L-​Aqwa Bniedem Li Qatt Għex

JISTAʼ xi bniedem bla dubju jissejjaħ l-​aqwa bniedem li qatt għex? Kif tkejlu l-​kobor taʼ bniedem? Bil-​ġenju militari tiegħu? bis-​saħħa fiżika tiegħu? bil-​kapaċità mentali tiegħu?

Il-kittieb tal-​istorja H. G. Wells qal li l-​kobor taʼ bniedem jistaʼ jitkejjel minn ‘dak li jħalli biex jikber, u jekk bediex lil oħrajn jaħsbu fuq linji ġodda b’saħħa li ppersistiet warajh.’ Wells, għalkemm ma stqarrx li hu Kristjan, għaraf: “B’din il-​prova Ġesù jiġi l-​ewwel.”

Alessandru l-​Kbir, Karlu Manju (imsejjaħ “il-​Kbir” saħansitra matul ħajtu), u Napuljun Bonaparte kienu ħakkiema taʼ setgħa kbira. Bil-​preżenza formidabbli tagħhom, huma kellhom influwenza kbira fuq dawk li lilhom ikkmandaw. Iżda, Napuljun huwa rrapportat li qal: “Ġesù Kristu influwenza u kkmanda lis-​sudditi Tiegħu mingħajr il-​preżenza viżibbli fil-​ġisem Tiegħu.”

Bit-tagħlim dinamiku tiegħu u bil-​mod taʼ kif għex fi qbil miegħu, Ġesù effettwa b’mod qawwi l-​ħajjiet tan-​nies għal kważi elfejn sena. Bħalma esprimieha tajjeb wieħed kittieb: “L-​armati kollha li qatt immarċjaw, u l-​qawwiet navali kollha li qatt inbnew, u l-​parlamenti kollha li qatt iltaqgħu, is-​slaten kollha li qatt irrenjaw, kollha flimkien m’effettwawx il-​ħajja tal-​bniedem fuq l-​art b’daqstant qawwa.”

Persuna Storika

Iżda, ħaġa tal-​iskantament, xi wħud igħidu li Ġesù qatt ma kien igħix—li hu, effettivament, il-​ħolqien taʼ xi rġiel tal-​ewwel seklu. Biex iwieġeb nies xettiċi bħal dawn, il-​kittieb rispettat tal-​istorja Will Durant argumenta: “Li xi ftit irġiel sempliċi f’ġenerazzjoni waħda vvintaw personalità tant qawwija u li tappella, etika tant għolja u dehra taʼ fratellanza umana li tant tqanqal, kien ikun miraklu ferm iktar inkredibbli minn kull wieħed li hemm miktub fl-​Evanġelji.”

Staqsi lilek innifsek: Setgħet persuna li qatt ma għexet teffettwa lill-​istorja tal-​bniedem b’mod daqshekk tal-​għaġeb? Ix-​xogħol taʼ referenza The Historians’ History of the World osserva: “Ir-​riżultat storiku tal-​attivitajiet taʼ [Ġesù] kien iktar taʼ sinjifikat kbir, saħansitra minn pożizzjoni strettament sekulari, mill-​egħmejjel taʼ kwalunkwe karattru ieħor tal-​istorja. Era ġdida, irrikonoxxuta miċ-​ċivilizzazzjonijiet ewlenin tad-​dinja, bdiet tgħodd mit-​twelid tiegħu.”

Iva, aħseb ftit dwar dan. Saħansitra l-​kalendarji llum huma bbażati fuq is-​sena li Ġesù huwa maħsub li twieled fiha. “Dati qabel dik is-​sena jiġu mniżżlin bħala Q.K., jew qabel Kristu,” tispjega The World Book Encyclopedia. “Dati wara dik is-​sena jiġu mniżżlin bħala A.D., jew anno Domini (fis-sena tal-​Mulej).”

Il-kritiċi, madankollu, igħidu li dak kollu li tassew nafu dwar Ġesù jinstab fil-​Bibbja. Ebda kitbiet oħra taʼ dak iż-​żmien li jikkonċernaw lilu ma jeżistu, igħidu huma. Saħansitra H. G. Wells kiteb: “Il-​kittieba antiki Rumani tal-​istorja injoraw lil Ġesù għalkollox; ma ħalla ebda impressjoni fuq il-​kitbiet storiċi taʼ żmienu.” Imma huwa dan veru?

Għalkemm referenzi għal Ġesù Kristu minn kittieba sekulari bikrin tal-​istorja hemm ftit li xejn, referenzi bħal dawn tassew jeżistu. Cornelius Tacitus, kittieb tal-​istorja Ruman irrispettat tal-​ewwel seklu, kiteb: “L-​isem [Kristjan] ġej mill-​isem Kristu, li lilu l-​prokuratur Ponzju Pilatu kien qatel fir-​renju taʼ Tiberju.” Suetonius u Pliny l-​Iżgħar, kittieba Rumani oħra taʼ dak iż-​żmien, ukoll irreferew għal Kristu. Barra minn hekk, Flavius Josephus, kittieb tal-​istorja Lhudi tal-​ewwel seklu, kiteb dwar Ġakbu, li lilu hu identifikah bħala “ħu Ġesù, li kien imsejjaħ Kristu.”

