GÉNESIS
1 Ijkuak nochi opejki, toTajtsin Dios okichi iluikak uan tlaltikpak.
2 Pero tlaltikpak amo kuali omotaya uan amitlaj okipiaya. San otlayouatoka ipan atl uejkatlantik. Ichikaualis toTajtsin Dios omolinijtinemiaya ixko atl.
3 Uan toTajtsin Dios okijto: “Mayeto tlauili” uan opejki tlamota. 4 Satepan toTajtsin Dios okitak tlauili otlapaleuiaya uan okijto keman tlanesiskia uan keman tlayouaskia. 5 ToTajtsin Dios okijto tlauili motokayotiskia Tonal uan ijkuak tlayouatoskia motokayotiskia Youali. Uan opejki tiotlaki uan opejki tlanesi. Ijkon opanok achto tonal.
6 Satepan toTajtsin Dios okijto: “Mamoxelo atl uan tlatlajkotia amitlaj mayeto, seki atl mamokaua tlakpak uan okseki mamokaua tlakxitlan”. 7 Ijkon toTajtsin Dios okixelo atl uan tlatlajkotia amitlaj okatka. Seki atl omoka tlakpak uan okseki omoka tlakxitlan. Non tlen opanok. 8 Kanin amitlaj okatka toTajtsin Dios okitokayoti Iluikak. Uan opejki tiotlaki uan opejki tlanesi. Ijkon opanok tonal ome.
9 Satepan toTajtsin Dios okijto: “Atl tlen kajki itlampa iluikak san sekan mamonechiko uan mapankisa tlali uaki”. Uan ijkon opanok. 10 Kanin otlauaktoka toTajtsin Dios okitokayoti Tlali uan kanin okatka nochi atl okitokayoti Mar. ToTajtsin Dios okitak kuali omoka nochi tlen okichi. 11 Satepan toTajtsin Dios okijto: “Ipan tlali maselia xiuitl, tlatlamantli plantas tlen kipiaj semillas uan tlatlamantli kojmej tlen kitemakaj tlakilotl, makitemakakan tlakilotl tlen kipia semilla”. Uan ijkon opanok. 12 Ipan tlali opejki ixua xiuitl, tlatlamantli plantas tlen kipiaj semillas uan tlatlamantli kojmej tlen kitemakaj tlakilotl tlen kipia semilla. ToTajtsin Dios okitak kuali omoka nochi tlen okichi. 13 Uan opejki tiotlaki uan opejki tlanesi. Ijkon opanok tonal eyi.
14 Satepan toTajtsin Dios okijto: “Itech iluikak mayeto tonaltsin, metstli uan sitlalimej, ijkon motas ijkuak tlanesis uan ijkuak tlayouas. Noijki ijkon motas ijkuak peuas tlatlamantli tiempos,* tonalmej uan xiuitl. 15 Petlaniskej iluikak para tlauiskej ipan tlaltikpak”. Uan ijkon opanok. 16 ToTajtsin Dios okichi tonaltsin uan metstli. Okichi tonaltsin para mapetlani ijkuak tlanesis uan metstli para mapetlani youak. Noijki okinchi sitlalimej. 17 ToTajtsin Dios okintlali iluikak para matlauikan ipan tlaltikpak, 18 para mapetlanikan ijkuak tlanesis uan ijkuak tlayouas. Noijki para mamota keman tlanesiskia uan keman tlayouaskia. ToTajtsin Dios okitak kuali omoka nochi tlen okichi. 19 Uan opejki tiotlaki uan opejki tlanesi. Ijkon opanok tonal naui.
20 Satepan toTajtsin Dios okijto: “Ijtik atl mamomiakilikan yolkamej* uan itech iluikak mapatlanikan yolkamej tlen patlanij”. 21 Ikinon toTajtsin Dios okinchi tlatlamantli uejueyij yolkamej tlen katej ijtik atl, nochtin tlatlamantli yolkamej tlen moliniaj uan tlatlamantli yolkamej tlen san sekan yauij ijtik atl. Noijki okinchi nochtin tlatlamantli yolkamej tlen kinpiaj inmiajasuan* uan patlanij. ToTajtsin Dios okitak kuali omoka nochi tlen okichi. 22 Satepan toTajtsin Dios okinteochi, ye okijto: “Xikinpiakan namokoneuan, ximomiakilikan uan xiktemitikan mar. Uan yolkamej tlen patlanij mamomiakilikan ipan tlaltikpak”. 23 Uan opejki tiotlaki uan opejki tlanesi. Ijkon opanok tonal makuili.
24 Satepan toTajtsin Dios okijto: “Ipan tlali mayetokan tlatlamantli yolkamej: yolkamej mansojtsitsintin, yolkamej tlen motilanaj* uan tlatlamantli yolkamej amo mansojtsitsintin”. Uan ijkon opanok. 25 ToTajtsin Dios okinchi tlatlamantli yolkamej amo mansojtsitsintin, tlatlamantli yolkamej mansojtsitsintin uan tlatlamantli yolkamej tlen motilanaj. ToTajtsin Dios okitak kuali omoka nochi tlen okichi.
26 Satepan toTajtsin Dios okijto: “Matikchiuakan tlakatl ijkon ken tejuan uan makinnauati michimej tlen katej ijtik mar. Noijki yolkamej tlen patlanij iluikak, yolkamej mansojtsitsintin, yolkamej tlen motilanaj ipan tlali uan makimalui nochi tlaltikpak”. 27 Ikinon toTajtsin Dios okichi tlakatl ken ye. Tlakatl uan siuatl okinchi. 28 ToTajtsin Dios noijki okinteochi uan okinmilui: “Xikinpiakan namokoneuan, ximomiakilikan, xiktemitikan tlaltikpak uan xikmaluikan. Noijki xikinmaluikan michimej tlen katej ijtik mar, yolkamej tlen patlanij iluikak uan nochtin yolkamej tlen nemij ipan tlali”.
29 Satepan toTajtsin Dios okinmilui: “Namechmaka nochi plantas tlen kitemakaj semilla tlen katej ipan tlaltikpak uan nochi kojmej tlen kitemakaj tlakilotl uan kipiaj semilla. Non tlen nankikuaskej. 30 Uan nikinmaka nochi xiuitl xoxouik para makikuakan, nochtin yolkamej amo mansojtsitsintin, nochtin yolkamej tlen patlanij iluikak uan yolkamej tlen moliniaj ipan tlaltikpak uan yoltokej”. Uan ijkon opanok.
31 Satepan toTajtsin Dios okitak nochi tlen okichi uan okitak kuali omoka. Uan opejki tiotlaki uan opejki tlanesi. Ijkon opanok tonal chikuase.
2 Ijkon toTajtsin Dios otlanki okichi iluikak, tlaltikpak uan nochi tlen ompa onka. 2 Ijkuak oajsik tonal chikome, toTajtsin Dios yokitlamijka iteki. Non tonal opejki moseuia porque otlanki nochi tekitl tlen okichijtoka. 3 ToTajtsin Dios okiteochi tonal chikome uan okijto yetoskia santo. Non tonal opejki moseuia porque otlanki okichi nochi tlen okinekiaya kichiuas.
4 Nikan kijtoua ken okichijkej iluikak uan tlaltikpak, tonal ijkuak toTajtsin Dios Jehová* okichi iluikak uan tlaltikpak.
5 Ipan tlaltikpak ayamo okatkaj kojmej nion oseliayaj okseki plantas, porque toTajtsin Dios Jehová ayamo okichiuaya makiaui ipan tlali nion ayamo ikaj okatka para tekipanos tlala. 6 Pero opankisaya mixtli uan okisiauaya* nochi tlali.
7 Satepan toTajtsin Dios Jehová okichi tlakatl ika tlalpinoli* uan okiyekaijyopitski para mayolto. Uan opejki iyolilis* tlakatl. 8 Noijki toTajtsin Dios Jehová kualtsin otlayektlali ompa Edén uan ompa okitlali tlakatl tlen okichi. Non okatka ik kanin kisa tonaltsin. 9 ToTajtsin Dios Jehová okichi mamoskaltikan tlatlamantli kojmej tlen kualtsin omotayaj uan tlen okipiayaj kuajkuali intlakilo tlen uelis mokuaskia. Noijki okichi itlajkotia Edén mamoskalti se kouitl tlen okineskayotiaya yolilis uan okse kouitl tlen okineskayotiaya tlen kuali uan tlen amo kuali.
10 Ompa Edén okisaya se aueyatl* tlen otlasiauaya* kanin tlakualtsin. Non aueyatl omoxexelouaya uan naui omochiuaya. 11 Achto aueyatl itoka Pisón. Non aueyatl kiyaualoua nochi tlali Havilá kanin onka oro. 12 Kuajkuali oro tlen onka itech non tlali. Ompa noijki onka bedelio* uan tetl* ónice. 13 Okse aueyatl itoka Guihon uan kiyaualoua nochi tlali Cus. 14 Okse aueyatl itoka Hidequel* uan panoua ik kanin kisa tonaltsin ompa Asiria. Saiktlami aueyatl itoka Éufrates.
15 ToTajtsin Dios Jehová okitlali tlakatl kanin tlakualtsin ompa Edén para matekipano tlala uan matlamalui. 16 Satepan toTajtsin Dios Jehová okinauati tlakatl: “Uelis tikkuas itlakilo nochi kojmej tlen katej kanin tlakualtsin hasta tiixuis.* 17 Pero amo xikkua itlakilo kouitl tlen kineskayotia tlen kuali uan tlen amo kuali, porque tonal ijkuak tikkuas timikis”.
18 Satepan toTajtsin Dios Jehová okijto: “Amo kuali kajki tlakatl ok mayeto iselti. Nikchiuilis ikaj makipaleui uan mayeto iajsikayo”. 19 ToTajtsin Dios Jehová okinchijtia ika tlalpinoli nochtin yolkamej amo mansojtsitsintin tlen katej tlala uan yolkamej tlen patlanij iluikak. Okintitlanilijtia tlakatl porque okinekiaya kimatis ken kintokayotiskia. Uan sejse yolkatl omotokayoti ijkon ken tlakatl okijto. 20 Tlakatl okintokayoti yolkamej mansojtsitsintin, yolkamej tlen patlanij iluikak uan yolkamej amo mansojtsitsintin tlen katej tlala. Pero ye amo okipiaya ikaj makipaleui uan mayeto iajsikayo. 21 Ikinon toTajtsin Dios Jehová okichi sapanoua makochi* tlakatl uan ijkuak okochtoka okikixtili se iomisikuil. Satepan okitsaki inakayo. 22 Ika iomisikuil tlen okikixtili, toTajtsin Dios Jehová okichi se siuatl uan okimakak tlakatl.
23 Tlakatl okijto:
“Axkan yinikpia akin iomiouan okinkixtijkej itech noomiouan
uan inakayo okikixtijkej itech nonakayo.
Ye motokayotis Siuatl,
porque itech tlakatl okikixtijkej”.
24 Ikinon tlakatl kikauas ipapa uan imama, yetos iuan isiua uan mochiuaskej san se. 25 Tlakatl uan isiua okatkaj xipetstikej pero amo opinauayaj.
3 ToTajtsin Dios Jehová okinchi nochtin yolkamej amo mansojtsitsintin tlen katej tlala, pero kouatl okachi omotlachiliaya. Ye okitlajtlani siuatl: “¿Kox neli onamechilui Dios amo uelis nankikuaskej intlakilo nochi kojmej tlen katej kanin tlakualtsin?”. 2 Siuatl okinankili: “Uelis tikkuaskej intlakilo kojmej tlen nikan katej. 3 Pero toTajtsin Dios otechilui itlakilo kouitl tlen kajki tlatlajkotia, amo matikkuakan nion amo matikitskikan, porque timikiskej tla ijkon tikchiuaskej”. 4 Ijkuakon kouatl okilui siuatl: “Amo melauak nanmikiskej. 5 Dios kimatok tonal ijkuak nankikuaskej itlakilo non kouitl, motlaposkej namoixtololouan uan nanyetoskej ken Dios. Nankimatiskej tlen kuali uan tlen amo kuali”.
6 Ijkuakon siuatl okitak uelis kikuaskia itlakilo kouitl uan okitak kualtsin omotaya. Kouitl kualtsin omotaya ikinon ye okiteki itlakilo uan opejki kikua. Satepan ijkuak okatka iuan inamik, okimakak tlakilotl uan ye opejki kikua. 7 Ijkuakon omoixtlapojkej* uan okitakej okatkaj xipetstikej. Ikinon okijtsonkej ixijyo higoskouitl uan okimotlalilijkej.
8 Satepan ijkuak oajsik hora oejekaya, tlakatl uan isiua okikakej itlajtol toTajtsin Dios Jehová ijkuak ye onemiaya kanin tlakualtsin. Yejuan omotlatijkej kojyo kanin tlakualtsin, porque amo okinekiayaj makinmita toTajtsin Dios Jehová. 9 Uan toTajtsin Dios Jehová miak uelta okinotski tlakatl uan okiluiaya: “¿Kanin tika?”. 10 Satepan tlakatl otlanankili: “Onikkak ijkuak otechnotski kanin tlakualtsin, pero onimomojti uan onimotlati porque onixipetsitoka”. 11 ToTajtsin Dios okitlajtlani: “¿Akin omitsilui otixipetsitoka? ¿Otikkua itlakilo kouitl tlen onimitsilui amo xikkua?”. 12 Tlakatl okinankili: “Siuatl tlen otechmakak para nouan mayeto, onechmakak itlakilo kouitl uan ne onikkua”. 13 Ikinon toTajtsin Dios Jehová okilui siuatl: “¿Tlen otikchi?”. Ye okinankili: “Onikkua tlakilotl porque kouatl onechkajkaya”.
14 Ijkuakon toTajtsin Dios Jehová okilui kouatl: “De nochtin yolkamej mansojtsitsintin uan yolkamej amo mansojtsitsintin tlen katej tlala, te mitspanos tlen amo kuali porque otikchi nin tlamantli. Timotlaltilanas uan tikkuas tlalpinoli* hasta ijkuak timikis. 15 Nikchiuas te uan siuatl ximokokolikan uan mamokokolikan mokoneuan uan ikone. Ye mitskuaxamanis uan te tikkojkos ikxitolo”.*
16 ToTajtsin Dios okilui siuatl: “Nikchiuas okachi xitlajyoui ijkuak tikinpias mokoneuan uan mitskokos ijkuak nesiskej.* Sapanoua tiknekis tiyetos iuan monamik uan ye mitsnauatis”.
17 Uan toTajtsin Dios okilui Adán:* “Otikchi tlen omitsilui mosiua uan otikkua itlakilo kouitl tlen ne onimitsnauati amo xikkua, motlajtlakol ipan tlali ayakmo okachi tlamochiuas. Chikauak titekipanos para tlali makitemaka tlen tikkuas, ijkon tikchiuas hasta ijkuak timikis. 18 Ipan tlali moskaltis uitstli, amo kuali xiuitl uan te tikkuas tlen moskaltis ipan tlali. 19 Timitonis para tikpias tlen tikkuas.* Ijkon tikchiuas hasta ijkuak timokopas itech tlali porque ika tlali onimitschi. Porque titlalpinoli* uan oksepa timokopas tlalpinoli”.
20 Satepan Adán okitokayoti isiua Eva,* porque ye yetoskia inmama nochtin. 21 ToTajtsin Dios Jehová okinchiuili Adán uan Eva ueueyak intlaken ika inmieuayo yolkamej para mamotlakentikan. 22 Satepan toTajtsin Dios Jehová okijto: “Tlakatl omochi ken tejuan porque kimati tlen kuali uan tlen amo kuali. Axkan, para amo makitilana uan makikua noijki itlakilo kouitl tlen kineskayotia yolilis uan mayolto nochipa...”. 23 Satepan ompa Edén kanin tlakualtsin toTajtsin Dios Jehová okikixti Adán para matlatoka uan makimalui tlali tlen ika okichi. 24 Ompa Edén kanin tlakualtsin toTajtsin Dios okikixti tlakatl uan ik kanin kisa tonaltsin okintlali querubines. Noijki okitlali se espada tlen oxotlatoka uan nochipa omoyaualojtoka.* Non otlatsakuiliaya para amikaj ajsiskia kanin okatka kouitl tlen okineskayotiaya yolilis.
4 Adán omotekak iuan Eva uan opejki moskaltia ijtik Eva se ikonetsin. Ijkuak oneski* Caín, Eva okijto: “Jehová onechpaleui manesi* nokonetsin”. 2 Satepan Eva okipixki okse ikonetsin tlen omotokayoti Abel, ikni Caín.
Abel okinmaluiaya ichkamej* uan Caín otlatokaya. 3 Seki tonal satepan, Caín okitliokoli Jehová seki tlamantli tlen okitokak. 4 Pero Abel okitliokoli seki iyolkauan tlen achto oneskej* iuan inchiauak. Jehová okipakti tlen okichi Abel uan tlen okitliokoli, 5 pero amo okipakti tlen okichi Caín nion tlen okitliokoli. Ikinon Caín fiero okualanki uan omoyolkoko. 6 Jehová okilui Caín: “¿Tleka fiero tikualani uan timoyolkokoua? 7 Tla timoyolkopa uan tikchiua tlen kuali, ne oksepa nimitsselis. Pero tla amo timoyolkopa uan amo tikchiua tlen kuali, tlajtlakoli mitschixtos kanin kajki puerta porque kineki mitsnauatis. ¿Pero te uelis tiknauatis?”.
8 Satepan Caín okilui Abel: “Matiakan tlala”. Ijkuak okatkaj tlala, Caín okimikti ikni. 9 Satepan Jehová okitlajtlani Caín: “¿Kanin kajki mokni Abel?”. Ye okinankili: “Amo nikmati, ¿kox ne nikmaluijtinemi nokni?”. 10 ToTajtsin Dios okilui: “¿Tlen otikchi? ¡Xikkaki! Ieso mokni kajki ipan tlali uan chikauak nechnotsa. 11 Nikchiuas mamitspano tlen amo kuali uan ayakmo tiyetos itech tlali tlen omokamatlapo para konis ieso mokni tlen otiknoki.* 12 Ijkuak titlatokas amo tlamochiuas. Ticholojtinemis uan tinentinemis itech tlaltikpak”. 13 Caín okilui Jehová: “Tlen otechilui nechpanos porque onitlajtlakolchi sapanoua oui uan amo uelis nikxikos. 14 Axkan techkixtijtok itech nin tlali uan ayakmo uelis nimotokis monauak. Nicholojtinemis uan ninentinemis itech tlaltikpak uan tla ikaj niknamikis, nechmiktis”. 15 Ikinon Jehová okilui: “Tla ikaj mitsmiktis, tlajyouis chikome uelta”.
Uan Jehová okitlali se tlamantli para akinmej kitaskiaj Caín amo makimiktikan. 16 Satepan Caín ayakmo okatka ixpan Jehová uan oyajki ochantito tlali Nod, tlen okatka kanin kisa tonaltsin ompa Edén.
17 Caín omotekak iuan isiua uan ijtik isiua opejki moskaltia se ikonetsin uan oneski Enoc. Satepan Caín opejki kichiua se altepetl uan okitokayoti Enoc ijkon ken ikone. 18 Satepan Enoc omochi ipapa Irad, Irad omochi ipapa Mehujael, Mehujael omochi ipapa Metusael uan Metusael omochi ipapa Lamec.
19 Lamec omonamikti inuan ome siuamej. Achto isiua omotokayotiaya Adá uan okse isiua omotokayotiaya Zilá. 20 Adá okipixki se ikonetsin tlen omotokayotiaya Jabal. Jabal achto opejki chanti itech kaltsitsintin* uan okinmiskaltiaya yolkamej. 21 Ikni omotokayotiaya Jubal. Ye achto opejki kitsotsona arpa uan flauta. 22 Zilá okipixki se ikonetsin tlen omotokayotiaya Tubal-Caín. Ye okinchiuaya teposmej ika cobre uan hierro uan ika nonmej teposmej otekipanouayaj. Tubal-Caín okipiaya se ikni siuatl tlen omotokayotiaya Naamá. 23 Lamec okinyektlali ninmej tlajtolmej para Adá uan Zilá, yejuan okatkaj isiuauan:
“Xikkakikan notlajtol, isiuauan Lamec.
Xikkakikan tlen nikijtos:
onikmikti se tlakatl tlen onechkojko,
kema, se telpochtli tlen onechuiteki.*
24 Tla akin kimiktis Caín kitlajyouiltiskej chikome veces,
akin kimiktis Lamec kitlajyouiltiskej setenta y siete veces”.
25 Adán oksepa omotekak iuan isiua uan isiua okipixki se ikone. Eva okitokayoti Set,* porque okijto: “ToTajtsin Dios onechmakak okse nokone ipatka Abel porque Caín okimikti”. 26 Set noijki okipixki se ikone uan okitokayoti Enós. Itech nonmej tonalmej personas opejki kijtouaj itoka Jehová.
5 Nin libro kijtoua tlen okipanok Adán. Tonal* ijkuak toTajtsin Dios okichi Adán, okichi ken ye. 2 Okinchi tlakatl uan siuatl. Ijkuak okinchi, ye okinteochi uan okintokayoti Personas.
