Siġill ‘taʼ Ġukal’

FIS-​SEBAʼ seklu Q.E.K., il-​ħakkiem Kaldew Nabukodonosor għeleb id-​difiżi taʼ Ġerusalemm, ħaraq il-​belt, u ġarraf is-​swar tagħha. Hu ħataf u għama lil Sedekija, is-​sultan taʼ Ġuda. Iktar minn hekk, “qatel ukoll is-​sultan taʼ Babilonja l-​kbarat kollha taʼ Ġuda.”​—Ġeremija 39:​1-8.

Wieħed mill-​kbarat, jew il-​prinċpijiet, taʼ Ġuda li x’aktarx inqatel mill-​Babiloniżi kien Ġukal, bin Selemija. Issa għandna informazzjoni ġdida dwar dan il-​karattru Bibliku. Però, qabel ma nikkunsidrawha, ejja naraw x’tgħid l-​Iskrittura dwar Ġukal u dwar żmienu.

“Ma Jagħmlulek Xejn”

Ġeħova inkariga lill-​profeta Ġeremija biex iwassal messaġġ taʼ ġudizzju kontra Ġuda u Ġerusalemm. Alla qal lil Ġeremija li s-​slaten, il-​prinċpijiet, il-​qassisin, u l-​poplu taʼ Ġuda kienu se ‘jiħduha kontrih.’ “Imma ma jagħmlulek xejn, għax jien inkun miegħek,” qallu Ġeħova.​—Ġeremija 1​:​17-​19.

Matul l-​assedju Babiloniż kontra l-​belt kapitali taʼ Ġuda, Ġerusalemm, is-​Sultan Sedekija bagħat il-​messaġġiera għand Ġeremija darbtejn biex isir jaf jekk Nabukodonosor kienx se jirtira mill-​belt u biex jistaqsi lill-​profeta ħalli jitlob li dan iseħħ. Wieħed mir-​rappreżentanti tas-​sultan kien Ġukal, magħruf ukoll bħala Ġeħukal. Il-​messaġġ t’Alla permezz taʼ Ġeremija kien li l-​Babiloniżi, jew il-​Kaldin, kienu se jeqirdu l-​belt. Kull resident taʼ Ġerusalemm li kien se jibqaʼ fiha kien se jmut bil-​ġuħ, bil-​pesta, u bix-​xabla. Mill-​banda l-​oħra, dawk li joħorġu u jmorru għand il-​Kaldin kienu se jsalvaw. Kemm irrabjaw il-​prinċpijiet taʼ Ġuda minħabba kliem Ġeremija!​—Ġeremija 21:​1-​10; 37:​3-​10; 38:​1-3.

Ġukal kien wieħed mill-​prinċpijiet li ħeġġeġ lil Sedekija: “Ħalli jiġi maqtul dal-bniedem [Ġeremija] għax . . . qiegħed jaqtaʼ qalb is-​suldati.” Il-​kiefer Ġukal kien fost dawk li tefgħu lil Ġeremija fil-​bir mimli ħama, li iktar tard il-​profeta ġie salvat minnu. (Ġeremija 37:15; 38:​4-6) Minħabba li obda lil Ġeħova, Ġeremija salva mill-​qerda taʼ Ġerusalemm, imma Ġukal milli jidher miet meta s-​sistema li kien fada fiha nqerdet.

Konklużjoni Interessanti

L-​informazzjoni ġdida dwar Ġukal instabet fl-​2005. L-​arkeoloġi kienu qed iħaffru f’post fejn kienu qed jittamaw li jsibu l-​palazz tas-​Sultan David. Huma sabu binja kbira tal-​ġebel li jaħsbu li nqerdet meta l-​Babiloniżi ħatfu lil Ġerusalemm fi żmien Ġeremija.

Jekk dan kienx il-​palazz taʼ David jew le ma nafux. Però, l-​arkeoloġi identifikaw oġġett wieħed li sabu​—is-​siġill tat-​tafal wiesaʼ ċentimetru li jidher f’paġna 14. Dan darba kien issiġilla dokument li ilu li ddeterjora. Il-​kitba tgħid: “Taʼ Jeħukal bin Selemijaħu bin Sovi.” Din il-​kitba b’mod ċar saret bis-​siġill taʼ l-​opponent taʼ Ġeremija, Jeħukal, jew Ġukal, bin Selemija.

L-arkeologu Eilat Mazar, li fisser il-​kitba, jikteb li Ġeħukal kien jiġi biss it-​“tieni ministru rjali” wara Gemarija, bin Safan, li ismu jidher fil-​kitba fuq siġill misjub fil-​Belt taʼ David.a

Il-fidi fil-​Kelma t’Alla ma tiddependix mis-​sejba taʼ xi fdal storiku; imma t-​twettiq tal-​profezija ispirata jagħtina bażi soda biex nemmnu fil-​Bibbja. Il-​fatti storiċi jagħtu prova li Ġeremija bassar b’eżattezza l-​qerda taʼ Ġerusalemm. It-​tmiem t’għajb li ġarrbu l-​opponenti taʼ Ġeremija għandu jsaħħaħ il-​konvinzjoni tagħna li jekk inkunu leali bħal Ġeremija, l-​għedewwa tagħna ‘ma jagħmlulna xejn, għax Ġeħova hu magħna.’

[Nota taʼ taħt]

[Stampa f’paġna 15]

Ġeremija ma ċediex għall-​pressjoni biex idgħajjef il-​messaġġ t’Alla

[Sors tal-Istampa f’paġna 14]

Gabi Laron/Institute of Archaeology/ Hebrew University ©Eilat Mazar