BIBLIOTECA NU̱Ú INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA NU̱Ú INTERNET
tu’un sâví
ǒ
  • ʼ
  • a̱
  • e̱
  • i̱
  • ǐ
  • o̱
  • ǒ
  • u̱
  • BIBLIA
  • NDIʼI TUTU
  • REUNIÓN
  • w24 octubre pág. 6-11
  • Sándi̱ko Jehová ini na̱ xóʼvi̱ní

Kǒo video ndíka̱a̱ yóʼo.

Káʼnu koo iniún, kǒo kívi kana ña̱ video.

  • Sándi̱ko Jehová ini na̱ xóʼvi̱ní
  • Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó Xa̱ʼa Reino Jehová (Ña̱ kaʼviyó) 2024
  • Subtema
  • Inka ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ña
  • JEHOVÁ KÁʼA̱NRA XÍʼINYÓ ÑA̱ NDÁYÁʼVINÍVAYÓ NU̱ÚRA
  • NÁ KANDÍXAYÓ ÑA̱ ÍXAKÁʼNU-INI JEHOVÁ XA̱ʼA̱YÓ
  • XÍNIÑÚʼU JEHOVÁ ESPÍRITU SANTO ÑA̱ SANDÍKORA-INIYÓ
  • JEHOVÁ XÍNIÑÚʼURA NA̱ HERMANO ÑA̱ VA̱ʼA SANDÍKONA-INIYÓ
  • ÑA̱ KÁʼA̱N JEHOVÁ KOO CHÍ NU̱ÚNÍNU SÁNDI̱KOÑA-INIYÓ
  • Ná ndakuniyó ña̱ʼa ña̱ kǒo kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱
    Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó Xa̱ʼa Reino Jehová (Ña̱ kaʼviyó) 2025
  • Nda̱a̱ ni iin yi̱chi̱ va̱ása koo mitúʼunyó
    Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó Xa̱ʼa Reino Jehová (Ña̱ kaʼviyó) 2025
  • Ndióxi̱ ta̱ táku kúú Jehová
    Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó Xa̱ʼa Reino Jehová (Ña̱ kaʼviyó) 2024
  • Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó ña̱ kundeé iniyó
    Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó Xa̱ʼa Reino Jehová (Ña̱ kaʼviyó) 2025
Yóʼo va̱xikaña
Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó Xa̱ʼa Reino Jehová (Ña̱ kaʼviyó) 2024
w24 octubre pág. 6-11

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 40

YAA 30 Ndióxi̱ miíi̱, yivái̱, migoi̱

Sándi̱ko Jehová ini na̱ xóʼvi̱ní

“Jehová sándaʼara na̱ xóʼvi̱ní ta kátúnra ti̱ko̱to̱ nu̱ú tu̱kue̱ʼe̱na” (SAL. 147:3).

TEMA

Ndíʼi̱ní-ini Jehová xa̱ʼa̱ na̱ xóʼvi̱ á na̱ kúsuchí-ini xa̱ʼa̱ iin ña̱ ndo̱ʼona. Artículo yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó ndáa ki̱ʼva sándi̱ko Jehová iniyó ta saátu chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ sandíkoyó-ini inkana.

1. ¿Á kíʼin Jehová kuenta xíʼin ña̱ ndóʼo na̱ ndásakáʼnu miíra?

XÍNI̱VA Jehová ndáaña sándi̱ʼi-iniyó ta saátu xíni̱ra ndáaña sákusi̱í-iniyó xíʼin ña̱ sákusuchí-iniyó (Sal. 37:18). Sava yichi̱ ni xóʼvi̱níyó soo chíkaa̱yó ndee̱ ña̱ ndasakáʼnuyóra ta kúsi̱íníva-inira xíʼin ña̱ kéʼéyó. Soo saátu kúni̱ra chindeétáʼanra xíʼinyó ta sándi̱kora-iniyó.

2. ¿Ndáaña kéʼé Jehová xa̱ʼa̱ na̱ ndákava-ini, ta ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa viíní kundaara miíyó?