3 Ijkuak Adán okipiaya 130 xiuitl, okipixki se ikone tlen okatka ken ye uan okitokayoti Set. 4 Satepan ijkuak Adán okipixki Set, ok oyoltoka 800 xiuitl uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan. 5 Adán oyoltoka 930 xiuitl uan omiki.
6 Ijkuak Set okipiaya 105 xiuitl okipixki Enós. 7 Satepan ijkuak Set okipixki Enós, ok oyoltoka 807 xiuitl uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan. 8 Set oyoltoka 912 xiuitl uan omiki.
9 Ijkuak Enós okipiaya 90 xiuitl okipixki Quenán. 10 Satepan ijkuak Enós okipixki Quenán, ok oyoltoka 815 xiuitl uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan. 11 Enós oyoltoka 905 xiuitl uan omiki.
12 Ijkuak Quenán okipiaya 70 xiuitl okipixki Mahalalel. 13 Satepan ijkuak Quenán okipixki Mahalalel, ok oyoltoka 840 xiuitl uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan. 14 Quenán oyoltoka 910 xiuitl uan omiki.
15 Ijkuak Mahalalel okipiaya 65 xiuitl okipixki Jared. 16 Satepan ijkuak Mahalalel okipixki Jared, ok oyoltoka 830 xiuitl uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan. 17 Mahalalel oyoltoka 895 xiuitl uan omiki.
18 Ijkuak Jared okipiaya 162 xiuitl okipixki Enoc. 19 Satepan ijkuak Jared okipixki Enoc, ok oyoltoka 800 xiuitl uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan. 20 Jared oyoltoka 962 xiuitl uan omiki.
21 Ijkuak Enoc okipiaya 65 xiuitl okipixki Matusalén. 22 Satepan ijkuak Enoc okipixki Matusalén, ok oyoltoka 300 xiuitl uan okichiuaya tlen kineki akin melauak toTajtsin Dios. Uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan. 23 Enoc oyoltoka 365 xiuitl. 24 Enoc okichiuaya tlen kineki akin melauak toTajtsin Dios. Satepan ayakmo ikaj okitak porque toTajtsin Dios okiuikak.*
25 Ijkuak Matusalén okipiaya 187 xiuitl okipixki Lamec. 26 Satepan ijkuak Matusalén okipixki Lamec, ok oyoltoka 782 xiuitl uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan. 27 Matusalén oyoltoka 969 xiuitl uan omiki.
28 Ijkuak Lamec okipiaya 182 xiuitl okipixki se ikone. 29 Okitokayoti Noé* uan okijto: “Jehová okichi ayakmo matlamochiua ikinon moneki titekipanoskej uan chikauak titekitiskej ika tomauan, pero nin konetl kichiuas matimoseuikan”. 30 Satepan ijkuak Lamec okipixki Noé, ok oyoltoka 595 xiuitl uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan. 31 Lamec oyoltoka 777 xiuitl uan omiki.
32 Satepan ijkuak Noé okajxiti 500 xiuitl okinpixki Sem, Cam uan Jafet.
6 Ijkuak tlakamej opejki momiakiliaj itech nochi tlaltikpak uan okinpixkej inmichpochuan, 2 ángeles* opejki kinmitaj inmichpochuan tlakamej okatkaj kuajkualtsitsintin. Ikinon omonamiktijkej san akin iuan okinekej. 3 Uan Jehová okijto: “Amo nikkauilis tlakatl mayolto porque san tlajtlakolchiua, ikinon yoltos san 120 xiuitl”.
4 Ijkuakon nefilim* yokatkaj itech tlaltikpak uan satepan noijki okatkaj. Itech nonmej tonalmej, ángeles omotekayaj inuan inmichpochuan tlakamej uan okinpiayaj inkoneuan. Yejuan okatkaj chijchikauakej uan yiuejkika miakej okinmixmatiayaj.
5 Jehová okitak okachi okichiuayaj tlen amo kuali itech tlaltikpak uan nochipa san okinyoltilanaya tlen amo kuali. 6 Uan Jehová omotekipacho porque okichi tlakatl para mayeto itech tlaltikpak uan sapanoua omoyolkoko. 7 Ikinon Jehová okijto: “Nikinpojpolos itech tlaltikpak akinmej onikinchi, noijki nikinpojpolos yolkamej mansojtsitsintin, yolkamej tlen motilanaj uan yolkamej tlen patlanij iluikak, okachi kuali amo nikinchiuaskia”. 8 Pero Jehová okiseliaya Noé.
9 Nikan kijtoua tlen okichi Noé.
Noé okatka se tlakatl yolkuali. Ye amo okichi tlen amo kuali okichiuayaj akinmej ochantiayaj itech nonmej tonalmej. Noé okichi tlen okinekiaya akin melauak toTajtsin Dios. 10 Satepan Noé okinpixki eyi ikoneuan: Sem, Cam uan Jafet. 11 Akin melauak toTajtsin Dios okitak tlaltikpak oijtlakauik uan san okichiuayaj tlen amo kuali. 12 ToTajtsin Dios okitak tlaltikpak oijtlakauik. Nochtin akinmej itech ochantiayaj okichiuayaj tlen amo kuali.
13 Ijkuakon toTajtsin Dios okilui Noé: “Yonikijto nikpojpolos nochi tlen yoltok, porque itech tlaltikpak san kichiuaj tlen amo kuali. Nikinmiktis uan noijki nikpojpolos nochi tlen onka tlaltikpak. 14 Xikchiua se arca* ika kouitl okotsoyo. Makinpia cuartos uan moneki tiktlalilis alquitrán* ixko uan tlaijtik. 15 Ijkin xikchiua: ik ueyak moneki kipias kanaj 134 metros,* ik patlauak makipia kanaj 22 metros* uan ik uejkapan makipia kanaj 13 metros.* 16 Moneki kipias eyi piso uan desde ikuapak kanaj 45 centímetros ik tlakxitlan moneki kipias se ventana para makalaki tlauili* uan ipuerta arca moneki yetos itech se inakastlan”.
17 “Ne nikchiuas chikauak makiaui para maatemi tlaltikpak. Ijkon pojpoliuis nochi tlen yoltok uan tlen mijyotia itlampa iluikak. Mikis nochi tlen kajki tlaltikpak. 18 Mouan nikchijtok se acuerdo.* Te, motelpochuan, mosiua uan mosiuamonuan moneki nankalakiskej ijtik arca. 19 Noijki moneki tikinkalakis ijtik arca ojome tlatlamantli yolkamej, se okichtli uan se siuatl,* ijkon noijki yoltoskej. 20 Ojome tlatlamantli yolkamej tlen patlanij, ojome tlatlamantli yolkamej mansojtsitsintin uan ojome tlatlamantli yolkamej tlen motilanaj. Yejuan yaskej kanin te tiyetos uan kalakiskej ijtik arca para amo mikiskej. 21 Moneki tikololos uan tikuikas tlatlamantli tlakuali, ijkon te uan yolkamej nankipiaskej tlen nankikuaskej”.
22 Noé okichi nochi tlen toTajtsin Dios okinauati, okichi nochi ijkon ken okilui.
7 Satepan Jehová okilui Noé: “Xikalaki iuan nochi mofamilia ijtik arca, porque onikitak nochtin kichiuaj tlen amo kuali pero te tiyolkuali. 2 Moneki tikinuikas chijchikome tlatlamantli yolkamej chipauakej,* okichtin uan siuamej.* Pero moneki tikinuikas ojome tlatlamantli yolkamej tlen amo chipauakej, se okichtli uan se siuatl.* 3 Noijki moneki tikinuikas chijchikome tlatlamantli yolkamej tlen patlanij iluikak, okichtin uan siuamej. Ijkon inkoneuan amo pojpoliuiskej itech tlaltikpak. 4 Porque san poliui chikome tonal uan nikchiuas makiaui itech tlaltikpak 40 tonal uan 40 youak. Nikpojpolos nochi tlen onikchi uan yoltok, tlen kajki ipan tlaltikpak”. 5 Noé okichi nochi tlen Jehová okinauati.
6 Noé okipiaya 600 xiuitl ijkuak chikauak okiauik uan tlaltikpak oatenki. 7 Ijkuak ayamo okiauiaya, Noé okalak ijtik arca inuan ikoneuan, isiua uan isiuamonuan. 8 Yolkamej chipauakej, yolkamej tlen amo okatkaj chipauakej, yolkamej tlen opatlaniayaj uan nochi tlen molinia ipan tlali, 9 oyajkej kanin okatka Noé uan ojome okalakej ijtik arca, okichtli uan siuatl, ijkon ken toTajtsin Dios okinauati Noé. 10 Chikome tonal satepan opejki chikauak kiaui ipan tlaltikpak.
11 Ijkuak Noé okipiaya seiscientos xiuitl, itech metstli ome,* tonal diecisiete, omokajka nochi atl tlen kajki iluikak uan omotlapojkej nochi puertas tlen okitsakuiliayaj atl tlen kajki iluikak. 12 Chikauak okiauik ipan tlaltikpak 40 tonal uan 40 youak. 13 Non tonal Noé, ikoneuan tlen omotokayotiayaj Sem, Cam, Jafet, isiua uan eyi isiuamonuan okalakej ijtik arca. 14 Yejuan okalakej uan noijki okalakej tlatlamantli yolkamej amo mansojtsitsintin, tlatlamantli yolkamej mansojtsitsintin, tlatlamantli yolkamej tlen katej tlaltikpak uan motilanaj, tlatlamantli yolkamej tlen patlanij, nochtin totomej* uan nochtin yolkamej tlen kinpiaj inmiajasuan.* 15 Nochtin yolkamej tlen oyoltokaj uan omijyotiayaj, oajsiayaj kanin okatka Noé uan okalaktiajkej ojome ijtik arca. 16 Ijkon ken toTajtsin Dios okinauati Noé, okalakej tlatlamantli yolkamej, okichtin uan siuamej. Satepan ijkuak Noé yokatka tlaijtik, Jehová okitsaki puerta.
17 Chikauak okiauik 40 tonal ipan tlaltikpak. Opejki moskaltia atl uan arca opejki yaui ixko atl tlen okatka ipan tlali. 18 Omoskalti atl uan tlaltikpak oatenki, pero arca oyaya ixko atl. 19 Uejkapan omoskalti atl uan opachikej* nochi uejueyij tepemej tlen katej itlampa iluikak. 20 Atl okinpanoui tepemej kanaj chikome metros.*
21 Ikinon nochi tlen oyoltoka ipan tlaltikpak, yolkamej tlen patlanij, yolkamej mansojtsitsintin, yolkamej amo mansojtsitsintin, yolkamej tsikitsitsintin uan nochtin personas omikej. 22 Omiki nochi tlen oyoltoka ipan tlali. 23 ToTajtsin Dios okipojpolo nochi tlen oyoltoka ipan tlali. Okinmikti personas, yolkamej, yolkamej tlen motilanaj uan yolkamej tlen patlanij iluikak, nochtin okinmikti. San omomakixti Noé uan akinmej iuan okatkaj ijtik arca. 24 Tlaltikpak oatentoka 150 tonalmej.
8 Pero toTajtsin Dios amo okilka Noé. Noijki amo okinmilka yolkamej amo mansojtsitsintin uan yolkamej mansojtsitsintin tlen okatkaj ijtik arca. ToTajtsin Dios okichi maejeka itech tlaltikpak uan atl opejki uaki. 2 Ayakmo ouetski atl tlen okatka iluikak uan ipuertas omotsakej, ikinon ayakmo okiauik. 3 Atl tlen okatka tlaltikpak yolik opejki uaki. Opanok 150 tonal uan atl okachi ouaki. 4 Tonal diecisiete, metstli chikome,* arca omokauato inkuapak tepemej tlen katej Ararat. 5 Atl ouaktia chiknaui metstli uan ijkuak opejki metstli majtlaktli,* opejki motaj inkuapak tepemej.
6 Ijkuak opanok 40 tonal, Noé okitlapo ventana tlen okitlalili arca 7 uan okikajka se kakalotl* tlen kiauak opatlantinemiaya uan oksepa omokopaya ijtik arca, ijkon okichi hasta ijkuak ouaki tlali.
8 Satepan Noé noijki okikajka se paloma para kitaskia kox ok okatka miak atl ipan tlaltikpak. 9 Pero paloma amo okajsik kanin moketsaskia porque itech nochi tlaltikpak ok okatka atl. Paloma oksepa omokopki kanin okatka arca uan Noé okimela ima uan okikalaki. 10 Omochixki chikome tonal uan oksepa okikajka paloma. 11 Tiotlak paloma omokopki, ¡Noé okitak itech itenpil* okiualikaya ixijyo olivoskouitl tlen yikin okiteka! Ijkon Noé okimatki youaktiaya atl itech tlaltikpak. 12 Omochixki ok chikome tonal uan oksepa okititlanki paloma pero ayakmo omokopato.
13 Ijkuak Noé okipiaya 601 xiuitl, itech tonal se, itech metstli se,* atl okachi youaktoka. Noé tepitsin okikuatlapo arca uan okitak youaktoka tlali. 14 Uan itech metstli ome,* tonal veintisiete, tlali otlanki ouaki.
15 ToTajtsin Dios okilui Noé: 16 “Xikisa iuan mosiua, motelpochuan uan mosiuamonuan. 17 Noijki mouan xikkixti nochi tlen yoltok, yolkamej tlen patlanij, yolkamej tlen motilanaj uan okseki tlatlamantli yolkamej. Ijkon uelis miakej mochiuaskej ipan tlaltikpak, kinpiaskej inkoneuan uan momiakiliskej”.
18 Ikinon Noé okiski inuan ikoneuan, isiua uan isiuamonuan. 19 Noijki okiski nochi tlen oyoltoka, yolkamej tlen motilanaj uan yolkamej tlen patlanij. Nochi tlen molinia ipan tlaltikpak okistia iuan igrupo. 20 Satepan Noé okichi se altar para Jehová uan ipan okinchichinili* sekimej yolkamej chipauakej uan sekimej yolkamej chipauakej tlen patlanij. 21 Jehová okipakti miak ken omijnekuiaya, ikinon Jehová omokuayejyeko:* “Intlajtlakol personas onikijto ayakmo miak matlamochiua, pero ayakmo oksepa ijkon nikijtos, porque desde telpochmej yejuan kinekij kichiuaskej tlen amo kuali. Ayakmo oksepa ijkon nikpojpolos nochi tlen yoltok. 22 Desde axkan itech tlaltikpak nochipa tlatokaskej uan tlatekiskej. Tlaseseyas uan tlatotonias, seuas uan tonas, tlanesis uan tlayouas”.
9 ToTajtsin Dios okinteochi Noé uan ikoneuan uan okinmilui: “Xikinpiakan namokoneuan, ximomiakilikan uan xiktemitikan tlaltikpak. 2 Nochi tlen yoltok itech tlaltikpak, nochtin yolkamej tlen patlanij iluikak, nochi tlen molinia itech tlali uan michimej tlen katej ijtik mar, ok namechimakasiskej.* Axkan yejuan namomak mokauaj. 3 Uelis nankinkuaskej nochtin yolkamej tlen moliniaj uan yoltokej. Ijkon ken onamechmakak xiuitl para xikkuakan noijki namechinmaka yolkamej. 4 Pero amo xikkuakan nakatl tlen ok kipia estli porque itech estli kajki yolilis. 5 Nikintlajyouiltis nochtin akinmej kinokiskej* namoeso. Tla se yolkatl kinokis* namoeso, non yolkatl moneki kimiktiskej uan tla se tlakatl kinokis ieso ikni, ne niktlajyouiltis. 6 Tla se tlakatl temiktia, noijki kimiktiskej* porque Dios okinchi personas ken ye. 7 Namejuan xikinpiakan namokoneuan, ximomiakilikan, ximochiuakan nanmiakej uan xiktemitikan tlaltikpak”.
8 Satepan toTajtsin Dios okinmilui Noé uan ikoneuan: 9 “Nikchiua se acuerdo namouan, inuan namoxuiuan 10 uan inuan nochtin yolkamej* tlen namouan okiskej. Noijki inuan totomej,* yolkamej mansojtsitsintin uan yolkamej amo mansojtsitsintin. Nochtin yolkamej tlen katej tlaltikpak. 11 Namouan nikchiua nin acuerdo, amo oksepa nikchiuas maatemi tlaltikpak para nikpojpolos nochi tlen yoltok nion para nikijtlakos tlaltikpak”.
12 Satepan toTajtsin Dios noijki okijto: “Nin tlamantli kiteititis nikchijtok se acuerdo namouan uan noijki inuan nochtin yolkamej tlen namouan katej. Nin acuerdo noijki nikchiua inuan akinmej satepan nesiskej.* 13 Niktlalia nokosamalo itech mixtli. Nin kiteititis nikchijtok se acuerdo inuan nochtin tlen chantij tlaltikpak. 14 Ijkuak nikchiuas iluikak mamixtemi uan makiaui, kosamalotl noijki monextis itech mixtli. 15 Nochipa nikilnamiktos acuerdo tlen onikchi namouan uan iuan nochi tlen yoltok. Ayakmo oksepa tlaatemis para pojpoliuis nochi tlen yoltok itech tlaltikpak. 16 Ijkuak kosamalotl motas itech mixtli ne nikitas uan nikilnamikis acuerdo tlen onikchi iuan nochi tlen yoltok itech tlaltikpak”.
17 ToTajtsin Dios oksepa okilui Noé: “Nin tlamantli kiteititia nikchiua se acuerdo iuan nochi tlen yoltok itech tlaltikpak”.
18 Ikoneuan Noé akinmej okiskej ijtik arca, omotokayotiayaj Sem, Cam uan Jafet. Satepan Cam okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Canaán. 19 Yejuan okatkaj eyi ikoneuan Noé uan ompa oualajkej nochtin akinmej opejki chantij tlaltikpak.
20 Noé opejki tekipanoua tlala uan okitokak uva. 21 Ijkuak okonik vino, ouintik uan omoxipetso ijtik ikaltsin.* 22 Cam ipapa Canaán, okitak ipapa oxipetsitoka uan satepan okinmiluito ome ikniuan. 23 Ikinon Sem uan Jafet okikitskijkej se tsotsoli* uan okimotlalilijkej ipan inmiajkoluan uan onejnenkej ik tlakuitlapan hasta okalakej. Oksekan otlachixtokaj para amo kitaskiaj inpapa oxipetsitoka uan okikentijkej.
24 Noé oijsak ijkuak ayakmo ouintitoka uan okimatki tlen okitokti* saiktlami ikone, 25 ye okijto:
“Ne nikuijuikaltia* Canaán.
Mayeto intlakeual* ikniuan”.
26 Uan ok okijto:
“Makiueyichiuakan Jehová, iDios Sem.
Canaán mayeto itlakeual Sem.
27 ToTajtsin Dios makimaka Jafet ueyi itlal
uan machanti itech ikaltsitsinuan Sem.
Canaán noijki mayeto itlakeual”.
28 Satepan ijkuak otlaatenki, Noé ok oyoltoka 350 xiuitl. 29 Noé okajxiti 950 xiuitl uan omiki.
10 Nin tlen okinpanok Sem, Cam uan Jafet, ikoneuan Noé.
Satepan ijkuak ayakmo oatentoka tlaltikpak, okinpixkej inkoneuan. 2 Ikoneuan Jafet omotokayotiayaj Gómer, Magog, Madái, Javán, Tubal, Mesec uan Tirás.
3 Ikoneuan Gómer omotokayotiayaj Askenaz, Rifat uan Togarmá.
4 Ikoneuan Javán omotokayotiayaj Elisá, Tarsis, Kitim uan Dodanim.
5 Inmixuiuan omochantijkej itech islas uan omokajkej inuan akinmej otlajtouayaj ken yejuan, inuan infamilias uan inuan akinmej opouiayaj inmialtepe.
6 Ikoneuan Cam omotokayotiayaj Cus, Mizraim, Put uan Canaán.
7 Ikoneuan Cus omotokayotiayaj Sebá, Havilá, Sabtá, Raamá uan Sabtecá.
Ikoneuan Raamá omotokayotiayaj Seba uan Dedán.
8 Cus noijki okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Nemrod, ye achto tlakatl tlen oueyititoka itech tlaltikpak. 9 Nemrod okimatiaya kinmiktis yolkamej* uan okixnamikiaya Jehová. Ikinon ijkuak ikaj kichiua ken Nemrod, kijtouaj: “Ye ken Nemrod tlen okimatiaya kinmiktis yolkamej uan okixnamikiaya Jehová”. 10 Achto altepemej tlen Nemrod okinnauati okatkaj Babel, Erec, Akkad uan Calné tlen poui itech altepetl Sinar. 11 Satepan oyajki Asiria uan ompa okinchi altepemej Nínive, Rehobot-Ir, Cálah 12 uan Resen. Resen okatka itech ojtli tlen okatka Nínive uan oajsiaya Cálah. Nonmej altepemej okichiuayaj se ueyi altepetl.
13 Mizraim okinpixki ikoneuan tlen omotokayotiayaj Ludim, Anamim, Lehabim, Naftuhim, 14 Patrusim, Casluhim uan Caftorim. Filisteos opouiayaj itech ifamilia Casluhim.
