ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 35
YAA 121 Ná sakuaʼayó ka̱ʼnu̱-iniyó
Ndáa ki̱ʼva kuchiñuyó nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ kúni̱yó keʼéyó
“Ña̱kán, va̱ása taxindó ña̱ kaʼndachíñu ku̱a̱chi nu̱úndó ta va̱ása keʼéndó ña̱ kúni̱ ku̱ñundó” (ROM. 6:12).
ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱
Ndáaña chíndeétáʼan xíʼinyó ña̱ kǒo ndakava-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱yó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa.
1. ¿Ndáaña yáʼa ndiʼiyó nu̱ú?
¿Á SAVA yi̱chi̱ xa̱a̱ kúni̱níún keʼún iin ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ koo kútóo Jehová? Tá xa̱a̱ ndóʼún saá sana ndákanixi̱níún ña̱ iin miíún ndóʼo saá ta xa̱ʼa̱ ña̱kán ndákava-iniún. Biblia káʼa̱nña ña̱yóʼo: “Ndiʼi tu̱ndóʼo ña̱ va̱xi nu̱úndó, ndiʼiva na̱ yiví yáʼa nu̱ú ña̱yóʼo” (1 Cor. 10:13). Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ su̱ví iin miíún ndóʼo saá chi saátu íyo inka na̱ hermano na̱ ndóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva ndóʼo miíún. Ndakaʼán chi íyo Jehová ña̱ chindeétáʼanra xíʼún ña̱ va̱ʼa kuchiñún ya̱ʼún nu̱ú ña̱yóʼo.
2. ¿Ndáa prueba kúú ña̱ yáʼa na̱ cristiano nu̱ú, ta saátu na̱ káʼvi xíʼinyó xa̱ʼa̱ Biblia? (Koto na̱ʼná).
2 Biblia káʼa̱nña ña̱yóʼo: “Saáchi iin tá iin na̱ yiví ña̱ kútóona kúú ña̱ sándaʼvi miína ta sándakavañana” (Sant. 1:14). Ta ña̱yóʼo va̱ása kúni̱ kachiña ña̱ iin ña̱ʼa kúni̱ ndiʼivína keʼéna, tá kúú sava na̱ cristiano á na̱ káʼvi xíʼinyó xa̱ʼa̱ Biblia kúni̱na xa̱a̱na ku̱su̱nna xíʼin inka na̱ yiví á iin ta̱a kúni̱ra ku̱su̱nra xíʼin inka ta̱a ta saátu tá iin ñaʼá kúni̱ñá ku̱su̱nñá xíʼin inka ñaʼá. Sana inkana sa̱ndákoona ña̱ kǒo xítokana nu̱ú kita na̱ yiví chálá soo kúni̱na xa̱a̱na koto tukuna ña̱yóʼo, ta inkana kúni̱na ndikó tukuna kuniñúʼuna droga á ña̱ koʼo ku̱a̱ʼá tukuna ndixi. Ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ ndóʼoyó, ndiʼivayó kivi kundoʼo nda̱a̱ táki̱ʼva ndo̱ʼo ta̱ apóstol Pablo tá ka̱chira: “Tá kúni̱i̱ keʼíi̱ ña̱ va̱ʼa, ña̱ va̱ása va̱ʼa kúú ña̱ ndíka̱a̱-inii̱” (Rom. 7:21).
Ña̱ prueba kivi kixiña nu̱úyó nda̱a̱ ndáaka hora á nda̱a̱ ndáaka lugar. (Koto párrafo 2).d
3. ¿Ndáaña kivi ndakanixi̱ní na̱ chíkaa̱ ndee̱ ña̱ sandákoona ña̱ kǒo keʼékana ña̱ va̱ása va̱ʼa?