The New Encyclopædia Britannica b’hekk tikkonkludi: “Dawn ir-​rakkonti indipendenti jagħtu prova li fi żminijiet antiki saħansitra dawk li kienu jopponu lill-​Kristjanità qatt ma ddubitaw l-​istoriċità taʼ Ġesù, li ġiet argumentata għall-​ewwel darba u fuq raġunijiet mhux adegwati fit-​tmiem tas-​seklu 18, matul is-​seklu 19, u fil-​bidu tas-​seklu 20.”

Essenzjalment, madankollu, dak kollu li hu magħruf dwar Ġesù kien miktub mis-​segwaċi tiegħu tal-​ewwel seklu. Ir-​rapporti tagħhom ġew miżmumin fl-​Evanġelji—kotba tal-​Bibbja miktubin minn Mattew, Mark, Luqa, u Ġwanni. Dawn ir-​rakkonti x’igħidu rigward l-​identità taʼ Ġesù?

Verament, Min Kien Hu?

L-​imseħbin taʼ Ġesù tal-​ewwel seklu mmeditaw fuq dik il-​mistoqsija. Meta raw lil Ġesù b’mod mirakoluż jikkalma b’ċanfira lill-​baħar imqalleb ħafna minħabba r-​riħ, huma stagħġbu mbellhin: “Dan min tassew hu?” Iktar tard, f’okkażjoni oħra, Ġesù staqsa lill-​appostli tiegħu: “Min tgħidu li jien?”—Mark 4:41; Mattew 16:15.

Kieku xi ħadd kellu jistaqsik dik il-​mistoqsija, kif kont twieġeb? Kien Ġesù, fil-​fatt, Alla? Ħafna nies illum igħidu li kien. Iżda, l-​imseħbin tiegħu qatt ma emmnu li hu kien Alla. Ir-​risposta tal-​appostlu Pietru għall-​mistoqsija taʼ Ġesù kienet: “Int il-​Kristu, l-​Iben t’Alla l-​ħaj.”—Mattew 16:16.

Ġesù qatt ma sostna li hu Alla, imma rrikonoxxa li hu kien il-​Messija mwiegħed, jew Kristu. Hu qal ukoll li kien “l-​Iben t’Alla,” mhux Alla. (Ġwann 4:25, 26; 10:36) Iżda, il-​Bibbja ma tgħidx li Ġesù kien bniedem bħal kwalunkwe bniedem ieħor. Hu kien persuna speċjali ferm għaliex kien maħluq minn Alla qabel l-​affarijiet l-​oħra kollha. (Kolossin 1:15) Għal biljuni bla għadd taʼ snin, qabel saħansitra ma l-​univers fiżiku kien maħluq, Ġesù għex bħala persuna spirtu fis-​sema u gawda sħubija intima maʼ Missieru, Alla Jehovah, il-​Ħallieq Grandjuż.—Proverbji 8:22, 27-31.

Imbagħad, madwar elfejn sena ilu, Alla ttrasferixxa l-​ħajja taʼ Ibnu fil-​ġuf taʼ mara, u Ġesù ġie li jkun iben uman taʼ Alla, imwieled bil-​manjiera normali permezz taʼ mara. (Galatin 4:4) Meta Ġesù kien qed jiżżviluppa fil-​ġuf u waqt li kien qed jikber bħala tifel, hu kien jiddependi minn dawk li lilhom Alla kien għażel biex ikunu l-​ġenituri tiegħu fuq l-​art. Eventwalment Ġesù sar raġel, u ġie mogħti tfakkira sħiħa tas-​sħubija li hu kellu qabel maʼ Alla fis-​sema.—Ġwann 8:23; 17:5.

X’Inhu li Għamlu l-​Aqwa Wieħed

Minħabba li imita bir-​reqqa lil Missieru tas-​sema, Ġesù kien l-​aqwa bniedem li qatt għex. Bħala Iben leali, Ġesù kkopja lil Missieru b’tant eżattezza li setaʼ jgħid lis-​segwaċi tiegħu: “Dak li ra lili ra lill-​Missier ukoll.” (Ġwann 14:9, 10) F’kull sitwazzjoni hawn fuq l-​art, hu għamel sewwa sew bħalma Missieru, Alla li Jistaʼ Kollox, kieku kien jagħmel. “Ma nagħmel xejn minn jeddi,” spjega Ġesù, “imma sewwa sew bħalma l-​Missier għallem lili jien nitkellem dawn l-​affarijiet.” (Ġwann 8:28) Mela meta nistudjaw il-​ħajja taʼ Ġesù Kristu, inkunu, fil-​fatt, qed niksbu stampa ċara taʼ eżatt kif inhu Alla.

