1, 2. ¿Toni kiitanij miakej tokniuan takalpanouanij?

SE TOKNIUJ takalpanojkej kitamiltitiya se nechikol tein kipiak iniuan tayekananij itech nechikol kampa takalpanojtok. Yejua kinteltasojta porin semi tekitij. Uan no, kemej sekin xiuejkejya ueliskia kinitas kemej itatuan. Sayoj ke moajsi se taman tein motelneki tein kitekipachoua. Keman achto kinkalpanojka, kinyolchikaujka maj okachi kiixtalianij kinnextiliskej okseki tokniuan takamej keniuj kichiuaskej tekit. Yejua ika kintajtania: “Nokniuan, ¿toni nankichiuanij tein ika nankinpaleuianij okseki tokniuan takamej itech nechikol?”. Ompa, semej tayekananij tanankilia: “Tein melauj, semi tepitsin tein tikchiuanij”. Uan okseki tayekananij no ijkon tanankiliaj.

² Komo tejuatsin tiontayekankej, xa no ijkon tiontanankiliskia. Miakej tokniuan takalpanouanij kiitanij ke itech miak nechikolmej, tayekananij amo semi kixelojtokej tonalmej keman kinnextiliskej okseki tokniuan keniuj kichiuaskej tekit. Maj tikitakan keyej.

3. 1) ¿Katiyejua tajkuilolmej tein kipia Biblia kinextia ke motelneki maj kinnextilikan oksekin keniuj kichiuaskej tekit? 2) ¿Keyej tinochin moneki techyolnotsas nejin uan okse tamachtilis? (Xikonita nota.) 3) ¿Keyej seki tayekananij kiitaj ke semi ouij kixeloskej tonalmej keman uelis kinnextiliskej oksekin keniuj kichiuaskej tekit?

³ Tejuatsin kemej tayekankej tikonmati ke motelneki se kinnextilis oksekin keniuj kichiuaskej tekit.a No tikonmati ke moneki maj okachi tokniuan takamej tapaleuikan itech nechikolmej axkan uan itech nechikolmej tein satepan mopeualtiskej (xikonixtajtolti Isaías 60:22). Biblia kijtoua ke tayekananij moneki kinnextiliskej oksekin keniuj kichiuaskej tekit (xikonixtajtolti 2 Timoteo 2:2). Maski ijkon, tejuatsin xa tikonita ke ouij tikonxelos tonalmej keman uelis tikonchiuas nejon. ¿Keyej? Porin moneki tikonyekpias mochankauan uan tiontekitis. Uan no, moneki tikonchiuas tekit tein tikonpia itech nechikol uan okseki taman tein moneki niman tikonchiuas. Sayoj ke kemej tikitatij, no motelneki xikonxelo tonal keman uelis tikonnextilis oksekin keniuj kichiuaskej tekit.

AXKANYA XIKONNEXTILI OKSEKIN KENIUJ KICHIUASKEJ TEKIT

4. ¿Toni uelis kinemiliskej seki tayekananij?

⁴ ¿Keyej seki tayekananij amo semi kixelouaj tonalmej keman kinnextiliskej oksekin keniuj kichiuaskej tekit? Xa kinemiliaj ke okachi tayekantok okseki taman uan moneki niman kichiuaskej. Oso xa kinemiliaj ke nechikol amo teyi kipanos komo axkan amo kinnextiliaj oksekin keniuj kichiuaskej tekit. Sayoj ke ¿melauak nejon? Tikmatij ke moajsi seki taman tein niman moneki mochiuas. Sayoj ke komo axkan amo tikonnextilia oksekin keniuj kichiuaskej tekit, uelis tikonijtakojtos nechikol.

5, 6. 1) ¿Toni uelis panos komo se carro amo se kipatilia aceite? 2) ¿Toni uelis panos komo tayekananij amo kinnextiliaj okseki tokniuan keniuj kichiuaskej tekit?

⁵ Xiontanemili itech nejin neskayot. ¿Toni okachi moneki se kichiuas komo se kineki maj se carro kuali tekiti? ¿Maj se kitekili gasolina oso maj se kipatili aceite? Xa aksa kinemilis ke okachi moneki maj se kitekili gasolina, porin seuis komo amo se kitekilia. Sayoj ke tamouilil maj ijkon se kinemili. Komo amo se kipatilia aceite, satepan moijtakos. Uan monekis okachi tonalmej uan tomin keman se kiyektalis. ¿Keniuj uelis panos itech nechikol kemej nejin neskayot?

