“L-​Għanja tal-​Baħar”​—Manuskritt li Jimla Vojt fl-​Istorja

FIT-​22 taʼ Mejju, 2007, framment taʼ romblu Ebrajk mis-​seklu sebgħa jew tmienja E.K. nħareġ għall-​wiri fl-​Israel Museum f’Ġerusalemm. Dan huwa manuskritt t’Eżodu 13:19–16:1. Jinkludi dik li hija magħrufa bħala “l-​Għanja tal-​Baħar”—l-​għanja tar-​rebħa li l-​Israelin għannew wara li nħelsu b’mod mirakoluż fil-​Baħar l-​Aħmar. Is-​sejba taʼ dan il-​framment tar-​romblu għala hija sinifikanti?

It-tweġiba għandha x’taqsam mad-​data tal-​manuskritt. Ir-​Rombli tal-​Baħar il-​Mejjet inkitbu bejn it-​tielet seklu Q.E.K. u l-​ewwel seklu E.K. Qabel ma nstabu dawn, madwar 60 sena ilu, l-​eqdem manuskritt Ebrajk kien il-​Kodiċi t’Aleppu li jmur lura sas-​sena 930 E.K. B’eċċezzjoni għal ftit frammenti, l-​ebda manuskritt Ebrajk ieħor ma nstab bid-​data taʼ matul dawk il-​mijiet taʼ snin taʼ bejniethom.

“Il-​manuskritt taʼ l-​Għanja tal-​Baħar,” jgħid James S. Snyder, direttur taʼ l-​Israel Museum, “jimla l-​vojt fil-​perijodu taʼ l-​istorja taʼ bejn ir-​Rombli tal-​Baħar il-​Mejjet . . . u l-​Kodiċi t’Aleppu.” Skond hu, dan il-​manuskritt flimkien maʼ testi Bibliċi antiki oħrajn huwa eżempju uniku taʼ kif test jiġi preservat mingħajr ma jinbidel.

Jingħad li l-​framment tar-​romblu huwa wieħed mill-​ħafna manuskritti li ġew skoperti lejn l-​aħħar tas-​seklu 19 f’sinagoga fil-​Kajr, l-​Eġittu. Madankollu, kollettur privat tal-​manuskritti Ebrajċi ma kienx konxju tas-​sinifikat tiegħu sakemm ikkonsulta maʼ bniedem professjonali fl-​aħħar tas-​snin 70. Dak iż-​żmien, il-​framment ġie eżaminat permezz tal-​karbonju u mbagħad inżamm f’arkivju sakemm inħareġ għall-​wiri fl-​Israel Museum.

Meta jikkummenta fuq kemm hu rilevanti l-​framment tar-​romblu, Adolfo Roitman, prinċipal tax-​Shrine of the Book, l-​Israel Museum, u kuratur tar-​Rombli tal-​Baħar il-​Mejjet, jgħid: “Il-​manuskritt l-​Għanja tal-​Baħar juri l-​fedeltà tremenda li biha ġiet trasmessa l-​verżjoni Masoretika tal-​Bibbja matul is-​sekli. Huwa inkredibbli kif l-​istil distint taʼ l-​Għanja tal-​Baħar huwa l-​istess illum bħalma kien mis-​7 sat-​8 seklu.”

Il-Bibbja hija l-​Kelma ispirata t’Alla, u Ġeħova huwa primarjament responsabbli għall-​preservazzjoni tagħha. Iktar minn hekk, l-​Iskrittura ġiet ikkopjata b’reqqa kbira mill-​iskribi. Għalhekk, it-​test Bibliku li nużaw illum huwa bla dubju taʼ min joqgħod fuqu.

[Sors taʼ l-​Istampa f’paġna 32]

Bil-​korteżija taʼ l-​Israel Museum, Ġerusalemm