B’hekk, għalkemm l-​appostlu Ġwanni rrikonoxxa li “ebda bniedem ma ra lil Alla,” hu xorta setaʼ jikteb li “Alla hu mħabba.” (Ġwann 1:18; 1 Ġwann 4:8) Ġwanni setaʼ jagħmel dan għaliex hu kien jafha l-​imħabba t’Alla permezz taʼ dak li hu ra f’Ġesù, li kien ir-​riflessjoni perfetta taʼ Missieru. Ġesù kien jagħder, kien qalbu tajba, kien umli, u kien iħalli lil min jersaq lejh. Id-​dgħajfin u l-​imgħaffġin kienu jħossuhom komdi miegħu, bħalma kienu jagħmlu nies taʼ kull xorta—irġiel, nisa, tfal, il-​għonja, il-​foqra, is-​setgħana, saħansitra midinbin kbar. Dawk biss bi qlub mill-​agħar ma kinux kuntenti bih.

Tabilħaqq, Ġesù mhux biss għallem lis-​segwaċi tiegħu biex iħobbu lil xulxin, imma wrihom kif. “Sewwa sew bħalma ħabbejtkom jien,” hu qal, “intom ukoll [għandkom] tħobbu lil xulxin.” (Ġwann 13:34) Li wieħed ikun jaf “l-​imħabba tal-​Kristu,” spjega wieħed mill-​appostli tiegħu, ‘jisboq il-​għarfien.’ (Efesin 3:19) Iva, l-​imħabba li Kristu wera hija iktar ’il fuq minn għarfien akkademiku fir-​ras u ‘ġġiegħel’ lil oħrajn iwieġbu għaliha. (2 Korintin 5:14) B’hekk, l-​eżempju li jisboq tal-​imħabba taʼ Ġesù, b’mod partikulari, huwa dak li għamlu l-​aqwa bniedem li qatt għex. L-​imħabba tiegħu messet il-​qlub taʼ miljuni sħaħ matul is-​sekli u influwenzat il-​ħajjiet tagħhom għat-​tajjeb.

Iżda, xi wħud jistgħu joġġezzjonaw: ‘Ħares lejn id-​delitti kollha li saru f’isem Kristu—il-​Kruċjati, l-​Inkwiżizzjoni, u l-​gwerer li raw lil miljuni li jgħidu li huma Kristjani joqtlu lil xulxin fuq fruntieri opposti.’ Imma l-​verità hi, dawn in-​nies jikkontradixxu lil dak li jgħidu huma li huma segwaċi taʼ Ġesù. It-​tagħlim u l-​mod taʼ ħajja tiegħu jikkundannaw l-​aġir tagħhom. Saħansitra wieħed Indu, Mohandas Gandhi, ġie mqanqal biex igħid: ‘Jien inħobbu lil Kristu, imma nistmerr lill-​Kristjani għaliex ma jgħixux kif għex Kristu.’

Ibbenefika billi Titgħallem Dwaru

Żgur li ebda studju ma jistaʼ jkun iktar importanti llum minn dak tal-​ħajja u l-​ministeru taʼ Ġesù Kristu. “Ħarsu fissi lejn . . . Ġesù,” ħeġġeġ l-​appostlu Pawlu. “Tabilħaqq, ikkunsidraw mill-​qrib lil [dak] il-​wieħed.” U Alla nnifsu kkmanda rigward Ibnu: “Isimgħu minnu.” Dan hu dak li l-​ktieb L-​Aqwa Bniedem Li Qatt Għex se jgħinek tagħmel.—Ebrej 12:2, 3; Mattew 17:5.

Sar sforz biex nippreżentaw kull ġrajja fil-​ħajja taʼ Ġesù fuq l-​art li tinstab fl-​erbaʼ Evanġelji, inklużi d-​diskorsi li ta u t-​tixbihat u l-​mirakli tiegħu. Kemm jistaʼ jkun possibbli, kollox huwa rrakkontat fl-​ordni li ġara. Fit-​tmiem taʼ kull kapitlu hemm lista tal-​iskritturi tal-​Bibbja li fuqhom il-​kapitlu huwa bbażat. Int inkuraġġit li taqra dawn l-​iskritturi u li twieġeb il-​mistoqsijiet taʼ reviżjoni li huma pprovduti.

Wieħed studjuż mill-​Università taʼ Chicago dan l-​aħħar sostna: “Iktar ġie miktub dwar Ġesù fl-​aħħar għoxrin sena milli fl-​elfejn sena taʼ qabel.” Madankollu hemm ħtieġa vitali li tikkunsidra personalment ir-​rakkonti tal-​Evanġelji, għax bħalma stqarret The Encyclopædia Britannica: “Ħafna studenti moderni saru tant preokkupati b’teoriji li ma jaqblux maʼ xulxin dwar Ġesù u l-​Evanġelji li huma ttraskuraw li jistudjaw dawn is-​sorsi bażiċi għalihom waħedhom.”

Wara konsiderazzjoni mill-​qrib u bla preġudizzju tar-​rakkonti tal-​Evanġelji, aħna nħossu li int se taqbel li l-​akbar waħda mill-​ġrajjiet kollha fl-​istorja tal-​bniedem seħħet fir-​renju tar-​Ruman Ċesri Awgustu, meta Ġesù taʼ Nazzaret deher sabiex jagħti l-​ħajja tiegħu għan-​nom tagħna.