Itekitikauan Jiova kiixtopeuaj tein amo kuali

1. ¿Toni tayekantok itech totaueyichiualis?

¿KEMANSA tikonitani maj tokayit Jiova ijkuiliujto ikespan se ueyi kali oso itech se taman tein yetok itech se museo? Tikyekmatij ke tikonmoujkaitak. Ta tein melauj, kemej tiitaixpantijkauan Jiova, tikitaj ke itokay tayekantok itech totaueyichiualis. Amo moajsi okse nechikol maj kitelkui itokay Dios kemej tejuan tikchiuaj. Sayoj ke tikmatij ke moneki timonejnemiltiskej kemej uelis tikueyitaliskej.

2. Tejuan akin timoteixmatiltiaj kemej tiitaixpantijkauan Jiova, ¿toni moneki tikchiuaskej?

² Komo tiknekij tikseliskej itatiochiualis Jiova amo sayoj moneki tikuiskej itokay. No moneki maj timonejnemiltikan ika itanauatiluan tein okachi kuali. Yejua ika, Biblia kinelnamiktia sejsemej itekitikauan maj kichiuakan nejin: “Xiktalkaui tein amo kuali” (Sal. 34:14). Tatitanil Pablo kinextij ke moneki tikchiuaskej se taman tein motelneki, keman kijkuiloj: “Akin kinotsa itokay Jiova maj kiixtopeua tein amo kuali” (2 Tim. 2:19, TNM). Semi melauak ke tiitaixpantijkauan Jiova techixmatij porin tikuij itokay. Sayoj ke ¿keniuj tikixtopeuaj tein amo kuali?

“XIKTALKAUIKAN” TEIN AMO KUALI

3, 4. ¿Toni tanemilil sekin miak xiujmejya kinouijmakani kiajsikamatiskej uan keyej?

³ (Xikonixtajtolti 2 Timoteo 2:19, TNM.) Itech nejin tajkuilol, Pablo ika tajtoua “tepankalikxit chikauak tein Dios kitalia” uan satepan kijtoua ome tanemililmej tein melauak tein ompa ijkuiliujtok. Yekinika kijtoua, “Jiova kinixmati akin iuan pouij”. Moyekita ke nejin yejua tein kijtoua Números 16:5 (xikonita tamachtilis tein achto tikitakej). Sayoj ke ojpatika tanemilil, “Akin kinotsa itokay Jiova maj kiixtopeua tein amo kuali”, miak xiujmejya kinouijmakani kiajsikamatiskej akin kitemouaj toni kijtosneki seki taman tein Biblia kijtoua. ¿Keyej?

⁴ Porin tajtolmej tein Pablo kikuik kiteajsikamatiltia ke ika tajtojtoya okse tajkuilol itech Biblia. Sayoj ke itech Tajkuilolmej Hebreo nesi ke amo onkak okse texto tein kijtoua kemej tein Pablo kijtoj. Komo ijkon, ¿toni ika tajtojtoya tatitanil keman kijtoj: “Akin kinotsa itokay Jiova maj kiixtopeua tein amo kuali”? Achto, Pablo ika tajtojka tein kijtoua Números capítulo 16, kampa moajsi tein panok keman Coré taixnamikik. ¿Ueliskia no mouikas ika nejon tachiualis nejin ojpatika tanemilil?

5-7. ¿Toni tein panok itech itonaluan Moisés ika tajtoj Pablo itech 2 Timoteo 2:19? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

⁵ Biblia kijtoua ke Datán uan Abiram, ikoneuan Eliab, kipaleuijkej Coré uan taixyekankej keman kiixnamikkej Moisés uan Aarón (Núm. 16:1-5). Amo kipoujkaitayaj Moisés uan amo kinekiaj kiseliskej tanauatil tein Dios kimakaka. Kemej nejon takamej kisentokayaj nemiaj iniuan israelitas akin amo kikauayaj Dios, ueliskiaj kijtakoskej ininkuali uikalis iuan. Sayoj ke ijkuak ajsik tonal keman monextiskia akonimej yekmelauj kiueyichiuayaj Jiova uan akonimej taixnamikiaj, yejuatsin kinyekiluij toni monekia kichiuaskej.

