Mwakwavwa Wanji Ukusipicizya Intazi

1. Uzye ilivule e Yehova akwasuka wuli amapepo ya wawomvi wakwe?

UZYE mwamanya ukuti e Yehova angamiwomvya pakwasuka ipepo lye wumwi? Ukwasowa nukuvwilika, angamiwomvya asamulandu mwe waeluda, mwe wawomvi wano wakatumicila, mwe wapayiniya nanti mwe wakawizya vye mwiwungwe. Swinya angamiwomvya asamulandu mungawa mwe watici, mwe wacisongo, mwe wanawitu nanti wankazi. Ilivule, e Yehova akawomvya waeluda na wawomvi wacisinka wanji kukuwa “a wakasansamusya” ku muntu wino walenga uwavwilizyo kwe weliwe. (Kolo. 4:11) Lwawa alongo ulukulu ulwa kuwombela Yehova nukwavwa awanawitu na wankazi mwe yo-o inzila. Tungacita wo-o pano kwapona indwala, kwacitika uwusanso nanti pano wakuwacuzya.

MWAKWAVWA WANJI PANO KWAPONA INDWALA

2. Amulandu ci wuno cingatutalila ukwavwa wanji pano kwapona indwala?

² Nga cakuti kwapona indwala yino yikakwambucila cingalenga catutalila ukwavwana. Ku cakulolelako, ncepamwi tungalondesya ukutandalila iviwuza vitu, lelo ukucita wo-o kutanga kuwe icete. Ne mpindi zimwi, ncepamwi tungalondesya ukwitako wamwi wano wakusowezya indalama ukuti twize tulile ponga nawo icakulya, lelo ukucita wo-o nakonye kutanga kuwe akupepuke. Swinya mpindi zimwi tungavwambisya ukwavwa wanji, nomba cingatutalila nga cakuti walupwa lwitu wakucula pamulandu wakulwala nukusowezya indalama. Lelo nanti ciwe wo-o, tukalonda ukwavwa awanawitu na wankazi swinya e Yehova akasecelela nga cakuti tukuwavwa ukufika pano papelezile amaka yitu. (Imilu. 3:27; 19:17) Nomba tungacita wuli wo-o?

3. Tukusambililako cani kwaeludawa mwiwungwe lya Desi? (Jeremiya 23:4)

³ Vino waeluda wangacita. Nga cakuti mwe waeluda, mwamanya icete ing’ozi. (Wazyani Jeremiya 23:4.) E nkazi Desi wino twalanzilepo mu cipande cino cafumileko watili, “Waeluda wa kwiwumba litu, twawombanga nawo mu mulimo wakuwizya swinya wawangapo na pano tukwizizya vye caponga na wanji.”b Ukucita wo-o kwalenzile capepucila wa-a waeluda ukwavwa e nkazi Desi pano kwaponile indwala ye Korona napano walupwa lwakwe wafwile ku kazizi ka kwe yonye indwala.

4. Acani cino calenzile cipepucile waeluda ukwavwa e Desi, swinya avyani vino waeluda wakusambililako?

⁴ E Desi walanzile ukuti, “Pamulandu wakuti nalolanga waeluda ukuti aviwuza vyane ukufumilila na kaali, campepucizile ukuwanena vino nkuyivwa na vino vinsakamisile.” Vino waeluda wakusambililako. Mwacema wano mukatungulula pano kutani kuwe intazi. Muwawa mwe viwuza vyawo. Nga cakuti kwapona indwala yino yikakwambucila yino yikalenga ciwamitalila ukutandalila awanawitu na wankazi, mwalanzyanya nawo ukuwomvya inzila zinji. E Desi watili “Pa wanda, mpindi zimwi waeluda wantumilanga amafoni nanti ukundembelako vye ama meseji. Swinya amawaliko yano wambazizyanga yamfikanga sana pa mwezo nanti acakuti nayamanyile.”