15 Achto ikone Canaán omotokayoti Sidón. Canaán okipixki okse ikone tlen omotokayoti Het, 16 noijki ye okatka inpapa jebuseos, amorreos, guirgaseos, 17 heveos, arqueos, sineos, 18 arvadeos, zemareos uan hamateos. Satepan omoxexelojkej infamilias cananeos. 19 Tlali Canaán opeuaya Sidón uan otlamiaya hasta Guerar tlen kajki ik Gaza. Noijki oajsiaya hasta Sodoma, Gomorra, Admá uan Zeboyim tlen kajki ik Lasa. 20 Yejuan okatkaj ikoneuan Cam. Yejuan okintlalijkej inuan infamilias uan inuan akinmej otlajtouayaj ken yejuan. Noijki okintlalijkej inuan akinmej ochantiayaj itech intlal uan inmialtepe.
21 Sem noijki okinpixki ikoneuan. Ye okatka inuejkatata nochtin ikoneuan Éber. Sem noijki okatka ikni Jafet tlen achto oneski.* 22 Ikoneuan Sem omotokayotiayaj Elam, Asur, Arpaksad, Lud uan Aram.
23 Ikoneuan Aram omotokayotiayaj Uz, Hul, Guéter uan Mas.
24 Arpaksad okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Selá uan Selá okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Éber.
25 Éber okinpixki ome ikoneuan. Achto ikone omotokayotiaya Péleg,* porque itech nonmej tonalmej akinmej ochantiayaj itech tlaltikpak okinxexelojkej. Ikni Péleg omotokayotiaya Joctán.
26 Joctán okinpixki ikoneuan tlen omotokayotiayaj Almodad, Sélef, Hazarmávet, Jérah, 27 Hadoram, Uzal, Diclá, 28 Obal, Abimael, Seba, 29 Ofir, Havilá uan Jobab. Nochtin yejuan okatkaj ikoneuan Joctán.
30 Yejuan omochantijkej ik Mesá hasta tepeyo Sefar ik kanin kisa tonaltsin.
31 Nochtin yejuan okatkaj ikoneuan Sem. Yejuan okintlalijkej inuan infamilias uan inuan akinmej otlajtouayaj ken yejuan. Noijki okintlalijkej inuan akinmej ochantiayaj itech intlal uan inmialtepe.
32 Yejuan okatkaj infamilias ikoneuan Noé, yejuan okintlalijkej inuan infamilias uan inuan inmialtepe. Itech nonmej familias oneskej* nochtin akinmej omochantijkej itech tlaltikpak satepan ijkuak ayakmo oatentoka.
11 Itech nochi tlaltikpak otlajtouayaj san se tlajtoli. 2 Ijkuak personas oyajkej ik kanin kisa tonaltsin, okitakej tlali Sinar okatka se tlamaniktli uan ompa omokajkej. 3 Ijkuakon okimoluijkej: “¡Xiualakan! Tikinchiuaskej ladrillos uan tikinmikxitiskej ijtik tlitl”. Yejuan otekipanojkej ika ladrillo amo ika tetl* uan otlapepechojkej ika alquitrán* amo ika sokitl.* 4 Uan okijtojkej: “Matikmochiuilikan se altepetl uan se torre tlen maajsi hasta iluikak. Ijkon miakej techixmatiskej uan amo timoxexeloskej itech nochi tlaltikpak”.
5 Jehová otemok para kitas altepetl uan okitak torre tlen opejki kichiuaj. 6 Uan Jehová okijto: “Yejuan san se altepetl uan kipiaj san se intlajtol, xikita tlen opejki kichiuaj. Axkan uelis kichiuaskej san tlen yejuan kinekiskej. 7 Matitemokan uan matikinpapatilitij intlajtol para amo mamoajsikamatikan”.* 8 Desde ompa Jehová okinxexelo itech nochi tlaltikpak uan ayakmo okichijkej altepetl. 9 Ikinon non altepetl okitokayotijkej Babel,* porque ompa Jehová okichi ayakmo mamoajsikamatikan ika intlajtol itech nochi tlaltikpak. Desde ompa Jehová okinxexelo nochtin itech nochi tlaltikpak.
10 Nin tlen okipanok Sem.
Satepan ijkuak ayakmo oatentoka tlaltikpak uan opanok ome xiuitl, Sem okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Arpaksad. Ijkuakon Sem okipiaya cien xiuitl. 11 Sem ok oyoltoka 500 xiuitl satepan ijkuak okipixki Arpaksad. Uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan.
12 Ijkuak Arpaksad okipiaya 35 xiuitl, okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Selá. 13 Arpaksad ok oyoltoka 403 xiuitl satepan ijkuak okipixki Selá. Uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan.
14 Ijkuak Selá okipiaya 30 xiuitl, okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Éber. 15 Selá ok oyoltoka 403 xiuitl satepan ijkuak okipixki Éber. Uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan.
16 Ijkuak Éber okipiaya 34 xiuitl, okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Péleg. 17 Éber ok oyoltoka 430 xiuitl satepan ijkuak okipixki Péleg. Uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan.
18 Ijkuak Péleg okipiaya 30 xiuitl, okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Reú. 19 Péleg ok oyoltoka 209 xiuitl satepan ijkuak okipixki Reú. Uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan.
20 Ijkuak Réu okipiaya 32 xiuitl, okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Serug. 21 Réu ok oyoltoka 207 xiuitl satepan ijkuak okipixki Serug. Uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan.
22 Ijkuak Serug okipiaya 30 xiuitl, okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Nacor. 23 Serug ok oyoltoka 200 xiuitl satepan ijkuak okipixki Nacor. Uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan.
24 Ijkuak Nacor okipiaya 29 xiuitl, okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Taré. 25 Nacor ok oyoltoka 119 xiuitl satepan ijkuak okipixki Taré. Uan okinpixki oksekimej itelpochuan uan ichpochuan.
26 Satepan ijkuak Taré okajxiti 70 xiuitl okinpixki Abrán, Nacor uan Harán.
27 Nin tlen okipanok Taré.
Taré okinpixki ikoneuan tlen omotokayotiayaj Abrán, Nacor uan Harán. Harán okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Lot. 28 Harán omiki ijkuak ok oyoltoka ipapa tlen omotokayotiaya Taré. Harán omiki kanin oneski,* itech tlali tlen omotokayotiaya Ur, inmialtepe caldeos. 29 Abrán omonamikti uan Nacor noijki omonamikti. Isiua Abrán omotokayotiaya Sarái uan isiua Nacor omotokayotiaya Milcá. Harán okatka ipapa Milcá, ye okipiaya okse ichpoch tlen omotokayotiaya Iscá. 30 Sarái amo ueli okinpiaya ikoneuan.
31 Taré ayakmo ochantik Ur inmialtepe caldeos uan okiuikak itelpoch tlen omotokayotiaya Abrán. Noijki okiuikak ixui tlen omotokayotiaya Lot, ipapa Lot omotokayotiaya Harán. Taré noijki okiuikak isiuamo tlen omotokayotiaya Sarái, ye okatka isiua Abrán. Yejuan oyajkej iuan Taré ik tlali Canaán uan ijkuak oajsitoj Harán ompa omochantijkej. 32 Taré okajxiti 205 xiuitl uan omiki altepetl Harán.
12 Uan Jehová okilui Abrán: “Xikkajteua moaltepe uan xikinkajteua mofamiliares uan akinmej chantij ikalijtik mopapa uan xio itech altepetl tlen ne nimitsititis. 2 Nikchiuas moxuiuan mayetokan se ueyi altepetl, nimitsteochiuas, nikchiuas maueyitito motoka uan por te nikinteochiuas oksekimej. 3 Ne nikinteochiuas akinmej mitsteochiuaskej uan nikintlajtlakoltis akinmej kinekiskej mamitspano tlen amo kuali. Por te nikinteochiuas nochtin familias itech tlaltikpak”.
4 Abrán oyajki ijkon ken Jehová okilui uan Lot iuan oyajki. Abrán okipiaya 75 xiuitl ijkuak okiski Harán. 5 Oyajki ik tlali Canaán uan okiuikak isiua tlen omotokayotiaya Sarái uan noijki Lot tlen okatka isobrino. Noijki okiuikak nochi tlamantli tlen okinechikojkaj uan noijki okinuikak intlakeualuan tlen okinpiayaj ompa Harán. Ijkuak oajsitoj Canaán, 6 Abrán opanok itlajkotia non altepetl hasta oajsik tlali Siquem, ik ompa okatkaj uejueyij kojmej de Moré. Ijkuakon cananeos ochantiayaj itech non altepetl. 7 Jehová okimonextili Abrán uan okilui: “Nikinmakas moxuiuan nin tlali”. Ijkuakon Abrán okichi se altar kanin Jehová okimonextili. 8 Satepan ye oyajki tepeyo tlen kajki inakastlan Betel uan ompa okitlali ikaltsin, okitlali itlajkotia Betel uan Hai. Betel okatka ik kanin motlatia tonaltsin uan Hai okatka ik kanin kisa tonaltsin. Abrán ompa okichi se altar para Jehová uan opejki kiueyichiua itoka Jehová. 9 Satepan Abrán oyajki ik kanin okatka tlali Négueb uan nouian omokajtinemiaya.
10 Ompa Canaán ayakmo okipiayaj tlen kikuaskej, ikinon Abrán oyajki Egipto para ompa mokalotiskia porque sapanoua otlaapistik. 11 Ijkuak yiajsiskia Egipto, okilui Sarái: “Nimitstlatlaujtia techkaki. Ne kuali nikmati te tikuajkualtsin. 12 Ijkuak egipcios mitsitaskej, nikmati kijtoskej te tinosiua. Satepan nechmiktiskej uan te mitskauiliskej xiyolto. 13 Nimitstlatlaujtia, xikinmilui te tinokni ijkon amo nechmiktiskej uan amo nechpanos tlen amo kuali”.
14 Ijkuak Abrán oajsito Egipto, egipcios okitakej Sarái sapanoua kuajkualtsin omotaya. 15 Príncipes tlen okipaleuiayaj faraón noijki okitakej Sarái uan ixpan faraón opejki kijtouaj ye kuajkualtsin omotaya. Yejuan okiuikakej Sarái ikalijtik faraón. 16 Faraón okipakti Sarái ikinon okipaleui Abrán uan okinmakak ichkamej,* vacas, burros, burras, camellos uan tlakeualmej. 17 Faraón okichi Sarái isiua Abrán, mauia ikalijtik ikinon Jehová okitlajyouilti faraón, ifamilia uan itlakeualuan. 18 Faraón okinotski Abrán uan okilui: “Motlajtlakol nin onechpanok, ¿tleka amo otechilui ye mosiua? 19 ¿Tleka otechilui ye mokni? Iuan yinimonamiktiskia. Nikan kajki mosiua ¡xikuika!”. 20 Faraón okinnauati itlakeualuan makinkixtikan Egipto, Abrán, isiua uan nochi tlen okipiayaj.
13 Abrán okiski Egipto uan oyajki Négueb. Ijkuakon okiuikak nochi tlen okipiaya, iuan oyajki isiua uan noijki Lot. 2 Abrán okinpiaya miakej iyolkauan, plata uan oro. 3 Satepan okiski Négueb uan nouian okiuikatinemiaya ikaltsin hasta oajsito Betel. Oajsito ik Betel uan Hai kanin achto okitlalijka ikaltsin, 4 kanin okichijka altar. Uan ompa okiueyichi itoka Jehová.
5 Lot oyajtinemiaya iuan Abrán, ye noijki okinpiaya ichkamej,* vacas uan kaltsitsintin. 6 Okinpiayaj miakej yolkamej pero tlali kanin ochantiayaj amo ueyi okatka uan ayakmo ueliskia san sekan chantiskiaj. 7 Ikinon akinmej okinmaluiayaj iyolkauan Abrán fiero omokualanijkej inuan akinmej okinmaluiayaj iyolkauan Lot. (Ijkuakon cananeos uan perizitas ochantiayaj itech non altepetl). 8 Ikinon Abrán okilui Lot: “Tejuan tiknimej, nimitstlatlaujtia amo matimokualanikan. Noijki amo moneki mamokualanikan akinmej kinmaluiaj toyolkauan. 9 Nimitstlatlaujtia matimoxelokan, uelis timochantis san kanin tiknekis itech nin altepetl. Tla te tias ik moopochma, ne nias ik moyekma. Pero tla te tias ik moyekma, ne nias ik moopochma”. 10 Lot otlachixki uan okitak nochi tlali tlen okatka Jordán hasta Zóar. Okitak ompa okatka miak atl, ijkon ken kanin Jehová kualtsin otlachijchi uan ken tlali Egipto. Ijkon okatka ijkuak Jehová ayamo okipojpolouaya Sodoma uan Gomorra. 11 Lot okipejpenki nochi tlali tlen okatka Jordán. Ye ochantito ik kanin kisa tonaltsin uan ayakmo san sekan oyajtinemiayaj. 12 Abrán ochantito Canaán, pero Lot ochantito ik altepemej itech tlali Jordán. Satepan okitlali ikaltsin ik Sodoma. 13 Pero akinmej ochantiayaj Sodoma okichiuayaj tlen amo kuali uan fiero otlajtlakolchiuayaj ixpan Jehová.
14 Satepan ijkuak Lot uan Abrán omoxelojkej, Jehová okilui Abrán: “Desde kanin tika, nimitstlatlaujtia xitlachia ik norte, ik sur, ik kanin kisa tonaltsin uan ik kanin motlatia. 15 Nochi tlali tlen tikita nimitsmakas uan noijki nikinmakas moxuiuan uan nochipa yetos namoaxka. 16 Nikchiuas xikinpia miakej moxuiuan ijkon ken xali tlen onka tlaltikpak. Amikaj uelis kinpouas moxuiuan ijkon ken amikaj ueli kipoua xali. 17 Xio xikixmatiti nin tlali porque nimitsmakas”. 18 Ikinon Abrán oyajki uan ochantiaya itech kaltsitsintin. Satepan oajsito kanin okatkaj uejueyij kojmej de Mamré ompa Hebrón. Ompa omochanti uan okichi se altar para Jehová.
14 Ijkuak tekiua Amrafel otlanauatiaya Sinar, tekiua Arioc otlanauatiaya Elasar, tekiua Kedorlaomer otlanauatiaya Elam uan tekiua Tidal otlanauatiaya Goyim, 2 ijkuakon yejuan okichijkej guerra iuan tekiua Bera tlen otlanauatiaya Sodoma, tekiua Birsá tlen otlanauatiaya Gomorra, tekiua Sinab tlen otlanauatiaya Admá, tekiua Seméber tlen otlanauatiaya Zeboyim uan tekiua tlen otlanauatiaya Bela noso Zóar. 3 Nochtin yejuan okinnechikojkej insoldados ixtlauak* Sidim, kanin axkan kajki mar Salado.*
4 Yokipiayaj 12 xiuitl okitekichiuilijtokaj Kedorlaomer, pero itech xiuitl 13 okixnamikej. 5 Itech xiuitl 14, Kedorlaomer uan tekiuajkej tlen iuan okatkaj, oyajkej uan okintlanilijkej infamilia refaím ompa Asterot-Carnaim, infamilia zuzim okintlanilijkej ompa Cam uan infamilia emim okintlanilijkej ompa Savé-Quiryataim. 6 Noijki okintlanilijkej infamilia horeos itech tepemej tlen katej Seír hasta El-Parán, tlen kajki ik kanin tlauaki. 7 Satepan omokopkej uan oajsitoj En-Mispat noso Cadés. Okimoaxkatijkej intlal amalequitas uan noijki okintlanilijkej amorreos tlen ochantiayaj Hazazón-Tamar.
8 Tekiua tlen otlanauatiaya Sodoma oyajki ixtlauak Sidim. Noijki oyajki tekiua tlen otlanauatiaya Gomorra, tekiua tlen otlanauatiaya Admá, tekiua tlen otlanauatiaya Zeboyim uan tekiua tlen otlanauatiaya Bela noso Zóar. Ompa omotekpankej* para momijmiktiskiaj inuan ninmej tekiuajkej: 9 tekiua Kedorlaomer tlen otlanauatiaya Elam, tekiua Tidal tlen otlanauatiaya Goyim, tekiua Amrafel tlen otlanauatiaya Sinar uan tekiua Arioc tlen otlanauatiaya Elasar. Naui tekiuajkej momijmiktiskiaj inuan makuili tekiuajkej. 10 Itech ixtlauak Sidim okatkaj miakej tekochmej tlen okipiayaj alquitrán.* Ijkuak tekiuajkej tlen otlanauatiayaj Sodoma uan Gomorra okinekiayaj choloskej, ouetsitoj inmijtik tekochmej uan oksekimej ocholojkej tepeyo. 11 Akinmej otlatlankej okimoaxkatijkej intlakual uan nochi tlen okipiayaj akinmej ochantiayaj Sodoma uan Gomorra. 12 Noijki okiuikakej Lot isobrino Abrán, porque ochantiaya Sodoma, okiuikakej nochi tlen okipiaya uan omokopkej.
13 Satepan, se tlakatl tlen ocholo okitato Abrán* uan okilui nochi tlen opanok. Ijkuakon Abrán ochantiaya kanin okatkaj uejueyij kojmej tlen iaxkauan Mamré, ye okatka amorreo, ikniuan omotokayotiayaj Escol uan Aner. Yejuan omopaleuiayaj iuan Abrán. 14 Ijkuak Abrán okimatki okiuikakej isobrino, okinnechiko 318 itlakeualuan tlen oneskej* ikalijtik, yejuan okimatiayaj temiktiskej. Abrán okinkuitlapantokak akinmej okiuikakej isobrino hasta altepetl Dan. 15 Ijkuak otlayouak Abrán okinxexelo itlakeualuan, ye uan itlakeualuan otemiktijkej uan otlatlankej. Abrán okinkuitlapantokak akinmej okiuikakej isobrino hasta Hobá tlen kajki ik inorte Damasco. 16 Okinkixtili nochi tlen okiuikakej, okimakixti Lot uan oksepa okimakak tlen okatka iaxka. Abrán okinmakixti siuamej uan noijki oksekimej tlen okinuikakej.
17 Abrán omokopki ijkuak okitlanili Kedorlaomer uan oksekimej tekiuajkej tlen inuan omopaleuiaya. Ijkuakon tekiua tlen otlanauatiaya Sodoma, oyajki okinamikito Abrán ixtlauak Savé noso tlen noijki motokayotia ixtlauak Tekiua. 18 Uan Melquisedec tekiua tlen otlanauatiaya Salem okikixti pan uan vino. Ye okatka iteopixki toTajtsin Dios tlen Ueyititok.
19 Ye okiteochi Abrán uan okijto:
“¡ToTajtsin Dios tlen Ueyititok akin okichi iluikak uan tlaltikpak,
makiteochiua Abrán!
20 ¡Makiueyichiuakan toTajtsin Dios tlen Ueyititok,
ye okichi xikintlanili akinmej omitstlajyouiltijkej!”.
Uan Abrahán okimakak Melquisedec se majtlaktli parte nochi tlen okiualikak.
21 Satepan tekiua tlen otlanauatiaya Sodoma okilui Abrán: “Techinmaka personas pero xikmokaui tlen otikualikak”. 22 Pero Abrán okilui tekiua: “Nikijtoua* ixpan Jehová, toTajtsin Dios tlen Ueyititok akin okichi iluikak uan tlaltikpak, 23 amo nikselis itlaj tlen moaxka nion se hilo nion tlen ika kilpiaj se kaktli.* Ijkon amo tikijtos nikpia miak tlamantli porque te otechmakak. 24 San nikselis tlen yokikuajkej notlakeualuan. Pero xikinkauili Aner, Escol uan Mamré tlen nouan oyajkej makimokauikan tlen okitlankej”.
15 Satepan ijkuak opanok nochi non tlamantli, Jehová itlaj okinextili Abrán uan okilui: “Abrán amo ximomojti, ne nimoescudo.* Ne sapanoua nimitsteochiuas”. 2 Pero Abrán okinankili: “NoTeko Jehová tejuatsin tiUeyititok, ¿ken techteochiuas? Ne ayamo nikinpia nokoneuan uan nochi tlen nikpia kimokauis Eliezer, se tlakatl tlen uits Damasco”. 3 Abrán noijki okijto: “Tejuatsin ayamo tikchiua manikinpia nokoneuan uan se notlakeual kimokauis tlen nikpia”. 4 Pero Jehová okilui: “Tlen tikpia amo kimokauis non tlakatl, kimokauis mokone”.