⁶ Biblia kijtoua: “Jiova kiluij Moisés: ‘Xikinnojnotsa senolochmej israelitas uan xikinilui: “¡Xiktalkauikan tein kiyoualoua inintakenkaluan Coré, Datán uan Abiram!”’. Satepan Moisés moajokuik uan yajki kampa yetoyaj Datán uan Abiram, uan tayekananij israelitas yajkej iuan. Ompa, yejua kinnojnotsak senolochmej israelitas: ‘Ika kualtakayot, xiktalkauikan inintakenkaluan nejin takamej amo yolkualmej, uan amo xikmatokakan nion teyi tein ininaxka, uan ijkon amo no nanixpoliuiskej ika nochi tajtakol tein yejuan kichiujkej’. Yejuan niman kitalkauijkej inintakenkaluan Coré, Datán uan Abiram, nochi inajnakastan” (Núm. 16:23-27). Ompa, Jiova kinmiktij nochin akin taixnamikiaj. Sayoj ke, akin yekmelauj kiueyichiuayaj momakixtijkej, porin keman kintalkauijkej akin taixnamikiaj kinextijkej ke kiixtopeuayaj tein amo kuali.

⁷ Jiova kiita toni tikpiaj itech toyolo uan kimati keman akin iuan pouij yekmelauj amo kikauaj. Maski ijkon, akin amo kikauayaj monekik senkis kichiuaskej kemej kiixtalijkaj uan kinixtopeuaskej akin kichiuayaj tein amo kuali. Yejua ika, Pablo xa ika tajtojtoya Números 16:5, 23-27 keman kijkuiloj: “Akin kinotsa itokay Jiova maj kiixtopeua tein amo kuali”. Taixejekol maj ijkon tikajsikamatikan porin Pablo tepitsin achto kijtojka ke “Jiova kinixmati akin iuan pouij” (2 Tim. 2:19, TNM).

“XIKSEKOKAUA NE TAJTOLTEUILIS” TEIN “SAYO MIJMIKILOYOT” UAN “SAYO NENKAJTIK”

8. ¿Keyej amo sayoj moneki tikuiskej itokay Jiova oso tipouiskej itech nechikol kampa kichiuaj kemej Cristo?

⁸ Keman Pablo ika tajtoj nejon tein panok itech itonaluan Moisés, kielnamiktij Timoteo ke monekia senkis kichiuas kemej kiixtalijka uan ijkon kiyekpias ikuali uikalis iuan Jiova tein kitelpia ipatiuj. Amo sayoj monekia pouis itech nechikol kampa kichiuaj kemej Cristo, ijkon kemej amo kipaleuij Coré uan akin kipaleuiayaj maj sayoj kikuinij itokay Dios. Motelneki maj nochin itekitikauan akin amo kikauaj senkis “kiixtopeua[kan] tein amo kuali”. ¿Toni monekia kichiuas Timoteo? Uan akin axkan tiktekitiliaj Jiova ¿toni uelis techmachtis tein Pablo tayolmajxitij ika ichikaualis Dios?

9. Itech nechikol tein moajsia itech yekinika siglo, ¿keniuj taijtakoj “tajtolteuilis” tein “sayo mijmikiloyot” uan “sayo nenkajtik”?

⁹ ITajtol Dios senkis techiluia toni taman tein amo kuali moneki tikixtopeuaskej. Kemej neskayot, keman ika tajtojtoya tein ixnesi itech 2 Timoteo 2:19, Pablo no kiluij Timoteo ke amo kuali maj ‘motajtolteuijtinemiʼ uan maj kiixtopeuaskia “tetapouilis [...] ten nenkajtik san” (xikonixtajtolti 2 Timoteo 2:14, 16, 23). Sekin akin pouiaj itech nechikol akin kinekepilijkaj Jiova kiteixmatiltiayaj inintamachtilis. Uan no, moita ke oksekin kimoyaujtoyaj tanemililmej tein kichiuaya maj motajtolteuianij. Xa amo senkis kiixnamikia tein Biblia tamachtia, sayoj ke kemaj kichiuaya maj moxexelouanij itech nechikol. Yejua ika Pablo kiluij Timoteo maj kiixtopeuaskia “tajtolteuilis” tein “sayo mijmikiloyot” uan “sayo nenkajtik”.

