Ivyewo vya Kuwomvya mu Kalibuku ka Imikaliile nu Mulimo Wuno Tukawomba
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SEPTEMBER 1-7
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA IMILUMBE 29
Muwakana Ivisambilizyo ni Ntambi Vino asa vya mu Mawaliko
wp16.06 6, akambokosi
Ivilolwa vye Wano Wawa kwi Yulu Wano Wasiloleka
Ndi wulyanye vino cikawa kuwafungwa wano wanyepwa na maceni, avino na wantu awavule munsi wanyepwa ku visambilizyo vya wufi nga na kumizimu imiwipe. Wakawomvya uwanga, nivya kuyikoweka pa kuti wayicinjilile. Acino muzipizile ukutaluka kwe vyo-o ivintu. E Baibolo ikalanda amazwi ya kuwomezya aya kuti: ‘Amuno aminso ya Mfumu e Leza yakalolechesya koo nakoko munsi yonsi, kukulwila namaka wano imyezo yawo isi nakasinza nawe.’ (2 Imilandu 16:9) E Leza wacisinka e Yehova wino wawa na maka ukulusya e Satana, aliwamicinjilila nga cakuti mwamusuwila.
Pa kuti e Yehova amicinjilila, muzipizile ukumanya vino vingamusecelesya nu kuwavicita. Kucakulolelako, awina Klistu wakutalicila wano walinji mu musumba wa Efeso wasenzile amabuku yano yalandanga pa vinjelengwe nu kuyoca. (Imilimo 19:19, 20) Wonye wo-o avino cawa pa kuti e Yehova atucinjilila, tuzipizile ukusumba vyonsinye vino awantu wakakwivwanilamo ni viwa ponga ngati uwanga, ivyakuyikoweka koweka, iviluwi apano na mabuku yano yakalanda pa vya mizimu.
w19.04 17 para 13
Mwakonka Vino Baibolo Ikalanda pa Mfwa
13 Nga cakuti tutamanyile icete cete pa ntambi nanti pe vimwi vino vikucitika tuzipizile ukupepa kwe Yehova nu kulenga ukuti atupe amano. (Wazyani Jemusi 1:5.) Apano mwavwambilizya ivyewo mu mabuku yitu. Nga cingacitika mungakolowozyako wa elunda mwiwungwe linu. Kweni wataliminena ivya kucita, lelo walimyavwa ukuwovya ivisinko vya masundo ponga ngati avino tulanzilepo mwe co-o icipande. Nga mukucita wo-o lyo mukuyisambilizya ivyakuwa na “mano ya kulekanya icizima ni ciwipe”—Hebe. 5:14.
w18.11 11 para 12
“Ndiwapita mu Cine Cako”
12 Intambi nu kuzevya vino asa vya mu mawaliko. Wa lupwa lwitu, wano tukawomba nawo nanti wano tukasambilila nawo wangatupacizya ukuti tuzevyeko nawo caponga nu kukonka intambi zino zisikwivwana na mawaliko. Nomba, uzye tungacimvya wuli uwelezyo wakuzevya nanti ukukonka intambi zino zisisecelesya e Yehova? Tungacita wo-o ukupitila mukwelenganya pe vino e Yehova akavilola. Ukuwazya mu mabuku yitu yano yakalanda pe kuno zyozyo intambi zyafumilizile kungatwavwa. Nga cakuti tukuyizusya sweweneco imilandu ya mumawaliko yino yikalenga tutazevyako zyo-o intambi, tusivwilika ukuti tukupita mu nzila yino ‘yikasechelesya Imfumu’ (Efes. 5:10) Ukusuwila mwe Yehova nga ni Zwi lyakwe kulitucinjilila ukukana ‘zakaza awantu.’—Imilu. 29:25.
Ivyuuma
it-“Ukulumbilizya pa Kusalifya” para 1
Ukulumbilizya pa Kusalifya
Akulumbanya ukucila mu cipimo nanti ukulanda amazwi yano asa ya cisinka pa kuti vye umuntu ayivwe icete. Ukucita wo-o kungalenga umuntu ukuyivwa icete pa mpindi ntici, lelo mukuya kwa mpindi kungalenga vye awe ni cilumba. Cino cikalenga wumwi ukulumbilizya umuwuye apa mulandu wakuti akulonda vye weyo umuntu amukunde, ukuvwambako vimwi kwe weliwe, pa mulandu wakuti avino cizipizile vye ukuwa nanti pa kuti vye amulumbanye. Nomba ilivule kukalenga vye umuntu ukuwa muwelezyo. (Imilu. 29:5) Ukulumbilizya ukucila mu cipimo asa miwele yino ikafuma kwi yulu lelo amiwele ya mwe yo-o insi yino umuntu akawa nayo pa mulandu na wukayitemwe, ukuwa na kapatulula nga nu kuyilanjizya vino tutawa. (Jemu. 3:17) Ukulumbilizya umuntu pa mulandu wakuti ukuvwamba vimwi nu kuwipa uwufi kusisecelsya e Leza.—2 Kor. 1:12; Gal. 1:10; Efes. 4:25; Kolo. 3:9; Ukuwu. 21:8.
SEPTEMBER 8-14
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA IMILUMBE 30
‘Mutampa Ivyuuma Nanti Uwupina’
w18.01 24-25 amapara 10-12
Uzye Alukundo lwa Musango ci Luno Lukapa Insansa Zyakusimicila?
10 Swensinye tukalondekwa indalama, amuno mu nzila yimwi zingatucinjilila. (Ekawi. 7:12) Uzye tungawa ni nsansa nga cakuti tulivye ni ndalama zya kukalila vino vikalondekwa pa kuti tutwalilile ukuwa nu wumi? Ee! (Wazyani Ekawizya 5:12.) E Aguri, umwana wakwe Jake Watili: ‘Mutampa Ivyuma Nanti Uwupina. Mumpe ichakulya chino chilingine nukulya kwane.’ Tungivwicisya umulandu wuno atalondelanga ukuwa amupina sana. Pano watwalilizile ukulondolola walanzile ukuti atalondanga ukwiwa amuno ukwiwa kwalinji nu kukana secelesya Leza. Nomba amulandu ci wuno atalondanga ukuwa ni vyuma? watili: ‘Pakuti ntikuta nukukana nu kulanda ukuti, nge Yehova weweni?’’ (Imilu. 30:8, 9) Kweni mufwile mwalolapo awantu wano wasuwila mu vyuma vyawo ukulusya ukusuwila Leza.
11 Awantu wano wakunda indalama watanga wasecelesye e Leza. E Yesu watili: “Pasi wino angawombela imfumu ziwili; angalele apate yonga akunde imbuye; pamwi achindike yonga akwelengule imbuye. Mutanga muwombele Leza mbali nukuwombela indalama.” Lelo walanzile kuti: “Mutize muwayisengulila insawo yinu munsi moo, muno akawunguzi nimiloso vikakonona, muno nawang’o wakalepula ing’anda awiwa. Ukuwa yisengulilanji insawo yinu mwiyulu, muno akawunguzi nanti amiloso vitanga vyonone, nawang’o watanga walepule winjile wiwe.”—Mat. 6:19, 20, 24.