3 Tá íxayo̱ʼvi̱níña xíʼún ña̱ sandákoún ña̱ kǒo keʼékaún ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ xi̱keʼún tá ya̱chi̱ sana kivi ndakanixi̱níún ña̱ va̱ása kuchiñuvíún xa̱ún sandákoún keʼún ña̱yóʼo. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱níún keʼún ña̱yóʼo sana túviún ña̱ va̱ása kivi sákusi̱íún-ini Jehová. Soo su̱ví saáví íyoña, nu̱ú artículo yóʼo kotoyó u̱vi̱ pregunta ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: 1) ¿ndáa xa̱ʼa̱ kúú ña̱ ndóʼoyó ña̱yóʼo? 2) ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kǒo ndakanikaxi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa?
NDÁAÑA KÚNI̱ TA̱ NDI̱VA̱ʼA NDAKANIXI̱NÍYÓ
4. a) ¿Ndáaña kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ná ndakanixi̱níyó? b) ¿Nda̱chun kándíxayó ña̱ kuchiñuvayó ya̱ʼayó nu̱ú prueba?
4 Ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúni̱ra ña̱ ná ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo kuchiñuvíyó ya̱ʼayó nu̱ú prueba, ña̱kán ta̱ Jesús sa̱náʼa̱ra miíyó ña̱ ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱yóʼo: “Kǒo taxiún ndakavandi̱ ndaʼa̱ ku̱a̱chi ta sakǎku ndi̱ʼi̱ ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa” (Mat. 6:13). Ta̱ Ndi̱va̱ʼa káʼa̱nra xa̱ʼa̱ na̱ yiví ña̱ tá ná kixi iin prueba nu̱úna va̱ása kuniso̱ʼokavina Jehová (Job 2:4, 5). Nda̱chun ndákanixi̱ní ta̱ Ndi̱va̱ʼa saá, ta siʼna miíra kúú ta̱ ni̱xa̱a̱ ke̱ʼé ña̱ kúni̱ miíra ta va̱ása níxiniso̱ʼokara Ndióxi̱. Ta̱yóʼo ndákanixi̱níra ña̱ íyoyó nda̱a̱ táki̱ʼva íyo miíra. Ta su̱ví iin ña̱yóʼo níndakanixi̱níra chi nda̱kanixi̱níra nda̱a̱ se̱ʼe Ndióxi̱ ta̱ kǒo ku̱a̱chi kúúmií xa̱a̱ keʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa (Mat. 4:8, 9). Soo, ¿á kǒo kúchiñuyó ya̱ʼayó nu̱ú prueba? Kuchiñuvayó ya̱ʼayó, nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ apóstol Pablo: “Kúúmiíi̱ ndee̱ ña̱ keʼíi̱ nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa chi íyo ta̱ táxi ndee̱ ndaʼíi̱ ña̱ keʼíi̱ña” (Filip. 4:13).
5. ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱ xíni̱va Jehová ña̱ kuchiñuyó ya̱ʼayó nu̱ú prueba?
5 Síínníva íyo Jehová nu̱ú ta̱ Ndi̱va̱ʼa, saáchi Jehová kándíxavara ña̱ kuchiñuvayó ya̱ʼayó nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ kúni̱yó keʼéyó. ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱yóʼo? Saáchi Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ yiví nda̱kú koo inina xíʼinra ta ka̱kuna tá ná kixaa̱ ña̱ gran tribulación. ¿Á kíʼinyó kuenta ndáaña kúni̱ kachi ña̱yóʼo? Jehová va̱ása káʼa̱nra ña̱ vatá, káʼa̱nra ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ yiví koo ti̱xin ñuyǐví xa̱á ta kundixina “ti̱ko̱to̱ yaa ña̱ náni̱”, ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ kǒo ku̱a̱chi kúúmiína nu̱ú Ndióxi̱ (Apoc. 7:9, 13, 14). Xíʼin ña̱yóʼo kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kúnda̱a̱-ini Jehová ña̱ kuchiñuvayó ya̱ʼayó nu̱ú prueba.
6, 7. ¿Ndáa inka ña̱ʼa kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ná ndakanixi̱níyó?