2 Salmo 147:3 káʼa̱nña: “Jehová sándaʼara na̱ xóʼvi̱ní ta kátúnra ti̱ko̱to̱ nu̱ú tu̱kue̱ʼe̱na”. Va̱ʼaní káʼa̱n texto yóʼo xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ ndáa Jehová na̱ xóʼvi̱ xíʼin na̱ ndákava-ini. Soo, ¿ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa viíní kundaara miíyó? Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin ejemplo. Tá iin na̱ yiví tu̱kue̱ʼe̱na kivi ku̱ʼu̱nna nu̱ú iin doctor. Soo ña̱ va̱ʼa ndaʼana xíniñúʼu keʼéna ndiʼi ña̱ káʼa̱n ta̱ doctor xíʼinna. Nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó ndáaña káʼa̱n Jehová xíʼin na̱ xóʼvi̱ ta saátu na̱ ndákava-ini, ta saátu ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó consejo ña̱ táxira ndaʼa̱yó xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó.

JEHOVÁ KÁʼA̱NRA XÍʼINYÓ ÑA̱ NDÁYÁʼVINÍVAYÓ NU̱ÚRA

3. ¿Nda̱chun ndákanixi̱ní sava na̱ yiví ña̱ kǒo ndáyáʼvina?

3 Tiempo ña̱ ndóoyó vitin na̱ yiví ni loʼo kǒo kúʼvi̱ka-inina xínitáʼanna. Ku̱a̱ʼání na̱ yiví íxandi̱va̱ʼana xíʼin inkana, xa̱ʼa̱ ña̱kán ndákanixi̱nína ña̱ kǒo ndáyáʼvina. Iin ñá hermana ñá naní Helena káchiñá: “Na̱ veʼi̱ ni loʼo kǒo níxina̱ʼa̱na ña̱ kúni̱na xínitáʼanna. Xi̱ ixandi̱va̱ʼaní yivái̱ xíʼinndi̱ ta ndiʼi ki̱vi̱ xi̱ka̱ʼa̱nra xíʼindi̱ ña̱ kǒo ndáyáʼvindi̱”. ¿Á ndóʼún táʼan ña̱yóʼo? Sana i̱xandi̱va̱ʼana xíʼún á xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa íyo ña̱ xi̱keʼún, ta xa̱ʼa̱ ña̱kán xi̱ndakava-iniún ta xi̱ndakanixi̱níún ña̱ ni loʼo kǒo ndáyáʼviún. Xa̱ʼa̱ ña̱kán íxayo̱ʼvi̱ña xíʼún kunda̱a̱-iniún ña̱ íyo iin na̱ ndíʼi̱-ini xa̱ʼún.

4. ¿Ndáaña káʼa̱n Jehová xíʼún nu̱ú Salmo 34:18?

4 Ni i̱xandi̱va̱ʼana xíʼún, soo kivi kandíxaún ña̱ kúni̱níva Jehová xínira yóʼó ta ndáyáʼviníún nu̱úra. Jehová “íyo yatinra xíʼin na̱ xóʼvi̱” (kaʼvi Salmo 34:18).b Sana ndákava-iniún, soo ndakaʼán ña̱ mií Jehová xi̱to ña̱ va̱ʼa ña̱ ndíkaa̱ níma̱ún ta xi̱kuni̱ra ña̱ kachíñún nu̱úra (Juan 6:44). Ndiʼi tiempo chindeétáʼan Jehová xíʼún saáchi kúni̱níra xínira yóʼó.

5. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jesús xíʼin na̱ yiví na̱ xi̱xoʼvi̱?

