2 REYES*
1 Satepan ke Acab mikik, akin nemiaj Moab kinixnamikkej akin nemiaj itech xolal Israel.
2 Ocozías nemia Samaria. Se tonal, yajki kalkuako* kampa yetoya kaltsin tein mochijchiuilijka. Se cacho de ipiso nejon kaltsin takoyontoya uan kiixtapaltalilijkaj kouit. Keman Ocozías moketsak ompa, panuetsik uan semi mokokoj. Yejua ika kinnotsak seki takamej uan kiniluij: “Xiakan kampa yetok Baal-Zebub, inindios akin nemij Ecrón uan xiktajtanikan* ox nipajtis”. 3 Sayoj ke iángel Jehová kiluij Elías* akin kayot Tisbe: “Xipankisa, xikinnamikiti takamej akin tekiuaj de Samaria kintitanik uan xikinilui: ‘¿Keyej nankiitatij Baal-Zebub inindios akin nemij Ecrón? ¿Xe amo moajsi se Dios nikan Israel? 4 Yejua nejin tein kijtoua Jehová: “Amo timeuasok, ta timikiti”’”. Uan Elías yajki.
5 Keman takamej akin Ocozías kintitanka mokepkej, niman kintajtanij: “¿Keyej namokepatojya?”. 6 Yejuan kinankilijkej: “Se takat pankisak technamikito uan techiluij: ‘Ximokepakan kampa yetok tekiuaj akin namechualtitanik uan xikiluikan: “Yejua nejin tein kijtoua Jehová: ‘¿Keyej tikintitanik takamej maj kiitatij Baal-Zebub inindios akin nemij Ecrón? ¿Xe amo moajsi se Dios nikan Israel? Yejua ika amo timeuasok, ta timikiti’”’”. 7 Keman Ocozías kiluijkej nejon, kintajtanij: “¿Keniuj takentiaya takat akin namechnamikito uan akin namechiluij nejon?”. 8 Yejuan kinankilijkej: “Takat aktiaya se tasal tein chijchiujtok ika itojmiyo* se tapial uan tajkoilpitoya* ika se kuetax”. Ocozías niman kijtoj: “Katka Elías akin kayot Tisbe”.
9 Tekiuaj kinotsak se soldado akin kinixyekanaya 50 soldados, uan kinauatij maj pankisa iniuan isoldados maj kitemotij Elías. Keman pankiskej, kiajsitoj Elías tokotsyetok tepekuapan uan akin kinixyekanaya soldados kiluij: “Takat akin tiktekitilia Dios, tekiuaj mitsnauatia touan xitemo”. 10 Sayoj ke Elías kinankilij soldado akin kinixyekanaya 50 soldados: “Komo tikijtoua ke niktekitilia Dios, maj ualtemo tit* uan maj mitschichino tejua uan mocincuenta soldados”. Uan Dios kiualtitanik tit uan kichichinoj takat uan 50 soldados akin kinixyekanaya.
11 Uan tekiuaj kinotsak okse soldado akin no kinixyekanaya 50 soldados, uan no kititanik iniuan isoldados maj kitemotij Elías. Yejuan yajkej uan takat kiluij Elías: “Takat akin tiktekitilia Dios, tekiuaj mitsnauatia niman xitemo touan”. 12 Sayoj ke Elías kinankilij: “Komo tikijtoua ke niktekitilia toTajtsin Dios, maj ualtemo tit uan maj mitschichino tejua uan mocincuenta soldados”. Uan Dios kiualtitanik tit uan kichichinoj takat uan 50 soldados akin kinixyekanaya.
13 Uan tekiuaj kinotsak okse soldado akin kinixyekanaya 50 soldados, uan no kititanik iniuan isoldados maj kitemotij Elías. Sayoj ke nejon takat pankisak, ajsik kampa yetoya Elías, motankuaketsak iixpan uan peuak kitataujtia. Yejua kiluij: “Takat akin tiktekitilia Dios, nimitstataujtia xitechikneli uan amo xitechmikti. 14 Dios kiualtitanik tit uan kinchichinoj ome soldados akin kinixyekanayaj sijcincuenta soldados uan no kinchichinoj nochin ininsoldados. Yejua ika nimitstataujtia xinechikneli uan amo xinechmikti”.
15 Uan iángel Jehová kiluij Elías: “Iuan xitemo. Amo xikmouili”. Yejua ika Elías moketsak uan iuan yajki takat para kiitatiuj tekiuaj. 16 Keman Elías ajsik, kiluij tekiuaj: “Yejua nejin tein kijtoua Jehová: ‘Tikintitanik takamej maj kiitatij Baal-Zebub inindios akin nemij Ecrón. ¿Xe amo moajsi se Dios nikan Israel? ¿Keyej amo yejua tiktajtanij tein tikneki tikmatis? Yejua ika amo timeuasok, ta timikiti’”. 17 Uan Ocozías mikik ijkon kemej Jehová kiluijka Elías. Uan kemej Ocozías amo kipiak nion se iokichpil, iikniuj peuak tekiuajti. Jehoram iikniuj Ocozías peuak tekiuajti keman Jehoram iokichpil Jehosafat ome xiuitya tekiuajtitoya ompa Judá.
18 Nochi okseki taman tein kipanok Ocozías ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel.
2 Jehová yaya kichiuati maj chikauak taejeka para kipankixtis Elías hasta iluikak.* Ijkuak, Elías uan Eliseo kiskej de Guilgal. 2 Elías kiluij Eliseo: “Nikan ximokaua porin Jehová nechtitanik Betel”. Sayoj ke Eliseo kinankilij: “Ijkon kemej nikmati ke Jehová yoltok uan no nikmati ke tejua tiyoltok, nimitsyekiluia ke amo nimitskauas”. Uan sentemokej hasta Betel. 3 Tanauatianij* akin yetoyaj Betel kinamikitoj Eliseo uan kitajtanijkej:* “¿Tikmattokya ke Jehová axkan kiuikati moteko uan ke amo mitsmachtisok?”. Eliseo kinnankilij: “Kemaj nikmattokya. Amo teyi xikijtokan”.
4 Elías oksepa kiluij: “Eliseo, nikan ximokaua porin Jehová nechtitanik Jericó”. Sayoj ke Eliseo kinankilij: “Ijkon kemej nikmati ke Jehová yoltok uan no nikmati ke tejua tiyoltok, nimitsyekiluia ke amo nimitskauas”. Uan ajsikej Jericó. 5 Tanauatianij* akin yetoyaj Jericó kiajsitoj Eliseo uan kitajtanijkej: “¿Tikmattokya ke Jehová axkan kiuikati moteko uan ke amo mitsmachtisok?”. Eliseo kinnankilij: “Kemaj nikmattokya. Amo teyi xikijtokan”.
6 Elías oksepa kiluij Eliseo: “Nikan ximokaua porin Jehová nechtitanik ueyiat Jordán”. Sayoj ke Eliseo kinankilij: “Ijkon kemej nikmati ke Jehová yoltok uan no nikmati ke tejua tiyoltok, nimitsyekiluia ke amo nimitskauas”. Uan Elías uan Eliseo senyajkej. 7 Uan no yajkej 50 tanauatianij.* Yejuan kinuejkaitstoyaj Elías uan Eliseo keman ijkatoyaj tatenoj den ueyiat Jordán. 8 Elías kitetekuinoj* itasal* uan ika kiuitekik at. Ueyiat motajkoxeloj, tauakik uan yejuan tatajko panokej.
9 Keman tamipanokej, Elías kiluij Eliseo: “Xinechilui keniuj tikneki maj nimitspaleui achto ke Dios techxelos”. Eliseo kinankilij: “Keman Dios kinxejxelouilis tanauatianij chikaualis tein mitsmakak, nimitstataujtia xa ueliskia maj Dios nechmaka nejua ome tantojok”. 10 Elías kinankilij: “Ouij tein tikneki. Komo tinechita keman Dios techxelos, mitsmakas tein titajtani. Sayoj ke komo amo tinechita, amo mitsmakas”.
11 Keman Elías uan Eliseo nejnentiayaj uan monojnotstiayaj sepasan tatajko panok se carro tein kitilantiayaj caballos uan kinxeloj. Nejon carro uan caballos kemej yeskia xotatiayaj. Chikauak taejekak uan Elías pankisak hasta iluikak. 12 Eliseo kiitstoya tein panotoya uan chikauak kijtoj: “¡Noteko, noteko!* ¡Ne carro uan akin youij itech caballos yejuan akin tateuiaj para kinpaleuiskej akin nemij itech xolal Israel!”. Keman amo kiitakok Elías, Eliseo kitsayanak itasal. 13 Satepan kiajokuik itasal* Elías tein ompa uetstoya uan oksepa yajki tatenoj den ueyiat Jordán. 14 Uan ika tasal tein katka iaxka Elías kiuitekik ueyiat uan kijtoj: “¿Kani yetok Jehová iDios Elías?”. Keman Eliseo kiuitekik at, ueyiat motajkoxeloj uan uelik panok.
15 Keman tanauatianij* akin nemiaj Jericó kiuejkaitakej tein Eliseo kichiuak, kijtojkej: “Dios kimakak Eliseo chikaualis tein kipiaya Elías”. Yejua ika kinamikitoj, motankuaketskej iixpan uan moixpilojkej hasta talpan. 16 Tanauatianij kiluijkej Eliseo: “Touan moajsij 50 takamej akin semi yolchikaujkej. Xikinkaua maj kitemotij moteko. Xa Jehová ika ichikaualis kipankixtij uan kikajkauak itech se tepet oso itech se tal tamanis”.* Sayoj ke Eliseo kiniluij maj amo yakan. 17 Kemej tanauatianij semi kitataujtijkej maj kinkaua maj kitemotij, Eliseo kinkauak. Yejuan kintitankej 50 takamej uan kitemojtinenkej Elías eyi tonal, sayoj ke amo kiajsikej. 18 Keman mokepkej Jericó kampa Eliseo mokaujtoya, Eliseo kiniluij: “Ipa namechiluijkaya ke amo xiakan”.
19 Satepan, takamej akin nemiaj Jericó kiluijkej Eliseo: “Tejuatsin, kualtsin kampa yetok ueyi xolal, sayoj ke amo ueli se tayi at tein nikan onkak uan amo mochiua tein se kitoka”.* 20 Eliseo kijtoj: “Xinechualkuilikan istat itech se kaxit tein yankuik”. Uan yejuan kiuikilijkej. 21 Eliseo yajki kampa mextoya* at, kipantemilij istat uan kijtoj: “Jehová kijtoua nejin: ‘Nikchipauakya nejin at. Amo kinmiktisok akin tayiskej nion kichiuasok maj mikikan tapialmej achto ke yoliskej’”. 22 Uan ijkon kemej kijtojka Eliseo, at chipauayak uan ijkon kisentoka hasta axkan.
23 Satepan Eliseo yajki Betel. Keman pankistiaya, seki okichpipil akin nemiaj Betel kiskej uan peuak kikejkelouaj. Yejuan kiluiayaj: “¡Xipankisa kuaxipets!* ¡Xipankisa kuaxipets!”. 24 Eliseo moixkepak, kinitak uan kitajtanij Jehová maj kintatsakuilti. Ijkuak, ome osos* tein yetoyaj koujtaj ualkiskej uan kinkokototskej 42 okichpipil. 25 Eliseo kisentokak nejnemik uan ajsik tepet Carmelo, satepan mokepak Samaria.
3 Jehoram iokichpil Acab nemia Samaria. Yejua peuak tekiuajti itech xolal Israel keman Jehosafat tekiuajtitoya 18 xiujmejya ompa Judá. Jehoram tekiuajtik 12 xiujmej. 2 Maski Jehoram kichiuaya tein Jehová amo kiyolpaktia, amo senkis kichiuak kemej itat uan inan. Yejua kiajchiuak tet tein itat kiketska para kiueyichiuaskej Baal.* 3 Sayoj ke kichiuak nochi tein amo kuali tein israelitas kichiujkaj porin Jeroboán iokichpil Nebat ijkon kinnextilijka. Ijkon kisentokak tajtakolchiuak.
4 Uan Mesá akin tekiuajtia Moab kinpiaya miak ichkamej,* uan kimakaya akin tekiuajtia itech xolal Israel 100 mil ichkamej uan 100 mil ichkaueuetkej tein ayamo kinpanximayaj. Kimakaya nochi nejin porin akin tekiuajtia itech xolal Israel ijkon kiixtalijka. 5 Niman keman Acab mikik, akin tekiuajtia Moab kiixnamikik akin tekiuajtia itech xolal Israel. 6 Ijkuak, tekiuaj Jehoram kisak de Samaria uan kinsentilij nochin soldados israelitas. 7 No tanauatij maj kiitatij Jehosafat akin tekiuajtia Judá uan maj kiluikan: “Akin tekiuajti Moab nechixnamikik. ¿Tias titechpaleuitiuj keman tikinteuitiuij akin nemij Moab?”. Jehosafat kinankilij: “Nias namechpaleuitiuj uan nikinuikas nosoldados uan nocaballos”. 8 Uan Jehosafat kitajtanij:* “¿Kanika tipankisaskej?”. Tekiuaj Jehoram kiluij: “Tikuiskej ojti tein panoua kampa amo akin nemi* ompa Edom”.
9 Tekiuaj Jehosafat uan akin tekiuajtia Edom yajkej kipaleuitoj tekiuaj Jehoram. Keman ojtokakajya chikome tonal, amo kipiayajok at para tayiskej nochin soldados uan tapialmej tein kinuikayaj. 10 Tekiuaj Jehoram akin tekiuajtia itech xolal Israel kijtoj: “¡Tel amo kuali tein techpanotok! ¡Jehová techsentilij tieyin akin titekiuajtij para maj techmiktikan akin nemij Moab!”. 11 Uan Jehosafat tajtanik: “¿Xa nankimatij ox uelis tikajsiskej nikan se itanauatijkauj* Jehová akin uelis kitajtanis Jehová toni maj tikchiuakan?”. Semej isoldados Jehoram akin tekiuajtia itech xolal Israel kijtoj: “Kemaj, nikan nemi Eliseo iokichpil Safat, yejua kimaatekiaya Elías keman momapajpakaya”.* 12 Jehosafat kijtoj: “Yejua uelis techiluis toni kineki Jehová maj tikchiuakan”. Yejua ika Jehoram akin tekiuajtia itech xolal Israel, tekiuaj Jehosafat uan akin tekiuajtia Edom temokej kiitatoj Eliseo.
13 Eliseo kiluij Jehoram akin tekiuajtia itech xolal Israel: “¿Keyej tinechitako? Xiouj xikinitati inintanauatijkauan mopaj uan momaj uan yejuan xikintajtani tein tikneki tikmatis”. Sayoj ke tekiuaj Jehoram kiluij: “Amo nias nikinitatiuj porin yejua Jehová akin techsentilij tieyin akin titekiuajtij para maj techmiktikan akin nemij Moab”. 14 Uan Eliseo kijtoj: “Jehová akin kinixyekana iangeluan yejua Dios akin nochipa yoltok uan yejua akin nejua niktekitilia.* Itokaykopa nimitsyekiluia ke nimitsixitstok uan nimitskaktok sayoj porin niktakachiua* Jehosafat akin tekiuajti Judá. 15 Xikualkuikan se takat akin kitsotsona arpa”. Uan keman takat peuak tatsotsona, Jehová kimakak Eliseo ichikaualis.* 16 Eliseo kijtoj: “Jehová namechiluia: ‘Xitachkuatiakan itech nejin atauit,* 17 porin yejua nejin tein nejua Jehová namechiluia: “Namejuan amo nankiitaskej maj taejeka nion maj kioui, sayoj ke taapexonis* itech nejin atauit uan namejuan uan namotapialuan ompa nantayiskej at”’. 18 Sayoj ke nejin amo ouij para Jehová, ta yejua no namechpaleuis xikintanikan akin nemij Moab. 19 Xikinixpolokan nochi uejueyi xolalmej kampa tatsaktok ika uejueyi tepamit. No xikinixpolokan uejueyi xolalmej tein okachi moixmatij. Xikintamotakan kuajkuali koujmej, xikintsakuakan nochin ameyalmej uan xiktematij tet itech talmej para maj amo motachiua”.
20 Kualkampa, keman israelitas momattoyaj kimaktiliskej Dios trigo uan okseki taman, sepasan peuak taapexoni. Nejon at ualeuaya de Edom.
21 Nochin akin nemiaj Moab kimatkej ke eyi tekiuanij pankiskaj para kinteuiskej. Yejua ika kinsentilijkej nochin takamej akin kuali tateuiayaj uan motejtekpankej kampa peuaya inintal. 22 Kualkampa, tonaltsin milinia itech at. Uan keman meujkej akin nemiaj Moab, kiitakej uan kinemilijkej ke katka esti porin ijkon moitaya desde kampa yetoyaj. 23 Akin nemiaj Moab kijtojkej: “¡Tektok esti! Xa tekiuanij momijmiktijkej ika ininmachete tein ojkan tenej.* ¡Tiouij timokuilitij tein kipiayaj!”. 24 Keman yejuan ajsikej kampa israelitas kitalijkaj ininkaltsitsin,* israelitas peuak kinteuiaj uan akin nemiaj Moab cholojteujkej. Israelitas ajsikej Moab uan kinmiktijtiajkej nochin akin ompa nemiaj. 25 Kinixpolojkej nochi uejueyi xolalmej, uan sejse soldado kitamotato se tet kampa tatokayaj akin nemiaj Moab hasta ke kitamipexontijkej de tet. Kintamitsakkej nochin ameyalmej uan kintamotkej kuajkuali koujmej. Keman sayoj ijkatoya tepamit tein kiyoualouaya ueyi xolal Quir-Haréset, soldados akin kitamotayaj tet ika honda* kiyoualojkej ueyi xolal uan kixitinijkej tepamit.
26 Keman akin tekiuajtia Moab kiitak ke kintantoyajya, kinkuiteuak 700 soldados akin kiuikayaj ininmachete tein ojkan tenej uan tateuijtiajkej para ajsiskej kampa yetoya akin tekiuajtia Edom, sayoj ke amo uelik ajsikej. 27 Yejua ika, akin tekiuajtia Moab kikuik iokichpil akin tayekanaya uan kichichinouilij itatadios* itech tepamit tein kiyoualouaya ueyi xolal. Yejua katka iokichpil akin kiixpataskia kemej tekiuaj. Uan nejon kichiuak maj soldados* semi kualanikan iniuan israelitas, yejua ika amo tateuijkejok uan mokepkej ininaltepeuj.
4 Isiuatsin semej tanauatianij* yajki kiitato Eliseo uan kiluij: “Notakatsin momikilijya, uan kuali tikmati ke yejua nochipa kimojkatokak Jehová. Notakatsin kitauikiliaya se takat, yejua ika nejon takat kineki kinuikas nochin ome nokoneuan para maj kitekitilikan”. 2 Eliseo kiluij: “¿Keniuj uelis nimitspaleuis? ¿Toni tikpia mokalijtik?”. Siuatsin kinankilij: “Noteko, sayoj nikpia se kontsin tein kipia aceite, amo nikpia okse taman”. 3 Eliseo kiluij: “Xiouj xikintaneuiliti movecinos seki konmej uan miak xikinsentili. 4 Keman timokepasya, xikalaki mokalijtik iniuan mokoneuan uan xitatsakua. Xikinpexonti* ika aceite nochi nejon konmej uan okseko xikintalijtiuj tein tikinpexontisya”. 5 Siuatsin yajki.
Keman yejua uan ikoneuan mokaltsakkej, siuatsin peuak kinpexontia ika aceite konmej tein ikoneuan kipanoltilijtiayaj. 6 Keman kinpexontij konmej tein kipanoltilijkaj, siuatsin kiluij se ikoneuj: “Xinechualmaka okse komit”. Sayoj ke ikoneuj kiluij: “Tankejya konmej”. Ijkuak, no tamik aceite. 7 Siuatsin oksepa kiitato itekitikauj toTajtsin Dios uan kiluij ke kichiujkaya tein kinauatijka. Eliseo kiluij: “Xiouj xiknamakati aceite uan ika xitaxtaua tein titauika. Tomin tein mokauas ika ximoixpanoltikan tejua uan mokoneuan”.
8 Se tonal, Eliseo yajki Sunem kampa nemia se siuatsin akin ueyichiujkej katka, uan yejua semi kitataujtij Eliseo maj takuati ichan. Nochipa keman ompaka panouaya, takuajtikisaya ichan siuatsin. 9 Yejua ika siuatsin kiluij itakatsin: “Nikyekmati ke takat akin nikan panoua se itanauatijkauj Dios. 10 Xa ueliskia tikchijchiuiliskej se cuarto ne ajko uan maj ompa tiktalilikan se cama, se mesa, se silla uan se tauilketsaloni. Uan nochipa keman ualas uelis ompa mokauas”.
11 Se tonal, Eliseo ajsik ichan siuatsin uan motekato ajko itech cuarto tein kichijchiuilijkaj. 12 Satepan, Eliseo kiluij Guehazí akin katka itakeual: “Xiknotsati siuatsin”. Uan Guehazí kinotsato siuatsin. 13 Eliseo kiluij Guehazí: “Xikilui siuatsin: ‘Tikchiuani miak taman para titechpaleuis. ¿Teisa tikneki maj tikchiuakan para timitspaleuiskej? ¿Tikneki maj nikiluiti tekiuaj oso akin kinixyekana soldados maj mitspaleui?’”. Sayoj ke siuatsin kiluij: “Amo tejuatsin, kuali nietok porin ninemi iniuan nochankauan”. 14 Yejua ika Eliseo kitajtanij* Guehazí: “¿Toni uelis tikchiuaskej para tikpaleuiskej?”. Guehazí kinankilij: “Siuatsin amo kipia nion se iokichpil, uan itakatsin tatajtsinya”. 15 Eliseo niman kiluij Guehazí maj kinotsati. Guehazí kinotsato uan siuatsin moketsato puertajtenoj. 16 Uan Eliseo kiluij siuatsin: “Okse xiuit kemej itech nejin tonalmej tiknapalojtos se mookichpiltsin”. Sayoj ke siuatsin kiluij: “Tejuatsin tiktekitilia akin yekmelauj Dios, yejua ika amo xinechkajkayaua”.
17 Panok tiempo uan siuatsin mokokoxkatalij uan yolik ikonetsin. Panok se xiuit desde keman Eliseo kiluijka ke kipiaskia se konetsin. 18 Okichpiltsin moskaltij uan se tonal kiajsito itat kampa tekititoya. Itat yetoya iniuan akin kisentilijtoyaj tein kitokkaj. 19 Uan okichpiltsin peuak kiluia itat: “¡Nechkokoua notsontekon! ¡Nechkokoua notsontekon!”. Yejua ika itat kiluij itakeual: “Xikmama uan xikuikili inan”. 20 Takeual kimamajteuak uan kiuikilij inan. Okichpiltsin tokotsyetoya itankuako inan hasta nepantaj, uan satepan mikik. 21 Siuatsin kitejkoltij* iokichpiltsin kampa mokauaya itekitikauj toTajtsin Dios uan kitekak itech icama. Satepan tatsakuak uan yajki. 22 Siuatsin tanauatij maj kinotsatij itakatsin uan kiluij: “Nimitstataujtia xikilui se takeual maj uiki uan maj kiualkui se burro. Uan xinechkaua maj nikitstiuetsiti itekitikauj akin yekmelauj Dios”. 23 Sayoj ke itakatsin kiluij: “¿Keyej tiouj tikitati axkan, ta amo sábado uan ayamo peua selik metsti para iluichiuaskej?”. Siuatsin kinankilij: “Amo ximotekipacho, nochi kuali yetok”. 24 Siuatsin kipejpechtij* iburro uan kiluij itakeual: “Ximoijsiuili. Sayoj ximotsakuili komo nejua nimitsiluia”.
25 Uan siuatsin kiitato itekitikauj toTajtsin Dios akin yetoya itech tepet Carmelo. Keman itekitikauj toTajtsin Dios kiuejkaitak, kiluij itakeual Guehazí: “¡Xikita! Ne ualajtok siuatsin akin kayot Sunem. 26 Xiouj xiknamikiti uan xiktajtani ox paktok, uan no xiktajtani ox paktokej itakatsin uan iokichpiltsin”. Guehazí motaloj para kinamikitiuj uan keman kitajtanij ox paktokej, siuatsin kiluij ke kemaj. 27 Keman siuatsin ajsik tepet Carmelo uan kiitak itekitikauj toTajtsin Dios, niman kimetsnauato. Keman Guehazí kiitak nejon, motokij para kiajchiuas. Sayoj ke itekitikauj toTajtsin Dios kiluij: “Amo xikajchiua porin semi tajyouijtok, sayoj ke amo nikmati keyej porin Jehová amo nechiluij”. 28 Siuatsin kiluij Eliseo: “Noteko, ¿xe nimitstajtanij se konetsin? ¿Tikelnamiki ke nimitsiluij ke amo xinechkajkayaua?”.