12 Awavule wazana ukuti ukupepusya imikalile kusilenga vye wawa ni nsansa mu wumi, lelo kukalenga wawa ni mpindi nkulu iya kuwombela Yehova. E Jack wino akakwikala ku United States wakazizye ing’anda inkulu yino walinji nayo nga ni vyawukazi vino wakazyanga, amuno wamanyile ukuti ukucita wo-o kwalinji nu kumwavwa ukuwomba wupainiya ponga nu muci. Walanzile ukuti: “Kweni citalinji acipepuke ukukazya ing’anda na vino twalinji navyo. Lelo pa myaka imivule nanyokanga pa ng’anda lyo kuyivwa uwuwi pa mulandu ni ntazi zino nawanga nazyo ku ncito. E wakwane walinji we painiya wawanga ni nsansa lyonsinye. Walandanga ukuti, ‘nawa ne songo wancito umuzima nkaninye!’ Nomba pe yo-o impindi swensinye swe wapainiya swinya tukawombela e nsongo wancito wenganye, e Yehova.”
w87 5/15 30 para 8
Mwawa Nakatina kwe Yehova Apano Muliwa ni Nsansa
◆ 30:15, 16—Uzye acisinka ci cino cikulandwapo pe vyo-o ivyakulolelako?
Vikalanjilila vino umuntu wino akalonda ukuwa ni vivule asitima. Ndi wulyanye vino iminsundo yikalanga ikumwavye uwazi avino nu muntu wino akalonda ukuwa ni vivule wawa, lyonsinye akalonda ukuwa ni ndalama imvule na maka. Aciliconga ni nkungwe isikwikuta ikulanga iyasime pa kuti yipocelele awafwe na wanji. Ing’umba ‘yikulilila’ ukuwa nu mwana. (Intaliko 30:1) Umusili kuno kuli icilala ukamwa amizi ya mvula zuwanye awunyoka awukala. Swinya umulilo wuno ukakoca vimwi ukakatusya imbiwi yino yikaya mukoca ivintu na vinji. Wonye avino cawa naku muntu wino akalondesya ukuwa nivivule. Umuntu wino akatungululwa na mano yano yafuma kwe Leza asiwa ni miwele ya wukayitemwe.
w11 6/1 10 para 4
Vino Mungacita Pakuti Mwawomvya vye Indalama Zino Mukawa Nazyo
Mwasunga indalama pano mutani mukale cimwi. Nanti acakuti cingaloleka ngati ukusunga indalama pano utani ukale cimwi anzila yino yawombanga kali, ayili inzila inzima yino yingalenga mutawa ni ntazi pa vya ndalama. Ukucita wo-o kukalenga awavule ukukanawa ni nkongole ni ntazi zino zikafumamo mukukongola, ponga ngati akulunda akapapela. Mu Baibolo walanda pa tunyelele ukuti twawa na “mano” pa mulandu wakuti “tukasunga ivyakulya mu mpindi ya cisanya” ivyakwiza womvya mu mpindi ya cisiku.—Imilumbe 6:6-8; 30:24, 25.
w24.06 13 para 18
Twalililani Ukuwa mwi Tenti lya kwe Yehova!
18 Cacindama nkaninye ukumanya vino tukalola indalama. Mungayikolowozya ukuti: ‘Uzye lyonsinye nkakwelenganya pa ndalama na pe vino ningakala? Uzye nganakongola indalama nsinyosya zuwa pa mulandu wakwelenganya ukuti umweneco atakuzilonda? Uzye ngandi ni ndalama nkayilola ukuti nacindama ukucila wanji? Uzye ngandi nazyo cikantalila ukupako wanji? Uzye nganalola umwanawitu nanti e nkazi wino wawa nivyuma nkatalika ukumulola ukuti wakundisya indalama? Uzye nkapangavye iciwuza na wakankala nu kukanawika amano ku wapina?’ Cacindama nkaninye ukuyikolowozya ya-a amawuzyo, amuno lwawa alongo uluyiwele ukuwa mwitenti lya kwe Yehova. Fwandi pakuti tutwalilile ukuwamo, tuzipizile ukutaluka kwe vyonsinye vino vingalenga tutalike ukukundisya indalama. Swinya nga twacita wo-o, e Yehova atalitela atusye!—Wazyani Waheberi 13:5
Ivyuuma
w09 4/15 17 amapara. 11-13
Amano ya kwe Yehova Yakalolecela mwe Vino Welewula
11 Twakalulu twa mu myamba twawa pa tunyama ututici tuno sweswe tungasambililako amasambililo amacindame. (Wazyani Imilumbe 30:26.) To-o utunyama twakolanako ne kalulu umukulu, lelo tweni twawa na manama nga na makutwi amafupi, swinya tukakwikala mumawe. Twawa na minso yano yakalola zuwa icintu cino cili mukutusansa. Twakalulu twa mu myamba twapangwa munzila yakuti twakwikala ponga nu tuwuye pakuti tucinjililwe nga nu kwivwa icilungula mu mpindi ya mpepo.
12 Avyani vino tungasambililako kwe twakalulu twa mu myamba? Icakutalicila acakuti to-o utunyama tusikwikala nga cakuti twalola uwusanso. Lelo tukawomvya icete aminso yano twawa nayo ukulolela icintu apatali cino cingatusansa, swinya tukakwikala mupipi niciliwe muno tunginjila pa kuti tuyicinjilile. Wonye wo-o avino nasweswenye tuzipizile ukuwa na minso aya mumankolanya ayakulolela zuwa ivintu iviwipe apatali vino vyawa munsi yakwe Satana. Umutumwa Peter wasosile awina Klistu ukuti: “Pampukani, muchenjele nukuchenjela! Umulwani winu, e Satana, akupita-pita nukuwuluma ngati achimbwi, akuvwamba uwakuti amuzowole.” (1 Pet. 5:8) Pano e Yesu walinji munsi watwalilizile ukuwa amulole nu kuyicinjilila ku kumatuko ya kwe Satana ayakwezya wucisinka wakwe. (Mat. 4:1-11) E Yesu walinji acakulolelako icizima kuwasambilizi wakwe!
13 Inzila yimwi yino ingatwavwa ukuwa awalole akuwawomvya ivya kutucinjilila vino Yehova watuwicilako. Tutazipizile ukulecelezya izwi lya kwe Leza e Baibolo nu kuzanwa mukulongana. (Luk. 4:4; Hebe. 10:24, 25) Ukulunda pe co-o ndi wulyanye vino twakalulu twa mu myamba tukawa ponga nu tuwuye, avino nasweswenye tuzipizile ukulawa ponga na wina Klistu wanji pa kuti ‘twawomelezyanya’. (Roma. 1:12) Nga cakuti tukukonka vino e Yehova watuwicilako ivya kutucinjilila tungazumilizyako ku mazwi yano e kimbila wilumbo e Davidi walanzile ayakuti: “Imfumu e Leza we Katula wane; welilinga lyane iwome. E Leza wane wekachinjilila wane.”—Amalu. 18:2.