⁶ ¿Toni okachi moneki? ¿Maj se kichiua tekit tein se kipia itech nechikol oso maj se kinnextili oksekin keniuj kichiuaskej? Seki tayekananij uelis kinemiliskej ke okachi moneki maj niman kichiuakan tekit tein kipiaj, porin komo amo kichiuaj, itech nechikol amo kuali moajsiskej tokniuan. Melauak ke Biblia kijtoua ke moneki tikitaskej toni okachi tayekantok (Filip. 1:10). Sayoj ke ¿toni panos komo tayekananij sayoj kichiuaj tekit itech nechikol uan yejua ika amo uelijok kinnextiliaj oksekin keniuj kichiuaskej tekit? Satepan itech nechikol amo moajsiskej miakej tokniuan takamej akin uelis kichiuaskej nochi tekit tein moneki.

7. ¿Keniuj moneki tikinitaskej tayekananij akin kixelouaj tonalmej keman kinnextiliskej oksekin keniuj kichiuaskej tekit?

⁷ Amo keman xikonnemili ke amo motelneki se kinnextilis oksekin keniuj kichiuaskej tekit. Tayekananij akin kinejnekij maj kuali yeto nechikol satepan, kixelouaj tonalmej keman kinnextiliskej oksekin keniuj kichiuaskej tekit. Akin kichiuaj nejin, kinextiaj ke kuali tayekananij uan tokniuan semi kitasojkamatij (xikonixtajtolti 1 Pedro 4:10). ¿Toni tein kuali kiselia nechikol keman tayekananij kinnextiliaj oksekin keniuj kichiuaskej tekit?

KUALI XIKONKUI TONALMEJ

8. 1) ¿Keyej tayekananij moneki kinnextiliskej oksekin keniuj kichiuaskej tekit? 2) ¿Toni moneki niman kichiuaskej tayekananij akin tapaleuitoj okseko? (Xikonita recuadro “Se tekit tein motelneki maj mochiua”.)

⁸ ¿Keyej tayekananij moneki kinnextiliskej oksekin keniuj kichiuaskej tekit? Hasta tayekananij akin uejkaujya tekititokej moneki kinextiskej yolyemanilis uan kiajsikamatiskej ke ijkon kemej kipixtiyouij okachi xiujmej, satepan amo semi uelisok kichiuaskej tekit kemej axkan (Miq. 6:8). No moneki kimatiskej ke satepan uelis kipiaskej ouijkayomej tein amo kichiayaj uan kintsakuilis maj kichiuakan tekit itech nechikol (Ecl. 9:11, 12; Sant. 4:13, 14). Uan no, kemej semi kintasojtaj tokniuan itech nechikol, mochikauaj kinnextiliskej oksekin tein yejuan uelinij kichiuanij (xikonixtajtolti Salmo 71:17, 18).

9. ¿Kemanian okachi monekis maj moajsikan tokniuan takamej akin kimatij kichiuaskej tekit?

⁹ Tayekananij akin kinnextiliaj oksekin keniuj kichiuaskej tekit no tel tapaleuiaj porin ijkon okachi kuali moajsi nechikol. Tapaleuiaj maj moajsikan okachi tokniuan takamej akin kinpaleuiskej tokniuan maj sentekitikan uan maj amo kikauakan Dios. Uan nejon motelneki itech nejin itamian tonalmej kampa tinemij. Sayoj ke okachi monekis satepan, keman ualas okachi ueyi tajyouilis (Ezeq. 38:10-12; Miq. 5:5, 6). Yejua ika, tokniuan tayekananij akin tamechtasojtaj, komo ayamo nankixelojtokej tonalmej keman nankinnextiliskej oksekin keniuj kichiuaskej tekit, axkanya xipeuakan.

10. Komo seki tayekananij kiitaj ke amo kiajsij tonalmej keman uelis kinnextiliskej oksekin keniuj kichiuaskej tekit, ¿toni monekiskia kichiuaskej?

¹⁰ Tikmatij ke tejuatsin semi tikonkuitok motonaluan itech tekit tein tikonpia itech nechikol. Sayoj ke xa monekis tikonxelos tepitsin nejon tonalmej uan ijkon uelis tikonnextilis oksekin keniuj kichiuaskej tekit (Ecl. 3:1). Komo tikonchiua, kuali tikonkuitos motonaluan uan nejon semi kipaleuis nechikol satepan.

XIKONPALEUI TOKNIUJ MAJ IYOLO MOAJSI KEMEJ MONEKI

11. 1) ¿Keyej semi kuali tein kijtojkej seki tayekananij akin kayomej itech tataman altepemej? 2) Ijkon kemej kijtoua Proverbios 15:22, ¿keyej semi kuali maj tikitakan tein tayolmajxitiaj okseki tayekananij?