5 Satepan toTajtsin Dios okilui Abrán makisa uan okilui: “Nimitstlatlaujtia xiajkotlachia iluikak uan xikinpoua sitlalimej, ¿kox uelis tikinpouas?”. Uan okilui: “Tikinpias sapanoua miakej moxuiuan, ijkon ken sitlalimej tlen katej iluikak”. 6 Abrán okineltokak Jehová ikinon ye okitak Abrán okatka yolkuali. 7 Uan okijto: “Ne niJehová, onimitskixti Ur inmialtepe caldeos para nimitsmakas nin tlali”. 8 Pero Abrán okitlajtlani: “NoTeko Jehová tejuatsin tiUeyititok, ¿ken uelis nikmatis melauak yetos noaxka nin tlali?”. 9 ToTajtsin Dios okilui: “Techpejpenili se vaca tlen kipia eyi xiuitl, se tentso tlen kipia eyi xiuitl, se ichka* tlen kipia eyi xiuitl, se paloma uan se palomajkonetl”. 10 Abrán okinmikti nonmej yolkamej uan okintlajkoteki, pero amo okintlajkoteki totomej.* Okintlali tlatlajko yolkamej uan tlanakastlan okintlali ok tlatlajko yolkamej. 11 Tsojpilomej opejki motlaliaj inpan yolkamej pero Abrán okinmojtiaya.
12 Ijkuak yimotlatiskia tonaltsin, Abrán sapanoua okochki* uan ipan fiero otlayouak. 13 Ijkuakon toTajtsin Dios okilui Abrán: “Moneki tikmatis moxuiuan chantiskej itech se tlali tlen amo inmiaxka. Ompa kintekipanoltiskej uan kintlajyouiltiskej 400 xiuitl. 14 Pero ne niktlajyouiltis altepetl kanin yetoskej tlakeualmej. Satepan moxuiuan kisaskej uan kiuikaskej miak tlamantli. 15 Tipakis uan timikis ijkuak yitikpias miak xiuitl. Uan mitstokaskej ken mouejkatatajuan. 16 Pero inmixuiuan* moxuiuan ualmokopaskej, porque ayamo ajsi tonal ijkuak nikintlajyouiltis amorreos”.
17 Ijkuak omotlati tonaltsin uan sapanoua otlayouak, oualmonexti se horno tlen opopokaya uan se tlitl opanok intlajkotia yolkamej tlen Abrán okintlajkoteka. 18 Non tonal Jehová okichi se acuerdo iuan Abrán ijkuak okilui: “Nikinmakas moxuiuan nin tlali, desde kanin kajki aueyatl* ompa Egipto hasta aueyatl Éufrates. 19 Nimitsmakas intlal quenitas, intlal quenizitas, intlal cadmonitas, 20 intlal hititas, intlal perizitas, intlal refaím, 21 intlal amorreos, intlal cananeos, intlal guirgaseos uan intlal jebuseos”.
16 Sarái isiua Abrán, amo okinpiaya ikoneuan. Ye okipiaya se itlakeual egipcia tlen omotokayotiaya Agar. 2 Ikinon Sarái okilui Abrán: “¡Nimitstlatlaujtia techkaki! Jehová amo nechkauilia manikinpia nokoneuan. Nimitstlatlaujtia, ximoteka iuan notlakeual porque tla ye kipias se konetl, non konetl nikitas ken noaxka”. Abrán okichi tlen okilui Sarái. 3 Ijkuak Abrán yochantitoka majtlaktli xiuitl tlali Canaán, Sarái okimaktili itlakeual Agar para noijki mayeto isiua. 4 Abrán omotekak iuan Agar uan ijtik opejki moskaltia ikonetsin. Pero ijkuak Agar okimatki kipiaskia ikonetsin, ayakmo okitlakaitaya* Sarái.
5 Ijkuak ijkon opanok, Sarái okilui Abrán: “Motlajtlakol ye nechtlajyouiltijtok. Ne onimitsmaktili notlakeual pero ijkuak ye okimatki kipiaskia ikone, ayakmo onechtlakaitak.* Jehová makijto akin motlapololtijtok”. 6 Abrán okilui Sarái: “Te tiknauatia motlakeual, xikchiuili san tlen te tiknekis”. Ikinon Sarái okitlajyouilti Agar uan ye ocholo.
7 Satepan iángel Jehová okajsik Agar kanin tlauaki, inakastlan se ameyali, itech ojtli tlen ajsi hasta tlali tlen itoka Sur. 8 Uan okilui: “Agar itlakeual Sarái, ¿kanin tiuits uan kanin tio?”. Agar okinankili: “Nikcholilijtok Sarái”. 9 Iángel Jehová okilui: “Ximokopa iuan Sarái, xiyeto tiyolyamanki uan xiktlakamati”.* 10 Satepan iángel Jehová okilui: “Nikchiuas xikinpia miakej moxuiuan, tikinpias sapanoua miakej uan amo uelis kinpouaskej”. 11 Uan iángel Jehová noijki okilui: “Moijtik moskaltijtok se konetl uan yetos se chokotsin. Moneki tiktokayotis Ismael* porque Jehová okikak timoyolkokoua. 12 Ye yetos ken se burro tlen amo ueli kimansojtiliaj.* Kinmixnamikis nochtin uan nochtin kixnamikiskej. Ye amo chantis* inuan ikniuan”.
13 Agar okiueyichi itoka Jehová, akin iuan omotlapouijtoka uan okilui: “Tejuatsin se Dios tlen nochi tikita”. Ye ijkon okijto porque omokuayejyeko:* “¿Melauak nikan onikitak toTajtsin Dios tlen nechita?”. 14 Ikinon non atekochtli tlen kajki intlajkotia Cadés uan Bered, okitokayotijkej Beer-Lahái-Roí.* 15 Satepan Agar okipixki se ikone Abrán uan Abrán okitokayoti Ismael. 16 Abrán okipiaya 86 xiuitl ijkuak Agar okipixki Ismael.
17 Ijkuak Abrán okipiaya 99 xiuitl, Jehová okimonextili uan okilui: “Ne niDios akin kipia nochi chikaualis, xinemi itech noojuiuan uan nochipa xikteititi amitlaj motlajtlakol. 2 Nikchiuas tlen otimokajkej uan nikchiuas xikinpia miakej, sapanoua miakej moxuiuan”.
3 Ijkuakon Abrán omoixtlapacho tlalpan uan toTajtsin Dios ok iuan omotlapoui uan okilui: 4 “Mouan onikchi se acuerdo uan te melauak tiyetos inpapa miakej altepemej. 5 Ayakmo timotokayotis Abrán.* Motoka yetos Abrahán* porque nikchiuas xiyeto inpapa miakej altepemej. 6 Nikchiuas xikinpia miakej, sapanoua miakej moxuiuan. Motech kisaskej altepemej uan sekimej moxuiuan yetoskej tekiuajkej”.
7 “Ne nikchiuas tlen yotimokajkej uan noijki ijkon nikchiuas inuan moxuiuan tlen nestiaskej.* Nin acuerdo nochipa yetos para maniyeto moDios uan inDios moxuiuan. 8 Nimitsmakas te uan noijki moxuiuan nochi tlali Canaán, tlali kanin te otichantiaya maski amo moaltepe. Nochipa yetos namoaxka uan ne niyetos inDios moxuiuan”.
9 ToTajtsin Dios noijki okilui Abrahán: “Moneki tikchiuas tlen yotimokajkej, moneki tikchiuas te uan moxuiuan tlen nestiaskej. 10 Nin acuerdo tlen namouan nikchiua, moneki tikchiuas te uan noijki moxuiuan. Moneki nankinkuaximiliskej intlakayo* nochtin tlakamej tlen katej namouan. 11 Moneki nankikuaximaskej namotlakayo,* non kiteititis namouan onikchi se acuerdo. 12 Nochtin konemej tlen nesiskej* mokalijtik, moneki kinkuaximiliskej intlakayo* ijkuak kipiaskej chikueyi tonal oneskej.* Noijki moneki nankikuaximiliskej itlakayo* konetl noso tlakatl akin amo yetos namoxui tlen nankikouiliskej akin uits itech okse altepetl. Moneki ijkon nankinchiuiliskej akinmej nestiaskej. 13 Nochtin tlakamej tlen oneskej mokalijtik uan akinmej otikinko, moneki kinkuaximiliskej intlakayo. Marca tlen mokauas itech namotlakayo, kiteititis mouan onikchi se acuerdo tlen nochipa yetos. 14 Tla se tlakatl ayamo kikuaximiliaj itlakayo* uan amo kineki makikuaximilikan itlakayo, moneki kimiktiskej.* Porque amo okichi ken otimokajkej”.
15 Satepan toTajtsin Dios okilui Abrahán: “Mosiua ayakmo moneki tiknotsas Sarái,* porque itoka yetos Sara.* 16 Ne nikteochiuas uan nikchiuas makipia se mokone. Nikteochiuas uan itech kisaskej altepemej uan sekimej ixuiuan yetoskej tekiuajkej”. 17 Ijkuakon Abrahán omoixtlapacho tlalpan, opejki uetska uan okimolui: “¿Kox uelis kipias ikone se tlakatl tlen yikipia 100 xiuitl? ¿Uelis Sara se siuatl tlen yikipia 90 xiuitl kipias se ikonetsin?”.
18 Ikinon Abrahán okilui akin melauak toTajtsin Dios: “¡Nimitstlatlaujtia xikteochiua Ismael!”. 19 Pero toTajtsin Dios okijto: “Mosiua Sara melauak kipias se mokone uan moneki tiktokayotis Isaac.* Ika Isaac nikchiuas tlen onikijto, noacuerdo kipaleuis ye uan nochipa kinpaleuis ixuiuan. 20 Ne nikteochiuas Ismael porque onikkak tlen otechtlajtlanili. Nikchiuas makinpia ikoneuan uan sapanoua mamomiakilikan. Itech kisaskej 12 tlayekankej uan nikchiuas mayeto se ueyi altepetl. 21 Pero noacuerdo nikchiuas iuan Isaac, mokone tlen Sara kipias kanaj ipan se xiuitl itech ninmej tonalmej”.
22 ToTajtsin Dios oyajki ijkuak otlanki omotlapoui iuan Abrahán. 23 Satepan Abrahán okinnechiko nochtin tlakamej tlen oneskej ikalijtik, nochtin tlakamej tlen okinko uan noijki Ismael. Okinnechiko nochtin tlakamej tlen iuan ochantiayaj uan non tonal okinkuaximili intlakayo.* Okichi ijkon ken toTajtsin Dios okinauati. 24 Abrahán okipiaya 99 xiuitl ijkuak okikuaximilijkej itlakayo.* 25 Uan ikone tlen omotokayotiaya Ismael okikuaximilijkej itlakayo ijkuak okipiaya 13 xiuitl. 26 Non tonal Abrahán uan Ismael okinkuaximilijkej intlakayo.* 27 Noijki okinkuaximilijkej intlakayo nochtin tlakamej tlen oneskej ikalijtik uan akinmej okinkouilijkej akin uits itech okse altepetl.
18 Satepan Jehová okimonextili Abrahán intlajkotia uejueyij kojmej de Mamré. Non hora fiero otlatotoniaya uan Abrahán okatka* ikaltempa. 2 Ijkuak ontlachixki, okinmitak amo uejka omoketokaj eyi tlakamej. Ye san niman okisteuak okinselito uan omoixtlapacho tlalpan. 3 Satepan okijto: “Jehová, nimitstlatlaujtia amo san xikpanoui ikalijtik motlakeual tla techselia. 4 Nitlanauatis makiualikakan seki atl para manamechikxipajpakakan. Satepan uelis nanmoseuiskej itlampa kouitl. 5 Namejuan onanualajkej kanin chanti namotlakeual, axkan techkauilikan manamechualikili tlen nankikuaskej* para ximoyolchikauakan. Satepan uelis nanyaskej”. Yejuan okiluijkej: “Kuali, xikchiua nochi tlen otikijto”.
6 Abrahán san niman okitemoto Sara kanin okatka ikaltsin uan okilui: “Xiknelojtikisa kanaj 12 kilos* harina tlen okachi kuechtik uan xikchiua seki pan”. 7 Satepan Abrahán omotlalo* kanin okatkaj iyolkauan uan okipejpenki se kuali toro tlen omoskaltijtoka, tlen okipiaya selik inakayo. Uan okimakak itlakeual uan ye san niman okiyektlalito. 8 Satepan ijkuak yokiyektlalijkaj nakatl okintlamakak uan noijki okinmakak mantequilla uan leche. Yejuan okatkaj itlampa kouitl uan Abrahán omoketoka innakastlan ijkuak yejuan otlakuajtokaj.
9 Yejuan okitlajtlanijkej: “¿Kanin kajki mosiua Sara?”. Abrahán okinmilui: “Kanin kajki nokaltsin”. 10 Se de nonmej tlakamej okijto: “Niualmokopas ipan se xiuitl kanaj itech ninmej tonalmej uan mosiua Sara kipias se ikone. Ikuitlapan tlakatl okatka ikaltsin Sara uan ye otlakaktoka ikaltempa”. 11 Ijkuak ijkon opanok, Abrahán uan Sara yokipiayaj miak xiuitl. Yopanoka ijkuak Sara uelis kinpiaskia ikoneuan.* 12 Ikinon Sara opejki ichtaka uetska uan okijtouaya: “Ne yonikokoxkatik* uan noijki noteko, ¿melauak nikpias se nokonetsin?”. 13 Uan Jehová okilui Abrahán: “¿Tleka Sara ouetskak? ¿Tleka okijto amo uelis kipias se ikone porque yokokoxkatik?* 14 ¿Onka itlaj tlen Jehová amo uelis kichiuas? Niualmokopas ipan se xiuitl kanaj itech ninmej tonalmej uan Sara kipias se ikone”. 15 Pero Sara omomojti uan okijto: “¡Amo, amo oniuetskak!”. Uan ye* okijto: “Kema otiuetskak”.
16 Satepan tlakamej omoketskej para yaskej. Ijkuak Abrahán okinkajkauato, yejuan ontlachixkej tlakxitlan ik kanin kajki Sodoma. 17 Uan Jehová okijto: “Nikiluis Abrahán tlen nikchiuas. 18 Ixuiuan Abrahán yetoskej se ueyi altepetl tlen ueyititos uan por ye nikinteochiuas nochi altepemej tlen katej tlaltikpak. 19 Ne onikpejpenki para makinnauati ikoneuan uan nochtin ixuiuan makitokakan iojui Jehová para makichiuakan tlen moneki uan kuali. Ijkon ne Jehová, nikchiuas tlen onikilui Abrahán”.
20 Jehová okijto: “Onikkak miakej kijtouaj fiero tlajtlakolchiuaj akinmej chantij Sodoma uan Gomorra. 21 Ne nitemos uan nikitas kox neli tlen kijtouaj uan kox neli fiero tlajtlakolchijtokej. Uan tla amo ijkon, nikmatiti”.
22 Satepan nonmej tlakamej oyajkej Sodoma pero Jehová omoka iuan Abrahán. 23 Abrahán omotoki inauak uan okilui: “¿Melauak tikinmiktis yolkualmej inuan akinmej amo yolkualmej? 24 Matikijtokan itech altepetl katej 50 akinmej yolkualmej. ¿Maski ijkon nochtin tikinmiktis? ¿Amo tikintlapojpoluis akinmej ompa chantij porque ompa katej 50 akinmej yolkualmej? 25 ¡Tejuatsin amo keman ijkon tikchiuaskia, amo tikmiktis akin yolkuali iuan akin amo yolkuali! ¡Tejuatsin amo tiktekauilis akin yolkuali makipano ijkon ken akin amo yolkuali! Tejuatsin amo keman ijkon tikchiuaskia. Tejuatsin tiJuez itech nochi tlaltikpak ikinon amo keman tikchiuaskia tlen amo kuali”. 26 Ijkuakon Jehová okilui: “Nikintlapojpoluis nochtin akinmej chantij Sodoma tla ompa nikinmajsis 50 akinmej yolkualmej”. 27 Pero Abrahán okinankili: “Ne san nitlalpinoli* uan nitlikonextli, nimitstlatlaujtia Jehová ok techkauili manitlajto. 28 Pero matikijtokan ok poliuij makuili para yetoskej cincuenta akinmej yolkualmej. ¿Tikpojpolos nochi altepetl porque poliuij makuili?”. Uan toTajtsin Dios okinankili: “Amo nikpojpolos tla nikinmajsis cuarenta y cinco akinmej yolkualmej”.
29 Abrahán oksepa okitlajtlani: “¿Uan tla katej san 40 akinmej yolkualmej?”. Ye okinankili: “Amo nikpojpolos tla katej 40 akinmej yolkualmej”. 30 Abrahán oksepa okilui: “Jehová amo xikualani pero techkauili ok manitlajto. ¿Uan tla tikinmajsis san 30 akinmej yolkualmej?”. Ye okinankili: “Amo nikpojpolos tla nikinmajsis 30 akinmej yolkualmej”. 31 Abrahán oksepa okilui: “Nimitstlatlaujtia Jehová ok techkauili manitlajto. ¿Uan tla katej san 20 akinmej yolkualmej?”. ToTajtsin Dios okinankili: “Amo nikpojpolos tla katej 20 akinmej yolkualmej”. 32 Saiktlami Abrahán okijto: “Jehová amo xikualani. Pero nimitstlatlaujtia techkauili san okse uelta manitlajto. ¿Uan tla tikinmajsis san majtlaktli akinmej yolkualmej?”. Ye okinankili: “Amo nikpojpolos tla nikinmajsis majtlaktli akinmej yolkualmej”. 33 Jehová oyajki ijkuak otlanki omotlapouijkej uan Abrahán omokopki ichan.
19 Tiotlak, ome ángeles oajsitoj Sodoma uan Lot okatka* ik ipuerta altepetl. Ijkuak Lot okinmitak oajsitoj, omoketski para kinselis uan satepan omoixtlapacho tlalpan. 2 Uan okinmilui: “Notekouan, namechtlatlaujtia matiakan nokalijtik. Nin youak xikochikan nokalijtik uan nitlanauatis manamechikxipajpakakan. Mostla uelis kualkan* nanmeuaskej uan nanyaskej”. Pero yejuan okiluijkej: “Amo, tlasojkamati. Timokauaskej ipan ojtli”. 3 Pero Lot miak uelta okintlatlaujti ikinon yejuan oyajkej ikalijtik. Satepan okintlakualchiuili, okikxiti pan tlen amo okipiaya levadura uan yejuan otlakuajkej.
4 Ijkuak ayamo okochiayaj, nochtin tlakamej tlen ochantiayaj Sodoma, telpochmej uan hasta akinmej yokokoxkatikej* okiyaualojkej ikalijtik Lot. 5 Okinotskej Lot uan okiluijkej: “¿Kanin katej tlakamej tlen oajsikoj mokalijtik nin youak? ¡Xikinkixti para inuan timotekaskej!”.
6 Lot okiski pero okitsaki ipuerta. 7 Ijkuakon okinmilui: “Nokniuan namechtlatlaujtia, amo xikchiuakan tlen sapanoua amo kuali. 8 Nikinpia ome nochpochuan tlen ayamo motekaj iuan se tlakatl. Namechtlatlaujtia techkauilikan manamechinualikili uan xikintoktikan* tlen nankinekiskej. Pero amitlaj xikintoktikan ninmej tlakamej porque yejuan omokalotikoj nokalijtik uan moneki nikinmaluis”. 9 Pero yejuan okiluijkej: “¡Amo techtsakuili!”. Uan satepan okijtojkej: “Moselti nikan tika uan nikan amo moaltepe, ¿tleka techiluia tlen moneki tikchiuaskej? Axkan te okachi timitstlajyouiltiskej”. Yejuan okitopejkej Lot uan okinekiayaj kitlamotlaskej ipuerta. 10 Tlakamej tlen okatkaj tlaijtik okikixtijkej inma uan okitilankej Lot. Yejuan okikalakijkej uan okitsakej puerta. 11 Uan okichijkej ayakmo matlachiakan tlakamej tlen okatkaj kaltempa, ijkon okinpanok telpochmej uan hasta akinmej yokokoxkatikej. Yejuan osotlauakej porque amo okajsiayaj puerta.
12 Tlakamej tlen okatkaj tlaijtik iuan Lot, okijtojkej: “¿Tikinpia oksekimej mofamiliares itech nin altepetl? ¡Xikinnechiko nochtin mofamiliares, momonuan, motelpochuan, mochpochuan uan xikinuika! 13 Tikpojpoloskej nin altepetl, porque Jehová yokikak miakej chikauak kijtouaj amo kinpaktia tlen nikan kichiuaj. Ikinon Jehová otechualtitlanki matikpojpolokij altepetl”. 14 Lot omotlapouito inuan imonuan, nonmej tlakamej monamiktiskiaj inuan ichpochuan. Lot miak uelta okinmilui: “¡Tiauij! ¡Jehová kipojpolos nin altepetl, xicholokan!”. Pero yejuan omokuayejyekojkej* san omauiltijtoka.
15 Ijkuak yotlanestoka, ángeles san niman opejki kiluiaj Lot: “¡Ximotlalo,* xikuika mosiua uan ome mochpochuan. Ijkon amo timikis ijkuak pojpoliuis altepetl porque kichiuaj tlen amo kuali!”. 16 Lot ok ouejkajtoka, pero Jehová okiknomatki ikinon tlakamej okimatilankej, noijki okimatilankej isiua uan ome ichpochuan uan okinuikakej. 17 Ijkuak okiskej, se tlakatl tlen inuan oyaya okijto: “¡Ximotlalo tla tikneki tiyoltos! ¡Amo xitlachia tlakuitlapan uan amo kanaj ximoketsa! ¡Xicholo kanin tepeyo para amo timikis!”.