SEPTEMBER 15-21
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA IMILUMBE 31
Vino Tungasambililako ku Kupanda Amano kwa Mukwasi wa Canaci
w11 2/1 19 amapara 7-8
Muwasambilizya Awana Winu Imiwele Imizima
Mwasambilizya ivisinka vyonsinye pa kupanga icupo. Ukusoka kwacindama. (1 Wakorinte 6:18; Jemusi 1:14, 15) Lelo nanti ciwe wo-o e Baibolo ikalanda ukuti ukupanga icupo acawila ukufuma kwe Leza asa welezyo ukufuma kwe Satana. (Imilumbe 5:18, 19; Ulwimbo lwa Ndwimbo 1:2) Ukunenavye awana pa viwipe vino vikafumamo cingalenga walola ukupanga icupo muzila impusaneko. Uwacitici e Corrina wino akakwikala ku France walanzile ukuti: “Awakwasi wane walandanga vye pa viwipe vino vikafuma mu kucita uwuzelele, na co-o calenzile nalola ukuti ukupanga icupo asa cintu icizima.”
Mwasinincizya ukuti awana winu wamanya ivisinka vyonsinye pa kupanga icupo. E Nadia umukwasi wacanaci uwa ku Mexico walanzile ukuti: “Lyonsinye nkanena awana wane ukuti ukupanga icupo acintu icizima nu kuti e Yehova wapile awantu ukuti wayitopwa. Lelo wano watwalana awano wazipizile vye ukupanga icupo. Co-o icawila cingalenga tuwe ni nsansa nanti pole ukulingana navino tukuciwomvya.”
ijwhf icipande 4 amapara. 11-13
Mwalanzyanya na Wana Winu pa Kumwa Ipaala
Mwayitalicila ukulanda pe lyo-o ilyasi. Umukwasi wumwi uwizina lya kuti Mark, uwa ku Britain walanzile ukuti “Ilyasi lya kumwa ipaala likavulunganya awacitici awavule”.walanzile nu kuti “Nakolowozizye umwana wane uwa myaka 8 nga cakuti ukumwa ipaala kwazipa nanti kwawipa. Namutecelezile swinya namusenzile ngati tukulanzyanyavye co-o calenzile alande vino wamanyile.”
Nga cakuti mukunena umwana winu pi paala pa mpindi indekalekane cililenga mwamufika pa mwezo. Mwalanzyanya nu mwana winu pi paala ukulingana ni cimo cino awezilepo ukuwikako na masambililo yanji ponga ngati akuyincinjilila pa musewo apano na pakupanga icupo.
Mwawa icakulolelako icizima. Awana wawa ngati we pamba wino akalema zuwa ivintu, wakatalika ukucita vino wakulola swinya wano wakavwambilizya pa vintu wazana ukuti awana wakatalika ukucita vino wakulola ku wakwasi wawo. Co-o cikusula mu kuti nga cakuti mukumwa ipaala pa kuti mupepucilwe ku masakamika lyo na wana winunye walimanya ukuti ukumwa ipala anzila yakumalilamo amasakamika. Acino mwawa icakulolelako icizima. Muwasinincizya ukuti mukumwa ipaala munzila inzima.
g17.6 9 para 5
Mwasambilizya Awana Winu Ukuwa Awaicefye
Mwawasambilizya ukupako wanji. Mwaleka awana winu wamanya ukuti “Mukupa mwawa insansa imvule ukulusye ukupochelela.” (Imilimo 20:35) Munzila ci? Ponga na wana winu mwatantika awantu wano wakulondekwa uwavwilizyo muvya kuwakalila, pa mipitile na pa vya kulunjisya. Muwasendako umwana winu pano mukuya mukwavwilizyako wamwi pe wa-a. Mwaleka awana winu walola insansa zino mukuwa nazyo pano mukwavwilizya wano wakulonda uwavwilizyo. Ukucita wo-o kulilenga musambilizye awana winu ukuwa awaicefye ukupitila mu kuwa icakulolelako icizima.—Isinko lyi sundo:Luka 6:38.
Ivyuuma
w92 11/1 11 amapara 7-8
Amasambililo mu Mpindi ya mu Baibolo
7 Mu mpindi zya wina Israeli awana wawasambilizyanga ku wakwasi wonsinye wawili lyo wacili awatici. (Amasundo 11:18, 19; Imilumbe 1:8; 31:26) Mwe Dictionnaire de la Bible iya mu ci French, wino wasambilila pa vya mu Bailolo uwizina lyakuti E. Mangenot walemvile ukuti: “Panovye umwana watalika ukulanda wamanyangako amazwi yamwi ukufuma mu masundo. Umukwasi wacanaci wanyocezyangapo e versi, nga cakuti wayimanya, watalikanga ukumusambilizya yinji. Mu kupita kwa mpindi, walembanga iwaliko lino wasunjila ku mutwe nu kumupa. Wonye avino wamanyanga ukuwazya, swinya nga cakuti wakula, wakonkanyangapo ivyamapepo ukupitila mukuwazya nu kwelenganya pa masundo ya kwe Leza.”
8 Co-o cikulanjizya ukuti inzila iyikulu nkani yino wawomvyanga pa kusambilila akusunjila ku mutwe. Ivintu vino wasambililanga ukulozya ku masundo ya kwe Yehova na vino akawomba na wantu walinji nu kuwavisunga mu myezo yawo. (Amasundo 6:6, 7) Walinji nu kuwa kwelenganyapo. (Amalumbo 77:11, 12) Pakwavwa awacitici na wasongo ukusunjila ivintu, kwalinji inzila imvule izya kuwavwa. Pe vyo-o palinji ivilembo vye alfabeti, ama versi ayakonkane aya mu malumbo yano yatalikanga ni cilembo icipusane mwe alfabeti (ponga ngati Imilumbe 31:10-31), amazwi yano yatalisile ni cilembo icili conga nanti imivwicile iyili yonga nga nimiwomvezye ya namambala, ndi vino yano wawomvya mu Imilumbe icipandwa 30. Icizima acakuti, e Gezer Calendar, yino yazimba sana swinya yino ikalanda pa cakulolelako pe vino walembanga iciHeberi, awasambilile wamwi wakatunganya ukuti ayino awana wisukulu wawomvyanga pa kusambilila ivya kusunjila ivintu.