6 Ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúni̱ra ña̱ ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱yó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa va̱ása kuchiñuvíyó sákusi̱íyó-ini Jehová, ni ña̱ ni̱ʼiyó ña̱ kutakuyó ndíʼi tiempo. ¿Nda̱chun kúni̱ra ña̱ ná ndakanixi̱níyó saá? Ta̱ Ndi̱va̱ʼa va̱ása ni̱ʼívíra ña̱ kutakura ndiʼi tiempo ta ní va̱ása sákusi̱íra-ini Jehová ta ndiʼi-xa̱ʼa̱ra (Gén. 3:15; Apoc. 20:10). Jehová taxivara ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱ miíyó xa̱ʼa̱ ña̱kán sáa̱ ini ta̱ Ndi̱va̱ʼa xínira miíyó ta̱ kúni̱ra ña̱ ná kundoʼoyó nda̱a̱ táki̱ʼva ndóʼo miíra. Biblia káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ kúni̱va Jehová chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ va̱ʼa ni̱ʼíyó ña̱ kutakuyó ndiʼi tiempo ta sakúsi̱íyó-inira. Kǒo kúni̱ra ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa̱ nda̱a̱ ni iinna chi ña̱ kúni̱ra kúú ña̱ ná ndikó-ini ndiʼina (2 Ped. 3:9). Va̱ása inkáchiví ña̱ kundoʼoyó xíʼin ña̱ kundoʼo ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Saáchi miíyó ni̱ʼívayó ña̱ kutakuyó.
7 Nda̱a̱ tá xa̱a̱ ku̱ndaa̱-iniyó ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúni̱ra ña̱ ná ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo kuchiñuvíyó ya̱ʼayó nu̱ú prueba. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱yó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa, va̱ása kivi sakúsi̱íyó-ini Jehová. Tá kúnda̱a̱-iniyó ndáaña kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ná xa̱a̱yó ndakanixi̱níyó, ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kǒo keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa. Kǒo taxiún ña̱ sandáʼvi ta̱ Ndi̱va̱ʼa miíún (1 Ped. 5:8, 9).
NDÁAÑA KIVI KUNDOʼOYÓ XA̱ʼA̱ ÑA̱ KÚÚYÓ NA̱ YIVÍ KU̱A̱CHI
8. ¿Ndáa inka ña̱ kivi ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo kuchiñuyó sakúsi̱íyó-ini Ndióxi̱ ni ña̱ ya̱ʼayó nu̱ú iinka prueba? (Salmo 51:5; koto recuadro ña̱ naní “Ña̱ kúni̱ kachiña”).
8 Su̱ví iinlá ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúú ta̱ kúni̱ ña̱ ná ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo kuchiñuyó ya̱ʼayó nu̱ú prueba, saáchi íyo inkakaña ta nda̱a̱ kivi ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása kivi sakúsi̱íyó-ini Jehová. ¿Ndáaña kúú ña̱yóʼo? Ña̱yóʼo kúú ku̱a̱chi ña̱ sa̱ndákoo ta̱ Adán xíʼin ñá Eva ndaʼa̱yóa (Job 14:4; kaʼvi Salmo 51:5).b
9, 10. a) ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Adán xíʼin ñá Eva tá ni̱ki̱ʼvina ku̱a̱chi? (Koto na̱ʼná). b) ¿Ndáaña ndóʼo miíyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi?
9 Ná ndakanixi̱níyó ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Adán xíʼin ñá Eva tá ni̱xa̱a̱na ndu̱una na̱ yiví ku̱a̱chi. Tá kǒo níxiniso̱ʼokana Jehová chi̱seʼéna miína ta xi̱kuni̱na ndakasina ku̱ñuna chi kǒo ti̱ko̱to̱ níxi̱ndixina. ¿Nda̱chun ke̱ʼéna saá? Libro ña̱ naní Perspicacia para comprender las Escrituras, káchiña: “Tá ni̱ki̱ʼvina ku̱a̱chi ki̱xáʼana ndíʼi-inina ta saátu ki̱xáʼana kúkaʼan nu̱úna”. Ta̱ Adán xíʼin ñá Eva va̱ása viíkaví xa̱a̱na kutáʼanna xíʼin Jehová. Ni ndáaka ña̱ ná keʼéna, ndiʼi tiempo kundi̱ʼi-inina ta kukaʼan nu̱úna xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéna saáchi xa̱a̱ ni̱ki̱ʼvina ku̱a̱chi.
