-żagħżugħ Timotew: “It-taħriġ tal-ġisem hu taʼ benefiċċju għal ftit; imma d-devozzjoni lejn Alla hi taʼ benefiċċju għall-affarijiet kollha, billi toffri l-wegħda tal-ħajja issa u dik li għandha tiġi.” (1 Timotew 4:8) B’hekk, Pawlu kien qed juri dak li n-nies illum qegħdin jaslu biex jirrikonoxxu, jiġifieri, li provvedimenti mediċi u fiżiċi ma jagħtux garanzija taʼ mod taʼ ħajja verament mimli saħħa. Pawlu jassigurana, iżda, li dak li hu indispensabbli hu l-ikkultivar taʼ benesseri spiritwali u devozzjoni lejn Alla.
4. Liema huma l-benefiċċji tad-devozzjoni lejn Alla?
4 Korsa bħal din hi taʼ benefiċċju għall-“ħajja issa” għaliex tipprovdi protezzjoni kontra l-affarijiet kollha taʼ ħsara li nies taʼ mingħajr Alla, jew dawk li għandhom biss “għamla [jew, dehra] taʼ devozzjoni lejn Alla,” jitfgħu fuqhom infushom. (2 Timotew 3:5; Proverbji 23:29, 30; Luqa 15:11-16; 1 Korintin 6:18; 1 Timotew 6:9, 10) Dawk li jħallu lid-devozzjoni lejn Alla tifformalhom il-ħajjiet tagħhom għandhom rispett b’saħħtu għal-liġijiet u l-ħtiġijiet t’Alla, u dak iqanqalhom biex jagħmlu t-tagħlim mimli saħħa t’Alla l-mod taʼ ħajja tagħhom. Korsa bħal din iġġibilhom saħħa spiritwali u fiżika, sodisfazzjon, u kuntentizza. U huma qegħdin “jaħżnu fis-sigurtà għalihom infushom pedament mill-aħjar għall-futur, sabiex jistgħu jiksbu qabda soda mal-ħajja vera.”—1 Timotew 6:19.
5. Pawlu liema struzzjonijiet ipprovda fit-tieni kapitlu taʼ l-ittra tiegħu lil Titus?
5 Ladarba ħajja ggwidata mit-tagħlim mimli saħħa t’Alla ġġib barkiet bħal dawn issa u fil-futur, għandna bżonn inkunu nafu, f’termini prattiċi, kif nistgħu nagħmlu t-tagħlim mimli saħħa t’Alla l-mod taʼ ħajja tagħna. L-appostlu Pawlu pprovda t-tweġiba fl-ittra tiegħu lil Titus. Se nagħtu attenzjoni speċjali lit-tieni kapitlu taʼ dak il-ktieb, fejn hu ta struzzjoni lil Titus biex ‘jibqaʼ jitkellem affarijiet xierqa għal tagħlim mimli saħħa.’ Ċertament li lkoll kemm aħna, żgħar u kbar, irġiel u nisa, nistgħu nibbenefikaw minn “tagħlim mimli saħħa” bħal dan illum.—Titus 1:4, 5; 2:1.
Pariri Għal Irġiel Ixjeħ
6. Pawlu x’pariri offra lill-“irġiel imdaħħlin fiż-żmien,” u għala kienet ħniena min-naħa tiegħu li jagħmel hekk?
6 L-ewwel, Pawlu kellu xi pariri għall-irġiel ixjeħ fil-kongregazzjoni. Jekk jogħġbok aqra Titus 2:2. “L-irġiel imdaħħlin fiż-żmien,” bħala grupp, huma onorati u stmati bħala eżempji taʼ fidi u lealtà. (Levitiku 19:32; Proverbji 16:31) Minħabba f’dan, oħrajn jistgħu jsibuha bi tqila biex joffru pariri jew suġġerimenti lil irġiel ixjeħ fuq kwistjonijiet li huma inqas minn serji estremament. (Ġob 32:6, 7; 1 Timotew 5:1) Għalhekk, hija ħniena min-naħa taʼ Pawlu li jindirizza lill-irġiel ixjeħ l-ewwel, u jkun tajjeb għalihom li jdaħħlu f’qalbhom il-kliem taʼ Pawlu u li jkunu ċerti li huma, bħal Pawlu, jixirqilhom li jiġu imitati.—1 Korintin 11:1; Filippin 3:17.
7, 8. (a) X’jinvolvi li tkun “moderat fid-drawwiet”? (b) Li tkun ‘serju’ għala għandu jkun ibbilanċjat b’li tkun ‘moħħok f’loku’?