SEPTEMBER 22-28
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA EKAWIZYA 1–2
Twalililani Ukusambilizya Inkulo Yino Ilikonkapo
w17.01 27-28 amapara 3-4
‘Vyo-o Ivintu Uvipe ku Wonsi wa Cisinka’
3 Swe wavule twakunda umulimo wuno tukawomba swinya tungakunda ukuti tutwalilile vye ukuwuwomba. Icawulanda cakuti Ukufumulila pano Adamu wapondocezile cila nkulo ikakota nu kufwa apiza na yinji. (Ekawi. 1:4) Pe yo-o impindi vino vikacitika vikalenga awina Klistu wawa ni ntazi. Umulimo wuno awantu wa kwe Yehova wakawomba ukuya wukulunduluka swinya ninzila zya kuwombelamo zikuya zikuvulilako. Pano tukuwombela pa milimo iyipya tukazana ni nzila izipya izya kuwombelamo ukulingana na pano ivyakupangapanga vyafiika. Awacisongo wamwi cingawawomela ukuwomvya zyo-o inzila. (Luk. 5:39) Nanti cakuti wangakumanisya watanga wawe na maka yano awacitici wangawa nayo. (Imilu. 20:29) Fwandi awuli umulandu wuno cacindamila awacisongo ukusambilizya awacitici imilimo imiwome.—Wazyani Amalumbo 71:18.
4 Wano wawa nu mulimo wakutungulula mpindi zimwi cingawawomela ukupa awaciti imilimo. Wamwi wakatina ukuti wangawapoka umulimo wuno wakunda ukuwomba. Ne wanji wakasakamala ukuti awacitici watanga wawombe imilimo ndi vino izipizile ukuwombwa. Ne wamwi wangakwelenganya ukuti watawa ni mpindi yakusambilizya wanji imilimo. Ne awacitici nawo wazipizile ukutekanya nga wasakuwapa imilimo mwi wungwe.
Ivyuuma
it-“Ekawizya” para 1
Ekawizya
Izina lya ciHeberi lino wakati Qo·heʹleth (lino likapiliwula “Kalonganya nanti Kalonganika; E kawika ponga”) Likalondolola umulimo wuno imfumu yalinji nawo mu wuteko wuno awina Israeli wayitopwanga. (Ekawi. 1:1, 12) Walinji amulimo we Kateka ukulemenkanya wantu wano wayipile kwe Leza ponga, ukuwa awacisinka ku Mfumu e Leza wawo. (1 Izya. 8:1-5, 41-43, 66) Pamulandu naco-o wamanyanga ukuti imfumu ayizima nanti ayiwipe nga cakuti yikutungulula uluko mu kupepa Yehova nanti pole. (2 Izya. 16:1-4; 18:1-6) E kalonganika wino we Solomoni, walonganisileko awina Israeli na wantu wanji pi tempile. Mwe lyo-o ibuku walonganisile awantu wa kwe Leza ukuwafumya ku vintu vyavye ivya mwe yo-o insi nu kuwatwala ku mulimo uwucindame uwa kwe Leza wuno wayipileko ngati aluko. Izina lino wawomvya mwe Baibolo ya cizungu walisenda ukufuma mu wupiliwulo we Qo·heʹleth mwe Septuagint wa ciGreek, lino wakakwita ukuti, Ek·kle·si·a·stesʹ (Ecclesiastes), cino cikusula mukuti “uwa mwi wungwe.”
SEPTEMBER 29–OCTOBER 5
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA EKAWIZYA 3–4
Muwawomya Intambo Yinu Yino Wapoosa ni Ntambo Zitatu
ijwhf article 10 amapara 2-8
Vino Tungacita Pakuti Tutawika Sana Amano kwe Foni Nanti kwe Tabuleti
● Ukuwomvya icete amafoni kungavwa awatwalane. Kucakulolelako, awatwalane wamwi wakawomvya amafoni pa kulanzyanya nga cakuti wasi ponga.
E Jonathan walanzile ukuti “ukulandavye utumazwi tutici ponga ngati ‘nakukunda’ nanti ‘nakufuluka’ kungalenga umuwuyo ukwivwa icete.”
● Ukukana womvya icete amafoni kungalenga muwe ni ntazi mwitwala linu. Kucakulolelako, awatwalane wamwi wakawika sana amano pa mafoni icakuti wasiwika namano kwa wakwawo.
E Julissa walanzile ukuti “Kufwile kwawanga impindi yimwi yino e wakwane walondesyanga sana ukulanda nanene akusowa nawa pa foni.”
● Awantu wamwi wakalanda ukuti wangalanzyanya na wawakwawo pa vintu ivicindame ko-o lyo wakuwomvya ne foni. Ukulingana navino e Sherry Turkle, wino wasambilila pa mikalile ya wantu walanzile ukuti “umuntu atanga acite ivintu viwili pa muku wonga.” Ukucita ivintu viwili pa muku wonga asa cintu icizima sana. Walanzile nu kuti, “nga tukucita icintu cimwi tutanga tukumanyisye ukucita navinji.”
E Sarah walanzile ukuti “ukusimika ne wakwane kukakwivwika icete nga cakuti asa kucita ivintu vinji. Amuno ukucita ivintu vinji kukalanjizya ukuti angawa vye ni nsansa peyoyo impindi pano akuwomvya foni.”
Vino mungacita: Vino mukawomvya ivyakupanga panga kungonona itwala linu nanti awe.
w23.05 23-24 amapara 12-14
Muwaleka “Imbiwi” ya Mulilo wa kwe Jah Yatwalilila Ukwaka
12 Uzye awatwalane wangakolanya wuli e Akwila ne Prisila? Kwawako vimwi vino mwemwe ne wakwinu mu ngacita pa kuti mwawakolanya. Ku cakulolelako, e Akwila ne Prisila wawizizyanga ponga. Uzye na mwemwe citanga cizipe ukutantika ukuti impindi imvule mwawomba ne wakwinu mu mulimo wa kuwizya? Cinji acakuti, e Akwila ne Prisila wawombelanga ponga incito. Nga cakuti musiwomba incito ya ku muwili iyili yonga na yino e wakwinu akawomba, mungawombela ponga incito zya pa ng’anda. (Ekawi. 4:9) Nga cakuti mukwavwana imilimo, mulilemenkana swinya muliwakwata ni mpindi yakusimika. Lekani tulandeko pe Robert ne Linda wano wamala imyaka ukucila pe 50 mwitwala lyawo. E Robert watili: “Ukulanda vye icisinka, tusikwata impindi inkulu iyakwizizya ponga. Lelo nkakwivwa icete nkaninye nga cakuti tukupizya imbale swinya tukuwombela caponga mu gadeni. Ukucita wo-o, kukatupalamika ponga swinya kukalenga twakundilanako.”
13 Mwakwizuka ukuti, ukuwa ponga asa kuno kungalenga vye awatwalane ukulemenkana. Umwanaci wumwi uwa ku Brazil watili: “Mwe ya-a amanda, swe wantu twawa ni vyakucita ivivule nkaninye. Mpindi zimwi tungalola ngati tukawa ponga pa mulandu vye wakuti tukakwikala ing’anda yonga. Nazana ukuti ntazipizile ukupelela vye pa kuwa ponga, lelo nzipizile ukuwika amano kwe wakwane.” Lolani vino e Bruno nu muci e Tays wakacita pa kusinincizya ukuti cila muntu awisile amano ku muwuye. E Bruno watili: “Pano tuli ponga, tusiwa na mafoni apafupi, na co-o cikalenga cila muntu awika amano kumuwuye.”