5. Uzye waeluda wangamanya wuli vino awanawitu na wankazi wakulondekwa swinya nukuwavwa?

⁵ Inzila yonga yino yingamyavwa ukumanya vino awanawitu na wankazi wakulondeka, akupitila mukuwakolowozya amawuzyo yano yatanga yalenge wivwe insoni. (Imilu. 20:5) Mungayikolowozya amawuzyo ndivino, uzye wakweti ivyakulya, umulembo nanti ivintu vye vinji? Uzye incito yingasila nanti uzye wakweti indalama zyakulipila pano wakakwikala? Uzye wakulondeka uwakuwavwa ukulenga uwavwilizyo ku wuteko? Awanawitu na wankazi awano wavwanga e Desi mwe vino walondekwanga. Lelo ulukundo luno waeluda wamulanjizizye navino wamuwomelezyanga ukuwomvya Baibolo avino vyamwavwizye sana. Watili: “Waeluda wapepezile ponga nanene. Swinya nanti acakuti nsikwizuka amazwi yano walanzile, nkakwizuka vino nayivwile. Yalinji anzila yino Yehova wanenelangamo ukuti ‘Indi nawe.’”​—Ayize. 41:10, 13.

6. Avyani vino awa mwiwungwe wenga na wenga wangacita pakwavwako wanji? (Lolani icikope.)

⁶ Vino wanji wangacita. Tukakwenecela ukuti waeluda awano wazipizile ukutungulula mwiwungwe. Lelo e Yehova akalonda swensinye twawomelezyanya nukwavwana. (Gal. 6:10) Nga cakuti twacitila umulwale cimwi, nanti aciticinye cingamuwomelezya. Ku cakulolelako, uwacitici angakonka awakwasi wakwe pakuti waye wawombele ponga ukwavwa umwanawitu. Ne wino akulilizileko nawe ncepamwi angakalilako e nkazi vino akulonda nanti ukumucitilako vye ivintu vinji. Ne wanji ncepamwi wangatendela umulwale ivyakulya nukumutwalila ku ng’anda. Lelo nga cakuti indwala yasalangana nkani, wonsinye mwiwungwe wangalondeka ukuwawomelezya. Nga cakuti muli pa Ng’anda ya Wufumu nanti pano mukuwomvya e foni nanti iviwombelo vinji, mutazipizile ukufumapo zuwa pa nsizi yakulongana lelo muzipizile ukuwalanzyanyako na wanawitu na wankazi. Mwakwizuka ukuti na eluda nye wakalondeka ukuwawomelezya. Awanawitu na wankazi wamwi walembezile waeluda wano wawombesyanga nkaninye pano kwalinji indwala yino yikakwambucila utuma kalata twakuwasalifya. Cikazipa nkaninye nga cakuti ‘tukuwomelezyanya nukwavwana.’​—1 Tes. 5:11.

MWAKWAVWAKO WANO WAPONELWA NU WUSANSO

7. Antazi ci zino zikawapo nga cakuti kwacitika uwusanso?

⁷ Uwusanso wungapilula uwumi wa muntu ukwasowa nukwenecela. Amuno amawusanso yangonona vino awantu wakwata, amang’anda nukufwilwa awakundikwa wawo. Ivyamusango wo-o, vikaciticila na wanawitu nye na wankazi. Nomba tungacita wuli pakuti tuwavwe?

8. Avyani vino waeluda ni mitwe ya ndupwa wangacita pano kutani kucitike uwusanso?

⁸ Vino waeluda wangacita. Waeluda, mwakwavwa awanawitu na wankazi ukuyipekanizizya kucili pano kutani kucitike uwusanso. Mwasinincizya ukuti wonsinye mwiwungwe wamanyile ivyakucita pakuti watwalilile ukuwa awacinjililwe navino wangatumila waeluda. E Margaret wino twalanzilepo mu cipande cino cafumileko watili: “Waeluda watucinkulangako mwe vino iwungwe likusowezya, watusokanga ukuti ulupya lutani luleke ku ncende yakumwitu. Watunenile ukuti, nga cakuti awa muwuteko watunena ukufuma mu mang’anda nanti nga twalola cino cingaleta uwusanso, tuzipizile ukufuma paponye.” Vino awanawitu walanzile vyalinji avya pa mpindi injanane, amuno papisilevye ama sabata 5 nu mulilo wizile awukatuka kwe yo-o incende. Pa mapepo yalupwa, imitwe yandupwa yingalanzyanya vino wenga nawenga azipizile ukucita pakuti wayicinjilile. Nga cakuti mwemwe nawana winu mwayipekanizizya kucili, mutaliwatunsya nu mwezo nga cakuti kwacitika uwusanso.

