Ivimvulunganya Vino Vikuficilisya Amasesemo ya mu Baibo

Awantu pe yo-o impindi wapawunkana pamulandu ni vikanza vyansi. Wasizumilizyako kumasundo yano yakapangwa yano yakalanda pe vino viwakumile, swinya ngewakulonda ukulanda pe vino wakulola ngati avino vingawomba wakalanda ngati wakukalipa. Wakapanga wamasundo na wanji awa mu wuteko, wakatalikana nkaninye icakuti wakapotwa nu kuzumilizyanya. Ukukana zumilizyanya kukalenga akuwa ivimvulunganya vino vikalenga uwuteko awupotwa ukuwomba icete.

Nomba ivimvulunganya vino vikacitika ku United States na ku Britain (yino yikakwitwa nu kuti United Kingdom) avino vyacindama nkani. Amulandu ci? Amuno Baibo yalandizile lyankani ukuti e Leza alikatusya uwufumu wakwe wuno wuliyonona amawuteko yonsinye mu mpindi pano zyonye izya mfumu ziwili ziliwalwisyanya nu kukatusya icimvulunganya.

Ivimvulunganya mu “manda yakulecelezya”

Mu Baibo mwawa uwusesemo uwuzima nkaninye ndi vino wuno wawa mwi buku lya kwe Daniel. Mwe wo-o uwusesemo, e Leza wasokolola “vino vilipona ku manda yankolelo,” akuli ukuti impindi pano ivintu vilipiluka munsi.​—Daniel 2:28.

E Leza walanjizizye imfumu ya Baibiloni wo-o uwuwsesemo ukupitila mu ciloto cino yalosile. Mwe co-o iciloto, imfumu yaweni ikolano lino lyapanzilwe nivu ni vyela ivipusane pusane. E kasesema Daniel walondolozile lyo ikolano na muno lyasula ukufuma ku mutwe mpaka ku nsalala, ukuti lyimililangako amawutweko yano yalinji nu kuwa na maka, lelo yano mukupita kwa mpindi yalinji nu kononwa.a Mukulecelezya, lyo-o ikolano lizile alyononeka pano iwe lino limililangako nu Wufumu nanti uwuteko wuno Leza alikatusya wizile awulifwanta.​—Daniel 2:36-45.

Ukulingana na wo-o uwusesemo, Uwufumu wa kwe Leza awuno wulifumyapo amawuteko yonsinye ayamwe yo-o insi pakuti woliwo wutalike ukuteka. Swinya wonye wo-o Uwufumu awuno Yesu walandangapo pano wasambilizizye awasambi wakwe ivya kupepa ukuti: “Tukupepa ukuti Uwufumu wako wutalike ukuteka mu nsi.”​—Mateyo 6:10.

Uzye apinye mu wusesemo pano Baibo yalanzile ukuti kuliwa ivimvulunganya? Yizukani ukuti amatamba ye lyo-o ikolano yalinji “mbali ayachela swinya ayivu.” (Daniel 2:33) Lyo-o ikolano lyapanzilwe ni vyela ivipusane pusane ukufuma ku mutwe ukufika ku milundi, lelo amatamba yeni yasanzinkine icela ni vu. Co-o cikulanjizya ukuti wo-o uwuteko uwamaka wuno walinji nu kuwako wutalinji nu kulemenkana icete cete wulyanye vino ivu ni cela vitanga vilemenkane. Nomba vitalinji nu kulemenkana wuli? Uwusesemo wa kwe Daniel walondolola ukuti:

Ulikulingana na wo-o uwusesemo, uwufumu wuno wukakwimililako amatamba yi kolano walinji nu kuwa ni vimvulunganya. Amuno awantu wano wo-o uwufumu walinji nu kuwateka walinji nu kuwacita ivintu vino vyalinji nu kulenga wo-o uwufumu wutawa na maka.