10. ¿Toni moneki tikchiuaskej ika inintamachtilis akin kinekepiliaj Jiova?

¹⁰ Itech nejin tonalmej, itech nechikol semi amo moita maj moajsikan akin kinekepiliaj Jiova. Sayoj ke, keman timoajsiskej ika tamachtilis tein amo mouika ika tein kijtoua Biblia, moneki senkis tikixtopeuaskej, maski kampa yeski ualas. Amo tiknextiskiaj tamatilis komo tikintajtolixnamikij akin kinekepiliaj Jiova, nion keman iniuan timoajsij nion itech Internet uan nion ika okse taman tein onkas. Maski xa tiknemiliaj tikchiuaskej porin tiknekij tikinpaleuiskej, komo iniuan timonojnotsaj amo tiktakamattoskiaj tanauatil tein moajsi itech Biblia tein yekin tikitakej. Tiitekitikauan Jiova senkis tikixtopeuaj inintamachtilis akin kinekepiliaj Jiova.

11. 1) ¿Toni uelis kichiuas maj se motajtolteui ika tein “sayo mijmikiloyot”? 2) ¿Keniuj tayekananij uelis kikauaskej se kuali neskayot?

¹¹ Amo sayoj inintamachtilis akin kinekepiliaj Jiova uelis kichiuas maj amo onka yolseuilis itech nechikol, ta no moajsi okseki taman. Kemej neskayot, kemej tataman tanemilil onkak ika neixpetanilis, nejon uelis kichiuas maj se motajtolteui ika tein “sayo mijmikiloyot” uan tein “sayo nenkajtik”. Sayoj ke komo aksa taolinia maj se moixpetani ika teisa tein kitapanauilia itanauatiluan Dios, tayekananij moneki amo kikauaskej maj mochiua nejon sayoj porin amo kinekij kitajtolixnamikiskej (Sal. 11:5; Efes. 5:3-5). Sayoj ke moneki moyekpiaskej maj amo kitemokan maj mochiua tein yejuan kinemiliaj. Ta moneki kichiuaskej nejin tein Biblia kinyolmajxitia tayekananij: “Xikinixyekanakan iichkauan Dios tein nankinyekpiaj, [uan] amo [...] ximoueyichiuakan ininixpan akin iaxkauan Dios, ta ximochiuakan neskayomej ininixpan ichkamej” (1 Ped. 5:2, 3, TNM; xikonixtajtolti 2 Corintios 1:24).

12, 13. 1) ¿Keniuj kiixpejpenaj neixpetanilis itaixpantijkauan Jiova? 2) ¿Toni tayolmajxitilis tein kitemaka Biblia techpaleuis maj kuali tikixpejpenakan neixpetanilis? 3) ¿Itech toni okseki taman tein tosejselti moneki tikixpejpenaskej uelis tikuiskej tayolmajxitilis tein moijtoua itech párrafo 12?

¹² Itech inechikol Dios kampa tipouij amo techiluiaj toni películas, videojuegos, amatajkuilolmej oso nekuikatilmej moneki tikixtopeuaskej. ¿Keyej amo? Porin Biblia kinyolchikaua sejsemej tokniuan maj momachtikan “kixejekojtiyaske de toni kuali tamachilis uan de toni amokuali tamachilis” (Heb. 5:14). Itech Biblia moajsi tayolmajxitilis tein techpaleuia maj kuali tikixpejpenakan toneixpetanilis. Moneki maj ‘tikyekitakan toni kiselia toTajtsin’ itech nejon, ijkon kemej itech nochi taman tein moneki tikixpejpenaskej itech tonemilis (Efes. 5:10, TNM). Sayoj ke Biblia tamachtia ke yejua tepopaj taixyekana kalijtik, yejua ika uelis kiixtalis amo kinkauas ichankauan maj kipiakan seki taman neixpetanilis (1 Cor. 11:3; Efes. 6:1-4).a