14 Mungacita wuli nga cakuti musiyitopwa ukuwa ponga ne wakwinu? Ncepamwi cino cikalenga mutayitopwa, amulandu wakuti mutatemwa ivili vyonga, nanti pamwi mukalumisyanya imyezo. Nomba acani cino cingamyavwa? Lekani tulande pa mulilo wuno tetulanzilepo pa kutalika. Wo-o umulilo wusitalika ukwaka nkani papo na papo, lelo muzipizile mwasoncelezya. Wonye avino cingawa na kwemwemwenye, mungatantika ukuti cila wanda mwawako ne wakwinu pa ka mpindi vye katici. Swinya pano muli ponga, mungakwelezya na maka ukucita vino mwensinye mwakunda ukucila ukucita vino vingalenga wumwi afulwe. (Jemu. 3:18) Nga mukucita wo-o, mungatalika ukukundana na swinya.
w23.05 21 para 3
Muwaleka “Imbiwi” ya Mulilo wa kwe Jah Yatwalilila Ukwaka
3 Awatwalane wazipizile ukuwa na wuciwuza uwuwome ne Yehova pa kuti ‘imbiwi ya kwe Jah’ yitwalilile ukwaka. Ukucita wo-o kulilenga cawapepucila ukukonka vino Yehova akuwanena, swinya kulilenga wasipicizya intazi zyonsinye zino zingalenga waleke ukukundana. (Wazyani Ekawizya 4:12.) Nawalyanye wano wawa na wuciwuza uwuwome ne Yehova, wakakwelezya na maka ukumukolanya nu kuwa ni miwele yino wakwata ponga ngati ankumbu, ukutekanya nu mwezo wakutetela. (Efes. 4:32–5:1) Nga cakuti awatwalane wali na yo-o imiwele, wangatwalilila ukukundana. E nkazi wumwi uwizina lyakuti Lena wino wamala imyaka ukucila 25 mwitwala, watili, “Cikapepuka nkaninye ukukunda nu kucindika umuntu wino wawa na wuciwuza uwuwome ne Yehova
Ivyuuma
it-“Ulukundo” para 39
Ulukundo
“Impindi zya lukundo.” E Yehova asilanjizya ulukundo kwe wano akalola ukuti atazipizile ukuwalanjizya ulukundo nanti kwe wano wakacita iviwipe. Ulukundo akalulanjizya kwe wonsinye nkandi vye kwe wano wakalanjizya ukuti wamupata. Apano impindi yikakwiza iyakuleka ukuwakunda. E Yehova nu Yesu Klistu wakunda uwulungamane swinya wapata uwuwipe. (Amalu. 45:7; Hebe. 1:9) Wonsinye wano wapata e Leza wacisinka watawa pa wantu wano akalanjizya ulukundo. Molimonye e Leza atanga atwalilile ukulanjizya ulukundo ku wantu wamusango wo-o. Wonsinye wano wamupata wasiwikako amano ku lukundo luno akalanjizya. (Amalu. 139:21, 22; Ayize. 26:10) Acino e Yehova wawapata, swinya kwawa impindi yino alicitapo cimwi.—Amalu. 21:8, 9; Ekawi. 3:1, 8.
OCTOBER 6-12
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA EKAWIZYA 5–6
Vino Tukalanjizya Akatiina kwe Leza Witu Umukulisye
w08 8/15 15-16 amapara 17-18
Muwawa nu Mucinzi Pakulanjizya Ukuti Mwacindika Yehova
17 Muzipizile ukuwikako amano pa kulanjizya umucinzi pano mu kupepa Yehova. Pe Ekawi. 5:1 pakati “Muwachenjela nkaninye pano mukuya kung’anda yakupepela,”. E Musa ne Joshua wawanenile ukuzula indyatu pano walinji pacifulo icitele. (Ukuf. 3:5; Josh. 5:15) Walinji nu kucita wo-o pa kulanjizya umucinzi. Ne wasimapepo wa wina Israeli wawasumilanga twa kaputula twamukasi “alyakuti watize wize wapita tupu.” (Ukuf. 28:42, 43) Co-o cawacinjililanga ukukanawa tupu pano wali pa cikomelo. Swinya awa mulupwa lwa simapepo wazipizile ukuwalanjizya umucinzi pa kupepa Yehova.
18 Ukupepa Yehova kwasanzizyemo umucinzi nu kumucindika. Pakuti awantu wanji watupe umucinzi tuzipile ukuwacita ivintu mu nzila ya mucinzi. Umucinzi wutazipizile ukuwavye awapa mulomo, lelo wuzipizile ukufuma pansi ya mwezo muno e Leza akalola. (1 Sam. 16:7; Imilu. 21:2) Awantu wazipizile walola ukuti twawa nu mucinzi mwe vyonsinye vino tukucita, vino tukailola na vino tukayivwa vizipizile ukulanjizya ukuti swe wamucinzi. Mu cisinkanye tuzipizile twalanjizya umucinzi lyonsinye mwe vino tukucita nu kulanda. Nga ciza ku miwele yitu na kumizwalile tuzipizile ukuwa kwizuka amazwi yano umutumwa Paulo walanzile aya kuti: “Tusinakulonda wumwi azane uluwi lumwi mumulimo wintu achaleka tusinakulonda ukuwika ivyakupunuzya vimwi munzila; Ukuwa kweni mwakwe vyonsi vino tukucita tukayilanjizya kuno swewawomvi wakwe Leza.” (2 Kor. 6:3, 4) Tukacindika ‘isambilizyo lyakwe Leza e Katula witu mwakwe vyonsi vino tukuchita.’—Tait. 2:10.
w09 11/15 11 para 21
Mwayisambilizya Sana Baibolo Pakuti Muwazifyako Amapepo Yinu
21 E Yesu wapefile mu mucinzi swinya walinji ni suwilo. Pano atani azyulupule e Lazaro, ‘Yesu apunamila mwiyulu, ati, ‘Tata, nkukusalifya ukuti unjivwe. Manyile nkuti ukanjivwa-pe.’’ (Yohani. 11:41, 42) Uzye amapepo yano mukapepa yakalanjizya umucinzi ni suwilo? Muwasambilila pi pepo lya kwe Yesu, swinya mulilola ukuti mwe lyo-o ipepo mwawa ukucindika izina lya kwe Yehova, ukwiza kwa Wufumu wakwe nga nu kuficilisya ukulonda kwakwe. (Mat. 6:9, 10) Yelenganyani pa mapepo yano mu kapepa. Uzye yakalanjizya ukuti mwawika mano ku Wufumu wakwe, ku kucita ukulonda kwakwe apano nu kucindika izina lyakwe? Avino yazipizile ukuwa.
w17.04 6 para 12
‘Uwacita Cino Walaya’
12 Ulubatizyo antalikovye. Acino pa nsizi ya kubatizwa tuzipizile ukwikalilila ku mulapo uwa kuyipa pano tukuwombela e Yehova muwucisinka. Fwendi tuzipizile ukuyikolowozya ukuti: ‘Uzye ukufuma pano na batizizwa nkawomba wuli mu vya kwe Leza? Uzye natwalilila ukuwombela e Yehova nu mwezo wane wonsinye? (Kolo. 3:23) Uzye nkapepa, ukuzanwa mu kulongana nu kuwombako umulimo wa kuwizya lyonsinye,? Uzye nanyocela pansi mwe yo-o imilimo yakwe Leza?’ Umutumwa Peter walondolozile ukuti pakuti tutatonta kwi suwilo litu tuzipizile ukulundako ukumanya, ukusipicizya nga ni milimo ya wukapepa.—Wazyani 2 Peter 1:5-8.