18 Pero Lot okinmilui: “¡Amo Jehová, nimitstlatlaujtia ompa amo! 19 Nikmati yotikteititi tikselia nin motlakeual. Techititijtok techtlasojtla uan amo techkaua porque otechmakixti. Pero amo uelis nias tepeyo porque nimomojtia itlaj manimochiua uan manimiki. 20 Amo uejka kajki se altepetsintli, nimitstlatlaujtia techkauili ompa manicholo. Non altepetl amo ueyi uan ijkon amo nimikis”. 21 Ikinon ye okilui: “Kema, nikchiuas tlen techtlajtlanilijtok uan amo nikpojpolos non altepetl. 22 ¡San niman xicholo, porque amo uelis itlaj nikchiuas tla ayamo ompa tiajsi!”. Ikinon non altepetl omotokayoti Zóar.*
23 Yokiska tonaltsin ijkuak Lot oajsito Zóar. 24 Jehová okichi mauetsi tlitl uan azufre ipan Sodoma uan Gomorra. Non ouala iluikak uan Jehová ijkon okichi. 25 Ijkon toTajtsin Dios okinpojpolo nonmej altepemej, okinpojpolo nochi altepemej tlen okatkaj itech non ixtlauak,* noijki akinmej ompa ochantiayaj uan plantas. 26 Pero isiua Lot ikuitlapan oualaya uan opejki tlachia ik tlakuitlapan. Ijkuakon icuerpo omokopki istatl.*
27 Abrahán san kualkan omejki uan oyajki kanin omoketska uan omotlapouijka iuan Jehová. 28 Ijkuak otlachixki tlakxitlan ik kanin okatka Sodoma, Gomorra uan nochi ixtlauak, okitak itech tlali oualkisaya miak poktli uan amitlaj omotaya. Non poktli okatka ken poktli tlen kisa itech se horno. 29 ToTajtsin Dios amo okilka tlen Abrahán okilui. Ikinon ijkuak okinpojpolo altepemej tlen okatkaj ixtlauak, okikixti Lot itech nonmej altepemej kanin ochantitoka.
30 Satepan Lot omomojti chantis Zóar ikinon okiski uan oyajki ochantito tepeyo iuan ome ichpochuan. Ompa opejki chanti ijtik se cueva iuan ome ichpochuan. 31 Ichpoch Lot tlen achto oneski* okilui ikni: “Topapa yokokoxkatik* uan itech nin altepetl amo onka nion se tlakatl tlen uelis iuan timotekaskej, ijkon ken kichiuaj itech nochi tlaltikpak. 32 Matikmakakan vino topapa uan iuan matimotekakan, ijkon uelis tikinpiaskej ikoneuan”.
33 Non youak okiuintijkej inpapa ika vino. Satepan ichpoch Lot tlen achto oneski okalak kanin ye okatka uan iuan omotekak. Pero Lot amo okimachili ijkuak ichpoch omotekak nion ijkuak omejki. 34 Mostlatika ichpoch Lot tlen achto oneski okilui ikni: “Yala youak ne onimotekak iuan topapa. Nin youak oksepa matikmakakan vino, satepan te tikajsiti uan iuan timotekas. Ijkon uelis tikinpiaskej ikoneuan”. 35 Non youak oksepa okiuintijkej inpapa ika vino. Satepan ichpoch Lot tlen okachi tsikitsin okajsito uan iuan omotekak. Pero Lot amo okimachili ijkuak ichpoch omotekak nion ijkuak omejki. 36 Uan inmijtik ome ichpochmej opejki moskaltiaj ikoneuan Lot. 37 Ichpoch tlen achto oneski okipixki se chokotsin tlen okitokayoti Moab. Ye inpapa akinmej axkan kinmiluiaj moabitas. 38 Okse ichpoch noijki okipixki se chokotsin tlen okitokayoti Ben-Ammí. Ye inpapa akinmej axkan kinmiluiaj ammonitas.
20 Abrahán oyajki tlali Négueb uan ochantito ik Cadés uan altepetl Sur. Ijkuak ochantitoka Guerar, 2 Abrahán okijtouaya Sara okatka ikni. Ikinon Abimélec akin otlanauatiaya Guerar, otlanauati makitemotij Sara uan makiuikilikan. 3 Satepan ijkuak yiyouak, toTajtsin Dios okimonextili Abimélec ijkuak otejtemik uan okilui: “Timikis porque otitlanauati mamitsualikilikan se siuatl tlen yomonamikti”. 4 Pero Abimélec amo omotekak* iuan Sara. Ikinon Abimélec okijto: “Jehová, ¿tikpojpolos se altepetl tlen amitlaj itlajtlakol? 5 Abrahán onechilui Sara ikni uan Sara noijki okijto Abrahán ikni. Amo oniknekiaya nikchiuas tlen amo kuali uan amo onikmatiaya ijkon onikchijtoka”. 6 Ijkuak Abimélec otemiktoka, akin melauak toTajtsin Dios okilui: “Ne nikmatok amo otiknekiaya tikchiuas tlen amo kuali. Ikinon amo onimitskauili noixpan xitlajtlakolchiua uan amo onimitskauili iuan ximoteka. 7 Oksepa xikmaka Abrahán isiua porque non tlakatl profeta. Ye mopatka motlatlaujtis uan te ok tiyoltos. Pero tla amo tikmakas isiua, te uan akinmej mouan chantij nanmikiskej”.
8 Abimélec san kualkan* omejki, okinnotski itlakeualuan uan okinmilui nochi tlen opanok. Yejuan omomojtijkej miak. 9 Abimélec okinotski Abrahán uan okilui: “¿Tleka otechtokti* nin tlamantli amo kuali? ¿Tleka tiktekauiliskia ne uan akinmej nikinnauatia fiero matitlajtlakolchiuakan? ¿Kox itlaj onimitstokti?* Sapanoua amo kuali tlen otechtokti”. 10 Abimélec noijki okilui Abrahán: “¿Tleka ijkon otikchi?”. 11 Abrahán okinankili: “Onimokuayejyeko:* ‘Akinmej nikan chantij amo kitlakaitaj* toTajtsin Dios, nechmiktiskej porque kinekiskej nechkixtiliskej nosiua’. 12 Ye melauak nokni, porque tikpiaj san se topapa pero tlatlamantli tomama. Uan axkan ye noijki nosiua. 13 Ikinon ijkuak toTajtsin Dios onechnauati manikisa ikalijtik nopapa uan maniajtinemi, ne onikilui Sara: ‘San kanin tiaskej xikijto te tinokni, ijkon techititis melauak techtlasojtla’”.
14 Satepan Abimélec otlanauati makinualikakan ichkamej,* vacas, tlakeualmej uan okinmakak Abrahán. Noijki oksepa okimakak isiua. 15 Abimélec noijki okijto: “Uelis timochantis notlal uan uelis tikpejpenas san kanin tiknekis”. 16 Abimélec noijki okilui Sara: “Nikmaka mokni 11 kilos uan tlajko* plata. Ijkon nochtin tlen mouan katej, kitaskej amo otikchi tlen amo kuali uan tichipauak. Amikaj uelis mitstlajtlakolmamaltis”. 17 Abrahán opejki kitlatlaujtia akin melauak toTajtsin Dios uan toTajtsin Dios okipajti Abimélec, isiua uan itlakeualuan uan opejki kinpiaj inkoneuan. 18 Jehová okichijka nochtin siuamej tlen okatkaj ikalijtik Abimélec, amo makinpiakan inkoneuan porque Abimélec okiuikak Sara isiua Abrahán.
21 Jehová okiteochi Sara ijkon ken okijtojka uan Jehová okichi tlen okiluijka. 2 Ijtik Sara opejki moskaltia ikonetsin uan okipixki se ikone Abrahán, maski Abrahán yokokoxkatika.* Konetl oneski* ijkuak toTajtsin Dios okiluijka Abrahán. 3 Abrahán okitokayoti Isaac konetsintli tlen Sara okipixki. 4 Ijkuak Isaac yokipiaya chikueyi tonal, Abrahán okikuaximili itlakayo* ijkon ken toTajtsin Dios okinauati. 5 Abrahán okipiaya 100 xiuitl ijkuak Isaac oneski. 6 Uan Sara okijto: “ToTajtsin Dios okichi maniuetska porque nipaki uan nochtin akinmej kikakiskej nouan pakiskej”.* 7 Sara noijki okijto: “¿Akin mokuayejyekoskia* Sara isiua Abrahán kichichitiskia se konetl? Pero onikpixki se ikone Abrahán maski ye yokokoxkatik”.*
8 Satepan chokotsin omoskalti uan ayakmo okichichitijkej. Abrahán okichi se ueyi iluitl ijkuak ayakmo okichichitijkej Isaac. 9 Pero Sara okitaya ikone Agar tlen okipixki iuan Abrahán, okipinauiaya Isaac. 10 Ikinon Sara okilui Abrahán: “¡Xikilui tlakeuali uan ikone mayakan! Ikone non tlakeuali amo noijki kimokauis tlen tikkajteuilis nokone Isaac”. 11 Pero Abrahán amo okipakti tlen Sara okijto itech ikone.* 12 Satepan toTajtsin Dios okilui Abrahán: “Amo mamitskualani tlen Sara okijto itech mokone uan motlakeual. Xikkakili porque ika Isaac tikinpias moxuiuan. 13 Pero itech ikone motlakeual noijki nikchiuas makisa se altepetl porque ye noijki mokone”.
14 Abrahán omejki san kualkan,* okitilanki pan uan se kuetlaxtekomatl tlen okipiaya atl uan okimakak Agar. Ye okiajkolmamalti nochi non tlamantli uan satepan okititlanki uejka iuan ikone. Ijkuakon ye oyajki uan san onentinemiaya kanin tlauaki ompa Beer-Seba. 15 Satepan atl tlen okipiaya kuetlaxtekomatl otlanki uan Agar okitope telpochtli itlampa se kouitl tsikitsin. 16 Satepan ye ok onejnenki uan iselti omotlali tepitsin uejka porque okijtouaya: “Amo nikneki nikitas ken mikis nokone”. Ikinon tepitsin uejka omotlali uan opejki tlauelchoka.
17 Ijkuakon toTajtsin Dios okikak telpochtli uan desde iluikak iángel toTajtsin Dios okinotski Agar uan okilui: “¿Agar tlen mitspanoua? Amo ximomojti porque toTajtsin Dios okikak motelpoch. 18 Ximoketsa, xikpaleui mameua uan xikitskijto porque nikchiuas ye mayeto se ueyi altepetl”. 19 ToTajtsin Dios okixtlapo Agar uan ye okitak se atekochtli. Ikinon Agar oyajki kanin okatka atekochtli, okitemiti kuetlaxtekomatl uan okiamakak ikone. 20 Ijkuak telpochtli omoskaltijtiaj, toTajtsin Dios okimalui. Ismael ochantik kanin tlauaki uan satepan ye opejki kinejneki* arco. 21 Ye oyajki ochantito kanin tlauaki ompa Parán uan imama okitemoli se isiua itech tlali Egipto.
22 Ijkuakon Abimélec okiuikak Ficol, akin okinyekanaya isoldados uan omotlapouito iuan Abrahán. Abimélec okilui Abrahán: “ToTajtsin Dios nochipa mitspaleuia. 23 Nikan ixpan toTajtsin Dios techilui* amo techkajkayauas, noijki amo tikinkajkayauas nokoneuan nion noxuiuan. Noijki techilui amo keman techkauas* nion tikinkauas akinmej chantij itech nin tlali kanin tichantitok, ijkon ken ne amo keman onimitska”. 24 Abrahán okilui: “Ijkon nikchiuas”.
25 Abrahán okilui Abimélec itlakeualuan okikuilijkej se iatekoch. 26 Abimélec okinankili: “Amo nikmati akin ijkon okichi. Te amitlaj otikijtouaya uan yikin axkan onikmatki”. 27 Ijkuak ijkon okikak, Abrahán okinmakak Abimélec ichkamej* uan vacas. Uan yejuan ome okichijkej se acuerdo. 28 Ijkuak Abrahán okinxelo chikome borregaskonemej, 29 Abimélec okitlajtlani: “¿Tleka otikinxelo chikome borregaskonemej?”. 30 Abrahán okilui: “Moneki tikinselis ninmej chikome borregaskonemej tlen nimitsinmakatok. Non kiteititis ne onikichkuak nin atekochtli”. 31 Ikinon kanin yejuan okatkaj, Abrahán okitokayoti Beer-Seba, porque ompa omokajkej kichiuaskej tlen okijtojkej.* 32 Ikinon ompa Beer-Seba okichijkej se acuerdo. Satepan Abimélec omokopki intlal filisteos iuan Ficol, ye okinyekanaya isoldados. 33 Satepan Abrahán okitokak ompa Beer-Seba se tamariscokouitl, ompa omotlatlaujti uan okiueyichi itoka Jehová, toTajtsin Dios tlen nochipa yoltok. 34 Uan Abrahán miak xiuitl omoka intlal filisteos.
22 Ijkuak opanok nochi non tlamantli, akin melauak toTajtsin Dios okiyejyeko Abrahán. Okilui: “¡Abrahán!”. Uan Abrahán okinankili: “¡Nikan nika!”. 2 Ijkuakon toTajtsin Dios okilui: “Nimitstlatlaujtia, xikuika mokone, san se mokone tlen tikpia, Isaac akin tiktlasojtla miak uan xiuiaj tlali Moria. Uan ipan tepetl tlen ne nimitsiluis, xiktemaka ken se tetliokolil tlen kichichinouaj”.*
3 Abrahán san kualkan* omejki, okipejpechti iburro uan okinnotski ome itlakeualuan para iuan mayakan uan noijki Isaac. Noijki okitlajtlapanki kouitl para kichichinoskia* tetliokolil. Satepan oyajki kanin okilui akin melauak toTajtsin Dios. 4 Ipan eyi tonal Abrahán ontlachixki uan okitak kanin omonekiaya ajsiti. 5 Ijkuakon Abrahán okinmilui itlakeualuan: “Nikan ximokauakan iuan burro uan ne nio iuan nokone tikueyichiuatiuij toTajtsin Dios, satepan tiualmokopaskej”.
6 Ikinon Abrahán okikitski kouitl para ika kichichinoskia tetliokolil uan okimamalti Isaac. Abrahán okiuikak tlitl, noijki se cuchillo uan oyajkej. 7 Isaac okilui Abrahán: “¡Nopapa!”. Ye okinankili: “¡Techilui nokone!”. Isaac okilui: “Tikpiaj tlitl uan kouitl pero ¿kanin kajki ichka* para tikchichinoskej?”.* 8 Uan Abrahán okinankili: “Nokone, toTajtsin Dios kitemakas ichka para tikchichinoskej”. Uan ok onejnenkej.
9 Satepan yejuan oajsitoj kanin akin melauak toTajtsin Dios okilui Abrahán. Ompa okichi se altar uan ipan okitlali kouitl. Satepan okikxilpi uan okimailpi Isaac uan okitlali ipan kouitl tlen okatka ipan altar. 10 Satepan Abrahán okikitski cuchillo para kimiktis ikone. 11 Pero iángel Jehová okinotski Abrahán desde iluikak uan okilui: “¡Abrahán! ¡Abrahán!”. Ye okinankili: “¡Nikan nika!”. 12 ToTajtsin Dios okijto ika iángel: “Amo xikmikti telpochtli, amitlaj xiktokti.* Axkan nikmati techtlakamati* porque sapanoua techtlakaita, ikinon techmakaskia san se mokone tlen tikpia”. 13 Abrahán ontlachixki uan okitak amo uejka okatka se ichka* tlen omotsikojkej ikuakonuan itech imamayo se kouitl tsikitsin. Ye oyajki, okikitski ichka uan okitemakak ken se tetliokolil tlen kichichinouaj uan ayakmo okitemakak ikone. 14 Kanin okatkaj Abrahán okitokayoti Jehová-Yiré.* Ikinon axkan ok kijtouaj: “Itech itepe Jehová, ye kitemakas tlen monekis”.
15 Desde iluikak iángel Jehová oksepa okinotski Abrahán 16 uan okijto: “Nin tlen Jehová kijtoua: ‘Porque otikchi non tlamantli uan amo otikijto amo techmakas san ye se mokone, ijkon ken ne melauak niDios, nikijtoua* 17 ne melauak nimitsteochiuas uan melauak nikinmiakilis moxuiuan, ijkon ken sitlalimej tlen katej iluikak uan xali tlen kajki itempa mar. Noijki moxuiuan kimoaxkatiskej inmialtepe akinmej kinkokoliskej. 18 Ika moxuiuan nikinteochiuas* nochi altepemej tlen katej tlaltikpak porque te otikkak tlen onikijto’”.
19 Satepan Abrahán omokopki kanin okatkaj itlakeualuan uan san sekan omokopkej Beer-Seba. Uan Abrahán ok ochantik Beer-Seba.
20 Satepan okiluijkej Abrahán: “Milcá isiua mokni Nacor okinpixki ikoneuan. 21 Achto ikone itoka Uz, okse ikone itoka Buz uan okse ikone itoka Quemuel, Quemuel okatka ipapa Aram. 22 Milcá noijki okinpixki Késed, Hazó, Pildás, Jidlaf uan Betuel”. 23 Betuel okatka ipapa Rebeca. Milcá isiua Nacor okinpixki chikueyi ikoneuan. Nacor okatka ikni Abrahán. 24 Uan okse isiua Nacor omotokayotiaya Reumá uan ye okinpixki ninmej ikoneuan: Tébah, Gaham, Tahas uan Maacá.
23 Sara okajxiti 127 xiuitl, nochi non xiuitl ye oyoltoka. 2 Sara omiki Quiryat-Arbá tlen kajki Hebrón itech tlali Canaán. Uan Abrahán opejki choka uan moyolkokoua porque omiki Sara. 3 Ijkuakon Abrahán okikajte icuerpo isiua para uelis motlapouiskia inuan ikoneuan Het. Abrahán okinmilui: 4 “Amo nikan noaltepe uan san namouan nikan onichantiko. Itech namotlal techmakakan kanin nitetokas, ijkon ompa uelis niktokas nosiua”. 5 Uan ikoneuan Het okiluijkej Abrahán: 6 “Toteko techkaki. ToTajtsin Dios te omitspejpenki para xitlayekana. Xiktoka mosiua kanin okachi kuali tikitas. Maski yiteaxka, amikaj kijtos amo uelis ompa tiktokas mosiua”.
7 Ikinon Abrahán omoketski uan omotolo* inmixpan akinmej ompa okatkaj, ikoneuan Het, 8 uan okinmilui: “Tla namejuan kuali nankitaj nantechkauiliskej maniktoka nosiua, techkakikan: xikiluikan Efrón ikone Zóhar 9 manechnemakilti icueva tlen kajki Macpelá uan kajki kanin tlami itlal. Techkauilikan namoixpan maniktlaxtlauili ika plata tlen ipati cueva. Ijkon nikpias kanin nitetokas”.
10 Efrón okatka* inuan ikoneuan Het. Ikinon inmixpan yejuan uan inmixpan nochtin akinmej okalakiayaj ik ipuerta ialtepe, Efrón tlen okatka hitita, okinankili Abrahán: 11 “¡Amo, noteko! Techkaki. Amo san nimitsmakas cueva, noijki nimitsmakas tlali tlen ipan kajki. Inmixpan ninmej tlakamej tlen katej noaltepe nimitsmaka. Ompa xiktoka mosiua”. 12 Ijkuakon Abrahán omotolo inmixpan akinmej ompa okatkaj 13 uan inmixpan nochtin okilui Efrón: “Tla kuali tikita, techkaki. Nimitstlaxtlauilis nochi tlen ipati tlali. Xikseli plata para uelis ompa niktokas nosiua”.
14 Uan Efrón okinankili Abrahán: 15 “Noteko techkaki. Nin tlali ipati kanaj naui kilos uan tlajko* plata, pero para te uan ne non amo ipati. Xiuia uan xiktoka mosiua”. 16 Abrahán okikak tlen okilui Efrón uan okitamachiuili plata tlen okilui inmixpan ikoneuan Het. Okitamachi kanaj naui kilos uan tlajko plata, ijkon ken otlatamachiuayaj tlasemankej. 17 Ijkon omoteititi itlal Efrón tlen okatka Macpelá ixpan Mamré, tlali, cueva uan nochi kojmej tlen okatkaj itech non tlali, omochi 18 iaxka Abrahán. Ye okiko inmixpan ikoneuan Het uan inmixpan akinmej okalakiayaj ik ipuerta altepetl. 19 Satepan Abrahán okitokato isiua ijtik cueva tlen okatka itech tlali Macpelá, ixpan Mamré tlen okatka Hebrón, itech tlali Canaán. 20 Ikinon tlali uan cueva ayakmo okatka inmiaxka ikoneuan Het, porque omochi iaxka Abrahán para ompa tetokaskia.
