ESTER

1 Nochi nejin panok keman Asuero* tekiuajtitoya. Yejua taixyekanaya itech 127 altepemej, desde India hasta Etiopía.* 2 Ijkuak, tekiuaj Asuero taixyekanaya desde ueyi kali kampa nemia ompa Susa.* 3 Keman eyi xiuitya tekiuajtitoya, kichiuak se tatakualis para nochin taixyekananij uan uejueyi chiuanimej. Ualajkaj nochin akin kinixyekanayaj soldados de Persia uan Media, uejueyi chiuanimej uan akin taixyekanayaj itech altepemej. 4 Ciento ochenta tonalmej tekiuaj kinnextilij nochi tein patiyoj tein kipiaya kampa taixyekanaya. No kinnextilij ke semi kiueyitaliayaj porin kuali taixyekanaya uan ke katka semi ueyichiujkej. 5 Satepan, tekiuaj kichiuak se tatakualis tein uejkauak se semana itech patio den ueyi kali kampa nemia. Ompa onkayaj tataman koujmej uan xochimej. Kinyoleuak nochin akin nemiaj Susa, akin ueyichiuanimej uan akin amo. 6 Itech patio tachijchiujkej ika cortinas istakej uan azules uan kintalijkej sillas de oro uan plata. Ompa ijkatoyaj seki kalikximej de mármol tein kintalilijkaj anillos de plata. Itech nejon anillos kinilpijkaj* lazos istakej uan morados uan ompa kinpilojkej cortinas. Patio chijchiujtoya ika tet tein chichiltik, tet istak uan tiltik tein monotsa mármol uan no kipiaya tein moixmati kemej nácar.

7 Kikuikej tataman copas* de oro para kitekaskej vino uan sejse copa semi kuakualtsin katka. Uan kitemakakej tel miak vino porin tekiuaj kipiaya tel miak. 8 Nejon tonal, tekiuaj kinnauatijka uejueyi chiuanimej akin tekitiaj palacio ke nochin ueliskiaj tayiskej nochi tein kinekiskiaj uan maj amo kintsakuilianij.

9 Vasti akin katka isiuatsin tekiuaj, no kichiuak se tatakualis iniuan siuamej ichan tekiuaj Asuero.

10 Itech chikometika tonal, tekiuaj kinnojnotsak uejueyi chiuanimej akin okachi iuan tekitiaj. Ijkuak, semi yolpaktoyaya porin tel tayikaya vino. Nejin chikome uejueyi chiuanimej monotsayaj Mehumán, Biztá, Harboná, Bigtá, Abagtá, Zetar uan Carcás. 11 Tekiuaj kinnauatij nejin takamej maj kikuitij tekiuaj Vasti uan maj kuapiktiualani* ika kualtsin tasal tein ipa mokuataliliaya porin katka isiuauj tekiuaj. Kiniluij maj kikuitij porin Vasti semi kuakualtsin katka uan kinekia maj uejueyi chiuanimej uan oksekin akin ualayaj de okseki altepemej kiitanij ke tel kuakualtsin katka. 12 Uejueyi chiuanimej kiluijkej Vasti tein tekiuaj tanauatijka, sayoj ke Vasti miakpa kiniluij ke amo yaskia. Yejua ika tekiuaj tel kualanik.

13 Tekiuaj kinnotsak takamej akin kuali kimatiaj keniuj moyektaliayaj kuejmolmej uan kintajtanij* toni kinemiliayaj. (Nochi tein monekia kiixtalis tekiuaj kinixejekoltiaya uejueyi chiuanimej akin kuali kiixmatiaj tanauatilmej uan tein moixtaliaya. 14 Tekiuaj okachi iniuan takuaujtamatia chikome uejueyi chiuanimej de Persia uan Media. Yejuan monotsayaj Carsená, Setar, Admatá, Tarsis, Meres, Marsená uan Memucán. Nejin takamej ueliaj yayaj kiitatij tekiuaj uan kipiayaj uejueyi tekimej kampa tekiuaj taixyekanaya). 15 Tekiuaj kiniluij: “Kemej tekiuaj Vasti amo kinekik kichiuas tein nikiniluij uejueyi chiuanimej maj kinauatitij, ¿toni kijtoua tanauatil ke kinamiki maj se kichiuili?”.

16 Memucán kiluij tekiuaj uan uejueyi chiuanimej: “Tein kichiuak tekiuaj Vasti amo sayoj tejua mitsijtakoua tekiuaj Asuero, ta no nochin uejueyi chiuanimej uan akin nemij itech okseki xolalmej tein yetokej itech altepemej kampa tejua titaixyekana. 17 Porin nochin siuamej amo kintakachiuaskejok* inintakauan keman kimatiskej tein kichiuak mosiuauj uan kijtoskej: ‘Tekiuaj Asuero tanauatij maj kinotsatij tekiuaj Vasti uan yejua amo kinekik kitakamatis’. 18 Ininsiuauan uejueyi chiuanimej de Persia uan Media kimatiskej tein kichiuak mosiuauj uan axkan ika tajtoskej nejon iniuan inintakauan. Uan nejin kichiuas maj ininsiuauan uejueyi chiuanimej amo kintakachiuakanok inintakauan uan yejuan tel kualaniskej. 19 Tekiuaj Asuero, komo tikita ke kuali yetok, xikixtali se tanauatil maj kijto ke Vasti amo keman uelisok mitsitakiuj. Nejin tanauatil maj moijkuilo kampa ijkuiliujtokej okseki tanauatilmej de Persia uan Media tein amo ueli se kinixpoloua. Uan no, xiktemo se okachi kuali siuat para maj kiixpata Vasti kemej tekiuaj. 20 Uan keman noyan* kampa titaixyekana kikakiskej tein tikixtalis, nochin siuamej kintakachiuaskej inintakauan akin uejueyi chiuanimej uan akin amo”.