29 Eliseo niman kiluij Guehazí: “Xiktenpanajokui motasal uan xikilpi* motajkoyan, xikui notopil uan xiouj. Komo tiknamiki aksa* amo xiktajpalo, uan komo aksa mitstajpaloua amo xiknankili. Xiouj kampa yetok okichpiltsin uan xiktali notopil iixko”. 30 Inan okichpiltsin kijtoj: “Ijkon kemej nikmati ke Jehová yoltok uan ke tejua no tiyoltok, amo nimokepas nochan komo amo nouan tiouj”. Yejua ika Eliseo moketsteuak uan yajki iuan siuatsin. 31 Guehazí achto ajsik ke Eliseo uan siuatsin. Kitalij topil iixko okichpiltsin, sayoj ke okichpiltsin amo kakistik nion moolinij. Guehazí mokepak, kiajsito Eliseo uan kiluij: “Okichpiltsin amo ijsak”.*
32 Keman Eliseo kalakito kalijtik, kiitak ke okichpiltsin akin mikkaya uetstoya itech icama. 33 Eliseo kalakik icuarto, tatsakuak uan peuak kitataujtia Jehová. 34 Eliseo tejkok itech cama uan moixakatapachoj itech okichpiltsin. Itenoj kitokij itech itenoj okichpiltsin, iixtololouan kintokij itech iixtololouan uan imauan kintalij itech imauan, uan ijkon mokauak se rato. Nejon kichiuak maj okichpiltsin oksepa yemania. 35 Uan Eliseo peuak nenemi kalijtik, tejkok itech cama uan oksepa moixakatapachoj itech okichpiltsin. Okichpiltsin ekxoj chikome viaje uan ijsak. 36 Eliseo kinotsak Guehazí uan kiluij: “Xiknotsati inan okichpiltsin”.* Guehazí kinotsato uan siuatsin ajsik kampa yetoya Eliseo. Eliseo kiluij: “Nikan yetok mookichpiltsin, xiknapalo”. 37 Siuatsin kalakito, motankuaketsak iixpan uan moixpiloj hasta talpan. Satepan kinapaloj iokichpiltsin uan yajki.
38 Keman Eliseo mokepak Guilgal, akin ompa nemiaj amo kipiayaj toni kikuaskej. Tanauatianij* tokotsyetoyaj iixpan uan Eliseo kiluij itakeual: “Xiktikoketsa ueyi komit uan xikintakualchiui tanauatianij”. 39 Uan semej tanauatianij yajki koujtaj kitemoto kilit. Keman ompa yetoya kiitak ke onkaya miak ayoj. Peuak kiteki uan kitalijtiajki itech itasal hasta kipexontij. Keman mokepak, kitejtekik uan kipantemak itech ueyi komit maski amo kimatia toni katka. 40 Keman yetoyaya tapalol kintekilij tanauatianij, sayoj ke keman kiyekojkej chikauak kijtojkej: “¡Eliseo, pajyoj totapalol!”. Uan amo uelik kikuajkej. 41 Eliseo kijtoj: “Xikualkuikan harina”. Keman kiualkuilijkej, kipantemak itech ueyi komit uan kijtoj: “Xikintekilikan tanauatianij”. Uan tapalol amo kinpajuijok.
42 Se takat akin ualeuaya de Baal-Salisá kiuikilij itekitikauj toTajtsin Dios 20 pantsitsin tein chijchiujtoyaj ika cebada tein yekinika kitekkaj. No kiuikilij se koxtaltsin de yankuik cebada. Uan Eliseo kiluij itakeual: “Ika xikintamaka akin nikan yetokej”. 43 Sayoj ke itakeual kinankilij: “Nejin tein tinechmakak amo kinajsis nochin 100 akin nikan yetokej”. Sayoj ke Eliseo kiluij: “Xikinmaka para maj takuakan, porin Jehová kijtoua: ‘Kuali takuaskej uan hasta mokauasok’”. 44 Itakeual kinxejxelouilij para maj takuakan. Yejuan takuajkej uan hasta mokauakok ijkon kemej Jehová kijtojka.
5 Naamán kinixyekanaya isoldados tekiuaj akin taixyekanaya Siria. Naamán katka ueyichiujkej uan tekiuaj kitakachiuaya* porin Jehová kipaleuijka maj sirios kintanikan akin kintauelitayaj. Maski kipiaya se pitsotik kokolis* tein monotsa lepra semi kuali tateuiaya. 2 Se tonal, keman sirios kinteuitoj akin nemiaj itech xolal Israel, kikitskijkej se siuapiltsin uan kiuikakej. Yejua peuak kitekitilia isiuatsin Naamán. 3 Siuapiltsin kiluij isiuatsin Naamán: “Komo noteko youi kiitati tanauatijkej* akin yetok Samaria, yejua kipajtis”. 4 Yejua ika, yejua* kiitato tekiuaj uan kiluij tein kijtojka siuapiltsin akin katka kayot Israel.
5 Akin tekiuajtia Siria kiluij: “¡Niman xiouj xikitati! Niktajkuilouiliti akin tekiuajti itech xolal Israel para nikiluis ke nejua nimitstitani”. Naamán yajki uan kiuikak 342 kilos* de plata, 68 kilos uan tajko* de oro uan majtakti tataman tasal. 6 Uan keman ajsik kimakak akin tekiuajtia itech xolal Israel amat tein kijkuiloj akin tekiuajtia Siria. Nejon amat kijtouaya: “Niktitani notekitikauj Naamán akin kipia lepra para maj mitsmaka nejin amat kampa nimitstajtania xikpajti”. 7 Keman akin tekiuajtia itech xolal Israel kitamileroj amat, kitsayanak itasal uan kijtoj: “¿Xe nejua niDios? ¿Xe ueli nikchiua maj aksa* miki oso maj kisentoka yolto? ¿Keyej nechualtitanilia nejin takat akin kipia lepra uan nechiluia maj nikpajti? Xikitakan tein kichiujtok. Yejua sayoj kitemojtok maj timoteuikan”.
8 Eliseo akin katka itekitikauj toTajtsin Dios kimatik ke akin tekiuajtia itech xolal Israel kitsayanak itasal. Yejua ika niman kititanik aksa maj kiitati tekiuaj uan maj kilui: “¿Keyej tiktsayanak motasal? Xikaua maj nechitaki nejon takat para maj kimati ke itech xolal Israel moajsi se tanauatijkej”. 9 Yejua ika Naamán kiitato Eliseo. Kinuikak isoldados, icaballos uan icarros tein kikuiaj para tateuiskej uan moketsato ikaltenoj Eliseo. 10 Sayoj ke Eliseo kititanik se takat maj kiluiti Naamán: “Xiouj ueyiat Jordán uan ximopankalaki chikome viaje. Komo ijkon tikchiua, tipajtis uan monakayo chipauayas”. 11 Keman Naamán kikakik nejon, kualantikisak uan mokepteuak. Yejua kijtojtiaya: “Niknemilij ke ualaskia nechtajpalokiuj, ke moketsaskia noixpan para kitataujtis iDios Jehová uan ke kitaliskia imay kampa nikpia lepra para maj nipajti. 12 At tein onkak itech ueyiat Abaná uan Farpar ompa Damasco okachi kuali ke nochi in at tein onkak Israel. ¿Xe amo uelis ompa nimopankalakis uan nipajtis?”. Naamán mokeptikisak uan semi kualantiajki.
13 Itakeualuan kiajsitoj uan kiluijkej: “Tejuatsin, komo tanauatijkej mitsiluiskia xikchiua teisa tein okachi ouij, ¿melauj ke tikchiuaskia? Sayoj ke yejua sayoj mitsiluij ximopankalakiti para tipajtis, ¿keyej amo tikneki tikchiuas nejon?”. 14 Yejua ika Naamán temok ueyiat Jordán uan mopankalakij chikome viaje. Kichiuak ijkon kemej kiluij itekitikauj toTajtsin Dios. Keman kitamichiuak nejon, pajtik uan inakayo alaxtiak kemej inakayo se okichpiltsin.
15 Satepan Naamán oksepa yajki kiitato itekitikauj toTajtsin Dios uan kinuikak nochin isoldados. Moketsato iixpan uan kiluij: “Axkan kemaj nikyekmati ke itech okseki altepemej amo moajsi se Dios, ta sayoj nikan Israel. Noteko, nikualkuik teisa para nimitstayokolis. Nimitstataujtia xikui”. 16 Sayoj ke Eliseo kinankilij: “Jehová yejua Dios akin nochipa yoltok uan akin nejua niktekitilia.* Itokaykopa nimitsyekiluia ke amo nikuis”. Uan maski kisentokak kitataujtij maj kikui, Eliseo amo kinekik. 17 Uan Naamán kiluij: “Komo amo tikneki tikuis tein nimitstayokolia, xinechkaua maj nimouikili tepitsin tal tein nikan onkak. Maj nimouikili tein uelis kimamaskej ome mulas, porin amo keman nikchichinouilis tapialmej okse dios ta sayoj Jehová. 18 Sayoj ke maj Jehová nechtapojpolui keman nikchiua nejin: keman noteko motankuaketsati kampa kiueyichiuaj Rimón, mokitskia de nomay para maj nikpaleui, yejua ika nejua no moneki nimotankuaketsas kampa kiueyichiuaj Rimón. Niktataujtia Jehová maj nechtapojpolui keman nikchiuas nejin”. 19 Satepan Eliseo kiluij: “Kualtsin xiouj”. Uan Naamán yajki. Keman ayamo uejka yaya, 20 Guehazí moluij: “Noteko kikauak maj youi Naamán akin kayot Siria, uan amo kikuilij tein kiualkuilijka. Nikyekijtoua itokaykopa Jehová, Dios akin nochipa yoltok ke nimotaloti para nikajsitiuj uan niktajtanis maj nechmaka teisa”. Guehazí katka itakeual Eliseo akin kitekitiliaya toTajtsin Dios. 21 Uan Guehazí motaloj para kiajsitiuj Naamán. Keman Naamán kiitak ke aksa kiualtojtokaya,* temok de icarro uan kinamikito. Yejua kitajtanij:* “¿Teisa namechpanok?”. 22 Uan Guehazí kinankilij: “Amo teyi panok, ta noteko nechiluij maj nimitsiluiki: ‘Nechitakoj ome okichpipil akin tanauatianij.* Yejuan kayomej kampa tepeyoj kampa kintaxejxelouilijkej ichankauan Efraín. Nimitstataujtia xikinmaka 34 kilos* de plata uan tasal para ojpa motapatiliskej’”. 23 Naamán kiluij: “Xikui 68 kilos uan tajko* de plata”. Satepan ke Naamán kitataujtij Guehazí maj kikui tein kimakaya, kikalakij nejon plata uan tasal itech ome koxtalmej uan kinmakak ome itakeualuan. Yejuan kimamajtiajkej uan kiyekantiajkej Guehazí.
24 Keman ajsikej Ofel,* Guehazí kinkuilij takeualmej ome koxtalmej tein kimamajtiayaj uan kinkalakij kalijtik. Satepan kiniluij takeualmej maj yakan. Keman takeualmej yajkej, 25 kiajsito iteko uan moketsak inakastan. Uan Eliseo kitajtanij: “¿Kani tiajka Guehazí?”. Guehazí kinankilij: “Amo kanaj niajka tejuatsin”. 26 Sayoj ke Eliseo kiluij: “¿Timoluia ke amo nikmati ke timotalojteuak para tikajsitiuj nejon takat uan ke yejua temok de icarro para mouan tajtos? ¿Timoluia ke kuali yetok maj tikuikan plata, tasal, ichkamej,* kuakuejmej, talmej kampa toktok olivojkoujmej oso kampa kitokaj uvas uan takamej uan siuamej akin techtekitiliskej? 27 Yejua ika, tejua mitskuiti lepra tein kipiaya Naamán. Uan nochin mokoneuan nochipaya kipiaskej lepra”. Guehazí kikaujteuak Eliseo uan keman kistiaya kipiayaya lepra uan nochi inakayo pochiktiak kemej sekti.
6 Tanauatianij* kiluijkej Eliseo: “Nikan kampa mouan tinemij amo tiakij, semi tititichaktokej.* 2 Timitstataujtiaj xitechkaua maj tiktejtekitij koujmej tatenoj den ueyiat Jordán uan maj ompa timochijchiuilikan se kali kampa tinemiskej”. Eliseo kiniluij: “Xiakan”. 3 Semej tanauatianij kiluij: “¿Uelis touan tias?”. Eliseo kinankilij: “Kemaj, namouan nias”. 4 Eliseo iniuan yajki. Keman ajsikej ueyiat Jordán peuak kitejtekij koujmej. 5 Keman semej tanauatianij kitejtektoya kouit, kuakopinik ihacha uan uetsito aijtik. Yejua ika chikauak kijtoj: “¡Nimotauikaltijya tejuatsin! ¡Sayoj nechtaneujtijkaj!”. 6 Itekitikauj toTajtsin Dios kitajtanij:* “¿Kanika pankalakik?”. Tanauatijkej kinextilij kanika. Eliseo kimatekik se kouit, kitamotak kampa pankalakik hacha uan hacha nesiko aixko. 7 Eliseo kiluij maj kikixti uan tanauatijkej kinaltilanak uan kikixtij.
8 Se tonal, akin tekiuajtia Siria kinteuito akin nemiaj itech xolal Israel. Kinixejekoltij akin kinixyekanayaj isoldados toni kichiuaskiaj uan no kiniluij kani kitaliskiaj ininkaltsitsin.* 9 Itekitikauj toTajtsin Dios tanauatij maj kiitatij akin tekiuajtia itech xolal Israel uan maj kiluikan: “Sirios temotokej itech ne ojti, yejua ika amo ompa xipano”. 10 Yejua ika, akin tekiuajtia itech xolal Israel kititanik aksa* maj kinnejmachtiti soldados akin yetoyaj kampa sirios kitaliskiaj ininkaltsitsin. Uan Eliseo kisentokaya kimatiltiaya akin tekiuajtia itech xolal Israel kani kitalijkaj sirios ininkaltsitsin, yejua ika tekiuaj amo ompa panouayaok. Eliseo miakpa kichiuak nejon.
11 Akin tekiuajtia Siria semi kualanik. Yejua ika kinsentilij akin kinixyekanayaj isoldados uan kiniluij: “¡Xikijtokan akoni kipaleuijtok akin tekiuajti itech xolal Israel!”. 12 Semej akin kinixyekanaya isoldados kiluij: “Tejuatsin, tejuan amo teyi tikiluijkej, ta nochi kiluia Eliseo itanauatijkauj Dios ompa Israel. Yejua kimatiltia tekiuaj tein tejua tikijtoua ne kampa tikochi”. 13 Akin tekiuajtia Siria kijtoj: “Xitatsintokatij kani yetok para nikintitanis soldados maj kikitskitij”. Keman kimatkej, kiluitoj tekiuaj: “Yetok ompa Dotán”. 14 Tekiuaj niman kintitanik miakej soldados. Seki nejon soldados yayaj itech caballos uan sekin yayaj itech carros tein kikuiaj keman tateuiayaj. Yejuan ajsikej youak uan kiyoualojkej ueyi xolal.
15 Akin kitekitiliaya itekitikauj toTajtsin Dios kualkan meuak. Keman kalankisak, kinitak miakej soldados akin yayaj itech caballos uan akin yetoyaj itech carros tein kikuiaj keman tateuiayaj. Nochin nejon soldados kiyoualojtoyaj ueyi xolal. Takat niman kiluij Eliseo: “Noteko, tel miakej techyoualojtokej ¿toni tikchiuatij?”. 16 Sayoj ke Eliseo kiluij: “Amo ximoui, porin okachi miakej techpaleuiaj tejuan ke akin kinpaleuiaj yejuan”. 17 Uan Eliseo peuak kitataujtia Dios: “Jehová, nimitstataujtia xikixtajtapo para maj ueli kinita akin techyoualojtokej”. Jehová niman kiixtajtapoj uan takat uelik kiitak ke kampa tepeyoj yetoyaj miak caballos uan carros tein kemej yeskia xotatoyaj.
18 Keman sirios peuak temouaj para kikitskiskej Eliseo, yejua kitataujtij Jehová: “Nimitstataujtia xikchiua maj nochin nejin soldados amo tachiakanok”. Uan Dios kichiuak maj ixpojpoliuikan ijkon kemej Eliseo kitajtanijka maj kichiua. 19 Eliseo kiniluij: “Takat akin nankitemouaj amo yetok itech nejin ueyi xolal. Xinechtojtokakan* para maj namechuika kampa yetok”. Sayoj ke Eliseo kinuikak Samaria.
20 Keman ajsikej Samaria, Eliseo kijtoj: “Jehová, nimitstataujtia xikinixtajtapo”. Keman Jehová kinixtajtapoj, yejuan kiitakej ke yetoyaj tatajko de Samaria. 21 Keman akin tekiuajtia itech xolal Israel kinitak, kiluij Eliseo: “¿Toni maj nikchiua tejuatsin? ¿Tikneki maj nikinmikti?”. 22 Sayoj ke Eliseo kiluij: “Amo xikinmikti. ¿Xe tikinmiktia akin tikinkitskia keman tiouj titateuiti? Xikinmaka pantsin uan at para maj takuakan uan maj tatayikan. Keman tamitakuaskej, maj mokepakan kampa yetok ininteko”. 23 Tekiuaj kichiuak se ueyi tatakualis uan sirios takuajkej uan tatayikej. Keman tamitakuajkej, kintitanik kampa yetoya ininteko. Uan soldados sirios akin tachtekiaj amo kemanok tachtekitoj itech xolal Israel.
24 Panok tiempo uan Ben-Hadad akin tekiuajtia Siria kinsentilij nochin isoldados. Yejuan pankiskej Samaria uan kitamiyoualojkej ueyi xolal. 25 Yejua ika tatamik ompa Samaria uan akin ompa nemiaj amo kipiayajok toni kikuaskej. Kemej uejkauak kiyoualojtoyaj Samaria, itsontekon se burro patiyouak uan kikouayaj ika 912 gramos* de plata. Uan para kikouaskej ome tamatsol* ikuit paloma kiixtauayaj 57 gramos* de plata. 26 Akin tekiuajtia itech xolal Israel nejnentoya ikuapan tepamit tein kiyoualouaya ueyi xolal. Keman se siuat kiitak tekiuaj, kitsajtsilij: “¡Noteko, xinechpaleui!”. 27 Tekiuaj kinankilij: “Komo Jehová amo mitspaleuia, ¿keniuj uelis nejua nimitspaleuis? ¿Timoluia ke uelis nimitsmakas tein tikuas, vino oso aceite?”. 28 Uan tekiuaj kitajtanij: “¿Toni mitspanok?”. Siuat kinankilij: “Nejin siuat nechiluij: ‘Maj axkan tikuakan mokonetsin uan mosta tikuaskej nokonetsin’. 29 Yejua ika tikchijchiujkej nokonetsin uan tikuajkej. Mostika nikiluij: ‘Xikualkui mokonetsin para maj tikuakan’, sayoj ke siuat kitatij”.*
30 Keman tekiuaj kikakik tein siuat kiluij, kitsayanak itasal. Nejnentiajki tepankuako uan akin ompa yetoyaj kiitakej ke tatampa de itasal motalilijka tasal tein teajuayotia. 31 Tekiuaj kijtoj: “¡Nejin tonal nikechkotonati Eliseo iokichpil Safat! ¡Maj Dios semi nechtatsakuilti komo amo ijkon nikchiua!”.
32 Tekiuaj kititanik se takat maj youi ichan Eliseo uan satepan yejua no yajki. Ijkuak, Eliseo tokotsyetoya ichan uan no iuan tokotsyetoyaj taixyekananij. Sayoj ke achto ke takat ajsiskia ichan Eliseo, yejua kiniluij taixyekananij: “Nejin tekiuaj akin iokichpil se temiktijkej kiualtitanik se takat maj nechkechkotonaki. Xinaltachixtokan uan xitatsakuakan keman nankiitaskej ke ejkotiuitsya. Ximoketsakan itech puerta uan xiktsakuilikan para maj amo tatapo. Taikan ualajtok iteko”. 33 Takat akin tekiuaj kititanik ajsik keman Eliseo kinnojnotstoyaok taixyekananij. Tekiuaj no ajsik uan kijtoj: “Jehová yejua akin techtajyouiltijtok. Nenkaj nikchixtok maj Jehová techpaleui”.
7 Eliseo kijtoj: “Xikakikan tein Jehová kitematiltia. Yejua nejin tein Jehová kijtoua: ‘Mosta kemej nejin hora naui kilo* harina tein kuali kikaujtoskej a 12 gramos* de plata. Uan chikueyi kilo* cebada kikaujtoskej a 11 gramos de plata. Ijkon kinamakatoskej puertajtenoj de Samaria’”.* 2 Keman itekitikauj toTajtsin Dios kijtoj nejin, soldado akin tekiuaj okachi iuan takuaujtamatia kiluij: “Maski Jehová tataposkia ne iluikak uan kipanpixoskia* trigo, ipa amo uelis mochiuas tein tikijtoua”. Eliseo kinankilij: “Tikitas ke ijkon mochiuas, sayoj ke amo tikuas nion teyi”.
3 Puertajtenoj den ueyi xolal tokotsyetoyaj naui takamej akin kipiayaj pitsotik kokolis* tein monotsa lepra. Yejuan moiluiayaj: “Nenkaj nikan tikchixtokej maj timikikan. 4 Komo tikalakij ueyi xolal ipa timayanmikiskej. Uan komo timokauaj nikan kampa titokotsyetokej ipa timikiskej. Yejua ika, okachi kuali maj tiakan kampa sirios kitalijkej ininkaltsitsin.* Komo techikneliaj amo techmiktiskej, sayoj ke komo amo techikneliaj, tak maj timikikanya”. 5 Yejua ika, keman tapoyauik moketsteujkej uan yajkej kampa sirios kitalijkej ininkaltsitsin. Keman ompa ajsikej, amo akin yetoya.
6 Jehová kichiujka maj sirios kikakinij ke ualayaj tel miakej caballos uan carros tein soldados kikuiaj keman tateuiayaj. Uan sirios moiluijkej: “¡Xikakikan! Akin tekiuajti itech xolal Israel kintakeuak akin kinixyekanaj hititas uan akin kinixyekanaj egipcios para maj techteuikij”. 7 Niman moketsteujkej uan cholojkej keman tapoyaujtoyaya. Kinkaujteujkej ininkaltsitsin, inincaballos uan ininburros. Ijkon takaujteujkej uan cholojkej para maj amo kinmiktikan.
8 Keman takamej akin kipiayaj lepra ajsikej kampa sirios kitalijkej ininkaltsitsin, kalakkej itech se kaltsin uan peuak takuaj uan tatayij. No kikuikej plata, oro uan tasal uan kitatitoj.* Satepan mokepkej uan kalakitoj itech okse kaltsin, no kikuikej tein ompa onkaya uan no kitatitoj.
9 Yejuan moiluijkej: “Amo kuali yetok tein tikchiujtokej. Semi kuali tein mochiuak, yejua ika moneki tiktematiltiskej. Komo timochiaj maj tanesi uan amo teyi tikijtouaj, techtatsakuiltiskej. Okachi kuali maj tiakan tikinmatiltitij uejueyi chiuanimej akin kitekitiliaj tekiuaj”. 10 Yejua ika yajkej ueyi xolal uan kinnotskej akin tajpiayaj puertajtenoj uan kiniluijkej: “Tiajkaj kampa sirios kitalijkej ininkaltsitsin, sayoj ke amo akin tikitakej nion tikakkej teisa. Sayoj ompa ilpitoyaj* caballos uan burros uan ininkaltsitsin ompa yetoyaj”. 11 Akin tajpiayaj puertajtenoj kinmatiltijkej akin nemiaj ichan tekiuaj tein kiniluijkej takamej akin kipiayaj lepra.
12 Tekiuaj niman meuak uan kiniluij uejueyi chiuanimej akin kitekitiliayaj: “Namechiluiti tein kinemilijtokej kichiuaskej sirios. Kemej yejuan kimatij ke amo tikpiaj tein tikuaskej, kiskej de ininkaltsitsin uan yajkej motatitoj. Yejuan kinekij maj tikisakan de toueyi xolal para uelis techkitskiskej uan kalakiskej”. 13 Semej uejueyi chiuanimej akin kitekitiliaya tekiuaj kiluij: “Nimitstataujtia xikinkaua seki takamej maj tachiatij. Mokauajok seki caballos itech ueyi xolal. Maj kinuikakan makuil uan maj yakan, porin komo youij oso komo mokauaj touan* ipa mikiskej kemej nochin akin mikkejya. Amo uejkaua ipa tinochin timikitij. Maj tikintitanikan maj tachiatij para tikmatiskej toni panok”. 14 Yejua ika nejon takamej kinkuiteujkej ome carros tein caballos kitilantiayaj. Tekiuaj kintitanik maj tachiatij kampa sirios kitalijkaj ininkaltsitsin. 15 Yejuan kintemojtiajkej sirios hasta ueyiat Jordán. Keman yajtoyaj kiitakej ke sirios kitamottiajkej tasal uan okseki taman keman cholojtoyaj. Nejon takamej mokepkej uan kiluitoj tekiuaj tein kiitakej.
16 Yejua ika akin kayomej Samaria yajkej kampa sirios kitalijkaj ininkaltsitsin uan mokuilitoj nochi tein kipiayaj. Ijkon mochiuak tein Jehová kijtojka uan naui kilo* harina tein kuali kikaujtoyaj a 12 gramos* de plata. Uan chikueyi kilo* cebada kikaujtoyaj a 11 gramos de plata. 17 Tekiuaj kiluijka soldado akin okachi iuan takuaujtamatia maj tajpia puertajtenoj. Sayoj ke akin nemiaj itech ueyi xolal kitopeujtikiskej, ipanko panokej uan mikik ijkon kemej itekitikauj toTajtsin Dios kijtojka keman tekiuaj temoka kiitato. 18 Mochiuak ijkon kemej itekitikauj toTajtsin Dios kiluijka tekiuaj: “Mosta kemej nejin hora naui kilo harina tein kuali kikauaskej a 12 gramos de plata. Uan chikueyi kilo cebada kikauaskej a 12 gramos de plata. Ijkon kinamakatoskej puertajtenoj de Samaria”. 19 Sayoj ke isoldado tekiuaj kiluijka itekitikauj toTajtsin Dios: “Maski Jehová tataposkia ne iluikak uan kipanpixoskia trigo, ipa amo uelis mochiuas tein tikijtoua”. Uan Eliseo kinankilijka: “Tikitas ke ijkon mochiuas, sayoj ke amo tikuas nion teyi”. 20 Uan yejua nejon tein mochiuak, porin akin kayomej Samaria kitopeujtikiskej uan kimiktijkej puertajtenoj de Samaria.
