Nidentifikaw It-Tip Xieraq taʼ Messaġġier
“Jiena hu li nwettaq kliem il-qaddej tiegħi, u ntemm il-ħsieb li jxandru l-messaġġiera tiegħi.”—ISAIJA 44:25, 26.
1. Jehovah kif jidentifika t-tip xieraq taʼ messaġġieri, u kif jikxef lil dawk foloz?
ALLA JEHOVAH hu l-Identifikatur Grandjuż tal-messaġġieri veri tiegħu. Hu jidentifikahom billi jġiegħel li jseħħu l-messaġġi li jwassal permezz tagħhom. Jehovah hu wkoll il-Wieħed il-Kbir li Jikxef lill-messaġġieri foloz. Kif jikxifhom? Hu jxejjen is-sinjali u t-tbassir tagħhom. B’dan il-mod juri li huma pronostikaturi li ħatru lilhom infushom, u li l-messaġġi tagħhom fil-fatt ġejjin mill-irraġunar falz tagħhom stess—iva, il-mod taʼ ħsieb iblah tagħhom taʼ bnedmin li huma!
2. Liema konflitt qam bejn il-messaġġieri fi żmien l-Israeliti?
2 Kemm Isaija u kemm Eżekjel sostnew li kienu messaġġieri t’Alla Jehovah. Hekk kienu? Ejjew naraw. Isaija pprofetizza f’Ġerusalemm minn bejn wieħed u ieħor is-sena 778 Q.E.K. sa xi żmien wara s-sena 732 Q.E.K. Eżekjel ġie eżiljat lejn Babilonja fis-sena 617 Q.E.K. Hu pprofetizza lil ħutu Lhud hemmhekk. Iż-żewġ profeti ħabbru bil-qlubija li Ġerusalemm kellha tinqered. Profeti oħrajn qalu li Alla ma kienx se jħalli dan jiġri. Min huma dawk li wrew li kienu t-tip xieraq taʼ messaġġieri?
Jehovah Jikxef Il-Profeti Foloz
3, 4. (a) Liema żewġ messaġġi opposti ngħataw lil Israeliti f’Babilonja, u Jehovah kif kixef messaġġier falz? (b) Jehovah x’qal li kellu jiġrilhom il-profeti foloz?
3 Waqt li Eżekjel kien f’Babilonja, ngħata viżjoni dwar x’kien qiegħed jiġri fit-tempju taʼ Ġerusalemm. Fid-daħla tiegħu fir-rixtellu tal-Lvant kien hemm 25 raġel. Fosthom kien hemm żewġ prinċpijiet, Ġażanija u Pelatija. Jehovah kif qieshom? Eżekjel 11:2, 3 [KŻ] iwieġeb: “O bin il-bniedem, dawn huma l-irġiel li jfasslu d-deni, u jagħtu pariri ħżiena f’din il-belt: Huma jgħidu: Ma wasalx iż-żmien biex nibnu d-djar?” Dawn il-messaġġieri prużuntużi tal-paċi kienu qegħdin jgħidu, ‘M’hemmx periklu għal Ġerusalemm. Ara, dalwaqt se nibnu iktar djar ġo fiha!’ Għalhekk Alla qal lil Eżekjel biex jipprofetizza l-kuntrarju taʼ dawn il-profeti giddibin. Fil-vers 13 taʼ kapitlu 11, Eżekjel jgħidilna xi ġralu wieħed minnhom: “Malli temmejt inħabbar, Pelatija bin Benaja miet.” Dan probabbilment ġara għaliex Pelatija kien l-iktar prinċep prominenti u influwenti u l-perċimes fost l-idolatri. Il-mewt għal għarrieda tiegħu tat prova li kien profeta falz!