21 Tekiuaj uan uejueyi chiuanimej kiuelitakej tein kiniluij Memucán, yejua ika tekiuaj ijkon kichiuak. 22 Uan kijkuiloj seki amamej kampa kinnauatiaya takamej akin kipiayaj ininsiuauan maj taixyekanakan ininkalijtik, uan maj ininchankauan tajtokan inintajtol. Nejon amamej kititankej itech nochi altepemej kampa taixyekanaya tekiuaj uan ijkuiliujtoyaj ijkon kemej tajkuilouayaj itech sejse altepet uan itech tajtol tein kimatiaj.

2 Satepan, keman tekiuaj Asuero amo kualantoyaok, kielnamikik tein kichiujka Vasti uan tein kiixtalijka kichiuas para kitatsakuiltis. 2 Takamej akin okachi iuan tekitiaj tekiuaj, kiluijkej: “Xikintitani takamej maj mitsintemolitij kualtsitsin ichpochmej akin amo keman motekanij iuan se takat. 3 Itech nochi altepemej kampa titaixyekana, xikinixtali takamej para maj kinsentilikan nochin kualtsitsin ichpochmej akin amo keman motekanij iuan se takat. Maj kinsentilikan itech kali kampa nemij siuamej tein yetok itech ueyi kali kampa tinemi nikan Susa, uan maj kinyekpia motekitikauj Hegái akin kinyekpia siuamej. Uan maj nejon ichpochmej kinojxilikan miak taman para maj moitakan okachi kualtsitsin. 4 Uan ichpoch akin okachi tikueuelitas totekiuaj, mochiuas mosiuatsin uan kiixpatas tekiuaj Vasti”. Tekiuaj kiitak ke kuali yetoya tein kiluijkej uan kichiuak.

5 Itech ueyi kali kampa nemia tekiuaj ompa Susa tekitia se judío akin monotsaya Mardoqueo. Itat Mardoqueo katka Jaír, itat Jaír katka Simeí, itat Simeí katka Quis akin pouia iniuan ichankauan Benjamín. 6 Yejua* kiuikakej keman Nabucodonosor, akin tekiuajtia Babilonia, kinuikak sekin akin nemiaj Jerusalén. Ijkuak no kiuikakej Jeconías* akin tekiuajtia Judá. 7 Mardoqueo kiiskaltij Hadassá* porin amo kinpiayaok itatuan. Yejua no monotsaya Ester uan katka iprima Mardoqueo. Nejin ichpoch semi ixkuakualtsin katka uan kualtsin moitaya. Keman momikilijkej itatuan, Mardoqueo kiiskaltij kemej yeskia isiuapil. 8 Keman kitematiltijkej tein tekiuaj tanauatijka, miakej ichpochmej kinuikakej itech ueyi kali kampa nemia tekiuaj ompa Susa, uan kinkauatoj kampa Hegái kinyekpiaya siuamej. Ester katka semej ichpochmej akin kiuikakej ichan tekiuaj uan kinauatijkej Hegái maj kiyekpia.

9 Hegái kiuelitaya keniuj katka Ester, yejua ika kualtakat katka iuan. Yejua niman tanauatij maj kiojxilikan Ester nochi tein ixyetoya kiojxiliskej para okachi kuakualtsin moitaskia uan no maj kimakanij takual tein okachi kipaleuiskia. No kinijitak chikome ichpochmej akin tekitiaj ichan tekiuaj para maj kitekitilikan Ester. Satepan, Hegái kinkauato Ester uan nejon ichpochmej itech cuartos tein okachi kualtsitsin tein kipiaya kali kampa nemiaj siuamej. 10 Ester amo kijtoj de kani katka nion akonimej katkaj ichankauan porin Mardoqueo kinauatijka maj amo ika tajtouani nejon. 11 Mardoqueo mojmostaj panouaya kalixpan de kampa nemiaj siuamej porin kinekia kimatis keniuj yetoya Ester uan toni kipanoskia.

12 Ichpochmej se xiuit kinojxilijtoyaj miak taman para okachi kualtsitsin moitaskiaj. Chikuasen metsti kinojxilijkej aceite tein kichijchiuayaj ika chokil tein monotsa mirra uan okseki chikuasen metsti kinojxilijkej aceite tein kichijchiuayaj ika chokil tein monotsa bálsamo uan okseki tataman aceites. Satepan sejse ichpoch yaya kampa yetoya tekiuaj Asuero. 13 Keman se ichpoch kitamichiuiliayajya nochi tein monekia, ueliaya kiitati tekiuaj. Uan keman yaya kisati den kali kampa nemiaj siuamej para yas ichan tekiuaj, kimakayaj tein yeski taman tein tajtania. 14 Ichpoch yaya ichan tekiuaj tiotakpa uan mokepaya kualkampa. Keman kisaya, yaya okse kali kampa no nemiaj siuamej. Ompa tajpiaya Saasgaz, itekitikauj tekiuaj akin kinyekpiaya okseki isiuauan* tekiuaj. Ichpoch amo oksepa kalakia kampa yetoya tekiuaj, ta sayoj yaya komo tekiuaj semi kiueuelitaka, kitokaytiaya uan tanauatiaya maj kinotsatij.

15 Keman Ester yaskiaya kiitatiuj tekiuaj, yejua sayoj tajtanik tein Hegái kiyolmajxitijka maj tajtani. Itat Ester katka Abihail itío Mardoqueo akin kiiskaltijka Ester kemej yeskia isiuapil. (Nochi nejon tiempo, nochin akin kiixmatiaj Ester kiuelitayaj keniuj katka). 16 Ester kiuikakej ichan tekiuaj Asuero itech metsti tebet.* Ijkuak, Asuero chikome xiuitya tekiuajtitoya. 17 Tekiuaj okachi kitasojtak Ester ke nochin okseki siuamej. Okachi kiueuelitak uan okachi kitasojtak ke nochin okseki ichpochmej. Yejua ika kikuatalilij kualtsin tasal tein kinamiki kikuis isiuauj tekiuaj uan kiixtalij kemej tekiuaj para maj kiixpata Vasti. 18 Tekiuaj kichiuilij Ester se ueyi tatakualis uan kinyoleuak nochin taixyekananij uan uejueyi chiuanimej. Uan itech nochin altepemej kinkixtij akin tsaktoyaj* uan kitetayokolij miak taman. Sayoj tekiuaj uelia kitetayokoliaya nochi nejon.

