ကျမ်းစာစောင်နံပါတ် ၄၂—လုကာ
ကျမ်းရေးသူ– လုကာ
ရေးရာဒေသ– ကဲသရိ
ရေးသားပြီးစီးချိန်– အေဒီ ၅၆ ခန့်-၅၈
ငုံမိသည့်ကာလပိုင်း– ဘီစီ ၃-အေဒီ ၃၃
ထက်မြက်သောဉာဏ်၊ ကြင်နာသောနှလုံးပိုင်ဆိုင်သူတစ်ဦးက လုကာသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်ကို ရေးခဲ့ခြင်းဖြစ်၏။ ဤအရည်အသွေးနှစ်ခု ပေါင်းစပ်သည့်အပြင် ဘုရားသခင့်ဝိညာဉ်တော်၏ လမ်းညွှန်မှုပါရှိလိုက်လေရာ မှန်ကန်တိကျပြီး လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲရှိလှသော ရသမြောက်ကျမ်းတစ်ကျမ်း ဖြစ်လာခဲ့လေသည်။ “ထိုအတ္ထုပ္ပတ္တိအလုံးစုံတို့ကို ရှေးဦးစွာမှစ၍ စေ့စေ့ဖွေရှာလိုက်စစ်ပြီးလျှင် . . . အစဉ်အတိုင်းရေးသား၍ ကြားလိုက်မည်အကြံရှိပါ၏” ဟုအဖွင့်အခန်းငယ်များတွင် ရေးခဲ့သည်။ သူ၏ အသေးစိတ်နိုင်လှသော၊ စေ့စပ်သည့်မှတ်တမ်းသည် အပြောနှင့်အလုပ်ညီပေသည်။—လု. ၁:၃။
၂ လုကာ၏အမည်ကို ဤကျမ်းတွင် မည်သည့်နေရာ၌မျှ မဖော်ပြထားသော်လည်း ရှေးခေတ်ကျမ်းပညာရှင်များက ကျမ်းရေးသူမှာ လုကာပင်ဖြစ်သည်ဟု သဘောတူကြသည်။ မူရေတိုရီယန်ကျမ်းအပိုင်းအစတွင် (အေဒီ ၁၇၀ ခန့်) ဤသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်ကိုရေးသူမှာ လုကာဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားပြီး ဒုတိယရာစုမှစာရေးဆရာများဖြစ်သော အိုင်ရင်နီးယပ်စ်နှင့် အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့သား ကလီးမင့်ကလည်း ယင်းအချက်ကို လက်ခံသည်။ ကျမ်းပါအကြောင်းများကလည်း လုကာပင်ရေးခြင်းဖြစ်ရမည်ဟု အခိုင်အမာပြဆိုသည်။ ကောလောသဲ ၄:၁၄ တွင် ပေါလုက သူ့ကို ‘ငါချစ်သောဆရာဝန် လုကာ’ ဟုခေါ်ထားသည်။ ပညာတတ်ဆရာဝန်တစ်ဦးက ရေးသားခဲ့ပုံရသည့်အထိ လုကာကျမ်းက ပညာသည်လက်ရာပေါက်နေပါသည်။ သူရွေးချယ်ရေးသားသောလေသံ၊ ဝေါဟာရကြွယ်မှုတို့သည် ကျန်သတင်းကောင်းကျမ်းစောင်သုံးစောင်၏ စုစုပေါင်းထက်ပင် သာပါသေးသည်။ ဂရုတစိုက်၊ နှံ့နှံ့စပ်စပ် အချိတ်အဆက်မိသောအတ္ထုပ္ပတ္တိ ဖြစ်နေပေတော့သည်။ ဖြုန်းတီးသောသားအကြောင်း သူ့မှတ်တမ်းသည် ဝတ္ထုတိုရှိရှိသမျှတွင် အကောင်းဆုံးဟု အချို့သူတို့ယူဆကြသည်။
၃ ဆေးအခေါ်အဝေါ် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးအဓိပ္ပာယ်ဆောင်သော စကားလုံး ၃၀၀ ကျော်ကို လုကာသုံးခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ကျန်ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းရေးသူတို့ မသုံးတတ် မရေးတတ်ရာများဖြစ်၏။ သုံးခဲ့ရေးခဲ့ကြလျှင်လည်း ထိုအသုံးအနှုန်းမျိုးမဟုတ်ချေ။a ဥပမာ၊ နူနာအကြောင်းရေးရာတွင် လုကာသည် အခြားသူများကဲ့သို့ မသုံးနှုန်းချေ။ အခြားသူတို့အဖို့ဆိုလျှင် နူနာသည် နူနာသာဖြစ်၏။ သို့သော် “တစ်ကိုယ်လုံးနူနာစွဲသောသူ” ဟုလုကာ ဖော်ပြသကဲ့သို့ ဆရာဝန်အဖို့မူ နူနာအခြေအနေမှာ အဆင့်ဆင့်ရှိပေသည်။ လာဇရုအကြောင်းပြောရာတွင်လည်း “တစ်ကိုယ်လုံး၌ အနာစိမ်းပေါက်” သောသူဟု အနာစိမ်းပေါက်ပုံပေါက်နည်းကိုလည်း ဖော်ပြပေးသည်။ ပေတရု၏ယောက္ခမသည် “ပြင်းစွာသောဖျားနာစွဲ” ကြောင်း ကျန်သတင်းကောင်းကျမ်းစောင်ရေးသူများ မဖော်ပြပေ။ (၅:၁၂; ၁၆:၂၀; ၄:၃၈) ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း၏ကျွန်နားရွက်ကို ပေတရုခုတ်ဖြတ်ကြောင်း ကျန်သတင်းကောင်းကျမ်းစောင်ကိုရေးသူ သုံးဦးက ဖော်ပြသော်လည်း လုကာတစ်ဦးတည်းကသာ ယေရှုပြန်ဆက်ပေးသည့်အကြောင်းကို ဖော်ပြသည်။ (၂၂:၅၁) “တစ်ဆယ့်ရှစ်နှစ်ပတ်လုံး နတ်စွဲ၍ ရောဂါနှိပ်စက်ခြင်းကိုခံရသော မိန်းမတစ်ယောက်ရှိ၏။ ထိုမိန်းမသည် ကျောကုန်း၍ ကိုယ်ကိုအလျှင်းမဆန့်နိုင်” ဟူ၍ ဖော်ပြရာတွင် ဆရာဝန်လေသံ လုံးလုံးပေါက်နေပါသည်။ တစ်ဖန် ရှမာရိလူသည် “ချဉ်းကပ်၍ သူ၏အနာများကို ဆီနှင့်စပျစ်ရည်ထည့်လျက် အဝတ်နှင့်စည်း” သည်ဟု ရှေးဦးသူနာပြုစုခြင်းအကြောင်း အသေးစိတ်ကို ‘ချစ်လှစွာသောဆရာဝန် လုကာ’ မှလွဲ၍ မည်သူရေးနိုင်မည်နည်း။—၁၃:၁၁; ၁၀:၃၄။
၄ လုကာသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်ကို အဘယ်အချိန်က ရေးခဲ့သနည်း။ တမန်တော်ကျမ်း ကျမ်းရေးသူက (လုကာရေးခြင်းဖြစ်) တမန်တော်ကျမ်း ၁:၁ [ကဘ] တွင် အစောပိုင်းက “ပထမစာစောင်” ကိုရေးသားပြုစုခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ တမန်တော်ကျမ်းကို အေဒီ ၆၁ ခုနှစ်တွင် ရေးသားပြီးစီးဖို့အကြောင်းရှိသည်။ ထိုအချိန်သည် ကဲသာထံ အယူခံဝင်ရန်စောင့်နေသော ပေါလုနှင့်အတူ လုကာသည် ရောမတွင်ရောက်နေခိုက်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ပေါလုနှင့်အတူ ဖိလိပ္ပိမြို့မှပြန်လိုက်လာကာ ပေါလု၏ တတိယသာသနာပြုခရီးစဉ် ပြီးဆုံးပြီးနောက် ရောမတွင် ကဲသာထံအယူခံဝင်ရန် ပေါလုကိုခေါ်ဆောင်မသွားမီ ကဲသရိမြို့၌ နှစ်နှစ်ကြာ အကျဉ်းချခံရချိန်ဖြစ်သည့် အေဒီ ၅၆-၅၈ အတွင်းတွင် လုကာသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်ကိုရေးခြင်း ဖြစ်ရပါမည်။ လုကာသည် ပါလက်စတိုင်း၌ရောက်နေရကား ထိုအချိန်အတောအတွင်း ယေရှု၏ဘဝနှင့် အမှုဆောင်ခြင်းအကြောင်း ‘အကြောင်းအရာအလုံးစုံကို ရှေးဦးစွာမှစ၍ စေ့စေ့ဖွေရှာလိုက်စစ်’ ရန်အခွင့်အရေးရရှိခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် လုကာ၏မှတ်တမ်းသည် မာကုသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်မတိုင်မီ ရေးသားပုံရသည်။