4 L-esekuzzjoni taʼ Pelatija minn Jehovah ma waqqfitx lill-profeti foloz l-oħrajn milli jigdbu f’isem Alla. Dawn il-qarrieqa komplew fil-korsa tal-ġenn tagħhom li jbassru affarijiet kontra r-rieda t’Alla. Għalhekk Alla Jehovah qal lil Eżekjel: “Gwaj għall-profeti boloh li jiġru wara l-ħolm taʼ moħħhom bla ma jkunu raw xejn!” Bħal Pelatija, m’humiex se ‘jkunu għadhom hemm’ għax bi sfida raw viżjonijiet għal Ġerusalemm, “viżjonijiet taʼ sliem, u sliem ma kienx hemm.”—Eżekjel 13:3, 15, 16.
5, 6. Minkejja l-messaġġieri foloz kollha, Isaija kif ġie vvindikat bħala li kien profeta veru?
5 Inkwantu għal Isaija, il-messaġġi divini kollha tiegħu dwar Ġerusalemm seħħew. Fis-sajf tas-sena 607 Q.E.K., il-Babilonjani qerdu l-belt u ħadu fdal Lhudi lura lejn Babilonja bħala rsiera. (2 Kronaki 36:15-21; Eżekjel 22:28; Danjel 9:2) Żammewhom dawn il-gwajijiet lill-profeti foloz milli jibbombardjaw lin-nies t’Alla bi kliem fieragħ? Le, dawk il-messaġġieri giddibin komplew donnu qatt ma kien xejn!
6 Bħal li kieku dan ma kienx biżżejjed, l-eżiljati Israeliti kienu wkoll esposti għal dawk li jaqraw ix-xorti, il-bassara, u l-astroloġi faħħarin taʼ Babilonja. Madankollu, Jehovah ta prova li dawn il-messaġġieri foloz kollha kienu nies boloh mifxulin, li jgħidu l-affarijiet bil-maqlub. Fiż-żmien xieraq hu wera li Eżekjel kien il-messaġġier veru tiegħu, bħalma kien Isaija. Jehovah wettaq il-kliem kollu li Hu tkellem permezz tagħhom, preċiżament bħalma wiegħed: “Jiena hu li nxejjen is-sinjali tas-saħħara; u noħroġ taʼ boloh il-ħabbarin, li nraġġaʼ lura lill-għorrief, u għerfhom nagħmlu bluha. Jiena hu li nwettaq kliem il-qaddej tiegħi, u ntemm [“nwettaq għalkollox,” NW] il-ħsieb li jxandru l-messaġġiera tiegħi.”—Isaija 44:25, 26.
Messaġġi Li Jaħsduk Dwar Babilonja u Ġerusalemm
7, 8. Isaija kellu liema messaġġ imnebbaħ għal Babilonja, u kliemu x’kien ifisser?
7 Ġuda u Ġerusalemm kellhom isiru ħerba, mingħajr ebda abitant uman, għal 70 sena. Madankollu, Jehovah iddikjara permezz taʼ Isaija u Eżekjel li l-belt kellha tiġi mibnija mill-ġdid u l-art abitata fiż-żmien preċiż li hu kien bassar! Din kienet tbassira taʼ l-għaġeb. Għala? Għaliex Babilonja kienet magħrufa bħala li qatt ma teħles lill-priġunieri tagħha. (Isaija 14:4, 15-17) Għalhekk, min setaʼ possibilment jilliberahom lil dawn l-irsiera? Min setaʼ jegħleb lil Babilonja s-setgħana, bis-swar kolossali u s-sistema taʼ difiża mix-xmara tagħha? Jehovah li Jistaʼ Kollox setaʼ! U hekk qal li kellu jagħmel: “Jiena hu li ngħid lil qiegħ il-baħar [jiġifieri, id-difiża bl-ilma tal-belt], ‘Inxef! U nnixxef ix-xmajjar tiegħek.’ Jiena hu li ngħid lil Ċiru: ‘Int tkun ir-ragħaj tiegħi, li jtemm [‘iwettaq għalkollox,’ NW] ix-xewqat tiegħi.’ U jgħid għal Ġerusalemm: ‘Ħa tinbena,’ u għat-tempju: ‘Ħa jqiegħdu l-pedament.’”—Isaija 44:27, 28.