9. Uzye waeluda wangawombela wuli ponga pano kutani kucitike uwusanso napano wacitika?

⁹ Nga cakuti mwe wakangalila wiwumba, mwapoka ama nambala ya kawizya wano mwawa nawo kwi wumba linu swinya mwasinincizya nga cakuti ayacisinka. Mwacita wo-o pano kutani kucitike uwusanso. Mwayalemba pamwi nukuwatumila mu mpindi mu mpindi ukulola nga cakuti yakuwomba. Nga mwacita wo-o, apano cilimipepucila ukutumila e kawizya wenga nawenga nukumanya vino vikulondekwa nga kwacitika uwusanso. Paponye, muzipizile ukutuma vyovyo ivyewo kwe kampanya wiwumba lya eluda wino nawe alitumila e kangalila wa muputule. Nga cakuti wa-a awanawitu wakuwombela ponga, apano wangakwavwa icete awanawitu na wankazi wano wakulondeka ukuwavwa. Pansizi yawusanso wamulilo kwa Margaret, e kangalila wamuputule atalazile pa amaawala 36. Walanzyanyanga vye na eluda pavyakutumila nukusakamala awanawitu na wankazi 450 wano wasile amang’anda yawo. (2 Kor. 11:27) Acino wonsinye wano walondekwanga umwakwikala, wawavwambizile.

10. Amulandu ci wuno waeluda wakalola umulimo wakutungulula ukuti wacindama nkaninye? (Yohani 21:15)

¹⁰ Waeluda wawa nu mulimo uwakuwomelezya awanawitu na wankazi nukwavwa wano wasakamisilwe. (1 Pet. 5:2) Nga cakuti kwacitika uwusanso, wazipizile ukusinincizya ukuti awanawitu na wankazi wonsinye wali awacinjililwe, wali ni vyakulya, ivyakuzwala nu mwakwikala. Lelo pansizi ya myezi imizule, wano waponezilwe nu wusanso wangalondeka ukuwawomelezya ukuwomvya Baibolo nanti ukuwatunjililavye munzila zinji. (Wazyani Yohani 21:15.) Umwanawitu e Harold uwa mwe Komiti ya Musambo wino walanzyanyapo na wanawitu na wankazi awavule wano waponelwapo na masanso, walanzile ukuti, “Pakapita impindi pakuti umuntu aleke ukuyivwa uwuwi. Kweni angatalika ukuleka ukuyivwa wo-o pavintu vino vyononesile, lelo atanga ayiwilile zuwa pa wakundwe wakwe wano wafwa, ivintu vino wakunzile vino vyononesile apano na pawusanso uwuwipe wuno wamuciticizile. Ukwizuka ivyamusango wo-o kungalenga awawa nuwulanda naswinya. Nga cakuti umuntu akuyivwa wo-o, lyo cisakusula mukuti atawa nisuwilo, lelo acacikwatilwavye ukuyivwa wo-o.”

11. Avyani vino awa mulupwa wangalondekwa?

¹¹ Waeluda wakankonka ukusunda kwa kuti “losyanji nawano wakulosya.” (Roma. 12:15) Waeluda wazipizile ukwavwa wano waponezilwe na masanso ukusuwila ukuti e Yehova na wanawitu wacili wawakunda. Cinji acakuti, wazipizile ukwavwa zyo-o indupwa ukutwalilila ukucita ivintu ndivino wacitanga kaali, ponga ngati akupepa, ukuyisambilizya, ukuzanwa mukulongana nga nukuwombako umulimo wakuwizya. Swinya waeluda wangawomelezya awakwasi ukuti wakwavwa awana wawo ukuwika amano kwe vino vitanga vyononeke kuwusanso. Mwe wakwasi, mwakwizusya awana winu ukuti wuciwuza wawo ne Yehova wutanga wononeke kuwusanso swinya Umukwasi wawo uwa kwi yulu acili weciwuza wawo. Cinji acakuti alitwalilila ukuwavwa. Mwawalondololela ukuti wawa mulupwa lwa wanawitu na wankazi ukuzinguluka insi yonsinye wano wayipekanya ukuwavwa.​—1 Pet. 2:17.