၅ လုကာသည် တမန်တော် ၁၂ ပါးအဝင်မဟုတ်ခြင်း၊ ယေရှုသေဆုံးပြီးနောက်မှသာ ယုံကြည်သူတစ်ဦးဖြစ်လာပုံရှိခြင်းတို့ကြောင့် သူ၏သတင်းကောင်းကျမ်းစောင်တွင် ရေးသားသမျှသည် သူမျက်မြင်ကိုယ်တွေ့မဟုတ်ချေ။ သို့သော် သာသနာပြုနယ်ပယ်တွင် သူသည် ပေါလုနှင့် အလွန်ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်ခဲ့သည်။ (၂ တိ. ၄:၁၁; ဖိလေ. ၂၄) ထို့ကြောင့် သူ့အရေးအသားများတွင် ပေါလု၏ လွှမ်းမိုးမှုပါဝင်ခြင်းသည် အံ့သြစရာမဟုတ်ပါလေ။ လုကာ ၂၂:၁၉၊ ၂၀ နှင့် ၁ ကောရိန္သု ၁၁:၂၃-၂၅ တွင်ပါသော သခင့်ညစာစားပွဲအကြောင်း မှတ်တမ်းနှစ်ခုကိုယှဉ်ကြည့်ခြင်းမှ တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ၎င်းအပြင် အကြောင်းအရာရင်းမြစ်အဖြစ် လုကာသည် မဿဲသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်ကို ကိုးကားနိုင်ခဲ့သည်။ ‘အကြောင်းအရာအလုံးစုံကို စေ့စေ့ဖွေရှာလိုက်စစ်’ ရာတွင် ယေရှု၏ဘဝအဖြစ်အပျက်များကို ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျမြင်တွေ့ခဲ့ရသူများစွာတို့ကို သူလူတွေ့မေးမြန်းခွင့်ရနိုင်ခဲ့ပေမည်။ သက်ရှိထင်ရှားရှိနေသေးသော တပည့်တော်များကို မေးခွင့်ရမည်။ ယေရှု၏မိခင် မာရိကိုပင် မေးမြန်းခွင့်ရနိုင်စရာအကြောင်းရှိသည်။ ယုံကြည်စိတ်ချရသော အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို စုစည်းရာတွင် အမှတ်တမဲ့ကျန်ခဲ့သောအကြောင်းများရှိမည်မဟုတ်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ စိတ်ချနိုင်သည်။
၆ သတင်းကောင်းကျမ်းစောင်လေးစောင်ကို ဆန်းစစ်ကြည့်ရာတွင် ၎င်းတို့သည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၏ ပြောပြချက်ကို သံယောင်လိုက်ခြင်းမျှသာမဟုတ်ကြောင်း၊ ဤအရေးကြီးလှဆုံးသောကျမ်းစာမှတ်တမ်းအတွက် သက်သေအထောက်အထားများစွာပေးရန် အတွက်သာ ရေးနေခြင်းမဟုတ်ကြောင်း ထင်ရှားလာသည်။ လုကာမှတ်တမ်းရေးသားပုံသည် ကိုယ်ပိုင်ဟန်အကျဆုံးဖြစ်သည်။ လုကာသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်၏ ၅၉ ရာခိုင်နှုန်းသော အကြောင်းအရာများကို အခြားကျမ်းများတွင် မတွေ့ရပါ။ အခြားသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်မှတ်တမ်းများတွင် မပါသော အံ့ဖွယ်ရာခြောက်ခုနှင့် ထိုအရေအတွက်၏ နှစ်ဆကျော်ရှိသော ပုံဥပမာတို့ကို လုကာမှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ သူ၏သတင်းကောင်းကျမ်းစောင်သုံးပုံတစ်ပုံသည် အဖြစ်အပျက်များကို ပြောပြနေခြင်းဖြစ်ပြီး သုံးပုံနှစ်ပုံမှာ စကားပြောများဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သတင်းကောင်းကျမ်းစောင်လေးစောင်တွင် သူ၏ကျမ်းစောင်သည် အရှည်ဆုံးဖြစ်၏။ မဿဲက ဂျူးများအတွက် အဓိကထား ရေးသားခဲ့ပြီး မာကုက ဂျူးလူမျိုးမဟုတ်သော