19 Uan keman oksepa kinsentilijkej ichpochmej akin amo keman motektoyaj iuan se takat, Mardoqueo tokotsyetoya kampa yetok puerta de ipalacio tekiuaj porin ompa tekitia. 20 Ester amo kijtouaya akonimej katkaj ichankauan nion de kani katka, ijkon kemej Mardoqueo kinauatijka. Kisentokaya kitakamatia ijkon kemej kichiuaya keman iuan nemia.

21 Mardoqueo tekititoya kaltenoj de ipalacio tekiuaj kampa yetok puerta. Ijkuak, Bigtán uan Teres kualankej uan kiixtalijkej kimiktiskej tekiuaj Asuero. Yejuan katkaj uejueyi chiuanimej uan tajpiayaj puertajtenoj de ipalacio tekiuaj. 22 Keman Mardoqueo kimatik, niman kiluito tekiuaj Ester uan yejua kiluij tekiuaj Asuero tein kimatiltij Mardoqueo. 23 Yejua ika kitemojkej kimatiskej ox melauj katka uan keman kimatkej ke melauj kinekiaj kimiktiskej tekiuaj, nochin ome takamej kinpilojkej itech sejse kouit. Nochi nejin moijkuiloj iixpan tekiuaj Asuero itech amatajkuilol kampa kijkuilouayaj tein mochiuaya keman yejua taixyekanaya.

3 Satepan ke panok nochi nejin, tekiuaj Asuero kiueyitalij Hamán keman kimakak se tekit tein okachi kuali ke tein kipiayaj okseki uejueyi chiuanimej. Itat Hamán katka Hamedata akin katka ipariente Agag. 2 Nochin uejueyi chiuanimej akin tekitiaj ipalacio tekiuaj kampa yetok puerta, motankuaketsayaj uan moixpilouayaj iixpan Hamán porin tekiuaj ijkon tanauatijka. Sayoj ke Mardoqueo amo kichiuaya. 3 Yejua ika, uejueyi chiuanimej akin tekitiaj ipalacio tekiuaj kampa yetok puerta, kiluiayaj Mardoqueo: “¿Keyej amo tiktakamati tein tanauatij tekiuaj?”. 4 Mojmostaj kiluiayaj nejon, sayoj ke Mardoqueo amo kinkakia uan kiniluij ke katka judío. Yejua ika kiluijkej Hamán para kiitaskej ox kikauaskia maj kisentoka amo tatakamati.

5 Keman Hamán kiitak ke Mardoqueo amo motankuaketsaya nion moixpilouaya iixpan, tel kualanik. 6 Uan kemej kiluijkaj ke Mardoqueo katka judío, axkan kinekia kinmiktis nochin judíos uan amo sayoj Mardoqueo. Hamán peuak kitemoua keniuj kinixpolos nochin ijudíosikniuan Mardoqueo akin nemiaj kampa taixyekanaya tekiuaj Asuero.

7 Yejua ika, itech metsti nisán* kitatamotkej pur (oso tetsitsin)* iixpan Hamán para kimatiskej kemanian kinixpoloskiaj judíos, uan nesik ke kichiuaskiaj itech metsti adar.* Ijkuak, Asuero tekiuajtitoyaya 12 xiujmej. 8 Uan Hamán kiluij tekiuaj Asuero: “Moajsij sekin akin kayomej de se xolal akin moyaujtokej* itech nochin altepemej kampa titaixyekana, uan inintanauatiluan semi taman ke tein kipiaj akin nemij itech okseki xolalmej. Yejuan amo kitakamatij motanauatiluan totekiuaj, yejua ika amo xikinkaua maj kisentokakan yetokan kampa titaixyekana porin amo teyi ika mitspaleuiaj. 9 Komo tikita ke tapaleuis, maj moijkuilo se tanauatil tein kijtos ke moneki kinixpoloskej. Nejua nitaxtauas 342 mil kilos* de plata uan nikinmakas uejueyi chiuanimej para maj kikauatij kampa kisentiliaj nochi tein patiyoj tein iaxka tekiuaj”.*

10 Uan tekiuaj momakixtilij ianillo tein ika kitaliaya sello* uan kimakak Hamán akin kintauelitaya judíos. Itat Hamán katka Hamedata akin katka ipariente Agag. 11 Tekiuaj kiluij Hamán: “Nejon plata* moaxka uan no moaxkauan nochin akin kayomej itech nejon xolal. Xikinchiuili tein tiknekis”. 12 Yejua ika itech tonal 13 den metsti nisán* kinnotskej itajkuilojkauan tekiuaj. Yejuan kijkuilojkej nochi tein Hamán tanauatij para kintitaniliskej akin taixyekanayaj itech altepemej, uejueyi chiuanimej akin yetoyaj itech sejse xolal uan sátrapas.* Kitajtolkepkej uan kijkuilojkej itech tataman tajtolmej para nochin akin nemij itech sejse altepet. Nochi tein kijkuilojkej kitalilijkej itokay tekiuaj Asuero uan ika ianillo kitalilijkej sello.

13 Satepan kintitankej seki takamej maj yakan itech altepemej kampa taixyekanaya tekiuaj para maj kinkauilitij nejon amamej akin ompa taixyekanayaj. Itech nejon amamej motanauatiaya maj kinmiktianij nochin judíos, maj kintamiixpolouanij uan maj mokuilianij nochi tein kipiayaj. Itech sayoj se tonal monekia kinixpoloskej nochin okichpipil uan akin xiuejkejya, siuamej uan konemej. Nejin monekia kichiuaskej itech tonal 13 den metsti adar.* 14 Tein kijtouayaj nejon amamej monekia moixtalis kemej se tanauatil itech sejse altepet. No monekia kinmatiltiskej akin nemiaj itech sejse xolal para maj itech nejon tonal kichiuanij tein tekiuaj tanauatijka. 15 Nejon takamej niman kisteujkej porin tekiuaj ijkon tanauatijka. Nejon tanauatil no motematiltij kampa yetoya ueyi kali den tekiuaj ompa Susa. Satepan tekiuaj uan Hamán motalijkej uan peuak tayij vino, sayoj ke akin nemiaj Susa amo kimatiaj toni kichiuaskej.

