¿Akoni ueli kiita toni mochiuas satepan?

Tinochin tiknemiliaj toni mochiuas satepan. Tinochin timotajtaniaj keniuj yeski tonemilis uan ininnemilis akin tikintasojtaj: “¿Nemiskej nokoneuan itech se taltikpak tein okachi kuali? ¿Ixpoliuis taltikpak? ¿Moajsi se taman tein uelis nikpatas axkan uan ijkon uelis okachi kuali ninemis satepan?”. Totech moajsi maj tiknekikan tikmatiskej tanankilil, porin tikyolnejnekij tiyolseujtoskej, kuali tiyetoskej uan tiksentokaskej tiyoltoskej. Komo tikmatiskiaj toni panos satepan, uelis tiksentiliskej tein ika timoixpanoltiskej uan tikitaskej keniuj tikxikoskej.

¿Toni panos satepan? ¿Aksa ueli kimati? Akin kitemouaj kijtoskej toni panos satepan, seki tein kijtouanij mochiuani, sayoj ke miak amo. Sayoj ke, moijtoua ke Dios ueli kuali kitematiltia toni panos satepan. ITajtol, Biblia, kijtoua ke yejuatsin “achtook kitematiltia keniuj tamis teisa tein peua, uan tel achtook kitematiltia tein ayamo mochiuani” (Isaías 46:10). ¿Nochipa mochiuani tein kijtouani?

¿MOCHIUA NOCHI TEIN DIOS KIJTOUA KE PANOS?

¿Keyej moneki tiknekiskej tikmatiskej kanachi taman tein Dios kijtojka ne uejkauj ke panoskia, mochiuak? Komo se akin kitematiltia ox mostika takistos oso amo uan mochiua tein kijtoua, ¿iuan tiontakuaujtamatiskia? ¿Mojmostaj tikonkakiskia toni kijtoua? Xa kemaj. No ijkon, komo tikmatiskiaj ke nochi tein Dios kijtojka ke panoskia, mochiuani, tikyekmatij ke tiknekiskiaj tikmatiskej toni kijtoj ke mochiuas satepan.

IXPOLIUIK SE UEYI XOLAL:

Komo aksa achtook kijtoskia ke ixpoliuis se xolal tein miak xiujmejya kipiani chikaualis uan mochiuaskia tein kijtoj, ¿melauj ke tikmoujkaitaskiaj? Dios achtook kijtoj itenkopa se takat akin kititanka ke Nínive ixpoliuiskia (Sofonías 2:13-15). ¿Mochiuak nejin tein kijtojka? ¿Toni kijtouaj tajkuilouanij? Itech xiuit 632 achto ke Cristo nemiskia, nesi ke 15 xiujmej satepan ke moijtojka ke mochiuaskia, akin kayomej Babilonia uan medos kinteuitoj akin nemiaj Nínive. Dios kiyekijtojka ke altepet mochiuaskia “se tal kampa amo teyi [onkaskia] kemej taluakyan”. Maski altepet uan tein kiyoualouaya katka 518 kilómetros cuadrados, tateuianij akin tatankej amo mokauilijkej altepet, kemej mochiaya maj kichiuanij, ta senkis kiixpolojkej. Nejon tein tel kuali momelauak keniuj mochiuaskia, ¿ueliskia no ijkon kijtos se taltikpaknenkej akin kiteltemoua keniuj moajsis tekiuajyot?

“ININOMIYOUAN TAKAMEJ KINCHICHINOS MOTECH”:

¿Akoni ueliskia kijtos trescientos xiujmej achto ke se takat kinchichinoskia ininomiyouan mikemej itech se altar, uan no kitematiltiskia itokay, akonimej yeskiaj ichankauan uan xolal kampa yetoskia altar? Komo nejin tein amo keman mokaktoya ke panoskia, mochiuaskia, akin kijtojka nejon kitelixmatiskiaj. Akin tajtoj itenkopa Dios kijtoj ke se ichankauj tekiuaj David, akin motokaytiskia Josías, kinchichinoskia ininomiyouan takamej itech se altar tein moajsiskia itech xolal Betel (1 Reyes 13:1, 2). Eyi siglo satepan mochiuak tekiuaj se ichankauj David, Josías, se tokayit tein amo semi moixmatia itech nejon tonalmej. Ijkon kemej moijtojka, “kikuik omimej itech taltekoch uan kinchichinoj itech altar” tein moajsia Betel (2 Reyes 23:14-16). ¿Ueliskia aksa kitelmelauaskia keniuj mochiuaskia teisa satepan komo amo kipaleuiskia Dios?

