Kont Taf?

Fi żminijiet Bibliċi kienu jużaw il-​papiru biex jagħmlu d-​dgħajjes?

ĦAFNA nies jafu li żmien ilu n-​nies fl-​Eġittu kienu jiktbu fuq karti magħmulin mill-​papiru. Il-​Griegi kif ukoll ir-​Rumani kienu jiktbu fuq il-​papiru.a Forsi ħafna ma jafux li l-​papiru kien jintuża wkoll biex jagħmlu d-​dgħajjes minnu.

Madwar 2,500 sena ilu, il-​profeta Isaija kiteb li n-​nies li qegħdin jgħixu ‘fir-​reġjun tax-​xmajjar taʼ l-​Etjopja bagħtu lil xi wħud bil-​baħar, u bil-​bastimenti tal-​papiru fuq wiċċ l-​ilmijiet.’ Iktar tard, il-​profeta Ġeremija bassar li meta l-​Medi u l-​Persjani kienu se jinvadu l-​belt taʼ Babilonja, kienu se jaħarqu “d-​dgħajjes tal-​papiru” biex il-​Babiloniżi ma jkunux jistgħu jaħarbu.—Is. 18:1, 2; Ġer. 51:32.

L-​arkeoloġi sabu li fi żminijiet Bibliċi, il-​papiru kienu jużawh biex jagħmlu d-​dgħajjes. Dan ma jissorprendix lill-​istudenti tal-​Bibbja għax jafu li l-​Bibbja hi ispirata minn Alla. (2 Tim. 3:16) Allura x’sabu? L-​arkeoloġi sabu d-​dettalji taʼ kif kienu jagħmlu d-​dgħajjes tal-​papiru fl-​Eġittu.

ID-​DGĦAJJES TAL-​PAPIRU KIF KIENU JSIRU?

Fl-​oqbra Eġizzjani nstabu tpinġijiet u tinqix mal-​ħajt li juru kif huma kienu jaqtgħu l-​papiru u jagħmlu d-​dgħajjes minnu. L-​irġiel kienu l-​ewwel jaqtgħu z-​zkuk tal-​papiru, jorbtuhom ftit ftit, u mbagħad jissikkawhom kollha flimkien. Iz-​zkuk tal-​papiru huma trijangulari. Allura, meta kienu jorbtuhom flimkien kienu jiġu sodi ħafna. Ktieb dwar l-​istorja tal-​Eġittu jgħid li dawn id-​dgħajjes tal-​papiru kienu jkunu twal madwar 17-​il metru, u spazjużi tant li setaʼ jkollhom minn 10 sa 12-​il moqdief fuq kull naħa.

GĦALA DAWK LI KIENU JAGĦMLU D-​DGĦAJJES UŻAW IL-​PAPIRU?

Fl-​Eġittu kienu jikbru ħafna pjanti tal-​papiru fil-​Wied tax-​Xmara Nil. Barra minn hekk, id-​dgħajjes tal-​papiru kien faċli biex tagħmilhom. Anki meta beda jintuża l-​injam biex jagħmlu dgħajjes kbar, milli jidher is-​sajjieda u l-​kaċċaturi baqgħu jagħmlu ċattri u dgħajjes żgħar mill-​papiru.

Għal ħafna żmien, in-​nies baqgħu jużaw id-​dgħajjes tal-​papiru. Plutarch, kittieb Grieg li għex fi żmien l-​appostli, qal li xi nies fi żmienu kienu għadhom jużaw id-​dgħajjes tal-​papiru.