Ivyuuma
w20.09 31 amapara 3-5
Amawuzyo Ukufuma kwa Kawazya
Lyo-o iwaliko lye Ekawizya 5:8 likalanda pe kateka wino akacuzya umupiina nu ku mufyenga. We-e kateka azipizile ukuwakwizuka ukuti kwawa wino wamulusya amaka wino akalanga akulola vino akucita, swinya kwawa na wanji awa vifulo vyapapela wano wamulusizye. Ku cawulanda awapina na walanda wakayimba nkaninye pa mulandu na vino wa-a wakateka wawa.
Lelo na pano ivintu visyufile nkaninye, ukumanya icisinka ca kuti e Yehova akalola vino wakateka wakacita kungatuwomelezya nkaninye. Tungapepa kwe Yehova nu kumunena vyonsinye vino vikutusakamika. (Amalu. 55:22; Flpi. 4:6, 7) Twamanya ukuti “aminso ya kwe Yehova yakalolecesya ko-o na koko mu nsi yonsi, kukulwila na maka wano imyezo yawo isi na kasinza nawe.”—2 Imila. 16:9.
Lyo-o iwaliko lye Ekawizya 5:8 likatwavwa ukumanya insi yino twisilemo. Likatwavwa nu kumanya icisinka ca kuti lyonsinye kukawa wino akalola vino wanji wakucita. Ni cicindamisye nkani aca kuti, likatwavwa ukwizuka ukuti e Yehova awa Maka Makulu swinya awino walusya wakateka wonsinye. Pe yo-o impindi akutecela mu Mwana wakwe e Yesu Klistu imfumu ya Wufumu wakwe. E Leza Uwa Maka Yonsi nga nu mwana wakwe wakalola vyonsinye vino vikacitika. Swinya wakalola awantu wonsinye.
OCTOBER 13-19
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA EKAWIZYA 7–8
“Ukuya Mung’anda Yino Wakulosya”
it-“Ukulosya” para 9
Ukulosya
Impindi zyakulosya. Pe Ekawizya 3:1, 4 pakati “impindi zyamalanda nimpindi zyachimwemwe;impindi zyakulosya nimpindi zyakuchina.” Pa mulandu wa kuti awantu wakafwa umuntu wamano akalolecela mu kuya “mung’anda yino wakulosya” ukulusya ukuya mu ng’anda ya malila. (Ekawi. 7:2, 4; linganyaniko Imilu. 14:13.) Acino umuntu wa mano akawomvya isyuko lino wawa nalyo ku kulanjizya icikuku nu kuwomelezya wanji ukulusya ukukana zanwa pa mulandu nu kwizya. Co-o cikalenga akwizuka ukuti nawenye amuntunse swinya azipizile ukuwasecelesya Leza e kelewula wakwe.
w19.06 23 para 15
Mwakwavwa Wanji Pano Wakupita mu Ntazi
15 E William, wino umuci wafwa walanzile ukuti: “Nkasalifya sana nga cakuti nivwa awantu wakulanda pa vizima vino e wakwane wacitanga; co-o cikanjavwa ukumanya ukuti awantu wamukunzile swinya wamucindisile. Wo-o vino wakacita vikanjavwa nkaninye. Nkansansamuka sana amuno nakunzile sana e wakwene swinya wanjavwanga.” E Bianca e mukafwilwa walanzile ukuti: “Nkawomelezwa nga cakuti wanji wapepela ponga nanene nanti ukuwazizya ponga nawo iwaliko lyonga nanti yawili. Cikanjavwa pano wakulanda pe wakwane nanti pano wakuteyelezya kwe vino nkulanda.”
w17.07 16 para 16
“Muwalosya na Wano Wakulosya”
16 Mutalola ukuti amapepo yano mukapepela ponga nawanawitu na wankanzi nayano mukawapepelako ukuti yatacindama. Nanti acakuti citanga cipepuke ukulanda vino tukuyivwa mwi pepo pa mulandu wakuti tuli nu wulanda, nga cakuti tukuwapapatilako kwe Yehova pano tukupepela ponga nawo icakuti tukulilila nu kulila mwi zwi lya wulanda cingalenga weyo muntu asansamuke swinya ayivweko icete. E nkazi wumwi uwizina lyakuti Dalene walanzile ukuti: “Mpindi zimwi wankazi nga wiza mukumbomelezya nkawakolowozya nga cakuti wangapepela ponga nani. Ilivule pakutalika wakavilwa ukulanda icete pa mulandu nu wulanda lelo ngawalandako amazwi yamwi izwi likaya likuwomelako naco-o cikalenga awalanda amazwi yakuwomelezya mwi pepo. Isuwilo lyawo iwome, ulukundo na vino wakambikako mano vyalenga isuwilo lyane ukuwomelako.”
w17.07 16 amapara 17-19
“Muwalosya na Wano Wakulosya”
17 Vino tukacita pa kuti twivweko icete vyapusana pusana. Acino nga kwacitika icililo tutazipizile ukulayapo vye pa manda matici pano pacili pali iviwuza na walupwa, lelo tuzipizile nu kulawatandalila napalyanye pano awantu wasalangana. ‘Penye wano wakundana wakalanjizya ulukundo. Nguwunyina awachani ndi kusi ukwavwana kumwi muntazi.’(Imilu. 17:17) Awanawitu na wankazi wangasansamusya wino ali nu wulanda.—Wazyani 1 Watesalonika 3:7.
18 Mwakwizuka ukuti avivule vino vingalenga wino wafwilwa ukuwa nu wulanda, ponga ngati uwanda wuno watwaline nga wafika, ulwimbo lumwi nga lwalila, ivikope, imilimo yimwi, vimwi nga vyanucila, izwi limwi nga ni mpindi yimwi mu mwaka. Wano wafwilwapo wawakwawo wakakwivwa uwuwi nkaninye nga cakuti wizuka ivintu vino wacitilanga ponga ngati ukuya mukulongana kwa muputule nga nicizusyo. Umwanawitu wumwi walanzile ukuti “Nenecelenga ukuti uwanda wuno twatwaline nga wafika nalinji nukuwa nu wulanda swinya citampepucizile”. Lelo awanawitu na wankazi wamwi wapanjizile ka parti pa kuti ntizembe nenga.”