24 Abrahán yokokoxkatika* uan Jehová nochipa okiteochi. 2 Se tonal Abrahán omotlapoui iuan itlakeual tlen yokipiaya miak xiuitl otekipanouaya ikalijtik. Non tlakeuali okimaluiaya nochi tlen okipiaya Abrahán uan Abrahán okilui: “Nimitstlatlaujtia xiktlali moma itlampa nomets.* 3 Nikneki techilui* ixpan Jehová, toTajtsin Dios ompa iluikak uan noijki nikan tlaltikpak, amo tiktemolis nokone para iuan monamiktis, se inmichpoch cananeos tlen inmiaxka altepetl kanin nichantitok. 4 Okachi kuali, xio noaltepe uan xikpejpena se inmichpoch nofamiliares para mayeto isiua nokone Isaac”.
5 Pero tlakeuali okitlajtlani: “¿Tlen nikchiuas tla ichpochtli amo kinekis nouan uits itech nin tlali? ¿Tikneki manikuika mokone itech altepetl kanin otikiski?”. 6 Abrahán okinankili: “Ompa amo moneki tikuikas nokone. 7 Jehová, toTajtsin Dios tlen kajki iluikak, okichi manikisa ikalijtik nopapa uan intlal nofamiliares. Ye nouan omotlapoui uan okijto:* ‘Nikinmakas nin tlali moxuiuan’. ToTajtsin Dios kiualtitlanis iángel para mitsyekanas uan tikajsis isiua nokone itech non tlali. 8 Pero tla ichpochtli amo kinekis mouan uits, ayakmo monekis tikchiuas tlen nimitsiluijtok. Pero ompa amo xikuika nokone”. 9 Ijkuakon tlakeuali okitlali ima itlampa imets Abrahán uan okilui* kichiuaskia nochi tlen ye okilui.
10 Satepan tlakeuali okinuikak majtlaktli camellos tlen okatkaj iaxkauan Abrahán uan tlatlamantli tetliokolil tlen Abrahán okititlanki. Uan oyajki altepetl Nacor tlen kajki Mesopotamia. 11 Ijkuak oajsito, omoketski para mamoseuikan camellos inakastlan se atekochtli tlen okatka ik kiauak altepetl. Ijkuakon yitiotlakiskia uan yiajsiskia hora ijkuak siuamej atlakuiskiaj. 12 Tlakeuali omotlatlaujti: “Jehová iDios noteko Abrahán, nimitstlatlaujtia, kuali makisa nochi tlen axkan nikchiuas. Xikititi noteko Abrahán tiktlasojtla uan amo keman tikkauas. 13 Nikan nika inakastlan se atekochtli uan inmichpochuan tlakamej tlen chantij itech nin altepetl atlakuikiuij. 14 Niktlatlaujtis se ichpochtli makitemoui komitl para niatlis uan tla ye nechiluis maniatli uan noijki nechiluis kinmakas atl camellos, nikmatis ye otikpejpenili motlakeual Isaac. Noijki ijkon nikmatis otikteititi tiktlasojtla noteko uan amo keman tikkaua”.
15 Ijkuak ok omotlatlaujtijtoka, oualkiski itech altepetl se ichpochtli tlen omotokayotiaya Rebeca, ye okiuikaya ipan iajkol se komitl. Ipapa Rebeca omotokayotiaya Betuel, imama Betuel omotokayotiaya Milcá, ye okatka isiua Nacor uan Nacor okatka ikni Abrahán. 16 Ye sapanoua kuajkualtsin omotaya uan ayamo omotekaya iuan se tlakatl. Ye otemok kanin okatka atekochtli, okitemiti komitl uan oksepa otlejkok. 17 Tlakeuali san niman omotlalo* okajsito ichpochtli uan okilui: “Nimitstlatlaujtia techmaka seki atl tlen tikuika ijtik komitl”. 18 Uan ye okinankili: “Xiatli noteko”. San niman okitemoui komitl tlen okiuikaya ipan iajkol uan okikitskilijtoka para ye maatli. 19 Ijkuak otlanki okimakak atl, Rebeca okilui tlakeuali: “Noijki nikkixtis atl para maatlikan mocamellos hasta maixuikan”.* 20 San niman okikopki atl kanin oatliayaj yolkamej uan omotlatlalo* okikixtito atl ijtik atekochtli. Ijkon okikixti atl para maatlikan nochtin camellos. 21 Ijkuak Rebeca okikixtijtoka atl, tlakatl amitlaj okijto pero okitoka. Omotlajtlachialti uan omokuayejyeko* kox Jehová yokipaleuijka makichiua tlen okinauatijkej.
22 Ijkuak camellos otlanki oatlikej, tlakatl okimakak Rebeca se anillo de oro tlen okimotlaliliayaj itech inyekatsol, non anillo okipiaya kanaj chikuase gramos.* Noijki okimakak ome pulseras de oro, tlen okipiayaj ciento catorce gramos.* 23 Uan okitlajtlani: “Nimitstlatlaujtia techilui, ¿akin mopapa? ¿Onka kanin timokalotiskej ikalijtik mopapa nin youak?”. 24 Rebeca okinankili: “Nopapa Betuel, Betuel inkone Milcá uan Nacor”. 25 Noijki okilui: “Tikpiaj kanin uelis nanmokauaskej nin youak. Noijki tikpiaj sakatl uan miak tlakuali tlen uelis kikuaskej yolkamej”. 26 Tlakatl omotlankuaketski uan omoixtlapacho ixpan Jehová. 27 Satepan okijto: “Makiueyichiuakan Jehová, iDios noteko Abrahán, porque kiteititijtok melauak kitlasojtla uan amo kikaua noteko. Jehová onechyekanki uan oniajsiko inkalijtik ikniuan noteko”.
28 Uan ichpochtli omotlalo uan okiluito imama uan ifamilia nochi tlen opanok. 29 Rebeca okipiaya se ikni tlen omotokayotiaya Labán. Ye omotlalo okitato tlakatl tlen okatka kiauak inakastlan atekochtli. 30 Ijkon okichi porque okitak Rebeca okimotlalili anillo uan pulseras. Noijki okikak Rebeca okijto: “Ijkon onechilui non tlakatl”. Ikinon okajsito non tlakatl tlen ok okatka inuan icamellos inakastlan atekochtli. 31 San niman okilui: “Te omitsteochi Jehová, xiuiki. ¿Tleka ok tika kiauak? Yonitlanauati matlayektlalikan kalijtik uan noijki kanin mokauaskej camellos”. 32 Tlakatl okalak kalijtik uan ye* okinkixtili mekatl tlen okipiayaj camellos, okinmakak sakatl uan tlakuali. Noijki okiuikak atl para kikxipajpakas tlakeuali uan noijki tlakamej tlen iuan oyayaj. 33 Ijkuak okitlatekilijkej, tlakatl okijto: “Nikneki namouan nimotlapouis uan satepan nitlakuas”. Labán okilui: “Xitlajto”.
34 Ijkuakon ye okijto: “Ne niitlakeual Abrahán. 35 Jehová sapanoua yokiteochi noteko. Ye yokimakak miak tlamantli, okinmakak ichkamej,* vacas, camellos, burros, plata, oro uan tlakeualmej. 36 Uan Sara isiua noteko, okipixki se konetl maski ye yokokoxkatika* uan noteko kimakas ikone nochi tlen kipia. 37 Noteko okinek manikijto* nikchiuas tlen onechilui. Ye okijto: ‘Amo tiktemolis nokone para iuan monamiktis, se inmichpoch cananeos tlen inmiaxka tlali kanin nichantitok. 38 Moneki tias ikalijtik nopapa uan kanin kajki nofamilia, ompa moneki tikpejpenas se isiua nokone’. 39 Pero ne onikilui noteko: ‘¿Tlen nikchiuas tla ichpochtli amo kinekis nouan uits?’. 40 Uan ye onechilui: ‘Jehová akin niktekichiuilijtok mouan kititlanis se iángel uan kichiuas nochi kuali makisa kanin tias. Kanin kajki ikalijtik nopapa uan kanin katej nofamiliares ompa moneki tikpejpenilis se isiua nokone. 41 Tla tias kanin kajki nofamilia uan yejuan amo kinekij mitsmakaskej ichpochtli, te ayakmo monekis tikchiuas tlen otikijto’”.*
42 “Axkan ijkuak oniajsito kanin kajki atekochtli, onimotlatlaujti: ‘Jehová iDios noteko, tla techpaleuis nikan kanin oniuala, 43 xikchiua mamochiua tlen nimitstlajtlanilis. Nika inakastlan se atekochtli, ijkuak kikixtiki atl se ichpochtli ne nikiluis: “Nimitstlatlaujtia techmaka seki atl tlen tikuika ijtik komitl”. 44 Tla ye nechiluis uelis niatlis uan noijki kikixtis atl para maatlikan nocamellos, nikmatis tejuatsin Jehová otikpejpenki non ichpochtli para mayeto isiua ikone noteko’”.
45 “Ijkuak ok ichtaka onimotlatlaujtijtoka, Rebeca oualkiski itech altepetl uan ipan iajkol okiualikaya se komitl. Ye oyajki kanin okatka atekochtli uan opejki kikixtia atl. Ijkuakon onikilui: ‘Nimitstlatlaujtia techmaka atl para niatlis’. 46 Ye san niman okitemoui komitl tlen okiuikaya ipan iajkol uan onechilui: ‘Xiatli uan noijki nikinualikilis atl mocamellosʼ. Ikinon oniatlik uan ye noijki okinuikili atl camellos. 47 Satepan oniktlajtlani: ‘¿Akin mopapa?ʼ. Ye onechnankili: ‘Nopapa Betuel, Betuel ikone Milcá uan Nacorʼ. Ijkuakon oniktlalili anillo itech iyekatsol uan pulseras onikintlalili itech imauan. 48 Satepan onimotlankuaketski uan onimoixtlapacho ixpan Jehová uan onikueyichi Jehová iDios noteko Abrahán. Ye onechyekanki itech ojtli tlen omonekiaya nias, para maniajsiki kanin kajki ixui* ikni noteko, para nikuikilis itelpoch. 49 Axkan techiluikan kox nankinekij nankiteititiskej melauak nankitlasojtlaj uan amo nankikauaj noteko. Tla amo nankinekij ijkon nankichiuaskej, techiluikan para nikitas tlen nikchiuas”.
50 Ijkuakon Labán uan Betuel okijtojkej: “Nochi nin kichijtok Jehová ikinon tejuan amo uelis timitsiluiskej kema noso amo. 51 Nikan kajki Rebeca, xikuika uan mamochiua isiua ikone moteko, ijkon ken Jehová yokijto”. 52 Ijkuak itlakeual Abrahán ijkon okikak, omoixtlapacho ixpan Jehová. 53 Tlakeuali opejki kikixtia seki tlamantli de oro, plata uan tlakemitl uan okimakak Rebeca. Noijki okimakak ikni Rebeca uan imama seki tetliokolil patio. 54 Satepan ye uan tlakamej tlen iuan okatkaj, otlakuajkej uan non youak ompa omokajkej.
Mostlatika ijkuak omejki, okijto: “Techkauilikan manimokopa kanin kajki noteko”. 55 Pero ikni ichpochtli uan imama okijtojkej: “Xikkauili ichpochtli touan mamokaua ok majtlaktli tonal. Satepan uelis nanyaskej”. 56 Pero ye okinmilui: “Amo techiluikan manimochia porque Jehová yokichi kuali makisa tlen onikchiuako. Techkauilikan manio uan manimokopa kanin kajki noteko”. 57 Yejuan okiluijkej: “Matiknotsakan ichpochtli uan ye matiktlajtlanikan”. 58 Ijkuakon okinotskej Rebeca uan okitlajtlanijkej: “¿Tikneki tias iuan nin tlakatl?”. Ye okinmilui: “Kema, nikneki nias”.
59 Ikinon okikauilijkej Rebeca iuan siuatl tlen okichichiti,* mayakan iuan itlakeual Abrahán uan tlakamej tlen iuan oyayaj. 60 Okiteochijkej Rebeca uan okiluijkej: “Tokni, xikinpia sapanoua miakej mokoneuan uan moxuiuan makimoaxkatikan inmialtepe akinmej kinkokoliaj”. 61 Ijkuakon Rebeca uan siuamej tlen okipaleuiayaj omoyektlalijkej, otlejkokej ipan camellos uan oyajkej iuan tlakatl. Tlakatl oyajki uan okiuikak Rebeca.
62 Isaac okatka itech ojtli tlen ajsi Beer-Lahái-Roí uan omokopki porque ochantiaya tlali Négueb. 63 Ijkuak yotlapoyatoka onejnentoka tlala uan omokuayejyekojtoka.* ¡Ijkuak ontlachixki okinmitak oualayaj seki camellos! 64 Rebeca noijki ontlachixki uan okitak Isaac. Rebeca oyaya ipan camello uan san niman otemotikiski. 65 Uan okitlajtlani tlakeuali: “¿Akin tlakatl tlen technamiktiuits ik tlala?”. Tlakeuali okinankili: “Ye noteko”. Ikinon Rebeca omokuatlakenti ika se tsotsoli.* 66 Tlakeuali okilui Isaac nochi tlen okichi. 67 Satepan Isaac okiuikak Rebeca kanin okatka ikaltsin Sara. Ijkon Rebeca omochi isiua. Isaac opejki kitlasojtla Rebeca uan ayakmo omoyolkoko porque omiki imama.
25 Abrahán oksepa omonamikti uan isiua omotokayotiaya Queturá. 2 Satepan Queturá okinpixki ninmej ikoneuan: Zimrán, Jocsán, Medán, Madián, Isbac uan Súah.
3 Jocsán okinpixki ikoneuan tlen omotokayotiayaj Seba uan Dedán.
Ikoneuan Dedán omotokayotiayaj Asurim, Letusim uan Leumim.
4 Ikoneuan Madián omotokayotiayaj Efá, Éfer, Hanok, Abidá uan Eldaá.
Nochtin yejuan okatkaj ikoneuan Queturá.
5 Satepan Abrahán okimakak Isaac nochi tlen okipiaya. 6 Pero ikoneuan tlen okinpixki inuan oksekimej isiuauan okintliokoli seki tlamantli. Satepan ijkuak Abrahán ok oyoltoka, okintitlanki ikoneuan ik kanin kisa tonaltsin, itech tlali Oriente. Okintitlanki uejka para amo machantikan iuan Isaac. 7 Abrahán okajxiti 175 xiuitl. 8 Abrahán saiktlami omijyoti uan omiki. Ye miak xiuitl oyoltoka, opaki uan okitokakej ijkon ken iuejkatatajuan.* 9 Isaac uan Ismael okitokakej inpapa ijtik cueva tlen kajki Macpelá itech itlala Efrón, ixpan Mamré. Efrón ikone Zóhar tlen okatka hitita. 10 Non tlali Abrahán okinkouili ikoneuan Het. Ompa okitokakej Abrahán inauak Sara. 11 Satepan ijkuak omiki Abrahán, toTajtsin Dios ok okiteochijtoka Isaac. Isaac ochantiaya ik Beer-Lahái-Roí.
12 Nin tlen okipanok Ismael, ye okatka ikone Abrahán uan Agar tlen okatka egipcia, Agar okatka itlakeual Sara.
13 Nin intoka ikoneuan Ismael uan familias tlen ompa okiskej. Achto ikone tlen okipixki Ismael omotokayoti Nebayot, satepan oneskej* Quedar, Adbeel, Mibsam, 14 Mismá, Dumá, Masá, 15 Hadad, Temá, Jetur, Nafís uan Quedemá. 16 Nonmej ikoneuan Ismael uan yejuan 12 tlakamej tlen okinyekanayaj infamilias. Noijki okitlalilijkej intoka kanin omokajkej uan altepemej kanin ochantiayaj. 17 Ismael okajxiti 137 xiuitl. Saiktlami omijyoti, omiki uan okitokakej ijkon ken iuejkatatajuan. 18 Yejuan omochantijkej desde tlali Havilá tlen kajki ik Sur, ik Egipto hasta Asiria. Ye omochanti ik kanin okatkaj nochtin ikniuan.
19 Nin tlen okipanok Isaac ikone Abrahán.
Abrahán okatka ipapa Isaac. 20 Isaac okipiaya 40 xiuitl ijkuak omonamikti iuan Rebeca. Ipapa Rebeca omotokayotiaya Betuel. Betuel okatka arameo uan ochantiaya Padán-Aram. Ikni Rebeca omotokayotiaya Labán uan okatka arameo. 21 Isaac okitlatlaujtiaya Jehová ipatka isiua porque Rebeca amo ueli okinpiaya ikoneuan. Jehová okikak Isaac ijkuak omotlatlaujtiaya, ikinon ijtik Rebeca opejki moskaltiaj ikonetsitsinuan. 22 Ijtik Rebeca opejki motojtopeuaj ikonetsitsinuan ikinon ye okijto: “Tla ijkin nitlajyouis, okachi kuali manimiki”. Ikinon omotlapoui iuan Jehová. 23 Uan Jehová okilui: “Moijtik tikinpia ome konemej uan ompa kisaskej ome altepemej tlen xexelitoskej. Se altepetl okachi chikauak yetos uan achto mokone kitekichiuilis mokone xokoyotl”.
24 Ijkuak yinesiskiaj* ikoneuan, melauak okinpixki gemelos. 25 Tlen achto oneski* okatka chichiltik uan itech nochi icuerpo okipiaya itsojmio, omotaya ken otlakentitoka ika se tlakemitl tsojmio. Ikinon okitokayotijkej Esaú.* 26 Satepan oneski ikni uan okikitskijtoka ikxitolo* Esaú, ikinon okitokayotijkej Jacob.* Isaac okipiaya 60 xiuitl ijkuak isiua okinpixki ikoneuan.
27 Chokotsitsintin omoskaltijtiajkej, satepan Esaú omomachti kinkitskis yolkamej uan okipaktiaya yetos tlala. Pero Jacob okichiuaya tlen kuali uan ochantiaya ijtik kaltsitsintin. 28 Isaac okachi okitlasojtlaya Esaú porque ye okinuikiliaya yolkamej tlen okinkitskiaya para kinkuaskej. Pero Rebeca okachi okitlasojtlaya Jacob. 29 Se tonal Jacob otlakualchijtoka uan oajsito Esaú, ye osotlauaya porque ouia tlala. 30 Uan Esaú okilui Jacob: “¡Nimitstlatlaujtia san niman techmaka tepitsin tlakuali chichiltik tlen tikpixtok, porque niapismiktok!”.* Ikinon okitokayotijkej Edom.* 31 Pero Jacob okilui: “Achto technemakilti tlen moneki tikselis porque te achto otineski”.* 32 Esaú okinankili: “Ayakmo ipati tlen nikselis tla yinimikis”. 33 Uan Jacob okilui: “¡Achto techilui* ijkon tikchiuas!”. Esaú okilui* melauak ijkon kichiuaskia uan okinemakilti Jacob tlen ye kiseliskia. 34 Satepan Jacob okimakak Esaú pan uan lentejas. Uan Esaú opejki tlakua uan itlaj okonik, satepan omoketski uan oyajki. Ijkon Esaú okiteititi amo okipatioitaya tlen okinamikiaya kiselis porque achto oneski.
26 Oksepa otlaapistik itech altepetl ijkon ken opanok ijkuak okatka Abrahán. Ikinon Isaac oyajki Guerar, kanin okatka Abimélec intekiua filisteos. 2 Ijkuakon Jehová okimonextili uan okilui: “Amo xitemo Egipto, xichanti itech altepetl tlen ne nimitsiluis. 3 Nikan ximokaua maski amo nikan moaltepe uan ne mouan niyetos uan nimitsteochiuas. Nimitsinmakas nochi ninmej tlalmej uan noijki nikinmakas moxuiuan. Nikchiuas tlen onikilui* mopapa Abrahán ijkuak onikijto: 4 ‘Nikinmiakilis moxuiuan, ijkon ken sitlalimej tlen katej iluikak uan nikinmakas nochi ninmej tlalmej. Por moxuiuan nikinteochiuas* nochi altepemej tlen katej tlaltikpakʼ. 5 Ijkon nikchiuas porque Abrahán onechkak, okitlakamatki* tlen oniknauati, okichi tlen onikilui makichiua uan okintlakamatki nochi notlanauatiluan”. 6 Ikinon Isaac ok ochantik Guerar.
7 Ijkuak tlakamej tlen ompa ochantiayaj okitlajtlaniayaj Isaac akin Rebeca, ye okinmiluiaya: “Ye nokni”. Omomojtiaya kinmiluis Rebeca okatka isiua porque omokuayejyekouaya:* “Tlakamej tlen nikan chantij uelis nechmiktiskej”, ijkon omokuayejyekouaya porque Rebeca sapanoua kuajkualtsin omotaya. 8 Satepan, Abimélec intekiua filisteos ontlachixtoka itech ventana uan okitak Isaac okitlatlasojtlatoka* Rebeca. 9 Abimélec san niman okinotski Isaac uan okilui: “¡Rebeca mosiua! ¿Tleka otikijto ye mokni?”. Isaac okinankili: “Onimomojti manechmiktikan por ye”. 10 Abimélec okilui: “¿Tleka ijkon otechtokti?* ¡Itech nin altepetl san akin uelis motekaskia iuan mosiua uan te tikchiuaskia matitlajtlakolchiuakan!”. 11 Ijkuakon Abimélec okinnauati akinmej ochantiayaj itech altepetl: “¡Mikis akin itlaj kitoktis* nin tlakatl uan isiua!”.
