Nipproduċu “Kull Xorta taʼ Tjubija”
“Il-frott tad-dawl jikkonsisti minn kull xorta taʼ tjubija.”−EFESIN 5:9.
1, 2. Liema żewġ gruppi eżistew minn żmien il-qedem, u kemm huma differenti s-sitwazzjonijiet tagħhom illum?
WARA l-irvell f’Għeden, xi sitt elef sena ilu, u jerġaʼ wara d-Dulluvju taʼ żmien Noè, il-bnedmin inqasmu f’żewġ gruppi, jew organizzazzjonijiet, waħda magħmula minn dawk li stinkaw biex jaqdu lil Jehovah, l-oħra minn dawk li segwew lil Satana. Għadhom jeżistu dawn l-organizzazzjonijiet? Ċertament li għadhom! Il-profeta Isaija semma lil dawn iż-żewġ gruppi u bassar il-qagħda tagħhom fi żmienna: “Ħares! dalma nfisha se tiksi l-art, u swidija kbira l-gruppi nazzjonali; imma fuqek Jehovah se jiddi, u fuqek il-glorja tiegħu stess se tidher.”−Isaija 60:1, 2.
2 Iva, id-differenza bejn dawn iż-żewġ organizzazzjonijiet hi kbira daqs dik taʼ bejn id-dlam u d-dawl. U bħalma raġġ taʼ dawl se jattira lil wieħed mitluf fid-dlam, hekk id-dawl mingħand Jehovah li jiddi f’din id-dinja mudlama jattira lejn l-organizzazzjoni t’Alla lil miljuni taʼ wħud taʼ qalb li hi sewwa. Bħalma kompla jgħid Isaija: “Ġnus [ngħaġ oħra] ċertament li se jmorru lejn dawlek, u slaten [werrieta midlukin tas-Saltna] lejn it-tlellix tad-dija tiegħek.”−Isaija 60:3.
3. Il-Kristjani b’liema modi juru l-glorja taʼ Jehovah?
3 In-nies taʼ Jehovah kif juru l-glorja taʼ Jehovah? L-ewwelnett, huma jippridkaw l-aħbar tajba tas-Saltna stabbilita tas-sema t’Alla. (Mark 13:10) Imma iktar minn hekk, huma jimitaw lil Jehovah, l-eżempju primarju tat-tjubija, u b’hekk bil-kondotta tagħhom huma jattiraw lil uħud ġwejdin lejn id-dawl. (Efesin 5:1) Pawlu qal: “Intom kontu darba dlam, imma issa intom dawl f’konnessjoni mal-Mulej. Ibqgħu imxu bħala tfal tad-dawl.” Hu kompla: “Il-frott tad-dawl jikkonsisti minn kull xorta taʼ tjubija u tjieba u verità. Ibqgħu żguraw x’inhu aċċettabbli għall-Mulej; u ieqfu milli taqsmu magħhom fix-xogħlijiet bla frott li jappartjenu lid-dlam.” (Efesin 5:8-11) X’ried ifisser Pawlu b’“kull xorta taʼ tjubija”?
4. X’inhi t-tjubija, u kif tidher fi Kristjan?
4 Bħalma wera l-artiklu tagħna taʼ qabel, it-tjubija hija l-kwalità jew l-istat taʼ eċċellenza morali, virtù. Ġesù qal li Jehovah biss hu tajjeb fis-sens assolut. (Mark 10:18) Madankollu, Kristjan jistaʼ jimita lil Jehovah billi jikkultiva t-tjubija bħala frotta tal-ispirtu. (Galatin 5:22) Waqt li jikkummenta fuq a·g̣a·thos, il-kelma Griega għal “tajjeb,” Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words igħid, “Tiddeskrivi dak li, billi hu tajjeb fil-karattru jew fil-kostituzzjoni tiegħu, hu taʼ ġid fl-effett tiegħu.” Kristjan li jikkultiva t-tjubija sejjer għalhekk kemm ikun tajjeb u kemm jagħmel it-tajjeb. (Qabbel Dewteronomju 12:28.) Hu se jevita wkoll l-affarijiet li huma opposti għat-tjubija, “ix-xogħlijiet taʼ mingħajr frott li jappartjenu lid-dlam.” Il-modi differenti li bihom Kristjan jistaʼ juri t-tjubija fl-imġieba tiegħu huma x-‘xortajiet taʼ tjubija’ li semma Pawlu. X’inhuma xi wħud minn dawn?