8 Eliseo kinojnotsak inan okichpiltsin akin kichiujka maj oksepa nemi uan kiluij: “Xiouj okseko xichanchiuati iniuan mochankauan. Xiktemo kani uelis namokaltaliskej, porin Jehová kitematiltij ke nikan tatasojtiti chikome xiuit”. 2 Uan siuatsin kichiuak tein kiluij itekitikauj toTajtsin Dios. Yejua yajki iniuan ichankauan uan mokaltalijkej kampa nemiaj filisteos. Ompa chanchiujkej chikome xiuit.
3 Keman panok chikome xiuit, siuatsin mokepak uan kiitato tekiuaj. Yejua yaya kitajtaniti maj kikepilikan ichan uan ital. 4 Ijkuak, tekiuaj iuan monojnotstoya Guehazí akin katka itakeual itekitikauj toTajtsin Dios. Tekiuaj kiluij Guehazí: “Xinechtapoui nochi milagros tein kichiuani Eliseo”. 5 Keman Guehazí kitapouijtoya tekiuaj keniuj Eliseo kichiujka maj oksepa nemi se okichpiltsin, ajsito inan nejon okichpiltsin. Yejua yajki kitajtanito tekiuaj maj kikepilikan ichan uan ital. Guehazí niman kiluij tekiuaj: “Tejuatsin, yejua nejin siuatsin uan yejua nejin iokichpiltsin akin Eliseo kichiuak maj oksepa nemi”. 6 Yejua ika tekiuaj kiluij siuatsin maj kitapoui nochi tein panoka uan yejua kitapouij. Satepan tekiuaj kinauatij se ueyichiujkej maj kipaleui siuatsin. Tekiuaj kiluij: “Xikepili nochi tein iaxka uan xikixtauili nochi tein kitaniskia komo tatokaskia desde keman yajki”.
7 Se tonal Eliseo yajki Damasco. Ijkuak, Ben-Hadad akin tekiuajtia Siria mokokouaya. Yejua ika aksa* kiitato Ben-Hadad uan kiluij: “Itekitikauj akin yekmelauj Dios yetok nikan Damasco”. 8 Uan tekiuaj kiluij Hazael: “Xiouj xikitati itekitikauj akin yekmelauj Dios uan xikuikili teisa. No xikilui maj kitajtani* Jehová ox nipajtiti”. 9 Hazael kintamamaltij 40 camellos uan yajki kiitato Eliseo. Camellos kimamajtiayaj miak taman tein okachi kuali tein onkaya Damasco. Keman Hazael ajsik, moketsato iixpan Eliseo uan kiluij: “Motekitikauj Ben-Hadad akin tekiuajti Siria nechualtitanik maj nimitstajtaniki ox pajtis”. 10 Eliseo kinankilij: “Xiouj xikiluiti ke pajtis, maski tein melauj Jehová nechmatiltij ke mikiti”. 11 Eliseo uejkauak kiixitstoya Hazael hasta ke Hazael mopinaujmatik. Uan itekitikauj toTajtsin Dios peuak choka. 12 Yejua ika Hazael kitajtanij: “Noteko, ¿keyej tichoka?”. Uan Eliseo kinankilij: “Porin kuali nikmati ke semi tikintajyouiltis akin nemij itech xolal Israel. Tikintikuiltis uejueyi xolalmej kampa kuali tatsaktok, tikinmiktis ika machete tein ojkan tenej* soldados akin okachi kuali tateuiaj, tikintelmagas ininkoneuan israelitas hasta tikinmiktis uan tikinpoxtsayanas siuamej akin kokoxkayetoskej”. 13 Yejua ika Hazael kijtoj: “Nejua amo uelis nikchiuas tein tikijtoua porin amo teyi nichiujkej”.* Sayoj ke Eliseo kiluij: “Jehová nechmatiltij ke tejua titekiuajtiti Siria”.
14 Hazael yajki uan mokepak kampa yetoya iteko. Keman ajsik, tekiuaj Ben-Hadad kitajtanij: “¿Toni mitsiluij Eliseo?”. Hazael kinankilij: “Nechiluij ke tipajtiti”. 15 Sayoj ke mostika, Hazael kiapachoj se ayat uan kiixtalilito tekiuaj. Ika kiixmajpachojtoya hasta ke tekiuaj ijyomikik. Uan Hazael peuak tekiuajti.
16 Keman Jehoram iokichpil Acab makuil xiuitya tekiuajtitoya itech xolal Israel, Jehoram iokichpil tekiuaj Jehosafat kiixtalijkej para tekiuajtis ompa Judá. Ijkuak, Jehosafat tekiuajtitoyaok ompa Judá. 17 Jehoram kipiaya 32 xiujmej keman peuak tekiuajti, nemia Jerusalén uan tekiuajtik chikueyi xiuit. 18 Tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujkaj akin tekiuajtikaj itech xolal Israel. Kemej monamiktij iuan iichpoch Acab, kichiuak ijkon kemej kichiujkaj ichankauan Acab. Jehoram kichiuaya tein Jehová amo kiyolpaktia. 19 Sayoj ke Jehová amo kinekik kinixpolos akin nemiaj Judá porin kitasojtaya itekitikauj David uan motenkaujka iuan ke nochipa semej ikoneuan taixyekanaskia.*
20 Keman Jehoram tekiuajtitoyaok Judá, akin nemiaj Edom amo kinekkejok maj kinixyekanakan akin nemiaj Judá uan kinixnamikkej. Satepan kiixtalijkej se tekiuaj para maj kinixyekana. 21 Yejua ika Jehoram yajki Zaír uan kinuikak nochi icarros tein kikuia keman tateuiaya. Keman ompa yetoyaya, soldados edomitas kiyoualojkej Jehoram uan no kinyoualojkej akin kinixyekanayaj soldados akin kinuikayaj carros. Sayoj ke Jehoram meuak de youak uan kinteuito soldados edomitas. Jehoram kintanik uan soldados* cholojkej uan yajkej ininchan. 22 Sayoj ke akin nemij Edom kisentokaj kinixnamikij akin tekiuajtij Judá hasta axkan. Ijkuak, akin nemiaj Libná no kiixnamikkej akin tekiuajtia Judá.
23 Nochi okseki taman tein kipanok Jehoram uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. 24 Uan Jehoram momikilij* uan kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka David. Kitokkej kampa kintokkaj iuejkaujtatuan. Satepan Ocozías iokichpil Jehoram peuak tekiuajti.
25 Keman Jehoram iokichpil Acab 12 xiujmejya tekiuajtitoya itech xolal Israel, Ocozías iokichpil tekiuaj Jehoram peuak tekiuajti Judá. 26 Ocozías kipiaya 22 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik se xiuit. Inan monotsaya Atalía uan katka iixuiuj* Omrí akin tekiuajtia itech xolal Israel. 27 Ocozías tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujkaj ichankauan Acab. No kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia ijkon kemej kichiujkaj ichankauan Acab porin itat monamiktijka iuan se iichpoch Acab. 28 Uan Ocozías yajki Ramot-Galaad iuan Jehoram para kiteuiskej Hazael akin tekiuajtia Siria, sayoj ke sirios kikokojkej Jehoram. Itat Jehoram katka Acab. 29 Yejua ika tekiuaj Jehoram mokepak Jezreel para moseuis uan pajtis, porin sirios kikokojkaj ompa Ramá keman moteuito iuan Hazael akin tekiuajtia Siria. Kemej Jehoram iokichpil Acab kikokojkaj,* Ocozías iokichpil Jehoram temok Jezreel para kiitatiuj. Ocozías tekiuajtia Judá.
9 Tanauatijkej* Eliseo kinotsak semej tanauatianij* uan kiluij: “Xiktenpanajokui motasal uan xikilpi* motajkoyan. Ximoijsiuili, xiouj Ramot-Galaad uan xikuika nejin kontsin tein kipia aceite. 2 Keman tiajsis ompa, ika xitajtani Jehú. Yejua iokichpil Jehosafat uan iueyitat monotsa Nimsí. Yejua yetos iniuan okseki takamej akin no kinixyekanaj soldados. Xikilui ke tikneki tiknojnotsas uan xikuika kalijtik kampa amo akin namechkakis. 3 Keman nanyetoskejya kalijtik, xikuatekili aceite uan xikilui: ‘Jehová kijtoua: “Nimitsixtalia xitekiuajti itech xolal Israel”’. Satepan xitatapo uan xicholojteua”.
4 Itakeual tanauatijkej Eliseo yajki Ramot-Galaad. 5 Keman ajsik, takamej akin kinixyekanayaj soldados ompa tokotsyetoyaj. Takeual kijtoj: “Noteko, nechualtitankej maj nimitsmatiltiki teisa”. Jehú kitajtanij:* “¿Akoni tikneki tiknojnotsas?”. Takeual kinankilij: “Tejua noteko”. 6 Jehú moketsak uan kalakitoj kalijtik. Keman yetoyajya kalijtik, takeual kikuatekilij aceite uan kiluij: “Jehová ininDios israelitas kijtoua: ‘Nimitsixtalia xikinixyekana israelitas akin pouij itech ixolal Jehová. 7 Xikinixpolo nochin ichankauan moteko Acab. Jezabel kinmiktij notanauatijkauan uan okseki notekitikauan, yejua ika nejua Jehová nikintaxtaualtis. 8 Nochin ichankauan Acab mikiskej. Nikinixpoloti itech xolal Israel nochin iokichpipiluan* Acab, hasta akin okachi teikneltijkej uan amo ueli mopaleuiaj. 9 Ijkon kemej nikinixpoloj ichankauan Jeroboán iokichpil Nebat uan ichankauan Baasá iokichpil Ahíya, no ijkon nikinixpoloti ichankauan Acab. 10 Uan amo akin kitokas Jezabel, ta itskuimej kikuaskej itech tal tein yetok ompa Jezreel’”. Keman takeual kitamiiluij nejin, tatapoj uan cholojteuak.
11 Keman Jehú mokepak kampa yetoyaj oksekin akin no kinixyekanayaj soldados, yejuan kitajtanijkej: “¿Teisa panok? ¿Keyej mitsitako ne mijmikilot?”. Jehú kinnankilij: “Ipa nankimattokejya toni kichiuaj ne takamej uan keniuj tajtouaj”. 12 Sayoj ke yejuan kiluijkej: “¡Nejon amo melauj! Xitechyekiluia toni mitsiluij”. Uan Jehú kintapouij tein takat kiluijka. Satepan kiniluij tein takat no kijtoj: “Jehová kijtoua: ‘Nimitsixtalia xitekiuajti itech xolal Israel’”. 13 Keman kiniluij nejon, nochin takamej mokixtilijkej inintasal tein tapani motalilijkaj uan kisoujkej itech escalones. No kipitskej kuaomit uan kijtojkej: “¡Jehú kiixtalijkej kemej tekiuaj!”. 14 Uan Jehú peuak kiixnamiki Jehoram.
Achto ke panoskia nejon, Hazael akin tekiuajtia Siria kinteuito israelitas, yejua ika Jehoram uan nochin isoldados yajkaj tateuitoj Ramot-Galaad para kinpaleuiskej israelitas. 15 Sirios semi kikokojkej tekiuaj Jehoram keman moteuito iuan Hazael akin tekiuajtia Siria. Yejua ika mokepak Jezreel para mopajtis.
Satepan Jehú kijtoj: “Komo yekmelauj nanechpaleuiaj, amo xikauakan maj nion akin kisa de nejin ueyi xolal uan maj youi Jezreel kitetapouiti tein mochiujtok”. 16 Keman kitamiijtoj nejon, Jehú tejkok* itech icarro tein kikuia para tateuis uan yajki Jezreel porin ompa yetoya Jehoram. Yejua uetstoya porin mokokouaya. Uan Ocozías akin tekiuajtia Judá temoka kiitato. 17 Ompa Jezreel yetoya se tajpixkej itech uejkapan kali. Keman tajpixkej kiuejkaitak Jehú uan nochin takamej akin iuan ualayaj, kijtoj: “Ualajtokej miakej takamej”. Uan Jehoram kijtoj: “Xiknotsati se soldado uan xikilui maj kinnamikiti itech icaballo uan maj kintajtani: ‘¿Toni nankikuikij? ¿Nankitemokij maj kuali timouikakan?’”. 18 Yejua ika se soldado yajki itech icaballo kinnamikito uan kiniluij: “Tekiuaj kijtoua: ‘¿Toni nankikuikij? ¿Nankitemokij maj kuali timouikakan?’”. Sayoj ke Jehú kinankilij: “Nejon amo motekiuj. ¡Xiouj ne taikampa uan xinechtojtoka!”.*
Satepan, tajpixkej oksepa kitematiltij: “Soldado kinajsito, sayoj ke ayamo mokepa”. 19 Yejua ika tekiuaj kititanik okse soldado. Soldado yajki itech icaballo, uan keman kinajsito kiniluij: “Tekiuaj kijtoua: ‘¿Toni nankikuikij? ¿Nankitemokij maj kuali timouikakan?’”. Sayoj ke Jehú kinankilij: “Nejon amo motekiuj. ¡Xiouj ne taikampa uan xinechtojtoka!”.
20 Tajpixkej oksepa kitematiltij: “Soldado kinajsito, sayoj ke ayamo mokepa. Uan akin ualtayekana moita ke yejua Jehú iixuiuj* Nimsí, porin eliuis kiualkui icarro”. 21 Jehoram kijtoj: “¡Xikinilpikan caballos itech nocarro!”. Uan itakeualuan kinilpijkej caballos itech icarro tein kikuia para tateuis. Satepan Jehoram akin tekiuajtia itech xolal Israel uan Ocozías akin tekiuajtia Judá kinamikitoj Jehú. Sejse tekiuaj yajki itech icarro tein kikuia para tateuis. Kinamikitoj Jehú kampa yetok ital Nabot akin katka kayot Jezreel.
22 Keman Jehoram kiitak Jehú, kitajtanij: “¿Toni tikuiko Jehú? ¿Tiktemoki maj kuali timouikakan?”. Jehú kinankilij: “¿Keniuj uelis kuali timouikaskej, ta monan kisentoka auilnemi* uan kisentoka kichiua tein kichiuaj naualmej?”. 23 Jehoram niman kimalakachoj icarro para cholos uan kiluij Ocozías: “¡Techichtakauijkej Ocozías!”. 24 Jehú kitamotilij Jehoram se flecha. Flecha motokato ipanko uan nalkisato itech iyolo. Jehoram uetsito itech icarro uan mikik. 25 Uan Jehú kiluij Bidcar akin kinixyekanaya seki isoldados: “Xiknaltamota ne kampa yetok ital Nabot akin katka kayot Jezreel. ¿Tikelnamiki ke Jehová kijtoj keniuj kitatsakuiltiskia Acab, itat Jehoram? Tejuan tiayaj itech tocarros uan tiktojtokatiayaj Acab. 26 Ijkuak, Jehová kiluij Acab: ‘Yalua nikitak keniuj mikkej Nabot uan ikoneuan. Nejua Jehová nimitsyekiluia ke itech nejin tal nimitstaxtaualtis tein tikchiuak’. Yejua ika, ijkon kemej kijtoj Jehová, xikui Jehoram uan xiknaltamota ne kampa yetok ital Nabot”.
27 Ocozías akin tekiuajtia Judá cholojteuak keman kiitak tein panok. Kipanauij se ueyi tal kampa kitokkaj miak taman. (Satepan, Jehú motaloj para kitokatias Ocozías uan kijtoj: “¡No xikmiktikan!”. Ocozías pankistiaya itech icarro para ajsis Gur, tein amo uejka yetok de Ibleam. Keman pankistiaya, kitamotilijkej se flecha uan kikokojkej. Sayoj ke kisentokak choloj, ajsik Meguidó uan ompa mikik. 28 Itakeualuan Ocozías kiuikakej hasta Jerusalén itech se carro tein kikuiaj keman tateuiayaj. Kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka David kampa kintokkaj iuejkaujtatuan. 29 Ocozías peuak tekiuajti ompa Judá keman Jehoram iokichpil Acab 11 xiujmejya tekiuajtitoya).
30 Jezabel kimatik ke Jehú ajsik Jezreel. Yejua ika kikuik pintura tiltik uan moixtajtalilij, moxiluij uan moketsak itech iventana uan pantachiak. 31 Jehú kalaktiaya itech ueyi xolal uan Jezabel kitajtanij: “¿Tikelnamiki keniuj tamik Zimrí akin kimiktij iteko?”. 32 Jehú ajkotachiak uan tajtanik: “¿Akoni nechpaleuia?”. Niman kipanitakej ome oso eyi uejueyi chiuanimej akin tekitiaj ichan tekiuaj. 33 Jehú kiniluij: “¡Xikpankajkauakan!”. Uan yejuan niman kipankajkaujkej. Iesyo Jezabel motamipijpisuij itech tepamit uan itech caballos. Jehú ipanko panok ika icarro tein kikuia para tateuis. 34 Satepan Jehú kalakik uan peuak takua uan tatayi. Keman tamitakuaj kijtoj: “Xiakan xiktokatij ne siuasol akin tel amo yolkuali, porin iichpoch se tekiuaj”. 35 Sayoj ke keman yayaj kikuitij para kitokaskej, sayoj kiajsikej itsontekomat, imetsuan uan imauan. 36 Keman kiluitoj Jehú tein panoka, yejua kijtoj: “Axkan mochiuak tein Jehová kijtojka. Yejua kiluijka itekitikauj Elías akin kayot Tisbe maj kitematilti nejin: ‘Itskuimej kikuaskej Jezabel itech tal tein yetok ompa Jezreel. 37 Uan inakayo Jezabel mochiuas abono itech tal tein yetok ompa Jezreel. Ijkon amo akin kiixmatisok uan kijtos “Yejua nejin katka Jezabel”’”.
10 Acab kinpiaya 70 ikoneuan* ompa Samaria. Yejua ika Jehú kinijkuiloj seki amamej uan tanauatij maj kinkauatij Samaria. Nejon amamej kintitanilij uejueyi chiuanimej akin kayomej Jezreel. No kintitanilij taixyekananij israelitas uan akin kiniskaltijtoyaj ikoneuan Acab.* Jehú kinijkuilouilij: 2 “Ikoneuan namoteko namouan yetokej uan no nankipiaj carros uan teposmej tein nankikuij para nantateuiskej. No nankipiaj caballos uan nanyetokej itech se ueyi xolal kampa tatsaktok ika uejueyi tepamit. Keman namechmakaskej nejin amat, 3 xikixtalikan semej ikoneuan namoteko para maj peua tekiuajti. Xikixtalikan akin nankiitaskej ke okachi kinamiki maj kiixpata itat. Uan satepan xitateuikan para maj semej ikoneuan namoteko kisentoka tekiuajti”.
4 Sayoj ke yejuan semi moujkej uan kijtojkej: “Tejuan ipa amo uelis tiktaniskej, ta kintanikya ome tekiuanij”. 5 Yejua ika akin kinixyekanaya akin tekitiaj ichan tekiuaj, akin taixyekanaya itech ueyi xolal, taixyekananij israelitas uan akin kiniskaltijkej ikoneuan Acab kinauatijkej aksa* maj kiluiti Jehú: “Tejuan timotakeualuan uan tikchiuaskej nochi tein titechiluis. Amo akin tikixtaliskej maj tekiuajti. Xikchiua tein tikitas ke kuali yetok”.
6 Jehú oksepa kintajkuilouilij uan kiniluij: “Komo nejua nanechpaleuiaj uan nankinekij nanechtakamatiskej, xikinkechkotonakan ikoneuan namoteko. Uan mosta kemej nejin hora xiualakan nikan Jezreel uan xinechinualkuilikan inintsontekonuan”.
Setenta ikoneuan tekiuaj yetoyaj iniuan uejueyi chiuanimej den ueyi xolal. Nejon uejueyi chiuanimej kiniskaltijtoyaj ikoneuan tekiuaj. 7 Keman kilerojkej amat niman kinkitskijkej 70 ikoneuan tekiuaj uan kinmiktijkej. Kikalakijkej inintsontekonuan itech seki chikiujmej uan kititanilijkej Jehú ompa Jezreel. 8 Se takat kiluito Jehú: “Kinualkuikejya inintsontekonuan ikoneuan tekiuaj”. Uan Jehú kijtoj: “Xikintalikan puertajtenoj den ueyi xolal uan ojkan xikinxelokan. Ompa maj yetokan hasta mosta kualkan”. 9 Mostika kualkan Jehú kisak, moketsato ininixpan nochin akin nemiaj itech ueyi xolal uan kiniluij: “Namejuan amo teyi nankichiujkej, ta nejua nikixnamikik noteko uan nikmiktij. Sayoj ke ¿akoni kinmiktij nejin ikoneuan tekiuaj? 10 Jehová kiluijka Elías maj kitematilti tein kinchiuiliskia ichankauan Acab uan axkan Jehová ijkon kichiujtok. Yejua ika, kuali xikmatikan ke mochiuati nochi tein Jehová kijtojka”. 11 Uan ompa Jezreel, Jehú no kinmiktij nochin ichankauan Acab akin mokauayajok. No kinmiktij nochin takamej akin kitekitilijkaj Acab uan katkaj uejueyi chiuanimej. Kinmiktij akin kuali iuan mouikakaj uan tiopixkamej akin kitekitilijkaj. Amo kikauak nion se, ta nochin kinmiktij.
12 Satepan Jehú yajki Samaria. Itech ojti tein kikuik para ajsis Samaria yetoya kali kampa ichkatajpianij kinpanximayaj* ininichkauan.* 13 Jehú ompa kinnamikik iparientes* Ocozías akin tekiuajtika Judá. Keman kinitak kintajtanij:* “¿Nanakonimej namejuan?”. Yejuan kinankilijkej: “Tejuan tiiparientes Ocozías. Titemotokej porin tikinitatij ikoneuan tekiuaj uan ikoneuan inan tekiuaj.* Tiknekij tikmatiskej ox paktokej”. 14 Jehú niman tanauatij: “¡Xikinkitskikan!”. Yejua ika niman kinkitskijkej uan kinmiktijkej tanakastan den ueyi talkoyok tein kichijchiujkaj para kisentiliskej at. Nejin ueyi talkoyok yetoya tanakastan den kali kampa ichkatajpianij kinpanximayaj ininichkauan. Katkaj 42 takamej uan nochin kinmiktijkej.
15 Keman Jehú yajki, kinamikito Jehonadab iokichpil Recab akin ipa ualaya kinamikiki. Keman kitajpaloj, kitajtanij: “¿Yekmelauj tinechpaleuia ijkon kemej nejua no nimitspaleuia?”.
Jehonadab kinankilij: “Kemaj”.
Jehú kiluij: “Komo yekmelauj tinechpaleuia, xinechualmaka momay”.
Jehonadab momamelauak, uan Jehú kimatilanak uan kitejkoltij* itech icarro tein kikuia para tateuis. 16 Keman kitejkoltij kiluij: “Nouan xiouj uan tikitas ke amo nikaua maj nion akin kiixnamiki Jehová”. Uan Jehú kiuikak Jehonadab itech icarro tein kikuia para tateuis. 17 Jehú ajsik Samaria uan kinmiktij nochin ichankauan Acab uan nochin akin kipaleuiayaj. Kintamimiktij nochin ijkon kemej Jehová kiluijka Elías ke kichiuaskia.
18 Uan no, Jehú kinsentilij nochin akin nemiaj Samaria uan kiniluij: “Acab amo semi kiueyichiuak Baal, sayoj ke Jehú okachi kiueyichiuas. 19 Xitanauatikan maj nikan mosentilikij nochin itanauatijkauan uan itiopixkauan Baal. Uan no maj nikan mosentilikij nochin akin kiueyichiuaj. Maj nochin ualakan porin nikchichinouiliti Baal miak tapialmej. Akin amo ualas, mikis”. Sayoj ke Jehú kinkajkayaujtoya porin yejua kinekia kinmiktis akin kiueyichiuayaj Baal.
20 Jehú no kijtoj: “Xiktematiltikan ke timosentilitij para tikueyichiuaskej Baal”. Yejua ika noyan* kitematiltijkej. 21 Jehú no tanauatij maj kitematiltikan nejon itech nochi xolal Israel. Uan nochin akin kiueyichiuayaj Baal mosentilikoj. Nochin pexonikoj* itech kali kampa kiueyichiuayaj. 22 Jehú kiluij takat akin tajpiaya kampa kitaliayaj tasal: “Xikinmajmaka se tasal nochin akin kiueyichiuaj Baal”. Uan nochin kinmajmakak. 23 Jehú uan Jehonadab iokichpil Recab kalakitoj itech kali kampa kiueyichiuayaj Baal. Uan Jehú kiniluij akin kiueyichiuayaj Baal: “Kuali xikitakan maj nikan amo yeto nion se akin kiueyichiua Jehová, ta sayoj maj yetokan akin kiueyichiuaj Baal”. 24 Satepan kichichinouilijkej Baal tapialmej uan kimaktilijkej okseki taman. Jehú kinnauatij 80 isoldados maj mokauakan kalampa uan kiniluij: “Namechinmaktilijtok nejin takamej para xikinmiktikan. Akin kikauas maj cholo semej nejin takamej, yejua mikis”.