စာဖတ်ပရိသတ် အထူးသဖြင့် ရောမများအတွက် ရေးသားခဲ့သည်။ သို့သော် လုကာသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်မှာ “မြတ်သောသော်ဖိလု” ဟူ၍လိပ်မူထားပြီး သူ့မှတစ်ဆင့် အခြားသော ဂျူးနှင့် ဂျူးမဟုတ်သူများအားလုံးထံသို့ ရေးသောကျမ်းဖြစ်သည်။ (လု. ၁:၃၊ ၄) တစ်ကမ္ဘာလုံးကိုရည်ရွယ်ပြီး ရေးခြင်းဖြစ်ရကား ဂျူးများအတွက် အထူးရည်ရွယ်ပြီး ရေးခဲ့သောမဿဲကျမ်းကဲ့သို့ ဆွေစဉ်မျိုးဆက်စာရင်း ဖော်ပြရာတွင် အာဗြဟံအထိသာ ဖော်ပြခြင်းမဟုတ်ဘဲ “အာဒံအဘ ဘုရားသခင်” အထိ ဖော်ပြထားသည်။ ယေရှုသည် “လူမျိုးခြားတို့ထံမှ မှောင်မိုက်ကို ဖယ်ရှားပေးမည့်အလင်း” ဖြစ်မည်အကြောင်း ရှုမောင်၏ပရောဖက်ပြုစကားများကို အထူးဖော်ပြသည့်ပြင် “လူအပေါင်းတို့သည် ဘုရားသခင်၏ကယ်တင်တော်မူခြင်းအကြောင်းကို မြင်ရကြလတ္တံ့” ဟုလည်းဖော်ပြထားပါသည်။—၃:၃၈; ၂:၂၉-၃၂၊ ကဘ; ၃:၆။
၇ လုကာသည် ပြောင်မြောက်သော ဇာတ်ကြောင်းပြောသူတစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း သူ့ကျမ်းအားဖြင့် သိရသည်။ တိကျမှန်ကန်ပြီး အစီအစဉ်တကျဖော်ပြထားသည်။ ဤအချက်တို့ပင်လျှင် ၎င်းသည် ကျမ်းစစ်ကျမ်းမှန်ဖြစ်ကြောင်း သာဓကဖြစ်သည်။ “ဝတ္ထုများ၊ ဒဏ္ဍာရီများနှင့် ကျမ်းတုများတွင် ပါဝင်သောအဖြစ်အပျက်များသည် ဝေးလံသောနေရာနှင့် မရေရာသောအချိန်များတွင် ဖြစ်ပျက်ရာများဖြစ်သည်။ ယင်းသည် ‘အကြောင်းအကျိုးတင်ပြချက်တိုင်းတွင် မည်သည့်အချိန်၊ မည်သည့်နေရာတွင် ဖြစ်ပျက်သည်ကို အတိအကျဖော်ပြမှသာလျှင်’ လျှောက်လဲချက်ကောင်းဖြစ်သည်ဟူသော ရှေ့နေများ၏ ပထမစည်းမျဉ်းကို ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်သည်။ အဖြစ်အပျက်များနှင့်ပတ်သက်၍ နေ့ရက်၊ ဒေသ အတိအကျဖော်ပြရာတွင် သမ္မာကျမ်းစာသည် အတိကျဆုံးဖြစ်သည်” ဟုတရားရေးဆိုင်ရာ စာရေးသူတစ်ဦးက ကောက်ချက်ချသည်။b သူသက်သေပြသည့်အချက်မှာ လုကာ ၃:၁၊ ၂ ပင်ဖြစ်သည်– “ကဲသာဘုရင် တိဗေရိနန်းစံတစ်ဆယ့်ငါးနှစ်တွင်၊ ယုဒပြည်၌ ပုန္တိပိလတ်သည်မြို့ဝန်အရာ၊ ဂါလိလဲပြည်၌ ဟေရုဒ်သည်စော်ဘွားအရာ၊ ဣတုရဲပြည်နှင့်တရာခေါနိတ်ပြည်၌ ဟေရုဒ်ညီဖိလိပ္ပုသည်စော်ဘွားအရာ၊ အဘိလင်ပြည်၌ လုသာနိသည်စော်ဘွားအရာ၊ အန္နတ်နှင့်ကယာဖတို့သည် ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းအရာ၊ အသီးအသီးရှိကြသောအခါ တော၌ရှိသော ဇာခရိ၏သားယောဟန်သည် ဘုရားသခင်၏ဗျာဒိတ်တော်ကိုခံရ၏။” ထိုတွင် နေရာနှင့်အချိန်ကိုဖော်ပြရာတွင် ဇဝေဇဝါသဘောမျိုး လုံးဝမတွေ့ရ။ မင်းအရာရှိ ခုနစ်ဦးကို အမည်နှင့်တကွ အတိအကျဖော်ပြထားလေရာ ယောဟန်နှင့် ယေရှုတို့၏ ဓမ္မအမှု အဘယ်အချိန်တွင် စတင်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့အတိအကျသိနိုင်ပေသည်။