12. Avyani vino wanji wangacita pakwavwilizya wano waponezilwe nu wusanso? (Lolani icikope.)

¹² Vino wanji wangacita. Nga cakuti kwacitika uwusanso mupipi, mungakolowozya waeluda pevino mungacita pakuti mwavwilizyeko. Ku cakulolelako, mungikalako na wano amang’anda yononesile nanti wano wizile mukwavwilizya wano waponezilwe na masanso. Nga asa wowo, ncepamwi mungatwalilako vye wakawizya wano wakulondeka uwavwilizyo ivyakulya nanti vye ivintu vinji. Nomba mungacita wuli pakwavwilizyako, nga cakuti kuno kuciticizile uwusanso akutali? Mungavwilizyako ukupitila mukuwapepelako. (2 Kor. 1:8-11) Swinya mungawatunjilila, ukupitila mukusangwilako ku mulimo wansi yonsi. (2 Kor. 8:2-5) Ne nga cakuti mukulonda ukuya mukwavwilizya kulyanye kuno kuciticizile uwusanso, muzipizile ukunena waeluda. Nga cakuti wamizumilizya ukuya, walimisambilizya ivyakuya mukuwomba nakuno muzipizile ukuya. Swinya waliminena ni mpindi pano mukulondeka sana ukuya mukwavwilizya.

UKWAVWA AWANAWITU UKUSIPICIZYA PANO WAKUWACUZYA

13. Antazi ci zino awanawitu na wankazi wakapitamo munsi zino wawinda umulimo witu?

¹³ Munsi zino wawinda umulimo witu, ukucuzya kukalenga imikalile ukuwomelako. Awanawitu mwe zyo-o incende, waciliwakasowezya indalama, wakalwala swinya wakafwilwa na wakundikwa wawo. Lelo pamulandu ni viwindo ncepamwi wangapotwa ukupita nanti ukulanzyanya icete cete na wanawitu na wankazi wano wakulondeka ukuwawomelezya. Wonye avino calinji na kwe eluda uwizina lya kuti Andrei wino twalanzilepo mu cipande cino cafumileko. E nkazi wumwi kwi wumba lyakwe wasowezyanga indalama. Ne cinji wizile awa muwusanso wa pamusewo ne motoka. Walondekwanga ukumulepula imiku imivule swinya atawombanga. E Yehova walolanga ukuti we-e nkazi walondekanga ukumwavwa. Acino walenzile awanawitu na wankazi wawombesya ukufika pano papelezile amaka yawo ukumwavwa.

14. Uzye waeluda wangalanjizya wuli ukuti weyamila pe Yehova?

¹⁴ Vino waeluda wangacita. E eluda uwi zina lyakuti Andrei wapefile kwe Yehova swinya wawombesizye ukufika pano papelezile amaka yakwe. Uzye e Yehova wasusile wuli ipepo lyakwe? Wawomvizye awanawitu na wankazi wano walinji nuwuntungwa wakupita ukuti wavwe weyo e nkazi. Wamwi, wasenzile e nkazi nukumutwala ku cipatala. Ne wanji, wasanguzileko indalama pakumwavwa. E Yehova walenzile wawombesya ukufika pano papelezile amaka yawo, swinya wapaazile ukulemenkana nukusipa kwawo pakwavwa e nkazi mwe vyonsinye vino walondekwanga. (Hebe. 13:16) Waeluda, nga cakuti wawinda umulimo witu, mwanenako wanji ukuti wamyavwe nga cakuti pali vimwi vino vikulondekwa ukuti muwombe. (Jere. 36:5, 6) Nicicile pevyonsinye acakuti, mwakweyamila pe Yehova. Amuno alimyavwa ukusakamala awanawitu na wankazi mwe vino wakulondeka.