¹¹ Miakej tayekananij akin kayomej itech tataman altepemej uelinij kinnextilianij oksekin keniuj kichiuaskej tekit. Yankuixtok kintajtanijkej sekin keniuj kichiuaj.b Maski semi tataman kemej moajsij, nochin kitemakakej tayolmajxitilis tein moteluika. Nejin kinextia ke tein tayolmajxitia Biblia tapaleuia maj se kinnextili oksekin keniuj kichiuaskej tekit itech nochi nechikolmej tein moajsij itech taltikpak (1 Cor. 4:17). Proverbios 15:22 kijtoua ke komo amo tikinixejekoltiaj teisa oksekin, amo kuali kisa. Yejua ika, itech nejin tamachtilis uan itech okse, ika titajtoskej tein tayolmajxitijkej nejin tayekananij. Uan tikitaskej keniuj se tayekankej uelis kikuis nejin tayolmajxitilismej.

12. ¿Toni yekinika moneki kichiuas tayekankej uan keyej?

¹² Tayekankej yekinika moneki kipaleuis tokniuj akin kinextilis keniuj kichiuas tekit maj iyolo moajsi kemej moneki. ¿Keyej? Maj tikitakan se neskayot. Keman se tekitikej kineki kitokas xinach, achto kichiua maj tal moajsi kemej moneki. Ijkon tapaleuia maj kuali moskalti tein kitoka. No ijkon, keman tayekankej kineki kinextilis se tokniuj keniuj kichiuas tekit, yekinika moneki kipaleuis maj iyolo moajsi kemej moneki. ¿Keyej? Porin ijkon tokniuj okachi kiajsikamatis tein kinextiliskej. ¿Uan keniuj uelis kipaleuis tokniuj maj iyolo moajsi kemej moneki? Uelis kitojtokas neskayot tein kikauak tanauatijkej Samuel, akin katka se kuali tamachtijkej.

13-15. 1) ¿Toni Jiova kiluij Samuel? 2) ¿Keniuj Samuel kipaleuij Saúl maj moajsini kemej monekia? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.) 3) ¿Keyej tayekananij moneki kiitaskej keniuj Samuel kipaleuij Saúl maj moajsini kemej moneki?

¹³ Panoua eyi mil xiuit achto, Jiova kiluij Samuel ke kititaniliskia se takat akin ualeuaya iniuan ichankauan Benjamín uan ijkon kiixtaliskia kemej tayekankej itech xolal Israel (1 Sam. 9:15, 16). Samuel kiajsikamatik ke amo yejua kiixyekanaskiaok Israel porin Jiova kiixtalijkaya okse takat. Yejua ika Samuel kinemilij kichiuas se taman uan ijkon kipaleuiskia nejon takat maj moajsini kemej ueliskia kiselis nejon tekit.

¹⁴ Mostika, Samuel kiixmatik Saúl. Uan Jiova kiluij: “Nikan yetok takat”. Satepan, Samuel kichiuak tein kinemilijka uan ijkon ueliskia tajtos iuan Saúl. Kiyoleuak maj iuan takua uan kiluij maj motaliani kampa okachi kuali katka itech mesa. Ompa, Samuel kiluij ke kixelouilijka okachi kuali nakat. Keman tentankej, Samuel kiyoleuak Saúl maj iuan youi ichan uan kualtsin monojnotstiyajkej itech ojti. Keman ajsikej, tejkokej kalkuako uan kisentokakej monojnotstoyaj hasta keman kochitoj. Mostika, Samuel kikuatekilij aceite Saúl, uan ijkon kinextij ke Jiova kiixtalijka. Satepan, kipitsoj oso kitennamikik uan kiluij okseki taman tein monekia kichiuas. Ompa, keman Saúl yajki moajsiaya kemej ueliskia kichiuas tein monekia (1 Sam. 9:17-27; 10:1).

¹⁵ Samuel kiixtalij Saúl kemej akin taixyekanaskia itech se altepet. Semi melauak ke nejon semi taman ke se kinextilis se tokniuj takat toni uelis kichiuas tein kipaleuis maj ueli mochiua tayekankej oso tapaleuijkej itech nechikol. Sayoj ke komo tayekananij kiitaj keniuj Samuel kipaleuij Saúl maj moajsini iyolo kemej monekia, uelis kinnextilis seki taman tein motelneki. Maj tikitakan ome.

OME KUALNESKAYOMEJ TEIN MOTELNEKIJ

16. 1) ¿Keniuj momachilij Samuel keman kimatik ke israelitas kinekiaj se tekiuaj? 2) ¿Toni kichiuak Samuel keman Jiova kiluij maj kiixtaliani Saúl kemej tekiuaj?

¹⁶ Xikonyolnejneki uan ika miak pakilis xikonnextili oksekin keniuj kichiuaskej tekit. Keman Samuel kimatik ke israelitas kinekiaj se tekiuaj taltikpaknenkej, moyolkokoj uan kimachilij ke kiixtopeuayaj (1 Sam. 8:4-8). Yejua amo kinekia kiixtalis se tekiuaj. Yejua ika Jiova monekik expa kiluis maj kinkakini israelitas (1 Sam. 8:7, 9, 22). Maski ijkon, Samuel amo kinexikoluij nion kualanik iuan takat akin kiixpataskia. Keman Jiova kiluij Samuel maj kiixtaliani kemej tekiuaj, kichiuak ika miak pakilis. Tatakamatik porin kitasojtaya Jiova uan amo sayoj porin monekia kichiuas.

