Watchtower BIBLIOTECA ITECH TEPOS
Watchtower
BIBLIOTECA ITECH TEPOS
náhuatl del norte de Puebla
  • BIBLIA
  • AMAIXMEJ
  • NECHIKOLMEJ
  • w24 diciembre págs. 14-19
  • Xikinpaleuikan namokoneuan maj okachi takuaujtamatikan iuan Dios

Amo moajsi nion se video ika tein tikonixpejpenak

Xitechontapojpolui, se taman kitsakuilij maj amo moita video.

  • Xikinpaleuikan namokoneuan maj okachi takuaujtamatikan iuan Dios
  • Tanejmachtijkej. Kiteixmatiltijtok iTaixyekanalis Jehová (tein ika timomachtiaj)—2024
  • Subtítulos
  • Tamachtilis tein iuan mouika
  • XIKONPALEUI MAJ OKACHI TAKUAUJTAMATI IUAN DIOS UAN ITECH BIBLIA
  • XIKONPALEUI MAJ KIITA KE KIPALEUIS TEIN BIBLIA TAYOLMAJXITIA
  • XIKONPALEUI MAJ IKA TAJTO TEIN KINELTOKA
  • XIKONSENTOKA XIKONPALEUI MAJ OKACHI TAKUAUJTAMATI IUAN JEHOVÁ
  • Maj tikajsikamatikan ke seki taman ipa amo tikmatiskej
    Tanejmachtijkej. Kiteixmatiltijtok iTaixyekanalis Jehová (tein ika timomachtiaj)—2025
  • Xikontemo maj Jehová mitsonpaleui keman tiontaixpejpenas
    Tein timomachtiaj itech nechikol Tonemilis uan toTanojnotsalis (2023)
  • Xikonchiua tein Biblia tayolmajxitia para tikonpaleuis mokoneuan
    Tein timomachtiaj itech nechikol Tonemilis uan toTanojnotsalis (2023)
  • ¿Keniuj uelis okachi tiyolpakiskej keman titanojnotsaskej?
    Tanejmachtijkej. Kiteixmatiltijtok iTaixyekanalis Jehová (tein ika timomachtiaj)—2024
Xikonita okachi
Tanejmachtijkej. Kiteixmatiltijtok iTaixyekanalis Jehová (tein ika timomachtiaj)—2024
w24 diciembre págs. 14-19

TAMACHTILIS 50

NEKUIKATIL 135 Jiova mitsiluia: “Xitamatkej, nokonetsin”

Xikinpaleuikan namokoneuan maj okachi takuaujtamatikan iuan Dios

“[Xikyektemokan] toni kineki [Dios] xikchiuakan: tein kuali, tein kiyolpaktia uan tein amo teyi kipoloua” (ROM. 12:2).

TEIN TIMOMACHTISKEJ

Nejin tamachtilis kinpaleuis tetatmej maj kimatikan keniuj kinnojnotsaskej ininkoneuan, uan kinpaleuiskej maj okachi takuaujtamatikan iuan Dios uan itech Biblia.

1, 2. ¿Toni uelis kichiuaskej tetatmej komo ininkoneuan tajtanij seki taman?

MIAKEJ kijtouaj ke para se kiniskaltis konemej moneki miak tiempo. Komo tejuatsin tiontepopaj tikmatij ke semi tionmochikaujtok tikonpaleuis mokoneuan maj okachi takuaujtamatikan iuan Jehová, yejua ika tel kuali tein tikonchiujtok (Deut. 6:​6, 7). Xa ijkon kemej moskaltijtiaskej mitsontajtaniskej seki taman tein tikneltokaj, xa kinekiskej kimatiskej keyej Jehová amo kineki maj tikchiuakan seki taman.

2 Xa tikonnemilis ke mokoneuan tajtanij nejon porin amo semi takuaujtamatij iuan Dios uan itech Biblia. Sayoj ke para okachi takuaujtamatiskej, konemej ipa moneki tajtaniskej tein amo kimatij (1 Cor. 13:11). Keman tajtaniskej seki taman uelis tikonpaleuis maj okachi momachtikan uan maj okachi takuaujtamatikan iuan Dios uan itech Biblia.

3. ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis?

