Bijografija
Sebgħin Sena Naqbad Tarf il-Libsa taʼ Lhudi
Kif rakkontata minn Leonard Smith
Meta kelli madwar 13-il sena, laqtuni żewġ siltiet mill-Bibbja. Illum, li għaddew iktar minn 70 sena, għadni niftakar meta fhimt xi jfisser il-vers taʼ Żakkarija 8:23, li jitkellem dwar “għaxart irġiel” li se jaqbdu “tarf il-libsa taʼ raġel Lhudi.” Huma jgħidu lil-Lhudi: “Aħna se niġu magħkom, għax smajna li Alla magħkom.”
IR-RAĠEL Lhudi jirrappreżenta lill-Kristjani midlukin, u l-“għaxart irġiel” jirrappreżentaw lin-“nagħaġ oħrajn,” jew lil “Ġonadabijiet,” kif kienu magħrufin lura f’dak iż-żmien.a (Ġw. 10:16) Meta fhimt din il-verità, irrealizzajt kemm it-twettiq tat-tama tiegħi li ngħix għal dejjem fuq l-art jiddependi mill-appoġġ leali li nagħti lill-klassi tal-midlukin.
It-tixbiha taʼ Ġesù tan-“nagħaġ” u l-“mogħoż,” li nsibu f’Mattew 25:31-46, laqtitni ħafna wkoll. In-“nagħaġ” jagħtu stampa taʼ dawk li se jirċievu ġudizzju favorevoli matul iż-żmien tat-tmiem għax jgħinu lil ħut Kristu l-midlukin li għadhom fuq l-art. Bħala żagħżugħ u wieħed mill-Ġonadabijiet, għedt lili nnifsi, ‘Len, jekk trid tiġi meqjus minn Kristu bħala nagħġa, għandek tappoġġa lil ħutu l-midlukin u taċċetta t-tmexxija tagħhom għax Alla hu magħhom.’ Din il-fehma kienet taʼ gwida għalija għal iktar minn 70 sena.
‘X’INHU L-IRWOL TIEGĦI?’
Ommi tgħammdet fl-1925 fis-sala tal-laqgħat f’Betel. Din is-sala kien jisimha London Tabernacle u kienet tintuża mill-aħwa taʼ dawk l-inħawi. Jien twilidt fil-15 t’Ottubru tal-1926 u f’Marzu tal-1940, tgħammidt f’assemblea f’Dover, belt mal-kosta tal-Ingilterra. Sirt inħobb il-verità tal-Bibbja u peress li ommi kienet waħda mill-Kristjani midlukin, l-ewwel ‘tarf il-libsa taʼ Lhudi’ li qbadt, biex ngħid hekk, kien t’ommi. Dak iż-żmien, missieri u oħti akbar minni ma kinux jaqdu lil Ġeħova. Konna nagħmlu parti mill-Kongregazzjoni taʼ Gillingham, fix-Xlokk tal-Ingilterra, li l-biċċa l-kbira mill-membri tagħha kienu Kristjani midlukin. Ommi ħalliet eżempju taʼ żelu mill-aħjar fix-xogħol tal-ippritkar.
F’Settembru tal-1941, waqt konvenzjoni fil-belt taʼ Leicester, ġiet kunsidrata l-kwistjoni tal-ħakma universali f’taħdita bit-titlu “Integrità.” Din it-taħdita għenitni nifhem għall-ewwel darba li aħna involuti fil-kwistjoni bejn Ġeħova u Satana. Għalhekk, hemm bżonn li nieħdu l-waqfa tagħna fuq in-naħa taʼ Ġeħova u nżommu l-integrità tagħna lejh bħala s-Sovran Universali.
F’dik il-konvenzjoni ġie enfasizzat ħafna s-servizz taʼ pijunier, u ż-żgħażagħ ġew inkuraġġiti jagħmluh il-mira tagħhom. It-taħdita intitolata “L-Irwol taʼ Pijunier fl-Organizzazzjoni” ġegħlitni naħseb, ‘X’inhu l-irwol tiegħi?’ Din il-konvenzjoni kkonvinċietni li bħala wieħed mill-Ġonadabijiet kelli d-dmir li ngħin lill-klassi tal-midlukin bl-aħjar mod li nistaʼ fix-xogħol tal-ippritkar. Kien f’Leicester stess li applikajt biex naqdi bħala pijunier.