“Ibqaʼ Agħmel it-Tajjeb”
5. Liema hi xorta waħda taʼ tjubija, u Kristjan għala għandu jikkultivaha?
5 Pawlu rrefera għal waħda minn dawn fl-ittra tiegħu lir-Rumani. Waqt li tkellem dwar sottomissjoni lejn “l-awtoritajiet superjuri,” hu qal: “Trid int, allura, li ma jkollok ebda biżaʼ mill-awtorita? Ibqaʼ agħmel it-tajjeb, u int se jkollok tifħir mingħandha.” It-“tajjeb” li jirreferi għalih hija l-ubbidjenza lejn il-liġijiet u l-arranġamenti tal-awtoritajiet sekulari. Kristjan għala għandu jkun sottomess lejn dawn? Sabiex jevita konflitt li m’huwiex neċessarju mal-awtoritajiet, b’riskju taʼ kastig u—iktar importanti—sabiex jippreserva kuxjenza nadifa quddiem Alla. (Rumani 13:1-7) Fil-waqt li jippreserva l-ubbidjenza primarja tiegħu lejn Jehovah, Kristjan ‘jonora lis-sultan,’ billi ma jirribellax kontra l-awtoritajiet li Alla Jehovah qed jippermetti li jeżistu. (1 Pietru 2:13-17) B’dan il-mod, il-Kristjani huma ġirien tajbin, ċittadini tajbin, u eżempji tajbin.
Qis lil Oħrajn
6. (a) X’inhu aspett ieħor tat-tjubija? (b) Min huma msemmijin fil-Bibbja bħala li jixirqilhom il-konsiderazzjoni tagħna?
6 It-tjubija taʼ Jehovah hija murija f’li hu jipprovdi għall-abitanti kollha tal-art “xita mis-sema u staġuni taʼ frott.” Dan jirriżulta ‘f’ħafna ikel u ferħ tajjeb’ u juri li hu verament Alla li jqis kollox. (Atti 14:17) Ahna nistgħu nimitawh f’dan ir-rigward billi nqisu lil oħrajn f’modi żgħar u kbar. Lil min, b’mod speċifiku? Pawlu jirreferi b’mod partikulari għall-anzjani, “dawk li qegħdin jaħdmu iebes fostkom u jippresiedu fuqkom fil-Mulej u jwissukom.” Hu jħeġġeġ lill-Kristjani biex lil dawn jagħtuhom “iktar minn konsiderazzjoni straordinarja fl-imħabba minħabba x-xogħol tagħhom.” (1 Tessalonkin 5:12, 13) Dan kif nistgħu nagħmluh? Billi nikkooperaw bis-sħiħ magħhom—per eżempju, billi nieħdu sehem f’xogħol li jkun meħtieġ fis-Sala tas-Saltna. Waqt li dejjem għandna nħossuna ħelsin li navviċinaw lill-anzjani għall-għajnuna meta hemm il-ħtieġa, m’għandniex nistennew iżżejjed minnhom. Minflok, b’kull mod li nistgħu, nipprovaw inħaffu t-tagħbija taʼ dawn ir-ragħajja li tant jaħdmu iebes, li ħafna minnhom għandhom responsabbiltajiet tal-familja minbarra d-dmirijiet tagħhom fil-kongregazzjoni.