3 Itech nejin tamachtilis tikitaskej keniuj tetatmej uelis kinpaleuiskej ininkoneuan 1) maj okachi takuaujtamatikan iuan Dios uan itech Biblia, 2) maj kiajsikamatikan keniuj kinpaleuia komo kitakamatij tein Biblia kijtoua ke kuali yetok uan tein amo, uan 3) maj kimatikan keniuj kimelauaskej tein kineltokaj. No tikitaskej keyej moneki maj mokoneuan tajtanikan tein amo kimatij, uan timitsoniluiskej seki taman tein uelis tikonchiuas iuan mokonetsin para ika tikonnojnotsas tein tikneltokaj.

XIKONPALEUI MAJ OKACHI TAKUAUJTAMATI IUAN DIOS UAN ITECH BIBLIA

4. ¿Toni uelis motajtaniskej mokoneuan uan keyej?

4 Namokoneuan amo takuaujtamatiskej iuan Dios sayoj porin namejuan nantakuaujtamatij. Keman namejuan nanyolkej ayamo nantakuaujtamatiaj iuan Jehová, uan namokoneuan amo no. Yejua ika uelis motajtaniskej nejin: “¿Keniuj nikmati ke nemi Dios? ¿Uelis nikneltokas tein kijtoua Biblia?”. Biblia techyoleua maj tikuikan ‘totanemilil’ uan maj ‘tikyekitakan nochi’ (Rom. 12:1; 1 Tes. 5:21). Sayoj ke, ¿keniuj uelis nankinpaleuiskej namokoneuan maj okachi takuaujtamatikan?

5. ¿Keniuj uelis nankinpaleuiskej namokoneuan maj kineltokakan tein kijtoua Biblia? (Romanos 12:2).

5 Xikonpaleui mokonetsin maj kiita ke melauak tein tikneltokaj (xikonixtajtolti Romanos 12:2). Keman namokoneuan kinekiskej kimatiskej teisa, xikinpaleuikan maj ininselti kitemokan tanankililmej itech amaixmej kemej Nepaleuil tein ika momachtiaj itaixpantijkauan Jiova. Yejuan uelis kitemoskej kampa kijtoua “Biblia” uan itech taxelol “Moijkuiloj ika inepaleuil Dios” kampa kinextia ke Biblia amo sayoj kijkuilojkej takamej, ta “itajtol Dios” (1 Tes. 2:13). Itech toamaixuan xa uelis nankitemoskej tein kipanok xolal Nínive. Ne uejkauj sekin akin motelmachtiayaj Biblia kijtouayaj ke Nínive amo yekmelauj yetoya. Sayoj ke itech xiuit 1850, akin tatemouaj kiajsikej xolal Nínive taxijxitinil, nejon kinextij ke tein kijtoua Biblia melauak (Sof. 2:​13-15). Itech taxelol “¿Tikonmatia?” tein kisak itech amaix Tanejmachtijkej noviembre xiuit 2021, no uelis namomachtiskej keniuj ixpoliuik Nínive kemej Biblia kijtojka ke kipanoskia. Xikonilui mokonetsin maj kiita tein kijtoua toamaixuan iuan okseki amaixmej tein no takuaujtamachmej, nejin kipaleuis maj takuaujtamati ke melauak tein kijtoua Biblia.

6. ¿Keniuj tetatmej uelis kinpaleuiskej ininkoneuan maj kiitakan ke melauak tein kijtoua Biblia? Ika xiontajto se taman. (No xikonita taixkopin).

6 Xikonpaleui mokonetsin maj kiita ke Biblia kijtoua tein melauak. Xikontemo kemanian uelis tikonnojnotsas mokonetsin den Biblia uan keyej uelis titakuaujtamatiskej iuan Dios. Uelis ijkon tikonchiuas keman nanyaskej nantachiatiuij se museo, itech se parque oso betel. Keman nankiitaskej amaixmej oso videos tein kinextiaj tein panok ne uejkauj uan tein ika tajtoua Biblia, kinpaleuis mokoneuan maj okachi kineltokakan ke Biblia kijtoua tein melauak. ¿Kimatij mokoneuan ke itokay Dios ixnesi itech se tet tein moixmati kemej piedra moabita uan kayot 3 mil xiujmejya? Uelis nankiitaskej nejin tet itech Museo del Louvre, ompa París (Francia). Uan nejin no ika tajtoua itech video “La Biblia y el nombre divino” tein kinextiaj itech ueyi kali kampa techixyekanaj ompa Warwick (Nueva York). Nejin tet moabita kijtoua ke tekiuaj Mesá de Moab kinixnamikik israelitas. Uan Biblia no kijtoua nejon (2 Rey. 3:​4, 5). Keman mokonetsin kiitas ke Biblia kijtoua tein melauak, okachi takuaujtamatis iuan Jehová (no xikonita 2 Crónicas 9:6).