7 L-irġiel ixjeħ Kristjani għandhom, l-ewwelnett, ikunu “moderati fid-drawwiet.” Għalkemm il-kelma oriġinali tistaʼ tirreferi għad-drawwa tax-xorb (“f’sensih,” Kingdom Interlinear), għandha wkoll it-tifsira taʼ li tkun għassa, li l-menti jaħdmu sew, jew li żżomm is-sensi tiegħek. (2 Timotew 4:5; 1 Pietru 1:13) B’hekk, sew fix-xorb jew f’affarijiet oħrajn, l-irġiel ixjeħ għandhom ikunu moderati, mhux mogħtijin għall-eċċessi jew l-estremi.
8 Imbagħad, huma jridu jkunu wkoll “serji” u “moħħhom f’loku.” Li tkun serju, jew dinjituż, venerabbli, u denju taʼ rispett, normalment jiġi maʼ l-età. Xi wħud, iżda, forsi huma inklinati li jkunu serji żżejjed, billi jsiru intolleranti għall-modi enerġetiċi taż-żgħożija. (Proverbji 20:29) Huwa għalhekk li “serji” huwa bbilanċjat b’“moħħhom f’loku.” L-irġiel ixjeħ għandhom bżonn iżommu s-serjetà li tixraq lill-età tagħhom, u madankollu fl-istess ħin ikunu bbilanċjati, billi jkollhom kontroll sħiħ fuq is-sentimenti u l-impulsi tagħhom.
9. L-irġiel ixjeħ għala għandhom ikunu b’saħħithom fil-fidi u fl-imħabba u b’mod speċjali fis-sabar?
9 Fl-aħħarnett, l-irġiel ixjeħ għandhom ikunu “f’saħħithom fil-fidi, fl-imħabba, fis-sabar.” Ħafna drabi fil-kitbiet tiegħu, Pawlu inkluda l-fidi u l-imħabba flimkien mat-tama. (1 Korintin 13:13; 1 Tessalonkin 1:3; 5:8) Hawn hu biddel it-“tama” mas-“sabar.” Forsi għaliex li tħossok irrassenjat jistaʼ faċilment jirriżulta hekk kif tikber fl-età. (Ekkleżjasti 12:1) Madankollu, kif indika Ġesù, “dak li jkun issaporta sat-tmiem hu dak li se jkun salvat.” (Mattew 24:13) Jerġaʼ, uħud ixjeħ huma eżempji denji għall-oħrajn mhux sempliċement minħabba l-età jew l-esperjenza tagħhom imma minħabba l-kwalitajiet spiritwali robusti tagħhom—fidi, imħabba, u sabar.
Għan-Nisa Ixjeħ
10. Pawlu liema pariri jipprovdi għan-“nisa mdaħħlin fiż-żmien” fil-kongregazzjoni?
10 Pawlu mbagħad dawwar l-attenzjoni tiegħu lejn in-nisa ixjeħ fil-kongregazzjoni. Jekk jogħġbok aqra Titus 2:3. “[I]n-nisa mdaħħlin fiż-żmien” huma l-membri kbar fl-età fost in-nisa fil-kongregazzjoni, inklużi nisa taʼ “l-irġiel imdaħħlin fiż-żmien” u ommijiet u nanniet taʼ membri oħrajn. Bħala talin, huma jistgħu jkollhom influwenza konsiderevoli, għat-tajjeb jew għall-ħażin. Kien għalhekk li Pawlu introduċa kliemu bil-frażi “bl-istess mod,” li jfisser li “n-nisa mdaħħlin fiż-żmien” ukoll għandhom ċerti responsabbiltajiet li jridu jilħqu sabiex iwettqu l-irwol tagħhom fil-kongregazzjoni.
11. Imġiba reverenti x’inhi?
11 L-ewwel, “ħalli n-nisa mdaħħlin fiż-żmien ikunu reverenti fl-imġiba,” qal Pawlu. “Imġiba” hi l-espressjoni esterna taʼ l-attitudni u l-personalità ġewwinin taʼ dak li jkun, kif riflessa kemm fil-kondotta kif ukoll fid-dehra. (Mattew 12:34, 35) X’għandha, allura, tkun l-attitudni jew il-personalità taʼ mara Kristjana mdaħħla fiż-żmien? F’kelma waħda, “reverenti.” Din hi tradotta minn kelma Griega li tfisser “dak li hu xieraq f’persuni, azzjonijiet jew affarijiet ikkonsagrati lil Alla.” Dan ċertament hu parir xieraq meta tqis l-influwenza li huma għandhom fuq oħrajn, b’mod speċjali fuq in-nisa iktar żgħażagħ fil-kongregazzjoni.—1 Timotew 2:9, 10.