10 Miíyó va̱ása inkáchi ndóʼoyó nda̱a̱ táki̱ʼva ndo̱ʼo ta̱ Adán xíʼin ñá Eva saáchi íyo ña̱ chíndeétáʼan xíʼinyó, ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús xa̱ʼa̱yó. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúú ña̱ kivi ixakáʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó ta vií koo ña̱ xínitúni̱yó (1 Cor. 6:11). Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi saátu ndíʼi-iniyó ta kúkaʼan nu̱úyó. Biblia káʼa̱nña ndiʼi miíyó na̱ yiví xa̱a̱ kúúmiívayó ku̱a̱chi, nda̱a̱ na̱ kǒo níki̱ʼvi ku̱a̱chi táʼan ña̱ ni̱ki̱ʼvi ta̱ Adán (Rom. 5:14). Soo ná kǒo ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo kuchiñuvíyó xa̱a̱yó keʼéyó ña̱ va̱ʼa ta saátu ná va̱ása ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo kiviví sakusi̱íyó-ini Jehová. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kǒo ndakanixi̱níyó saá?
Tá ni̱ki̱ʼvi ta̱ Adán xíʼin ñá Eva ku̱a̱chi ni̱ndi̱ʼi̱ní-inina ta ku̱kaʼanní nu̱úna. (Koto párrafo 9).
11. Tá túviyó ña̱ kǒo kuchiñuyó ya̱ʼayó nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa, ¿ndáaña sándakaʼán Romanos 6:12 miíyó?
11 Xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi sava yi̱chi̱ kivi ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo kuchiñuvíyó ya̱ʼayó nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa. “Ña̱yóʼo íyoña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin ña̱ káʼa̱n xíʼinyó ña̱ kǒo kuchiñuvíyó ya̱ʼayó nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa”, soo ná kǒo kuniso̱ʼoyó ña̱yóʼo. Ná ndakaʼányó chi Biblia káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ ná kǒo taxiyó kaʼndachíñu ku̱a̱chi nu̱úyó (kaʼvi Romanos 6:12). Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ va̱ása xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa chi kivi ndaka̱xinyó ña̱ va̱ása keʼéyóña (Gál. 5:16). Jehová kúnda̱a̱-inira ña̱ va̱ása xa̱a̱yó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa chi tá kǒo kuchiñuyó va̱ása ka̱ʼa̱nvíra xíʼinyó keʼéyó ña̱ kúni̱ra (Deut. 30:11-14; Rom. 6:6; 1 Tes. 4:3). Ná kǒo kaka-iniyó chi kúúmiívayó ndee̱ ña̱ kuchiñuyó ya̱ʼayó nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa.
12. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó tá túviyó ña̱ va̱ása kusi̱íví-ini Jehová xíʼin ña̱ kéʼéyó ta nda̱chun?
12 Xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi kivi ndakanixi̱níyó ña̱yóʼo: “Xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ún keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa, va̱ása kúsi̱íví-ini Jehová xíʼún”. Kǒo ndakanixi̱níún ña̱yóʼo. Ndakaʼán chi Biblia sánáʼa̱ña miíyó ña̱ kúnda̱a̱va-inira ña̱ nda̱a̱ tá ka̱kuvíyó xa̱a̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi (Sal. 103:13, 14). Miíra xíni̱ ndiʼivara xa̱ʼa̱yó ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi iin tá iinyó xa̱a̱ íyo ña̱ va̱ása va̱ʼa kúni̱yó keʼéyó (1 Juan 3:19, 20). Tá chíkaa̱yó ndee̱ ña̱ kǒo keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa, saá kúú ña̱ limpio kooyó nu̱ú Jehová, ¿nda̱chun kivi kandíxayó ña̱yóʼo?