Itech internet, se tepopaj uan iichpoch kiitstokej se museo itech inincomputadora.

Xikinnextilikan namokoneuan seki taman tein moajsi itech museos para nankinpaleuiskej maj okachi iuan takuaujtamatikan Dios uan Biblia. (Xikonita párrafo 6).


7, 8. 1) ¿Toni techmachtia tein Dios kichijchiuak? Xikonijto se taman. (No xikonita taixkopimej). 2) ¿Kemej toni uelis tikontajtanis mokonetsin para maj okachi takuaujtamati iuan Jehová?

7 Xikonyolchikaua mokonetsin maj kiita tein Jehová kichijchiuak. Keman namoixpetaniskej koujtaj oso nantekitiskej, xikonnextili mokoneuan keniuj nochi kualtsin chijchiujtok. Xikinpaleui maj kiajsikamatikan ke aksa akin tamattok kichijchiuak nochi. Miak taman tein Dios kichijchiuak ijtiyoyoualiujtok, uan miakej taixmatinij semi ika momachtianij nejin. Se motelmachtijkej akin monotsa Nicola Fameli, kijtoua ke keman se kipoua seki taman tein ijtiyoyoualiujtok, se kiita ke tapoualmej mototojtokaj, nejin tapoualmej moixmatij kemej sucesión de Fibonacci. Uan miak taman tein onkak ueli tikitaj ke ijtiyoyoualtik kemej seki galaxias, ininpankakaujyo seki xoktsitsin, seki xiujtsitsin uan xochit girasol.a

8 Itech escuela mokonetsin kimachtiskej keniuj chijchiujtok seki taman tein onkak. Xa kemej se kouit kisa imakoujyo uan itech imakoujyo kisa okseki imakoujyo uan ijkon kijkistiouij uan moxexelojtiouij hasta tein okachi tsikitsitsin, nejin moixmati kemej fractales. Uan no ijkon kichijchiujtok okseki taman tein onkak. Sayoj ke, ¿akoni kichijchiuak nejin taman tein tel kualtsitsin? Komo mokonetsin okachi momachtia tein Jehová kichijchiuak, xa kipaleuis maj okachi takuaujtamati ke yejuatsin kichijchiuak nochi (Heb. 3:4). Keman mokonetsin moskaltijtias, tejuatsin uelis tikonpaleuis maj kiajsikamati keyej moneki tikchiuaskej tein Dios technauatia. Para ijkon tikonchiuas uelis tikontajtanis nejin: “Komo Dios techchijchiuak, ¿tiknemilia ke yejuatsin kimati toni moneki tikchiuaskej para uelis tiyolpakiskej?”. Satepan uelis tikonmelauilis ke Dios techmakak Biblia para techmachtis keniuj uelis tiyolpakiskej.

Taixkopimej kampa nesi seki taman tein onkak tein ijtiyoyoualiujtok. 1. Se galaxia. 2. Ipankakaujyo se xoktsin. 3. Xiujtsitsin. 4. Se girasol.

NASA, ESA, and the Hubble Heritage (STScl/AURA)-ESA/Hubble Collaboration

¿Akoni kichijchiuak nochi tein kualtsin chijchiujtok? (Xikonita párrafos 7 uan 8).


XIKONPALEUI MAJ KIITA KE KIPALEUIS TEIN BIBLIA TAYOLMAJXITIA

9. ¿Keyej mokonetsin uelis mitsontajtanis seki taman tein Biblia kijtoua ke amo kuali?