12. Liema użu ħażin taʼ l-ilsien għandu kulħadd jevita?
12 Imbagħad jiġu żewġ karatteristiċi negattivi: “mhux li jimmalafamaw, lanqas imjassrin minn ħafna nbid.” Huwa taʼ interess li dawn it-tnejn huma miġburin flimkien. “Fl-antik, meta l-inbid kien l-uniku xarba,” josserva l-Professur E. F. Scott, “kien fil-festi taʼ l-inbid żgħar tagħhom li nisa xjuħ kienu joqogħdu jimmalafamaw lill-ġirien tagħhom.” In-nisa ġeneralment huma iżjed ikkonċernati dwar in-nies milli huma l-irġiel, li hu taʼ min ifaħħru. Madankollu, tħassib jistaʼ jiddeterjora fi tqasqis u saħansitra f’immalafamar, b’mod speċjali meta l-ilsien jinħall bix-xorb. (Proverbji 23:33) Ċertament, dawk kollha li qegħdin isegwu mod taʼ ħajja mimlija saħħa, irġiel u nisa, jagħmlu tajjeb li joqogħdu attenti għal din in-nasba.
13. In-nisa ixjeħ b’liema modi jistgħu jkunu għalliema?
13 Għal mod kostruttiv biex jużaw il-ħin disponibbli, nisa ixjeħ huma nkuraġġiti li jkunu “għalliema taʼ dak li hu tajjeb.” Xi mkien ieħor, Pawlu ta struzzjonijiet ċari li n-nisa m’għandhomx ikunu għalliema fil-kongregazzjoni. (1 Korintin 14:34; 1 Timotew 2:12) Dan, madankollu, ma jżommhomx milli jgħaddu għarfien prezzjuż t’Alla fid-dar tagħhom u lill-pubbliku. (2 Timotew 1:5; 3:14, 15) Huma jistgħu jwettqu wkoll wisq ġid billi jkunu eżempji Kristjani għan-nisa iktar żgħażagħ fil-kongregazzjoni, kif juru l-versi li ġejjin.
Għan-Nisa Żgħażagħ
14. Nisa Kristjani iktar żgħażagħ kif jistgħu juru bilanċ f’li jieħdu ħsieb tad-dmirijiet tagħhom?
14 F’li jinkuraġġixxi lin-nisa ixjeħ biex ikunu “għalliema taʼ dak li hu tajjeb,” Pawlu b’mod partikulari semma lin-nisa iktar żgħażagħ. Jekk jogħġbok aqra Titus 2:4, 5. Fil-waqt li l-biċċa l-kbira taʼ l-istruzzjoni tiċċentra fuq affarijiet domestiċi, nisa Kristjani iktar żgħażagħ m’għandhomx imorru għall-estrem, billi jħallu t-tħassib materjali jiddomina l-ħajjiet tagħhom. Minflok, għandhom ikunu “moħħhom f’loku, kasti, . . . tajbin,” u fuq kollox, lesti li jappoġġjaw l-arranġament Kristjan taʼ l-istat taʼ kap, “sabiex il-kelma t’Alla ma jitkellmux fuqha b’abbuż.”
15. Ħafna nisa iktar żgħażagħ fil-kongregazzjoni għala jixirqilhom prosit?
15 Illum, ix-xena tal-familja nbidlet b’mod konsiderevoli minn dak li kienet fi żmien Pawlu. Ħafna familji huma maqsumin rigward il-fidi, u oħrajn għandhom biss ġenitur wieħed. Saħansitra f’dawk l-hekk imsejħin familji tradizzjonali, qed isir dejjem iżjed mhux komuni li l-mara miżżewġa jew l-omm tkun mara li tieħu ħsieb id-dar full-time. Dan kollu jpoġġi pressjoni u responsabbiltà tremendi fuq nisa Kristjani żgħażagħ, imma dan ma jeħlishomx mill-obbligi Skritturali tagħhom. Huwa taʼ pjaċir kbir, għalhekk, li tara ħafna nisa żgħażagħ leali jaħdmu iebes biex jibbilanċjaw il-ħafna dmirijiet tagħhom u xorta jirnexxilhom ipoġġu l-interessi tas-Saltna l-ewwel, billi xi wħud saħansitra qegħdin fil-ministeru full-time bħala pijunieri awżiljarji jew regulari. (Mattew 6:33) Ħaqqhom verament prosit!