၈ လုကာ ၂:၁၊ ၂ တွင်ယေရှုမွေးဖွားရာအချိန်ကို သိနိုင်ရန် သဲလွန်စနှစ်ခုကိုလည်း လုကာဖော်ပြထားသေးသည်။ “ထိုအချိန်တစ်နိုင်ငံလုံးကို စာရင်းယူစေခြင်းငှာ ကဲသာဘုရင် သြဂုတ္တုသည် အမိန့်တော်ရှိ၏။ ကုရေနိသည် ရှုရိပြည်၌ မြို့ဝန်ဖြစ်စဉ်တွင် ဤပထမစာရင်းယူခြင်းဖြစ်သတည်း။” ယောသပ်နှင့်မာရိတို့ ဗက်လင်မြို့သွားကာ စာရင်းပေးစဉ် ထိုတွင်ပင် ယေရှုမွေးဖွားခဲ့သည်။c “လုကာသည် သမိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို သုတေသနများစွာ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အသေးစိတ်တိကျစွာ ရေးသားနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်” ဟုဋီကာဆရာတစ်ဦးပြောသည်ကို မဖြစ်မနေ လက်ခံရမည်သာဖြစ်သည်။d “အတ္ထုပ္ပတ္တိအလုံးစုံတို့ကို ရှေးဦးစွာမှစ၍ စေ့စေ့ဖွေရှာလိုက်စစ်” သည်ဟူသော လုကာ၏အဆိုသည် ခြေမြစ်မှန်ကန်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့အသိအမှတ်ပြုရမည်။
၉ ဟေဗြဲကျမ်းစောင်များမှ ပရောဖက်ပြုချက်တို့သည် ယေရှုခရစ်၌ မည်သို့တိတိကျကျ ပြည့်စုံခဲ့သည်ကိုလည်း လုကာထောက်ပြသေးသည်။ ယင်းအကြောင်း ယေရှု၏မှုတ်သွင်းခံထွက်ဆိုချက်များလည်း သူမှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ (၂၄:၂၇၊ ၄၄) ၎င်းအပြင် အနာဂတ်အကြောင်း ယေရှုကိုယ်တိုင်ပြောခဲ့သော ပရောဖက်ပြုချက်များကိုလည်း မလစ်မဟင်း မှတ်တမ်းတင်ပေးသည်။ ၎င်းတို့ထဲမှ များစွာတို့သည် အတိအကျပြည့်စုံခဲ့ပေပြီ။ ဥပမာ၊ ယေရှုကြိုတင်ပရောဖက်ပြုခဲ့သည့်အတိုင်း ယေရုရှလင်မြို့သည် အေဒီ ၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် တုတ်ချွန်ခံတပ်များဖြင့် ဝိုင်းရံပိတ်ဆို့ခံရကာ ကြောက်မက်ဖွယ် မီးလောင်တိုက်သွင်းခံရပြီး ပျက်စီးခဲ့ရလေသည်။ (လု. ၁၉:၄၃၊ ကဘ၊ ၄၄; ၂၁:၂၀-၂၄; မ. ၂၄:၂) ရောမတို့သည် လေးမိုင်ခွဲရှည်လျားသော တုတ်ချွန်ခံတပ်ကို တည်ဆောက်ရန် သစ်ပင်များကို ခုတ်လှဲကြသောကြောင့် ဆယ်မိုင်ဝန်းကျင်ခန့်တွင် သစ်ပင်များ ပြောင်သလင်းခါသွားကြောင်း၊ အငတ်ဘေးကြောင့် မိန်းမနှင့်ကလေးများစွာတို့ သေပွဲဝင်ခဲ့ရကြောင်း၊ လူ ၁,၀၀၀,၀၀၀ မက သေဆုံးခဲ့ကြောင်း၊ ၉၇,၀၀၀ သုံ့ပန်းအဖြစ် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားခံရကြောင်း မျက်မြင်သက်သေဖြစ်သူ လောကီသမိုင်းဆရာ ဖလေးဗီးယက်စ် ဂျိုစီဖတ်စ်က ရေးသားခဲ့သည်။ တိတုမုခ်ဦး၌ ရောမအောင်နိုင်သူများ ယေရုရှလင်ဗိမာန်တော်မှ ပစ္စည်းများကို လက်ရသိမ်းလာပုံအကြောင်း သရုပ်ဖော်မှတ်တမ်းတင်ထားသည်ကို ယခုထက်ထိပင် တွေ့နိုင်ပေသည်။e ထို့ကြောင့် လုကာမှတ်တမ်းတင်ထားသည့် မှုတ်သွင်းခံအခြားပရောဖက်ပြုချက်များလည်း တိတိကျကျပင် ပြည့်စုံလာမည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ ယုံကြည်စိတ်ချနိုင်သည်။