5 Ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jesús chíndeétáʼanña xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó ndáaña ndóʼo Jehová. Tá ni̱xi̱yo ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo ki̱ʼinra kuenta ña̱ xi̱ ixandi̱va̱ʼana xíʼin na̱ yiví ta xi̱kundasína xi̱xininana, ña̱kán xi̱kundáʼvi-ini ta̱ Jesús xi̱xinirana (Mat. 9:​9-12). Iin yichi̱ iin ñaʼá ku̱yatinñá ta ti̱inñá ti̱ko̱to̱ ta̱ Jesús chi xi̱kuni̱ñá ndaʼañá, ña̱kán ta̱ Jesús sa̱ndíkora-iniñá ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá ña̱ va̱ʼaní ke̱ʼéñá chi kándíxañá Ndióxi̱ (Mar. 5:​25-34). Ta̱ Jesús kéʼéra ña̱ kéʼé yivára (Juan 14:9). Ña̱kán kivi kandíxaún ña̱ ndáyáʼviníún nu̱ú Jehová ta kíʼinra kuenta xíʼin ña̱ va̱ʼa ña̱ kéʼún, tá kúú ña̱ kándíxaníúnra ta saátu ña̱ kúʼvi̱ní-iniún xíniúnra.

6. ¿Ndáaña kivi keʼéyó tá ndákanixi̱níyó ña̱ ni loʼo kǒo ndáyáʼviyó?

6 Soo, ¿ndáaña keʼún tá ndákanikaxi̱níún ña̱ kǒo ndáyáʼviún? Kaʼvi texto ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ña̱ káʼa̱n ña̱ ndáyáʼviníún nu̱ú Jehová ta ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ña (Sal. 94:19).c Tá kǒo níkivi sáxi̱nún ña̱ xi̱kuni̱ún keʼún á tá kǒo kívi keʼún ku̱a̱ʼání chiñu nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé inkana, kǒo ndakava-iniún ta ni kǒo ndakanixi̱níún ña̱ kǒo ndáyáʼviún. Kúnda̱a̱va-ini Jehová xíʼin ña̱ ndóʼún ta kǒo íxandúxara xíʼún keʼún iin ña̱ʼa ña̱ kǒo kúchiñún keʼún (Sal. 103:​13, 14). Tá i̱xandi̱va̱ʼana xíʼún á tá ti̱in kúíʼnána yóʼó kǒo ndakanixi̱níún ña̱ ku̱a̱chi miíún kúúña. Ndakaʼán chi Jehová ndatiinra ku̱a̱chi xíʼin na̱ yiví na̱ kéʼé ña̱ kini ta su̱ví xíʼin na̱ xóʼvi̱ (1 Ped. 3:12). Tá ni̱xi̱yo loʼo ñá Sandra i̱xandi̱va̱ʼana xíʼinñá, ñáyóʼo káchiñá: “Xítova Jehová ña̱ va̱ʼa kúúmiíi̱, ña̱kán ndiʼi tiempo káʼi̱n xíʼinra ña̱ chindeétáʼanra xíʼi̱n ña̱ ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmiíi̱”.

Iin ta̱ israelita níʼira iin saa á saala loʼo.

Ndáyáʼviníún nu̱ú Jehová

Texto ña̱ va̱xi yóʼo náʼa̱ña ña̱ ndáyáʼviníún nu̱ú Jehová:

  • Salmo 56:8. Kíʼinva Jehová kuenta tá xákún xa̱ʼa̱ ña̱ kúsuchíní-iniún, ta ndíʼi̱ní-inira xa̱ʼún.

  • Lucas 12:​6, 7. Kǒo nándóso-ini Jehová xa̱ʼa̱ saa á saala, ta yóʼó ndáyáʼviníkavaún nu̱ú tíyóʼo, ña̱kán kǒo nandósoví-inira xa̱ʼún. Kúni̱níra xínira yóʼó ta xíni̱ va̱ʼara ndáa ki̱ʼva íyoún.

  • 1 Juan 3:​19, 20. Níma̱yó sáxo̱ʼvi̱ña miíyó ta ndákanixi̱níyó ña̱ kǒo ndáyáʼviyó, soo ndakaʼán chi Jehová káʼnuníra nu̱ú níma̱ún ta ndáyáʼviníún nu̱úra.

7. ¿Ndáa ki̱ʼva kuniñúʼuyó ña̱ ndo̱ʼoyó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanyó xíʼin inkana?