7. B’liema modi nistgħu aħna nuru konsiderazzjoni lejn ix-xjuħ fl-età?
7 Ix-xjuħ fl-età wkoll jixirqilhom il-konsiderazzjoni tagħna. Kmandament speċifiku tal-Liġi Mosajka kien: “Quddiem ix-xagħar griż għandek tqum bil-wieqfa, u int trid turi konsiderazzjoni għall-persuna taʼ raġel xiħ, u int trid tkun fil-biżaʼ t’Alla tiegħek. Jien Jehovah.” (Levitiku 19:32) Din il-konsiderazzjoni kif tistaʼ tintwera? Uħud iżgħar jistgħu joffru li jgħinuhom biex jixtrulhom jew biex jaqduhom f’xi ħaġa oħra. L-anzjani jistgħu b’mod taʼ konsiderazzjoni jiċċekkjaw biex jaraw jekk xi ħadd mix-xjuħ għandux bżonn xi għajnuna biex jattendi l-laqgħat. Fl-assembleat, individwi żgħażagħ u fuq ruħhom se jevitaw li jimbuttaw lil uħud xjuħ li jimxu iktar bil-mod biex bla paċenzja jibqgħu għaddejjin, u se jkunu paċenzjużi jekk xi wieħed xiħ jeħodha ftit bil-lajma biex ipoġġi jew biex jieħu l-ikel.
8. Kif nistgħu nuru konsiderazzjoni lejn grupp ieħor li jixraqlu u li jispikka fil-Bibbja?
8 Is-salmista jsemmi grupp ieħor li għandu bżonn konsiderazzjoni: “Hieni hu kulmin jaġixxi b’konsiderazzjoni lejn il-baxx.” (Salm 41:1) Jistaʼ jkun faċli li turi konsiderazzjoni lejn min hu prominenti jew sinjur, imma x’ingħidu għall-imbaxxi jew il-fqir? Il-kittieb Bibliku Ġakbu indika illi li nuru konsiderazzjoni lejn dawn hija prova tat-tjieba u l-imħabba Kristjana tagħna. Jalla ngħadduha din il-prova billi nuru li nqisu lil kulħadd huma x’inhuma ċ-ċirkustanzi tagħhom.—Filippin 2:3, 4; Ġakbu 2:2-4, 8, 9.
“Komplu Siru Mimlijin Ħniena”
9, 10. Il-Kristjani għala għandhom ikunu kollhom ħniena, u kif tistaʼ tintwera din ix-xorta taʼ tjubija?
9 Xorta oħra taʼ tjubija tidher f’xi wħud mill-parabboli taʼ Ġesù. F’waħda minnhom, Ġesù rrakkonta dwar wieħed Samaritan li ltaqaʼ maʼ raġel li kien ġie misruq, imsawwat sew, u mħolli minxur mal-art fit-triq. Wieħed Levita u qassis kienu għaddew minn ħdejn ir-raġel midrub u rrifjutaw li jgħinuh. Imma s-Samaritan waqaf u tah il-għajnuna, billi għamel iktar minn kemm wieħed forsi jistenna. L-istorja spiss tissejjaħ il-parabbola tas-Samaritan it-Tajjeb. Liema xorta taʼ tjubija wera s-Samaritan? Il-ħniena. Meta Ġesù staqsa lis-semmiegħ tiegħu biex jidentifika min wera li kien il-ġar tar-raġel midrub, it-tweġiba korretta ngħatat: “Dak li aġixxa bil-ħniena miegħu.”−Luqa 10:37.
10 Kristjani li jħennu jimitaw lil Jehovah, li dwaru Mosè qal lill-Iżraeliti: “Jehovah Alla tagħkom hu Alla mimli ħniena. Mhux se jitlaqkom jew iġibkom f’rovina jew jinsa l-patt taʼ missirijietkom tal-qedem li ħalfilhom.” (Dewteronomju 4:31) Ġesù wera kif għandha teffettwana l-ħniena t’Alla: “Komplu siru mimlijin ħniena, sewwa sew bħalma Missierkom hu mimli ħniena.” (Luqa 6:36) Kif nistgħu aħna nuru ħniena? Bħalma indikat il-parabbola taʼ Ġesù, mod wieħed hu billi nkunu lesti li ngħinu lil seħibna, saħansitra jekk dan jinvolvi riskju jew inkonvenjenza. Min hu tajjeb ma jinjorax it-tbatija taʼ ħuh jekk inhu f’qagħda li jistaʼ jagħmel xi ħaġa dwarha.—Ġakbu 2:15, 16.
11, 12. Skond il-parabbola taʼ Ġesù tal-irsiera, il-ħniena x’tinkludi, u kif nistgħu aħna nuru din illum?