8 Aħseb ftit! Ix-Xmara Ewfrat, xkiel verament formidabbli għall-bnedmin, kienet għal Jehovah bħal qatra ilma fuq xi ħaġa tikwi! F’ħakka t’għajn, ix-xkiel kien se jevapora! Babilonja kienet se taqaʼ. Għalkemm kien madwar 150 sena qabel it-twelid taʼ Ċiru l-Persjan, Jehovah ġiegħel lil Isaija jbassar kif is-sultan kellu jikkonkwista lil Babilonja u jillibera lill-irsiera Lhud billi jawtorizza r-ritorn tagħhom biex jibnu mill-ġdid lil Ġerusalemm u lit-tempju tagħha.
9. Jehovah lil min innomina bħala l-aġent tiegħu biex jikkastiga lil Babilonja?
9 Insibu din il-profezija f’Isaija 45:1-3: “Dan jgħid il-Mulej lill-midluk tiegħu, lil Ċiru li qbadt minn idu l-leminija biex inrażżan il-ġnus quddiemu, . . . niftaħ il-bibien quddiemu u ebda bieb ma jibqaʼ magħluq: ‘Quddiemek nimxi jien, u l-mogħdijiet imħattba tiegħek inwittilek; [i]nċarrat il-bibien tal-bronż, u l-istaneg tal-ħadid inqattaʼ. Nagħtik it-teżori fid-dlam moħbija, il-ħażniet fil-moħbiet mistura, biex tkun taf li jien il-Mulej, Alla taʼ Iżrael, li sejjaħtlek b’ismek.’”
10. Ċiru b’liema mod kien “midluk,” u kif setaʼ Jehovah ikellmu iktar minn mitt sena qabel it-twelid tiegħu?
10 Innota li Jehovah ikellem lil Ċiru bħal li kieku kien diġà ħaj. Dan huwa f’armonija maʼ l-istqarrija taʼ Pawlu li Jehovah “[i]sejjaħ fl-eżistenza lil dak li ma jeżistix.” (Rumani 4:17) Ukoll, Alla jidentifika lil Ċiru bħala “l-midluk tiegħu.” Dan għala għamlu? Wara kollox, il-qassis il-kbir taʼ Jehovah qatt ma sawwab xi żejt qaddis tad-dlik fuq ras Ċiru. Veru, imma dan huwa dlik profetiku. Jindika ħatra għal kariga speċjali. Għalhekk Alla setaʼ jitkellem dwar din il-ħatra bil-quddiem taʼ Ċiru bħala dlik.—Qabbel 1 Slaten 19:15-17; 2 Slaten 8:13.
Alla Jwettaq Il-Kliem tal-Messaġġieri Tiegħu
11. L-abitanti taʼ Babilonja għala ħassewhom fis-sigurtà?
11 Fiż-żmien meta Ċiru telaʼ kontra Babilonja, iċ-ċittadini tagħha ħassewhom ferm protetti u fis-sigurtà. Il-belt tagħhom kienet imdawra b’foss protettiv li kien fond u wiesaʼ, ifformat mix-Xmara Ewfrat. Fejn ix-xmara kienet tgħaddi minn nofs il-belt, kien hemm moll kontinwu matul ix-xatt fuq il-Lvant tax-xmara. Biex jifridha mill-belt, Nebukadneżżar bena dak li hu sejjaħlu “sur kbir, li bħal muntanja, ma jistax jiġi mċaqlaq . . . Il-quċċata tiegħu [hu] għollieha daqs għoli taʼ muntanja.”a Dan is-sur kellu xtiebi bil-bibien kbar tal-bronż. Biex wieħed jidħol minnhom, kellu jitlaʼ t-telgħa mix-xifer tax-xmara. Mhux taʼ b’xejn li l-priġunieri taʼ Babilonja kellhom qalbhom maqtugħa li qatt xi darba kienu se jinħelsu!
12, 13. Il-kliem taʼ Jehovah permezz tal-messaġġier tiegħu Isaija, kif seħħ meta Babilonja waqgħet f’idejn Ċiru?