4 Keman Mardoqueo kimatik nochi tein mochiujtoya, kitsayanak itasal, motalilij tasal tein teajuayotia uan mokuatemilij koujnex. Satepan yajtinemik itech ueyi xolal uan chikauak tayokolchokatinemia. 2 Ajsik hasta puerta de ipalacio tekiuaj uan ompa moketsato porin amo uelia panouayaj akin kipiayaj tasal tein teajuayotia. 3 Tein tekiuaj kiixtalij kinmatiltijkej akin nemiaj itech nochi altepemej. Keman judíos kimatiaj motayokoltiayaj uan amo takuayajok, tsajtsiaj uan chokayaj. Miakej kisouayaj inintasal tein teajuayotia, kitemayaj koujnex uan ompa motekayaj. 4 Ester semi motekipachoj keman takamej uan siuamej akin kitekitiliayaj kiluitoj tein panotoya, yejua ika kititanilij tasal Mardoqueo para maj mokixtiliani tasal tein teajuayotia. Sayoj ke Mardoqueo amo kinekik mokixtilis. 5 Yejua ika Ester kinotsak Hatac, se takeual akin tekiuaj kiixtalij maj kitekitili Ester uan kinauatij maj kitajtaniti* Mardoqueo keyej kichiujtoya nejon uan toni panotoya.

6 Yejua ika Hatac yajki plaza kitemoto Mardoqueo. Nejin plaza yetok itech ueyi xolal, taixpan den puerta tein kipia ipalacio tekiuaj. 7 Mardoqueo kiluij nochi tein panotoya. No kiluij kanachi tomin motenkaujka kitemakas Hamán para maj kinixpolouanij nochin judíos. Nejon tomin kitaliskiaj kampa kisentiliaj nochi tein patiyoj tein iaxka tekiuaj. 8 No kimakak se amat kampa ijkuiliujtoya tanauatil tein motematiltijka ompa Susa. Nejon tanauatil kijtouaya maj kintamiixpolouanij judíos. Hatac monekia kinextilis Ester nejon amat uan kimelauilis tein panotoya. No kinauatij maj kiluiani ke monekia yas iixpan tekiuaj para kitataujtis maj kinikneli uan maj kinpaleui ijudíosikniuan.

9 Hatac kiitato Ester uan kitapouij nochi tein Mardoqueo kiluijka. 10 Yejua ika Ester kinauatij Hatac maj kinankiliani Mardoqueo nejin: 11 “Nochin itakeualuan tekiuaj uan nochin akin nemij itech okseki altepemej kampa tekiuaj taixyekana kiixmatij nejin tanauatil: komo se takat oso se siuat kalaki itech patio de ipalacio tekiuaj uan tekiuaj amo kiyoleuak moneki kimiktiskej. Sayoj uelis makisas komo tekiuaj kimakechilia* itopil de oro. Uan tekiuaj amo nechnotstok 30 tonalmejya”.

12 Keman Mardoqueo kiluijkej tein kijtoj Ester, 13 kinankilij Ester: “Amo xiknemili ke keman kinmiktiskej judíos tejua uelis timakisas porin tietok ichan tekiuaj. 14 Komo yekintsin amo teyi tikchiua, ipa aksa* kinpaleuis uan kinmakixtis judíos, sayoj ke tejua uan moparientes mikiskej. Uan no, amo tikmatij xa yejua ika timochiuak isiuauj tekiuaj para tikinmakixtis akin ualeuaj de moxolal axkan ke tajyouijtokej”.

15 Yejua ika Ester kinankilij Mardoqueo: 16 “Xiouj xikinsentiliti nochin judíos akin nemij Susa uan amo xitakuakan nion xitayikan vino eyi tonal uan eyi youal uan xiktataujtikan Dios maj nechpaleui. Nejua uan ichpochmej akin nechtekitiliaj no ijkon tikchiuaskej. Satepan nias nikitatiuj tekiuaj maski tanauatil kijtoua ke amo moneki se kichiuas. Uan komo nechmiktiaj, tak maj nechmiktikanya”. 17 Yejua ika Mardoqueo yajki uan kichiuak nochi tein Ester kinauatijka.

5 Uiptika, Ester motalilij itasal tein kikuia kemej tekiuaj uan yajki patio de ipalacio tekiuaj. Moketsak taixpan den cuarto kampa tekiuaj taixyekanaya. Tekiuaj yetoya itech iueyi silla uan tachixtoya kampa yetok puerta. 2 Yejua yolpakik keman kiitak ke tekiuaj Ester ijkatoya itech patio, yejua ika kimakechilij* itopil de oro. Ester motokij uan kikuakitskij itopil tekiuaj.

3 Tekiuaj kiluij: “¿Toni tikneki tekiuaj Ester? Xinechilui toni tikneki tinechtajtanis uan nimitsmakas. ¡Hasta komo tikneki titaixyekanas itech seki altepemej* kampa nitaixyekana, nimitskauas xikchiua!”. 4 Ester kinankilij: “Nimitschiuiliti se tatakualis notekiuaj, uan komo tikita ke kuali yetok, nikuelitaskia xiuiki iuan Hamán”. 5 Tekiuaj kiniluij itekitikauan: “Xikiluikan Hamán maj niman uiki ijkon kemej kijtoj Ester”. Uan tekiuaj uan Hamán yajkej tatakualis tein Ester kichiujka.