25 Keman Jehú kitamichichinouilij Baal tapialmej, kiniluij isoldados uan takamej akin kinixyekanayaj soldados: “¡Xikalakikan uan xikinmiktikan! Amo xikauakan maj nion akin cholo”. Yejua ika, yejuan peuak kinmiktiaj ika machete tein ojkan tenej* uan kinkalantamotkej mikemej. Satepan kinmiktijtiajkej okachi taijtik kampa tachijchiujtoya para kiueyichiuaskej Baal. 26 Kikixtijkej nochi in koujmej* tein kikejketskaj para taueyichiuaskej* itech kali tein kichijchiuilijkaj Baal uan kinchichinojkej. 27 No kitamotkej ueyi tet tein kiketskaj para kiueyichiuaskej Baal uan kixitinijkej kali kampa kiueyichiuayaj. Kampa yetoya nejon kali kinchijchiujkej baños tein yetokejok hasta axkan.
28 Jehú kichiuak nochi nejin para maj amo kiueyichiuanijok Baal itech xolal Israel. 29 Sayoj ke Jehú amo kinixpoloj kuakuejkonemej de oro tein Jeroboán iokichpil Nebat kinchijchiujka, ta kikauak maj israelitas kisentokanij kinueyichiuanij. Jeroboán kitalijka se kuakuejkonet ompa Betel uan okse kitalijka ompa Dan. Ijkon kichiuak maj israelitas tajtakolchiuanij porin kinueyichiujkej. 30 Jehová kiluij Jehú: “Tikchiuak tein kuali uan tein nechyolpaktia porin tikinixpoloj ichankauan Acab ijkon kemej nikixtalijka. Yejua ika nikauas maj nauin mochankauan tekiuajtikan itech xolal Israel”. 31 Sayoj ke Jehú amo senkis kitakamatik* iTanauatil Jehová, ininDios israelitas. Tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujkaj israelitas porin Jeroboán ijkon kinnextilijka.
32 Itech nejon tonalmej, Jehová kikauak maj seki talmej tein kinmakaka israelitas kinkuilianij. Hazael yaya kinteuiti nochin akin nemiaj itech xolal Israel. 33 Kinteuiaya akin nemiaj tanakastan den ueyiat Jordán hasta kampa ualkisa tonaltsin. No kinteuiaya ikoneuan Gad, ikoneuan Rubén uan ikoneuan Manasés akin nemiaj Galaad. Yejuan nemiaj desde Aroer tein yetok tanakastan den ueyiat* Arnón hasta Galaad uan Basán.
34 Nochi okseki taman tein kipanok Jehú uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. Ompa no ijkuiliujtok okseki taman tein uelik kichiuak keman tekiuajtitoya. 35 Jehú momikilij* uan kitokkej ompa Samaria. Uan Jehoacaz iokichpil Jehú peuak tekiuajti. 36 Jehú chanchiuak ompa Samaria uan tekiuajtik itech xolal Israel 28 xiujmej.
11 Keman Atalía akin katka inan Ocozías kiitak ke iokichpil momikilijkaya, kinmiktij nochin akin kinnamikia mochiuaskej tekiuanij. 2 Sayoj ke keman yaya kinmiktitij iokichpipiluan tekiuaj, Jehoseba kitatij* Jehoás akin katka iokichpiltsin Ocozías para maj amo kimiktikan. Kikalakito itech se cuarto iuan siuatsin akin kiiskaltijtoya. Yejua ika Atalía amo kiajsik Jehoás uan amo kimiktijkej. Jehoseba katka iichpoch tekiuaj Jehoram uan katka iikniuj Ocozías. 3 Jehoás kitatijtoyaj ichan Jehová chikuasen xiuit uan iuan yetoya siuatsin akin kiiskaltijtoya.* Ijkuak, Atalía tekiuajtitoya ompa Judá.
4 Keman ajsik chikome xiuit, tiopixkat Jehoiadá tanauatij maj mosentilikan ichan Jehová takamej akin kinixyekanayaj ciejcien soldados akin kiyekpiayaj tekiuaj uan akin tajpiayaj ichan tekiuaj. Keman yetoyaj ichan Jehová kiniluij maj motenkauanij ke kipaleuiskiaj uan maj kiyekijtouanij ke ijkon kichiuaskiaj. Keman motenkaujkej ke kichiuaskiaj, kinnextilij iokichpiltsin tekiuaj. 5 Jehoiadá kinnauatij: “Yejua nejin tein nankichiuaskej: exkan ximoxejxelokan, uan sekin akin nantekitiskej sábado kuali xitajpiakan ichan tekiuaj. 6 Oksekin xitajpiakan itech puerta tein monotsa Fundamento. Uan oksekin xitajpiakan itech puerta tein yetok taikan de kampa moketsaj soldados akin tajpiaj ichan tekiuaj. Namoixpapatatiaskej para nantajpiaskej templo.* 7 Uan ome grupos akin amo nantekitiskej sábado moneki kuali nantajpiaskej ichan Jehová para nankiitaskej maj amo teyi kipano tekiuaj. 8 Ximaaktokan namolanza* uan namomachete tein ojkan tenej* uan xiktamiyoualokan tekiuaj. Komo aksa* kineki panos xikmiktikan. Iuan xiakan tekiuaj kampa yeski yas”.*
9 Akin kinixyekanayaj ciejcien soldados kichiujkej nochi tein kinnauatijka tiopixkat Jehoiadá. Yejuan kinsentilijkej ininsoldados akin tekitiaj sábado uan akin amo, uan kalakitoj kampa yetoya tiopixkat Jehoiadá. 10 Tiopixkat Jehoiadá kinmakak akin kinixyekanayaj ciejcien soldados lanzas uan escudos tein iaxka katkaj tekiuaj David. Nejon lanzas uan escudos yetoyaj ichan Jehová. 11 Uan akin tajpiayaj ichan tekiuaj moketsatoj kampa kinnauatijkej. Maaktoyaj tein ika tateuiaj uan motejtekpankej kalixpan, desde se lado den kali hasta okse lado. Sekin moketskej tanakastan den altar uan oksekin tanakastan den kali, uan kitamiyoualojkej tekiuaj. 12 Uan Jehoiadá kikixtij iokichpiltsin tekiuaj uan kikuatalilij corona uan iTanauatil Dios.* Kikuatekilijkej aceite uan kiixtalijkej kemej tekiuaj. Uan nochin peuak momataxkalouaj uan kijtouaj: “¡Maj Dios nochipa kitiochiua totekiuaj!”.*
13 Keman Atalía kikakik ke miakej motalojtinemiaj uan tsajtsitiayaj, niman yajki ichan Jehová kampa miakej mosentilijkaj. 14 Uan ompa kiitak tekiuaj, ijkatoya inakastan se kalikxit kemej ipa momattoyaj kichiuaskej tekiuanij. Akin kinixyekanayaj soldados uan akin kipitsayaj trompetas ijkatoyaj iuan tekiuaj. Nochin akin nemiaj Judá semi yolpakiaj uan kipitsayaj trompetas. Keman Atalía kiitak nejon, kitsayanak itasal uan chikauak kijtoj: “¡Nanechichtakauijkej! ¡Nanechichtakauijkej!”. 15 Sayoj ke tiopixkat Jehoiadá kinnojnotsak takamej akin kinixyekanayaj ciejcien soldados. Yejuan kinixyekanayaj nochin soldados. Tiopixkat Jehoiadá kinnauatij: “¡Xikixtikan de nikan, uan komo aksa kipaleuisneki, xikmiktikan ika machete tein ojkan tenej!”. Yejua tanauatij nejon porin achto kijtojka: “Amo xikmiktikan ichan Jehová”. 16 Yejua ika soldados kikitskijkej uan kiuikakej. Kimiktijkej keman ajsikej kampa kalakiaj caballos para ajsiskej ikalixpan tekiuaj.
17 Jehoiadá kichiuak maj tekiuaj uan israelitas motenkauanij iuan Jehová ke nochipa sayoj kitekitiliskiaj Jehová. No kichiuak maj israelitas motenkauanij iuan tekiuaj ke kipaleuiskiaj. 18 Satepan, nochin akin nemiaj Judá yajkej templo kampa kiueyichiuayaj Baal. Kinxitinijkej ialtares uan kintatapatskej tatadiosmej.* Uan taixpan den altares kimiktijkej Matán, tiopixkat akin kitekitiliaya Baal.
Satepan tiopixkat Jehoiadá kinixtalij takamej akin kiixyekanaskiaj tekit tein kichiuaskiaj akin tekitiskiaj ichan Jehová. 19 Uan no, tiopixkat kinsentilij takamej akin kinixyekanayaj ciejcien soldados, soldados akin kiyekpiayaj tekiuaj, soldados akin tajpiayaj ichan tekiuaj uan nochin akin nemiaj Judá. Kinsentilij para iuan temoskej tekiuaj desde ichan Jehová hasta ichan tekiuaj. Kalakkej itech puerta kampa moketsayaj soldados akin tajpiayaj ichan tekiuaj. Keman ajsikej, tekiuaj motalij itech ueyi silla kampa motaliaj tekiuanij. 20 Nochin akin nemiaj Judá tel yolpakiaj uan kualtsin nemiajya itech ueyi xolal porin kimiktijkaj Atalía ika machete tein ojkan tenej. Kimiktijkej tanakastan de ichan tekiuaj.
21 Jehoás kipiaya chikome xiuit keman peuak tekiuajti.
12 Jehoás peuak tekiuajti keman Jehú chikome xiuitya tekiuajtitoya. Jehoás nemia Jerusalén uan tekiuajtik 40 xiujmej. Inan monotsaya Zibíah akin kayot Beer-Seba. 2 Nochi in tiempo keman tiopixkat Jehoiadá kiyolmajxitij Jehoás, Jehoás kichiuak tein Jehová kiyolpaktia. 3 Sayoj ke amo tauejuelojkej kampa tachijchiujkaj para taueyichiuaskej. Miakej yayajok ompa kinchichinouilitij tatadiosmej* tapialmej uan okseki taman uan kinmaktiliayaj pokti tein pankisaya.
4 Jehoás kiniluij tiopixkamej: “Xikuikan nochi tomin tein israelitas kitemakakij ichan Jehová: impuesto tein ixyetok kitemakaskej, tomin tein kitemakaj akin motenkaujkej iuan Dios para kichiuaskej teisa uan tomin tein sejse israelita kiixtalij kitetayokolis para ichan Jehová. 5 Tiopixkamej kikuiskej tomin tein kitemakaskej israelitas uan ika kiyekchijchiuaskej ichan Dios kampa uejueliujtos”.*
6 Keman Jehoás 23 xiujmejya tekiuajtitoya, tiopixkamej ayamo kiyekchijchiuayaj ichan Dios. 7 Yejua ika tekiuaj Jehoás kinotsak tiopixkat Jehoiadá uan okseki tiopixkamej uan kiniluij: “¿Keyej ayamo nankiyekchijchiuaj ichan Dios? Komo amo nankiyekchijchiuatij amo xikuikanok tomin tein kitemakakij israelitas”. 8 Tiopixkamej kijtojkej ke amo kikuiskiajok tomin tein israelitas kitemakaskiaj uan ke amo yejuanok kiyekchijchiuaskiaj ichan Dios.
9 Tiopixkat Jehoiadá kikoyonij se kaxontsin uan kitalij tanakastan den altar. Kaxontsin yetoya iyekmakopa akin kalakia ichan Jehová. Tiopixkamej akin tajpiayaj puertajtenoj kikalakiayaj itech nejon kaxontsin nochi tomin tein israelitas kiualkuiaj ichan Jehová. 10 Keman yejuan kiitayaj ke mosentilijkaya miak tomin itech kaxontsin, kinauatiayaj itajkuilojkauj tekiuaj uan tayekankatiopixkat. Yejuan pankisayaj, kikixtiayaj* tomin uan kipouayaj kanachi tomin kiualkuikaj ichan Jehová. 11 Tomin tein mosentiliaya kinmakayaj akin kiixyekanayaj tekit tein mochiujtoya ichan Jehová. Uan yejuan kintaxtauiayaj koujxijximanij uan oksekin akin tekitiaj ichan Jehová. 12 No kintaxtauiayaj kalchiuanij uan akin kitapanayaj tet. Akin kiixyekanayaj tekit no kikoujkej kouit uan tet tein kitejtekkajya para kiyekchijchiuaskej ichan Jehová. Uan no kikuikej tomin para okseki taman tein monekia.
13 Sayoj ke tomin tein kiualkuiaj ichan Jehová amo kikuiaj para kichijchiuaskej tapalkamej de plata, tijeras,* seki kaxit uan trompetas. Amo no kikuiaj para kichijchiuaskej okseki taman de oro oso plata tein mokuiskia ichan Jehová. 14 Sayoj kinmakayaj akin tekititoyaj uan yejuan kikuiaj nejon tomin para kiyekchijchiuaskej ichan Jehová. 15 Takamej akin kinmakayaj tomin para kintaxtauiskej tekitinij amo kintajtaniayaj keniuj kikuiaj tomin porin katkaj takuaujtamachmej. 16 Sayoj ke tomin tein israelitas kitemakayaj para maj Dios kintapojpolui porin kichiujkaj tein amo kuali uan tomin tein kitemakayaj porin katkaj tajtakolejkej katka ininaxka tiopixkamej. Nejon tomin amo mokuia para kiyekchijchiuaskej ichan Jehová.
17 Hazael akin tekiuajtia Siria pankisak Gat kinteuito akin ompa nemiaj uan moaxkatilij ueyi xolal. Satepan kiixtalij kinteuitiuj akin nemiaj Jerusalén. 18 Yejua ika, tekiuaj Jehoás akin tekiuajtia Judá kisentilij nochi tomin tein yejua kimaktilijka Dios. No kisentilij tomin tein iuejkaujtatuan Jehosafat, Jehoram uan Ocozías akin tekiuajtikaj Judá kimaktilijkaj Dios. No kisentilij nochi oro tein yetoya itech cuartos kampa kitaliayaj nochi tein kimaktiliayaj Jehová uan oro tein onkaya ichan tekiuaj. Nochi tein kisentilij kititanilij Hazael akin tekiuajtia Siria, uan Hazael yajki uan amo kinteuijok akin nemiaj Jerusalén.
19 Nochi okseki taman tein kipanok Jehoás uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. 20 Itakeualuan Jehoás kiixnamikkej uan kimiktijkej itech kali tein yetok itech tepetsin tein moixmati kemej Bet-Miló.* Nejin kali yetok itech ojti tein temoua Silá. 21 Jozacar iokichpil Simeat uan Jehozabad iokichpil Somer kimiktijkej Jehoás. Satepan Jehoás kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka David kampa kintokkaj iuejkaujtatuan uan Amasías akin katka iokichpil peuak tekiuajti.
13 Keman Jehoás iokichpil Ocozías 23 xiujmejya tekiuajtitoya Judá, Jehoacaz iokichpil Jehú peuak tekiuajti itech xolal Israel. Jehoacaz nemia Samaria uan tekiuajtik 17 xiujmej. 2 Kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia uan kisentokak tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujka Jeroboán iokichpil Nebat. Kichiuak nochi tein amo kuali tein israelitas kichiujkaj porin Jeroboán ijkon kinnextilijka. 3 Yejua ika Jehová tel kualanik iniuan israelitas uan kikauak maj kintajyouiltianij. Hazael akin tekiuajtia Siria uan Ben-Hadad iokichpil Hazael miak xiujmej kintajyouiltijkej.
4 Panok tiempo uan Jehoacaz kitataujtij Jehová maj kinpaleui. Jehová kikakik porin kiitaka ke akin tekiuajtia Siria semi kintajyouiltijtoya israelitas. 5 Yejua ika Jehová kititanik se takat para maj kinmakixti israelitas. Ijkon sirios amo kintajyouiltijkejok israelitas uan oksepa kualtsin nenkej. 6 (Sayoj ke israelitas kisentokakej tajtakolchiujkej ijkon kemej ichankauan Jeroboán tajtakolchiujkaj. Jeroboán kichiujka maj israelitas kichiuanij tein amo kuali. Israelitas kisentokakej tajtakolchiujkej uan ompa Samaria amo kiajchiujkej kouit tein ika taueyichiuayaj).* 7 Jehoacaz kinpiaya sayoj 50 soldados akin yayaj itech caballos, majtakti carros tein kikuia keman tateuiaya uan 10 mil soldados akin metsnejnemiaj. Sayoj yejua kinpiaya porin akin tekiuajtia Siria kinixpolojka okseki isoldados, icarros uan icaballos. Kinixpolojka uan kinkaujka kemej yeskia trigo takuechol.
8 Nochi okseki taman tein kipanok Jehoacaz uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. Ompa no ijkuiliujtok okseki taman tein uelik kichiuak keman tekiuajtitoya. 9 Jehoacaz momikilij* uan kitokkej ompa Samaria. Uan iokichpil Jehoás peuak tekiuajti.
10 Keman Jehoás 37 xiujmejya tekiuajtitoya ompa Judá, Jehoás iokichpil Jehoacaz peuak tekiuajti ompa Israel. Jehoás iokichpil Jehoacaz nemia Samaria uan tekiuajtik 16 xiujmej. 11 Kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia uan kisentokak tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujka Jeroboán iokichpil Nebat. Kichiuak nochi tein amo kuali tein israelitas kichiujkaj porin Jeroboán ijkon kinnextilijka. Jehoás kisentokak tajtakolchiuak.
12 Nochi okseki taman tein kipanok Jehoás ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. Ompa no ijkuiliujtok nochi tein uelik kichiuak keman tekiuajtitoya uan keniuj moteuij iuan Amasías akin tekiuajtia Judá. 13 Jehoás momikilij* uan iokichpil Jeroboán motalij itech iueyi silla uan peuak tekiuajti. Jehoás kitokkej ompa Samaria kampa kintokayaj akin tekiuajtiaj itech xolal Israel.
14 Keman Eliseo kokolispeuak* uan satepan ika momikilij, Jehoás akin tekiuajtia itech xolal Israel kiitato.* Keman ajsik moixpiloj kampa uetstoya, peuak choka uan kiluij: “¡Noteko, noteko! ¡Ne carro uan akin youij itech caballos yejuan akin tateuiaj para kinpaleuiskej akin nemij itech xolal Israel!”. 15 Eliseo kiluij: “Xikualkui se arco* uan flechas”. Uan Jehoás kiuikilij se arco uan seki flechas. 16 Eliseo kiluij akin tekiuajtia itech xolal Israel: “Xikui in arco uan xiktalili flecha”. Tekiuaj Jehoás kikuik in arco uan Eliseo kimakitskij. 17 Eliseo kiluij: “Xiktapo ventana tein yetok de kampa ualkisa tonaltsin”. Tekiuaj tatapoj uan Eliseo kiluij: “¡Xiktamota flecha!”. Tekiuaj kitamotak flecha uan Eliseo kiluij: “¡Nejin flecha kinextia ke Jehová mitspaleuiti xitatani.* Nejin flecha kinextia ke tikintaniti sirios! Tejua tikintanis sirios ompa Afec hasta tikinixpolos”.
18 Eliseo no kiluij akin tekiuajtia itech xolal Israel: “Xikinkui flechas”, uan tekiuaj kinkuik. Satepan Eliseo kiluij: “Xikuiteki tal ika moflechas”. Uan tekiuaj sayoj expa kiuitekik tal. 19 Itekitikauj toTajtsin Dios kualantikisak uan kiluij tekiuaj: “¿Keyej expasan tikuitekik tal? Komo tikuitekiskia makuilpa oso chikuasenpa, tikintaniskia sirios hasta tikintamiixpoloskia. Sayoj ke axkan sayoj expa tikintanis sirios”.
20 Satepan, Eliseo mikik uan kitokkej. Xijxiujtika, ipeujyan xiuit* seki tachtekinij akin kayomej Moab yayaj kintachtekitij israelitas. 21 Se tonal, keman seki takamej yayaj kitokatij se miket, kiitakej ke ualayaj seki tachtekinij. Yejua ika niman kipankajkaujkej miket kampa toktoya Eliseo uan cholojteujkej. Keman miket uetsito itech iomiyouan Eliseo, miket oksepa nemik uan moketsak.
22 Hazael akin tekiuajtia Siria kintajyouiltij israelitas nochi in tiempo keman Jehoacaz tekiuajtik. 23 Sayoj ke Jehová kinpaleuij uan kiniknelij. Kiniknelij porin motenkaujka iuan Abrahán, Isaac uan Jacob ke kintatiochiuiskia. Amo kinekik kinixpolos uan hasta axkan amo kinixtopeuani. 24 Keman Hazael akin tekiuajtia Siria mikik, iokichpil Ben-Hadad peuak tekiuajti. 25 Keman Hazael kiteuito Jehoacaz kikuilij seki uejueyi xolalmej. Sayoj ke Jehoás iokichpil Jehoacaz oksepa kikuilij Ben-Hadad iokichpil Hazael nejon uejueyi xolalmej. Jehoás expa kitanik Ben-Hadad uan kikuilij uejueyi xolalmej tein katkaj ininaxka israelitas.
14 Keman Jehoás iokichpil Jehoacaz ome xiuitya tekiuajtitoya itech xolal Israel, Amasías iokichpil tekiuaj Jehoás peuak tekiuajti ompa Judá. 2 Yejua kipiaya 25 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik 29 xiujmej. Inan monotsaya Jehoadín uan katka kayot Jerusalén. 3 Amasías kichiuaya tein Jehová kiyolpaktia, sayoj ke amo senkis kichiuak kemej iuejkaujtat David. Amasías kichiuak ijkon kemej kichiujka Jehoás akin katka itat. 4 Sayoj ke amo tauejuelojkej kampa tachijchiujkaj para taueyichiuaskej. Miakej yayajok ompa kinchichinouilitij tatadiosmej* tapialmej uan okseki taman uan kinmaktiliayaj pokti tein pankisaya. 5 Keman Amasías senkis kinixyekanayaya akin nemiaj Judá, kinmiktij takamej akin kimiktijkaj itat keman tekiuajtitoya. 6 Sayoj ke amo kinmiktij ininokichpipiluan nejon takamej porin kitakamatik tein kijtoua amatajkuilol kampa ijkuiliujtok Tanauatil tein Jehová kimakaka Moisés. Ompa kijtoua: “Tetatmej amo moneki kinmiktiskej ika tein kichiuaskej ininkoneuan, nion konemej moneki kinmiktiskej ika tein kichiuaskej inintatuan. Komo semej tajtakolchiua yejua moneki mikis”. 7 Amasías kintanik 10 mil edomitas keman iniuan moteuito itech tal tamanis* tein moixmati kemej Sal. Keman iniuan moteuijtoya moaxkatilij ueyi xolal Sela uan kitokaytij Jocteel uan ijkon monotsa hasta axkan.
8 Uan Amasías kinnauatij seki takamej maj kiitatij Jehoás akin tekiuajtia itech xolal Israel uan maj kiluikan: “Xiuiki uan maj timoteuikan”. Itat Jehoás katka Jehoacaz uan iueyitat katka Jehú. 9 Jehoás akin tekiuajtia itech xolal Israel tanauatij maj kiluitij Amasías akin tekiuajtia Judá: “Xiuit tein uitsyoj tein onkak Líbano tanauatij maj kiluitij cedrojkouit tein onkak Líbano: ‘Xikaua maj mosiuapil monamikti iuan nookichpil’. Sayoj ke ualkisak se koujtajtapial tein nemi Líbano uan kitsojtsoniksak* xiuit tein uitsyoj. 10 Timoueyimati porin tikintanik akin nemiaj Edom. Xiyolpaki porin mitsueyitaliaj, sayoj ke ximokaua mochan. ¿Keyej tiktemojtok kuejmol? Sayoj tikneki timokuejmolkalakis uan tikinkuejmolkalakis nochin akin nemij Judá keman titapolos”. 11 Sayoj ke Amasías amo kikakik Jehoás.
Yejua ika Jehoás akin tekiuajtia itech xolal Israel pankisak para moteuis iuan Amasías akin tekiuajtia Judá. Moteuijkej ompa Bet-Semes tein poui Judá. 12 Akin katkaj de Israel kintankej akin katkaj de Judá. Yejua ika nochin akin katkaj de Judá cholojkej uan mokepkej ininchan.* 13 Jehoás akin tekiuajtia itech xolal Israel kikitskij Amasías akin tekiuajtia Judá ompa Bet-Semes. Itat Amasías katka Jehoás uan iueyitat katka Ocozías. Jehoás kikitskij Amasías uan kiualkuik Jerusalén, uan Jehoás kixitinij kemej 180 metros* den tepamit tein kiyoualouaya Jerusalén. Kixitinij desde puerta tein monotsa Efraín hasta puerta tein monotsa Esquina. 14 Jehoás kikuiteuak nochi oro, plata uan nochi tein onkaya ichan Jehová uan nochi tein onkaya ichan tekiuaj itech cuartos kampa kitaliaya nochi tein patiyoj. No kinkuiteuak sekin akin ompa nemiaj. Satepan mokepak Samaria.
15 Nochi okseki taman tein kipanok Jehoás uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. Ompa no ijkuiliujtok okseki taman tein uelik kichiuak keman tekiuajtitoya uan keniuj moteuij iuan Amasías akin tekiuajtia Judá. 16 Jehoás momikilij* uan kitokkej ompa Samaria kampa kintokayaj akin tekiuajtiaj itech xolal Israel, uan Jeroboán akin katka iokichpil peuak tekiuajti.