12 Imma mhux dawk l-irsiera Lhud li kellhom fidi f’Jehovah! Huma kellhom tama sabiħa. Permezz tal-profeti tiegħu, Alla kien wiegħed li jilliberahom. Alla kif wettaqha l-wegħda tiegħu? Ċiru ordna lill-armati tiegħu biex idawru r-rotta tax-Xmara Ewfrat x’imkien bosta mili lejn it-Tramuntana taʼ Babilonja. B’hekk, id-difiża ewlenija tal-belt ġiet mibdula f’qiegħ taʼ xmara relattivament xott. Fil-lejl kruċjali, xalaturi fis-sakra f’Babilonja bi traskuraġni ħallew il-bibien taʼ bi tnejn matul ix-xatt taʼ l-Ewfrat miftuħin. Jehovah ma kissirx f’biċċiet il-bibien tar-ram litteralment; lanqas ma qaċċat l-istaneg tal-ħadid li kienu jagħlquhom bihom, imma l-immanuvrar meraviljuż tiegħu biex jinżammu miftuħin u bla staneg kellu l-istess effett. Is-swar taʼ Babilonja kienu bla siwi! It-truppi taʼ Ċiru ma kellhomx għalfejn jixxabbtu magħhom biex jidħlu ġewwa. Jehovah mar quddiem Ċiru, iwitti “l-mogħdijiet imħattba,” iva, l-ostakli kollha. Isaija ġie muri li kien il-messaġġier veru t’Alla.
13 Meta Ċiru kellu kontroll sħiħ fuq il-belt, it-teżori kollha tagħha waqgħu f’idejh, inklużi dawk moħbijin fi kmamar mudlama u misturin. Alla Jehovah għala għamel dan għal Ċiru? Sabiex ikun jaf li Jehovah, ‘dak li sejjaħlu b’ismu,’ hu dak Alla tal-profezija vera u l-Mulej Sovran taʼ l-univers. Kien se jkun jaf li Alla kien irranġalu biex hu jieħu s-setgħa biex jillibera lill-poplu Tiegħu, Israel.
14, 15. Kif nafu li Ċiru kellu rebħa fuq Babilonja bis-saħħa taʼ Jehovah?
14 Agħti widen għall-kliem taʼ Jehovah lil Ċiru: “Minħabba Ġakobb, il-qaddej tiegħi, u Iżrael, il-maħtur tiegħi, jien sejjaħtlek b’ismek. Tajtek isem taʼ ġieħ għad li lanqas tafni. Jien il-Mulej, m’hemmx ieħor ħliefi, m’hemmx Alla ieħor għajri. Jien ħażżimtek għad li lanqas tafni, biex mnejn titlaʼ x-xemx safejn tinżel, il-bnedmin jagħrfu li m’hemm ħadd ħliefi. Jiena l-Mulej, m’hemmx ieħor ħliefi. Jien sawwart id-dawl u ħlaqt id-dlam; jien nagħmel ir-riżq [jiġifieri, għall-poplu eżiljat tiegħu] u noħloq id-deni [għall-Babilonja]; jiena l-Mulej, li nagħmel dan kollu.”—Isaija 45:4-7.
15 Ċiru kkonkwista lil Babilonja bis-saħħa taʼ Jehovah, għax Hu kien li saħħu biex iwettaq l-għaxqa Tiegħu kontra dik il-belt mill-agħar u jeħles lill-poplu mjassar Tiegħu. F’li jagħmel dan, Alla ordna lis-smewwiet tiegħu biex jitfgħu xita taʼ influwenzi jew forzi taʼ tjieba. Ordna lill-art tiegħu biex tinfetaħ u tipproduċi ġrajjiet taʼ tjieba u salvazzjoni għall-poplu eżiljat tiegħu. U s-smewwiet u l-art figurattivi tiegħu obdewh dan il-kmand. (Isaija 45:8) Iktar minn mitt sena wara mewtu, Isaija ġie muri li kien il-messaġġier veru taʼ Jehovah!