11 Parabbola oħra taʼ Ġesù wriet li t-tjubija kollha ħniena tinkludi li wieħed ikun lest li jaħfer lil oħrajn. Hu rrakkonta dwar wieħed irsir li kellu jagħti għaxart elef talent lil sidu. Billi ma kellux minfejn iħallas, l-irsir ittallab għall-ħniena, u sidu b’qalb tajba ħafer dak id-dejn kbir ferm taʼ 60,000,000 dinier. Imma l-irsir telaq u sab lil wieħed irsir ieħor li kellu jagħtih biss mitt dinier. L-irsir li ngħata l-maħfra xeħet bla ħniena lil dak li kien midjun lejh fil-ħabs sakemm ikun jistaʼ jħallas. B’mod ċar, l-irsir bla ħniena ma kienx raġel tajjeb, u meta sidu samaʼ x’kien għamel, talab kont minnu.—Mattew 18:23-35.
12 Aħna qegħdin f’sitwazzjoni simili għal dik tal-irsir li ġie maħfur. Fuq il-bażi tas-sagrifiċċju taʼ Ġesù, Jehovah ħafer dejn kbir ferm taʼ dnub mill-kont tagħna. Żgur li, allura, aħna għandna nkunu lesti li naħfru lil ohrajn. Ġesù qal li għandna nkunu lesti naħfru “sa sebgħa u sebgħin darba,” mingħajr limitu. (Mattew 6:7; 6:12, 14, 15; 18:21, 22) B’hekk, Kristjan li hu mimli ħniena ma jżommx fil-komma. Ma jibqax miġġieled jew jirrifjuta li jkellem lil sieħbu Kristjan minħabba xi sentiment ħażin. Nuqqas bħal dan taʼ ħniena ma hux marka tat-tjubija Kristjana.
Ġeneruża u ospitabbli
13. It-tjubija x’tinkludi iktar?
13 It-tjubija hija murija wkoll bil-ġenerożità u l-ospitalità. Darba minnhom wieħed raġel żagħżugħ ġie għand Ġesù għal parir. Hu qal: “Għalliem, liema tajjeb irrid nagħmel sabiex nikseb il-ħajja taʼ dejjem?” Ġesù qallu li għandu josserva l-kmandamenti t’Alla kontinwament. Iva, l-ubbidjenza lejn il-kmandi taʼ Jehovah hija aspett tat-tjubija. Ir-raġel żagħżugħ ħaseb li hu kien diġà qed jagħmel dan mill-aħjar li setaʼ. B’mod ċar, għall-ġirien tiegħu diġà kien jidher bħala persuna tajba, imma ħass li kien jonqsu xi ħaġa. Mela Ġesù qal: “Jekk trid tkun perfett, mur bigħ kulma għandek u agħti lill-foqra u se jkollok teżor fis-sema, u ejja kun segwaċi tiegħi.” (Mattew 19:16-22) Ir-raġel żagħżugħ telaq lil hemm imnikket. Hu kien sinjur ħafna. Kieku segwa l-parir taʼ Ġesù, kien ikun wera li ma kienx materjalista. U kien ikun wettaq att tajjeb taʼ ġenerożità verament mingħajr egoiżmu.
14. Liema parir mill-aħjar taw kemm Jehovah u Ġesù rigward il-ġenerożità?
14 Jehovah ħeġġeġ lill-Iżraeliti biex ikunu ġenerużi. Per eżempju, naqraw: “Int bla dubju għandek tagħti lil[l-ġar tiegħek milqut mill-faqar], u qalbek ma għandhiex tkun xħiħa f’li tagħtih, għaliex minħabba f’dan Jehovah Alla tiegħek se jbierkek f’kull egħmil minn tiegħek u f’kull biċċa xogħol minn tiegħek.” (Dewteronomju 15:10; Proverbji 11:25) Ġesù Kristu personalment ħeġġeġ il-ġenerożità: “Ipprattikaw li tagħtu, u n-nies se jagħtu lilkom. Se jferrgħulkom f’ħoġorkom kejl tajjeb, ippressat, imheżheż u mfawwar.” (Luqa 6:38) Iktar minn hekk, Ġesù kien personalment ġeneruż ferm. F’okkażjoni minnhom, hu kien warrab ħin biex jistrieħ xi ftit. Folol sabuh fejn kien u ġew għandu. Ġesù b’mod ġeneruż nesa dwar il-mistrieħ u stinka biex igħin lill-folla. Iktar tard, hu wera ospitalità li tispikka billi pprovda l-ikel għal dik il-folla kbira.—Mark 6:30-44.