17 Amasías iokichpil Jehoás akin tekiuajtika Judá nemikok 15 xiujmej satepan ke momikilij Jehoás akin tekiuajtika itech xolal Israel. Jehoás katka iokichpil tekiuaj Jehoacaz. 18 Nochi okseki taman tein kipanok Amasías ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. 19 Satepan Amasías kiixnamikkej uan kitemouayaj kimiktiskej ompa Jerusalén, yejua ika choloj uan yajki Lakís. Sayoj ke kintitankej seki takamej maj kitemotij ompa Lakís uan kimiktijkej. 20 Satepan kiuikakej Jerusalén itech se carro tein kitilantiayaj caballos. Kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka David kampa kintokkaj iuejkaujtatuan. 21 Nochin akin nemiaj Judá kiixtalijkej Azarías* para maj kiixpata Amasías akin katka itat uan maj yejua peua tekiuajti. Azarías kipiaya 16 xiujmej keman peuak tekiuajti. 22 Azarías oksepa moaxkatilij Elat para maj oksepa poui Judá uan kiyekchijchiuak. Kichiuak nejin satepan ke tekiuaj Amasías momikilij.*
23 Jeroboán iokichpil Jehoás akin tekiuajtia itech xolal Israel peuak tekiuajti Samaria keman Amasías iokichpil Jehoás 15 xiujmejya tekiuajtitoya ompa Judá. Jeroboán tekiuajtik 41 xiujmej. 24 Kichiuaya tein Jehová amo kiyolpaktia uan kisentokak tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujka Jeroboán iokichpil Nebat. Kichiuak nochi tein amo kuali tein israelitas kichiujkaj porin Jeroboán ijkon kinnextilijka. 25 Oksepa kiixtalij kani peuaya uan kani tamia xolal Israel, desde Lebó-Hamat* hasta mar Arabá.* Nochi nejon achto kijtojkaya Jehová, ininDios israelitas uan kiluijka itanauatijkauj* Jonás maj kitematilti. Jonás katka kayot Gat-Héfer uan itat katka Amitái. 26 Jehová kiitaka ke akin nemiaj itech xolal Israel semi tajyouijtoyaj. Amo akin ueliaok kinpaleuiaya israelitas, nion nemiajok akin okachi teikneltijkej uan akin amo chikaujkej. 27 Sayoj ke Jehová motenkaujka ke amo kinixpoloskia akin nemiaj itech xolal Israel. Yejua ika kiixtalij Jeroboán iokichpil Jehoás maj kinmakixti.
28 Nochi okseki taman tein kipanok Jeroboán uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. Ompa no ijkuiliujtok okseki taman tein uelik kichiuak keman tekiuajtitoya, keniuj moteuij iniuan akin nemiaj itech okseki altepemej uan keniuj moaxkatilij Damasco uan Hamat para maj oksepa poui Judá uan Israel. 29 Jeroboán momikilij* uan kitokkej kampa kintokkaj iuejkaujtatuan akin tekiuajtikaj itech xolal Israel uan Zacarías akin katka iokichpil peuak tekiuajti.
15 Keman Jeroboán 27 xiujmejya tekiuajtitoya itech xolal Israel, Azarías* ikoneuj tekiuaj Amasías peuak tekiuajti Judá. 2 Azarías kipiaya 16 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik 52 xiujmej. Inan monotsaya Jecolías uan katka kayot Jerusalén. 3 Azarías kichiuaya tein Jehová kiyolpaktia ijkon kemej kichiujka Amasías akin katka itat. 4 Sayoj ke amo tauejuelojkej kampa tachijchiujkaj para taueyichiuaskej. Miakej yayajok ompa kinchichinouilitij tatadiosmej* tapialmej uan okseki taman uan kinmaktiliayaj pokti tein pankisaya. 5 Jehová kichiuak maj tekiuaj Azarías kikuini pitsotik kokolis* tein monotsa lepra uan kisentokaya kipiaya lepra hasta keman momikilij. Nemia iselti itech okse kali uan Jotán akin katka iokichpil taixyekanaya ichan. Akin nemiaj Judá kiixpantiliayaj Jotán ininkuejmoluan. 6 Nochi okseki taman tein kipanok Azarías uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. 7 Azarías momikilij* uan kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka David kampa kintokkaj iuejkaujtatuan. Uan Jotán akin katka iokichpil peuak tekiuajti.
8 Keman Azarías 38 xiujmejya tekiuajtitoya ompa Judá, Zacarías iokichpil Jeroboán peuak tekiuajti itech xolal Israel. Zacarías nemia Samaria uan tekiuajtik chikuasen metsti. 9 Kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia ijkon kemej kichiujkaj iuejkaujtatuan. Kisentokak tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujka Jeroboán iokichpil Nebat. Kichiuak nochi tein amo kuali tein israelitas kichiujkaj porin Jeroboán ijkon kinnextilijka. 10 Satepan Salum iokichpil Jabés kiixnamikik uan kimiktij ompa Ibleam. Keman kimiktij, yejua peuak tekiuajti. 11 Nochi okseki taman tein kipanok Zacarías ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. 12 Jehová kiluijka Jehú: “Nikauas maj nauin mochankauan tekiuajtikan itech xolal Israel”. Uan ijkon mochiuak.
13 Keman Uzías 39 xiujmejya tekiuajtitoya ompa Judá, Salum iokichpil Jabés peuak tekiuajti. Yejua nemia Samaria uan tekiuajtik se metsti. 14 Sayoj ke Menahem akin nemia Tirzá pankisak Samaria uan kimiktij Salum iokichpil Jabés. Menahem katka iokichpil Gadí. Keman kimiktij Salum, yejua peuak tekiuajti. 15 Nochi okseki taman tein kipanok Salum ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. Ompa no ijkuiliujtok keniuj kiixnamikik Zacarías. 16 Keman Menahem tekiuajtitoyaya, kisak de Tirzá uan yajki kinteuito akin nemiaj Tifsá uan nochin akin ompaka nemiaj. Kemej amo kitatapouilijkej, kiixpoloj ueyi xolal uan kinpoxtsayanak siuamej akin kokoxkayetoyaj.
17 Keman Azarías 39 xiujmejya tekiuajtitoya ompa Judá, Menahem iokichpil Gadí peuak tekiuajti itech xolal Israel. Menahem nemia Samaria uan tekiuajtik majtakti xiuit. 18 Kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia. Nochipa tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujka Jeroboán iokichpil Nebat. Kichiuak nochi tein amo kuali tein israelitas kichiujkaj porin Jeroboán ijkon kinnextilijka. 19 Pul akin tekiuajtia Asiria yajki xolal Israel para kinteuis akin ompa nemiaj. Sayoj ke Menahem akin tekiuajtia itech xolal Israel kimakak tekiuaj Pul 34,200 kilos* de plata. Kitaxtauij para maj kikaua maj kisentoka tekiuajti. 20 Para kisentilis nochi nejon plata uan kimakas akin tekiuajtia Asiria, Menahem kitajtanij 570 gramos* de plata sejse takat akin tominpiaya uan sejse ueyichiujkej akin nemia Israel. Yejua ika akin tekiuajtia Asiria yajki uan amo kinteuijok akin nemiaj Israel. 21 Nochi okseki taman tein kipanok Menahem uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel. 22 Menahem momikilij* uan Pecahías akin katka iokichpil peuak tekiuajti.
23 Keman Azarías 50 xiujmejya tekiuajtitoya ompa Judá, Pecahías iokichpil Menahem peuak tekiuajti itech xolal Israel. Pecahías nemia Samaria uan tekiuajtik ome xiuit. 24 Kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia uan kisentokak tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujka Jeroboán iokichpil Nebat. Kichiuak nochi tein amo kuali tein israelitas kichiujkaj porin Jeroboán ijkon kinnextilijka. 25 Pécah iokichpil Remalías kiixnamikik uan kimiktij Pecahías ompa Samaria. Yejua katka isoldado Pecahías. Keman kimiktij no kinmiktij Argob uan Arié.* Nochin kinmiktij ichan tekiuaj itech se uejkapan kali kampa kuali tatsaktoya. Kipaleuijkej 50 takamej akin kayomej Galaad. Satepan yejua peuak tekiuajti. 26 Nochi okseki taman tein kipanok Pecahías uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel.
27 Keman Azarías 52 xiujmejya tekiuajtitoya ompa Judá, Pécah iokichpil Remalías peuak tekiuajti itech xolal Israel. Pécah nemia Samaria uan tekiuajtik 20 xiujmej. 28 Kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia uan kisentokak tajtakolchiuak ijkon kemej tajtakolchiujka Jeroboán iokichpil Nebat. Kichiuak nochi tein amo kuali tein israelitas kichiujkaj porin Jeroboán ijkon kinnextilijka. 29 Keman Pécah tekiuajtitoya itech xolal Israel, Tiglat-Piléser akin tekiuajtia Asiria kinteuito akin nemiaj Ijón, Abel-Bet-Maacá, Janóah, Quedes, Hazor, Galaad uan Galilea. No kinteuito akin nemiaj itech nochi in talmej tein kinmakakaj ikoneuan Neftalí. Tiglat-Piléser moinaxkatilij nejon talmej uan kinuikak Asiria nochin akin ompa nemiaj. 30 Uan Hosea iokichpil Elá kiixnamikik Pécah iokichpil Remalías uan kimiktij. Keman Jotán iokichpil Uzías 20 xiujmejya tekiuajtitoya, Hosea peuak tekiuajti. 31 Nochi okseki taman tein kipanok Pécah uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej itech xolal Israel.
32 Keman Pécah iokichpil Remalías ome xiuitya tekiuajtitoya itech xolal Israel, Jotán iokichpil Uzías peuak tekiuajti Judá. 33 Jotán kipiaya 25 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik 16 xiujmej. Inan monotsaya Jerusá uan katka isiuapil Sadoc. 34 Jotán kichiuaya tein Jehová kiyolpaktia ijkon kemej kichiujka Uzías akin katka itat. 35 Sayoj ke amo tauejuelojkej kampa tachijchiujkaj para taueyichiuaskej. Miakej yayajok ompa kinchichinouilitij tatadiosmej tapialmej uan okseki taman uan kinmaktiliayaj pokti tein pankisaya. Jotán kichijchiuak puerta tein okachi uejkapantik tein kipia ichan Jehová. 36 Nochi okseki taman tein kipanok Jotán uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. 37 Ijkuak, Jehová kichiuak maj Rezín uan Pécah kinixnamikinij akin nemiaj Judá. Rezín tekiuajtia Siria uan Pécah katka iokichpil Remalías. 38 Jotán momikilij* uan kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka iuejkaujtat David, kampa no kintokkaj iuejkaujtatuan. Uan Acaz akin katka iokichpil Jotán peuak tekiuajti.
16 Keman Pécah iokichpil Remalías 17 xiujmejya tekiuajtitoya, Acaz iokichpil Jotán peuak tekiuajti ompa Judá. 2 Acaz kipiaya 20 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik 16 xiujmej. Acaz amo kichiuak tein iDios Jehová kiyolpaktia. Yejua amo kichiuak kemej iuejkaujtat David akin kichiujka tein Dios kiyolpaktia. 3 Acaz kichiuak tein amo kuali ijkon kemej kichiujkaj akin tekiuajtikaj itech xolal Israel, hasta iokichpil kinchichinouilij tatadiosmej.* Kichiuak nejon tein tel amo kuali ijkon kemej kichiujkaj akin nemiaj itech altepemej akin Jehová kintalkuilijka para maj israelitas ompa neminij. 4 Uan no kinchichinouiliaya itatadiosuan tapialmej uan okseki taman kampa tachijchiujkaj para taueyichiuaskej uan kinmaktiliaya pokti tein pankisaya. No kichiuaya nejon itech tepetsitsin uan inintampa uejueyi koujmej.
5 Ijkuak, Rezín uan Pécah pankiskej Jerusalén para kinteuiskej akin ompa nemiaj. Rezín tekiuajtia Siria uan Pécah katka iokichpil Remalías uan tekiuajtia itech xolal Israel. Yejuan kitamiyoualojkej ueyi xolal Jerusalén kampa nemia Acaz, sayoj ke amo uelik moaxkatilijkej. 6 Ijkuak, Rezín akin tekiuajtia Siria moaxkatilij tal tein monotsa Elat uan kinkepilij akin nemiaj Edom. Satepan ke moaxkatilij Elat kintokak* judíos* akin ompa nemiaj. Keman kintokak, edomitas mokaltalitoj Elat uan hasta axkan ompa nemij. 7 Yejua ika Acaz kintitanik seki takamej maj kiitatij Tiglat-Piléser akin tekiuajtia Asiria uan tanauatij maj kiluikan: “Nejua nimotakeual uan kemej yeskia nimokoneuj. Xiualpankisa xinechpaleuiki para maj amo nechteuikan akin tekiuajtij Siria uan Israel”. 8 Acaz kikuik plata uan oro tein onkaya ichan Jehová uan tein kipiaya ichan. Satepan kitayokolij akin tekiuajtia Asiria para maj kipaleui. 9 Akin tekiuajtia Asiria kiluij ke kipaleuiskia. Yejua ika pankisak Damasco, kinteuij akin ompa nemiaj uan moaxkatilij ueyi xolal. Akin nemiaj Damasco kintitanik maj chanchiuatij Quir uan kimiktij tekiuaj Rezín.
10 Tekiuaj Acaz yajki Damasco kiitato Tiglat-Piléser akin tekiuajtia Asiria. Keman tekiuaj Acaz kiitak altar tein yetoya Damasco kititanilij tiopixkat Uriya se amat kampa nesia keniuj chijchiujtoya altar. 11 Tiopixkat Uriya kichijchiuak altar ijkon kemej kiluijka tekiuaj Acaz. Uan kitamichijchiuak altar achto ke tekiuaj Acaz mokepaskia de Damasco. 12 Keman tekiuaj Acaz mokepak de Damasco uan kiitak altar, peuak ompa kitemaktia miak taman. 13 Uan itech nejon altar kisentokaya kinchichinouaya tapialmej, trigo uan okseki taman. No kitemaktiaya vino uan kipantekaya itech altar uan kipijpisuiliaya ininesyo tapialmej tein kintemaktijka. 14 Taixpan de ichan Jehová yetoya altar tein chijchiujtoya de cobre uan inakastan yetoya altar tein Acaz kichijchiujka. Acaz kiajchiuak altar tein chijchiujtoya de cobre tein yetoya taixpan de ichan Jehová uan kitalito ajkokopa den altar tein yejua kichijchiujka. 15 Tekiuaj Acaz kinauatij tiopixkat Uriya: “Xikchichino itech ueyi altar tapial tein timomattokej titemakaskej kualkampa uan xikchichino trigo uan okseki taman tein timomattokej titemakaskej tiotakpa. No xikchichino tapial, trigo uan okseki taman tein tekiuaj kitemaktia. No ompa xikinchichino tapialmej, trigo uan okseki taman tein israelitas kitemaktiaj uan xikpantekili altar vino tein israelitas kiualkuij. Uan esti tein mosentilis de nochin tapialmej tein tikintemaktis xikpijpisuili altar. Satepan nikitas toni nikchiuilis altar tein chijchiujtok de cobre”. 16 Uan tiopixkat Uriya kichiuak nochi tein tekiuaj Acaz kinauatij.
17 Uan no, tekiuaj Acaz kinuejueloj uan kintejtekik cuadros tein carritos kipiayaj tajtanakastan uan kinajchiuak pailas tein yetoyaj itech carritos. Kitemoltij ueyi tanque* tein kimamajtoyaj kuakuejmej de cobre uan kitalij itech piso. 18 Ompa ichan Jehová kichijchiujkaj se kaltsin tein sayoj kuatsaktoya uan kikuiaj sábados. Acaz kiajchiuak nejon kaltsin uan no kitsakuak ojti tein kisaya de ichan tekiuaj uan ajsia templo. Kichiuak nochi nejin porin kimouiliaya akin tekiuajtia Asiria.
19 Nochi okseki taman tein kipanok Acaz uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. 20 Acaz momikilij* uan kitokkej itech ueyi xolal tein iaxka David, kampa no kintokkaj iuejkaujtatuan. Uan Ezequías* akin katka iokichpil peuak tekiuajti.
17 Keman Acaz 12 xiujmejya tekiuajtitoya ompa Judá, Hosea iokichpil Elá peuak tekiuajti itech xolal Israel. Hosea nemia Samaria uan tekiuajtik chiknaui xiuit. 2 Kichiuaya tein Jehová amo kiyolpaktia, sayoj ke amo semi tajtakolchiuak kemej akin achto tekiuajtikaj ompa Israel. 3 Salmanasar akin tekiuajtia Asiria pankisak kiteuito Hosea uan Hosea peuak kitekitilia Salmanasar. No peuak kimaka tomin tein kiixtalijka maj kimaka. 4 Sayoj ke akin tekiuajtia Asiria kimatik ke Hosea kinemilijtoya kiixnamikis porin kintitanka seki takamej maj yakan Egipto para maj kiluitij tekiuaj So maj kipaleui. Hosea amo no kiuikiliayaok tomin tein kiixtalijka maj kimaka ijkon kemej kichiujtiualaya xijxiujtika. Yejua ika, akin tekiuajtia Asiria kiilpij* uan kitsakuak.
5 Akin tekiuajtia Asiria kinuikak nochin isoldados uan kalakkej itech xolal Israel. Ajsikej Samaria, kiyoualojkej uan eyi xiuit ompa mokaujkej. 6 Keman Hosea chiknaui xiuitya tekiuajtitoya, akin tekiuajtia Asiria moaxkatilij Samaria. Kinuikak Asiria nochin akin nemiaj itech xolal Israel uan kintitanik maj chanchiuatij Halá uan Habor tein yetok tanakastan den ueyiat Gozán. No kintitanik maj chanchiuatij itech uejueyi xolalmej kampa nemiaj medos.
7 Akin nemiaj itech xolal Israel kinpanok nejon porin kichiujkej tein ininDios Jehová amo kiyolpaktia, maski yejua kinkixtijka de Egipto uan kinpaleuijka maj amo kintajyouiltianiok faraón akin ompa tekiuajtia. Yejuan kinueyichiuayaj* tatadiosmej* 8 uan kichiuayaj ijkon kemej akin nemiaj itech altepemej akin Jehová kintalkuilijka para maj israelitas ompa neminij. Uan no kichiuayaj tein kiixtalijkaj akin achto tekiuajtikaj itech xolal Israel.
9 Israelitas kichiuayaj miak taman tein ininDios Jehová amo kiyolpaktia. Itech nochi uejueyi xolalmej tachijchiuayaj kampa yeski kampa ueliskiaj kinueyichiuaskej tatadiosmej, desde uejkapan kalmej kampa tajpiayaj hasta uejueyi xolalmej kampa tatsaktoya ika uejueyi tepamit.* 10 Uan itech tepetsitsin uan inintampa uejueyi koujmej kinkejketsayaj temej uan koujmej para taueyichiuaskej.* 11 Uan kampa tachijchiujkaj para taueyichiuaskej kinchichinouiliayaj tatadiosmej tapialmej uan okseki taman.* Kichiuayaj ijkon kemej akin nemiaj itech altepemej akin Jehová kintalkuilijka para maj israelitas ompa neminij. Kichiuayaj tein tel amo kuali para kikualantiskej Jehová.
12 Israelitas kinueyichiuayaj tatadiosmej tein Jehová semi kitajyaltiayaj* maski yejua kinnauatijka maj amo kinueyichiuanij. 13 Jehová miakpa kintitanik itanauatijkauan* uan takamej akin kinitaltiaya teisa para maj kinnejmachtitij akin nemiaj Israel uan Judá. Yejua kiniluiaya: “¡Amo xikchiuakanok tein amo kuali uan oksepa xinechueyichiuakan! Xiktakamatikan tein namechnauatia uan tein nikixtalia. Nochi nejin ijkuiliujtok itech tanauatil tein nikinmakak namouejkaujtatuan uan nikiniluij notanauatijkauan maj namechmatiltikan”. 14 Sayoj ke yejuan amo takakkej, ta kisentokakej kichiujkej tein amo kuali ijkon kemej kichiujkaj ininuejkaujtatuan akin amo takuaujtamatkaj iuan ininDios Jehová. 15 Amo kichiuayaj tein Dios tanauatia nion tein kintajtanijka ininuejkaujtatuan maj kichiuanij. Uan amo no kikakiaj tein kinnejmachtiaya. Kisentokayaj kinueyichiuayaj tatadiosmej tein nion tepitsin tapaleuiaj uan yejua ika no mochiujkej kemej yejuan. Kichiujkej ijkon kemej kichiuayaj akin nemiaj itech okseki altepemej maski Jehová kiniluijka maj amo kichiuanij kemej yejuan.
16 Nion tepitsin kitakamatiaj itanauatiluan ininDios Jehová. Kinchijchiujkej ome kuakuejkonemej de oro uan no kiketskej se kouit para taueyichiuaskej. Motankuaketskej uan kiueyichiujkej tonaltsin, metsti uan sitalimej uan no kiueyichiujkej Baal. 17 Uan no, ininokichpipiluan uan ininsiuapipiluan kinchichinouilijkej tatadiosmej, mochiujkej adivinos uan kitemouayaj maj teisa kinmatilti toni panos satepan. Kisentokayaj kichiuayaj* tein Jehová amo kiyolpaktia para kikualantiskej.
18 Akin nemiaj itech xolal Israel kitelkualantijkej Jehová, yejua ika kinixtopeuak uan kikauak maj kinuikanij okseko. Sayoj kikauak maj ikoneuan Judá kisentokanij neminij itech tal tein kinmakaka.
19 Uan nion akin nemiaj Judá kitakamatkej tein ininDios Jehová tanauatijka, ta yejuan no kichiujkej kemej akin nemiaj itech xolal Israel. 20 Jehová kinixtopeuak nochin israelitas, kinpinaujtij uan kikauak maj tachtekinij kintajyouiltianij. Satepan kinkixtij den tal tein kinmakaka uan kikauak maj okseko kinuikanij. 21 Dios amo kikauakok maj ikoneuan David kinixyekananijok akin nemiaj itech xolal Israel, uan israelitas kiixtalijkej maj tekiuajti Jeroboán iokichpil Nebat. Sayoj ke Jeroboán kichiuak maj yejuan tajtakolchiuanij uan maj amo kiueyichiuanijok Jehová. 22 Uan akin nemiaj itech xolal Israel kisentokayaj tajtakolchiuayaj ijkon kemej tajtakolchiujka Jeroboán. Kisentokayaj kichiuayaj tein amo kuali. 23 Yejua ika Jehová kikauak maj okseko kinuikanij. Mochiuak ijkon kemej kiniluijka itanauatijkauan maj kitematiltikan. Yejua ika, akin nemiaj itech xolal Israel kinuikakej Asiria uan ompa nemijok hasta axkan.
24 Akin tekiuajtia Asiria kinuikak miakej maj chanchiuatij itech uejueyi xolalmej tein pouiaj Samaria kampa achto nemiaj israelitas. Kinuikak de Babilonia, de Cutá, de Avá, de Hamat uan de Sefarvaim. Mokaltalijkej itech uejueyi xolalmej tein pouiaj Samaria. 25 Keman mokaltalitoj Samaria amo kiueyichiuayaj* Jehová. Yejua ika Jehová kintitanilij leones uan nejon leones kinmiktijkej sekin. 26 Yejua ika kintitankej seki takamej maj kiluitij akin tekiuajtia Asiria: “Akin tikintitanik maj chanchiuatij itech uejueyi xolalmej tein pouij Samaria amo kiixmatij Dios akin ompa kiueyichiuayaj nion kimatij keniuj kiueyichiuayaj. Yejua ika, nejon Dios kintitaniliani leones uan nejon leones miakej kinmiktijtokej, porin amo akin kiixmati Dios akin ompa kiueyichiuayaj”.
27 Keman akin tekiuajtia Asiria kikakik nejon, tanauatij: “Xikiluikan semej tiopixkamej akin nankiualkuikej maj mokepa uan maj oksepa ompa chanchiuati. Xiktitanikan para maj kinmachti akin ompa nemij keniuj kiueyichiuaskej nejon Dios”. 28 Yejua ika, semej tiopixkamej akin kiuikakaj de Samaria mokepak uan chanchiuato Betel. Yejua peuak kinmachtia akin nemiaj Samaria keniuj monekia kiueyichiuaskej* Jehová.
29 Sayoj ke akin kinuikakej maj chanchiuatij Samaria uan itech uejueyi xolalmej tein ompa pouiaj mochijchiuilijkej tatadios* tein ipa kiueyichiuayaj itech ininaltepeuj. Nejon tatadiosmej kintalitoj itech kalmej tein samaritanos kinchijchiujkaj kampa ipa yayaj taueyichiuatij. Nochin akin kinuikakaj maj ompa chanchiuatij kichiujkej nejon. 30 Akin ualeuayaj Babilonia mochijchiuilijkej tatadios Sucot-Benot, akin ualeuayaj Cut mochijchiuilijkej tatadios Nergal, akin ualeuayaj Hamat mochijchiuilijkej tatadios Asimá 31 uan akin ualeuayaj Avá mochijchiuilijkej tatadios Nibhaz uan Tartac. Akin ualeuayaj Sefarvaim kinchichinouayaj ininkoneuan para kiueyichiuaskej Adramélec uan Anamélec. Nejin tatadiosmej kinueyichiuayaj ompa Sefarvaim. 32 Maski kiueyichiuayaj Jehová, kinixtalijkej seki takamej para maj tekitikan kemej tiopixkamej kampa taueyichiuayaj. Nejon tiopixkamej tekitiaj itech kalmej tein samaritanos kinchijchiujkaj kampa ipa yayaj taueyichiuatij. 33 Akin kinuikakej maj chanchiuatij Samaria kiueyichiuayaj Jehová, sayoj ke no kinueyichiuayaj tatadiosmej tein kinueyichiuayaj itech altepemej kampa ualeujkaj.