7 Ni sava yichi̱ ndákava-iniún, soo Jehová kivi kuniñúʼura yóʼó ña̱ chindeétáʼún xíʼin inkana. Ta̱xira iin chiñu ña̱ ndáyáʼviní ndaʼún ña̱ natúʼún xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ra (1 Cor. 3:9). Sana xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼún tá ya̱chi̱ vitin va̱ʼaníka kúnda̱a̱-iniún xíʼin ña̱ ndóʼó na̱ yiví ta sana va̱ʼaní chíndeétáʼún xíʼinna. Va̱ʼaní chi̱ndeétáʼanna xíʼin ñá Helen ñá ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 3, ña̱kán vitin íyo tu̱ʼvañá ña̱ chindeétáʼanñá xíʼin inkana. Ñáyóʼo káchiñá: “Tá ya̱chi̱ xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱ ni loʼo kǒo ndáyáʼvii̱, soo xítoi̱ ña̱ náʼa̱va Jehová ña̱ kúni̱níra xínira yi̱ʼi̱ ta nda̱a̱ xíniñúʼura yi̱ʼi̱ ña̱ chindeétáʼi̱n xíʼin inkana”. Vitin precursora regular kúú ñá Helen ta kúsi̱íní-iniñá.

NÁ KANDÍXAYÓ ÑA̱ ÍXAKÁʼNU-INI JEHOVÁ XA̱ʼA̱YÓ

8. ¿Ndáaña káʼa̱n Jehová xíʼinyó nu̱ú Isaías 1:18?

8 Sava na̱ ndásakáʼnu Jehová va̱ása va̱ʼa kúnina tá ndákaʼánna xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼvina tá ya̱chi̱, ta sana ke̱ʼénaña tá kúma̱níka ndakuchina á tá xa̱a̱ nda̱kuchina. Soo ná ndakaʼányó chi xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ní Jehová xínira miíyó ta̱xira se̱ʼera ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱yó. Ña̱kán kúni̱ra ná kandíxayó ña̱ íxakáʼnuva-inira xa̱ʼa̱yó. Jehová káʼa̱nra xíʼinyó: “Naʼandó ná natúʼunyó ta chindeétáʼi̱n xíʼinndó ña̱ ndakutáʼan viíndó xíʼi̱n”.d Jehová káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ tá ná keʼéyó ña̱yóʼo ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó ta kǒo ndakaʼánkara xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéyó (kaʼvi Isaías 1:18).e Táxiníyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ yiváyó Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ nándósó-inira xa̱ʼa̱ ndiʼi ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼviyó tá ya̱chi̱, ta nina ña̱ va̱ʼa ke̱ʼéyó kúú ña̱ ndákaʼánra xa̱ʼa̱ (Sal. 103:​9, 12; Heb. 6:10).

9. ¿Ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼún tá kǒo kívi nandóso-iniún xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼviún tá ya̱chi̱?

9 ¿Ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼún tá kǒo kívi nandóso-iniún xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼviún tá ya̱chi̱? Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ kivi keʼún vitin ta saátu chí nu̱únínu. Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ apóstol Pablo, ta̱yóʼo xi̱ndakavaní-inira xa̱ʼa̱ ña̱ i̱xandi̱va̱ʼara xíʼin na̱ cristiano, soo xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ xa̱a̱ i̱xakáʼnuva-ini Jehová xa̱ʼa̱ra (1 Tim. 1:​12-15). Ña̱kán, kǒo níndakanixi̱níra xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼvira tá ya̱chi̱, ta ni kǒo níndakanixi̱níra ña̱ ndáyáʼvi chiñu ña̱ xi̱kuumiíra (Filip. 3:​4-8, 13-15). Saáchi xi̱kusi̱í-inira xi̱natúʼunra xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta xi̱ndakanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ koo chí nu̱únínu. Nda̱a̱ táki̱ʼva ndo̱ʼo ta̱ Pablo, kǒo kívi nasamaún ña̱ ke̱ʼún á ña̱ ndo̱ʼún tá ya̱chi̱. Soo vitin kivi chika̱ún ndee̱ ña̱ ndasakáʼnún Jehová ta saátu kivi ndakanixi̱níún xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ña̱ káʼa̱nra taxira ndaʼún chí nu̱únínu.

10. ¿Ndáaña kivi keʼún tá sa̱xóʼvi̱ún na̱ yiví?

