Nota taʼ Taħt

c Fil-pubblikazzjoni History of the Jews, il-​Professur Graetz jgħid li r-​Rumani xi minn daqqiet sammru 500 priġunier maz-​zokk tat-​tortura kull ġurnata. Lil xi Lhud oħrajn li nqabdu qatgħulhom idejhom barra u wara ntbagħtu lura lejn il-​belt. Liema kundizzjonijiet kien hemm fil-​belt? “Il-​flus saru bla valur, għax ma setgħux jixtru x’jieklu bihom. In-​nies kienu jitqatlu fit-​toroq fuq ikel li kien verament iqażżek, fuq xi ftit tiben, fuq xi biċċa ġilda, jew fuq it-​tilqit li kien jintefaʼ lill-​klieb. . . . In-​numru taʼ iġsma mhux midfunin, li kien qed jiżdied rapidament, ġegħlu l-​arja soffokanti sajfija issir velenuża, u l-​poplu safaʼ vittma tal-​mard, tal-​ġuħ, u tax-​xabla.”