Għall-Irġiel Żgħażagħ
16. Pawlu liema pariri kellu għall-irġiel iktar żgħażagħ, u dan għala hu f’waqtu?
16 Pawlu mbagħad ġie għall-irġiel iktar żgħażagħ, inkluż Titus. Jekk jogħġbok aqra Titus 2:6-8. Meta nqisu l-modi irresponsabbli u distruttivi taʼ ħafna miż-żgħażagħ tal-lum—tipjip, abbuż tad-drogi u taʼ l-alkoħol, sess illeċitu, u interessi dinjin oħrajn, bħalma huma sport perikoluż u mużika u divertiment degradanti—dan huwa tabilħaqq parir f’waqtu għal żgħażagħ Kristjani li jridu jsegwu mod taʼ ħajja mimlija saħħa u sodisfaċenti.
17. Raġel iktar żagħżugħ kif jistaʼ jsir ‘moħħu f’loku’ u “eżempju taʼ xogħlijiet mill-aħjar”?
17 F’kuntrast maż-żgħażagħ tad-dinja, żagħżugħ Kristjan għandu jkun ‘moħħu f’loku’ u “eżempju taʼ xogħlijiet mill-aħjar.” Pawlu spjega li moħħ f’loku u matur jinkiseb, mhux minn dawk li sempliċement jistudjaw, imma minn dawk li “permezz taʼ l-użu għandhom il-qawwiet taʼ osservar tagħhom imħarrġin biex jiddistingwu kemm it-tajjeb u kemm il-ħażin.” (Ebrej 5:14) Kemm hi xi ħaġa taʼ l-għaġeb li tara żgħażagħ joffru minn jeddhom il-ħin u l-enerġija tagħhom biex jieħdu sehem sħiħ fil-ħafna dmirijiet fil-kongregazzjoni Kristjana, minflok ma jaħlu s-saħħa taż-żgħożija tagħhom f’interessi egoistiċi! Billi jagħmlu hekk, huma, bħal Titus, jistgħu jsiru eżempji taʼ “xogħlijiet mill-aħjar” fil-kongregazzjoni Kristjana.—1 Timotew 4:12.
18. Xi jfisser li tkun mhux korrott fit-tagħlim, serju fl-azzjoni, u bnin fil-kliem?
18 L-irġiel iktar żgħażagħ huma mfakkrin li huma għandhom ikunu ‘qegħdin juru li m’hemmx korruzzjoni fit-tagħlim tagħhom, imma serjetà, kliem bnin li ma jistax jiġi kkundannat.’ Tagħlim li ‘mhux korrott’ irid ikun ibbażat b’mod sod fuq il-Kelma t’Alla; għalhekk, l-irġiel iktar żgħażagħ iridu jkunu studenti diliġenti tal-Bibbja. Bħall-irġiel ixjeħ, l-irġiel iktar żgħażagħ ukoll għandhom ikunu serji. Huma għandhom bżonn jirrikonoxxu illi li tkun ministru tal-Kelma t’Alla hi responsabbiltà serja, u għalhekk huma jridu ‘jġibu ruħhom b’mod li jixraq lill-aħbar tajba.’ (Filippin 1:27) Bl-istess mod kliemhom irid ikun “bnin” u tali li “ma jistax jiġi kkundannat” sabiex ma jagħtu ebda raġuni għal ilment minn dawk li jopponu.—2 Korintin 6:3; 1 Pietru 2:12, 15.
Għal Irsiera u Qaddejja
19, 20. Dawk impjegati minn oħrajn kif jistgħu ‘jżejnu t-tagħlim tas-Salvatur tagħna, Alla’?
19 Finalment, Pawlu dar lejn dawk li huma impjegati maʼ nies oħrajn. Jekk jogħġbok aqra Titus 2:9, 10. Mhux ħafna minna llum huma rsiera jew qaddejja, imma ħafna huma impjegati jew ħaddiema li qegħdin jagħtu servizz lil oħrajn. B’hekk, il-prinċipji msemmijin minn Pawlu japplikaw bl-istess mod illum.
