“Xiktasojta moknitsin”

1, 2. 1) ¿Katiyejua ojpatika tanauatil kijtoj Jesús ke okachi ueyi? 2) ¿Toni netajtanilmej monankilis itech nejin tamachtilis?

KEMAN se fariseo kitajtanij Jesús katiyejua tanauatil tein okachi ueyi, yejua kinankilij: “Xiktasojta moueyitekotsin Totajtsin Dios ika nochi moyolo, uan ika nochi motanejnekilis, uan ika nochi motanemililis”. Itech achto tamachtilis tikitakej toni kijtosneki nejin. Sayoj ke Jesús no kijtoj ke ojpatika tanauatil tein okachi ueyi yejua nejin: “Xiktasojta moknitsin ijkon keme tejuatsin timotasojta” (Mat. 22:34-39).

² Jesús kijtoj ke moneki tikintasojtaskej taltikpakneminij kemej tejuan timotasojtaj. Sayoj ke ¿akonimej nejon taltikpakneminij akin moneki tikintasojtaskej? ¿Keniuj uelis tikinnextiliskej nejon netasojtalis? Itech nejin tamachtilis monankilis nejon netajtanilmej.

¿AKONIMEJ MONEKI TIKINTASOJTASKEJ?

3, 4. 1) ¿Toni neskayot kijtoj Jesús ijkuak kinankilij takat akin kitajtanij akoni monekia kitasojtas? 2) ¿Keniuj samaritano kipaleuij judío akin kikokojkej? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

³ Se takat kitajtanij Jesús: “¿Akoni yeski ne nochankau ten moneki niktasojtas?”. Jesús kinankilij ika se neskayot kampa ika tajtoj se samaritano akin yolkuali, uan kimachtij toni kijtosneki se kintasojtas oksekin (xikonixtajtolti Lucas 10:29-37). Yejua kimelauak ke se judío kitachtekijkej, kitelmaakej hasta kimiktijtoyajya uan kikaujteujkej itech ojti. Satepan panok se tiopixkat uan ompa se levita. ¿Kipaleuijkej kemej mochiaskia maj kichiuanij? Amo. Keman kiitakej, kisentokakej nejnenkej. Sayoj ke se samaritano kemaj moketsak uan kipaleuij. Semi se kimoujkaita tein kichiuak porin itech nejon tonalmej judíos uan samaritanos tel amo kuali moitayaj (Juan 4:9).

⁴ Samaritano kitalilij aceite uan vino kampa kikokojkej judío uan ijkon ueliskia pajtis. Satepan kiuikak kampa mokauayaj ojneminij uan kimakak akin ompa tekitia ome denarios, tein kitania aksa akin tekitia ome tonal, uan ika nejon tomin ueliskia kiyekpias judío (Mat. 20:2). Amo teouijmaka se kiitas ke samaritano kitemakak nepaleuil kemej se kuali taltikpaknenkej. Neskayot tein Jesús kijtoj, techmachtia ke moneki maj nochin tikinnextilikan netasojtalis uan teiknelilis.

5. ¿Keniuj itekitikauan Jiova kinextijkej ke kintasojtaj taltikpakneminij keman panok se kiouaejekat?

⁵ Itech nejin itamian tonalmej, semi ouij se kinajsi taltikpakneminij akin teikneliaj, ta miakej amo tetasojtaj, semi tateuiaj uan teikamauiltiaj (2 Tim. 3:1-3). Yejua nejon moitak keman panok kiouaejekat tein kitokaytijkej Sandy itech altepet Nueva York itamiampa metsti octubre xiuit 2012. Seko kampa tel taijtakoj kiouaejekat, sekin tachtekitoj ininchan taltikpakneminij akin tajyouijtoyajya porin amo kipiayaj tein ika motauiliskej, tein ika mototoniskej uan okseki taman tein monekiaok. Kampa panok nejon, itaixpantijkauan Jiova kiixtalijkej kichiuaskej se taman tein ika mopaleuiskiaj yejuan uan okseki taltikpakneminij. Akin tikchiuaj kemej Cristo ijkon timonejnemiltiaj porin tikintasojtaj oksekin. Sayoj ke ¿toni okseki taman onkak kemej uelis tikinnextiliskej netasojtalis?

¿KENIUJ UELIS TIKINNEXTILISKEJ NETASOJTALIS OKSEKIN?

6. ¿Keyej tiknextiaj ke tikintasojtaj taltikpakneminij keman tikintapouiaj kuali tanauatilmej?