9 Kemansa mokonetsin mitsontajtanis keyej seki taman Biblia kijtoua ke amo kuali, keman ijkon panos, xikontemo tikonmatis keyej mitsontajtania. ¿Mitsontajtania porin amo kineltoka tein Biblia kijtoua? ¿Oso porin amo kimati keniuj kimelauas tein kineltoka? Komo ijkon, uelis tikonpaleuis mokonetsin maj kiajsikamati keyej moneki maj tikchiuakan tein Jehová technauatia. Uelis ijkon tikonchiuas komo iuan tionmomachtia amaix Tiyolpakiskej nochipaya.b

10. ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej tokoneuan maj okachi kuali mouikakan iuan Jehová?

10 Xikonpaleui mokonetsin maj okachi kuali mouika iuan Jehová. Keman tionmomachtis Biblia iuan mokonetsin, xikitakan netajtanilmej uan taixkopimej tein kipia amaix Tiyolpakiskej nochipaya, nejon mitsonpaleuis xikonajsikamati toni kinemilia uan keniuj momachilia (Prov. 20:5). Itech tamachtilis 8 kijtoua ke Jehová tamati kemej se totasojikniuj akin techelnamiktia toni moneki tikchiuaskej para kuali tietoskej uan amo techpanos tein amo kuali. Satepan ke nankiitaskej tein kijtoua 1 Juan 5:​3, uelis tikontajtanis: “Kemej tikmatij ke Jehová tel kuali totasojikniuj, ¿keniuj moneki tikitaskej tein technauatia maj tikchiuakan?”. Nejin netajtanil xa amo ouij, sayoj ke uelis kipaleuis mokonetsin maj kiita ke Jehová technauatia maj tikchiuakan seki taman porin techtasojta (Is. 48:​17, 18).

11. ¿Keniuj uelis nankipaleuiskej namokonetsin maj okachi kipatiuita tein Biblia tayolmajxitia? (Proverbios 2:​10, 11).

11 Ika xitajtokan keniuj techpaleuia komo tikchiuaj tein Biblia tayolmajxitia. Keman nankiixtajtoltiskej Biblia oso texto tein tikitaj mojmostaj, ika xitajtokan keniuj kinpaleuiani namochankauan tein ompa tayolmajxitia. Keman nankichiuaskej nejon, uelis nankipaleuiskej namokonetsin maj kiajsikamati keniuj techpaleuia keman nochipa timochikauaj tikijtoskej tein melauak (Heb. 13:18). No uelis nankimelauiliskej keniuj tein tayolmajxitia Biblia techpaleuia maj amo semi tikokolispeuakan uan maj okachi tiyolpakikan (Prov. 14:​29, 30). Komo mokonetsin kiajsikamati keniuj tapaleuia keman tiktakamatij tein Biblia tamachtia, xa kinekis okachi kitakamatis (xikonixtajtolti Proverbios 2:​10, 11).

12. ¿Keniuj Steve uan isiuatsin kipaleuiaj ininokichpil maj kiajsikamati ke semi tapaleuia komo tikchiuaj tein Biblia tayolmajxitia?

12 Steve akin nemi Francia, kijtoua keniuj yejua uan isiuatsin kipaleuiaj ininokichpil Ethan maj kiita ke Jehová technauatia seki taman porin techtasojta. Steve kijtoua: “Tiktajtaniaj seki taman kemej nejin, ‘¿keyej Jehová kineki maj tikchiuakan tein technauatia? ¿Keniuj ika nejin kinextia ke techtasojta? ¿Uan toni uelis mitspanos komo amo tiktakamati?’”. Tein ika timonojnotsaj kipaleuiani Ethan maj okachi takuaujtamati ke tein Jehová technauatia semi tapaleuia. Steve no kijtoua: “Tiknekij maj Ethan kiajsikamati ke tein Biblia tayolmajxitia okachi tapaleuia uan amo tein kijtouaj oksekin”.

13. ¿Keniuj tetatmej uelis kinmachtiskej ininkoneuan maj kichiuakan tein Biblia tayolmajxitia? Xikonijto se taman.