20 Li ‘jkunu sottomessi lejn is-sidien tagħhom fl-affarijiet kollha’ jfisser li impjegati Kristjani jridu juru rispett ġenwin lejn dawk li jimpjegawhom u lejn dawk taʼ fuqhom. (Kolossin 3:22) Huma jridu jkollhom ukoll ir-reputazzjoni taʼ ħaddiema onesti, billi jagħtu ġurnata sħiħa taʼ xogħol bħalma jitlob min jimpjegahom. U għandhom iżommu livell għoli taʼ kondotta Kristjana fuq il-postijiet tax-xogħol tagħhom minkejja l-kondotta taʼ oħrajn hemm. Dan kollu hu “sabiex iżejnu t-tagħlim tas-Salvatur tagħna, Alla, fl-affarijiet kollha.” Kemm nisimgħu taʼ spiss dwar ir-riżultati hienja meta osservaturi sinċieri jwieġbu għall-verità minħabba l-kondotta mill-aħjar taʼ Xhieda ħaddiema jew impjegati sħabhom! Dan hu premju li Jehovah jagħti lil dawk li jsegwu t-tagħlim mimli saħħa tiegħu saħansitra fil-postijiet taʼ impjieg tagħhom.—Efesin 6:7, 8.
Poplu Mnaddaf
21. Jehovah għala pprovda t-tagħlim mimli saħħa, u aħna kif għandna nwieġbu?
21 It-tagħlim mimli saħħa li Pawlu spjega dwaru fid-dettall m’huwiex sempliċement xi kodiċi taʼ prinċipji etiċi jew valuri morali li aħna nistgħu nikkonsultaw jekk nixtiequ. Pawlu kompla jispjega l-iskop tiegħu. Jekk jogħġbok aqra Titus 2:11, 12. Sforz l-imħabba u l-ħniena mhix mistħoqqa li għandu għalina, Alla Jehovah ipprovda t-tagħlim mimli saħħa sabiex aħna nistgħu nitgħallmu ngħixu ħajja taʼ skop u sodisfaċenti f’dawn iż-żminijiet kritiċi u perikolużi. Lest int li taċċetta u tagħmel it-tagħlim mimli saħħa l-mod taʼ ħajja tiegħek? Li tagħmel hekk se jfisser is-salvazzjoni tiegħek.
22, 23. Liema barkiet naħsdu billi nagħmlu t-tagħlim mimli saħħa l-mod taʼ ħajja tagħna?
22 Iktar minn hekk, li nagħmlu t-tagħlim mimli saħħa l-mod taʼ ħajja tagħna jġibilna privileġġ uniku issa u tama hienja għall-futur. Jekk jogħġbok aqra Titus 2:13, 14. Tabilħaqq, li nagħmlu t-tagħlim mimli saħħa l-mod taʼ ħajja tagħna jagħmilna separati mid-dinja korrotta u moribonda bħala poplu mnaddaf. Il-kliem taʼ Pawlu hu paralell mat-tfakkiriet taʼ Mosè lill-ulied taʼ Iżrael f’Sinaj: “Inkwantu għal Jehovah, . . . se jpoġġik fil-għoli ’l fuq mill-ġnus l-oħrajn kollha li hu għamel, li jirriżulta f’tifħir u isem tajjeb u ġmiel, waqt li int innifsek tagħti prova li int poplu qaddis għal Jehovah Alla tiegħek, sewwa sew bħalma wiegħed.”—Dewteronomju 26:18, 19.
23 Jalla dejjem ngħożżu l-privileġġ li nkunu l-poplu mnaddaf taʼ Jehovah billi nagħmlu t-tagħlim mimli saħħa l-mod taʼ ħajja tagħna! Kun dejjem attent biex tiċħad kwalunkwe għamla taʼ nuqqas taʼ tjieba u xewqat dinjin, billi b’hekk tibqaʼ mnaddaf u xieraq li tintuża minn Jehovah fix-xogħol grandjuż li qed iġiegħel li jsir illum.—Kolossin 1:10. (w94 6/15)
Tiftakar Int?
◻ Id-devozzjoni lejn Alla għala hi taʼ benefiċċju għall-affarijiet kollha?
◻ Kristjani rġiel u nisa ixjeħ kif jistgħu jsegwu tagħlim mimli saħħa bħala mod taʼ ħajja?
◻ Pawlu liema tagħlim mimli saħħa kellu għall-irġiel u nisa iktar żgħażagħ fil-kongregazzjoni?
◻ Liema privileġġ u barka jistgħu jkunu tagħna jekk nagħmlu t-tagħlim mimli saħħa l-mod taʼ ħajja tagħna?