10 Sana ña̱ ke̱ʼún tá ya̱chi̱ sa̱xóʼvi̱ña inka na̱ yiví, ña̱kán vitin va̱ása va̱ʼa kúniún. Ña̱kán, ¿ndáaña kivi keʼún? Xíʼin ndinuʼu níma̱ún ndukún ña̱ káʼnu-ini nu̱úna, ta chikaa̱ ndee̱ ña̱ ndasaviíún ku̱a̱chi ña̱ ke̱ʼún (2 Cor. 7:11). Ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ná chindeétáʼanra xíʼin na̱ ni̱xo̱ʼvi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼún. Jehová kivi chindeétáʼanra xíʼin miíún ta saátu xíʼin na̱ sa̱xóʼvi̱ún ña̱ va̱ʼa nandóso-inindó xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u tasaá vií ndakutáʼanndó.

11. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Jonás? (Koto na̱ʼná).

11 Íyova ña̱ kivi sakúaʼún xíʼin ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼún soo saátu taxi ña̱ kuniñúʼu Jehová yóʼó ña̱ kachíñún nu̱úra. Ndakaʼán ña̱ ndo̱ʼo ta̱ profeta Jonás, nu̱úka ña̱ ku̱ʼu̱nra ñuu Nínive nu̱ú ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra, nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra inka ñuu. Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Jonás xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéra ta ta̱yóʼo nda̱kunira ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼvira (Jon. 1:​1-4, 15-17; 2:​7-10). Kǒo níkindaaví Jehová chiñu ndaʼa̱ ta̱ Jonás ña̱ koora profeta ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱n tukura xíʼinra ku̱ʼu̱nra ñuu Nínive, ta ta̱ Jonás ka̱ndíxavara ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra. Ni xi̱ndakava-ini ta̱ Jonás xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra soo kǒo nítaxira ña̱ kasi ña̱yóʼo nu̱úra ña̱ keʼéra ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra (Jon. 3:​1-3).

Ta̱ profeta Jonás níndichira yuʼú mar, nda̱xi ndiʼira ta̱ xítora chí ndiví.

Tá ta̱vá Jehová ta̱ Jonás ti̱xin ti̱a̱ká, ni̱ka̱ʼa̱n tukura xíʼinra ña̱ ku̱ʼu̱nra ñuu Nínive ña̱ natúʼunra xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ ña̱ kuu. (Koto párrafo 11).


XÍNIÑÚʼU JEHOVÁ ESPÍRITU SANTO ÑA̱ SANDÍKORA-INIYÓ

12. ¿Ndáa ki̱ʼva sándi̱ko Jehová iniyó tá yáʼayó nu̱ú iin tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní? (Filipenses 4:​6, 7).

12 Tá ndo̱ʼoyó iin tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní ta kǒo kívi nandóso-iniyó xa̱ʼa̱ña, Jehová xíniñúʼura espíritu santora ña̱ va̱ʼa sandíkora-iniyó. Ña̱yóʼo kúú ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Ron xíʼin ñá Carol chi se̱ʼena ta̱ chée xa̱ʼníra miíra, na̱yóʼo káchina: “Xa̱a̱ ni̱ya̱ʼavandi̱ nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní, soo ña̱yóʼo kúú ña̱ sa̱xóʼvi̱níka ndi̱ʼi̱. Ku̱a̱ʼání ñuú kǒo níxikivi ku̱su̱nndi̱ xa̱ʼa̱ ña̱kán xi̱ka̱ʼa̱nndi̱ xíʼin Jehová ta xi̱sandíkora-inindi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Filipenses 4:​6, 7” (kaʼviña). Tá yáʼún nu̱ú iin tu̱ndóʼo ña̱ yo̱ʼvi̱ní ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xóʼvi̱níún, ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ndóʼún. Kivi ka̱ʼún xíʼinra nda̱saa yichi̱ kúni̱ miíún ta nda̱saa tiempo kúni̱ miíún (Sal. 86:3; 88:1). Kǒo sandákoún ña̱ ka̱ʼún xíʼinra ña̱ taxira espíritu santo ndaʼún chi xíniso̱ʼovara ndiʼi oración ña̱ káʼún xíʼinra (Luc. 11:​9-13).