Vino uwusesemo wa kwe Daniel wukuficiliswa mwe ya-a amanda

Amatamba ya kwe lyo-o ikolano yakakwimilako amawuteko ya maka aya pe yo-o impindi akuli ukuti United States ne Britain. Nomba avyani vino vikucitika vino vikulanjizya ukuti co-o acisinka?

Amatamba ya kwe lyo-o ikolano yalinji mbali “alivu lyakwe nakamata mbali ayachela,” vyo-o ivintu vitanga vilemenkane. (Daniel 2:42) Mwe ya-a amanda, ya-a amawuteko yowilinye e United States ne Britain yatonta pamulandu wakuti awantu wano wawa mwenemo watalemenkana. Ku cakulolelako, mwe ya-a amawuteko yowilinye awantu wasikwivwana. Swinya awantu wakapanga ivikanza nu kukatusya ivyongo pakulwisya insambu zyawo. Nazyo intunguluzi zino wakasola ukuti zyawatungulula ilivule zikapotwa ukuzumilizyanya. Pamulandu na konye ukupawunkana kwa wantu cikalenga mpindi zimwi amawuteko yapotwa ukuwomba ivintu ukulingana na vino wakulonda ukuwomba.

Lekani tulole uwupiliwulo we wo-o uwusesemo wa kwe Daniel na vino wukuficiliswa mwe ya-a amanda:

Uwusesemo: “Wuliwa awufumu wupawunkane, ukuwa ukuwoma kwachela kumwi kuliwa mwenemo.”​—Daniel 2:41.

Muno wasula: Cingatenga mu wuteko wa United States nu wa Britain mwawa ukupawunkana, lelo mwawa awasilika wamaka nkaninye, pamulandu na co-o wangacita ivintu vimwi ivyamaka nkaninye ngati avino icela cawa.

Ukuficiliswa

Akawungwe ka Stockholm International Peace Research Institute kalanzile ukuti: Cazanilwe ukuti mu 2023, indalama zino insi ya United States ni ya Britain zyawomvizye kukukala ivyanzo, zyavuzile ngakuzilinganya ku ndalama zino insi 12 zino zyawomvizye nkani indalama zyawomvizye.

Mu April 2024, akawungwe ka Strategic Command, U.K. Ministry of Defence katili:“Insi ya United States ni nsi ya Britain vyalemenkana nkaninye pakuti zyacinjilila insi zyawo, swinya kusi insi zimwi zino zyalemenkana ngati azyo-o. Swinya wakawomvya ivwanzo ivipya. . . . Wakati tukawombela ponga, tukatunjililana, tukalwila ponga.

Uwusesemo: “Swinya ndivino insalala zyakumatamba mbali zyalinji azyachela mbali azyivu, avino nu wufumunye mbali wuliwoma mbali wutonte.”​—Daniel 2:42.

Muno wasula: Nanti acakuti wakwata awasilika wamaka uwuteko wa United States ne Britain manda yamwi wakapotwa ukucita vino wapanga pa mulandu wakuti awantu wano wawamo wakwata insambu zya kuyilandila vino wakulonda. Acino ngacakuti awavule wakana ukuzumilizya vino uwuteko wukulonda lyo vitanga viwombe.

Ukuficiliswa

E Nyuzi pepa yimwi iya The Wall Street Journal yatili: “Uwuteko wa United States wukapotwa ukuficilisya vino wukalanda ukuti wungacita pamulandu wakuti amawuteko ya mu America yatalemenkana.”

Akawungwe ka Institute for Government kalanzile ukuti: “Pamulandu wavimvulunganya vino vyawa mu Britain vino vitalinjiko kunsizi, vyalenga awamuvikanza vyansi awa mu Britain ukupotwa ukuwomba icete. Na co-o calenga uwuteko ukupotwa ukuwombela awantu vino wapanga ukuti wangawacitila.