6 Keman yejuan tayitoyajya vino,* tekiuaj kiluij Ester: “¿Toni tikneki maj nimitsmaka? Xinechilui uan nimitsmakas. ¡Hasta komo tikneki titaixyekanas itech seki altepemej* kampa nitaixyekana, nimitskauas xikchiua!”. 7 Ester kinankilij: “Yejua nejin tein nikneki: 8 komo nimitsyolpaktia uan tikita ke kuali yetok tinechmakas tein nimitstajtanis, niknekiskia xiualakan tejua uan Hamán se tatakualis tein mosta nimitschiuilis. Uan mosta nimitsiluis tein nikneki notekiuaj”.

9 Nejon tonal, keman Hamán kisak den tatakualis semi yolpaktiaya. Sayoj ke semi kualanik keman kiitak ke Mardoqueo yetoya itech puerta de ipalacio tekiuaj uan ke amo moketsaya nion kimouiliaya. 10 Sayoj ke moxikoj uan yajki ichan. Satepan tanauatij maj kinnotsatij akin kuali iniuan mouikaya uan Zeres akin katka isiuauj. 11 Hamán moueyimatia uan peuak kijtoua ke kipiaya miak taman uan miakej ikoneuan. Uan ke tekiuaj kiueyitalijka keman kimakak se tekit tein okachi kuali ke tein kipiayaj okseki taixyekananij uan uejueyi chiuanimej akin kitekitiliayaj tekiuaj.

12 Hamán no kijtoj: “Uan no, tekiuaj Ester kichiujka se tatakualis uan sayoj nejua nechyoleujka maj niani iuan tekiuaj. Uan no nechyoleuak maj mosta oksepa nitakuati iuan uan iuan tekiuaj. 13 Maski ijkon, amo niyolpaki porin niksentoka nikita nejon judío Mardoqueo tokotsyetok kampa yetok puerta de ipalacio tekiuaj”. 14 Yejua ika, akin kuali iniuan mouikaya uan Zeres akin katka isiuauj, kiluijkej: “Xitanauati maj kiketsakan se kouit de 22 metros* de ueyak. Uan mosta kualkan xikilui tekiuaj maj ompa kipilokan Mardoqueo. Satepan xiouj xitakuati iuan tekiuaj uan xiyolpaki”. Hamán kiuelitak tein kiluijkej uan tanauatij maj kiketsakan kouit.

6 Tekiuaj Asuero amo uelik kochik nejon youak. Yejua ika tanauatij maj kiualkuilianij amatajkuilol kampa kijkuilouayaj tein mochiuaya keman yejua taixyekanaya uan maj kilerouilianij. 2 Ompa ijkuiliujtoya keman Mardoqueo kinteluilijka Bigtana uan Teres porin kiixtalijkaj kimiktiskej tekiuaj Asuero. Bigtana uan Teres katkaj uejueyi chiuanimej uan tekitiaj puertajtenoj de ipalacio tekiuaj. 3 Tekiuaj kintajtanij* akin okachi iuan tekitiaj: “¿Keniuj tiktasojkamatilijkej Mardoqueo tein kichiuak?”. Yejuan tanankilijkej: “Amo teyi tikchiujkej”.

4 Satepan, Hamán moketsato itech patio tein ueyi de ichan tekiuaj, porin kinekia kitajtanis tekiuaj maj kipilokan Mardoqueo itech kouit tein tanauatijka maj kiketsakan. Yejua ika tekiuaj tajtanik: “¿Akoni yetok ne kalampa?”. 5 Akin kipaleuiayaj tekiuaj kinankilijkej: “Hamán ijkatok ne kalampa”. Uan tekiuaj kinnauatij: “Xikiluikan maj kalaki”.

6 Keman Hamán kalakik, tekiuaj kitajtanij: “¿Keniuj uelis nikueyitalis se takat akin nechyolpaktia?”. Uan Hamán kinemilij:* “¿Uan akoniok kinekiskia kiueyitalis tekiuaj, ta ipa nejuasan?”. 7 Yejua ika Hamán kiluij: “Notekiuaj, komo tikneki tikueyitalis aksa,* 8 xitanauati maj kiualkuikan tasal kemej tein tejua timotalilia. Maj no kiualkuikan se caballo tein tikui uan maj kualtsin kikuachijchiuakan. 9 Uan semej uejueyi chiuanimej akin okachi mouan tekiti maj kiualkui tasal uan caballo. Maj kitasaltikan* takat akin tikneki tikueyitalis uan maj kiuikakan plaza tein yetok itech ueyi xolal uan maj ompa kinenemiltikan itech caballo. Uan maj iixpan kijtojtiakan: ‘¡Tekiuaj ijkon kiueyitalia takat akin kiyolpaktia!’”. 10 Tekiuaj kinauatij Hamán: “Niman xiouj xiktemoti tasal uan caballo. Nochi tein tikijtoj xikchiuili Mardoqueo, judío akin tokotsyetok kampa yetok puerta de nopalacio. Xikchiuili ijkon kemej tikijtoj”.

11 Hamán kikuito tasal uan caballo. Kitasaltij Mardoqueo uan kiuikak plaza tein yetok itech ueyi xolal uan ompa kinenemiltij itech caballo. Uan iixpan kijtojtiaya: “¡Tekiuaj ijkon kiueyitalia takat akin kiyolpaktia!”. 12 Satepan Mardoqueo oksepa yajki kampa yetok puerta de ipalacio tekiuaj. Sayoj ke Hamán niman yajki ichan uan kuapiktiaya* porin tayokoxtiaya uan mopinaujmatia. 13 Hamán kinojnotsak Zeres akin katka isiuatsin uan nochin akin kuali iniuan mouikaya uan kintapouij tein kipanoka. Yejua ika Zeres uan akin kiyolmajxitiayaj,* kiluijkej: “Mardoqueo okachi ueyichiujkejya ke tejua uan komo judío, xikyekmati ke amo uelis tikixpolos, ta tejua mitsixpoloskej”.