12 Isaac opejki tlatoka ipan non tlali uan non xiuitl itech se costal semilla okololo ok 100 costales, porque Jehová okiteochijtoka. 13 Isaac okipiaya miak tlamantli pero okachi okimiakili tlen okipixtoka, ikinon sapanoua miak tlamantli okipiaya. 14 Ye okinpixki miakej ichkamej,* miakej vacas uan miakej itlakeualuan uan filisteos opejki kinexikolitaj.
15 Ikinon filisteos okintlalpachojkej atekochmej tlen okinmichkuakej itlakeualuan ipapa Isaac ijkuak oyoltoka. 16 Ijkuakon Abimélec okilui Isaac: “Ayakmo touan xiyeto, uejka xichantiti porque yotitlamiakili”. 17 Ikinon Isaac oksekan oyajki, ochantito barranca Guerar uan ompa omoka. 18 Isaac oksepa okintlapo atekochmej tlen okinmichkuakej ijkuak oyoltoka Abrahán. Porque filisteos okintsajkaj nonmej atekochmej satepan ijkuak omiki Abrahán. Noijki Isaac oksepa okintokayoti atekochmej ken ipapa okintokayotijka.
19 Ijkuak itlakeualuan Isaac otlachkuatokaj barranca, okajsikej se atekochtli tlen okipiaya atl tsopelik.* 20 Pero tlajpixkej tlen okatkaj Guerar omokualanijkej inuan tlajpixkej tlen okitekichiuiliayaj Isaac uan okinmiluijkej: “¡Atl tejuan toaxka!”. Ikinon Isaac okitokayoti atekochtli Ésec* porque omokualanijkej iuan Isaac. 21 Uan opejki kichkuaj okse atekochtli pero noijki omokualanijkej, ikinon ye okitokayoti Sitná.* 22 Satepan Isaac oksekan oyajki uan okichkuak okse atekochtli pero ayakmo ikaj iuan omokualani. Ikinon okitokayoti Rehobot* uan okijto: “Jehová otechmakak se tlali tlen patlauak uan okichi matimomiakilikan itech nin altepetl”.
23 Satepan oyajki Beer-Seba. 24 Non youak Jehová okimonextili Isaac uan okilui: “Ne niiDios mopapa Abrahán. Amo ximomojti porque mouan nika. Nimitsteochiuas uan nikinmiakilis moxuiuan porque ijkon onimoka iuan Abrahán”. 25 Ijkuakon Isaac ompa okichi se altar uan okitlatlaujti Jehová ika itoka. Ompa okitlali ikaltsin uan itlakeualuan okichkuakej se atekochtli.
26 Satepan Abimélec okiski Guerar uan okitato Isaac. Iuan Abimélec oyajki Ahuzat, ye okipaleuiaya makimati tlen kichiuaskia. Noijki iuan oyajki Ficol, ye okinyekanaya isoldados. 27 Isaac okintlajtlani: “¿Tleka onantechitakoj? Onantechiluijkej amo namouan maniyeto uan onantechtitlankej uejka porque nantechkokoliaj”. 28 Yejuan okiluijkej: “Yotikitakej Jehová mouan kajki. Ikinon otikijtojkej timitsiluikiuij: ‘Timitstlatlaujtiaj matimokauakan itlaj tikchiuaskej uan techkauili mouan matikchiuakan nin acuerdo: 29 te amitlaj techtoktis* ijkon ken tejuan amitlaj otimitstoktijkej.* Xikilnamiki tejuan nochipa otimitschiuilijkej tlen kuali uan amo otimokualanijkej ijkuak otimitsiluijkej xiuia. Axkan Jehová te mitsteochijtokʼ”. 30 Ijkuakon Isaac otlanauati makintlakualchiuilikan uan yejuan otlakuajkej uan itlaj okonikej. 31 Mostlatika kualkan* omejkej uan okijtojkej kichiuaskiaj tlen omokajkej. Satepan Isaac okinmilui kuali mayakan uan yejuan oyajkej.
32 Non tonal itlakeualuan Isaac okiluitoj okajsikej atl ijtik tlakoyoktli* tlen okichkuakej. Yejuan okiluijkej: “¡Otikajsikej atl!”. 33 Uan Isaac okitokayoti non atekochtli Sibá. Ikinon hasta axkan non altepetl itoka Beer-Seba.
34 Ijkuak Esaú okipiaya 40 xiuitl, omonamikti iuan Judit, ipapa Judit okatka hitita uan omotokayotiaya Beerí. Noijki omonamikti iuan Basemat, ipapa Basemat okatka hitita uan omotokayotiaya Elón. 35 Uan nonmej siuamej okichijkej Isaac uan Rebeca sapanoua mayolchichiakan.
27 Ijkuak Isaac okokoxkatik,* oijtlakajkej ixtololouan uan ayakmo otlachiaya. Ijkuakon okinotski Esaú, ikone tlen achto oneski* uan okilui: “¡Nokone!”. Ye okinankili: “¡Nikan nika!”. 2 Isaac okilui: “Yonikokoxkatik* uan amo nikmati kox ok uejkika niyoltos. 3 Ikinon nimitstlatlaujtia xikinuika moteposuan, moflechas uan moarco, xiuia tlala uan xikitski se yolkatl para nikkuas. 4 Satepan xikchiua se tlakuali tlen nechpaktia, techualikili uan ne nitlakuas. Ijkon nimitsteochiuas achto nimikis”.
5 Pero Rebeca okikaktoka tlen Isaac okiluijtoka Esaú uan Esaú okikitskito tlala se yolkatl para kiualikas. 6 Ijkuakon Rebeca okilui Jacob: “Yikin onikak mopapa okilui mokni Esaú 7 makikitskiti se yolkatl uan uelik makitlakualchiuili, satepan kitlamakas uan achto mikis kiteochiuas ixpan Jehová. 8 Ikinon kuali techkaki nokone uan xikchiua tlen nimitsiluis. 9 Nimitstlatlaujtia xio kanin katej yolkamej uan xikinualika ome tentsojkonemej tlen okachi kuali tikinmajsis. Ijkon uelik niktlakualchiuilis mopapa ken ye kipaktia. 10 Satepan xikuikili mopapa para matlakua uan ijkon achto mikis te mitsteochiuas”.
11 Jacob okilui imama: “Pero nokni Esaú kipia miak itsojmio uan ne amo. 12 ¿Uan tla nopapa nechkitskis? Kijtos nikneki nikpinauis, nechuijuikaltis* uan amo nechteochiuas”. 13 Ijkuak Rebeca ijkon okikak, okilui ikone: “Nokone, tla mitsuijuikaltis, ne ijkon manechpano. Xikchiua tlen nimitsiluia, xiuia uan techinualikili tentsojkonemej”. 14 Jacob okintemoto tentsojkonemej uan okinuikili imama uan ye uelik otlakualchi ijkon ken okipaktiaya Isaac. 15 Satepan Rebeca ompa ichan okonanki tlen okachi kuali itlaken okipiaya Esaú, ikone tlen achto oneski uan okitlalili Jacob, tlen okatka okachi tsikitsin. 16 Noijki okitlalili inmieuayo tentsojkonemej itech imauan uan itech ikech kanin amo tsojmio okatka. 17 Satepan Rebeca okimakak Jacob tlakuali uelik uan pan tlen okichi.
18 Satepan Jacob okalak kanin okatka ipapa uan okilui: “¡Nopapa!”. Uan ye okinankili: “¡Nikan nika nokone! ¿Te tiEsaú noso tiJacob?”. 19 Jacob okinankili ipapa: “Ne niEsaú, mokone tlen achto oneski. Onikchi nochi tlen otechilui, nimitstlatlaujtia ximotlali, xikkua tlen onikitskito uan techteochiua”. 20 Pero Isaac okitlajtlani ikone: “Nokone ¿ken otikchi para san niman tikajsis se yolkatl?”. Uan ye okinankili: “Jehová moDios okitlali noixpan”. 21 Ijkuakon Isaac okilui Jacob: “Nokone nimitstlatlaujtia xiuiki uan techkauili manimitskitski uan ijkon nikmatis kox tinokone Esaú noso amo”. 22 Jacob omotoki inauak ipapa. Ijkuakon Isaac okikitski uan okijto: “Mokaki tlajtoua Jacob pero imauan ye imauan Esaú”. 23 Isaac amo okixmatki Jacob porque imauan okatkaj tsojmiojkej ken imauan Esaú, ikinon okiteochi.
24 Satepan okitlajtlani: “¿Melauak te tinokone Esaú?”. Ye okinankili: “Kema, ne niEsaú”. 25 Ijkuakon Isaac okilui: “Nokone, techualikili tlen otikitskito para manitlakua uan satepan nimitsteochiuas”. Jacob okitlatekili uan okimakak vino, Isaac otlakua uan okonik vino. 26 Satepan Isaac okilui: “Nimitstlatlaujtia xiuiki uan techpipitso* nokone”. 27 Ye omotoki uan okipipitso* uan ipapa okijnek itlaken. Ikinon okiteochi uan okijto:
“Nokone moijnekui ken tlali tlen Jehová yokiteochi. 28 Akin melauak toTajtsin Dios mamitsmaka ajuachtli tlen uits iluikak, tlali kanin tlamochiua, semillas uan miak vino yankuik. 29 Altepemej mamitstekichiuilikan uan akinmej oksekan chantij moixpan mamotlankuaketsakan. Xiyeto inteko mokniuan uan ikoneuan momama moixpan mamotlankuaketsakan. Makiuijuikaltikan akin mitsuijuikaltis uan makiteochiuakan akin mitsteochiuas”.
30 Ijkuak Isaac otlanki okiteochi Jacob uan Jacob yikin okiski kanin okatka Isaac, Esaú omokopato otlakitskito. 31 Esaú noijki uelik otlakualchi, okiuikili ipapa uan okilui: “Nopapa ximeua uan xikkua tlen onikitskito uan techteochiua”. 32 Ijkuakon Isaac okitlajtlani: “¿Akin te?”. Ye okinankili: “Ne niEsaú mokone tlen achto oneski”. 33 Isaac opejki chikauak uiuioka uan okilui: “¿Akin otlakitskito uan onechualikili nakatl? Ijkuak yitiualajsiskia onitlakua uan onikteochi. ¡Ye kiteochiuaskej!”.
34 Ijkuak Esaú okikak tlen ipapa okilui, opejki chikauak tsajtsi porque omoyolkoko uan opejki kitlatlaujtia ipapa: “¡Nopapa ne noijki techteochiua!”. 35 Pero ye okilui: “Mokni ouala uan onechkajkaya para manikteochiua mopatka”. 36 Ijkuakon Esaú okijto: “Ikinon itoka Jacob* porque ome uelta yonechpatkayoti uan onechkixtili tlen ne omonekiaya nikselis porque ne achto onineski.* ¡Uan axkan noijki okichi amo manechteochiuakan!”. Satepan okitlajtlani ipapa: “¿Uelis ok techteochiuas?”. 37 Pero Isaac okinankili Esaú: “Onikchi Jacob mayeto moteko, onikinmakak ikniuan para mayetokan itlakeualuan. Noijki onikmakak semilla uan yankuik vino, ayakmo itlaj nikpia para nimitsmakas nokone”.
38 Pero Esaú okilui: “Nopapa ¿san se uelta titlateochiuas? ¡Nopapa ne noijki techteochiua!”. Ijkuakon Esaú opejki tsajtsi uan choka. 39 Isaac okilui:
“Amo tichantis itech tlali kanin tlamochiua nion tikselis ajuachtli tlen uits iluikak. 40 Itech nochi moyolilis tiknejnekis* moespada uan tiktekichiuilis mokni. Ijkuak ayakmo titlaxikos ayakmo tiyetos itlakeual”.
41 Ijkuakon Esaú fiero okualanki iuan Jacob porque ipapa okiteochi. Uan Esaú iyolipan* okijtouaya: “Ayakmo miak poliui nopapa mikis. Satepan ijkuak ayakmo moyolkokoskej nikmiktis nokni Jacob”. 42 Ijkuak okiluijkej Rebeca tlen omokuayejyekouaya* kichiuas Esaú, ikone tlen achto oneski, ye san niman okinotski Jacob, ikone tlen okachi tsikitsin uan okilui: “¡Techkaki! Mokni Esaú kineki mitsmiktis para momakopas. 43 Nokone, xikchiua tlen nimitsiluis. San niman xicholo Harán kanin kajki nokni Labán. 44 Xichanti iuan nokni hasta ijkuak Esaú ayakmo makualani. 45 Hasta ijkuak ayakmo makualani uan makilkaua tlen otiktokti.* Ijkuakon nitlatitlanis mamitsiluitij yiuelis timokopas. ¿Tleka moneki namechpolos nanmomej itech se tonal?”.
46 Satepan Rebeca opejki kiluia Isaac: “Ichpochuan Het okichijkej ayakmo manipaki. Tla se tonal Jacob monamiktis iuan se ichpoch Het, ijkon ken ninmej siuamej tlen nikan inmialtepe, ayakmo niknekis niyoltos”.
28 Isaac okinotski Jacob, okiteochi uan okinauati nin tlamantli: “Amo moneki timonamiktis iuan se inmichpoch cananeos. 2 Xio Padán-Aram, ikalijtik Betuel ipapa momama. Ompa ximonamikti iuan se ichpoch Labán, ye ikni momama. 3 ToTajtsin Dios akin kipia nochi chikaualis mitsteochiuas, kichiuas xikinpia mokoneuan uan kinmiakilis moxuiuan. Te tiyetos inpapa sapanoua miakej altepemej. 4 Ye mitsmakas uan noijki kinmakas moxuiuan itlateochiualis Abrahán. Ijkon yetos moaxka altepetl kanin tichantitok maski amo moaltepe, tlen toTajtsin Dios okimakak Abrahán”.
5 Ikinon Isaac okilui Jacob kuali mauia uan Jacob oyajki Padán-Aram kanin okatka Labán ikone Betuel tlen okatka arameo. Labán okatka ikni Rebeca uan Rebeca okatka imama Jacob uan Esaú.
6 Esaú okitak Isaac okiteochi Jacob uan okititlanki Padán-Aram makitemoti se isiua, noijki okitak okinauati nin tlamantli ijkuak okiteochi: “Amo ximonamikti iuan se inmichpoch cananeos”. 7 Noijki okitak Jacob okitlakamatki* ipapa uan imama uan oyajki Padán-Aram. 8 Ijkuakon Esaú okitak ipapa amo kuali okinmitaya inmichpochuan cananeos. 9 Esaú okinpiaya sekimej isiuauan, pero oyajki kanin okatka Ismael ikone Abrahán uan omonamikti iuan Mahalat, Mahalat okatka ichpoch Ismael uan ikni okatka Nebayot.
10 Jacob okiski Beer-Seba uan oyajki ik Harán. 11 Ijkuak sekan oajsito, yomotlatijka tonaltsin ikinon omoyektlali para ompa kochiskia. Ye okonanki se tetl* tlen ompa okatka para kimotsonpaltis* uan ompa omotekak. 12 Ijkuakon ye okitemik se escalera tlen opeuaya ipan tlali uan oajsiaya iluikak. Itech non escalera otlejkouayaj uan otemouayaj iángeles toTajtsin Dios. 13 Noijki okitak hasta tlakpak okatka Jehová uan okijtouaya:
“Ne niJehová iDios mopapa Abrahán uan iDios Isaac. Nimitsmakas tlali tlen ipan tiuetok uan noijki nikinmakas moxuiuan. 14 Moxuiuan yetoskej sapanoua miakej ijkon ken xali tlen kajki tlaltikpak. Titlamiakilis ik kanin kisa tonaltsin uan ik kanin motlatia, ik norte uan ik sur. Por te uan por moxuiuan, melauak nikinteochiuas nochtin familias tlen katej tlaltikpak. 15 Ne mouan nika uan san kanin tias, ne nimitsmaluis uan nikchiuas ximokopa itech nin altepetl. Amo nimitskauas hasta manikchiua tlen onimitsilui”.
16 Ijkuak Jacob oijsak, okijto: “Jehová melauak nikan kajki uan ne amo onikmatiaya”. 17 Ijkuakon omotlajtlachialti uan okijto: “¡Nikan amo ken oksekan, nikan santo! Nin ikalijtik toTajtsin Dios uan nin ipuerta iluikak”. 18 Mostlatika Jacob kualkan* omejki, okonanki tetl tlen okimotsonpaltijka* uan non tetl okitlali ken se tlaketsali uan ipan okinoki* aceite. 19 Uan ompa okitokayoti Betel.* Altepetl achto omotokayotiaya Luz.
20 Uan Jacob okijto kichiuaskia nin tlamantli: “Tla toTajtsin Dios nouan yetos uan nechmaluis kanin nias, tla nechmakas pan para nitlakuas uan notlaken para nikonakis,* 21 tla amitlaj nechpanos uan kuali nimokopas ikalijtik nopapa, ijkon Jehová kiteititis melauak noDios. 22 Nin tetl tlen oniktlali ken se tlaketsali, yetos ikalijtik toTajtsin Dios uan melauak nimitsmakas noDios, se majtlaktli parte de nochi tlen techmakas”.
29 Satepan Jacob oyajki se altepetl tlen kajki ik kanin kisa tonaltsin ompa Canaán. 2 Jacob okitak tlala se atekochtli uan ik ompa ouejuetokaj eyi grupos ichkamej* porque ompa oatliayaj. Atekochtli otentsaktoka ika se ueyi tetl.* 3 Ijkuak nochtin ichkamej ompa yokatkaj, tlajpixkej okitokiayaj* tetl tlen ika otentsaktoka atekochtli uan okinmakayaj atl. Satepan oksepa okitentsakuayaj.
4 Jacob okintlajtlani: “Nokniuan, ¿kanin nanmoaltepe?”. Yejuan okinankilijkej: “Toaltepe Harán”. 5 Ijkuakon ye okinmilui: “¿Nankixmatij Labán ixui Nacor?”. Yejuan okiluijkej: “Kema tikixmatij”. 6 Satepan okintlajtlani: “¿Ye kuali kajki?”. Yejuan okiluijkej: “Kema kuali kajki, ompa uits ichpoch tlen itoka Raquel uan kinualika ichkamej”. 7 Jacob okinmilui: “Yikin tlajkotonal, ayamo moneki nankinmololoskej ichkamej, xikinmatlitikan uan xikinuikakan maxijkuatij”. 8 Pero yejuan okiluijkej: “Amo uelis ijkon tikchiuaskej, moneki timochiaskej maajsikij nochtin ichkamej uan makachiuakan* tetl tlen ika tentsaktok atekochtli. Ijkuakon uelis tikinmakaskej atl ichkamej”.
9 Ijkuak ye ok inuan omotlapouijtoka, oajsito Raquel. Ye okinmaluiaya ichkamej uan okinuikaya ichkauan ipapa. 10 Jacob okitak Raquel ichpoch Labán okinualikaya ichkauan ipapa, Labán okatka ikni imama. Jacob san niman okitokito tetl tlen ika otentsaktoka atekochtli uan okinmakak atl ichkauan Labán tlen okatka itío. 11 Satepan Jacob okipipitso* Raquel uan ijkon okitlajpalo. Ijkuakon Jacob chikauak otlajto uan opejki choka. 12 Jacob okilui Raquel ye okatka ifamiliar ipapa uan imama okatka Rebeca. Uan Raquel omotlalo* okiluito ipapa.
13 Ijkuak Labán okikak ompa okatka Jacob tlen okatka isobrino, omotlalo okinamikito, okinapalo,* okipipitso uan okiuikak ikalijtik. Jacob opejki kiluia Labán nochi tlen okipanok. 14 Uan Labán okilui: “Melauak tifamiliares porque te tinoeso”. Ikinon Jacob omoka iuan Labán se metstli.
15 Satepan Labán okilui Jacob: “Maski tifamiliares, amo nimitskauilis san ijkon xitekipano uan amitlaj nimitsmakas. Techilui, ¿kech tikneki manimitstlaxtlaui?”. 16 Labán okinpiaya ome ichpochuan. Tlen achto oneski* omotokayotiaya Lea uan tlen okachi tsikitsin omotokayotiaya Raquel. 17 Raquel oichpochtiak uan sapanoua kuajkualtsin omotaya, pero Lea amo omotaya kuajkualtsin ken Raquel. 18 Jacob opejki kitlasojtla Raquel ikinon okilui Labán: “Nimitstekichiuilis chikome xiuitl tla techmakas mochpoch Raquel, tlen okachi tsikitsin”. 19 Labán okilui: “Okachi kuali te nimitsmakas nochpoch uan amo okse tlakatl nikmakas. Ximokaua uan nouan xichanti”. 20 Jacob otekipano chikome xiuitl para makimakakan Raquel. Ye okitlasojtlaya Raquel ikinon okimachili amo miak tonal otekipano.