17. 1) ¿Keniuj miakej tayekananij akin uejkaujya tekititokej no ijkon kichiuaj kemej Samuel? 2) ¿Keniuj momachiliaj nejin tayekananij?

¹⁷ Axkan, miakej tayekananij akin uejkaujya tekititokej no ijkon kichiuaj kemej Samuel uan ika netasojtalis kinnextiliaj oksekin keniuj kichiuaskej tekit (1 Ped. 5:2). Kemej kiuelitaj kitemakaskej tein kipiaj, amo kimouiliaj kinmakaskej seki tekit itech nechikol. Kinitaj nejon tokniuan kemej tapaleuianij akin kichiuaj se kuali tekit (2 Cor. 1:24; Heb. 13:16). Uan kinyolpaktia kiitaskej keniuj nejon tokniuan kikuij tein kimatij kichiuaskej uan ijkon kinpaleuiaj tokniuan itech nechikol (Hech. 20:35).

18, 19. 1) ¿Keniuj se tayekankej uelis kipaleuis se tokniuj maj moajsi kemej moneki achto ke kinextilis keniuj kichiuas tekit? 2) ¿Keyej motelneki maj kichiua?

¹⁸ Amo sayoj xikonnextili tokniuj, ta no kuali xionmouika iuan. Keman Samuel kiixmatik Saúl, niman ueliskia kiixtalis kemej tekiuaj ijkuak kikuatekiliskia aceite. Ijkon, Saúl mochiuaskia tekiuaj, sayoj ke amo moajsiskia kemej ueliskia kichiuas tekit. Yejua ika, Samuel achto kitemoj kipaleuis Saúl maj iyolo moajsini kemej monekia. ¿Keniuj kichiuak? Achto ke kiixtaliskia, sentakuajkej, senojtokakej, motelnojnotskej uan moseuijkej ichan yejua. Samuel kichiak maj Saúl moajsini kemej monekia uan satepan kiixtalij kemej tekiuaj.

¹⁹ Tejuatsin no uelis ijkon tikonchiuas. Keman tikonnextilis se tokniuj keniuj kichiuas tekit, achto xikontemo kuali tionmouikas iuan uan ijkon kuali momachilis. Uelis tikonchiuas nejon kemej momattokej kichiuaskej kampa tionnemi uan kemej uelis nankichiuaskej. Maski tikonpias miak tekit, xikonxelo tonalmej keman uelis tionyetos iuan tokniuj. Nejin motelneki porin ijkon tikonnextilis ke tikonita ke motelneki inepaleuil (xikonixtajtolti Romanos 12:10). Uan tikyekmatij ke tokniuj kitasojkamatis netasojtalis tein tikonnextilis uan tein tikonchiuas iuan.

20, 21. 1) ¿Toni kichiua se kuali tayekankej? 2) ¿Toni tikitaskej itech okse tamachtilis?

²⁰ Se kuali tayekankej amo sayoj kinnextilia okseki tokniuan keniuj kichiuaskej tekit, ta no kintasojta (no ijkon kinextia Juan 5:20). ¿Keyej motelneki nejin? Porin komo tokniuan kimachiliaj ke tikonita ke motelneki ininnepaleuil, okachi kuali tanankiliskej keman tikonnextilis keniuj kichiuaskej tekit (Prov. 17:17; Juan 15:15).

²¹ Satepan ke tayekankej kipaleuis se tokniuj maj iyolo moajsi kemej moneki, uelis peuas kinextilis keniuj kichiuas tekit. Itech okse tamachtilis tikitaskej keniuj tayekananij uelis kinnextiliskej oksekin maj kichiuakan tekit.

1. 1) ¿Toni nochipa kimatinij itekitikauan Dios? 2) ¿Keyej moneki tikitaskej ke nejon motelneki itech totonaluan? 3) ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis?