13, 14. Tá ndákanixi̱níyó ña̱ va̱ása va̱ʼa, ¿á kúni̱ kachiña ña̱ kǒo sakúsi̱íkayó-ini Jehová?
13 Biblia sánáʼa̱ña miíyó ña̱ síínva íyo ña̱ kúni̱yó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin ña̱ xa̱a̱ kéʼéyóña. Saáchi xáa̱vayó ndákanixi̱níyó ña̱ va̱ása va̱ʼa sava yi̱chi̱. Soo kiviva chikaa̱yó ndee̱ ña̱ kǒo keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa. Tá kúú sava na̱ ñuu Corinto tá kúma̱níka xa̱a̱na koona cristiano xi̱keʼéna ña̱ kini, sava ta̱a xi̱kisi̱ra xíʼin inka ta̱a. Ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra: “Sava ndóʼó xi̱keʼéndó ña̱yóʼo”. ¿Á kúni̱ kachi ña̱yóʼo ña̱ va̱ása níxikuni̱kana keʼéna ña̱ kini yóʼo? Sana ni̱xi̱yova na̱ xi̱keʼé ña̱yóʼo, saáchi ña̱ kini yóʼo xi̱ndika̱a̱kavaña níma̱na. Soo na̱ cristiano ndakú ni̱xi̱yo-inina ña̱ va̱ʼa kǒo xa̱a̱ tukuna keʼéna ña̱ kini yóʼo saáchi xi̱nduuna na̱ yiví limpio ta xi̱kindo̱o-ini Jehová xíʼin ña̱ xi̱keʼéna (1 Cor. 6:9-11). Saátu miíún kivi ndakú koo iniún.
14 Ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ va̱ása va̱ʼa kúni̱ún keʼún kuchiñuvaún nda̱kú koo iniún. Ni kúni̱vaún keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa kuchiñuvaún ka̱ʼnu̱-iniún, ta̱ kǒo keʼún ña̱ kúni̱ ku̱ñún ni ña̱ ndákanixi̱níún (Efes. 2:3). Tá saá, ¿ndáa ki̱ʼva kuchiñún ña̱ kǒo keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa? Ná káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo.
NDÁA KI̱ʼVA KUCHIÑÚN NU̱Ú ÑA̱ VA̱ÁSA VA̱ʼA
15. ¿Nda̱chun xíniñúʼu ndakuniún ndáaña kúú ña̱ kivi ndakavaún xíʼin?
15 Tá kúni̱ún kuchiñún nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa, xíniñúʼu ndakuniún ndáaña kúú ña̱ kivi ndakavaún xíʼin. Kiʼin kuenta xíʼin ña̱ ndákanixi̱níún ta va̱ása sandáʼviún miíún (Sant. 1:22). Tá kúú iinna kivi ndakanixi̱nína: “Inkana ku̱a̱ʼákava xíʼina nu̱úi̱” á kivi chika̱a̱na ku̱a̱chi inkana ta kachina: “Tá ná kuni̱kañá síʼíi̱ kuniñá yi̱ʼi̱ va̱ása kuni̱víi̱ kotoi̱ ña̱ pornografía a nu̱ú kée na̱ yiví chálá”. Soo na̱ ndákanixi̱ní saá kivi xa̱a̱na keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa. Ña̱kán va̱ása chikaún ku̱a̱chi inkana xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ún keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa, xíniñúʼu ndakuniún ndáaña kúú ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼún (Gál. 6:7).
16. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼún ña̱ xa̱ún keʼún ña̱ va̱ʼa?
16 Inka ña̱ kivi keʼún kúú ña̱ chikaa̱-iniún ña̱ kǒo ndakavaún keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa (1 Cor. 9:26, 27; 1 Tes. 4:4; 1 Ped. 1:15, 16). Kiʼin kuenta ndáaña kúú ña̱ kivi sandákava yóʼó ña̱ keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa. Tá kúú iin xi̱kuaá á tá ku̱naáníún kivi xa̱ún keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa. Ndakanixi̱ní ndáaña kivi keʼún ña̱ va̱ʼa kǒo xa̱ún keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa. Nda̱a̱ tá xa̱a̱ ku̱ndaa̱-iniyó iin ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó kúú ña̱ koo tu̱ʼvayó ña̱ kǒo keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa (Prov. 22:3).
17. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼe ta̱ José? (Génesis 39:7-9; koto na̱ʼná).
17 Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ José tá ni̱ka̱ʼa̱n ñá síʼi ta̱ Potifar xíʼinra ña̱ ku̱su̱nra xíʼinñá, ndi̱ku̱n kama ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá ña̱ va̱ása ku̱su̱nra xíʼinñá (kaʼvi Génesis 39:7-9). Ña̱yóʼo náʼa̱ña nu̱úyó tá kúma̱níka ka̱ʼa̱nñá xíʼinra ña̱ ku̱su̱nra xíʼinñá, ta̱ José xa̱a̱ chi̱kaa̱-inira ña̱ va̱ása ku̱su̱nra xíʼin ñá síʼi inka ta̱a. ¿Ndáaña kivi sakúaʼún xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ José? Tá kúma̱níka kixi iin prueba nu̱ún xa̱a̱ ya̱chi̱ka koo tu̱ʼvaún ña̱ kǒo keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa. Saá kúú ña̱ va̱ása ixayo̱ʼvi̱ña xíʼún tá ná kixi iin prueba nu̱ún saáchi xa̱a̱ chi̱kaa̱-iniún ndáaña keʼún.
Nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ José kǒo keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa. (Koto párrafo 17).
“KIʼIN VA̱ʼANDÓ KUENTA XÍʼIN ÑA̱ KÉʼÉNDÓ”
18. ¿Ndáaka ña̱ kivi keʼún ña̱ va̱ʼa kuchiñún ta kǒo keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa? (2 Corintios 13:5).
18 Ña̱ va̱ʼa kuchiñún nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa, xíniñúʼu ndiʼi ki̱vi̱ kiʼún kuenta xíʼin ña̱ kéʼún (kaʼvi 2 Corintios 13:5). Ña̱yóʼo chindeétáʼan xíʼún ña̱ kiʼún kuenta á xíniñúʼu nasamaún ña̱ ndákanixi̱níún á ña̱ kéʼún. Tá kúú, tá ku̱chiñún ni̱ya̱ʼún nu̱ú iin prueba ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “¿Ndasaa tiempo nda̱kanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta kǒo níkeʼíi̱ña?”. Tá ku̱a̱ʼá loʼo tiempo nda̱kanixi̱níún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kǒo ndakava-iniún. Tá ná ya̱ʼún nu̱ú ña̱yóʼo inka yi̱chi̱ kama ndakanixi̱níún xa̱ʼa̱ña ta kǒo keʼúnña. Kivi nda̱ka̱tu̱ʼún ña̱yóʼo miíún: “¿Á kama sandákoi̱ ña̱ ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa? ¿Á íxayo̱ʼvi̱ña xíʼi̱n ña̱ sandákoi̱ keʼíi̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ ña̱ ndáka̱xii̱n keʼíi̱ tá kúú ña̱ xítoi̱ á ña̱ sísikíi̱? Ta kána iin ña̱ kini nu̱úi̱, ¿á ndi̱ku̱n kama násamai̱ña? ¿Á kándíxai̱ ña̱ káʼa̱n Jehová kúú ña̱ va̱ʼaníka?” (Sal. 101:3).
19. ¿Nda̱chun kǒo xíniñúʼún ndakanixi̱níyó ña̱ su̱ví ku̱a̱chiví kúú ña̱ ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ sava ña̱ va̱ása va̱ʼa?