¹³ Tayolmajxitilis tein kitemaka Biblia tein tikitakejya, amo sayoj tapaleuia itech neixpetanilis. Kemej no onkak tataman tanemilil ika keniuj se motakentis uan se mochijchiuas, keniuj se mopajtis uan toni takual tepaleuis maj se mochikaua uan okseki taman tein tisejsemej moneki tikixpejpenaskej, nejin no uelis kichiuas maj se motajtolteui. Yejua ika, komo amo se kitapanauilia nion se tayolmajxitilis tein kitemaka Biblia, tiitekitikauan Jiova tiknextiaj tamatilis komo amo timotajtolteuiaj ika nejon taman porin “se kuali tekitike ten kiyolpaktia Dios, [...] ma amo kinchiuilijtinemi oksekin ke ma no motajtolteuijtinemikan. Ta [...] ma yolyemankanemi” (2 Tim. 2:24).

MAJ AMO INIUAN TIMOUIKAKAN AMO KUALI TASOJIKNIMEJ

14. ¿Toni neskayot kikuik Pablo tein ika kinextij ke moneki amo iniuan timouikaskej amo kuali tasojiknimej?

¹⁴ ¿Keniuj “akin kinotsa itokay Jiova” no uelis “kiixtopeua[s] tein amo kuali”? Komo amo mouika iniuan akin kichiuaj tein amo kuali. Semi techyolnotsa tikitaskej ke satepan ke ika tajtoj “tepankalikxit chikauak tein Dios kitalia”, Pablo kikuik okse neskayot. Ika tajtoj “se ueyi kali” kampa “amo sayoj moajsij vasos tachijchiuj ika oro uan plata, ta no ika kouit uan sokit, uan seki motekitiltia ika tein kuali, uan okseki motekitiltia ika tein amo kuali” (2 Tim. 2:20, 21, TNM). Satepan kinyolmajxitij maj kintalkauikan akin kemej yeskiaj vasos tein motekitiltiaj “ika tein amo kuali”.

15, 16. ¿Toni techmachtia neskayot kampa ika tajtoua “se ueyi kali”?

¹⁵ ¿Toni kijtosneki nejin neskayot? Pablo kinextij ke nechikol tamati kemej “se ueyi kali”, uan akin ompa pouij tamatij kemej “vasos”, oso manamikmej. Itech se kali, seki manamikmej uelis mopitsotiliskej komo mokuiltia ika teisa tein tepajuia oso teijtakoua, oso okseki taman tein pitsotik. Yejua ika amo se kintalia iniuan manamikmej tein chipaujkej, kemej tein ika se takualchiua.

¹⁶ No ijkon, itekitikauan Jiova akin mochikauaj chipaujkanemiskej moneki amo iniuan moteluikaskej akin pouij itech nechikol akin kisentokaj kitapanauiliaj tayolmajxitilis tein kitemaka Biblia (xikonixtajtolti 1 Corintios 15:33). Uan komo nejin moneki tikchiuaskej iniuan akin pouij itech nechikol, okachiok moneki maj amo iniuan timoteluikakan akin amo pouij ompa, akin miakej ‘xijxikuintinemij ika tomin san, [...] amo kintakamatij ok nintatuan. Uan [...] sayo tepajpantinemij san tensa [...], kuelitaj san kintajyouiltiske aksame [...,] kitauelitstinemij nochi ten kuali. Uan [...] amo uelis se takuautamatis i[ni]uan porin sayo takajkayauaj. Uan [...] sayo kitemojtinemij kenin moyolpaktijtinemiske pero amo kitemojtinemij kenin para kiyolpaktijtinemiske Dios’ (2 Tim. 3:1-5).

JIOVA TECHTIOCHIUA IJKUAK AMO TIKAUAJ

17. ¿Keniuj israelitas akin amo kikauayaj Jiva mochikaujkej senkis kiixtopeuaskej tein amo kuali?

¹⁷ Biblia kiyekijtoua keniuj israelitas ijsiujka tatakamatkej keman kinnauatijkej maj kitalkauiskiaj inintakenkaluan Coré, Datán uan Abiram. Tajkuilol kijtoua ke “yejuan niman kitalkauijkej”, tein kijtosneki ke amo mouejkaujkej (Núm. 16:24, 27). Uan no kinextia keniuj mochikaujkej senkis tatakamatiskej: “Kitalkauijkej [...] nochi inajnakastan”. Akin amo kikauayaj Jiova amo kinekkej nion tepitsin moijtakoskej, yejua ika senkis tatakamatkej. Kiyeknextijkej ke amo kikauayaj Jiova uan kiixtopeuayaj tein amo kuali. ¿Toni techmachtia ininneskayo?