အဘယ်ကြောင့်အကျိုးရှိကြောင်း
၃၀ “လုကာသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်” ပါသတင်းကောင်းသည် ဘုရားသခင့်နှုတ်ကပါဌ်တော်အပေါ် ယုံကြည်သောစိတ်ကို တိုးပွားဆောက်တည်ပေး၏။ စိမ်းကားသောလောက၏ ထိုးနှက်မှုများကို ခံရပ်နိုင်အောင် ယုံကြည်ခြင်းကို ခိုင်မာစေ၏။ ဟေဗြဲကျမ်းများ တိကျမှန်ကန်စွာ ပြည့်စုံလာပုံကို ဥပမာအများအပြားဖြင့် လုကာတင်ပြထားသည်။ မိမိစေခန့်ခံရသည့်လုပ်ငန်းနှင့်ပတ်သက်၍ သတ်သတ်မှတ်မှတ်အသုံးအနှုန်းများကို ဟေရှာယကျမ်းမှ ယေရှုတင်ပြကြောင်း ဖော်ပြပြီး လုကာသည် ကျမ်းတစ်စောင်လုံး၌ ၎င်းကို ခေါင်းစဉ်သဖွယ် အသုံးပြုထားပုံရသည်။ (လု. ၄:၁၇-၁၉; ဟေရှာ. ၆၁:၁၊ ၂) ဤသည်မှာ ပရောဖက်ကျမ်းများမှ ယေရှုကိုးကားသည့် အဖြစ်အပျက်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်၏။f ကိုယ်တော်သည် မာရ်နတ်သွေးဆောင်မှုသုံးရပ်ကို ငြင်းပယ်စဉ်က ပညတ္တိကျမ်းကို ကိုးကားခဲ့သည်။ ကိုယ်တော်သည် ဆာလံကျမ်းမှလည်း ကိုးကားခဲ့၏။ ရန်သူများအား “ခရစ်တော်သည် ဒါဝိဒ်၏သားဖြစ်သည်ဟု အဘယ်ကြောင့်ဆိုကြသနည်း” ဟုမေးစဉ်ကဖြစ်၏။ လုကာ၏မှတ်တမ်းတွင် အခြားဟေဗြဲကျမ်းများစွာကိုလည်း ကိုးကားထားသည်။—လုကာ ၄:၄၊ ၈၊ ၁၂; ၂၀:၄၁-၄၄; တရား. ၈:၃; ၆:၁၃၊ ၁၆; ဆာ. ၁၁၀:၁။
၃၁ ဇာခရိ ၉:၉ ၌ တင်ကူးရေးသားထားသည့်အတိုင်း ယေရှုမြည်းကလေးစီးပြီး ယေရုရှလင်မြို့သို့ ကြွဝင်တော်မူစဉ် လူထုက ကိုယ်တော်အား ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ ဆီးကြိုကြခြင်းဖြင့် ဆာလံ ၁၁၈:၂၆ သည် ကိုယ်တော်အပေါ် ပြည့်စုံခဲ့သည်။ (လု. ၁၉:၃၅-၃၈) တစ်နေရာတွင် လုကာကျမ်း၏အခန်းငယ်နှစ်ချက်က ကဲ့ရဲ့ရှုတ်ချဖွယ်ရာ ယေရှုသေခြင်းနှင့် ထမြောက်ခြင်းဆိုင်ရာ ဟေဗြဲကျမ်းများမှ အချက်ခြောက်ချက်ကို ငုံမိသည်။ (လု. ၁၈:၃၂၊ ၃၃; ဆာလံ ၂၂:၇; ဟေရှာ. ၅၀:၆; ၅၃:၅-၇; ယောန ၁:၁၇) ယေရှုထမြောက်သည့်နောက် ဟေဗြဲကျမ်းအားလုံး၏အရေးပါပုံကို တပည့်တော်တို့သဘောပေါက်အောင် ကိုယ်တော်ပြုလုပ်တော်မူခဲ့သည်။ “မောရှေ၏ပညတ္တိကျမ်းစာ၌လည်းကောင်း၊ ပရောဖက်တို့၏ကျမ်းစာ၌လည်းကောင်း၊ ဆာလံကျမ်းစာ၌လည်းကောင်း ငါ့ကိုရည်မှတ်၍ ရေးထားသမျှသောအချက်တို့သည် ပြည့်စုံရမည်ဟု ငါသည် သင်တို့နှင့်အတူရှိစဉ်အခါ သင်တို့အား ဟောပြောသောအကြောင်းအရာတို့ကား ဤအကြောင်းအရာပေတည်းဟု မိန့်တော်မူ၏။ ထိုအခါ ကျမ်းစာကိုနားလည်စေခြင်းငှာ တပည့်တော်တို့၏ဉာဏ်ကိုဖွင့်တော်မူ” ၏။ (လု. ၂၄:၄၄၊ ၄၅) ကျွန်ုပ်တို့လည်း ယေရှုခရစ်၏ ကနဦးတပည့်တော်များနည်းတူ လုကာစသော ဂရိကျမ်းစာရေးသူတို့ တိကျမှန်ကန်စွာ ဖွင့်ဆိုသော ဟေဗြဲကျမ်းစောင်များ၏ပြည့်စုံချက်များကို အရေးတယူလေ့လာခြင်းဖြင့် အသိပညာများထွန်းလင်းကာ ခိုင်ခံ့သောယုံကြည်ခြင်း ရှိလာနိုင်ပါသည်။