IS-SERVIZZ TAʼ PIJUNIER MATUL IL-GWERRA
Fl-1 taʼ Diċembru tal-1941, fl-età taʼ 15-il sena, ġejt maħtur bħala pijunier speċjali. L-ewwel sieħba tiegħi fix-xogħol taʼ pijunier kienet ommi, imma madwar sena wara ma setgħetx tkompli fis-servizz taʼ pijunier minħabba raġunijiet taʼ saħħa. L-uffiċċju tal-fergħa taʼ Londra mbagħad inkariga lil Ron Parkin biex jissieħeb miegħi fix-xogħol taʼ pijunier. Hu bħalissa qed jaqdi fil-Kumitat tal-Fergħa taʼ Puerto Rico.
Intbgħatna fil-bliet taʼ Broadstairs u Ramsgate, li jinsabu mal-kosta, fir-reġjun taʼ Kent. Hemmhekk krejna kamra. Bħala pijunieri speċjali konna ningħataw madwar 40 xelin fix-xahar (valur taʼ madwar 6 ewro). B’hekk, wara li konna nħallsu l-kera bilkemm kien jibqgħalna flus biex ngħaddu, u mhux dejjem konna nkunu nafu kif se tiġi provduta l-ikla li kien ikun imiss. Imma b’xi mod jew ieħor, Ġeħova dejjem ipprovdielna l-bżonnijiet.
Ġrejna ħafna bir-roti u konna ngħabbuhom sa ruħ ommhom. Kien ikollna naqdfu kontra rjieħ qawwijin li kienu jiġu mill-Baħar tat-Tramuntana. Kellna niffaċċjaw ukoll attakki mill-ajru u missili V-1 Ġermaniżi li kienu jittajru fil-baxx minn fuq Kent biex jibbombardjaw Londra. Darba waħda, kelli naqbeż minn fuq ir-rota għal ġo kanal f’ġenb it-triq minħabba li għaddiet bomba bi żbrixx minn fuq rasi u splodiet f’għalqa fil-viċin. Minkejja dan, iż-żmien li qattajna bħala pijunieri f’Kent kien żmien sabiħ.
SIRT BETELIT
Ommi dejjem tkellmet b’ammirazzjoni dwar Betel. Kienet tħobb tgħidli: “L-iktar ħaġa li nixtieq hi li int issir betelit.” Tistaʼ timmaġina kemm kont ferħan u sorpriż meta f’Jannar tal-1946 ġejt mistieden biex għal tliet ġimgħat nagħti daqqa t’id fix-xogħol fil-Betel taʼ Londra. Fi tmiem dawn il-ġimgħat, Pryce Hughes, il-qaddej tal-fergħa, talabni nibqaʼ Betel. It-taħriġ li rċivejt hemmhekk sawwarni għall-bqija taʼ ħajti.
Dak iż-żmien kien hemm madwar 30 membru fil-familja taʼ Betel taʼ Londra, li l-biċċa l-kbira minnhom kienu ġuvintur żgħażagħ. Imma kien hemm ukoll diversi aħwa mill-midlukin, inkluż Pryce Hughes, Edgar Clay, u Jack Barr, li sar membru tal-Ġemgħa li Tiggverna. Xi privileġġ kien li nappoġġa lil ħut Kristu billi naħdem bħala żagħżugħ taħt l-indokrar spiritwali taʼ dawn l-uħud bħal “kolonni”!—Gal. 2:9.
Darba minnhom f’Betel, ħu qalli li kien hemm oħt fil-bieb taʼ barra li xtaqet tarani. Bqajt sorpriż meta rajt lil ommi b’pakkett taħt dirgħajha. Qaltli li mhux se tidħol ħalli ma ttellifnix mix-xogħol, u għalhekk tatni l-pakkett u telqet. Fih kien hemm kowt isaħħan. Il-ġest kollu mħabba tagħha fakkarni f’Ħanna meta ħadet libsa lil Samwel, it-tifel żagħżugħ tagħha, waqt li kien qed jaqdi fit-tabernaklu.—1 Sam. 2:18, 19.
GILEGĦAD—ESPERJENZA LI MA NINSIEHA QATT
Fl-1947, jien u erbaʼ beteliti oħra ġejna mistidnin nattendu l-Iskola taʼ Gilegħad fl-Istati Uniti, u s-sena taʼ wara attendejna l-11-il klassi. Meta wasalna fin-naħa taʼ fuq taʼ New York, fejn kien hemm l-iskola, sibna kesħa xxoqq il-għadam. Kemm kont kuntent li kelli dak il-kowt isaħħan li kienet ġabitli ommi!