⁶ Maj tikinpaleuikan oksekin ika Biblia. Keman titanojnotsaj tikinuikiliaj taltikpakneminij yolseuilis tein “tikajsij tech in Tajkuilolamatsin de Dios” (Rom. 15:4). Tikinnextiliaj netasojtalis keman tikinixmatiltiaj kuali tanauatilmej ika iTekiuajyo Dios (Mat. 24:14). Se ueyi tatiochiualis maj tikinuikilikan tamachtilis tein ualeua imako “Dios akin kitemaka nechialis” (Rom. 15:13, TNM).

7. 1) ¿Toni tayolmajxitilis tein motelixmati kitemakak Jesús? 2) ¿Toni tatiochiualismej tikseliaj komo tikchiuaj nejon tein tayolmajxitij?

⁷ Maj tiktojtokakan itayolmajxitilis Jesús tein motelixmati. Keman Jesús tamachtij itech se tepet, kimelauak toni nejon tayolmajxitilis ijkuak kijtoj: “Xikinchiuilikan tokniuan ijkon keme nankinekij ke in tokniuan ma namechchiuilikan. Porin yejua nijin in tamachilis ten [technajnauatia] in tanauatil de Moisés uan in Tajkuilolamatsin ten kijkuilojke in tanauatiani de Dios” (Mat. 7:12). Keman tikchiuaj iniuan oksekin kemej Jesús tayolmajxitij, timonejnemiltiaj kemej kiteajsikamatiltia “tanauatil” (amaixmej Génesis hasta Deuteronomio) uan “tanauatiani” (amaixmej itech Escrituras Hebreas tein achtook kijtoua toni mochiuas). Itech nejin amaixmej moita ke Dios kintiochiua akin kinextiaj ke kintasojtaj oksekin. Kemej neskayot, itechkopa tanauatijkej Isaías, Jiova kijtoj: “Amo xikpolokan melaujkayot uan xikchiuakan tein melauak [...]. Yolpaki taltikpaknenkej akin kichiua nejin” (Is. 56:1, 2). Moyekita ke komo tikintasojtaj taltikpakneminij uan tiyolmelaujkej iniuan, Jiova techtatiochiuia.

8. 1) ¿Keyej moneki tikintasojtaskej akin techtauelitaj? 2) ¿Toni uelis panos komo tikinnextiliaj netasojtalis akin techtauelitaj?

⁸ Maj tikintasojtakan akin techtauelitaj. Jesús tamachtij: “Nankikakke ya ke ne namouejkautatuan namechnajnauatijke ijkuin: ‘Xiktasojta mokniu uan xiktauelita naken mitstauelita’. Pero Nejuatsin namechnajnauatia ijkuin: Xiktasojtakan naken namechtauelitaske, uan [...] ximotatatautilikan ika por yejuan [...] ten namechtajyouiltiske. Uan ijkon ixnesis ke namejuan nantekoneuan de Namoueyitajtsin ten yetika ne eluiyaktsinko” (Mat. 5:43-45). Tatitanil Pablo no kitemakak se tayolmajxitilis kemej nejon keman kijkuiloj: “Takan mayana ne naken mitstauelitstinemi, ijkuakon tejua xiktamaka. Uan no takan amiki ne naken mitstauelitstinemi, ijkuakon tejua xikatilti” (Rom. 12:20; Prov. 25:21). Tanauatil tein kiselij Moisés kijtouaya ke komo se israelita kiitaya ke itapial akin kitauelitaya kipechijtoya itamamal, monekia kipaleuis maj kimakixti (Éx. 23:5). Keman ijkon kichiuayaj, tapaleuiaya maj akin achto motauelitayaj mochiuanij kuali tasojiknimej. Uan no ijkon axkan. Keman tikinnextiliaj netasojtalis akin techtauelitaj, uan hasta akin semi techtajyouiltiaj, uelis kichiuas maj moyolyemanikan uan maj kipatakan inintanemilil. Uan xa sekin hasta mochiuaskej itekitikauan Jiova.

9. ¿Toni kijtoj Jesús keman kimelauak maj se kiyektali kuejmol iuan se tokniuj?