၃၂ လုကာသည် မိမိကျမ်းစောင်တစ်လျှောက်လုံးတွင် ဘုရားသခင့်နိုင်ငံတော်အကြောင်း စာရှုသူများ မြင်သာအောင် ရေးသားထားသည်။ မာရိမွေးဖွားမည့်သားသည် “ယာကုပ်အမျိုးအနွယ်ကို အစဉ်မပြတ်အုပ်စိုးလိမ့်မည်။ သူ၏နိုင်ငံသည်လည်း ဆုံးခြင်းမရှိရ” ဟုကောင်းကင်တမန်ကတိပေးသည့်အချိန်ဖြစ်သော ကျမ်းစောင်နိဒါန်းမှအစ၊ တမန်တော်များနှင့် နိုင်ငံတော်ပဋိညာဉ်ဖွဲ့မည်နှင့်ပတ်သက်၍ ယေရှုမိန့်ကြားချိန်ဖြစ်သော ကျမ်းစောင်နိဂုံးအထိ နိုင်ငံတော်မျှော်လင့်ချက်အကြောင်း လုကာအသားပေးရေးထားသည်။ (၁:၃၃; ၂၂:၂၈၊ ၂၉) နိုင်ငံတော်ဟောပြောခြင်းလုပ်ငန်းကို ယေရှုဦးဆောင်ကြောင်း၊ တမန်တော် ၁၂ ပါးကိုလည်းကောင်း၊ နောက်ပိုင်းတွင် တပည့်တော် ၇၀ ကိုလည်းကောင်း စေလွှတ်၍ ယင်းလုပ်ငန်းကို ထမ်းဆောင်စေတော်မူကြောင်း လုကာတင်ပြ၏။ (၄:၄၃; ၉:၁၊ ၂; ၁၀:၁၊ ၈၊ ၉) နိုင်ငံတော်ဝင်စားနိုင်ရေးအတွတ် စိတ်နှစ်ခွထား၍မဖြစ်ကြောင်း ယေရှု၏ဤစကားက ထင်ရှားစေ၏– “လူသေတို့သည် မိမိလူသေတို့ကို သင်္ဂြိုဟ်ပါလေစေ။ သင်မူကား သွား၍ ဘုရားသခင့်နိုင်ငံတော်၏အကြောင်းကို ဟောပြောလော့။” “ထွန်ကိုင်းကိုကိုင်လျက် နောက်သို့လှည့်၍ကြည့်သောသူမည်သည်ကား ဘုရားသခင်၏နိုင်ငံတော်နှင့် မထိုက်မတန်။”—၉:၆၀၊ ၆၂။
၃၃ လုကာသည် ဆုတောင်းခြင်းကိစ္စကို အလေးအနက်တင်ပြ၏။ သူ၏သတင်းကောင်းကျမ်းစောင်သည် ဤကိစ္စတွင် ထင်ပေါ်၏။ ဗိမာန်တော်အတွင်း၌ ဇာခရိရှိနေစဉ် လူများအပေါင်းတို့သည် ဆုတောင်းနေကြကြောင်း၊ သားဆုပန်ရာမှ နှစ်ခြင်းဆရာယောဟန်မွေးဖွားလာခဲ့ကြောင်း၊ ပရောဖက်မအန္နသည် နေ့ညမပြတ်ပတ္ထနာပြုကြောင်း ရေးသားထားသည်။ ယေရှုနှစ်ခြင်းခံစဉ်တွင် ဆုတောင်းတော်မူကြောင်း၊ တမန်တော် ၁၂ ပါးရွေးချယ်ရန် တစ်ညလုံး ဆုတောင်းကြောင်း၊ ကိုယ်ယောင်ပြောင်းလဲချိန်တွင် ဆုတောင်းကြောင်း ဖော်ပြထား၏။ “အားမလျော့ဘဲ ကြိုးစား၍ ဆုတောင်းရမည်” ဟုတပည့်တော်တို့အား မိန့်တော်မူသည့်ပြင် မိမိအဖို့ တရားသဖြင့်စီရင်ရန် တရားသူကြီးကို မရမကပူဆာသော ဇွဲကောင်းသည့်မုဆိုးမအကြောင်း ဥပမာပြ၍လည်း တိုတ်တွန်းတော်မူခဲ့သည်။ ဆုတောင်းရန် သင်ပြပါဟု တပည့်တော်များတောင်းဆိုကြောင်းကိုလည်းကောင်း၊ သံလွင်တောင်ပေါ် ယေရှုဆုတောင်းစဉ် ကောင်းကင်တမန်လာ၍ ကိုယ်တော်ကို အားပေးခဲ့ကြောင်းကိုလည်းကောင်း၊ “အိုအဘ၊ အကျွန်ုပ်၏စိတ်ဝိညာဉ်ကို ကိုယ်တော်လက်၌ အကျွန်ုပ်အပ်ပါ၏” ဟုယေရှုနောက်ဆုံးအနေနှင့် ဆုတောင်းကြောင်းကိုလည်းကောင်း လုကာတစ်ဦးကသာ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။ (၁:၁၀၊ ၁၃; ၂:၃၇; ၃:၂၁; ၆:၁၂; ၉:၂၈၊ ၂၉; ၁၈:၁-၈; ၁၁:၁; ၂၂:၃၉-၄၆; ၂၃:၄၆) လုကာသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်ရေးသားစဉ်ကကဲ့သို့ပင် ယနေ့လည်း ဆုတောင်းခြင်းသည် ဘုရားသခင့်အလိုတော်ဆောင်သူအားလုံးအတွက် အားပေးမှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပေသည်။