L-Aħbar Tajba Tal-Messaġġier Għal Sijon!
16. Liema aħbar tajba setgħet tiġi pproklamata fil-belt magħmula ħerba taʼ Ġerusalemm meta Babilonja ġiet mirbuħa għalkollox?
16 Imma hemm iktar minn hekk. Isaija 52:7 jitkellem dwar aħbar tajba għal Ġerusalemm: “Kemm huma sbieħ fuq il-muntanji r-riġlejn taʼ min iħabbar il-bxara, taʼ min ixandar is-sliem, taʼ min iħabbar ir-riżq, taʼ min ixandar is-salvazzjoni, u jgħid lil Sijon: ‘Alla tiegħek isaltan!’” Immaġina kemm kien kommoventi li tara messaġġier ġej lejn Ġerusalemm mill-muntanji! Bil-fors li jġorr xi aħbar. X’inhi? Hija aħbar eċċitanti għal Sijon. Aħbar taʼ paċi, iva, aħbar dwar ir-rieda tajba t’Alla. Ġerusalemm u t-tempju tagħha kellhom jiġu mibnijin mill-ġdid! U l-messaġġier jipproklama b’entużjażmu trijonfanti: “Alla tiegħek isaltan!”
17, 18. Il-fatt li Babilonja ġiet megħluba minn Ċiru kif effettwa l-isem taʼ Jehovah stess?
17 Meta Jehovah ħalla lill-Babilonjani jegħlbu t-tron tipiku tiegħu li fuqu poġġew is-slaten mil-linja taʼ David, dan setaʼ deher li Hu ma kienx għadu Sultan. Minflok, Marduk, l-alla ewlieni taʼ Babilonja, deher li kien is-sultan. Madankollu, meta Alla taʼ Sijon għeleb lil Babilonja, hu wera s-sovranità universali tiegħu—li hu kien l-aqwa Sultan. U biex jiġi enfasizzat dan il-fatt, Ġerusalemm, “[i]l-Belt tas-Sultan il-kbir,” kellha tiġi stabbilita mill-ġdid, flimkien mat-tempju tagħha. (Mattew 5:35) Inkwantu għall-messaġġier li ġab aħbar sabiħa bħal din, għalkemm saqajh mimlijin trab, maħmuġin, u mbenġlin, f’għajnejn dawk li jħobbu lil Sijon u lil dak Alla tagħha, dawn kienu jidhru, tabilħaqq sbieħ!
18 F’sens profetiku, il-waqgħa taʼ Babilonja kienet tfisser li s-Saltna t’Alla ġiet stabbilita u dak li kien iġorr aħbar tajba kien xandâr taʼ dak il-fatt. Barra minn hekk, dan il-kurrier tal-qedem, imbassar permezz taʼ Isaija, iffigura bil-quddiem messaġġier t’aħbar tajba iktar grandjuża—iktar grandjuża minħabba l-kontenut sublimi tagħha u t-tema tagħha tas-Saltna, b’implikazzjonijiet meraviljużi għan-nies kollha taʼ fidi.
19. Jehovah ta liema messaġġ dwar l-art taʼ Israel permezz taʼ Eżekjel?
19 Eżekjel ukoll ngħata profeziji li jibbrillaw taʼ restawr. Hu pprofetizza: “Dan jgħid Sidi l-Mulej: ‘. . . ngħammar mill-ġdid l-ibliet tagħkom u nibni mill-ġdid il-ħerbiet tagħkom . . . U kulħadd jgħid: “L-art li kienet imħarbta issa qisha l-ġnien taʼ l-Għeden.”’”—Eżekjel 36:33, 35.
20. Isaija liema tħeġġiġ ferrieħi ta b’mod profetiku lil Ġerusalemm?
20 Fil-jasar Babilonjan, in-nies t’Alla kienu qegħdin jitnikktu minħabba Sijon. (Salm 137:1) Issa, setgħu jithennew. Isaija ħeġġiġhom: “Intom, ħerbiet taʼ Ġerusalemm, għajjtu lkoll bil-ferħ, għax farraġ il-Mulej il-poplu tiegħu, feda lil Ġerusalemm. Kixef il-Mulej id-driegħ tiegħu qaddis, quddiem il-ġnus kollha, u raw it-truf kollha taʼ l-art is-salvazzjoni taʼ Alla tagħna.”—Isaija 52:9, 10.