13 Xikonpaleui mokonetsin maj kichiua tein Biblia tayolmajxitia. Xa kemansa itech escuela mokonetsin kiluiskej maj kiixtajtolti se amaix tein ika momachtiskej. Xa nejon amaix ininka tajtoua akin kichiuayaj tein Jehová kijtoua ke amo kuali porin xa auilnemiaj uan tateuiayaj. Uan akin kiixtajtoltia kineki kichiuas kemej yejuan, uelis tikoniluis mokonetsin maj kinemili keniuj momachilia Jehová keman oksekin kichiuaj oso kijtouaj tein amo kuali (Prov. 22:​24, 25; 1 Cor. 15:33; Filip. 4:8). Nejon kipaleuis maj kiita keyej semi techpaleuia komo tiktakamatij Jehová. Uan komo tamachtijkej uan akin iniuan momachtia kitajtaniaj keniuj kiita tein kiixtajtoltij uelis ika kinnojnotsas tein kineltoka.

XIKONPALEUI MAJ IKA TAJTO TEIN KINELTOKA

14. ¿Toni se telpoch kiouijmakas ika tajtos, uan keyej?

14 Kemansa telpochmej mouiskej ika tajtoskej tein kineltokaj. Xa keman ika tajtouaj evolución mopinaujmatij kimelauaskej keyej amo kineltokaj. Miakej tamachtianij kijtouaj ke evolución amo sayoj moijtoua ta ke yekmelauj mochiuak. ¿Keniuj uelis nankinpaleuiskej namokoneuan maj senkis takuaujtamatikan ke melauak tein kineltokaj?

15. ¿Toni kinpaleuis telpochmej maj okachi takuaujtamatikan ke melauak tein kineltokaj?

15 Xikonpaleui mokonetsin maj okachi takuaujtamati ke melauak tein kineltoka. Mokoneuan amo moneki mopinaujmatiskej porin kineltokaj ke aksa tachijchiuak (2 Tim. 1:8). Hasta miakej taixmatinij no kineltokaj ke nochi tein yoltok amo iselti nesik. Nejin taixmatinij momakaj cuenta ke aksa akin tel tamatkej kichijchiuak nochi tein yoltok, yejua ika amo kineltokaj evolución kemej motamachtia itech escuela. No kipaleuis mokonetsin maj okachi takuaujtamati iuan Dios komo kimati toni kinpaleuiani oksekin tokniuan maj kineltokakan ke aksa kichiuak maj tinemikan.c

16. ¿Keniuj uelis tikonpaleuis mokonetsin maj kinmelauili oksekin keyej kineltoka ke aksa tachijchiuak? (1 Pedro 3:15; no xikonita taixkopin).

16 Xikonpaleui mokonetsin maj ueli kinmelauili oksekin keyej kineltoka ke aksa tachijchiuak (xikonixtajtolti 1 Pedro 3:15). Uelis namechpaleuis komo namosenmachtiaj tamachtilismej tein moajsij itech jw.org kampa kijtoua “Tein Biblia tamachtia”, satepan kampa kijtoua “Tein kiajsinij tamatinij uan Biblia”, uan ompa “¿Keniuj peuak nemilis?”. Satepan mokonetsin uelis kiixpejpenas katiyejua kinpaleuis oksekin maj kiajsikamatikan ke aksa tachijchiuak, uan ximomamachtikan keniuj kimelauaskia. Xikelnamiktikan ke amo moneki motajtolteuis iniuan akin momachtia, uan ke komo aksa kineki ika tajtos nejon, xikonilui maj kimelauili kemej uelis kiajsikamatis. Aksa xa uelis kiluis: “Nejua nikneltoka sayoj tein ueli nikita, uan amo keman nikitani Dios”. Toknitsin ueliskia kinankilis: “Xiknemili ke tietok koujtaj uan tikita se atekoch de tet. ¿Melauj ke ipa tiknemiliskia ke aksa kichijchiuak? No ijkon keman tikitaj taltikpak uan nochi tein yoltok, ipa tiknemiliaj ke aksa akin tel tamatkej tachijchiuak”.

Keman se telpoch kinnojnotsas akin iniuan momachtia, okachi kuali maj ika tajto seki taman tein amo ouij. (Xikonita párrafos 16 uan 17).d


17. ¿Keniuj uelis tikonyolchikauas mokonetsin maj kitemo ika tajtos Biblia? Xikonijto toni ueliskia tajtanis se telpoch para kipaleuis akin iuan momachtia.