Uwusesemo: “Uwufumu wulisanzinkana na wantu awalekane lekane, lelo wutalilemenkana apali ponga.”​—Daniel 2:43.

Muno wasula: Awantu wano watawa mu vikanza vyansi wangawa na maka yakulanda nanti ukucita vimwi mu wuteko, lelo awa mu wuteko na wantu wanji ilivule wasitemwa vino vikafumamo.

Ukuficiliswa

Akawungwe ka Pew Research Center kalanzile ukuti:“Amanda ya-a awina America wasula nkaninye ivikanza vyansi, kumwi na wano wawa mwenemonye.”

Akawungwe ka National Centre for Social Research kalanzile ukuti: “Awantu mu Britain waleka ukusuwila amawuteko kumwi na wa mu vikanza vyansi ukucila vino wawasuwizile imyaka 15 yino yapita.”

Vino uwusesemo wa kwe Daniel wulificiliswa ku nkolelo

Ukulingana nu wusesemo wa kwe Daniel, pano uwuteko wa United States ne Britain wulikwata amaka pa mawuteko yonsinye munsi, pe yilyanye impindi apano Uwufumu wa kwe Leza wuliyiza wufumyepo amawuteko yonsinye munsi nu kutalika ukuteka insi yonsinye.​—Daniel 2:44.

Ukulingana nu wusesemo wuno wawa mwi buku lya Kuwumbulika wuno wakolanako nu wusesemo wa mwi buku lya kwe Daniel, e Baibolo yikalanda ukuti “Imfumu zya nsi yonsi” waliziwunganika ponga kukulwa inkondo ya kwe Yehovab iya Armagedoni, akuli ukuti ukulwa kwa “pa wanda wukulu uwakwe Leza wamaka yonsi.” (Ukuwumbulika 16:14, 16; 19:19-21) Mwe yo-o inkondo, e Yehova aliyonona ama wufumu yonsinye mwe yo-o insi, swinya alifumyapo na mawuteko yonsinye aya maka yano yakakwimililako ikolano lya mu wusesemo wa kwe Daniel.

Pakumanyilapo na vinji wazyani icipande ca kuti “Uzye inkondo ya Armagedoni acani?”

Ivizima vino tukazana mu wusesemo wa kwe Daniel

E Baibo yalondolola icete nkaninye ivimvulunganya vino vikucitika mwe ya-a amanda ku United States na ku Britain, swinya ukusambilila pe vyo-o kwandi kumyavwe ukumanya pano tufisile mwe ya-a amanda.

• Mwandi mwivwicisye umulandu wuno Yesu wakanizizye awasambilizi wakwe ukuyisanzya mu vikanza vyansi. (Yohani 17:16) Mwandi mumanye nu mulandu wuno e Yesu wino e Leza wasola ukuwa amfumu ya wufumu wakwe walandizile ukuti: “Uwufumu wane wusi awamunsi yoo.”​—Yohani 18:36.

• Mwandi mwivwe icete ukumanya ukuti Uwufumu wa kwe Leza nombanye wandi wuzifye insi nu kulenga amapaalo yonsinye yano walaya awantu ukucitika.​—Ukuwumbulika 21:3, 4.

• Mwandi muleke ukutina pe vino vilicitika kunkolelo, nu kuleka ukusakamala ukuti ivimvulunganya vino vikucitika munsi vyandi vyonone insi.​—Amalumbo 37:11, 29.

Ukulingana nu wusesemo wa kwe Daniel, uwufumu wa maka wuno wukakwimilako amatamba akuli ukuti e United States ne Britain, wandi wononwe nombanye. Ngawononwa, apano Uwufumu wa kwe Leza wuno wukatecela mwi yulu wulitalika ukuteka!

Pakumanyilapo na vinji pe vino Uwufumu wa kwe Leza wulicitila awantu tambani e Vidyo ya kuti Uzye Uwufumu wa kwe Leza Acani?