13. ¿Ndáa ki̱ʼva chindeétáʼan espíritu santo xíʼinyó ña̱ nda̱kú koo iniyó xíʼin Jehová? (Efesios 3:16).

13 ¿Á ni̱ya̱ʼún nu̱ú iin tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní ta túviún ña̱ kǒoka ndee̱ kúúmiíún? Espíritu santo kivi taxiña ndee̱ ndaʼún ña̱ va̱ʼa nda̱kundeún nda̱kú koo iniún kachíñún nu̱ú Jehová (kaʼvi Efesios 3:16). Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá naní Flora. Miíñá xíʼin yii̱ñá misionero xi̱kuuna, soo ta̱yóʼo ni̱ki̱si̱ra xíʼin inka ñaʼá ta sa̱ndákoo-táʼanna. Ñá Flora káchiñá: “Ku̱suchíní-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱ndáʼvira yi̱ʼi̱ ta nina ña̱yóʼo xi̱ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱. Ña̱kán xi̱ka̱ʼi̱n xíʼin Jehová ña̱ taxira espíritu santo ndaʼíi̱ ña̱ va̱ʼa kundeé-inii̱. Jehová chi̱ndeétáʼanra xíʼi̱n ña̱ ndi̱ko-inii̱ chi xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱ kǒo kivi ya̱ʼa miíi̱ nu̱ú tu̱ndóʼo yóʼo”. Ñáyóʼo túviñá ña̱ mií Ndióxi̱ kúú ta̱ chíndeétáʼan xíʼinñá ña̱ kandíxakañára, ta kǒo xíka-iniñá ña̱ ndiʼi tiempo chindeétáʼanra xíʼinñá ni nda̱a̱ ndáakaña ná kuu. Ñáyóʼo káʼa̱nkañá: “Jehová ke̱ʼéra xíʼi̱n nda̱a̱ táki̱ʼva káʼa̱n Salmo 119:32: ‘Va̱ása sandákoi̱ ña̱ kundiku̱i̱n chiñu ña̱ xáʼndaún, saáchi yóʼó chíndeétáʼún xíʼi̱n ña̱ kunda̱a̱ka-inii̱ xa̱ʼún’”.

14. ¿Ndáaña kivi keʼún ña̱ va̱ʼa ndakiʼún espíritu santo Ndióxi̱?

14 Tá xa̱a̱ ni̱ka̱ʼún xíʼin Jehová ña̱ taxira espíritu santo ndaʼún, ¿ndáa inkaña kivi keʼún? Keʼé ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼún ña̱ ndakiʼún espíritu yóʼo, tá kúú ña̱ ku̱ʼún reunión xíʼin ña̱ keún natúʼún xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ndiʼi ki̱vi̱ kaʼviún tu̱ʼun Ndióxi̱, chi saá kivi kunda̱a̱-iniún ndáaña ndákanixi̱ní Jehová (Filip. 4:​8, 9). Nani káʼviúnña ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ na̱ xi̱ndasakáʼnu Ndióxi̱ tá ya̱chi̱ na̱ ni̱ya̱ʼa nu̱ú tu̱ndóʼo ta koto ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan Jehová xíʼinna ña̱ ku̱ndeé-inina. Ñá Sandra ñá ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 6 ni̱ya̱ʼañá nu̱ú ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo ña̱ ndeé. Ñáyóʼo káchiñá: “Ña̱ ndo̱ʼo ta̱ José chíndeétáʼanníña xíʼi̱n, chi ní ni̱ya̱ʼara nu̱ú ku̱a̱ʼá tu̱ndóʼo kǒo nítaxira sakúxíkaña miíra nu̱ú Jehová” (Gén. 39:​21-23).

JEHOVÁ XÍNIÑÚʼURA NA̱ HERMANO ÑA̱ VA̱ʼA SANDÍKONA-INIYÓ

15. ¿Ndáana kivi sandíko-iniyó ta ndáa ki̱ʼva kéʼénaña? (Koto na̱ʼná).