15. Id-dixxipli taʼ Ġesù kif taw eżempju eċċellenti f’li juru l-ġenerożità?
15 Leali lejn il-parir taʼ Jehovah u taʼ Ġesù ħafna mid-dixxipli taʼ Ġesù kienu magħrufin għall-ġenerożità u l-ospitalità. Fl-ewwel jiem tal-kongregazzjoni Kristjana, għadd kbir taʼ dawk li ġew biex jiċċelebraw il-Pentekoste fis-sena 33 E.K. semgħu l-ippridkar tal-appostli u saru wħud li jemmnu. Billi baqgħu hemm wara l-festa sabiex jitgħallmu iktar, spiċċawlhom il-provisti. Għalhekk, dawk tal-lokal li kienu jemmnu biegħu l-propjetà tagħhom u kkontribwew il-flus biex isostnu lil ħuthom ġodda sabiex dawn setgħu jsiru stabbiliti aħjar fil-fidi. X’ġenerożità!—Atti 4:32-35; ara wkoll Atti 16:15; Rumani 15:26.
16. Semmi xi ftit modi kif aħna llum nistgħu nkunu ospitabbli u ġenerużi.
16 Illum, ġenerożità simili bħal taʼ Kristu tidher meta l-Kristjani jikkontribwixxu ħin u flus għall-kongregazzjonijiet lokali tagħhom u għax-xogħol tal-ippridkar mad-dinja kollha. Issir evidenti meta huma jmorru biex jgħinu lil ħuthom li jkunu qed isofru minn xi diżastru naturali jew gwerra. Hija murija meta xi aħwa jieħdu ħsieb l-indokratur li jivvjagga matul iż-żjara regulari tiegħu. Jew meta “subien bla missier” (u bniet bla missier) jiġu b’mod ġeneruż mistednin biex jieħdu sehem fir-rikreazzjoni u studji tal-Bibbja fil-familja maʼ familji Kristjani oħrajn, dan ukoll huwa ospitalità, wirja taʼ tjubija Kristjana.—Salm 68:5.
Ingħidu l-Verità
17. Li tgħid il-verità għala hija sfida llum?
17 Meta Pawlu ddeskriva l-frott tad-dawl, hu għaqqad it-tjubija mat-tjieba u l-verità, u jkun korrett li tgħid illi li wieħed igħid il-verità hija xorta oħra taʼ tjubija. Nies tajbin ma jigdbux. Minkejja dan, li tgħid il-verità hija sfida speċjali llum meta tant hawn gideb. Ħafna individwi jigdbu meta jimlew il-formola tat-taxxa tagħhom. Impjegati jigdbu dwar ix-xogħol li huma jagħmlu. L-istudenti b’gideb iqarrqu fil-lezzjonijiet u fl-eżamijiet tagħhom. Negozjanti jigdbu meta jagħmlu xi biċċa negozju. It-tfal jigdbu biex jiffrankaw il-kastig. Qasqasa malizzjużi bil-gideb jirrovinaw ir-reputazzoniet ta oħrajn.
18. Jehovah kif iqishom lill-giddibin?
18 Il-gideb huwa ikrah ferm għal Jehovah. Fost is-“sebaʼ affarijiet” li hu jobgħod hemm “ilsien falz” u “xiehda falza li minnha joħroġ il-gideb.” (Proverbji 6:16-19) “[I]l-giddieba kollha” huma msemmijin fost il-beżżiegħa, il-qattiela, u ż-żienja, li ma se jkollhom ebda post fid-dinja ġdida t’Alla. (Rivelazzjoni 21:8) Barra minn hekk, il-proverbju jgħidilna: “Il-wieħed li qed jimxi fl-istat dritt tiegħu qiegħed jibżaʼ minn Jehovah, imma l-wieħed imgħawweġ fil-mogħdijiet tiegħu qiegħed iżebilħU.” (Proverbji 14:2) Il-giddieb huwa mgħawweġ fil-mogħdijiet tiegħu. Għalhekk, il-giddieb jagħti evidenza li qed iżeblaħ lil Jehovah. Xi ħsieb terribbli! Ejjew dejjem ingħidu l-verità, saħansitra jekk dan se jwassal biex niġu ddixxiplinati jew f’telf finanzjarju. (Proverbji 16:6; Efesin 4:25) Dawk li jgħidu l-verità jimitaw lil Jehovah, “dak Alla tal-verità.”−Salm 31:5.