18. ¿Toni kijtosnekik Pablo keman kiyolmajxitij Timoteo maj kicholuiskia tanejnekilis “tenika motekauiliaj telpochme ma kinuiyakan tech in tajtakol”?

¹⁸ Keman moneki maj tikyekpiakan tokuali uikalis iuan Jiova, maj senkis tikchiuakan tein moneki uan maj ijsiujka. Yejua nejon kijtosnekia Pablo keman kiyolmajxitij Timoteo maj kicholuiskia tanejnekilis “tenika motekauiliaj telpochme ma kinuiyakan tech in tajtakol” (2 Tim. 2:22). Timoteo amo katka telpochok, xa kipanauijkaya 30 xiujmej, sayoj ke nejon tanejnekilis se kipia maski tein yeski xiuit tikpiaskej. Yejua ika Timoteo monekia kicholuis. Ika okseki tajtolmej, monekia “kiixtopeua[s] tein amo kuali”. Jesús tamachtij se tanemilil kemej nejon keman kijtoj: “Takan no in moixtololo mitstepotamia [oso mitsuetsiltia] tech in tajtakol, ijkuakon xikixti uan xiktamota uejka” (Mat. 18:9). Itech nejin tonalmej, tokniuan akin kinekij kitakamatiskej nejin tayolmajxitilis senkis kiixtaliaj kiixtopeuaskej tein uelis kijtakos ininkuali uikalis iuan Dios, uan amo omeyolouaj ta niman kichiuaj.

19. ¿Keniuj seki tokniuan kichiuanij kemej kiixtaliaj uan ijkon kiyekpiaj ininkuali uikalis iuan Jiova?

¹⁹ Seki tokniuan akin amo ueliaj kikauayaj tayil tein teuintij achto ke mochiuaskiaj itaixpantijkauan Jiova, kiixtalijkej nion tepitsin tayiskej tein yeski tayil tein teuintij. Oksekin kiixtopeuaj seki taman neixpetanilis tein maski amo kijtosneki ke amo kuali yetok, uelis kinolinis maj kinejnekikan kichiuaskej tein kinouijmakak kikauaskej (Sal. 101:3). Kemej neskayot, achto ke mochiuaskia itaixpantijkauj Jiova, se tokniuj kiuelitaya yas kampa onkaya neijtotilis tein kinuikaya itech auilnemilis. Keman kiselij tamachtilis tein melauak kiixtalij senkis amo mijtotisok, hasta keman itaixpantijkauan Jiova mosentiliaj, porin amo kineki oksepa kipias amo kuali tanejnekilis oso amo kuali tanemililmej. Nejin amo kijtosneki ke akin kichiuaj kemej Cristo moneki senkis amo tayiskej tayil tein teuintij, amo mijtotiskej oso amo kichiuaskej seki taman tein amo kijtosneki ke amo kuali yetok. Sayoj ke, tinochin moneki senkis tikchiuaskej tein techpaleuis maj tikyekpiakan tokuali uikalis iuan Jiova.

20. Maski kemansa techouijmakas ‘tikixtopeuaskej tein amo kuali’ ¿toni techyolseuia tikmatiskej?

²⁰ Se ueyi tatiochiualis maj techixmatikan kemej tiitaixpantijkauan Jiova, sayoj ke moneki timonejnemiltiskej kemej tikueyitaliskej yejuatsin. Moneki ‘tikixtopeuaskej tein amo kuali’ uan no moneki tiktalkauiskej (Sal. 34:14). Semi melauak ke kemansa techouijmaka tikchiuaskej. Sayoj ke techyolseuia tikmatiskej ke Jiova nochipa kintasojtas “akin iuan pouij” uan nochipa kitakamatij (2 Tim. 2:19; xikonixtajtolti 2 Crónicas 16:9a).