19 Mukwai mwakwizuka ukuti wano wavwizilwe wakalondekwa ukuwawomelezya impindi yonsinye asa pa mpindi vye iziyiwele. E Junia walanzile ukuti “Ilivule ukuwavwa nu kuwa ponga niviwuza napano asa mpindi iziyiwele kukakwavwa. “Zyonsinyene zyo-o impindi zyacindama swinya kukawa ukuwomelezwa.” Kweni tutanga tufumyepo uwulanda wuno wino afwizilwe umukundikwa wakwe akweti, lelo tungamusamusya nu kumuwomelezye ukupitila mukumucitilako vimwi. (1 Yohani 3:18) Gaby walanzile ukuti: “Nkasalifya nkaninye kwe Yehova pe vino wa Eluda wanjavwizye pano napitanga muntazi. Walenzile njivwe ukuti Yehova ankumbatizile.”
Ivyuuma
“Apano Awantu Wonsi Walimanya Kuno Mwewasambilizi Wane”
18 Impindi zimwi kungacitika vimwi vino vingalenga tusolepo ukuya mukulanzyanya nu mwanawitu nanti e nkazi. Lelo pano tutani tucite wo-o, tuzipizile ukwikala pansi nu kuyikolowozya ukuti: ‘Uzye manyile ivisinka vyonsinye?’ (Imilu. 18:13) ‘Uzye ateyimilile vye pakundumisya umwezo nanti awe?’ (Ekawi. 7:20) ‘Nganene, uzye nkatela ncitapo wo-o?’ (Ekawi. 7:21, 22) ‘Ne nga twaya mukulanzyanya, uzye intazi yandi yicepe nanti yandi ikulileko?’ (Wazyani Imilumbe 26:20.) Ukwelenganya pe ya-a amawuzyo kungatwavwa ukwizuka ukuti ulukundo aluno lungalenga twiwilile kwe vino vicitisile.
OCTOBER 20-26
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA EKAWIZYA 9–10
Mutawika Nkani Amano ku Ntazi Zino Mukupitamo
w13 8/15 14 amapara 20-21
‘Mutafulilwa Yehova’
20 Muwakwizuka cino calenga twawa ni ntazi. Amulandu ci? Amuno intazi zimwi zikatuciticila pa mulandu nasweweneconye. Fwandi nga cakuti twawa ni ntazi tuzipizile ukwizuka co-o icisinka. (Gal. 6:7) Acino mutapa e Yehova umulandu. Amulandu ci wuno tutazipizile ukumupela umulandu? Elenganyani pe co-o icakulolelako: E motoka yawa na pano ikapelela ukusamala. Nomba tuti wumwi akupisya motoka mu musewo wuno wawa na makona swinya wawikako icipimo cakupitilapo, nomba pano akuya mu mukukoneka wacizya pe coco icipimo icakuti waya wapona. Uzye angapa umulandu wino wapanzile e motoka? Awe! Wonye avino cawa, E Yehova watupa insambu zya kuyisolela vino tukulonda. Lelo watupa ni vya kukonka pa kupingulapo icete pa vintu. Acino amulandu ci wuno tukapelela e kelewula witu umulandu nga cakuti iviwipe vyacitika pa mulandu nu kukana pingulapo icete pa vintu?
21 Kweni asa ntazi zyonsi zino zikatuciticila pa mulandu nu kukana pingulapo icete pa vintu. Intazi zimwi zikakwiza pa mulandu “Ni mpindi ni vintu vyasowa ukwenecela.” NWT (Ekawi. 9:11) Lelo mutakwiwilila ukuti wino akalenga sana iviwipe ukuwacitika we Satana. (1 Yoh. 5:19; Ukuwu. 12:9) Awili umulwani witu asa we Yehova!—1 Pet. 5:8.
w19.09 5 para 10
E Yehova Wakunda Awawomvi Wakwe Wano Wayicefya
10 Ukuyicefya kukalenga ivintu ukutuzipila mu wumi. Kweni mpindi zimwi tungalola ivintu ukuti asa vino vizipizile ukuwa. Imfumu ya mano e Solomon walanzile ukuti: “Nayilolela naminso yane kuno awazya weni wakakwelela pakwe wakavwalo pano awantu walumbililwe weni wakawulyata pansi ngati awazya.” (Ekawi. 10:7) Awantu wano wamanya ivivule asa we lyonsi pano wakalumbuka. Ne mpindi zimwi wano watamanya ivivule mpindi zimwi awano wakacindikwa. Nanti ciwe wo-o e Solomoni wilusile ukuti cazipa ukuwika amano kwe vino tukweti ukulusya ukuwasakamikwa pe vino tusi navyo. (Ekawi. 6:9) Nga cakuti swe wayicefye, tuliwawika amano kwe vino tuli navyo asa kwe vino tukwelenganya ukuti tuzipizile ukuwa navyo.
Uzye Mukazanamo Ivizima mu Kuwako ni Mpindi ya Kwizya?
MU Baibolo tukazanamo ukuti e Yehova asilondavye twawa nu wumi lelo akalonda ukuti twayitopwa nu kuyitopwa. Kucakulolelako pa Amalumbo 104:14, 15 pakalanda ukuti e Yehova akalenga ‘alima ivizawalo vyakwe awasuta ipala lyakumusankania, namafuta alyakuti awasechela, nu buledi wakumupa amaka.’ Molimo e Yehova akamezya imbeyu ukuwa impumba , amafuta nga ni pala pa kuti twayitopwa. Lelo swinya ipala ‘likalenga umwezo ukusecelela.’ Lisitulengavye ukuwa nu wumi lelo likalenga atuwa ni nsansa. (Ekawi. 9:7; 10:19) E Yehova akalonda tuwasecelela nu kuti umwezo witu wakwizulamo “nichimwemwe.”—Imili. 14:16, 17.
2 Acino cikazipa ukuwako ni mpindi iya kuti muyeko, mukulola “ivinyunyi vino vikapapuka” nga na ‘maluwa ya mumpanga’ nanti vinji vino vingalenga uwumi witu ukuzipilako. (Mat. 6:26, 28; Amalu. 8:3, 4) Ukuyitopwa uwumi ‘achawila ukufuma kwe Leza.’ (Ekawi. 3:12, 13) Ukuwalola impindi ya kwizya ukuti acawila, kulilenga twawomvya yoyo impindi munzila ya kusecelesya wino watupa.
Ivyuuma
it-“Uwukwakwa, Ulwambo” para 4, 8
Uwukwakwa, Ulwambo
Muwukwakwa mungafuma ulwambo, swinya umuntu wino akucita ulwambo angayiletela intazi. Tukasinincizya co-o icisinka nga twawazya amazwi ya mano yano yakazanwa pe Ekawizya 10:12-14 pano pakati: “ukuwa amazwi yamutumpe yakamukwelengulisya. Akatalika ukuvwanga ivyavye-vyavye, pakupelelechezya awa ngati wechipenanye umwenecho. Umuntu mutumpe akalonda alanga alandalizile ukuvwanga.”