19 Ndakaʼán chi níma̱ na̱ yiví va̱ʼaníka sándaʼviña nu̱ú inkaka ña̱ʼa ta nda̱a̱ kivi chika̱a̱ñana nu̱ú inka tu̱ndóʼo (Jer. 17:9). Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra “Níma̱na kána ña̱ va̱ása va̱ʼa” (Mat. 15:19). Ña̱kán kǒo taxiún sandáʼvi níma̱ún miíún ni túviún va̱ʼaña nu̱ún. Tá kúú na̱ sa̱ndákoo xíto ña̱ pornografía kivi kixáʼana ndakanixi̱nína ña̱ kǒo ku̱a̱chiví kotona na̱ʼná nu̱ú kita na̱ yiví na̱ loʼo ti̱ko̱to̱ ndíxi soo kǒo íyo chálána. Á sanatu kivi ndakanixi̱nína: “Kǒoví ku̱a̱chi ña̱ ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱su̱i̱n xíʼin iin na̱ yiví soo nani tá kǒo kéʼíi̱ña”. Tá ndakanixi̱nína saá, níma̱na sandáʼviña miína ña̱ keʼéna ña̱ kúni̱ ku̱ñuna (Rom. 13:14). ¿Ndáaña kivi keʼún ña̱ va̱ása ndakavaún nu̱ú ku̱a̱chi kini yóʼo? Ndakaʼán chi tá nda̱kaxíún keʼún iin ña̱ va̱ása va̱ʼa ni túviún ña̱ kǒo ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ña, ña̱yóʼo kivi sandákavaña yóʼó ña̱ keʼún inkaka ku̱a̱chi ndeé.c Chikaa̱ ndee̱ ña̱ va̱ása ndakanixi̱níún xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa.
20. Ña̱ kúni̱yó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa, ¿ndáaña kuu xíʼin ña̱yóʼo chí nu̱únínu ta ndáana chíndeétáʼan xíʼinyó?
20 Nda̱a̱ táki̱ʼva ku̱ndaa̱-iniyó, Jehová kúú ta̱ táxi ndee̱ ndaʼa̱yó ña̱ kǒo keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa. Xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús xa̱ʼa̱yó kivi kooyó ndiʼi tiempo nu̱ú ñuyǐví xa̱á. Si̱íní kooyó kachíñuyó nu̱ú Jehová saáchi va̱ása kuni̱kayó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa. Soo nani kíxaa̱ ki̱vi̱ kán, ná ndakaʼányó tá chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kǒo keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa, Jehová taxira bendición ndaʼa̱yó tasaá kuchiñuyó nu̱ú ña̱yóʼo.
YAA 122 Ndakú ná koo iniyó xíʼin Jehová
a ÑA̱ KÚNI̱ KACHIÑA: Nu̱ú Biblia ku̱a̱ʼá yi̱chi̱ va̱xi tu̱ʼun ku̱a̱chi ta ña̱yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱ íxakuíʼnána, ña̱ kísi̱na xíʼin na̱ kǒo ní tindaʼa̱ xíʼinna á ña̱ xáʼnína (Éx. 20:13-15; 1 Cor. 6:18). Soo sava yi̱chi̱ káʼa̱nña ña̱ tá xa̱a̱ ka̱kuvíyó xa̱a̱ kúúmiíyó ku̱a̱chi ni nda̱a̱ ni iin yi̱chi̱ ta̱ʼán keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa.
b Salmo 51:5: “Koto, tá ka̱kuvíi̱ kúúmiíi̱ ku̱a̱chi, tá ni̱ke̱i̱ ti̱xin siʼíi̱ xa̱a̱ kúúmiíi̱ ku̱a̱chi”.
c Koto ña̱ káʼa̱n Proverbios 7:7-23 xa̱ʼa̱ iin ta̱ loʼo, ña̱ loʼo tá loʼo ki̱xáʼara kéʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa.
d ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Chí ndaʼa̱ yitin: Iin ta̱ loʼo kúa̱an nani ndíka̱ra nu̱ú síkona café xítora u̱vi̱ ta̱a ña̱ náʼa̱na ña̱ kúni̱na xínitáʼanna. Chí ndaʼa̱ kúaʼa: Iin ñá hermana xítoñá u̱vi̱ na̱ yiví ña̱ xáʼmina.