34 Hasta axkan kinueyichiuaj inintatadiosuan. Nion semej akin ompa nemi kiueyichiua Jehová nion kitakamati tein kiixtalia. Amo no kitakamatij Tanauatil nion tein Jehová kinnauatij ikoneuan Jacob maj kichiuakan. Yejua kitokaypatak Jacob uan kitalilij Israel. 35 Keman Jehová motenkauak iniuan israelitas ke kintiochiuaskia komo kitakamatiaj, kinnauatij: “Amo xikinueyichiuakan tatadiosmej, amo ximotankuaketsakan ininixpan, amo xikintekitilikan nion xikinmaktilikan miak taman, 36 ta nejua Jehová moneki nanechueyichiuaskej, nejua noixpan moneki namotankuaketsaskej uan nejua moneki nanechmaktiliskej miak taman, porin nejua namechkixtij de Egipto ika noueyi chikaualis. 37 Nochipa moneki nankichiuaskej tein nitanauatia uan tein nikixtalia. Nochipa moneki nankitakamatiskej nochi tanauatilmej tein namechijkuilouilij uan amo xikinueyichiuakan tatadiosmej. 38 Amo xikelkauakan tein nimotenkauak namouan, uan amo xikinueyichiuakan tatadiosmej. 39 Moneki nejua namoDios Jehová nanechueyichiuaskej, porin nejua namechpaleuis maj amo teyi namechchiuilikan nochin akin namechtauelitaj”.
40 Sayoj ke akin kinuikakej maj chanchiuatij Samaria uan itech uejueyi xolalmej tein ompa pouiaj amo tatakamatkej, ta kisentokakej kinueyichiujkej inintatadiosuan. 41 Kiueyichiuayaj Jehová, sayoj ke no kinueyichiuayaj tatadiosmej tein kinchijchiujkaj. Hasta axkan, ininkoneuan uan ininixuiuan kichiuajok tein kichiuayaj ininuejkaujtatuan.
18 Keman Hosea iokichpil Elá eyi xiuitya tekiuajtitoya itech xolal Israel, Ezequías iokichpil Acaz peuak tekiuajti Judá. 2 Kipiaya 25 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik 29 xiujmej. Inan monotsaya Abí* akin katka isiuapil Zacarías. 3 Ezequías kichiuaya tein Jehová kiyolpaktia ijkon kemej kichiujka David akin katka iuejkaujtat. 4 Tauejueloj kampa israelitas tachijchiujkaj para kinueyichiuaskej tatadiosmej,* kintamotak uejueyi temej tein kinkejketskaj para taueyichiuaskej uan no kitamotak kouit tein ika taueyichiuayaj.* Hasta ijkuak, israelitas kichichinouiliayaj tapialmej uan okseki taman* kouat de cobre tein Moisés kichijchiujka uan kitokaytiayaj Nehustán.* Yejua ika Ezequías kitajtapanak uan kitamixaxamatsak nejon kouat. 5 Ezequías takuaujtamatik iuan Jehová ininDios israelitas. De nochin akin tekiuajtikej Judá amo akin kichiuak kemej Ezequías. 6 Yejua amo keman kikauak Jehová, ta nochipa kitekitilij. Kitakamatia tanauatilmej tein Jehová kimakaka Moisés. 7 Uan Jehová nochipa kipaleuiaya. Ezequías kuali taixejekouaya porin katka tamatkej. Kiixnamikik akin tekiuajtia Asiria uan amo kinekik kitekitilis. 8 No kinteuij uan kintanik filisteos akin nemiaj Gaza uan xolaltsitsin tein ompa pouij. Kinteuij uan kintanik desde akin yetoyaj itech uejkapan kalmej kampa tajpiayaj hasta akin nemiaj itech uejueyi xolalmej kampa tatsaktoya ika uejueyi tepamit.*
9 Keman Ezequías naui xiuitya tekiuajtitoya uan Hosea iokichpil Elá chikome xiuitya tekiuajtitoya itech xolal Israel, Salmanasar akin tekiuajtia Asiria pankisak Samaria para kinteuis akin ompa nemiaj uan kiyoualoj ueyi xolal. 10 Asirios moaxkatilijkej Samaria keman ajsitoyaya eyi xiuit kiyoualojtoyaj. Ijkuak, Ezequías chikuasen xiuitya tekiuajtitoya uan Hosea chiknaui xiuitya tekiuajtitoya itech xolal Israel. 11 Akin tekiuajtia Asiria kinuikak nochin akin nemiaj itech xolal Israel. Keman yetoyajya Asiria kintitanik maj chanchiuatij Halá uan Habor tein yetok tanakastan den ueyiat Gozán. No kintitanik maj chanchiuatij itech uejueyi xolalmej kampa nemiaj medos. 12 Kinpanok nejon porin amo kitakamatkej ininDios Jehová. Kiixpanauijkej nochi tein Jehová kinnauatijka maj kichiuakan, nochi tein kiniluijka itekitikauj Moisés. Amo takakkej nion tatakamatkej.
13 Keman Ezequías 14 xiujmejya tekiuajtitoya, Senaquerib akin tekiuajtia Asiria pankisak Judá. Kinteuito akin nemiaj itech uejueyi xolalmej kampa tatsaktoya ika uejueyi tepamit tein ompa pouiaj uan moinaxkatilij nejon uejueyi xolalmej. 14 Akin tekiuajtia Asiria yetoya Lakís, yejua ika Ezequías akin tekiuajtia Judá tanauatij maj kiluitij: “Amo kuali tein nikchiuak keman nimitsixnamikik. Nimitsmakas nochi tein tinechtajtanis komo timokepa uan amo titechteuia”. Uan akin tekiuajtia Asiria kitajtanij Ezequías 10,260 kilos* de plata uan 1,026 kilos* de oro. 15 Yejua ika Ezequías kimakak nochi plata tein onkaya ichan Jehová uan tein yetoya ichan. 16 Ezequías akin tekiuajtia Judá kitamitalilijka oro puertas uan kaltenkoujmej tein yetoyaj itech itemplo Jehová. Ijkuak, Ezequías kinajchiuak* puertas uan kaltenkoujmej uan kimakak akin tekiuajtia Asiria.
17 Akin tekiuajtia Asiria yetoya Lakís uan kintitanik seki takamej maj kiitatij tekiuaj Ezequías ompa Jerusalén. Kititanik tartán,* rabsarís* uan rabsaqué.* Yejuan pankiskej Jerusalén iniuan miakej soldados uan moketsatoj tanakastan de kampa panouaya at tein kisaya den yekinika ueyi tanque, itech ojti tein kikuiaj akin yayaj tetapakitij. 18 Yejuan kinotsayaj tekiuaj maj kisa, sayoj ke amo kisak ta kiskej Eliaquim, Sebná uan Joá. Eliaquim katka iokichpil Hilquías uan taixyekanaya ichan tekiuaj, Sebná katka itajkuilojkauj tekiuaj uan Joá katka iokichpil Asaf uan kijkuilouaya nochi tein mochiuaya itech altepet.
19 Rabsaqué kiniluij: “Xiakan xikiluitij Ezequías: ‘Yejua nejin tein kijtoua akin tekiuajti Asiria, tekiuaj akin okachi ueyichiujkej: “¿Keyej amo namotekipachouaj? 20 Tikijtoua ke tikpia akoni mitsyolmajxitis para kuali titateuis uan ke tikinpia miakej mosoldados, sayoj ke nenkaj tein tikijtoua. ¿Akoni iuan nantakuaujtamatij para nankinemiliskej ke uelis nanechixnamikiskej? 21 ¿Tiknemilia ke akin tekiuajti Egipto mitspaleuis? Yejua kemej yeskia se akat tein postekikya uan komo aksa* ompa motakitskilia, momatokilis uan akat senpanotikisas. Ijkon kinpanoua nochin akin takuaujtamatij iuan faraón akin tekiuajti Egipto. 22 Uan komo namejuan nanechiluiaj ke nantakuaujtamatij iuan namoDios Jehová, xikyekmatikan ke amo namechpaleuis porin Ezequías namechnauatij xitauejuelokan kampa nankiueyichiuayaj Dios uan xikxitinikan ialtares. Ezequías namechiluij akin nanemij Judá uan Jerusalén ke sayoj moneki nantaueyichiuaskej itech altar tein yetok Jerusalén”’. 23 Maj tikchiuakan nejin: nimitsmaka ome mil caballos para tikitaskej ox tikinpia miakej soldados akin uelis kinuikaskej. Ijkon tikmatiskej akoni tatanis, tejua oso noteko akin tekiuajti Asiria. 24 Maski akin tekiuajti Egipto mitsmakaskia carros uan soldados akin youij itech caballos para titateuis, ipa amo tiktaniskia se taixyekankej akin amo semi ueyichiujkej akin kitekitilia noteko. 25 Uan no, ¿xe timoluia ke nejuasan niknemilij niualas nitateuikiuj? Amo, ta Jehová nechualtitanik maj nikixpoloki nejin ueyi xolal. Jehová nechiluij: ‘Xipankisa xikinteuiti akin nemij itech ne altepet uan xikinixpolo’”.
26 Keman kikakkej nejon, Eliaquim iokichpil Hilquías, Sebná uan Joá kiluijkej rabsaqué: “Toteko, timitstataujtiaj amo xitechnojnotsa itech inintajtol judíos porin amo tiknekij maj mitsajsikamatikan akin yetokej tepankuako. Okachi kuali xitechnojnotsa itech tajtol arameo* porin no tikajsikamatij”. 27 Sayoj ke rabsaqué kiniluij: “¿Xe noteko nechualtitanik maj sayoj niknojnotsaki namotekiuaj uan namejuan? Tein namechiluiko no moneki kikakiskej takamej akin yetokej tepankuako. Yejuan uan namejuan nankikuaskej namokuit uan nantayiskej namoxix”.*
28 Uan rabsaqué chikauak kiniluij judíos itech inintajtol: “¡Yejua nejin tein kijtoua akin tekiuajti Asiria, tekiuaj akin okachi kiixmatij! 29 Yejua nejin tein kijtoua tekiuaj: ‘Amo xikneltokakan tein Ezequías namechiluia. Yejua amo uelis namechpaleuis para maj nejua amo teyi namechchiuili. 30 Uan amo no xitakuaujtamatikan ke Jehová namechpaleuis sayoj porin Ezequías namechiluia “Jehová techmakixtis. Akin tekiuajti Asiria amo moaxkatilis nejin ueyi xolal”. 31 Amo xikneltokakan tein Ezequías kijtoua porin akin tekiuajti Asiria namechiluia: “Amo xinechixnamikikanok uan xikisakan. Ijkon nanochin uelis nankikuaskej uvas uan higos tein nankitokkej uan nantayiskej at tein mosentilis itech ueyi talkoyok tein nankichijchiujkej. 32 Ijkon nanemiskej hasta keman niualas uan namechuikas xinemitij itech se tal kemej tein nikan nankipiaj. Itech tal kampa namechuikas onkak trigo, cebada uan uvas para nankichijchiuaskej pantsin uan vino tein yankuik. Itech nejon tal no onkak nekti* uan olivojkoujmej. Komo nankichiuaj tein nikijtoua, namomakixtiskej uan amo namikiskej. Amo xikakikan Ezequías porin namechkajkayaua keman kijtoua ‘Jehová techmakixtis’. 33 Tatadiosmej tein kinueyichiuaj itech okseki altepemej amo uelik kinmakixtijkej akin ompa nemiaj keman kinteuito akin tekiuajti Asiria. 34 Xikelnamikikan toni kinpanok tatadiosmej tein kinueyichiuayaj akin kayomej Hamat, Arpad, Sefarvaim, Hená uan Ivá. ¿Xe tatadiosmej uelik kinpaleuijkej akin nemiaj Samaria para maj amo nimoaxkatiliani? 35 Nion se tatadios kinpaleuiani akin nemij itech altepemej tein nimoinaxkatiliani. Yejua ika ¿nankinemiliaj ke Jehová uelis namechpaleuis para maj amo nimoaxkatili Jerusalén?”’”.
36 Sayoj ke amo akin kinankilij porin tekiuaj Ezequías kinnauatijka maj amo teyi kinankilianij. 37 Eliaquim, Sebná uan Joá kitsayankej inintasal uan kiitatoj Ezequías para kitapouiskej tein kijtojka rabsaqué. Eliaquim katka iokichpil Hilquías uan taixyekanaya ichan tekiuaj, Sebná katka itajkuilojkauj tekiuaj uan Joá katka iokichpil Asaf uan kijkuilouaya nochi tein mochiuaya itech altepet.
19 Keman tekiuaj Ezequías kikakik nejon, niman kitsayanak itasal, motalilij tasal tein teajuayotia uan kalakito ichan Jehová. 2 Satepan kinauatij Eliaquim, Sebná uan akin kinixyekanayaj tiopixkamej maj motalilikan tasal tein teajuayotia uan maj kiitatij tanauatijkej* Isaías akin katka iokichpil Amoz. Eliaquim taixyekanaya ichan tekiuaj uan Sebná katka itajkuilojkauj tekiuaj. 3 Yejuan kiluijkej Isaías: “Yejua nejin tein kijtoua Ezequías: ‘Axkan semi timotekipachojtokej porin techuijuikaltijkej* uan techpinaujtijkej. Timoajsij kemej se siuat akin yolitia ikonetsin, sayoj ke amo taxikouaok para kiyolitis. 4 Akin tekiuajti Asiria kiualtitanik rabsaqué* maj kikejkeloki Dios akin nochipa yoltok. Xa toDios Jehová kikakik nochi tein kijtojkej uan kintatsakuiltis. Yejua ika xiktataujti toDios Jehová para maj techpaleui akin timokauajok itech nejin tal’”.
5 Keman itakeualuan Ezequías kiitatoj Isaías, 6 Isaías kiniluij: “Xiakan xikiluitij namoteko: ‘Yejua nejin tein kijtoua Jehová: “Maj amo mitsmojmoujtikan itakeualuan akin tekiuajti Asiria. Yejuan kijtojkej miak taman tein ika nechuijuikaltijkej. 7 Nikchiuati maj teisa kinemili. Kitekakilis ke mochiujtok teisa uan mokepas ialtepeuj. Uan nikchiuas maj ompa kimiktikan ika machete tein ojkan tenej”’”.*
8 Keman rabsaqué kimatik ke tekiuaj de Asiria uan isoldados amo yetoyajok Lakís, mokepak uan kiajsito kinteuijtok akin nemiaj Libná. 9 Tekiuaj Senaquerib kiluijkej ke Tirhacá akin tekiuajtia Etiopía yaya kiteuiti. Yejua ika tekiuaj Senaquerib oksepa kintitanik seki takamej maj kiitatij Ezequías. Yejua kinnauatij nejin: 10 “Xiakan xikitatij Ezequías akin tekiuajti Judá uan xikiluikan: ‘Amo xikneltokili moDios akin iuan titakuaujtamati keman mitsiluia ke nejua amo nimoaxkatilis Jerusalén. 11 Tejua tikmattok nochi tein tekiuanij de Asiria kinchiuilijkej akin nemiaj itech altepemej tein kinixpolojkej. ¿Uan timoluia ke tejua timakisas? 12 Nion se tatadios* uelik kinpaleuij akin nemiaj itech altepemej tein nouejkaujtatuan kinixpolojkej. Kuali tikmati ke ixpoliujkej akin nemiaj Gozán, Harán, Rézef uan akin kayomej Edén akin nemiaj Tel-Asar. 13 Kuali tikmati tein kipanok akin tekiuajtia Hamat, akin tekiuajtia Arpad uan akin tekiuajtiaj itech uejueyi xolalmej tein pouiaj Sefarvaim, Hená uan Ivá’”.
14 Tekiuaj Ezequías kileroj amamej tein kimakakej takamej akin tekiuaj Senaquerib kintitanik. Satepan pankisak ichan Jehová uan kinixtemato nejon amamej iixpan Jehová. 15 Uan Ezequías peuak kitataujtia Jehová: “ToDios Jehová* akin titokotsyetok tapani* den querubines. Sayoj tejua yekmelauj tiDios itech nochi taltikpak. Tejua tikchijchiuak iluikak uan taltikpak. 16 ¡Jehová, nimitstataujtia xinechkaki! ¡Jehová, nimitstataujtia xiualtachia! NoDios akin nochipa tiyoltok, xikaki nochi tein kijtoj Senaquerib para mitsixnamikis. 17 Jehová, nochin tekiuanij de Asiria yekmelauj kinixpolojkej akin nemiaj itech seki altepemej uan kitamiixpolojkej inintaluan. 18 Kinchichinouilijkej inintatadiosuan porin yejuan amo yekmelauj katkaj dioses, ta sayoj kinchijchiujkaj ika kouit uan tet, yejua ika uelik kinixpolojkej. 19 Yejua ika toDios Jehová, nimitstataujtia xitechmakixti para maj amo teyi techchiuili akin tekiuajti Asiria. Ijkon nochin akin nemij itech okseki altepemej kimatiskej ke sayoj tejua Jehová yekmelauj tiDios”.
20 Isaías iokichpil Amoz tanauatij maj kiluitij Ezequías: “Yejua nejin tein kijtoua Jehová ininDios israelitas: ‘Nimitskakik keman tinechtataujtij uan tinechiluij tein kijtoj Senaquerib akin tekiuajti Asiria. 21 Yejua nejin tein nejua Jehová nikiluia ke kipanoti:
“Sion kemej yeskia se ichpoch akin mitsixtopeua, mitskejkeloua.
Jerusalén kemej yeskia se ichpoch akin mokuauiuika keman mitsita.
22 ¿Akoni timoluia ke tikixnamikik uan tikuijuikaltij?
¿Akoni timoluia ke tiktsatsajtsilij
uan tikitak kemej yeskia amo teyi chiujkej?
¡Ijkon tikchiuilij ininDios israelitas akin senkis chipauak!
23 Tikinualtitanik seki takamej para maj nechixnamikikij nejua Jehová uan tikijtoj:
‘Nipankisas hasta tepekuapan ika nochi nocarros tein nikui para nitateuis,
nias Líbano uan niajsis hasta kampa okachi uejka.
Nikintekis cedrojkoujmej tein okachi uejueykej.
Nikintekis tein okachi kuali enebrojkoujmej.
Nikalakis koujtaj kampa okachi takualtsinkan, nikalakis hasta kampa okachi uejka.
24 Nitachkuas para nikixtis at uan nitayis at tein onkak itech okse altepet.
Nikinuatsas nochi in ameyalmej tein onkak Egipto keman ompa ninejnemis’.
25 ¿Xe amo tikmatik? Nejua kemanya nikixtalij nejin.
Uejkaujya nikixtalijka tein nikchiuas, uan axkan nikchiuatia.
Tikinixpolos uejueyi xolalmej kampa tatsaktok ika uejueyi tepamit,
tikxitinis tepamit uan sayoj montontentos tet.
26 Akin ompa nemij amo uelis mopaleuiskej,
mojkakalakiskej uan kinpinaujtiskej.
Mochiuaskej kemej xiuit tein niman kuetaui.
Mochiuaskej kemej xiuit tein moskaltia kalkuako tein kiuatsa tonalejekat.
27 Nejua kuali nikmati nochi tein tikchiua:
keman timotalia, keman tikisa, keman tikalaki uan keman tikualantok nouan,
28 porin nikakini ke semi tikualantok nouan uan semi titakuejmolchiujtok.
Yejua ika nimitsyekatsoltokilis se gancho uan nimitstentalilis se lazo*
para ika nimitstsakuilis kemej kinchiuaj caballos, uan nimitskepas kampa tiualeuak”.
29 ”’Uan tejua Ezequías tikmatis ke yekmelauj tein nimitsiluia keman mochiuas nejin: itech nejin xiuit uan okse nankikuaskej trigo tein iselti mochiuas, sayoj ke keman panos nejon ome xiuit nankitokaskej trigo uan uvas uan nankikuaskej tein mochiuas. 30 Akin nemij Judá uan makisaskej yeskij kemej koujmej tein kitemakaj miak takilot porin uejkatan toktokej. 31 De Jerusalén kisaskej akin amo kinmiktijkej uan de tepet Sion kisaskej akin makiskej. Jehová akin kinixyekana iangeluan kitelneki kichiuas nejon.
32 ”’Yejua nejin tein nejua Jehová nikijtoua ke kipanoti akin tekiuajti Asiria:
“Amo kalakis itech nejin ueyi xolal,
amo kintamotilis nion se flecha akin nikan nemij,
nion kikuis se escudo para mopaleuis keman kinixnamikis,
nion kimontontemas tal para desde ompa kitamotas tepamit tein kiyoualoua ueyi xolal”.
33 Nejua Jehová no nikijtoua: “Mokepas de kampa ualeuak,
Amo kalakis itech nejin ueyi xolal.
34 Nikinpaleuis uan nikinmakixtis akin nemij itech nejin ueyi xolal.
Ijkon nikchiuas para maj moueyitali notokay uan para nikelnamikis tein nikiluij notekitikauj David”’”.
35 Nejon youak, iángel Jehová yajki kampa soldados asirios kitalijkaj ininkaltsitsin* uan kinmiktij 185 mil soldados. Akin mostika kualkan meujkej kinitakej nochin mikemej. 36 Yejua ika, Senaquerib akin tekiuajtia Asiria mokepak Nínive uan ompa mokauak. 37 Se tonal, Senaquerib yajki itech kali kampa kiueyichiuayaj itatadios Nisroc. Uan keman tankuaijkatoya iixpan itatadios, Adramélec uan Sarézer akin katkaj ikoneuan kimiktijkej ika machete tein ojkan tenej. Satepan cholojkej uan yajkej Ararat. Uan Esar-Hadón akin no katka iokichpil Senaquerib peuak tekiuajti.
20 Ezequías kokolispeuak* uan yaya momikilitia. Yejua ika tanauatijkej* Isaías iokichpil Amoz kiitako uan kiluij: “Yejua nejin tein kijtoua Jehová: ‘Xikinnauati mochankauan toni moneki kichiuaskej porin amo tipajtisok, ta timomikiliti’”. 2 Keman Ezequías kikakik nejon, moixkepak kampa yetoya tepamit uan peuak kitataujtia Jehová: 3 “Jehová, nimitstataujtia xikelnamiki ke nochipa nimitstakamatini* uan ke nochipa nikchiuani tein mitsyolpaktia”. Uan Ezequías peuak tel choka.
4 Isaías ayamo ajsia kalixpan keman Jehová kinojnotsak uan kiluij: 5 “Oksepa xikitati Ezequías akin kinixyekana akin pouij itech noxolal uan xikilui: ‘Yejua nejin tein kijtoua Jehová iDios mouejkaujtat David: “Nimitskakik keman tinechtataujtij uan nikitak ke titelchokak. Yejua ika nejua Jehová nimitspajtiti uan uipta* tipankisas nochan. 6 Tinemisok 15 xiujmej uan amo nikauas maj teisa mitschiuili akin tekiuajti Asiria oso maj teisa kinchiuili akin nemij itech nejin ueyi xolal, nion nikauas maj kiixpolo nejin ueyi xolal. Ijkon nikchiuas para maj moueyitali notokay uan para nikelnamikis tein nikiluij notekitikauj David”’”.
7 Isaías kijtoj: “Xikuechokan higos* uan xikualkuikan”. Keman kiualkuikej, kiojxilijkej itech kokot tein kipiaya. Ijkon Ezequías yolik pajtitiajki.
8 Ezequías kitajtanijka* Isaías: “¿Keniuj nikmatis ke Jehová nechpajtiti uan ke uipta* nipankisas ichan Jehová?”. 9 Isaías kinankilij: “Jehová kichiuati teisa para mitsnextilis ke Jehová kichiuati tein mitsiluij: ¿tikneki maj yekauil tein nesi itech escalera* moolini majtakti escalones taixpan oso maj tsinkisa majtakti escalones?”. 10 Ezequías kiluij: “Nejua nikmati ke yekauil ipa uelis moolinis majtakti escalones taixpan sayoj ke amo uelis tsinkisas majtakti escalones”. 11 Yejua ika tanauatijkej Isaías kitataujtij Jehová maj ijkon kichiua, uan yejua kichiuak maj yekauil tsinkisa majtakti escalones itech escalera tein monotsaya Acaz.
12 Keman Berodac-Baladán akin tekiuajtia Babilonia kimatik ke Ezequías mokokouaya, kititanilij Ezequías seki amamej uan no kitayokolij teisa. Itat Berodac-Baladán katka Baladán. 13 Ezequías kuali kinselij* takamej akin kintitanka tekiuaj Berodac-Baladán uan kinnextilij cuartos kampa kitaliaya nochi tein patiyoj: plata, oro, aceite tein monotsa bálsamo uan okseki taman aceite tein patiyoj. No kinnextilij teposmej tein ika tateuiaya uan nochi tein kipiaya itech cuartos kampa kitaliaya nochi tein patiyoj. Ezequías kinnextilij nochi tein kipiaya ichan uan nochi tein onkaya kampa taixyekanaya.
14 Satepan, tanauatijkej Isaías kalakito kampa yetoya tekiuaj Ezequías uan kitajtanij: “¿Toni mitsiluijkej ne takamej? ¿Kani ualeujkej?”. Ezequías kinankilij: “Uejka ualeujkej, desde Babilonia”. 15 Isaías no kitajtanij: “¿Toni tikinnextilij mochan?”. Ezequías kinankilij: “Nikinnextilij nochi tein nikpia. Kiitakej nochi tein patiyoj tein nikpia”.
16 Isaías kiluij Ezequías: “Xikaki tein Jehová mitsiluia: 17 ‘Ejkos tonal keman nochi tein tikpia mochan uan nochi tein kisentilianij mouejkaujtatuan kiuikaskej Babilonia. Amo kikauaskej nion teyi’. Yejua nejin tein kijtoua Jehová. 18 ‘Uan sekin moixuiuan kinuikaskej Babilonia uan yeskij uejueyi chiuanimej ichan tekiuaj’”.