၃၄ လုကာသည် နိုးကြားဖျတ်လတ်သောစိတ်၊ သွက်လက်ပြေပြစ်မှုနှင့်အတူ ရုပ်လုံးဖော်နိုင်သောကလောင်သွားကိုသုံး၍ ယေရှု၏သင်ကြားပို့ချမှုကို အနှစ်သာရပြည့်စုံစေ၍ သက်ဝင်လှုပ်ရှားစေ၏။ အားနည်းဆင်းရဲ၍ အနှိမ်ခံရသည့်လူတန်းစားအပေါ် ယေရှုထားရှိသောမေတ္တာ၊ ကြင်နာခြင်း၊ ကရုဏာနှင့်သနားခြင်းတို့သည် ကျမ်းတတ်နှင့် ဖာရိရှဲတို့၏ အရေခြုံဘာသာ၊ အကြင်နာကင်းမဲ့၍ စာအုပ်ကြီးအတိုင်းလိုက်သည့် ကျဉ်းမြောင်းသောဘာသာနှင့်ဆိုလျှင် ဆီနှင့်ရေအလား ကွာခြားလှသည်။ (၄:၁၈၊ ၁၉; ၁၈:၉) ယေရှုသည် ဆင်းရဲသူ၊ ချုပ်နှောင်ခံရသူ၊ မျက်မမြင်နှင့် ကြေကွဲသူတို့ကို အစဉ်သဖြင့် အားပေးကူညီတော်မူ၏။ ဤနည်းအားဖြင့် ‘ကိုယ်တော်၏ ခြေတော်ရာကိုလိုက်လျှောက်သူတို့’ အတွက် မွန်မြတ်လှသောပုံသက်သေကို ထားတော်မူ၏။—၁ ပေ. ၂:၂၁။
၃၅ စုံလင်၍ အံ့ဖွယ်အမှုများပြုလုပ်သော ဘုရားသခင့်သားတော် ယေရှုသည် တပည့်တာ်များအပေါ်တွင်သာမက စိတ်နှလုံးကောင်းသူအားလုံးအပေါ် မေတ္တာပြခဲ့သကဲ့သို့ ကျွန်ုပ်တို့လည်း ဘုရားသခင်၏ “သနားတော်မူခြင်းကျေးဇူးတော်အားဖြင့်” ကျွန်ုပ်တို့၏ဓမ္မအမှုကို မေတ္တာဖြင့်လုပ်ဆောင်သင့်သည်။ (လု. ၁:၇၈) သို့ပြုနိုင်ရေးအတွက် “လုကာသတင်းကောင်းကျမ်းစောင်” သည်တကယ်ပင်အကျိုးပြု၏။ ယေဟောဝါသည် ‘ချစ်လှစွာသော ဆရာဝန်လုကာ’ အား မှုတ်သွင်းပြီး တိကျမှန်ကန်၍ အားပေးတည်ဆောက်မှုဖြစ်စေသော ယင်းမှတ်တမ်းကိုပြုစုစေသဖြင့် ၎င်းသည် “ဘုရားသခင်၏ ကယ်တင်တော်မူခြင်းအကြောင်း” တည်းဟူသော ယေရှုခရစ်၏နိုင်ငံတော်အားဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းပြညွှန်သည်ဖြစ်၍ ကိုယ်တော်၏ကျေးဇူးတော်ကို တကယ်ပင် ကျွန်ုပ်တို့ချီးမွမ်းနိုင်ကြသည်။—ကော. ၄:၁၄; လု. ၃:၆။
[အောက်ခြေမှတ်ချက်များ]
a The Medical Language of Luke, 1954, W. K. Hobart, pages xi-xxviii.
b ၁၉၄၃ ခုနှစ်၊ အိုင်. အိတ်ခ်ျ. လင်တန်၏ A Lawyer Examines the Bible, စာမျက်နှာ ၃၈။
d Modern Discovery and the Bible, ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ အေ. ရဲင်ဒါလ်ရှော့၊ စာမျက်နှာ ၂၁၁။
e The Jewish War, V, 491-515, 523 (xii, 1-4); VI, 420 (ix, 3); see also Insight on the Scriptures, Vol. 2, pages 751-2.
f ရှေးဂျူးတို့၏ ကျမ်းစာရင်းကို စာမျက်နှာ ၃၂ တွင်ရှု။