15 Tá xóʼvi̱yó na̱ hermanoyó kivi sandíkona-iniyó (Col. 4:11). Jehová xíniñúʼura na̱ hermano ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱ra nu̱úyó ña̱ kúni̱níra xínira miíyó. Na̱yóʼo kúnda̱a̱-inina xíʼin ña̱ ndóʼoyó ta íyona xíʼinyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo tasaá sándi̱kona-iniyó. Ta sava yichi̱ sándi̱kona-iniyó tá káʼvina iin texto ña̱ Biblia nu̱úyó á kéʼéna oración xíʼinyó (Rom. 15:4).f Sana iin ta̱ hermano á iin ñá hermana sándakaʼánna miíyó ndáa ki̱ʼva ndákanixi̱ní Jehová xa̱ʼa̱ sava ña̱ʼa. Ta ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kǒo ndi̱ʼiní-iniyó tasaá ndi̱ko-iniyó. Ta saátu kivi keʼéna inkaka ña̱ʼa xa̱ʼa̱yó, tá kúú ña̱ taxina ña̱ kuxuyó.

U̱vi̱ na̱ anciano ni̱xa̱ʼa̱nna kotona iin ñá hermana ñá ndíkaa̱ hospital ta xíniñúʼuna Biblia tá káʼa̱nna xíʼinñá.

Na̱ migoyó na̱ va̱ʼaní kítáʼan xíʼin Jehová chíndeétáʼanna xíʼinyó ta sándi̱kona-iniyó. (Koto párrafo 15).


16. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó tá kúni̱yó ña̱ chindeétáʼan inkana xíʼinyó?

16 Tá kúni̱ún ña̱ chindeétáʼanna xíʼún sana xíniñúʼu ka̱ʼún xíʼinna ña̱ keʼénaña. Na̱ hermano kúni̱nína xínina yóʼó ta kúni̱na chindeétáʼanna xíʼún (Prov. 17:17). Soo sana kǒo xíni̱na ndáaña ndóʼún á ndáaña xíniñúʼún (Prov. 14:10). Tá kúsuchí-iniún á tá ndákava-iniún ka̱ʼa̱n xíʼin na̱ migoún xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼún. Ta kivi ka̱ʼún xíʼinna ndáaña kivi keʼéna xa̱ʼún, ta saátu kivi natúʼún xíʼin iin á u̱vi̱ na̱ anciano na̱ va̱ʼaní kítáʼún xíʼin. Ta sava ná hermana va̱ʼaníka kúniná tá nátúʼunná xíʼin inka ná hermana ná xa̱a̱ chée xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼoná.

17. ¿Ndáaña kivi kasi nu̱úyó ña̱ chindeétáʼanna xíʼinyó, ta ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanna xíʼinyó?

17 Kǒo kuxíkáún nu̱ú na̱ hermano. Tá kúsuchí-iniún sana kǒo kúni̱ún kutáʼún xíʼin nda̱a̱ ni iinna. Sana kǒo kúnda̱a̱ví-ini na̱ hermano xíʼin ña̱ ndóʼún á káʼa̱nna iin ña̱ʼa ña̱ sándákava-iniún (Sant. 3:2). Ña̱kán taxi ná chindeétáʼan na̱ hermano xíʼún tá xíniñúʼún ña̱ chindeétáʼanna xíʼún. Iin ta̱ anciano ta̱ naní Gavin ta̱ kúúmií kue̱ʼe̱ depresión káchira: “Sava yichi̱ kǒo kúnii̱ kutáʼi̱n xíʼin na̱ migoi̱”. Ni saá chíkaa̱ra ndee̱ ña̱ kutáʼanra xíʼin inkana ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ʼaní kúnira. Iin ñá hermana ñá naní Amy káchiñá: “Xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ ndo̱ʼi̱ tá ya̱chi̱ íxayo̱ʼvi̱níña xíʼi̱n kundaa-inii̱ inkana. Soo chíkai̱ ndee̱ ña̱ keʼíi̱ táki̱ʼva kéʼé Jehová ña̱ ku̱ʼvi̱-inii̱ kunii̱ na̱ hermano ta kundaa-inii̱na. Chi ña̱yóʼo sákusi̱íña-ini Jehová ta saátu sákusi̱íña-ini miíi̱”.