19 Keman Ezequías kikakik nejon kiluij Isaías: “Semi kuali tein Jehová mitsmatiltij”. Uan no kijtoj: “Nikuelitak tein tikijtoj porin keman niyoltos kualtsin tinemiskej uan amo teyi techkuejmolos”.
20 Nochi okseki taman tein kipanok Ezequías ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. Ompa no ijkuiliujtok okseki taman tein uelik kichiuak keman tekiuajtitoya, keniuj kichijchiuak ueyi tanque uan keniuj kiojtij at para ajsiskia hasta ueyi xolal. 21 Satepan Ezequías momikilij* uan Manasés akin katka iokichpil peuak tekiuajti.
21 Manasés kipiaya 12 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik 55 xiujmej. Inan monotsaya Hefziba. 2 Manasés kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia. Kichiuak tein tel amo kuali ijkon kemej kichiuayaj akin nemiaj itech altepemej akin Jehová kintalkuilijka para maj israelitas ompa neminij. 3 Oksepa tachijchiuak kampa kinueyichiuayaj tatadiosmej* kampa tauejuelojka Ezequías akin katka itat. No kinchijchiuak altares para Baal uan se kouit para taueyichiuaskej* ijkon kemej kichiujka Acab akin tekiuajtika itech xolal Israel. Motankuaketsak para kiueyichiuas tonaltsin, metsti uan sitalimej. 4 Manasés no kinchijchiuak altares ichan Jehová para tatadiosmej maski Jehová kijtojka: “Itech nejin kali uan itech ueyi xolal Jerusalén kiueyitaliskej notokay”. 5 Itech ome patios de ichan Jehová kinchijchiuak altares para kiueyichiuaskej tonaltsin, metsti uan sitalimej. 6 Uan hasta iokichpil kinchichinouilij tatadiosmej. No mochiuak naual, kitemouaya maj teisa kimatilti toni panos satepan, kinixtalij sekin para maj kitemokan kinnojnotsaskej mikemej uan oksekin kinixtalij kemej adivinos. Kichiuak miak taman tein Jehová amo kiyolpaktia para kikualantis.
7 Uan tiotsin Aserá* tein kichijchiujka kikalakito ichan Jehová, maski Dios kiluijka David uan Salomón akin katka iokichpil: “De nochi in talmej kampa kintaxejxelouilijkej uejueyi kalyetonij israelitas, nikijitak Jerusalén uan nejin kali para maj nochipa nikan kiueyitalikan notokay. 8 Komo israelitas senkis kitakamatij nochi notanauatiluan tein yetok itech Tanauatil tein notekitikauj Moisés kinmatiltij, amo kemanok nikchiuas maj kisakan den altepet tein nikinmakak ininuejkaujtatuan”. 9 Sayoj ke amo tatakamatkej uan Manasés kisentokak kinyekanak israelitas para maj kichiuakan tein tel amo kuali. Kisentokaya kinchiualtiaya israelitas tein okachi fiero ke tein kichiuayaj akin nemiaj itech altepemej tein Jehová kintalkuilijka para maj israelitas ompa neminij.
10 Uan Jehová kisentokaya kintitania itanauatijkauan* para maj kiniluikan: 11 “Manasés akin tekiuajti Judá kichiujtok nochi nejin tein tel amo kuali. Amorreos kichiuayaj tein amo kuali sayoj ke yejua kichiujtok tein okachi fiero. Uan kemej kinchijchiuak tatadiosmej tein Dios semi kitajyaltiaj, akin nemij Judá tajtakolchiujtokej porin kinueyichiuaj. 12 Yejua ika, yejua nejin tein kijtoua Jehová ininDios israelitas: ‘Fiero nikintatsakuiltiti akin nemij Jerusalén uan Judá uan nochin akin kikakiskej tein nikchiuati semi momoujtiskej. 13 Nikintatsakuiltiti akin nemij Jerusalén ijkon kemej nikintatsakuiltij akin nemiaj Samaria uan kemej nikintatsakuiltij ichankauan Acab.* Nitachipauati itech ueyi xolal Jerusalén ijkon kemej se kiixtapachoua se kaxit para maj ijtichipauaya. 14 Amo nikinpaleuisok akin nemij Judá, akin mokauajok itech tal tein nikinmakak. Nikchiuas maj akin kintauelitaj kintanikan uan yejuan kinuikaskej okseko uan kinkuiliskej nochi tein kipiaj. 15 Nikchiuas nejon porin kichiujkej tein amo nechyolpaktia uan kisentokaj nechkualantiaj desde keman ininuejkaujtatuan kiskej de Egipto hasta axkan’”.
16 Uan Manasés no kinmiktij tel miakej akin amo teyi kichiujkaj desde kampa peua Jerusalén hasta kampa tami. Uan no, tajtakolchiuak keman kichiuak maj akin nemiaj Judá kichiuanij tein Jehová amo kiyolpaktia. 17 Nochi okseki taman tein kipanok Manasés uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. Ompa no ijkuiliujtok nochi tein amo kuali tein kichiuak. 18 Manasés momikilij* uan kitokkej itech tal tein satepan kitokaytijkej Uzá. Nejin tal yetok tanakastan de ichan tekiuaj uan onkak tataman koujmej uan xochimej. Uan Amón akin katka iokichpil peuak tekiuajti.
19 Amón kipiaya 22 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik ome xiuit. Inan monotsaya Mesulémet uan katka iichpoch Haruz akin kayot Jotbá. 20 Amón kichiuaya tein Jehová amo kiyolpaktia ijkon kemej kichiujka Manasés akin katka itat. 21 Kisentokak kichiuak tein amo kuali ijkon kemej kichiujka itat. Kinueyichiuaya tatadiosmej tein Dios kitajyaltiaj tein itat no kinueyichiujka. 22 Amo kiueyichiuak Jehová, Dios akin kiueyichiuayaj iuejkaujtatuan nion kichiuak tein Jehová kineki. 23 Satepan itakeualuan tekiuaj Amón kiixnamikkej uan kimiktijkej ichan. 24 Sayoj ke akin nemiaj Judá kinmiktijkej nochin akin kiixnamikkaj tekiuaj Amón uan kiixtalijkej maj peua tekiuajti Josías akin katka iokichpil Amón. 25 Nochi okseki taman tein kipanok Amón uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. 26 Amón kitokkej itech tal tein satepan kitokaytijkej Uzá kampa onkak tataman koujmej uan xochimej, uan Josías akin katka iokichpil Amón peuak tekiuajti.
22 Josías kipiaya chikueyi xiuit keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik 31 xiujmej. Inan monotsaya Jedidá uan katka iichpoch Adaya akin kayot Bozcat. 2 Kichiuak tein Jehová kiyolpaktia ijkon kemej kichiujka David akin katka iuejkaujtat. Josías kitakamatik itanauatiluan Dios.
3 Keman Josías 18 xiujmejya tekiuajtitoya, kititanik Safán akin katka itajkuilojkauj maj youi ichan Jehová. Safán katka iokichpil Azalías uan iueyitat monotsaya Mesulam. Josías kiluij Safán: 4 “Xipankisa xikitati tayekankatiopixkat Hilquías, uan xikilui maj kikuiti nochi in tomin tein israelitas kiualkuiaj ichan Jehová, tein kisentilijkejya tiopixkamej akin tajpiaj puertajtenoj. 5 Xikita maj nejon tomin kinmakakan akin kiixyekanaj tekit tein mochiujtok ichan Jehová. Uan maj yejuan kintaxtauikan akin kiyekchijchiuatij ichan Jehová. 6 Maj kintaxtauikan akin koujxijximaj, akin kalchiuaj uan okseki tekitinij. Nejon tomin no moneki kikuiskej para kikouaskej kouit uan tet tein kitejtekkejya. Nochi nejon kouit uan tet kikuiskej para kiyekchijchiuaskej ichan Dios. 7 Sayoj ke amo xikintajtanikan* keniuj kikuikej tomin porin nejon takamej ueli iniuan se takuaujtamati”.
8 Tayekankatiopixkat Hilquías kiluij tajkuilojkej Safán: “Nikajsik ichan Jehová amatajkuilol kampa ijkuiliujtok iTanauatil”. Hilquías kimakak Safán nejon amatajkuilol, uan Safán peuak kileroua. 9 Tajkuilojkej Safán kiitato tekiuaj uan kiluij: “Motekitikauan kisentilijkej* tomin tein kiualkuikej ichan Jehová uan kinmakakej akin kiixyekanaj tekit tein mochiujtok ompa”. 10 Tajkuilojkej Safán no kiluij tekiuaj: “Tiopixkat Hilquías nechmakak se amatajkuilol”. Uan Safán peuak kilerouilia tekiuaj.
11 Keman tekiuaj Josías kikakik tein kijtouaya amatajkuilol tein kipia iTanauatil Dios, kitsayanak itasal. 12 Uan tekiuaj tajtoj iuan tiopixkat Hilquías, Ahicam iokichpil Safán, Acbor iokichpil Micaya, tajkuilojkej Safán uan Asaya akin kitekitiliaya tekiuaj, uan kinnauatij maj kichiuakan nejin: 13 “Xiakan xiktajtanitij Jehová toni kijtosneki tein ijkuiliujtok itech nejin amatajkuilol tein kiajsikej. Ijkon tikmatiskej toni nechpanos uan toni kinpanos akin nikan nemij uan nochin akin nemij Judá. Jehová semi kualantok touan porin touejkaujtatuan amo kitakamatkej tein kijtoua nejin amatajkuilol. Yejuan amo kichiujkej nochi tein ompa kijtoua ke moneki tikchiuaskej”.
14 Uan tiopixkat Hilquías, Ahicam, Acbor, Safán uan Asaya yajkej kiitatoj tanauatijkej* Huldá. Yejua chanchiuaya kampa yankuixtok kinketskaj kalmej ompa Jerusalén uan ompa kinojnotskej. Itakatsin Huldá katka Salum akin kiyekpiaya inintasal tiopixkamej.* Itat Salum katka Ticvá uan itat Ticvá katka Harhás. 15 Huldá kiniluij: “Yejua nejin tein kijtoua Jehová, ininDios israelitas: ‘Xikiluitij takat akin namechualtitanik: 16 “Yejua nejin tein kijtoua Jehová: ‘Nikintatsakuiltiti nochin akin nikan nemij uan nikixpoloti nejin ueyi xolal. Nikchiuati nochi tein kijtoua amatajkuilol tein kileroj akin tekiuajti Judá. 17 Akin nikan nemij amo nechueyichiuajok, ta kinchichinouiliaj tatadiosmej* miak tapialmej uan kichiuaj okseki taman tein amo kuali para nechkualantiskej. Yejua ika nikualantikisas iniuan ijkon kemej tit* xotatikisa uan amo teyi kiseuia’”. 18 Sayoj ke xikiluikan akin tekiuajti Judá akin namechualtitanik xinechtajtanikij toni kijtoua Jehová: “Yejua nejin tein kijtoua Jehová, ininDios israelitas: ‘Tejua tikakik tein mitslerouilijkej, 19 fiero tikmatik uan timoyolyemanij noixpan. Tikakik tein nejua Jehová nikinchiuiliti akin nemij itech nejin ueyi xolal uan tein kipanoti ueyi xolal. Akin nikan nemij kinpanoti tein amo kuali uan nochin akin kikakiskej tein nikinchiuiliti momoujtiskej. Kemej tiktsayanak motasal uan tichokak noixpan, nejua nimitskakik. Yejua tein nejua Jehová nikijtoua. 20 Yejua ika nikauas ximiki* uan mitstokaskej keman nochin kualtsin nentoskej. Uan amo tikitas keman nikixpolos nejin ueyi xolal’”’”. Takamej yajkej kiluitoj tekiuaj tein kijtojka tanauatijkej Huldá.
23 Yejua ika tekiuaj Josías tanauatij maj mosentilikan taixyekananij de Judá uan Jerusalén. 2 Satepan tekiuaj pankisak ichan Jehová uan iuan yajkej nochin takamej de Judá, akin nemiaj Jerusalén, tiopixkamej uan tanauatianij.* Yajkej nochin desde konemej hasta akin uejueykejya. Keman ompa yetoyajya, tekiuaj kinlerouilij amatajkuilol tein kiajsikej ichan Jehová kampa ijkuiliujtoya tein israelitas motenkaujkaj iuan Dios. 3 Tekiuaj moketsak tanakastan den kalikxit uan motenkauak* iuan Jehová ke kitekitiliskia Jehová uan ke senkis* kitakamatiskia tein tanauatia uan tein tamachtia. Motenkauak ke kichiuaskia tein kijtouaya amatajkuilol kampa ijkuiliujtoya tein israelitas motenkaujkaj iuan Dios ke kichiuaskiaj. Uan nochin akin mosentilijkaj motenkaujkej ke no ijkon kichiuaskiaj.
4 Tekiuaj kinotsak tayekankatiopixkat Hilquías. No kinnotsak tiopixkamej akin kipaleuiayaj Hilquías uan akin tajpiayaj puertajtenoj. Yejua kiniluij maj kikixtikan de ichan Jehová nochi tein kikuiaj para kiueyichiuaskej Baal uan para kiueyichiuaskej kouit tein kiketskaj.* No kiniluij maj kikixtikan tein kikuiaj para kiueyichiuaskej tonaltsin, metsti uan sitalimej. Uan Josías kichichinoto nochi nejon kalampa de Jerusalén, kampa yetok tal tamanis* tein moixmati kemej Cedrón. Koujnex tein mosentilij kiuikak Betel. 5 Akin tekiuajtikaj Judá kinixtalijkaj tiopixkamej para maj kinchichinokan tapialmej uan okseki taman* kampa tachijchiujkaj para kinueyichiuaskej tatadiosmej.* Yejuan tachijchiujkaj itech uejueyi xolalmej tein pouij Judá uan tajtanakastan de Jerusalén. Josías kintokak* nejon tiopixkamej akin kintekitiliayaj tatadiosmej, uan no kintokak tiopixkamej akin kinchichinouayaj tapialmej uan okseki taman* para kiueyichiuaskej Baal, tonaltsin, metsti, sitalimej tein moixmatij kemej Zodiaco uan okseki sitalimej. 6 Kikixtij kouit tein ika taueyichiuayaj tein kikalakijkaj ichan Jehová uan kichichinoto kalampa de Jerusalén, kampa yetok tal tamanis Cedrón. Tein mokauakok kitamixamanij uan kipixoto* kampa kintokkaj pobres. 7 Josías no kinuejuelouilij inincuartos takamej akin monamakayaj iniuan okseki takamej. Yejuan iniuan auilnemiaj para kinueyichiuaskej inintatadiosuan. Inincuartos yetoyaj ichan Jehová kampa siuamej kinijtsomayaj kaltsitsin.* Nejon kaltsitsin kikuiaj para ompa kiueyichiuaskej kouit tein kiketskaj.
8 Josías kiniluij nochin tiopixkamej maj kisanij den uejueyi xolalmej tein pouiaj Judá. No tauejueloj kampa tiopixkamej kinchichinouayaj tapialmej uan okseki taman* para kinueyichiuaskej tatadiosmej porin amo kinekia maj nion akin yani ompa taueyichiuatiok. Tauejueloj kampa taueyichiuayaj desde Gueba hasta Beer-Seba. Josías no tauejueloj itech puerta tein monotsa Josué akin taixyekanaya itech ueyi xolal, porin israelitas no miakkan tachijchiujkaj ompa para taueyichiuaskej. Nejon puerta yetoya iopochmakopa akin kalakia itech ueyi xolal. 9 Tiopixkamej akin tekitikaj kampa tachijchiujkaj para taueyichiuaskej amo uelia kitekitiliayaj Jehová itech altar, sayoj ke uelia kikuayaj pantsin tein amo kipiaya levadura iniuan okseki tiopixkamej. 10 Josías no tauejueloj ompa Tófet tein yetok itech tal tamanis tein moixmati kemej Hinón* para maj israelitas amo taueyichiuanijok ompa. Ijkon amo akinok yaskia kichichinouilitiuj iokichpil oso isiuapil tatadios Mólek. 11 Akin tekiuajtikaj Judá kintemaktijkaj seki caballos para kiueyichiuaskej tonaltsin. Sayoj ke Josías amo kinkauakok maj kinojtikan nejon caballos icuartojkopa* Natán-Mélec para kalakiskej ichan Jehová. Natán-Mélec tekitia ichan tekiuaj uan icuarto yetoya tanakastan den kalikximej. Uan no kinchichinoj carros tein kintemaktijkaj para kiueyichiuaskej tonaltsin. 12 Akin tekiuajtikaj Judá no kinchijchiujkaj altares tapani de icuarto Acaz, sayoj ke Josías kinxitinij nejon altares. No kinxitinij altares tein Manasés kinchijchiujka itech ome patios tein kipiaya ichan Jehová. Satepan kintamixaxamatsak nejon altares uan talnex kixinito itech tal tamanis Cedrón. 13 Salomón akin tekiuajtika itech xolal Israel kintachijchiuijka tatadiosmej tanikopa den Olivojtepet* tein amo uejka yetok de Jerusalén. Kitachijchiuij Astoret inintatadios sidonios, Kemós inintatadios moabitas uan Milcom inintatadios ammonitas. Dios semi kitajyaltiaj nochi nejon tatadiosmej. Sayoj ke Josías kitamiuejueloj nochi nejon tein Salomón kichijchiujka. 14 Josías no kintatapatsak temej tein kinkejketskaj para taueyichiuaskej uan kintamotak koujmej tein ika taueyichiuayaj. Uan kampa yetoyaj nejon temej uan koujmej kitemato ininomiyouan mikemej. 15 No kixitinij altar tein yetoya Betel. Uan tauejueloj kampa Jeroboán ikoneuj Nebat tachijchiujka para taueyichiuaskej. Nejon kichiujka maj israelitas tajtakolchiuanij porin ompa kinueyichiuayaj tatadiosmej. Satepan ke kixitinij altar uan tauejueloj kampa tachijchiujkaj para taueyichiuaskej, tatikuiltij uan kixaxamatsak nochi. No kichichinoj kouit tein ika taueyichiuayaj.
16 Josías moixkepak kampa yetoya se tepet uan kiitak ke ompa toktoyaj seki mikemej, yejua ika tanauatij maj kikixtikan ininomiyouan uan kinchichinoj itech altar. Ijkon kichiuak maj amo uelinijok taueyichiuanij itech altar. Keman panok nejon mochiuak tein toTajtsin Jehová kiluijka itekitikauj maj kitematilti. 17 Uan Josías kiitak se miketekoch uan tajtanik:* “¿Akoni kitokkej nepa?”. Takamej akin nemiaj itech ueyi xolal kinankilijkej: “Ompa toktok itekitikauj toTajtsin Dios akin kayot Judá akin kijtojka toni tikchiuiliskia altar tein yetok Betel”. 18 Uan yejua kijtoj: “Ompa xikauakan, amo xikixtikan iomiyouan”. Yejua ika amo kikixtijkej iomiyouan nion iomiyouan tanauatijkej akin ualeujka de Samaria.
19 Akin tekiuajtikaj itech xolal Israel no kinchijchiujkaj kalmej para kinueyichiuaskej tatadiosmej porin kinekiaj kikualantiskej Dios. Nejon kalmej yetoyaj itech uejueyi xolalmej tein pouij Samaria uan kinchijchiujkaj kampa ipa taueyichiuayajya, sayoj ke Josías no kintamixitinij ijkon kemej kichiujka ompa Betel. 20 Josías kinmiktij itech altares nochin tiopixkamej akin tekitiaj kampa tachijchiujkaj para taueyichiuaskej uan kinchichinoj ininomiyouan mikemej itech nejon altares. Satepan mokepak Jerusalén.
21 Josías kinnauatij nochin israelitas: “Xikchiuakan Pascua para tikueyitaliskej toDios Jehová ijkon kemej kijtoua amatajkuilol kampa ijkuiliujtok tein israelitas kijtojkaj ke kichiuaskiaj”. 22 Amo keman mochiujtoya se Pascua kemej tein kichiujkej ijkuak, desde keman jueces kinixyekankej israelitas nion keman tekiuanij kinixyekankej akin nemiaj itech xolal Israel uan Judá. 23 Israelitas kichiujkej Pascua ompa Jerusalén para kiueyichiuaskej Jehová keman Josías 18 xiujmejya tekiuajtitoya.
24 Josías no kintokak akin kitemouayaj kinnojnotsaskej mikemej uan adivinos. Kinixpoloj tatadiosmej tein kinpiayaj kalijtik* uan okseki tatadiosmej tein Dios semi kitajyaltiaj. Amo kikauakok maj israelitas kichiuanij nochi tein Dios semi kitajyalita tein peujkaj kichiuaj ompa Judá uan Jerusalén. Kichiuak nejon para kitakamatis Tanauatil tein ijkuiliujtoya itech amatajkuilol tein tiopixkat Hilquías kiajsika ichan Jehová. 25 Josías kichiuak nochi tein uelik para kiueyichiuas Jehová kemej kiyolpaktia.* Kichiuak ijkon kemej kijtoua Tanauatil tein Dios kimakaka Moisés. De nochin akin taixyekankej achto ke Josías uan akin taixyekankej satepan, nion se tekiuaj kichiuak ijkon kemej Josías.
26 Sayoj ke Jehová tel kualantoyaok iniuan akin nemiaj Judá porin Manasés kichiujka miak taman para kikualantis. 27 Jehová kijtoj: “Nikinixtopeuas akin nemij Judá ijkon kemej nikinixtopeuak akin nemiaj Israel. Nikixpoloti ueyi xolal Jerusalén tein nikijitaka, uan no nikixpoloti kali kampa nikijtojka ke kiueyitaliskiaj notokay”.
28 Nochi okseki taman tein kipanok Josías uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. 29 Keman Josías tekiuajtitoyaok, faraón Nekó akin tekiuajtia Egipto yajki ueyiat Éufrates para kipaleuis akin tekiuajtia Asiria. Uan tekiuaj Josías yajki kiteuito Nekó, sayoj ke keman Nekó kiitak, kimiktij ompa Meguidó. 30 Yejua ika itakeualuan kitejkoltijkej* Josías itech se carro uan kiuikakej Jerusalén uan kitokkej kampa kitachijchiuijkaj para kitokaskej. Uan akin nemiaj Judá kikuatekilijkej aceite Jehoacaz iokichpil Josías para maj kiixpata itat uan maj yejua peua tekiuajti.
31 Jehoacaz kipiaya 23 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik eyi metsti. Inan monotsaya Hamutal uan katka iichpoch Jeremías akin kayot Libná. 32 Jehoacaz kichiuak tein Jehová amo kiyolpaktia ijkon kemej kichiujkaj iuejkaujtatuan. 33 Faraón Nekó kitsakuak Jehoacaz ompa Riblá tein poui Hamat para maj amo taixyekananiok Jerusalén. Satepan kintajtanij nochin akin nemiaj Judá 3,420 kilos* de plata uan 34 kilos* de oro. 34 Uan no, faraón Nekó kiixtalij Eliaquim iokichpil Josías maj kiixpata itat uan maj yejua tekiuajti. No kipatilij itokay uan kitokaytij Jehoiaquim. Sayoj ke Jehoacaz kiuikak Egipto uan ompa momikilij. 35 Jehoiaquim kimakak faraón plata uan oro tein tajtanik, yejua ika kintajtanij impuesto akin nemiaj Judá para ueliskia kitaxtauis. Kiixtalij kanachi plata uan oro monekia kitemakaskej sejsemej akin nemiaj Judá para ueliskia kimakas faraón Nekó.
36 Jehoiaquim kipiaya 25 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik 11 xiujmej. Inan monotsaya Zebidá uan katka iichpoch Pedaya akin kayot Rumá. 37 Jehoiaquim kichiuaya tein Jehová amo kiyolpaktia ijkon kemej kichiujkaj iuejkaujtatuan.
24 Keman Jehoiaquim tekiuajtitoya, Nabucodonosor akin tekiuajtia Babilonia kiteuiko, yejua ika Jehoiaquim kitekitilij eyi xiuit. Sayoj ke keman panok nejon xiujmej, Jehoiaquim kiixnamikik. 2 Uan Jehová peuak kititanilia Jehoiaquim seki tachtekinij. Yejuan katkaj caldeos, sirios, moabitas uan ammonitas. Kintitania maj tachtekitij para maj tatamikan ompa Judá, ijkon kemej Jehová kiniluijka itanauatijkauan* maj kitematiltikan. 3 Jehová kinixtopeuak akin nemiaj Judá uan kijtoj maj kinpano nochi nejon porin Manasés semi tajtakolchiujka. 4 Uan no porin kinmiktij miakej akin amo teyi kichiujkaj. Manasés miakej kinmiktij ompa Jerusalén, yejua ika Jehová amo kintapojpoluiskia akin nemiaj Judá.
5 Nochi okseki taman tein kipanok Jehoiaquim uan tein kichiuak, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Judá. 6 Jehoiaquim momikilij* uan Joaquín akin katka iokichpil peuak tekiuajti.
7 Akin tekiuajtia Babilonia kitamikuilij akin tekiuajtia Egipto nochi tein kipiaya desde atauit* tein yetok Egipto hasta ueyiat Éufrates. Yejua ika akin tekiuajtia Egipto amo keman kinekikok tateuitiuj okseko.