15. Uzye tungatwalilila wuli ukulemenkana na wanawitu na wankazi pano wakutucuzya?

¹⁵ Vino wanji wangacita. Nga cakuti wawinda umulimo witu, ncepamwi tungasunkana na wanawitu na wankazi watici. Fwandi peyonye impindi apano cicindime nkaninye ukuwa pamutende na wanawitu na wankazi wonsinye. Mwalwisya Satana, asa wanawitu na wankazi. Mwasulako vye kuviluwo vya munyonko swinya mwamala wangu intazi. (Imilu. 19:11; Efes. 4:26) Mwayikundila ukuwavwa. (Tait. 3:14) Vino awanawitu na wankazi wavwizye weyo nkazi wino walondekanga ukumwavwa, vyalenzile mwiwumba lya mulimo mwafuma ivizima. Wonsinye wizile awalemenkana ngati alupwa.​—Amalu. 133:1.

16. Ukulingana ne Wakolose 4:3, 18, tungavwa wuli awanawitu na wankazi wano wakawacuzya?

¹⁶ Awanawitu na wankazi awavule wakawombela e Yehova asamulandu niviwindo vino uwuteko wawikako. Wamwi pewa-a, wawanyepa pamulandu vye ni suwilo lyawo. Mungawapepelako nukupepelako indupwa zyawo. Cinji acakuti mungapepelako wano wakalanjizya ukusipa ukupitila mukutunjilila awanawitu na wankazi wano wawanyepa asamulandu nukuti wakayiwika muwusanso wakuti nawonye wangawanyepa. Wa-a awanawitu wakatunjilila wamunyina ukupitila mukuwawomelezya ukutwalilila ukusuwila mwe Yehova, ukuwapa vino wakulondekwa nga nukuwalandilako mu vilye.c (Wazyani Wakolose 4:3, 18.) Mutavwilika ukuti na mapepo yinunye yangawomba.​—2 Tes. 3:1, 2; 1 Tim. 2:1, 2.

17. Mungayipekanizizya wuli lyankani ku kumicuzya?

¹⁷ Mungayipekanizizya kucili ponga nulupwa lwinu ku kumicuzya. (Imili. 14:22) Mutakwelenganya paviwipe vino vingiza vimiciticile. Lelo mwawomya wuciwuza winu ne Yehova nukwavwa awana winu ukucita icili conganye. Nga cakuti mpindi zimwi mwasakamikwa sana, mwanena Yehova vyonsinye vino vili ku mwezo winu. (Amalu. 62:7, 8) Mwalanzyanya ngati alupwa umulandu wuno mungasuwilila e Yehova.d Ndi wulyanye vino cikawa pano kutani kucitike uwusanso, vino mukuyipekanizizya kucili pano watani wamicuzye na vino mukulanjizya ukuti mwasuwila e Yehova, vingavwa awana winu ukuwa awasipe nukuteka imyezo.

18. Avizima ci vino tulikwata ku nkolelo?

¹⁸ Umutende wa kwe Leza wukalenga twayivwa awacinjililwe. (Flpi. 4:6, 7) E Yehova akawomvya wo-o umutende wakwe pakututeka umwezo asamulandu ni zyandwala, amawusanso nanti ukutucuzya vino vikatuciticila mweya amanda. Swinya akawomvya waeluda wano wakawombesya na maka yawo yonsinye ukutucema. Cinji acakuti watupa swensinye ulongo lwa kwavwana. Umutende wuno tukayitopwa peyo-o impindi, wukatupekanizizya ku ntazi izikulu zino tulikwata ku nkolelo nga na mu ‘wucuzi wukulunye’. (Mat. 24:21) Peyoyo impindi, tuliwalondeka ukutwalilila awamutende nukwavwa wanji ukucita icili conganye. Lelo nga cakuti yoyo impindi yiza yapita, tutaliwakwatapo intazi zino ziliwalenga twasakamikwa. Tuliwayitopwa umutende wacisinka umuyayaya wuno Yehova akalonda twawa nawo.​—Ayize. 26:3, 4.