ÑA̱ KÁʼA̱N JEHOVÁ KOO CHÍ NU̱ÚNÍNU SÁNDI̱KOÑA-INIYÓ

18. ¿Ndáaña va̱ʼa ndakiʼinyó chí nu̱únínu, ta ndáaña kivi keʼéyó vitin?

18 Kúsi̱íní-iniyó saáchi si̱lóʼoní tiempo kúma̱ní ta mií Jehová sandáʼa miíyó ta kǒo xo̱ʼvi̱kayó, ta sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi ña̱ sáxo̱ʼvi̱ miíyó (Apoc. 21:​3, 4). Tá ná kooyó ñuyǐví xa̱á kǒo ndakaʼánkayó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ sa̱xóʼvi̱ miíyó (Is. 65:17). Nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ sa̱kúaʼayó Jehová sándi̱kora-iniyó. Ku̱a̱ʼání ña̱ʼa táxira ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinyó ta sandíkora-iniyó, ta kéʼéra ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínira miíyó. Ña̱kán taxi ná chindeétáʼanra xíʼún ta kǒo kaka-iniún ña̱ kúni̱nívara xínira yóʼó (1 Ped. 5:7).

¿NDÁAÑA NDAKUIÚN?

  • ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó tá ndákanixi̱níyó ña̱ kǒo ndáyáʼviyó?

  • ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó tá va̱ása va̱ʼa kúniyó xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼviyó tá ya̱chi̱?

  • ¿Ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu Jehová na̱ hermano ña̱ va̱ʼa sándi̱kona-iniyó?

YAA 7 Jehová kúú ta̱ táxi ndée ndaʼa̱yó

a Na̱sama ki̱vi̱ savana.

b Salmo 34:18: “Jehová íyo yatinra xíʼin na̱ xóʼvi̱, ta chíndeétáʼanra xíʼin na̱ kúsuchí-ini”.

c Koto recuadro ña̱ naní “Ndáyáʼviníún nu̱ú Jehová”.

d Ña̱ va̱ʼa ndakutáʼan vií tukuyó xíʼin Jehová xíniñúʼu ndandikó-iniyó xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó ta ka̱ʼa̱nyó xíʼinra ña̱ ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó, ta kǒo keʼékayó ña̱ kini ña̱ xi̱keʼéyó. Tá ni̱ki̱ʼviyó ku̱a̱chi ndeé ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ anciano ña̱ chindeétáʼanna xíʼinyó (Sant. 5:​14, 15).

e Isaías 1:18: “‘Naʼandó ná natúʼunyó ta chindeétáʼi̱n xíʼinndó ña̱ ndakutáʼan viíndó xíʼi̱n’, káchi Jehová. ‘Ni nda̱a̱ táki̱ʼva íyo color ña̱ kúáʼa ná koo ku̱a̱chindó, nduyaaña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo nieve; ni ña̱ kúáʼa ná kooña, nda̱a̱ táki̱ʼva íyo tela ña̱ kúáʼa ña̱ yéʼe̱ní, nduyaaña nda̱a̱ táki̱ʼva yaa ixí ndikachi’”.

f Kivi ndani̱ʼún iin lista versículo nu̱ú tutu ña̱ naní Textos bíblicos para la vida cristiana tá ná ki̱ʼviún nu̱ú káʼa̱nña “Angustia; preocupación” xíʼin “Consuelo”.

    Publicación ña̱ va̱xi tu̱ʼun sâví (1993-2025)
    Kita
    Yóʼo ki̱ʼviún
    • tu’un sâví
    • Chindaʼáña ndaʼa̱ inkana
    • Nda̱saa kúni̱únña
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ña̱ xíniñúʼuna
    • Política ña̱ privacidad
    • Configuración ña̱ privacidad
    • JW.ORG
    • Yóʼo ki̱ʼviún
    Chindaʼáña ndaʼa̱ inkana