8 Joaquín kipiaya 18 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik eyi metsti. Inan monotsaya Nehustá uan katka iichpoch Elnatán akin kayot Jerusalén. 9 Yejua kichiuaya tein Jehová amo kiyolpaktia ijkon kemej itat kichiujka. 10 Ijkuak, isoldados Nabucodonosor akin tekiuajtia Babilonia pankiskej Jerusalén uan kitamiyoualojkej ueyi xolal para kinteuiskej akin ompa nemiaj. 11 Keman soldados kiyoualojtoyaj ueyi xolal, tekiuaj Nabucodonosor* ejkok Jerusalén.
12 Joaquín akin tekiuajtia Judá kisak uan motemaktij para kitekitilis Nabucodonosor akin tekiuajtia Babilonia. Kisak iuan inan, itakeualuan, uejueyi chiuanimej akin tekitiaj ichan* uan okseki takamej akin no katkaj uejueyi chiuanimej. Keman Nabucodonosor chikueyi xiuitya tekiuajtitoya kiuikak Joaquín ompa Babilonia. 13 Nabucodonosor kikixtito nochi tein patiyoj tein onkaya ichan Jehová uan nochi tein onkaya ichan tekiuaj. Uan no kitatapatsak nochi tein mokuia ichan Jehová tein Salomón akin tekiuajtia Israel kichijchiujka de oro. Mochiuak ijkon kemej Jehová kijtojka. 14 Kinkixtij de Jerusalén nochin akin ompa nemiaj uan kinuikak Babilonia. No kinuikak uejueyi chiuanimej, soldados akin kuali tateuiayaj, nochin akin tamachijchiuayaj uan akin kichijchiuayaj teposmej uan kiyektaliayaj.* Nochin akin kinuikak katkaj 10 mil. Sayoj kinkauak akin pobres. 15 Tekiuaj Nabucodonosor kiuikak Joaquín, inan, isiuauan, uejueyi chiuanimej akin tekitiaj ichan uan okseki takamej akin no katkaj uejueyi chiuanimej akin katkaj de Judá. Kinkixtij de Jerusalén uan kinuikak Babilonia. 16 Nabucodonosor no kinuikak Babilonia chikome mil soldados uan mil takamej akin tamachijchiuayaj uan akin kichijchiuayaj teposmej uan kiyektaliayaj.* Nejon soldados semi chikaujkej katkaj uan semi kuali tateuiayaj. 17 Akin tekiuajtia Babilonia kiixpatak Joaquín uan kiixtalij Matanías para maj tekiuajti. Yejua katka itío Joaquín. No kipatilij itokay uan kitokaytij Sedequías.
18 Sedequías kipiaya 21 xiujmej keman peuak tekiuajti. Nemia Jerusalén uan tekiuajtik 11 xiujmej. Inan monotsaya Hamutal uan katka iichpoch Jeremías akin kayot Libná. 19 Sedequías kichiuaya tein Jehová amo kiyolpaktia ijkon kemej kichiujka Jehoiaquim. 20 Jehová semi kualantoya iniuan akin nemiaj Jerusalén uan Judá, yejua ika kinixtopeuak uan kikauak maj kinpano nochi nejon. Uan Sedequías kiixnamikik akin tekiuajtia Babilonia.
25 Keman Sedequías chiknaui xiuitya tekiuajtitoya, Nabucodonosor akin tekiuajtia Babilonia ualaj Jerusalén iniuan nochin isoldados. Ejkokej Jerusalén itech tonal 10 den metsti tebet* uan kinkejketskej ininkaltsitsin* para ompa mokauaskej uan kinteuiskej akin nemiaj Jerusalén. No kichijchiujkej se tepamit para kitamiyoualoskej ueyi xolal. 2 Nabucodonosor kiyoualojtoya Jerusalén hasta keman Sedequías 11 xiujmejya tekiuajtitoya. 3 Itech chiknauitika tonal den metsti tamuz,* akin nemiaj Jerusalén amo kipiayajok nion teyi tein kikuaskej. 4 Ijkuak, seki caldeos kixitinijkej se cacho tepamit uan kalakkej itech ueyi xolal. Keman isoldados tekiuaj Sedequías kiitakej nejon, cholojkej. Kiskej nejon youak itech puerta tein yetoya tatajko den ome uejueyi tepamit, tanakastan den tal tein iaxka tekiuaj kampa onkak tataman koujmej uan xochimej. Keman caldeos kiyoualojtoyajok ueyi xolal, tekiuaj Sedequías choloj uan yajki itech ojti tein ajsi Arabá. 5 Sayoj ke soldados caldeos motalojkej para kitokatiaskej tekiuaj uan kiajsitoj taluakyan tein amo uejka yetok de Jericó. Uan nochin isoldados Sedequías motamimoyaujkej. 6 Soldados caldeos kikitskijkej tekiuaj uan kipankixtijkej Riblá kampa yetoya Nabucodonosor akin tekiuajtia Babilonia. Satepan caldeos kiixtalijkej keniuj kitatsakuiltiskej. 7 Ikoneuan Sedequías kinmiktijkej iixtenoj. Satepan Nabucodonosor kiixpitsinij Sedequías, kiilpij* ika cadenas de cobre uan kiuikak Babilonia.
8 Keman Nabucodonosor 19 xiujmejya tekiuajtitoya ompa Babilonia, Nebuzaradán akin katka itakeual ajsito Jerusalén itech chikometika tonal den metsti ab.* Nebuzaradán kinixyekanaya soldados akin kiyekpiayaj tekiuaj. 9 Nebuzaradán kitikuiltij ichan Jehová, ichan tekiuaj, ininchan nochin akin nemiaj Jerusalén uan ininchan nochin uejueyi chiuanimej. 10 Nochin soldados caldeos akin iuan yayaj Nebuzaradán kixitinijkej uejueyi tepamit tein kiyoualouaya Jerusalén. 11 Nebuzaradán kinuikak Babilonia akin mokauayajok Jerusalén uan israelitas akin peujkaj kipaleuiaj Nabucodonosor akin tekiuajtia Babilonia. No kinuikak akin nemiaj itech xolalmej tein pouiaj Jerusalén. 12 Sayoj ke Nebuzaradán amo kinuikak nochin, ta kinkauak sekin akin semi pobres para maj tekitinij kampa kitokkaj uvas uan itech okseki talmej kampa tatokayaj. 13 Uan soldados caldeos kikojkotonkej kalikximej de cobre tein kipiaya ichan Jehová. No kinkojkotonkej carritos uan ueyi tanque* de cobre tein yetoyaj ichan Jehová. Uan nochi in cobre kiuikakej Babilonia. 14 No kiuikakej cubetas tein ika kikixtiayaj koujnex, palas, tijeras,* copas uan nochi okseki taman de cobre tein mokuia ichan Dios. 15 Nebuzaradán no kiuikak tapalkamej tein ika kikixtiayaj tekol uan nochi in kaxit. Seki tapalkamej uan seki kaxit chijchiujtoyaj ika oro uan plata. 16 Salomón kinchijchiujka ome kalikximej ichan Jehová. No kichijchiujka se ueyi tanque uan seki carritos. Kinchijchiujka de cobre uan amo kitamachiujkej porin tel miak cobre katka. 17 Sejse kalikxit kipiaya chikueyi metro* de uejkapan uan ikuapan kipiaya se taman tein moitaya kemej se ueyi komit tein no chijchiujtoya de cobre. Nejon ueyi komit kipiaya se metro uan tajko* de uejkapan. Malla uan granadas tein kipepechouilijkaj ueyi komit no katkaj de cobre. No ijkon chijchiujtoya okse kalikxit.
18 Nebuzaradán no kiuikak tayekankatiopixkat Seraya uan tiopixkat Sofonías akin kipaleuiaya Seraya. No kinuikak nochin eyin tiopixkamej akin tajpiayaj puertajtenoj. 19 Uan no kiuikak se ueyichiujkej akin kinixyekanaya seki soldados uan makuil takamej akin kiyolmajxitiayaj tekiuaj Sedequías akin yetoyaj itech ueyi xolal. Nebuzaradán no kiuikak itajkuilojkauj akin kinixyekanaya nochin isoldados Sedequías. Nejon tajkuilojkej kinijkuilouaya akin mochiuaskiaj soldados. Uan no kinuikak 60 takamej akin mokaujkajok itech ueyi xolal. 20 Nebuzaradán kinuikak Riblá kampa yetoya akin tekiuajtia Babilonia. 21 Akin tekiuajtia Babilonia kinmiktij ompa Riblá tein poui Hamat. Akin nemiaj Judá ijkon kinkixtijkej de inintal uan kinuikakej Babilonia.
22 Nabucodonosor akin tekiuajtia Babilonia kiixtalij Guedalías ikoneuj Ahicam uan iixuiuj Safán para maj kinixyekana israelitas akin kinkaujka Judá. 23 Keman nochin soldados israelitas uan akin kinixyekanayaj kimatkej ke akin tekiuajtia Babilonia kiixtalijka Guedalías maj taixyekana, niman yajkej Mizpá kiitatoj Guedalías. Yajkej Ismael ikoneuj Netanías, Johanán ikoneuj Caréah, Seraya ikoneuj Tanhúmet akin kayot Netofá uan Jaazanías akin itat katka kayot Maacat. Nochin nejin takamej yajkej iniuan ininsoldados. 24 Guedalías kiniluij takamej akin kiitatoj uan ininsoldados: “Amo xikmouilikan nankintekitiliskej caldeos. Ximokauakan nikan Judá uan xiktekitilikan akin tekiuajti Babilonia”. Uan motenkauak ke komo kichiuayaj nejon amo teyi kinpanoskia.
25 Itech metsti etanim,* Ismael yajki Mizpá iniuan majtakti soldados kiitatoj Guedalías. Yejua uan majtakti isoldados kimiktijkej Guedalías uan no kinmiktijkej judíos uan caldeos akin iuan yetoyaj Guedalías. Ismael katka semej ichankauan tekiuaj, itat katka Netanías uan iueyitat monotsaya Elisamá. 26 Keman panok nejon, nochin yajkej Egipto desde konemej hasta akin uejueykej. Uan no yajkej akin kinixyekanayaj nochin soldados porin kinmouiliayaj caldeos.
27 Keman Evil-Merodac peuak tekiuajti ompa Babilonia kikixtij Joaquín akin tekiuajtika Judá de kampa tsaktoya. Ijkuak, Joaquín 37 xiujmejya tsaktoya ompa Babilonia. Kikixtij itech tonal 27 den metsti adar.* 28 Evil-Merodac kiiknelij Joaquín uan okachi kiueyitalij ke okseki tekiuanij akin no kinuikakaj ompa Babilonia. 29 Joaquín mokixtilij tasal tein kikuia kampa tsaktoya uan motalilij tasal tein yankuik tein kimakakej. Uan nochipa takuaj iuan tekiuaj hasta keman momikilij. 30 Tekiuaj tanauatij maj mojmostaj kitamakakan, uan ijkon kichiujkej hasta keman momikilij.
Ojpatika amatajkuilol tein ika tajtoua tein kichiujkej tekiuanij.
Oso “kaltipan”, “kalpani”.
Oso “xiktajtoltikan”.
Tokayit tein kijtosneki ‘Jehová yejua noDios’.
Oso “iijuiyo”.
Oso “tajkotsikaujtoya”.
Oso “tekol”.
Nikan ika tajtojtok kampa patantinemij totomej.
Itech hebreo, “Ininkoneuan tanauatianij”. Nikan xa ika tajtojtok se escuela kampa kinmachtiayaj tanauatianij. Oso xa ininka tajtoua miakej tanauatianij akin mosenpaleuiayaj. Xikonita tanauatijkej.
Oso “kitajtoltijkej”.
Itech hebreo, “Ininkoneuan tanauatianij”.
Itech hebreo, “ininkoneuan tanauatianij”.
Oso “kixolkepak”, “kitemimiloj”.
Oso “itasal tein kikuia porin katka tanauatijkej”.
Itech hebreo, “¡Paj, paj!”.
Oso “itasal tein kikuia porin katka tanauatijkej”.
Itech hebreo, “ininkoneuan tanauatianij”.
Oso “takomol”.
Oso xa “uan kichiujtok maj pilimej momikilikan achto ke yoliskej”.
Oso “ixuatoya”.
Oso “kuaxitats”.
Itech hebreo, “osas”.
Xikonita koujmej tein ika taueyichiuayaj.
Oso “borregos”.
Oso “kitajtoltij”.
Xikonita taluakyan.
Xikonita tanauatijkej.
Oso “kitekitiliaya Elías”.
Itech hebreo, “niijkatok iixpan”.
Oso “nikpoujkaita”.
Oso “imay Jehová kipaleuij Eliseo”.
Oso “ojpanat”.
Oso “taatemis”.
Oso “ininespada”.
Nejin kaltsitsin chijchiujtoyaj ika tasal.
Xikonita honda.
Oso “itiotsin”.
Nikan xa ininka tajtojtok soldados akin katkaj de Edom uan Judá akin iniuan tateuitoj israelitas.
Itech hebreo, “ininkoneuan tanauatianij”. Nikan xa ika tajtojtok se escuela kampa kinmachtiayaj tanauatianij. Oso xa ininka tajtoua miakej tanauatianij akin mosenpaleuiayaj. Xikonita tanauatijkej.
Oso “Xikintemiti”.
Oso “kitajtoltij”.
Oso “kipankixtij”.
Oso “kipantapechtij”.
Oso “xiktsiko”.
Oso “akin”, “akaj”.
Oso “amo tachiak”, “amo ixpetanik”.
Itech hebreo, “sunamita”.
Itech hebreo, “Ininkoneuan tanauatianij”.
Oso “kipoujkaitaya”.
Oso “kokoxkayot”.
Xikonita tanauatijkej.
Nikan xa ika tajtojtok Naamán.
Itech hebreo, “majtakti talentos”. Xikonita B14.
Oso “chikuasen mil siclos”.
Oso “akin”, “akaj”.
Itech hebreo, “niijkatok iixpan”.
Oso “kiualtoktiliaya”.
Oso “kitajtoltij”.
Itech hebreo, “ininkoneuan tanauatianij”. Nikan xa ika tajtojtok se escuela kampa kinmachtiayaj tanauatianij. Oso xa ininka tajtoua miakej tanauatianij akin mosenpaleuiayaj.
Itech hebreo, “se talento”.
Itech hebreo, “ome talentos”.
Nikan xa ika tajtojtok se tepetsin oso se tepamit tein yetoya ompa Samaria.
Oso “borregos”.
Itech hebreo, “Ininkoneuan tanauatianij”. Nikan xa ika tajtojtok se escuela kampa kinmachtiayaj tanauatianij. Oso xa ininka tajtoua miakej tanauatianij akin mosenpaleuiayaj.
Oso “tatsijtsinika”, “titsolaktokej”.
Oso “kitajtoltij”.
Nejin kaltsitsin chijchiujtoyaj ika tasal.
Oso “akin”, “akaj”.
Oso “Xinechtoktilikan”.
Oso “80 siclos”.
Itech hebreo, “se cuarto de cab”. Xikonita B14.
Oso “makuil siclo”.
Oso “kicholtij”.
Itech hebreo, “se sea”. Xikonita B14.
Itech hebreo, “se siclo”. Xikonita B14.
Itech hebreo, “ome sea”.
Oso “kampa tanamakaj ompa Samaria”.
Oso “kipantepeuaskia”.
Oso “kokoxkayot”.
Nejin kaltsitsin chijchiujtoyaj ika tasal.
Oso “kicholtitoj”.
Oso “tsikaujtoyaj”.
Nikan ininka tajtojtok israelitas akin nemiaj Samaria.
Itech hebreo, “se sea”. Xikonita B14.
Itech hebreo, “se siclo”. Xikonita B14.
Itech hebreo, “ome sea”.
Oso “akin”, “akaj”.
Oso “kitajtolti”.
Oso “espada”.
Itech hebreo, “sayoj niitskuinti”.
Itech hebreo, “kimakaskia se tauil yejua uan ikoneuan”.
Amo moyekmati ox ininka tajtojtok soldados edomitas oso soldados akin kayomej Judá.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Itech hebreo, “iichpoch”.
Oso “mokokouaya”.
Xikonita tanauatijkej.
Itech hebreo, “ininkoneuan tanauatianij”. Nikan xa ika tajtojtok se escuela kampa kinmachtiayaj tanauatianij. Oso xa ininka tajtoua miakej tanauatianij akin mosenpaleuiayaj.
Oso “xiktsiko”.
Oso “kitajtoltij”.
Itech hebreo, “akin moxixaj (motapiasouaj) tepankespan”. Nejin tajtolmej kikuiaj keman ininka tajtouayaj takamej akin amo kinyekitayaj.
Oso “pankisak”.
Oso “xinechtoktili”.
Itech hebreo, “iokichpil”.
Oso “kinueyichiua tatadiosmej (tiotsitsin)”.
Nikan ininka motajtojtok iokichpipiluan.
Itech hebreo, “akin kiiskaltijkaj Acab”.
Oso “akin”, “akaj”.
Itech hebreo, “kinilpiayaj (kintsikouayaj)”.
Oso “ininborregos”.
Itech hebreo, “iikniuan”.
Oso “kintajtoltij”.
Nikan ika motajtojtok Jezabel, inan tekiuaj Jehoram.
Oso “kipankixtij”.
Oso “nochkan”.
Oso “temikoj”.
Oso “espada”.
Oso “temej”.
Xikonita koujmej tein ika taueyichiuayaj.
Oso “amo kitakamatik ika nochi iyolo”.
Oso “atauit (ojpanat)”.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Oso “kicholtij”.
Nikan xa ika tajtojtok Jehoseba.
Oso xa “ichan tekiuaj”.
Nejin katka se kouit tein ueyak tein itempan kipiaya se tepos tein puntajyej.
Oso “namoespada”.
Oso “akin”, “akaj”.
Itech hebreo, “keman kisas uan keman kalakis”.
Oso “uan kimakak iTanauatil Dios”.
Itech hebreo, “¡Maj uejkauak nemi totekiuaj!”.
Oso “tiotsitsin”.
Oso “tiotsitsin”.
Oso “ixtajtapantos”.
Oso “kibolsajkalakiayaj”. Itech hebreo, “kiilpiayaj (kitsikouayaj)”.
Nejin tijeras kikuiaj para kitekiskej mechas tein tatakajya.
Nejin tajtol hebreo xa kijtosneki se tepetsin tein kichijchiujkej keman kimontontenkej miak tal.
Xikonita koujmej tein ika taueyichiuayaj.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Oso “kokoxkakuik”.
Itech hebreo, “temok kiitato”.
Oso “tein ika kitamotaj flechas”.
Oso “mitsmakixtiti”.
Nikan xa ika motajtoua metsti abib (nisán). Xikonita B15.
Oso “tiotsitsin”.
Oso “takomol”.
Oso “kitejteliksak”, “ipan tajtaksak”.
Itech hebreo, “ininkaltsin”.
Itech hebreo, “400 molikmej”. Xikonita B14.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Tokayit tein kijtosneki ‘Jehová tapaleuij’. Ixnesi kemej Uzías itech 2Re 15:13; 2Cr 26:1-23; Is 6:1 uan Zac 14:5.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Oso “kampa peua Hamat”.
Nejin no moixmati kemej mar Salado oso mar Muerto.
Xikonita tanauatijkej.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Tokayit tein kijtosneki ‘Jehová tapaleuij’. Ixnesi kemej Uzías itech 2Re 15:13; 2Cr 26:1-23; Is 6:1 uan Zac 14:5.
Oso “tiotsitsin”.
Oso “kokoxkayot”.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Itech hebreo, “mil talentos”. Xikonita B14.
Itech hebreo, “50 siclos”. Xikonita B14.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Oso xa “Pécah iokichpil Remalías iniuan Argob uan Arié kiixnamikkej uan kimiktijkej ompa Samaria”.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Oso “tiotsitsin”.
Oso “kineualtij”.
Oso “takamej akin pouiaj Judá”.
Itech hebreo, “Mar”.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Tokayit tein kijtosneki ‘Jehová teyolchikaua’.
Oso “kitsikoj”.
Itech hebreo, “kinmojkatokayaj”.
Oso “tiotsitsin”.
Nejin kijtosneki ke kampa yeski tachijchiuayaj, kampa miakej nemiaj uan kampa amo.
Xikonita koujmej tein ika taueyichiuayaj.
Oso “kinmaktiliayaj tatadiosmej pokti tein pankisaya”.
Tajtol hebreo xa no kijtosneki “kuitat”. Mokui keman ika motajtoua teisa tein nion se kineki se kiitas.
Xikonita tanauatijkej.
Itech hebreo, “Monamakayaj para kichiuaskej”.
Itech hebreo, “amo kimojkatokayaj”.
Itech hebreo, “kimojkatokaskej”.
Oso “tatadiosmej”.
Tokayit ajsitok moijtoua Abías.
Oso “tiotsitsin”.
Xikonita koujmej tein ika taueyichiuayaj.
Oso “kimaktiliayaj pokti tein pankisaya”.
Oso “nejon tatadios kitokaytiayaj kouat de cobre”.
Nejin kijtosneki ke kampa yeski tateuiaya, kampa miakej nemiaj uan kampa amo.
Itech hebreo, “300 talentos de plata”. Xikonita B14.
Itech hebreo, “30 talentos”.
Itech hebreo, “kintejtekik”.
Oso “akin kinixyekanaya soldados”.
Oso “akin taixyekanaya ichan tekiuaj”.
Oso “akin kitekiliaya vino tekiuaj”.
Oso “akin”, “akaj”.
Oso “siriaco”.
Oso “namotapias”.
Oso “miel”.
Xikonita tanauatijkej.
Oso “techtejtelchiujkej”, “techijijtojkej”.
Oso “akin kitekiliaya vino tekiuaj”.
Oso “espada”.
Oso “tiotsin”.
Oso “Jehová ininDios israelitas”.
Oso xa “tatajko”.
Nejin katka se lazo tein ilpitoya (tsikaujtoya) itech se tepos tein kintentaliliayaj caballos.
Nejin kaltsitsin chijchiujtoyaj ika tasal.
Oso “kokoxkakuik”.
Xikonita tanauatijkej.
Oso “nimitstakamatini ika nochi noyolo”.
Itech hebreo, “expatika tonal”.
Oso “Xikchijchiuakan se taxkaltsin ika higos tein uakik”.
Oso “kitajtoltijka”.
Itech hebreo, “expatika tonal”.
Nejin escaleras xa kikuiaj para kimatiskej toni hora katka.
Oso “kinkakik”.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Oso “tiotsitsin”.
Xikonita koujmej tein ika taueyichiuayaj.
Oso “kouit tein kikuiaj para taueyichiuaskej”. Xikonita koujmej tein ika taueyichiuayaj.
Xikonita tanauatijkej.
Tajtol hebreo kiteajsikamatiltia ke Dios kikui tein kikui se kalchiujkej para tatamachiuas. Ijkon kiixtalia keniuj kintatsakuiltis akin pouij itech ixolal.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Oso “amo xikintajtoltikan”.
Itech hebreo, “kitsonkepkej”.
Xikonita tanauatijkej.
Oso “itasal tekiuaj”.
Oso “tiotsitsin”.
Oso “tekol”.
Itech hebreo, “nikchiuati ximosentiliti iniuan mouejkaujtatuan”.
Xikonita tanauatijkej.
Oso “oksepa motenkauak”.
Itech hebreo, “ika nochi iyolo uan ika nochi inemilis”. Xikonita néfesh.
Xikonita koujmej tein ika taueyichiuayaj.
Oso “takomol”.
Oso “para maj kitemaktikan pokti tein pankisaya”.
Oso “tiotsitsin”.
Oso “kineualtij”.
Oso “akin kitemaktiayaj pokti tein pankisaya”.
Oso “kitepeuato”.
Nejin kaltsitsin chijchiujtoyaj ika tasal.
Oso “kitemaktiayaj pokti tein pankisaya”.
Itech hebreo, “tal tamanis de ikoneuan Hinón”. Xikonita Gehena.
Oso “kampa takuaya”.
Nikan ika motajtojtok mero tanikopa den tepet, tein no moixmati kemej tepet kampa kiixnamikkej Dios.
Oso “tatajtoltij”.
Itech hebreo, “terafim”.
Itech hebreo, “mokepak ika nochi iyolo, ika nochi inemilis uan ika nochi ichikaualis”. Xikonita néfesh.
Oso “kipankixtijkej”.
Itech hebreo, “100 talentos”. Xikonita B14.
Itech hebreo, “se talento”.
Xikonita tanauatijkej.
Oso, “moseuito iniuan iuejkaujtatuan”.
Oso “ojpanat”.
Oso “Nabucodonosor akin tekiuajtia Babilonia”.
Oso “ikoneuan”.
Oso xa “akin kichijchiuayaj tepamit”.
Oso xa “akin kichijchiuayaj tepamit”.
Itech hebreo, “den majtaktika metsti”. Axkan nejin metsti uetsi itajkotian diciembre hasta itajkotian enero. Xikonita tebet.
Nejin kaltsitsin chijchiujtoyaj ika tasal.
Itech hebreo, “den naujpatika metsti”. Axkan nejin metsti uetsi itajkotian junio hasta itajkotian julio. Xikonita tamuz.
Oso “kitsikoj”.
Itech hebreo, “den makuiltika metsti”. Axkan nejin metsti uetsi itajkotian julio hasta itajkotian agosto. Xikonita ab.
Itech hebreo, “Mar”.
Nejin tijeras kikuiaj para kitekiskej mechas tein tatakajya.
Itech hebreo, “18 molikmej”. Xikonita B14.
Itech hebreo, “eyi molik”.
Itech hebreo, “chikometika metsti”. Axkan nejin metsti uetsi itajkotian septiembre hasta itajkotian octubre. Xikonita etanim.
Itech hebreo, “den metsti doce”. Axkan nejin metsti uetsi itajkotian febrero hasta itajkotian marzo. Xikonita adar.