⁹ “Ximofuerzajuijtiyakan de amo xikinkualantijtinemikan oksekin.” (Heb. 12:14.) Tein melauj, nejin no moneki tikchiuaskej iniuan tokniuan, ta Jesús kijtoj: “Kuak tikuikas ne motetayokolil tenika tiknemilia tikmouistilitiu Totajtsin Dios uan santajma tikelnamikis ke mokniu mitsyolkualantia, ijkuakon xikaua ompa ten tikuiyak [...], xiyo achto xikitati ne mokniu uan xikiliti ma mitstapojpolui para ijkon nanmoyekauaske. Uan de ompa kuali timokuepas uan tikmouistilitiu Totajtsin Dios ika ne motetayokolil” (Mat. 5:23, 24). Jiova techtiochiuas komo ijkuak tikpiaj kuejmolmej iuan se tokniuj, tiknextiliaj netasojtalis uan niman tiktemouaj tikmelauaskej kuejmol iuan.

10. ¿Keyej moneki amo tiktemojtoskej ininnepololuan oksekin?

¹⁰ Maj amo titeijijtokan. Jesús kijtoj: “Amo xikinixkomak[a]tinemikan [...] aksame, [...] para ma Dios amo no namechixkoma[ka]s [...]. Porin Dios namechixkomakas [...] ika ne tamachiu tenika namejuan nankikuij para nankixkomakaj [...] aksame. [...] Uan komo tejua amo timomaka cuenta de ke mitsixtsajtsakuilijtok se ueyi kuoutsontet, [...] ijkuakon amo uelis tikyekitilis se teuti aktok ixtololoko ne moknitsin [...]. Uan no, ¿kenin uelis tikilis ne mokniu: ‘Ma nimitskixtili ne teuti ten tikpia moixtololokoʼ, kuak no tikpia se ueyi kuoutsontet ten no mitsixtsajtsakuilijtok? [...] Tejua tiixkuekueptok san de motamachilis. Ta, kachi kuali achto ximokixtili ne kuoutsontet ten mitsixtsakuilijtok uan ijkon uelis tikyekitas ya ne teuti ten kipia mokniu ne ixtololoko uan ijkon uelis ya tikixtilis” (Mat. 7:1-5). ¿Keyej timoixeuitij tikinijijtoskej akin kipiaj nepololmej tein amo uejueyi keman tejuan tikpiaj okachi uejueyi nepololmej? ¡Semi kipia chikaualis nejin tamachtilis!

KEMEJ OKACHI UELI TIKNEXTIAJ NETASOJTALIS

11, 12. ¿Katiyejua se taman kemej okachi uelis tikinnextiliskej netasojtalis oksekin?

¹¹ Jesús techmachtij ke se taman kemej okachi uelis tikinnextiliskej netasojtalis taltikpakneminij, yejua komo titetapouiaj kuali tanauatilmej ika iTekiuajyo Dios (Luc. 8:1). Yejua kinnauatij itatojtokakauan: “Xikinnextilikan nochi in taltikpakuani ma yejuan no ma mochiuakan nomomachtijkauan” (Mat. 28:19, 20). Keman tikchiuaj nejon, uelis tikinpaleuiskej oksekin maj kikauakan ojti patauak tein teuika itech ixpoliuilis uan maj kikuikan ojti pitsauak tein teuika itech nemilis (Mat. 7:13, 14). Tikyekmatij ke Jiova kiyolpaktia chikaujkayot tein tikchiuaj uan techtiochiua.

¹² Ijkon kemej Jesús kichiuak, tejuan no tikinpaleuiaj taltikpakneminij maj kiitakan ke moneki motokiskej iuan Jiova (Mat. 5:3). Komo aksa kineki momachtis, tikpaleuiaj maj ueli kichiua nejon ijkuak tiktapouiaj “yankuik Tajtoltsin de Dios” (Rom. 1:1). Akin kiseliaj tamachtilis ika iTekiuajyo Dios, kiyektaliaj ininkuali uikalis iuan porin Jesucristo kitemakak inemilis (2 Cor. 5:18, 19). Yekmelauj, tanojnotsalis yejua se taman kemej okachi uelis tikinnextiliskej netasojtalis oksekin.

13. ¿Keniuj tikonita tejuatsin tekit tein tikchiuaj ijkuak tikteixmatiltiaj iTekiuajyo Dios?

