Tein tajtanij akin taixtajtoltiaj

¿Akonimej katkaj “kuali tekiuani” akin Jesús ininka tajtoj achto ke kimiktiskiaj, uan keyej ijkon kintokaytiayaj?

Youak achto ke kimiktiskiaj, Jesús kinyolmajxitij itatitaniluan maj amo kitemouanij mochiuaskej ueyi chiuanimej uan kipiaskej okachi tanauatil ke okseki itekitikauan Dios. Kiniluij: “In chiuanime reyes den tataman paísme, yejuan nojonkes kinyekantinemij ninpueblojkauan, porin yetokke keme tayekanani. Uan ne tayekanani kinekij kinmachililtijtinemiske ninpueblojkauan den ninchikaualis. Uan [...] ke yejuan kuali tekiuani. Pero namejuan amo ijkon xikchiuakan” (Luc. 22:25, 26).

¿Akonimej katkaj “kuali tekiuani” akin Jesús ininka tajtoj? Seki tajkuilolmej uan tomin kinextiaj ke griegos uan romanos momattoyaj kinueyitaliskej seki tekiuanij uan okseki uejueyi chiuanimej ika tokayit “kuali tekiuani” (itech tajtol griego, euerguétes oso evérgetes), porin kichiujtoyaj teisa tein tel tapaleuiaya itech xolal.

Miakej tekiuanij ijkon kintokaytijkej. Sekimej katkaj Tolomeo III uan Tolomeo VIII, akin tekiuajtikej Egipto, Julio César uan Augusto, akin tekiuajtikej Roma, uan Herodes el Grande akin tekiuajtik Judea. Nejin tekiuaj xa ijkon kitokaytijkej porin kitemakak trigo keman onkaya mayan itech ialtepeuj uan porin kinmakak tilmaj akin kinpolouaya.

Adolf Deissmann, se motelmachtijkej ika Biblia kayot Alemania, kinextij ke tokayit ‘kuali tekiuaj’ moteltekitiltiaya. Yejua kijtoj: “Amo tiuejkauaskiaj tikajsiskej itech tajkuilolmej panoua cien neskayomej [kampa mokui nejin tokayit]”.

Yejua ika, ¿toni kijtosnekia Jesús keman kiniluij imomachtijkauan maj amo mochiuanij kemej nejon taltikpakneminij? ¿Kijtosnekia maj amo ininka motekipachouanij akin nemiaj itech ininxolal? Amo. Nesi ke kitekipachouaya tein kinoliniaya maj kinpaleuikan oksekin.

Itech itonaluan Jesús, tominpianij kiixtauayaj tein monekia keman mochiuaya se neauiltilis, se neixpetanilis uan okseki taman kemej nejon, uan kinchijchiuayaj parques uan templos. Sayoj ke amo kichiuayaj porin yekmelauj kinekiaj tapaleuiskej, ta porin kinekiaj maj kinueyitalianij, maj kintelixmatinij oso maj kinixtalianij kemej taixyekananij. Se amatajkuilol kijtoua: “Maski moajsij akin yekmelauj tapaleuijkej ika nochi ininyolo, miakpa miakej sayoj kitemouayaj inintanejnekilis”. Yejua nejon tanemilil kinekia Jesús maj kiixtopeuanij itatojtokakauan.

Seki xiujmej satepan, itech semej amamej tein tatitanil Pablo kinijkuilouilij tokniuan akin nemiaj Corinto, no kinextij ke moneki teolinis tein kuali keman se tapaleuia. Kiniluij: “Cada senme taneltokani ma kitemaka itapaleuilis ijkon keme yejua kinemilij ya ke kitemakas. Uan cada tokniu, ma amo kitemaka itapaleuilis ika ne yolkokolis. Uan amo no [...] porin kimachilia ke Dios kifuerzajuia ma kitemaka. Porin Totajtsin Dios kitasojta se tagat ten kitemaka itapaleuilis ika yolpakilis” (2 Cor. 9:7).