Is-sitt xhur li qattajt f’Gilegħad ma ninsiehom qatt. Il-fatt li għamiltha maʼ sħabi l-istudenti li kienu ġejjin minn 16-il pajjiż differenti għenni nħares lejn l-affarijiet minn lenti oħra. Minbarra li bbenefikajt bil-kbir spiritwalment mill-iskola, ibbenefikajt ukoll mis-sħubija maʼ Kristjani maturi. Wieħed minn sħabi l-istudenti, Lloyd Barry; wieħed mill-għalliema, Albert Schroeder; u John Booth, l-indokratur tal-Kingdom Farm (taʼ fejn kienet l-Iskola taʼ Gilegħad) iktar tard saru membri tal-Ġemgħa li Tiggverna. Jien ngħożż il-pariri kollhom imħabba li tawni dawn l-aħwa u l-eżempju mill-aqwa tagħhom taʼ lealtà lejn Ġeħova u l-organizzazzjoni tiegħu.
IX-XOGĦOL TAS-CIRCUIT U LURA F’BETEL
Malli tlaqt minn Gilegħad, ġejt inkarigat biex nagħmel ix-xogħol tas-circuit fl-istat taʼ Ohio, l-Istati Uniti tal-Amerika. Kelli biss 21 sena, imma l-aħwa aċċettaw bi mħabba l-entużjażmu tiegħi bħala żagħżugħ. F’dak is-circuit, tgħallimt ħafna mill-irġiel taʼ esperjenza akbar minni fl-età.
Wara ftit xhur, ġejt mistieden immur lura fil-Betel taʼ Brooklyn għal iktar taħriġ. Matul dak iż-żmien, sirt naf lil uħud li huma bħal kolonni, fosthom lil Milton Henschel, Karl Klein, Nathan Knorr, T. J. (Bud) Sullivan, u Lyman Swingle, li iktar tard ilkoll qdew bħala membri tal-Ġemgħa li Tiggverna. Kienet esperjenza taʼ ġid għalija li narahom jaħdmu u juru kwalitajiet Kristjani. Il-fiduċja tiegħi fl-organizzazzjoni taʼ Ġeħova żdiedet bil-kbir. Imbagħad intbgħatt lura fl-Ewropa biex inkompli l-ministeru tiegħi hemmhekk.
Ommi mietet fi Frar tal-1950. Wara l-funeral, kelli diskussjoni bil-miftuħ maʼ missieri u m’oħti, Dora. Staqsejthom x’kien beħsiebhom jagħmlu rigward il-verità issa li ommi ma kinitx għadha magħna u jien ma kontx għadni ngħix id-dar. Huma kienu jafu u jirrispettaw lil Harry Browning, ħu mill-midlukin imdaħħal fiż-żmien, u qablu li jiddiskutu l-verità miegħu. Fi żmien sena, missieri u Dora tgħammdu. Iktar tard, missieri ġie maħtur bħala qaddej fil-Kongregazzjoni taʼ Gillingham. Wara li miet missieri, Dora żżewġet anzjan leali, Roy Moreton, u qdiet lil Ġeħova lealment sakemm mietet fl-2010.
NGĦIN FI FRANZA
Fl-iskola tal-gvern studjajt il-Franċiż, il-Ġermaniż, u l-Latin, u minnhom it-tlieta, il-Franċiż kien l-iktar lingwa li kont insib diffiċli. Għalhekk, meta ġejt mitlub biex immur ngħin fil-Betel taʼ Pariġi fi Franza, ma kontx naf kif se naqbad inħossni. Hemmhekk kelli l-privileġġ li naħdem maʼ Henri Geiger, qaddej tal-fergħa u ħu mill-midlukin imdaħħal fiż-żmien. L-inkarigu ma kienx dejjem faċli, u mingħajr dubju għamilt ħafna żbalji, imma tgħallimt kif wieħed għandu jingwalaha m’oħrajn.
Barra minn hekk, l-ewwel konvenzjoni internazzjonali f’Pariġi wara l-gwerra kienet ippjanata li ssir fl-1951, u jien kelli sehem fl-organizzar tagħha. Léopold Jontès, żagħżugħ li kien indokratur li jivvjaġġa, ġie Betel biex jagħtini daqqa t’id. Iktar tard, Léopold ġie maħtur bħala indokratur tal-fergħa. Il-konvenzjoni nżammet fil-Palais des sports, viċin it-Torri Eiffel. Id-delegati ġew minn 28 pajjiż. Fl-aħħar jum, ix-Xhieda Franċiżi, 6,000 b’kollox, kienu ferħanin se jtiru meta raw li attendew 10,456 ruħ!
Għall-ewwel li wasalt Franza, kont inġaħġaħ xi ħaġa żgħira bil-Franċiż. Biex tkompli tgħaxxaqha, kont nitkellem biss meta kont inkun ċert li qed nuża l-Franċiż b’mod korrett u dan kien żball kbir. Imma jekk ma tiżbaljax, qatt ma tiġi koreġut, u b’hekk ma tagħmilx progress.