ITEKITIKAUAN Jiova nochipa kimatinij ke taltikpakneminij kuali kichiuaj teisa keman kuali kinnextilijkej keniuj kichiuaskej. Kemej neskayot, Abrahán kinuikak takamej akin kuali kinnextilijkaj keniuj tateuiskej keman moteuito iniuan akin kiixnamikiaj uan ijkon kimakixtij Lot (Gén. 14:14-16). Itech itonaluan David moajsiaj taltikpakneminij akin kuali kinnextilijkaj keniuj mokuikatiskej tein ika kiueyichiuayaj Jiova (1 Crón. 25:7). ¿Keyej moneki tikitaskej ke nejin motelneki itech totonaluan? Yekinika, porin moneki kemej yeskia timoteuiskej iuan Satanás uan tein onkak nikan taltikpak kampa taixyekana (Efes. 6:11-13). Ojpatika, porin moneki timochikauaskej tikueyitaliskej Jiova keman tikintapouiaj oksekin keniuj tamati yejuatsin (Heb. 13:15,16). Ijkon kemej itekitikauan Dios akin nenkej ne uejkauj, tejuan no moneki tikmatiskej keniuj tikchiuaskej teisa uan ijkon kuali kisas. Itech nechikol, Jiova kinnauatia tayekananij maj kinnextilikan okseki tokniuan keniuj kichiuaskej tekit (2 Tim. 2:2). Itech nejin tamachtilis tikitaskej keniuj seki tayekananij kichiuanij.

XIKONPALEUI TOKNIUJ MAJ OKACHI KITASOJTA JIOVA

2. Keman se tayekankej kinextilis se tokniuj keniuj kichiuas tekit, ¿toni uelis kichiuas, uan keyej?

² Se tayekankej tamati kemej se tekitikej. Achto ke kitokas xinach, tekitikej kitalilia tapalan tal uan ijkon tatok kuali moskaltis. No ijkon, keman se tayekankej kinextilis se tokniuj keniuj kichiuas tekit, uelis iuan kiixtajtoltis seki tajkuilolmej tein kipia Biblia. ¿Keyej? Porin ijkon kipaleuis maj kichiua tein kinextilis satepan (1 Tim. 4:6).

3. 1) Keman tayekankej tajtos iuan tokniuj, ¿keniuj uelis kikuis Marcos 12:29, 30? 2) ¿Toni uelis panos keman tokniuj kikakis ke tayekankej kitataujtia Jiova maj kipaleui?

³ Komo tejuatsin tikonchiua tekit kemej tayekankej, moneki xikonmati ox tokniuj tanemilia uan monejnemiltia kemej kinextia tamachtilis tein melauak. Uelis tikonmatis nejon komo iuan tikonixtajtoltia Marcos 12:29, 30 (xikonixtajtolti). Ompa, xikontajtani keniuj kikuitok inemilis satepan ke motemaktij iuan Jiova. Nejon netajtanil uelis namechuikas ika xitajtokan keniuj uelis se kitekitilis Jiova ika nochi se iyolo. No uelis tikonchiuas netataujtil iuan tokniuj uan tikontajtanis Jiova maj kipaleui ika iespíritu uan ijkon uelis kichiuas tekimej tein kiselis. Keman tokniuj kikakis ke tikontataujtia Jiova maj kipaleui, xa kiolinis maj okachi tapaleui itech nechikol.

4. 1) Xikonijto seki tanojnotsmej tein moajsij itech Biblia tein uelis kinpaleuiskej tokniuan maj okachi kuali kitekitilikan Jiova. 2) ¿Toni moneki kiixtaliskej kichiuaskej tayekananij keman kinextiliaj se tokniuj keniuj kichiuas tekit?

⁴ Keman peuas tikonnextilis se tokniuj keniuj kichiuas tekit, xikontapoui tanojnotsmej tein moajsij itech Biblia kemej tein moajsij itech 1 Reyes 19:19-21, Nehemías 7:2, Nehemías 13:13 uan Hechos 18:24-26. Nejin tanojnotsmej uan okseki kipaleuiskej tokniuj maj kiita ke motelneki maj se kinpaleui oksekin, maj se takuaujtamach uan maj se yolyemanik. Nejin kualneskayomej kemej yeskia tapalan tein tekitikej kitalilia tal. Kipaleuiskej tokniuj maj kemej yeskia moskalti, oso maj okachi kuali kitekitili Jiova. Se tayekankej akin nemi Francia kijtoua ke ijkuak kinextilia se tokniuj keniuj kichiuas tekit, kiixtalia kipaleuis maj taixpejpena ika tein Biblia tayolmajxitia. Yejua kijtoua ke kitemoua kemanian uelis kiixtajtoltilis tajkuilolmej tein kipaleuiskej maj kiajsikamati seki “kualtsitsin taman” tein kipia Biblia (Sal. 119:18). ¿Keniuj tayekananij no uelis kinpaleuiskej tokniuan maj okachi kitasojtakan Jiova?

XIKONYOLCHIKAUA MAJ OKACHI TEKITI UAN XIKONILUI KEYEJ

5. 1) ¿Keyej moneki maj tayekananij kintajtanikan tokniuan toni tekimej kiixtalijtokej kiajsiskej? 2) ¿Keyej moneki maj tayekananij kinnextilikan tokniuan keniuj kichiuaskej tekimej keman telpochmejok? (Xikonita nota.)