14 Keman kinojnotstoyajok Hamán, ajsikej uejueyi chiuanimej akin kitekitiliayaj tekiuaj. Kikuitoj Hamán para kiuikaskej tatakualis tein Ester kichiujka.

7 Tekiuaj uan Hamán ajsikej tatakualis tein kichiujka tekiuaj Ester. 2 Keman tayitoyajya vino,* tekiuaj oksepa kitajtanij* Ester: “¿Toni tikneki maj nimitsmaka tekiuaj Ester? Xinechilui uan nimitsmakas. ¿Toni tikneki tinechtajtanis? ¡Hasta komo tikneki titaixyekanas itech seki altepemej* kampa nitaixyekana, nimitskauas xikchiua!”. 3 Tekiuaj Ester kinankilij: “Notekiuaj, komo nimitsyolpaktia uan tikneki tinechmakas tein nimitstajtaniti, sayoj nimitstataujtia xinechmakixti uan xikinmakixti akin pouij itech noxolal. 4 Porin nechnamakakej nejua uan akin pouij itech noxolal. Komo sayoj technamakaskiaj para timochiuaskej titakeualmej, amo teyi nikijtoskia. Sayoj ke technamakakej para techmiktiskej uan techtamiixpoloskej. Komo tikaua maj mochiua nejin tein tel amo kuali, hasta tejua no titapolos notekiuaj”.

5 Yejua ika tekiuaj Asuero kitajtanij tekiuaj Ester: “¡¿Uan akoni moixeuij kichiuas nejon?! ¡¿Kani yetok?!”. 6 Ester kinankilij: “Akin techixnamiki uan techtauelita yejua nejin Hamán”.

Uan Hamán semi kinmouilij tekiuaj Asuero uan tekiuaj Ester. 7 Tekiuaj Asuero tel kualanik, moketsteuak, kisak den tatakualis uan yajki patio. Kemej Hamán kiitak ke tekiuaj yaya kitatsakuiltiti, moketsak para kitataujtis tekiuaj Ester maj kiikneli. 8 Tekiuaj oksepa kalakik kampa tayitoyaj vino uan kiitak ke Hamán motokijka kampa Ester yetoya uan kitelnetechojtoya. Yejua ika chikauak kijtoj: “¡¿Xe tikneki noixtenoj ika timauiltis* tekiuaj Ester?!”. Keman tekiuaj kijtoj nejon, itakeualuan kiixpikkej* Hamán. 9 Uan Harboná, se ueyichiujkej akin kitekitiliaya tekiuaj kijtoj: “Hamán no kiketsak se kouit para ompa kipiloskej Mardoqueo, akin kitematiltij ke kinekiaj mitsmiktiskej. Kouit ijkatok ichan Hamán uan kipia 22 metros* de ueyak”. Tekiuaj tanauatij: “Ompa xikpilokan”. 10 Yejua ika kipilojkej Hamán itech kouit tein kiketska para Mardoqueo, uan ijkuak tekiuaj yolseuik.

8 Nejon tonal, tekiuaj Asuero kimaktilij tekiuaj Ester nochi tein katka iaxka Hamán, akin kintauelitaya judíos. Uan Mardoqueo kiitato tekiuaj porin Ester kijtojkaya ke katka ipariente. 2 Tekiuaj Asuero momakixtilij anillo tein ika kitaliaya sello* tein kikuilijka Hamán uan kimakak Mardoqueo, uan Ester kiixtalij Mardoqueo maj kiyekpia nochi tein katka iaxka Hamán.

3 Uan Ester oksepa kiitato tekiuaj, motankuaketsak iixpan uan peuak choka. Kitataujtij maj kiyektaliani kuejmol tein kipeualtijka Hamán akin katka ipariente Agag, uan maj kitsakuiliani tein kiixtalijka maj kinchiuilikan judíos. 4 Uan tekiuaj kimakechilij* itopil de oro uan Ester moketsak uan ompa mokauak. 5 Ester kiluij: “Notekiuaj, komo tikita ke kuali yetok uan nimitsyolpaktia, komo tikuelita tein nimitsiluiti uan tikuelita tein nikchiua, nimitstajtania xitanauati maj kinixpolokan amamej tein kijkuiloj Hamán iokichpil Hamedata akin katka ipariente Agag. Itech nejon amamej tanauatijka maj kinixpolokan judíos akin nemij itech altepemej kampa titaixyekana. 6 Porin nejua amo nikxikos sayoj nikitstos keniuj kintajyouiltiaj akin pouij itech noxolal. Amo uelis sayoj nikitstos maj kinmiktikan noparientes uan maj amo teyi nikchiua”.

7 Yejua ika tekiuaj Asuero kiluij tekiuaj Ester uan Mardoqueo akin katka judío: “Nikmakakya Ester nochi tein katka iaxka Hamán uan nitanauatij maj kipilokan itech kouit porin kiixtalijka kinixpolos judíos. 8 Axkan namejuan xikijkuilokan se amat, xiktalilikan notokay uan xikijkuilokan tein nankiitaskej ke kinpaleuis judíos. Tanauatil tein nankijkuiloskej xiktalilikan nosello,* porin amo akin ueli kiixpoloua se tanauatil kampa ixnesi itokay tekiuaj uan tein kitaliliaj sello ika ianillo tekiuaj”.

9 Yejua ika, itech tonal 23 den metsti siván* kinsentilijkej tajkuilouanij akin kitekitiliayaj tekiuaj. Yejuan kijkuilojkej nochi tein Mardoqueo kinnauatiaya judíos, sátrapas,* taixyekananij uan uejueyi chiuanimej akin taixyekanayaj itech 127 altepemej, desde India hasta Etiopía. Kitajtolkepkej uan kijkuilojkej itech tataman tajtolmej para nochin akin nemiaj itech sejse altepet. No kintajtolkepilijkej judíos uan kinijkuilouilijkej itech inintajtol.