Iddeċidejt li nsolvi s-sitwazzjoni billi ninkiteb fi skola li kienet tgħallem il-Franċiż lill-barranin. Bdejt immur għal-lezzjonijiet filgħaxijiet meta ma kienx ikun hemm laqgħat. Sirt inħobbha l-lingwa Franċiża, u matul is-snin bdiet togħġobni dejjem iktar. Dan kien utli għax b’hekk stajt ngħin lill-fergħa taʼ Franza fix-xogħol tat-traduzzjoni. Maż-żmien, jien stess bdejt nittraduċi mill-Ingliż għall-Franċiż. Kien privileġġ li jkolli sehem f’li ngħin lill-aħwa li jitkellmu bil-Franċiż madwar id-dinja jiksbu l-ikel spiritwali bnin li tipprovdi l-klassi tal-ilsir.—Mt. 24:45-47.
IŻ-ŻWIEĠ U IKTAR PRIVILEĠĠI
Fl-1956, iżżewwiġt lil Esther, pijuniera mill-Isvizzera li kont iltqajt magħha ftit tas-snin qabel. Iżżewwiġna fis-Sala tas-Saltna li tinsab ħdejn il-Betel taʼ Londra (li qabel kienet is-sala London Tabernacle, fejn tgħammdet ommi). Ħuna Hughes għamlilna t-taħdita taż-żwieġ u omm Esther kienet preżenti. Hi wkoll kellha t-tama għas-sema. Iż-żwieġ tiegħi mhux biss ipprovdieli sieħba ħelwa u leali imma gawdejt ukoll ħafna sigħat taʼ sħubija prezzjuża mal-kunjata, li kienet mara spiritwali u mill-aħjar, sakemm il-ħajja tagħha fuq l-art intemmet fis-sena 2000.
Wara li żżewwiġna, jien u Esther ma konniex noqogħdu Betel. Filwaqt li jien bqajt nittraduċi fil-Betel, Esther qdiet bħala pijuniera speċjali fl-inħawi taʼ madwar Pariġi. Hi rnexxielha tgħin lil diversi wħud isiru qaddejja taʼ Ġeħova. Fl-1964, ġejna mistidnin ngħixu f’Betel. Imbagħad fl-1976, meta bdew jitwaqqfu l-Kumitati tal-Fergħa, ġejt maħtur bħala membru. Matul is-snin, Esther dejjem tatni l-appoġġ tagħha kollu mħabba.
“JIEN MHUX DEJJEM SE NKUN MAGĦKOM”
Kelli l-privileġġ li minn żmien għal żmien immur lura fil-kwartieri ġenerali fi New York. Matul dawn iż-żjajjar, ngħatajt pariri tajbin mingħand membri differenti tal-Ġemgħa li Tiggverna. Pereżempju, darba minnhom meta esprimejt ruħi għax kont inkwetat li mhux se llaħħaq nagħmel ix-xogħol sa ċertu żmien stipulat, Ħuna Knorr tbissem u qalli: “Tħabbilx rasek. Aħdem!” Spiss minn dakinhar ’il quddiem, kull meta jinġemgħuli l-inkarigi, minflok ma nippanikja, immidd idi għax-xogħol u, wieħed wara l-ieħor, ix-xogħol isir—ġeneralment fil-ħin.
Eżatt qabel mewtu, Ġesù qal lid-dixxipli tiegħu: “Jien mhux dejjem se nkun magħkom.” (Mt. 26:11) Bħala nagħaġ oħrajn, aħna konxji wkoll li mhux dejjem se jkollna lil ħut Kristu l-midlukin fostna fuq l-art. B’hekk, nikkunsidrah privileġġ imprezzabbli li ilni iktar minn 70 sena nissieħeb mill-qrib maʼ ħafna mill-midlukin—grat li għadni naqbad tarf il-libsa taʼ Lhudi.
[Nota ta’ taħt]
a Għat-terminu “Ġonadab,” ara l-ktieb Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, paġni 83, 165, 166 u It-Torri tal-Għassa tal-15 taʼ Mejju, 2001, paġna 14.
[Kumment f’paġna 21]
Ħuna Knorr tbissem u qalli: “Tħabbilx rasek. Aħdem!”
[Stampi f’paġna 19]
(Xellug) Ommi u missieri
(Lemin) Fil-kampus taʼ Gilegħad fl-1948, liebes il-kowt li jsaħħan li tatni ommi
[Stampa f’paġna 20]
Ninterpreta t-taħdita taʼ Ħuna Lloyd Barry fid-dedikazzjoni tal-fergħa taʼ Franza, fl-1997
[Stampi f’paġna 21]
(Xellug) Maʼ Esther fil-ġurnata tat-tieġ tagħna
(Lemin) Flimkien fix-xogħol tal-ippritkar