⁵ Xikontajtani tokniuj toni tekimej kiixtalijtok kiajsis. Komo amo kipia, xikonpaleui maj kiixtali se tein uelis kiajsis. Ika yolpakilis ika xiontajto se tekit tein tikonixtalijka tikonajsis uan xikontapoui keniuj tel kuali tionmomachilij keman tikonajsik. Nejin amo ouij se kichiua uan teolinia maj okachi se kitekitili Jiova. Se tayekankej akin kichiua tekit kemej precursor ompa África, kimelaua keyej motelneki se kichiuas nejon. Yejua kijtoua ke ijkuak katka telpoch, se tayekankej kitajtanij toni tekimej kiixtalijtoya kiajsis. Nejon kipaleuij maj okachi kiixtaliani kitekitilis Jiova. Miakej tayekananij akin uejkaujya tekititokej kijtouaj ke no motelneki peuaskej kinnextiliskej tokniuan keniuj kichiuaskej tekimej keman telpochmejok, xa satepan ke kipanauiskej 13 xiujmej. Uelis kinmakaskej tekimej itech nechikol tein uelis kichiuaskej. Nejon tel tapaleuia maj kisentokakan mochikauakan kiajsiskej tekimej uan maj amo kintapololti okseki taman tein okachi kinyolnotsa itech nejon xiujmej (xikonixtajtolti Salmo 71:5, 17).a

6. ¿Keniuj Jesús kinnextiliaya oksekin maj kichiuakan teisa?

⁶ Uelis tikonpaleuis tokniuj maj kiyolnejneki okachi tapaleuis komo amo sayoj tikoniluia toni kichiuas, ta no tikonmelauilia keyej moneki maj kichiua. Yejua nejon kichiuak Jesús. Yejua kinnauatij itatitaniluan maj tanojnotsanij. Sayoj ke yekinika kiniluij keyej monekia tatakamatiskej. Yejua kijtoj: “Notajtsin Dios nechmaktilij ya nochi in tanauatil tech in eluiyaktsinko uan nikan taltikpak. Uan axkan xiyakan nochi tech in senmanauak uan xikinnextilikan nochi in taltikpakuani ma yejuan no ma mochiuakan nomomachtijkauan” (Mat. 28:18, 19). ¿Keniuj uelis tikonchiuas kemej Jesús?

7, 8. 1) ¿Keniuj tayekananij uelis kichiuaskej kemej Jesús? 2) ¿Keyej moneki maj kiluikan tokniuj ke kuali tein kichiua? 3) ¿Toni uelis kinpaleuis tayekananij maj kinnextilikan oksekin keniuj kichiuaskej tekit? (Xikonita recuadro “Keniuj uelis kinnextiliskej oksekin maj kichiuakan tekit”.)

⁷ Keman tikoniluis tokniuj maj kichiua teisa, xikonmelauili ika Biblia keyej moneki maj kichiua. Ijkon tikonmachtis maj kichiua teisa ika tein Biblia tayolmajxitia uan amo sayoj porin moneki kitakamatis se tanauatil. Kemej neskayot, komo tikontajtania se tokniuj maj tachipaua kaltenoj kampa timosentiliaj uan maj amo kikaua maj taapalyan, uelis tikonixtajtoltilis Tito 2:10. Xikonmelauili ke komo kichiua nejon, tapaleuijtos maj mokualnexti tamachtilis tein melauak. No uelis tikoniluis maj kinemili keniuj kintelpaleuis tokniuan akin xiuejkejya komo tachipaua. Nejon tein tikoniluis kipaleuis tokniuj maj amo sayoj kichiua porin kinauatiaj, ta porin ika nejon kinpaleuia oksekin. Keman tokniuj kiitas keniuj tekit tein kichiua kinpaleuia tokniuan, kuali momachilis.

⁸ Uan no, keman tokniuj kichiuas tein tikonyolmajxitia, xikonilui ke kuali tein kichiua. ¿Keyej moneki xikonchiua nejon? Porin ijkon tikonpaleuis maj okachi kuali kitekitili Jiova. Keman tikoniluia ke kuali tein kichiua, kemej yeskia tikonatekia se tatok uan ijkon uelis moskaltis (no ijkon kinextia Mateo 3:17).

OKSE OUIJKAYOT

9. 1) ¿Toni panoua itech seki altepemej kampa amo teouijmaka se kitanis tomin? 2) ¿Keyej seki tokniuan telpochmej amo semi kitayekanaltiaj itekiyo Dios?