21. Il-kliem f’Isaija 52:9, 10 kif twettaq wara li Babilonja ġiet megħluba?
21 Iva, il-poplu magħżul taʼ Jehovah kellu raġun kbir għall-ferħ. Issa kienu sejrin jokkupaw mill-ġdid dawk il-postijiet li darba kienu ħerba, billi mill-ġdid iġagħluhom isiru bħall-ġnien t’Għeden. Jehovah kien ‘kixef id-driegħ qaddis tiegħu’ għan-nom tagħhom. Hu xammar il-komma, biex ngħidu hekk, biex setaʼ jaħdem ħalli jġibhom lura lejn il-maħbuba art twelidhom. Dan ma kienx xi inċident żgħir fl-istorja, li ħadd ma ntebaħ bih. Le, in-nies kollha li kienu jgħixu f’dak iż-żmien raw id-‘driegħ mikxuf’ t’Alla jeżerċita l-qawwa fi kwistjonijiet umani sabiex iġib salvazzjoni li tgħaġġeb taʼ ġens. Huma ngħataw prova impekkabbli li Isaija u Eżekjel kienu l-messaġġieri veri taʼ Jehovah. Ħadd ma setaʼ jiddubita li dak Alla taʼ Sijon kien l-uniku Alla ħaj u veru fl-art kollha. F’Isaija 35:2, naqraw: “Għad jaraw is-sebħ tal-Mulej, il-ġmiel taʼ Alla tagħna.” Dawk li aċċettaw din l-evidenza tad-Divinità taʼ Jehovah daru biex iqimuh.
22. (a) Aħna għal xiex għandna nkunu grati llum? (b) Għala għandna nkunu speċjalment grati li Jehovah jikxef lill-messaġġieri foloz?
22 Kemm għandna nkunu grati li Jehovah jidentifika lill-messaġġieri veri tiegħu! Hu tabilħaqq dak ‘li jwettaq kliem il-qaddej tiegħu, u jtemm [‘iwettaq għalkollox,’ NW] il-ħsieb li jxandru l-messaġġiera tiegħu.’ (Isaija 44:26) Il-profeziji taʼ restawr li ta lil Isaija u lil Eżekjel juru ċar l-imħabba kbira, il-qalb tajba mhix mistħoqqa, u l-ħniena tiegħu lejn il-qaddejja tiegħu. Verament, Jehovah jixraqlu t-tifħir kollu tagħna għal dan! U aħna llum għandna nkunu speċjalment grati li hu jikxef lill-messaġġieri foloz. Dan huwa għaliex hemm ħafna minnhom issa fix-xena dinjija. Il-messaġġi esaġerati tagħhom jinjoraw l-iskopijiet imħabbrin taʼ Jehovah. L-artiklu li jmiss se jgħinna nidentifikaw lil dawk il-messaġġieri foloz. (w97 5/1)
[Nota taʼ taħt]
a The Monuments and the Old Testament, minn Ira Maurice Price, 1925.
Tistaʼ Tispjega?
◻ Jehovah kif jidentifika l-messaġġieri veri tiegħu?
◻ Permezz taʼ Isaija, Jehovah lil min innomina bħala l-aġent tiegħu biex jegħleb lil Babilonja?
◻ Kif twettqu l-profeziji taʼ Isaija li jiddeskrivu l-fatt li Babilonja ġiet megħluba?
◻ Il-fatt li Babilonja ġiet megħluba liema riżultat tajjeb kellu fuq l-isem taʼ Jehovah?
[Stampa f’paġna 19]
F’għajnejn il-ġnus taʼ żmien Eżekjel, Babilonja kienet tidher li ħadd ma setaʼ jikkonkwistaha