¹³ Keman kuali timomachtiaj achto ke oksepa tikinkalpanoskej taltikpakneminij uan keman iniuan timomachtiskej ika Biblia, techyolpaktia tikinpaleuiskej maj monejnemiltikan kemej kijtoua itanauatiluan Dios tein melaujkej. Nejin uelis tapaleuis maj kipatakan tein amo kuali tein kichiujtokej (1 Cor. 6:9-11). Techyolpaktia tikitaskej ke Dios kinyoltilana akin ‘kipiaj kuali tanejnekilis tein kinuikas itech nemilis nochipaya’, uan kinpaleuia maj kipatakan tein monekis uan ijkon uelis kipiaskej se kuali uikalis iuan (Hech. 13:48, TNM). Miakej akin achto amo kipiayaj nechialis, axkan yolpakij. Netekipacholmej tein kipiayaj poliujtiuj ijkon kemej okachi takuaujtamatij iuan toTajtsin akin nemi iluikak. ¡Semi techyolpaktia tikitaskej keniuj okachi mochikaua inintakuaujtamatilis! ¿Melauj ke se ueyi tatiochiualis maj tikinnextilikan netasojtalis oksekin ika nejin tekit tein motelneki?

¿KENIUJ MOMELAUA ITECH BIBLIA TONI NETASOJTALIS?

14. ¿Toni seki taman tein Pablo kijtoj ke kijtosneki netasojtalis okachi tikonuelita?

¹⁴ Tatitanil Pablo tel kuali kimelauak toni kijtosneki netasojtalis. Komo tikinnextiliaj oksekin nejon netasojtalis, tikyolpaktiskej Jiova, amo tikpiaskej miak kuejmolmej uan uelis tiyolpakiskej (xikonixtajtolti 1 Corintios 13:4-8). Maj tikitakan tepitsin tein Pablo kijkuiloj uan maj timomachtikan keniuj uelis tikchiuaskej nejon iniuan oksekin.

15. 1) ¿Keyej moneki tikxikoskej teisa uan tiknextiskej teiknelilis? 2) ¿Keyej moneki maj amo titenexikoluikan uan maj amo timoueyichiuakan?

¹⁵ “Naken kipixtinemi tetasojtalis [...] kixikoa tajyouilis [...] [uan] kipia teiknelilis.” Jiova kinextiani ke kixikoua teisa uan techiknelia tinochin maski titajtakouanij. ¿Amo okachi monekiskia maj tejuan tikxikokan teisa uan maj tikiniknelikan oksekin keman kipiaj nepololmej, hasta akin techtelijtakouaj? “Naken tetasojtatinemi [...] amo no kiyolmachilia [nexikolot].” Komo yekmelauj tikintasojtaj tokniuan, amo tiknexikoluiskej tein kipiaskej oso tekimej tein kiseliaj itech nechikol. Uan no, komo yekmelauj titetasojtaj, amo timoueyichiuaskej nion timoueyitaliskej. Biblia kijtoua ke Jiova kintauelita akin kipiaj “ixtololomej tein moueyichiuaj uan se yolo tein moueyichiua” (Prov. 21:4).

16, 17. ¿Keniuj uelis tiknextiskej netasojtalis kemej moijtoua itech 1 Corintios 13:5, 6?

¹⁶ Netasojtalis techpaleuis maj nochipa timonejnemiltikan ika poujkaitalis, maj amo tikinkajkayauakan oksekin, maj amo tikintachtekikan nion maj tikchiuakan tein kitapanauilia itanauatiluan Jiova. Netasojtalis no techolinis maj amo sayoj tikitakan maj tejuan kuali tiyetokan ta no maj ininka titanemilikan oksekin (Filip. 2:4).

¹⁷ Yekmelauj netasojtalis “amo moyolkualantijtinemi uan amo no kielnamiktinemi tetajtakoluan”. Komo aksa techijtakoua, amo niman tikualanij. Amo no tikelnamiktinemij nochi tein techchiuiliani (1 Tes. 5:15). Amo ueliskia tikyolpaktiskej Dios komo iuan tikualantokej akin techijtakoua. Uan no, nejon kualanyot ueliskia kemej yeskia xotas toyolijtik uan timoijtakoskej tejuan uan tikinijtakoskej oksekin (Lev. 19:18). Okachi kuali maj titetapojpoluikan uan maj tikelkauakan. Uan no, akin tetasojta amo moyolpaktia ika tein amo kuali, yejua ika amo tiyolpakij keman aksa akin techtauelita kitajyouiltiaj oso ika mauiltiaj (xikonixtajtolti Proverbios 24:17, 18).

18. ¿Toni techmachtia 1 Corintios 13:7, 8 ika netasojtalis?