⁹ Itech seki altepemej kampa amo teouijmaka se kitanis tomin, tayekananij kiitaj ke semi ouij kinyolchikauaskej seki tokniuan akin kipiaj kemej 20 hasta 40 xiujmej maj kinekikan okachi tapaleuiskej itech nechikol. Seki tayekananij akin uejkaujya tekititokej akin kayomej kemej itech 20 tataman altepemej kintajtanijkej keyej panoua nejon. Miakej kijtojkej ke ijkuak nejon tokniuan katkaj okachi telpochmej, inintatuan amo kinyolchikaujkej maj kiixtalianij kiajsiskej tekimej tein kinpaleuiskia maj okachi kitekitilianij Jiova. Uan ijkuak sekin kemaj kinekiaj okachi kitekitiliskej Jiova, inintatuan kinyolchikaujkej maj kiselianij okachi uejueyi tamachtilis uan ijkon kitaniskiaj tomin. Yejua ika amo keman semi kitayekanaltijkej itekiyo Dios (Mat. 10:24).

10, 11. 1) ¿Keniuj se tayekankej uelis yolik kipaleuijtiyas se tokniuj maj kipata itanemilil? 2) ¿Katiyejua tajkuilolmej uelis kiitas tayekankej iuan tokniuj, uan keyej? (Xikonita nota.)

¹⁰ Teouijmaka se kipaleuis se tokniuj akin amo moita maj kiyolnejneki okachi tekitis itech nechikol. Uelis se kipaleuis, sayoj ke moneki se motelchikauas uan amo se yolijsiuis. Ijkon kemej se tekitikej kitalilia tatok teisa tein kipaleuijtiuj maj moskalti melatstik, tejuatsin no uelis tikonpaleuijtiyas se tokniuj maj kipata itanemilil uan maj kiseli okachi tekimej. ¿Keniuj?

¹¹ Xikontemo kuali tionmouikas iuan tokniuj. Xikonilui ke itech nechikol moneki inepaleuil. Iuan xionmotali uan xikonnextili tajkuilolmej itech Biblia tein kipaleuiskej maj kinemili keniuj kikuini inemilis satepan ke motemaktij iuan Jiova (Ecl. 5:4; Is. 6:8; Mat. 6:24, 33, TNM; Luc. 9:57-62; 1 Cor. 15:58; 2 Cor. 5:15; 13:5). Xikontemo tionajsis itech iyolo ika netajtanilmej kemej nejin: “¿Toni timotenkauak iuan Jiova keman iuan timotemaktij? ¿Keniuj tiknemilia ke momachilij yejuatsin keman timoauij?” (Prov. 27:11). “¿Keniuj momachilij Satanás?” (1 Ped. 5:8.) Moneki se kiixtajtoltis tajkuilolmej kemej nejin, porin uelis ajsis itech iyolo tokniuj uan kiolinis maj kipata itanemilil (xikonixtajtolti Hebreos 4:12).b

TELPOCH, XITAKUAUJTAMACH

12, 13. 1) ¿Toni tanemilil kinextij Eliseo keman Elías kinextilijtoya keniuj kichiuas tekit? 2) ¿Keniuj Jiova kitatiochiuij Eliseo?

¹² Telpoch, itech nechikol moneki monepaleuil. ¿Toni mitspaleuis maj kuali kisa tein tikchiuas keman tiktekitilis Jiova? Maj tikitakan ineskayo Eliseo, se itekitikauj Dios akin nemik ne uejkauj, uan ijkon uelis tikmatiskej.

¹³ Kemej 3,000 xiujmej achto, tanauatijkej Elías kiyoleuak telpoch Eliseo maj mochiua itapaleuijkauj. Eliseo niman kiselij itayoleualis. Yejua katka takuaujtamach uan kipaleuij tanauatijkej ika tekimej tein amo uejueyi (2 Rey. 3:11). Elías chikuasen xiuit kinextilij Eliseo keniuj kichiuaskia tekit. Keman Elías matamiskiaya tekit tein kipiaya ompa Israel, kiluij Eliseo ke amo monekiaok maj kisentokani kipaleuiani. Sayoj ke Eliseo expa kiluij: “Amo nimitskauas”. Yejua kiixtalijka amo kikauas Elías. Uan Jiova kiitak nejon, yejua ika kitatiochiuij ijkuak kikauak maj kiitani keniuj kiuikaya Elías itech se “chikaujkaejekat” (2 Rey. 2:1-12).

14. 1) ¿Keniuj telpochmej uelis kichiuaskej kemej Eliseo? 2) ¿Keyej moneki maj telpochmej kichiuakan tekimej tein kinmakaskej?

¹⁴ ¿Keniuj uelis tikchiuas kemej Eliseo? Xikchiua ika yolpakilis tein yeski tekit tein mitsmakaskej, maski amo uejueyi. Xikelnamiki ke tayekankej akin mitsnextilijtok keniuj tikchiuas tekit, motasojikniuj. Xikilui ke semi tiktasojkamati tein moka kichiua uan ke tikneki tiksentokas tiuelis tein mitsnextilia. Uan tein okachi moneki, xitakuaujtamach uan xikchiua tekimej tein mitsmakaskej. ¿Keyej? Porin ijkon tayekananij kiyekmatiskej ke Jiova kineki xikseli okachi tekimej itech nechikol (Sal. 101:6; xikixtajtolti 2 Timoteo 2:2).