IXPOLIUI SE UEYI TEKIUAJYOT:

Komo aksa achtook kijtoskia ke se taltikpaknenkej akin ayamo yoli moaxkatilis semej uejueyi altepemej tein moajsij uan hasta kinextia keniuj kichiuas, ¿melauj ke tikmoujkaitaskiaj? Yejua nejon tein kichiuak Dios: kitematiltij ke se takat akin motokaytiskia Ciro kitaniskia se ueyi tekiuajyot. No kinextij ke kinkauaskia judíos maj mokepanij kampa kayomej uan kinpaleuiskia maj kiyekchijchiuaskiaj templo kampa taueyichiuayaj. Uan no kijtoj ke Ciro kiuatsaskia ueyiat tein kiyoualouaya altepet uan puertas tapotoskiaj uan ijkon kintaniskia akin ompa nemiaj (Isaías 44:27–45:2). ¿Mochiuak nochi tein moijtoj? Tajkuilouanij kijtouaj ke Ciro kemaj kitanik tekiuajyot ijkuak moaxkatilij altepet Babilonia. Nejon panok ijkuak kichiuak se tel kuali tekit uan oksekopa kiojtij ueyiat tein panouaya Babilonia; kemej yeskia kiuatsak ueyiat. Uan no, puertas tein ika tatsakuayaj altepet tapotoyaj uan tateuianij ompa kalakkej. Satepan Ciro kinmakixtij judíos uan tanauatij maj kiyekchijchiuanij templo tein moajsia Jerusalén. Nejon semi se kimoujkaita porin Ciro amo kiueyichiuaya Dios akin kitekitiliayaj judíos (Esdras 1:1-3). ¿Ueliskia se taltikpaknenkej achtook tel kuali kijtoskia keniuj mochiuaskia nejon tein motelneki?

Nejin sayoj eyi neskayomej tein kinextia ke tein Dios kijtojka ke panoskia, mochiuak. Uan amo sayoj yejua. Josué, akin kinixyekanaya israelitas, kiniluij se taman tein yejuan kiixmatiajya: “Namejuan kuali nankimatij ika nochi nanmoyolo uan ika nochi nanmonemilis ke nion semej kuali tajtolmej tein Jiova nanmoDios motenkauani, tapolouani. Nankiitanij ke nochi mochiuani. Nion se tajtol tapolouani” (Josué 23:1, 2, 14). Kemaj, israelitas kimatiaj ke tein Dios motenkaua kichiuas uan tein kijtoua ke panos, mochiua. ¿Keyej mochiua tein yejuatsin kijtoua? Porin kemej kichiua teisa, tel taman kemej tein kichiuaj takamej. Semi moneki tikmatiskej nejin, porin seki taman tein Dios kijtoua ke panos tein ayamo mochiua kipatas nochipaya tonemilis satepan.

TEIN DIOS ACHTOOK KIJTOUA AMO KEMEJ TEIN KIJTOUAJ TALTIKPAKNEMINIJ

Taltikpakneminij kijtouaj toni mochiuas satepan ika tein tamatinij kiajsinij, ika tein kijtouaj akin kiteltemouaj teisa uan hasta ika nepaleuil tein kijtouaj kitemakaj espíritus. Satepan, miakpa sayoj motaliaj uan kichiaj kiitaskej toni panoua (Proverbios 27:1).

Dios kimati nochi tein panoua, amo ijkon kemej taltikpakneminij. Kuali kiajsikamati keniuj tamatij taltikpakneminij uan toni kiyolnejnekij. Yejua ika, keman kinejneki, ueli kijtoua keniuj monejnemiltiskej taltikpakneminij oso altepemej. Sayoj ke Dios no ueli kichiua okse taman: ueli kiixyekana uan kipata seki taman uan ijkon mochiuas tein kichiaya. Yejuatsin kijtoua: “Ijkon mochiuas tajtol tein kisa notenoj. Amo ijkon mokauas, [...] melauak ijkon panos kemej nikijtouani” (Isaías 55:11). Tein Dios achtook kijtoua toni mochiuas satepan, seki sayoj ika techmatiltia tein kiixtalia kichiuas satepan. Uan kiyekita maj nochi mochiua.

¿TONI PANOS SATEPAN?

¿Moajsi teisa tein kijtoua keniuj yeski tonemilis satepan uan ininnemilis akin tikintasojtaj tein uelis itech titakuaujtamatiskej? Komo tikmatiskiaj ke ualajtok se chikauak kiouaejekat, xa tikchiuaskiaj tein monekiskia uan ijkon timopaleuiskej. No ijkon moneki tikchiuaskej keman tikmatij toni kijtoua Biblia ke mochiuas satepan. Dios kitematiltij ke mopatas miak taman satepan uan nion tepitsin ijkon kemej tein kijtouaj taltikpakneminij akin kitematiltiaj toni panos satepan. (Xikonita taxelol: “Tein Dios kijtoua ke mochiuas satepan”.)

Itech Biblia moijtoua miak taman tein panos iniuan taltikpakneminij satepan, uan axkan uelis tikmatiskej toni. Dios kijtoua ke yejuatsin “achtook kitematiltia keniuj tamis teisa tein peua [...]; Akin kijtoua: ‘Notayolmajxitilis nochipa yetos, uan nikchiuas nochi tein nechyolpaktia’” (Isaías 46:10). Tinochin uelis tikpiaskej se tel kualtsin nemilis satepan. ¿Tikonuelitaskia tikonmatis katiyejua? Xikontajtani itaixpantijkauan Jiova. Yejuan amo kiixejekouaj toni panos satepan; amo tajtouaj iniuan espíritus nion kipiaj chikaualis tein kinpaleuis maj kijtokan toni panos. Momachtiaj Biblia uan uelis mitsonmelauiliskej toni kichiuas Dios satepan.