²⁰ Isaija jikkonkludi din l-​istqarrija profetika b’dan il-​mod: “Li kieku l-​Mulej taʼ l-​eżerċti ma ħallilniex fdal żgħir, bħal Sodoma konna nkunu, lil Gomorra konna nixbhu.” (Isaija 1:9)c Kontra s-​setgħa taʼ l-​Assirja, Jehovah finalment se jiġi biex jgħin lil Ġuda. Kuntrarju għal Sodoma u Gomorra, Ġuda m’hijiex se tiġi meqruda għalkollox. Se tibqaʼ teżisti.

21. Wara li Babilonja qerdet lil Ġerusalemm, Jehovah għala ‘ħalla fdal żgħir’?

²¹ Iktar minn 100 sena wara, Ġuda kienet mhedda mill-​ġdid. In-​nies ma kinux tgħallmu mid-​dixxiplina li ngħatatilhom permezz taʼ l-​Assirja. “Huma kienu jiddieħku bil-​mibgħutin tiegħu, imaqdru kliemu, u jkasbru l-​profeti tiegħu.” Bħala riżultat, “saħnet il-​korla tal-​Mulej għall-​poplu tiegħu, hekk li ma setgħux jeħilsuha aktar.” (2 Kronaki 36:16) Nabukodonosor, il-​monarka Babiloniż, ikkonkwista lil Ġuda, u din id-​darba, ma kien għad baqaʼ xejn “bħal għarix f’qasam dwieli.” Ġerusalemm inqerdet ukoll. (2 Kronaki 36:​17-21) Xorta waħda, Jehovah ‘ħalla fdal żgħir.’ Avolja Ġuda ssaportiet 70 sena fl-​eżilju, Jehovah ħa ħsieb li l-​ġens ikompli, speċjalment il-​linja Davidika, li kellha tipproduċi l-​Messija mwiegħed.

22, 23. Fl-​ewwel seklu, Jehovah għala ‘ħalla fdal żgħir’?

²² Fl-​ewwel seklu, Iżrael għadda mill-​kriżi finali tiegħu bħala l-​poplu f’patt m’Alla. Meta Ġesù ppreżenta lilu nnifsu bħala l-​Messija mwiegħed, il-​ġens m’aċċettahx, u bħala riżultat, Jehovah m’aċċettax lilhom. (Mattew 21:43; 23:​37-39; Ġwann 1:11) Kien dan it-​tmiem taʼ li Jehovah jkollu ġens speċjali fuq l-​art? Le. L-​appostlu Pawlu wera li Isaija 1:9 kellu jerġaʼ twettiq ieħor. Billi kkwota mill-​verżjoni Settanta, hu kiteb: “Kif ukoll il-​profeta Isaija qal minn qabel: ‘Li kieku l-​Mulej taʼ l-​eżerċti ma ħallilniex nisel, konna nsiru bħal Sodoma, u ’l Gomorra konna nixbhu.’”​—Rumani 9:29.

²³ Din id-​darba dawk li baqgħu ħajjin kienu l-​Kristjani midlukin, li poġġew fidi f’Ġesù Kristu. Dawn kienu, l-​ewwelnett, kredenti Lhud. Iktar tard issieħbu magħhom xi kredenti Ġentili. Flimkien huma fformaw Iżrael ġdid, l-​“Iżrael taʼ Alla.” (Galatin 6:16; Rumani 2:29) Dan in-​“nisel” baqaʼ ħaj wara l-​qerda tas-​sistema t’affarijiet Lhudija fis-​sena 70 E.K. Tabilħaqq, l-​“Iżrael taʼ Alla” għadu magħna llum. Issa ssieħbu miegħu miljuni taʼ individwi kredenti mill-​ġnus, li jifformaw “kotra kbira li ħadd ma jistaʼ jgħoddha, minn kull ġens u tribù, minn kull poplu u lsien.”​—Apokalissi 7:9.

24. Liema ħaġa għandu jinnota kulħadd jekk jixtieq li jibqaʼ ħaj wara l-​akbar kriżi taʼ l-​umanità?

²⁴ Din id-​dinja dalwaqt se tiffaċċja l-​battalja taʼ Armageddon. (Apokalissi 16:​14, 16) Waqt li din se tkun kriżi akbar minn meta l-​Assirja jew Babilonja invadew lil Ġuda, akbar saħansitra minn meta Ruma ħarbtet lill-​Ġudea fis-​sena 70 E.K., xorta waħda se jkun hemm min jibqaʼ ħaj. (Apokalissi 7:14) Mela, kemm huwa vitali li kulħadd jikkunsidra bir-​reqqa l-​kliem li Isaija qal lil Ġuda! Kien ifisser sopravivenza għal uħud leali lura f’dak iż-​żmien. U jistaʼ jfisser sopravivenza għal uħud li jemmnu llum.