Impindi zimwi uwukwakwa ungaloleka ngati utawipa. Lelo uwukwakwanye awuno wungalenga tutalike ulwambo, naco-o cingalenga izina lye wumwi ukononeka, ukuyivwa uwuwi swinya cingalenga pawe amalekano. Ukucita wo-o kungalenga tononele wumwi zina mu kumanya nanti mukukana manya. Wino akwamba umuwuye lyo akupanga izina iliwipe ne Leza, pa mulandu wa kuti “akasonkomola intazi muwawuye” cino cawa pa vintu vino Leza wapata. (Imilu. 6:16-19) Izwi lya kuti “kasewanya” mu ciGreek” we di·aʹbo·los. Lyo-o izwi waliwomvyako na mwe Baibolo pa kulanda pe Satana “ciwa,” wino akasewanya Leza. (Yoha. 8:44; Ukuwu. 12:9, 10; Inta. 3:2-5) Co-o cikalanjizya ukuti awili umweneco wa miwele miwipe.
OCTOBER 27–NOVEMBER 2
ICUUMA CINO CAWA MWI ZWI LYA KWE LEZA EKAWIZYA 11–12
Mwayitopwa Uwumi Wuzima
g 3/15 13 amapara 6-7
Uzye Umuza nu Musanya “Amulembo” ku Muwili?
Umusanya wawako navimwi vino vikakoma utuzizi pa muwili. Icipande ca Journal of Hospital Infection calondolola ukuti “ivivule vino vikalenga indwala zino zikakwambucila vikafwa ku musanya.”
Uzye mungacita wuli pa kuti mwanoncelamo mwe vyo-o? Mwafumako panzi nu kusumbako impindi iyiyane ukotela akamusanya nu kupupwako akamuza. Ukucita wo-o kulilenga mwanoncelamo.
w23.02 21 amapara 6-7
Mwalola Uwumi Ukuti Acawila Icicindame Cino Leza Watupa
6 Nanti acakuti e Baibolo asa libuku lino likalanda pa wumi nanti pa vyakulya vino tuzipizile ukulya, yikalanda pe vino e Yehova akakwelenganya pe vyo-o ivintu. Ku cakulolelako, akatuwomelezya ukuti tuzipizile “ukufumya iviwipe” vyonsinye vino vingonona imiwili yitu. (Ekawi. 11:10) E Baibolo yikatunena ukuti tutazipizile ukuwa swe wafunuke nanti wacakolwa, amuno vyonsinye vyo-o vikakonona uwumi. (Imilu. 23:20) E Yehova akalonda twayilama pano tukusolapo vino twandi tumwe nu kulya apano nu wuvule wevyovyo ivintu—1 Kor. 6:12; 9:25.
7 Tukalanjizya ukuti tukusalifya pa wumi wuno Yehova watupa ukupitila mukupingula icete pa vintu. (Amalu. 119:99, 100; Wazyani Imilumbe 2:11.) Ku cakulolelako, tukalanjizya ukuti tukapingula icete pa vintu ukupitila mwe vino tukasolapo ukulya. Nga cakuti twatemwa ivyakulya vimwi nomba twamanya ukuti vikatulwalika, tukaleka ukuvilya. Cinji acakuti tukalanjizya ukuti tukapingula icete pa vintu nga tukulala amaawala ayakumane, tukutukusya umuwili lyonsinye, tuli swe wawusaka nukusunga ing’anda yitu iya wusaka.
w24.09 2 amapara 2-3
“Muwe mwe Wakatontela wa Mazwi”
2 Swe wakapepa wa kwe Yehova twawa nkaninye ni nsansa. Amulandu ci? Amuno twawa ni milandu imivule yino yikalenga twayivwa wo-o. Nu mulandu uwukulu nkani awakuti tukawazya Baibolo lyonsinye swinya tukawomvya vino tukasambilila.—Wazyani Jemusi 1:22-25.
3 Tukayitopwa ivizima ivivule nga cakuti twawa swe “wakatontela wa mazwi.” Ku cakulolelako, nga cakuti tukuwomvya vino tukusambilila mwe Baibolo tukasecelesya Yehova swinya naswenye tukawa ni nsansa. (Ekawi. 12:13) Cinji acakuti, ngatukukonka vino tukuwazya mwi Zwi lya kwe Leza, tukakwivwana icete nawa mu lupwa, nawa mwi wungwe. Pa mulandu wakuti avino mukacita mwayisinincizizya mwe weneco ukuti avino cikawa. Asa vyo-o vitupu, tusiwa ni ntazi zino zikafuma mu kukanakonka amasundo ya kwe Leza. Tukazumilizyako ku mazwi ya Mfumu Davidi ayakuti: “Nkalambulwa muno nkatontela” uwupinguzi wa kwe Leza. Ya-a amazwi wayalazile pa nsizi yakulondolola pa masundo, ivyakukonka na pa wupinguzi wa kwe Yehova.”—Amalu. 19:7-11.
Ivyuuma
it-“Ukuputwamo nu Muzimu “ para 10
Ukuputwamo nu Muzimu
Uwusinincizyo wukalanjizya ukuti wano e Leza wawomvizye ukulemba Baibolo watalembanga vye vino wawanenanga, lelo nawonye wacitangapo cimwi pa kuti vino wakulemba vivwike icete. Tukawazya pa mutumwa Yohani ukuti wamulanjizizye ukuwumbulika kuno “kwapusilwemo nu Muzimu wakwe Leza “ ukupitila mu vimanyilo ukuwomvya umungeli, apano e Yohani nawe “avwanga vyonsi vino waweni, alondolola amazwi yano yafumile kwe Leza nga nukusimichila kuno kwawumbuzilwe nu Klistu.” (Ukuwu. 1:1, 2) Pano e Yohani wapocelezile “umuzimu wakwe Leza” wizile awa “muwanda wa Mfumu” apano wizile awamunena ukuti: “Ale walika chino ukulola,” (Ukuwu. 1:10, 11) Acino e Leza walesile wakalemba we Baibolo ukusola nu kuwomvya amazwi yawo pa kulondolola vino waweni (Haba. 2:2), Lyonsinye e Yehova wawavwanga nu kuwatungulula pa kuti watalembavye ivya cisinka, lelo nu kuti vilingane nu kulonda kwakwe. (Imilu. 30:5, 6) Vino wa-a wakalemba wayiwicilizyangako pa kulemba e Baibolo kwalanjililwa pe Ekawizya 12:9, 10, palinji ukwelenganya, ukuvwambilizya nu kutantika icete pa kuti ‘wawalike Ilandwe lyonsi ichete-chete.’—Linganyaniko Luk. 1:1-4.