Xi Kemm Nistgħu Ngħixu?
In-nies in ġenerali qed jgħixu iktar, u dan iġiegħel lil ħafna jaħsbu, ‘Xi kemm nistgħu ngħixu?’
SKOND The New Encyclopædia Britannica (1995), fil-passat Pierre Joubert kien meqjus bħala l-iktar wieħed li għex. Hu miet fl-1814 fl-età taʼ 113-il sena. Veru, jgħidu li kien hemm oħrajn li għexu iktar, imma l-etajiet tagħhom ma kinux iddokumentati b’mod taʼ min jorbot fuqhom. Madankollu, dokumentazzjoni eżatta vverifikat li numru taʼ nies għexu iktar minn Pierre Joubert.
Jeanne Louise Calment twieldet f’Arles, fix-xlokk taʼ Franza, fil-21 taʼ Frar, 1875. Il-mewt tagħha fl-4 t’Awissu, 1997—iktar minn 122 sena wara—ngħatat ħafna pubbliċità. Fl-1986, Shigechiyo Izumi mill-Ġappun miet fl-età taʼ 120 sena. Il-Guinness Book of Records 1999 isemmi lil Sarah Knauss li kellha 118-il sena bħala l-ixjeħ persuna sa dak iż-żmien. Hi twieldet fl-24 taʼ Settembru, 1880, f’Pennsylvania, l-Istati Uniti. Meta Marie-Louise Febronie Meilleur minn Quebec, il-Kanada, mietet fl-1998, fl-età taʼ 118-il sena, hi kienet 26 ġurnata akbar minn Sarah.
Tabilħaqq, in-numru taʼ dawk verament anzjani żdied b’mod drammatiku. Qed jikkalkulaw li n-numru taʼ dawk ’il fuq minn mitt sena se jiżdied għal iktar minn 2.2 miljuni matul l-ewwel nofs tas-seklu li ġej! B’mod simili, in-numru taʼ nies taʼ 80 sena u iktar żdied minn 26.7 miljun fl-1970 għal 66 miljun fl-1998. Dan ifisser żjieda taʼ 147 fil-mija, meta tqabbilha maʼ żjieda taʼ 60 fil-mija għall-popolazzjoni totali tad-dinja.
U dan mhux sempliċement li n-nies qed jgħixu iktar. Ħafna minnhom qegħdin ukoll iwettqu affarijiet li l-biċċa l-kbira taʼ dawk li għandhom 20 sena m’humiex kapaċi jagħmluhom. Fl-1990, John Kelley li kellu 82 sena spiċċa maratona—tellieqa taʼ 42.195 kilometru—f’ħames sigħat u ħames minuti. Fl-1991, Mavis Lindgren, bużnanna taʼ 84 sena għamlet din id-distanza f’sebaʼ sigħat u disaʼ minuti. U iktar reċenti, raġel taʼ 91 sena spiċċa n-New York City Marathon!
Dan ma jfissirx li wħud anzjani fil-passat ma wettqux affarijiet taʼ l-għaġeb. Taʼ 99 sena, il-patrijarka Bibliku Abraham ‘mar jiġri jilqaʼ’ lill-mistidnin tiegħu. Taʼ 85 sena, Kaleb ipproklama: “Bħalma kienet saħħti dakinhar [45 sena qabel], hekk għadha llum, sew biex noħroġ għall-ġlied sew biex nerġaʼ lura.” U l-Bibbja tgħid li meta Mosè kellu 120 sena, “kien għadu ma ċċajparx dawl għajnejh, u anqas saħħtu ma rħietu.”—Ġenesi 18:2; Ġożwè 14:10, 11; Dewteronomju 34:7.
Ġesù Kristu tkellem dwar l-ewwel raġel, Adam, u l-bennej taʼ l-arka, Noè, bħala individwi storiċi. (Mattew 19:4-6; 24:37-39) Ġenesi jgħid li Adam għex 930 sena, u Noè 950 sena. (Ġenesi 5:5; 9:29) Veru li n-nies għexu daqshekk? Nistgħu aħna ngħixu saħansitra iktar, forsi għal dejjem? Jekk jogħġbok eżamina l-evidenza fl-artiklu li jmiss.