10 Mardoqueo kijkuiloj amamej, kitalilij itokay tekiuaj Asuero uan no kitalilij sello ika ianillo tekiuaj, uan kintitanik takamej maj kiuikakan nejon amamej itech caballos tein ijsiujka motalouayaj. Nejon caballos kiniskaltijkaj para ika kitekitiliskej tekiuaj. 11 Itech nejon amamej tekiuaj kinkauaya judíos akin nemiaj itech uejueyi xolalmej maj mosentilikan uan maj kinixnamikikan akin kinekiskiaj kinteuiskej. No kinkauaya maj kinmiktikan uan maj kintamiixpolokan nochin akin kinixnamikiskiaj, hasta siuamej uan konemej. Uan kinkauaya maj mokuilianij nochi tein katka ininaxka. 12 Nochi nejin mochiuaskia itech nochi altepemej kampa taixyekanaya tekiuaj Asuero itech tonal 13 den metsti adar.* 13 Tein moijkuilojka itech amat* monekia moixtalis kemej se tanauatil itech nochi altepemej. No monekia motematiltis itech nochi xolalmej para maj nejon tonal judíos kipianijya tein ika tateuiskej uan ijkon ueliskia kinixnamikiskej akin kintauelitayaj. 14 Yejua ika takamej niman kisteujkej ijkon kemej tanauatijka tekiuaj. Ijsiujka yajkej itech caballos tein kikuiaj para kitekitiliskej tekiuaj. Tanauatil tein moixtalij no motematiltij kampa yetoya ueyi kali den tekiuaj ompa Susa.

15 Keman Mardoqueo kisak de kampa yetoya tekiuaj, aktiaya se tasal azul uan istak kemej tein kikuia tekiuaj, kuaaktiaya se ueyi corona de oro uan ipanko kipiaya se moradojtasal* tein tel kuali chijchiujtoya. Uan akin nemiaj itech ueyi xolal Susa chikauak tsajtsikej porin semi yolpakiaj. 16 Judíos yolseujkej, semi yolpakiaj uan nochin kintakachiuayaj.* 17 Itech nochi altepemej, itech nochi uejueyi xolalmej uan kampa yeski motematiltiaya tanauatil tein kiixtalijka tekiuaj. Keman judíos kikakiaj tanauatil semi yolpakiaj uan iluichiuayaj. Uan miakej akin okseko kayomej katkaj mochiujkej judíos, porin semi kinmouiliayaj judíos.

9 Itech tonal 13 den metsti adar* monekia mochiuas tein kijtouaya tanauatil tein kiixtalijka tekiuaj. Akin kintauelitayaj judíos kinemiliayaj ke kintaniskiaj, sayoj ke amo panok nejon, ta judíos kintankej akin kintauelitayaj. 2 Judíos mosentilijkej itech uejueyi xolalmej kampa nemiaj para kinteuiskej akin kinekiaj kinmiktiskej. Nejon uejueyi xolalmej yetoyaj itech altepemej kampa taixyekanaya tekiuaj Asuero. Kemej nochin akin nemiaj itech okseki xolalmej kintelmouiliayaj judíos, amo akin uelik kintanik. 3 Uan no, nochin uejueyi chiuanimej akin nemiaj itech altepemej, sátrapas,* taixyekananij uan akin tekitiaj iuan tekiuaj kinpaleuijkej judíos porin kimouiliayaj Mardoqueo. 4 Tekiuaj kimakak Mardoqueo uejueyi tekimej itech ipalacio. Nochin akin nemiaj itech altepemej okachi kiixmatiaj Mardoqueo porin tekiuaj kimakatiaya okachi uejueyi tekimej.

5 Judíos kinteuijkej ika espada* nochin akin kintauelitayaj uan kintamimiktijkej. Kichiujkej nochi tein kinekkej para kintaniskej akin kinixnamikiaj. 6 Kampa yetoya ueyi kali den tekiuaj ompa Susa, judíos kinmiktijkej 500 takamej. 7 No kinmiktijkej Parsandatá, Dalfón, Aspatá, 8 Poratá, Adalía, Aridatá, 9 Parmastá, Arisái, Aridái uan Vaizata. 10 Nejin majtakti takamej katkaj ikoneuan Hamán akin kintauelitaya judíos. Itat Hamán katka Hamedata. Judíos kinmiktijkej nejon takamej, sayoj ke amo kinkuilijkej tein katka ininaxka.

11 Nejon tonal kiluijkej tekiuaj kanachin kinmiktijkej itech ueyi kali kampa nemia ompa Susa.

12 Tekiuaj Asuero kiluij tekiuaj Ester: “Itech ueyi kali kampa ninemi nikan Susa, judíos kinmiktijkej 500 takamej uan majtakti ikoneuan Hamán. Komo nikan miakej kinmiktijkej, xiknemili kanachin kinmiktijkej itech okseki altepemej kampa nitaixyekana. ¿Tiknekiok maj nikchiua teisa? Xinechilui uan nikchiuas. Xinechtajtani toni tiknekiok uan nimitsmakas”. 13 Ester kinankilij: “Notekiuaj, komo tikita ke kuali yetok, nimitstajtania xikinkaua judíos maj mosta ueli oksepa kinteuikan akin kinixnamikij ijkon kemej axkan kichiujkej. No nimitstajtania maj kinpilokan itech kouit majtakti ikoneuan Hamán”. 14 Yejua ika, tekiuaj Asuero tanauatij maj ijkon kichiuakan. Moixtalij se tanauatil ompa Susa uan no kinpilojkej majtakti ikoneuan Hamán akin kinmiktijkajya.

15 Yejua ika, judíos akin nemiaj Susa oksepa mosentilijkej itech tonal 14 den metsti adar uan kinmiktijkej 300 takamej ompa Susa. Sayoj ke amo kinkuilijkej tein katka ininaxka.

16 Judíos akin nemiaj itech okseki altepemej kampa tekiuaj Asuero taixyekanaya, no mosentilijkej para kinteuiskej akin kinixnamikiaj. Kinmiktijkej 75 mil uan ijkon kinixpolojkej akin kintauelitayaj, sayoj ke amo kinkuilijkej tein katka ininaxka. 17 Yejuan tateuijkej itech tonal 13 den metsti adar, uan itech tonal 14 moseuijkej. Uan kiixtalijkej maj nejon tonal tatakuakan uan maj moyolpaktikan.