Ikkultiva t-Tjubija
19. Kultant x’nistgħu naraw fid-dinja, li jirrifletti l-kredtu fuq il-Ħallieq?
19 Dawn huma biss ftit mix-‘xortajiet’ taʼ tjubija li Kristjan għandu jikkultiva. Huwa veru li n-nies tad-dinja juru tjubija sa ċertu punt. Xi wħud huma ospitabbli, per eżempju, u oħrajn huma kollhom ħniena. Tabilħaqq, dik il-ħaġa li għamlet lill-parabbola tas-Samaritan it-Tajjeb tant tal-għaġeb kienet li Ġesù rrakkonta dwar wieħed li ma kienx Lhudi u li wera ħniena meta anzjani fil-kongregazzjoni Lhudija ma wrewhiex. Għanda tabilħaqq għalfejn nuru gratitudni lejn il-Ħallieq tal-bniedem talli karratterestiċi bħal dawn għadhom jidhru b’mod naturali f’xi bnedmin saħansitra wara sitt elef sena taʼ imperfezzjoni.
20, 21. (a) It-tjubija Kristjana għala hija differenti minn xi tjubija li nistgħu naraw f’xi nies tad-dinja? (b) Kristjan kif jistaʼ jikkultiva t-tjubija, u għala nistinkaw f’li nagħmlu dan?
20 Minkejja dan, għall-Kristjani t-ttjubija hija iktar minn sempliċi kwalità li jridu jikkultivaw fl-aspetti kollha tagħha, ladarba huma għandhom ikunu possibli? Il-Bibbja tgħidilna li nistgħu nitgħallmu t-tubija. “Għax fil-kmandamenti tiegħek jien eżerċitajt fidi.” Hu kompla: “Għax fil-kmandmenti tiegħek jien eżerċitajt fidi.” Hu żied: “Inti tajjeb u qed tagħmel it-tajjeb. Għallimni r-regolamenti tiegħek.”-Salm 119:66, 68.
21 Iva, jekk nitgħallmu l-kmandamenti taʼ Jehovah u nobduhom, aħna se nikkultivaw it-tjubija. Dejjem ftakar li-t-tjubija hija frotta tal-ispirtu. Jekk infittxu l-ispiritu taʼ Jehovah permezz tat-talb, tas-sħubija, u taʼ studju tal-Bibbja, imbagħad aħna żgur li se nkunu mgħejjunin biex nikkultivaw din il-kwalità. Barra minn hekk, it-tjubija hija potenti. Hi tistaʼ tirbaħ il-ħażin. (Rumani 12:21) Kemm hu vitali, allura, li nagħmlu t-tajjeb lil kulħadd, speċjalment lil ħutna Kristjani. (Galatin 6:10) Jekk nagħmlu hekk, se nukunu fost dawk li jgawdu “glorja u unur u paċi” li huma mwegħdin lil “kull wieħed li jaħdem dak li hu tajjeb.”- Rumani 2:6-11.
Tistaʼ Twieġeb?
◻ Kif nistgħu nibqgħu nagħmlu t-tajjeb rigward l-awtoritajiat superjuri?
◻ Min, fost oħrajn, jixraqiu ii jintwera konsiderazzjoni minna?
◻ Il-ħniena b’liema modi turi lilha nfisha?
◻ Liema atti taʼ ġenerożità u ospitalità jimmarkaw lill-Kristjani llum?
◻ It-tjubija kif tistaʼ tiġi kkultivata?
[Stampa f’paġna 13]
Li tqis lil oħrajn huwa aspett tat-tjubija
[Stampa f’paġna 16]
Bħala l-Għalliem il-Kbir, Ġesù b’mod ġeneruż ta minnu nnfisu