XIKINPOUJKAITA TAYEKANANIJ

15, 16. 1) ¿Keniuj kinextij Eliseo ke kipoujkaitaya itamachtijkauj? (Xikita taixkopin ipeujyan tamachtilis.) 2) ¿Keyej okseki tanauatianij takuaujtamatiaj iuan Eliseo?

¹⁵ Tein kichiuak Eliseo no kinextia ke moneki tikinpoujkaitas tayekananij porin yejuan uejkaujya tekititokej. Satepan ke Elías uan Eliseo kinkalpanotoj seki tanauatianij itech xolal Jericó, yajkej itech ueyiat Jordán. Ompa, “Elías kikuik itaken tein kiteixmatiltiaya kemej tanauatijkej uan kitetekuinoj uan kitsouitekik amej, uan nejin moxelojkej”. Ompa, omen uelik panokej itech tal uakik. Satepan, keman ojtokatiyayaj, Eliseo kuali kikakia tein Elías kiluiaya uan kisentokaya kiajsikamatia nochi tein kinextiliaya. Eliseo amo keman kinemilij ke nochi ueliaya. Satepan ke Jiova kiuikak Elías itech “chikaujkaejekat”, Eliseo mokepak itech ueyiat. Kiuitekik ueyiat ika itilmaj Elías uan kitataujtij Jiova maj kipaleui. Ompa, ueyiat oksepa moxeloj (2 Rey. 2:8-14).

¹⁶ Kemej tikita, yekinika ueyi tachiualis tein Eliseo kichiuak katka kemej tein kichiujteuak Elías. Eliseo amo kinemilij ke kemej axkan yejua kipiaya tanauatil, monekia kipatas kemej Elías kichiuaya teisa, ta yejua kisentokak kichiuak tekit ijkon kemej Elías kichiuaya. Ijkon kinextij ke kipoujkaitaya itamachtijkauj. Uan nejon kinpaleuij okseki tanauatianij maj takuaujtamatinij iuan Eliseo (2 Rey. 2:15). Eliseo tekitik kemej tanauatijkej 60 xiujmej, uan Jiova kimakak chikaualis maj kichiuani okachi miak uejueyi tachiualismej ke Elías. ¿Toni uelis mitsmachtis nejin?

17. 1) ¿Keniuj telpochmej uelis kitojtokaskej ineskayo Eliseo? 2) Ijkon kemej panoskej tonalmej, ¿toni uelis kichiuaskej telpochmej?

¹⁷ Komo mitsmakaj okachi tekimej itech nechikol, amo xiknemili ke niman moneki tikpatas kemej mochiua teisa. Xikelnamiki ke itech nechikol sayoj moneki tikpatas teisa keman monekis oso keman itech inechikol Jiova motemaka se yankuik tanauatil. Amo keman moneki tikchiuas sayoj porin tikneki. Xikelnamiki ke Eliseo kisentokak kichiuak tekimej ijkon kemej Elías kichiuaya. Ijkon kinextij ke kipoujkaitaya itamachtijkauj. Uan nejon no kinpaleuij okseki tanauatianij maj iuan takuaujtamatinij. No ijkon, komo tiksentoka tikchiua teisa kemej Biblia tayolmajxitia tein mitsnextilijkej tayekananij, tiknextis ke tikinpoujkaita. Uan no, tokniuan itech nechikol mouan takuaujtamatiskej (xikixtajtolti 1 Corintios 4:17). Keman tikuikasya seki xiujmej kemej tayekankej, uelis tikpatas seki taman tein monekis tein kinpaleuis tokniuan itech nechikol maj kisentokakan kitojtokakan inechikol Jiova, tein nochipa kipata seki taman. Uan ijkon kemej panoskej tonalmej, Jiova mitspaleuis kemej kipaleuij Eliseo. Ijkon uelis tikchiuas okachi miak taman ke tein kichiujkej akin mitsnextilijkej keniuj tikchiuas tekimej (Juan 14:12).

18. ¿Keyej motelneki maj kinnextilikan tokniuan takamej keniuj kichiuaskej tekimej itech nechikol?

¹⁸ Tikchiaj maj tayolmajxitilis tein motemakak itech nejin ome tamachtilismej kinyolchikaua tayekananij maj kixelokan tonalmej uan ijkon kinnextiliskej tokniuan takamej keniuj kichiuaskej tekit. Uan tiktataujtiaj Jiova maj okachi tokniuan kinekikan kimatiskej keniuj kinyekpiaskej tokniuan itech nechikol. Nejon tapaleuis maj nechikolmej noyampa taltikpak okachi kuali moajsikan. Uan no, techpaleuis tisejsemej maj amo tikauakan Jiova itech tonalmej tein ualaskej keman mochiuas uejueyi taman.