¹⁸ Pablo kinextij ke akin tetasojta “kixikojtiu nochi miak tataman tajyouilisme”. Yejua ika, keman aksa techyolxokolia sayoj ke satepan techtajtania maj tiktapojpoluikan, netasojtalis techolinia maj ijkon tikchiuakan. Uan no, akin tetasojta nochi “kineltokatinemi”. Tikneltokaj nochi tein kijtoua Biblia uan tiktasojkamatij tamachtilis tein techmaka inechikol Dios. Uan no, akin tetasojta nochi “kiyolikachixtinemi”. Tikchiaj ika takuaujtamatilis tein Jiova motenkauani kichiuas; uan kemej tikintasojtaj taltikpakneminij, tikintapouiaj nejon nechialis (1 Ped. 3:15). Uan keman tikpanouaj uejueyi ouijkayomej, tiktataujtiaj Jiova uan tikchiaj maj nochi kuali kisa. Akin tetasojta “kijyouijtinemi tataman ouijkayome”. Hasta komo aksa techchiuilia tein amo kuali oso techixnamiki, tikxikouaj. Uan ika tamik, Pablo kiyekijtoj: “Tetasojtalis, yejua ne amo keman tamis”. Kemaj, itekitikauan Dios kisentokaskej kinextiskej nejon netasojtalis nochipaya.

MAJ TIKSENTOKAKAN TITETASOJTAKAN KEMEJ TEJUAN TIMOTASOJTAJ

19, 20. ¿Katiyejua textos technextilia ke motelneki tikintasojtaskej oksekin?

¹⁹ Komo tikchiuaj kemej techiluia Biblia, nochipa tikintasojtaskej oksekin kemej tejuan timotasojtaj (Mat. 22:39). Jiova uan Jesús kichiaj maj ijkon tikchiuakan. Tein melauj, kichiaj maj tikintasojtakan nochin taltikpakneminij maski okseko kayomej oso taman tein momattokej kichiuaskej. ¿Kemansa techouijmaka tiknextiliskej netasojtalis aksa? Komo ijkon, maj tiktajtanikan Jiova maj techmaka iespíritu. Nejin kiyolpaktis uan techpaleuis maj tiknextikan netasojtalis (Rom. 8:26, 27).

²⁰ Tanauatil tein techiluia maj tikintasojtakan oksekin kemej tejuan timotasojtaj motelneki uan yejua ika motokaytia “melauak tanauatil de Dios” (Sant. 2:8). Itech Tanauatil tein kiselij Moisés, Jiova kinmakak israelitas miak tanauatilmej tein kinmachtiaya maj kintasojtakan taltikpakneminij. Miak xiujmej satepan, Dios kichiuak maj Pablo kijkuilo: “Nochi nijin tanauatilme uan in oksekin tanauatilme de Dios kuali se kisepanijtoa ya [...] ijkuin: ‘Xiktasojtatinemi moikniu ijkon keme tejua timoyoltasojtatinemi’. Uan nekes ten tetasojtatinemij, yejuan nojonkes amo kitajyouiltijtinemij inikniu. Porin kuak titetasojtatinemij, ijkuakon tejuan tikajsikatakamatinemiske ya nochi in tanauatil” (Rom. 13:8-10). Yejua ika, moneki maj tiksentokakan tikintasojtakan oksekin.

21, 22. ¿Keyej moneki tiktasojtaskej Dios uan taltikpaknenkej?

²¹ Keman tiknemiliaj keyej moneki tikintasojtaskej oksekin, semi kuali komo tikelnamikij tein kijtoj Jesús keman ika tajtoj iTajtsin: “Kichiua ma pankisa in tonaltsin para kinpaleuis nochi naken yolkualime uan naken amo yolkualime. Uan Yejuatsin no kualtitani in kioutsin para kinpaleuis naken yolchipauke uan naken amo yolchipauke” (Mat. 5:43-45). ¿Toni techmachtia nejon? Ke moneki tiktasojtaskej taltikpaknenkej akin yolkuali uan akin amo. Uan kemej tikitakejya, se taman kemej okachi uelis tikinnextiliskej netasojtalis, yejua komo tikinmatiltiaj tamachtilis ika iTekiuajyo Dios. Komo kiseliaj kuali tanauatilmej ika nochi ininyolo, uelis mochiuaskej itasojikniuan Dios. ¿Melauj ke amo onkak okse okachi ueyi tatiochiualis?

²² Onkak miak taman keyej moneki senkis tiktasojtaskej Jiova. Uan kemej tikitakejya, onkak miak taman keniuj tikinnextiliskej netasojtalis oksekin. Komo tiktasojtaj Dios uan taltikpaknenkej, tiknextiskej ke tiktakamatij ome okachi uejueyi tanauatilmej tein Jesús kitemakak. Sayoj ke tein okachi moneki, tikyolpaktiskej toTajtsin Jiova akin nemi iluikak.