17 Xikonyolchikaua mokonetsin maj kitemo ika tajtos Biblia (Rom. 10:10). Keman peua tikinmachtiaj oksekin de Biblia, tamati kemej ijkuak se konetsin peua mochikaua nejnemis, yekinika, konetsin moketsa uan satepan yolik tajtaksatiuj. No ijkon keman se telpoch peua tanojnotsa, xa ika tajtos seki taman tein amo ouij. Xa ueliskia kitajtanis nejin akin iuan momachtia: “¿Tikmatia ke miakej taixmatinij kiitaj tein onkak uan no ijkon kichijchiuaj? Xikita nejin video tein kualtsin”. Satepan ueliskia kinextilis se video itech taxelol “¿Aksa kichijchiuak?” uan kitajtanis: “Komo se taixmatkej kiueyitaliaj porin kicopiaroj teisa tein ipa onkayaya nikan taltikpak, ¿akoni kinamiki maj tikueyitalikan porin kichijchiuak nochi tein onkak?”. Xa ijkon akin iuan momachtia kinekis okachi kiixmatis Jehová.

XIKONSENTOKA XIKONPALEUI MAJ OKACHI TAKUAUJTAMATI IUAN JEHOVÁ

18. ¿Keniuj tetatmej uelis kinpaleuiskej ininkoneuan maj okachi takuaujtamatikan iuan Dios?

18 Tinemij kampa miakej amo kineltokaj Jehová (2 Ped. 3:3). Yejua ika tetatmej, keman namomachtiskej Biblia iniuan namokoneuan, xikinyolchikauakan maj kitemokan tamachtilis tein kinpaleuis maj okachi kipatiuitakan Biblia uan tein tanauatia. Keman ika nankinnojnotsaskej nochi tein Jehová kichijchiuak, xikinpaleuikan maj okachi iuan takuaujtamatikan. Xikinpaleuikan maj kiajsikamatikan seki taman tein mochiuakya tein Biblia ipa kijtojka. Uan okachi moneki iniuan ximotataujtikan uan no xiktajtanikan Dios maj kinpaleui. Keman ijkon nankichiuaskej, uelis nankineltokaskej ke Jehová namechtatiochiuis porin namochikauaj nankinpaleuiskej maj okachi iuan takuaujtamatikan (2 Crón. 15:7).

¿TONI TIONTANANKILISKIA?

  • ¿Keniuj tetatmej uelis kinpaleuiskej ininkoneuan maj okachi takuaujtamatikan iuan Dios uan itech Biblia?

  • ¿Keniuj tetatmej uelis kinpaleuiskej ininkoneuan maj kiitakan ke kinpaleuis komo kichiuaj tein Biblia tanauatia?

  • ¿Keniuj tetatmej uelis kinpaleuiskej ininkoneuan maj kimelauakan keyej kineltokaj ke aksa tachijchiuak?

NEKUIKATIL 133 Telpoch uan ichpoch xiktekitili Jiova

a Komo tikonneki tikonmatis okachi, xikonita video Las maravillas de la creación revelan la gloria de Dios: Patrones en la naturaleza tein moajsi itech jw.org.

b Komo mokoneuan momachtijkejya amaix Tiyolpakiskej nochipaya, uelis oksepa nankiitaskej seki tamachtilismej tein moajsij itech taxelol 3 uan 4 kampa kinextia toni kijtoua Biblia ke kuali yetok uan toni amo.

c Xikonita tamachtilis “Por qué creemos que hay un Creador”, tein moajsi itech amaix ¡Despertad! de septiembre xiuit 2006, uan folleto El origen de la vida. Cinco cuestiones dignas de análisis. Komo tikonneki tikonmatis okachi, xikonita videos tein moajsij kampa kijtoua “Tein kijtouaj sekin kemej peuak nemilis” itech jw.org.

d TEIN NESI ITECH TAIXKOPIN: Se tokniuj telpoch kikui semej videos itech taxelol “¿Aksa kichijchiuak?” para kinextilis se akin iuan momachtia akin kiuelita drones.

    Amaixmej itech Náhuatl (norte de Puebla) (2003-2025)
    Kampa se kisa
    Kampa se kalaki
    • náhuatl del norte de Puebla
    • Maj se kipanoltili okse
    • Kampa se kipata kemej se kineki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kemej kinamiki motekitiltis
    • Keniuj tikyekpiaj tein tikseliaj
    • Kampa mopata seki taman
    • JW.ORG
    • Kampa se kalaki
    Maj se kipanoltili okse