18 Judíos akin nemiaj Susa mosentilijkej itech tonal 13 uan 14 para tateuiskej. Yejuan moseuijkej itech tonal 15 uan kiixtalijkej maj nejon tonal tatakuakan uan maj moyolpaktikan. 19 Judíos akin nemiaj itech xolaltsitsin tein yetokej uejka de Susa, kiixtalijkej maj tatakuakan uan maj moyolpaktikan itech tonal 14 den metsti adar. Nejon tonal iluitikej uan motatayokolijkej tapalol.

20 Mardoqueo kijkuilojtiajki nochi nejin tein mochiuak. No kijkuiloj amamej uan kintitanilij judíos akin nemiaj itech altepemej kampa tekiuaj Asuero taixyekanaya. Seki nejon judíos ompaka nemiaj uan oksekin uejka nemiaj. 21 Itech nejon amamej, Mardoqueo kinnauatij nochin judíos maj xijxiujtika iluichiuakan itech tonal 14 uan 15 den metsti adar. 22 Kinnauatij maj iluichiuakan nejon tonalmej porin akin kintauelitayaj amo kinkuejmolojkejok. Judíos semi tayokoxtoyaj sayoj ke itech nejon metsti semi yolpakkej. Yejuan amo chokakejok ta peuak iluitij. Nejon tonalmej monekia tatakuaskej uan moyolpaktiskej, uan monekia motatayokoliskej tapalol uan kintayokoliskej teisa pobres.

23 Uan judíos kiitakej ke kuali yetoya maj iluichiuakan xijxiujtika itech nejon tonalmej uan maj kitakamatikan tein Mardoqueo kinijkuilouilijka. 24 Yejuan ijkon kielnamikiskiaj ke Hamán akin kintauelitaya judíos kiixtalijka kintamiixpolos uan kitatamotak pur oso tetsitsin* para kitemos kimatis kemanian kichiuas. Kinekia kinmojmoujtis judíos uan kintamimiktis. Itat Hamán katka Hamedata akin katka ipariente Agag. 25 Sayoj ke keman Ester kiitato tekiuaj, tekiuaj tanauatij nejin: “Maj yejua kichiuilikan tein amo kuali tein kinekia kinchiuilis judíos”. Uan Hamán uan ikoneuan kinpilojkej itech kouit. 26 Yejua ika nejon iluit kitokaytijkej Purim, porin tetsitsin tein kitatamotkej moixmati kemej pur.* Judíos kikakkej tein kijkuiloj Mardoqueo itech amat tein kintitanilij, itech tanemilijkej tein mochiujka uan tein kinpanoka. 27 Yejua ika motenkaujkej ke xijxiujtika iluichiuaskiaj nejon ome tonalmej, uan ke kichiuaskiaj nochi tein moixtalijka mochiuas ijkuak. Judíos motenkaujkej ke iluichiuaskiaj yejuan, ininkoneuan uan nochin akin peujkaj taneltokaj kemej judíos. 28 Nochin judíos akin satepan nemiskiaj uan ininfamilias monekia kielnamikiskej tein panok nejon tonalmej uan iluichiuaskej. Ijkon monekia kichiuaskej judíos akin nemiaj itech nochi altepemej uan nochi uejueyi xolalmej. Yejuan uan nochin ininkoneuan kisentokaskiaj kielnamikiskiaj tein panok nejon tonalmej uan nochipa kichiuaskiaj nejon iluit tein kitokaytijkej Purim.

29 Satepan, tekiuaj Ester akin katka isiuapil Abihail uan Mardoqueo akin katka judío kijkuilojkej okse amat kampa kinnauatiayaj judíos maj kichiuakan iluit tein kitokaytijkaj Purim. 30 Mardoqueo kintitanilij amamej nochin judíos akin nemiaj itech 127 altepemej kampa taixyekanaya tekiuaj Asuero. Keman kintajkuilouilij kualtsin kinnojnotsak uan kiniluij tein melauj. 31 Kititanik nejon amamej para kitematiltis ke monekia kichiuaskej iluit tein kitokaytijkaj Purim itech tonalmej tein moixtalijka. Mardoqueo akin katka judío uan tekiuaj Ester kinnauatijkaj judíos maj ijkon kichiuakan. Uan judíos motenkaujkaj ke ijkon kichiuaskiaj uan ke no ijkon kichiuaskiaj ininkoneuan. Itech nejon tonalmej keman iluichiuaskiaj no monekia amo takuaskej uan monekia kitataujtiskej Dios maj kinpaleui. 32 Uan Ester no tanauatij maj kichiuakan iluit tein kitokaytijkaj Purim, uan nejon moijkuiloj itech se amatajkuilol.

10 Tekiuaj Asuero peuak kinteltekitiltia akin nemiaj itech altepemej uan uejueyi xolalmej kampa taixyekanaya. Uan no kintekitiltij akin nemiaj itech talmej tein kinyoualojtok mar.

2 Uan nochi uejueyi tekit tein uelik kichiuak tekiuaj Asuero, ijkuiliujtok itech amatajkuilol kampa ininka tajtoua nochin akin tekiuajtikej Media uan Persia. Ompa no ijkuiliujtok nochi tein kichiuak para kiueyitalis Mardoqueo. 3 De nochin akin nemiaj kampa taixyekanaya tekiuaj Asuero, Mardoqueo katka okachi ueyichiujkej, sayoj ke amo okachi ueyichiujkej katka ke tekiuaj. De nochin judíos yejua semi ueyichiujkej katka* uan nochin okseki judíos semi kitakachiuayaj.* Kichiuaya miak taman para kinpaleuis ijudíosikniuan uan nochipa kitemouaya kinpaleuis ininkoneuan judíos para maj kuali neminij.