21 Satepan Jacob okilui Labán: “Yonikajxiti tlen otimokajkej, techmaka nosiua uan techkauili iuan manimoteka”. 22 Ikinon Labán okinmololo nochtin akinmej ik ompa ochantiayaj uan oiluichi. 23 Pero ijkuak otlayouak, Labán okiuikak Lea kanin okatka Jacob para iuan mamoteka. 24 Uan Labán okimakak Lea se itlakeual para makitekichiuili, non siuatl omotokayotiaya Zilpá. 25 Mostlatika Jacob okitak iuan okatka Lea. Ikinon okilui Labán: “¿Tleka ijkon otechtokti?* Ne onimitstekichiuili para techmakas Raquel. ¿Tleka otechkajkaya?”. 26 Pero Labán okinankili: “Nikan achto tiktemakaj tochpoch akin tlayekana uan satepan tochpoch tlen okachi tsikitsin. 27 Xikajxiti se semana xiiluichiua porque otimonamikti iuan nin siuatl. Satepan tikselis nin okse siuatl pero moneki techtekichiuilis ok chikome xiuitl”. 28 Jacob okichi tlen okilui uan oiluichi se semana porque omonamikti iuan Lea. Satepan Labán noijki okimakak Raquel para mayeto isiua. 29 Uan Labán okimakak Raquel se itlakeual para makitekichiuili, non siuatl omotokayotiaya Bilhá.
30 Uan Jacob noijki omotekak iuan Raquel uan okachi okitlasojtlak amo ken Lea. Jacob okitekichiuili Labán ok chikome xiuitl. 31 Ijkuak Jehová okitak amo okitlasojtlayaj Lea, okichi makipia se ikone. Pero Raquel amo ueli okinpiaya ikoneuan. 32 Satepan ijtik Lea opejki moskaltia se konetl uan ijkuak oneski non konetl okitokayoti Rubén.* Ye okijto: “Nin porque Jehová okitak nimotekipachoua. Axkan nonamik peuas nechtlasojtlas”. 33 Satepan ijtik Lea opejki moskaltia okse ikone uan oneski se chokotsin. Ijkuakon okijto: “Nin porque Jehová onechkak uan kimati nonamik amo nechtlasojtla. Uan onechmakak okse nokone”. Ikinon ye okitokayoti Simeón.* 34 Ijtik Lea oksepa opejki moskaltia okse ikone uan oneski se chokotsin. Ye okijto: “Axkan nonamik melauak nouan yetos porque onikinpixki eyi ikoneuan”. Ikinon non konetl okitokayotijkej Leví.* 35 Satepan ijtik Lea opejki moskaltia okse ikone uan oneski se chokotsin. Satepan okijto: “Axkan nikueyichiuas Jehová”. Uan Lea okitokayoti Judá.* Satepan Lea ayakmo okinpixki ikoneuan.
30 Ijkuak Raquel okitak amo ueli okinpiaya ikoneuan, opejki kinexikolita ikni uan opejki kiluia Jacob: “Xikchiua manikinpia nokoneuan, tlamo nimikis”. 2 Raquel okikualani Jacob uan Jacob okilui: “¿Kox ne niDios? Ye amo mitskauilia xikinpia mokoneuan”. 3 Ikinon Raquel okilui: “Nikan kajki notlakeual Bilhá iuan ximoteka, ijkon nopatka kinpias ikoneuan uan ikoneuan nikinmitas ken nokoneuan”. 4 Ikinon Raquel okimaktili Jacob itlakeual para mamochiua isiua uan Jacob iuan omotekak. 5 Ijtik Bilhá opejki moskaltia se konetl, ijkon okipixki se ikone Jacob. 6 Ijkuakon Raquel okijto: “ToTajtsin Dios noJuez uan noijki yonechkak. Ye onechmakak se nokone”. Non konetl okitokayoti Dan.* 7 Ijtik Bilhá oksepa opejki moskaltia se konetl uan oksepa okipixki se ikone Jacob. 8 Ijkuakon Raquel okijto: “Onimotlatlanki iuan nokni uan ¡oniktlanili!”. Ikinon non konetl okitokayoti Neftalí.*
9 Ijkuak Lea okitak ayakmo okinpiaya oksekimej ikoneuan, okimaktili Jacob itlakeual para mamochiua isiua, non tlakeuali omotokayotiaya Zilpá. 10 Uan Zilpá itlakeual Lea okipixki se ikone Jacob. 11 Lea okijto: “¡Nechteochijtokej miak!”. Ikinon non konetl okitokayoti Gad.* 12 Satepan Zilpá itlakeual Lea, okipixki okse ikone Jacob. 13 Uan Lea okijto: “¡Nipaki miak! Siuamej nechiluiskej nipaki”. Ikinon non konetl okitokayoti Aser.*
14 Se tonal ijkuak okololojtokaj trigo, Rubén onejnentoka tlala uan okinmajsik mandrágoras* uan okinuikili imama. Ijkuakon Raquel okilui Lea: “Nimitstlatlaujtia techinmaka mandrágoras tlen okinmajsik mokone”. 15 Pero Lea okijto: “Te yitikpia nonamik, ¿axkan noijki tikneki tikinmokauis imandrágoras nokone?”. Raquel okinankili: “Techinmaka imandrágoras mokone uan nin youak mouan mamoteka Jacob”.
16 Ijkuak yotlapoyatoka Jacob omokopato tlala, Lea okinamikito uan okilui: “Nouan xiuiki porque onikintemakak imandrágoras nokone para nouan ximoteka”. Ikinon non youak Jacob omotekak iuan Lea. 17 ToTajtsin Dios okikak Lea ijkuak omotlatlaujti. Satepan ijtik Lea opejki moskaltia se konetl uan ijkon Lea okinmajxiti makuili ikoneuan iuan Jacob. 18 Lea okijto: “ToTajtsin Dios yonechtlaxtlaui porque nonamik onikmakak notlakeual”. Ikinon non konetl okitokayoti Isacar.* 19 Satepan ijtik Lea opejki moskaltia okse ikone uan ijkon okinmajxiti chikuase ikoneuan iuan Jacob. 20 Lea okijto: “ToTajtsin Dios onechtliokoli itlaj kuali. Axkan nonamik nechselis porque yonikinpixki chikuase ikoneuan”. Ikinon non konetl okitokayoti Zabulón.* 21 Satepan Lea okipixki se itakotsin uan okitokayoti Dina.
22 ToTajtsin Dios okilnamik Raquel uan okikak ijkuak omotlatlaujtiaya uan okikauili makipia ikone. 23 Ikinon ijtik Raquel opejki moskaltia se ikone uan oneski* se chokotsin. Raquel okijto: “ToTajtsin Dios onechkixtili tlen nechpinatia”. 24 Ikinon okitokayoti José* porque okijtouaya: “Jehová onechmakak okse nokone”.
25 Ijkuak Raquel okipixki José, Jacob san niman okilui Labán: “Techkauili manimokopa nochan uan noaltepe. 26 Techinmaka nosiuauan uan nokoneuan porque yonimitstekichiuili uan ijkon uelis nias. Te kuali tikmati ken yonimitstekichiuili”. 27 Ijkuakon Labán okilui: “Tla techtlasojtla, nimitstlatlaujtia ximokaua. Yonikitak seki tlamantli tlen kiteititia, por te Jehová nechteochijtok”. 28 Uan noijki okilui: “Techilui tlen ika tikneki manimitstlaxtlaui uan nimitsmakas”. 29 Jacob okinankili: “Te tikmati ken yonimitstekichiuili uan ken yonikinmiakili moyolkauan. 30 Ijkuak ayamo oniajsiaya amo miak otikpiaya pero axkan yomomiakilijkej moyolkauan uan sapanoua miakej yomochijkej. Desde oniuala Jehová mitsteochijtok. ¿Uan keman nikchiuas itlaj para nofamilia?”.
31 Labán okitlajtlani: “¿Tlen tikneki manimitsmaka?”. Jacob okinankili: “¡Amitlaj techmaka! Tla tikchiuas tlen nimitstlajtlanilis, ok nikinuikatinemis moyolkauan uan nikinmaluijtos. 32 Axkan nipanos intlajkotia yolkamej uan te tikinxelos ichkamej* tlen kuikuiltikej uan ichkamej* cafentikej tlen moskaltijtokej. Noijki tikinxelos tentsomej tlen kuikuiltikej, techtlaxtlauis ika nochtin yolkamej tlen ijkon nestiaskej.* 33 Uelis tikijtos onimitstlachtekili tla ijkuak tikinmitaki noyolkauan tikajsis se tentso tliliuik noso se ichka* istak tlen moskaltijtok, pero tla amo, tikitas amo onimitskajkaya”.
34 Ikinon Labán okijto: “¡Kuali kajki! Ijkon timokauaj”. 35 Non tonal Labán okinxelo tentsomej okichtin uan tentsolamamej kuikuiltikej. Okinxelo nochtin tlen okipiayaj seki intsojmio istak uan noijki okinxelo ichkamej cafentikej tlen omoskaltijtokaj. Ikinon okintlali ikoneuan makinmaluikan nochtin nonmej yolkamej. 36 Satepan oyajki kanin omokauaya eyi tonal de kanin okatka Jacob uan Jacob omoka okimaluijtoka oksekimej iyolkauan Labán.
37 Jacob okonanki imamayo estoraque, almendro uan plátano* tlen yikin okiteki uan tepitsin okinxipe para mamota inkojyo istak. 38 Satepan okintlali nonmej kojmej kanin opanouaya atl uan kanin oatliayaj yolkamej. Ijkon ijkuak yolkamej yaskiaj atlitiuij, inmixpan nonmej kojmej kinekiskiaj mokonetiskej.
39 Ikinon yolkamej omokonetiayaj inmixpan nonmej kojmej uan ijkuak onesiayaj* inkoneuan okatkaj kuikuiltikej. 40 Jacob okinxelouaya ichkamej tlen omoskaltijtokaj uan okichiuaya yolkamej makinmitakan yolkamej tlen kuikuiltikej uan cafentikej tlen okatkaj iuan iyolkauan Labán. Satepan okinxelo iyolkauan para amo mamosetilikan iuan iyolkauan Labán. 41 Nochipa ijkuak yolkamej tlen okachi chijchikauakej okinekiayaj mokonetiskej, Jacob okintlaliaya kojmej kanin opanouaya atl para yolkamej makitakan uan innakastlan kojmej mamokonetikan. 42 Pero tla yolkamej amo okatkaj chijchikauakej, Jacob amo okintlaliaya kojmej. Ijkon yolkamej tlen amo chijchikauakej onesiayaj, okinmokauiaya Labán uan tlen chijchikauakej onesiayaj okinmokauiaya Jacob.
43 Ijkon Jacob okipixki miak tlamantli. Okinpixki miakej ichkamej uan tentsomej, noijki okinpixki camellos, burros uan itlakeualuan.
31 Satepan Jacob okimatki ikoneuan Labán okijtouayaj: “Jacob okimokaui nochi tlen okatka iaxka topapa. Nochi tlen kipia okikixti itech tlen okatka iaxka topapa”. 2 Ijkuak Jacob okixitaya Labán, okitaya ayakmo okinotsaya ken achto. 3 Satepan Jehová okilui Jacob: “Ximokopa intlal mopapanuan uan kanin katej mofamiliares. Ne ok mouan niyetos”. 4 Ijkuakon Jacob otlatitlanki makinmiluitij Raquel uan Lea, mayakan tlala kanin ye okatka iuan iyolkauan. 5 Ijkuakon okinmilui:
“Yonikitak namopapa ayakmo nechnotsa ken achto. Pero iDios nopapa nochipa nouan kajki. 6 Namejuan kuali nankimatokej chikauak yonitekipano para namopapa. 7 Uan maski namopapa yokinek nechkajkayauas uan majtlaktli uelta yokipatlak notlaxtlauil, toTajtsin Dios amo kikauilia itlaj manechtokti.* 8 Tla ye onechiluiaya: ‘Nimitstlaxtlauis ika yolkamej pipintomej’, nochtin yolkamej okinpiayaj inkoneuan pipintomej. Pero tla onechiluiaya: ‘Nimitstlaxtlauis ika yolkamej kuikuiltikej’, nochtin yolkamej okinpiayaj inkoneuan kuikuiltikej. 9 Ikinon toTajtsin Dios kinkixtilijtok iyolkauan namopapa uan ne nechinmakatok. 10 Se tonal ijkuak yolkamej okinekiayaj mokonetiskej, onitemik tentsomej okichtin kuikuiltikej, okinkonetijtokaj tentsolamamej. 11 Ijkuak onitemiktoka, iángel akin melauak toTajtsin Dios, onechilui: ‘¡Jacob!’. Ne oniknankili: ‘Nikan nika’. 12 Uan ye onechilui: ‘Nimitstlatlaujtia xontlachia. Tikinmitas kuikuiltikej nochtin tentsomej okichtin tlen kinkonetijtokej tentsolamamej. Ijkon panotok porque yonikitak nochi tlen Labán mitstoktijtok.* 13 Ne niDios akin melauak, tlen onimitsmonextili Betel kanin otiknokili* aceite tlaketsali uan kanin otechilui itlaj tikchiuaskia. Axkan ximoyektlali, xikkaua nin altepetl uan ximokopa itech tlali kanin otineski’”.*
14 Ijkuakon Raquel uan Lea okiluijkej: “Itech ikalijtik topapa ayakmo onka itlaj tlen uelis techmakas. 15 Topapa techita ken amo nikan toaltepe. Ye otechnemakak uan tlakuajtok ika tomin tlen okimakakej. 16 Nochi tlen toTajtsin Dios okikixtili topapa tejuan toaxka uan noijki inmiaxka tokoneuan. Ikinon xikchiua nochi tlen omitsilui toTajtsin Dios”.
17 Satepan Jacob okintlejkolti ikoneuan uan isiuauan ipan camellos 18 uan okinuikak nochtin iyolkauan uan nochi tlen okinechikojka Padán-Aram. Uan oyajki tlali Canaán kanin okatka ipapa.
19 Labán okinximato ichkauan uan Raquel okinmichtek imágenes* tlen ipapa okinpiaya ikalijtik. 20 Noijki Jacob okatka okachi ixtlamatki amo ken Labán tlen okatka arameo uan ijkuak oyajki amo okinauati. 21 Ye ocholo uan okiuikak nochi tlen okipiaya. Okipanoui Aueyatl* uan oyajki Galaad kanin tepeyo. 22 Ipan eyi tonal okiluijkej Labán ocholo Jacob. 23 Labán okinnechiko ikniuan uan okikuitlapantokak Jacob chikome tonal. Satepan okajsito Galaad kanin tepeyo. 24 Ijkuak otlayouak, toTajtsin Dios omotlapoui iuan Labán tlen okatka arameo ijkuak otemiktoka uan okilui: “Kuali ximokuayejyeko* tlen tikiluis Jacob, maski kuali noso amo kuali”.
25 Jacob okitlalijka ikaltsin kanin tepeyo uan Labán iuan ikniuan okitlalijkej inkaltsin ompa Galaad kanin tepeyo. Ijkuakon Labán omotoki inauak Jacob 26 uan okilui: “¿Tlen otikchi? ¿Tleka otechkajkaya uan otikinuikak nochpochuan ken yetoskia otikinmoaxkati itech guerra? 27 ¿Tleka otechkajkaya uan san ichtaka otia uan amo otechnauatijteuak? Tla ijkuak tiaskia techiluiskia, nimitsiluichiuiliskia uan tlakuikaskiaj, noijki kintsotsonaskiaj panderetas uan arpas. 28 Amo otechkauili manikinpipitso* noxuiuan uan nochpochuan. Otikchi ken akin kuatlapoloua. 29 Ne uelis itlaj namechtoktis,* pero iDios namopapa onechilui yala youak: ‘Kuali ximokuayejyeko tlen tikiluis Jacob, maski kuali noso amo kuali’. 30 Nikmatok tikneki timokopas porque tikilnamiki ikalijtik mopapa. ¿Pero tleka otechinmichtekili nodioses?”.
31 Jacob okilui Labán: “San ichtaka onia porque onimomojti tla techinkuiliskia mochpochuan. 32 Xikintemo modioses uan akin kinpixtos mikis. Inmixpan tokniuan techtlatemoli uan xikuika tlen yetos moaxka”. Pero Jacob amo okimatiaya Raquel okinmichtek dioses. 33 Ikinon Labán okintemo ijtik ikaltsin Jacob, ijtik ikaltsin Lea uan ijtik inkaltsin ome tlakeualmej pero amo okinmajsik. Ijkuak okiski itech ikaltsin Lea oyajki otlatemoto ijtik ikaltsin Raquel. 34 Pero Raquel yokintilanka imágenes uan yokintlatijka itech silla* tlen siuamej okinejnekiayaj* ijkuak oyayaj ipan camellos uan ipan omotlali. Ikinon Labán otlatemo ijtik kaltsintli pero amo okinmajsik. 35 Pero Raquel okilui ipapa: “Noteko amo xikualani pero amo uelis moixpan nimoketsas, porque nimochijtok tlen techpanoua tisiuamej”. Labán ok otlatemo pero maski otlatemojtinemiaya, amo okinmajsik imágenes tlen okinpiaya ikalijtik.
36 Labán okikualani Jacob uan Jacob opejki kiluia Labán: “¿Tlen amo kuali onikchi? ¿Tlen tlajtlakoli onikchi ikinon san kanin techkuitlapantokatinemi? 37 Axkan yotlanki yotechtlatemoli, ¿otikajsik itlaj tlen onikonanki mokalijtik? Xikkixti inmixpan nokniuan uan inmixpan mokniuan, yejuan makijtokan akin kijtoua tlen melauak. 38 Onikajxiti mouan 20 xiuitl uan nion se mochkalama,* nion se motentsolama omotlamayauili uan amo keman onikkua se mochka.* 39 Amo keman onimitsuikili se yolkatl tlen okitsatsayatskej tekuanimej. Ne onikkopaya tlen otikpolouaya uan tla tlajka noso youak okichtekiayaj se yolkatl, te otechiluiaya manimitskopili. 40 Tlajka onitonalmikiaya uan youak onisekmikiaya. Uan ayakmo ueli onikochiaya. 41 Veinte xiuitl yonimitstekichiuili mokalijtik, catorce xiuitl onimitstekichiuili para techinmaka mochpochuan uan chikuase xiuitl por moyolkauan. Noijki otechpatili notlaxtlauil majtlaktli uelta. 42 Tla iDios nopapa, iDios Abrahán uan Dios tlen Isaac sapanoua kitlakaita* amo nouan yetoskia, axkan techtitlaniskia manimapijpilkati.* Pero toTajtsin Dios okitak onitlajyouijtoka uan chikauak onitekipanouaya, ikinon yala youak omitsajuak”.
43 Labán okilui Jacob: “Ninmej siuamej nochpochuan, ninmej konemej nokoneuan uan ninmej yolkamej noyolkauan. Nochi tlen tikita noaxka uan inmiaxka nochpochuan. Amo keman itlaj nikintoktiskia* nochpochuan uan konemej tlen okinpixkej. 44 Te uan ne matikchiuakan se acuerdo uan non makiteititi otimokajkej itlaj tikchiuaskej”. 45 Ijkuakon Jacob okonanki se tetl* uan okitlali ken se tlaketsali. 46 Satepan Jacob okinmilui ikniuan: “Xikinmololokan temej”.* Yejuan okinmololojkej temej uan san sekan okintlalijkej. Satepan otlakuajkej inpan nonmej temej. 47 Labán okitokayoti Jegar-Sahadutá* pero Jacob okitokayoti Galeed.*
48 Uan Labán okijto: “Ninmej temej tlen san sekan okintlalijkej kiteititiaj otikchijkej se acuerdo”. Ikinon okitokayotijkej Galeed 49 uan Atalaya porque Labán okijto: “Jehová matechita ijkuak te uan ne amo uelis timotaskej. 50 Tla tikintlajyouiltis nochpochuan noso timonamiktis inuan oksekimej siuamej, maski non amo kitas se tlakatl, xikilnamikto toTajtsin Dios kita tlen tikchiuaj te uan ne”. 51 Labán noijki okilui Jacob: “Nikan katej temej uan tlaketsali tlen onikketsalti, non kiteititis otikchijkej se acuerdo te uan ne. 52 Ninmej temej uan nin tlaketsali, kiteititiskej ne amo nikinpanouis para itlaj nimitstoktis. Noijki ninmej temej uan nin tlaketsali kiteititiskej te amo tikinpanouis para itlaj techtoktis. 53 Matechixkomaka iDios Abrahán uan iDios Nacor, kijtosneki iDios inpapa”. Uan Jacob okijto* ijkon kichiuaskia ika itoka iDios Isaac, akin Isaac sapanoua okitlakaitaya.*
54 Satepan Jacob okitemakak se tetliokolil itech tepetl uan okinyole ikniuan matlakuakan. Yejuan otlakuajkej uan non youak omokajkej itech tepetl. 55 Uan Labán san kualkan* omejki, okinpipitso* ixuiuan uan ichpochuan uan okinteochi. Satepan Labán omokopki ikalijtik.
32 Jacob opejki nejnemi uan iángeles toTajtsin Dios iuan omonamikej. 2 Ijkuak Jacob okinmitak san niman okijto: “¡Ninmej isoldados toTajtsin Dios!”. Ikinon ompa okitokayoti Mahanaim.*
3 Ijkuakon Jacob okintitlanki sekimej tlakamej kanin okatka Esaú, ye okatka ompa Seír itech tlali Edom. 4 Ye okinnauati: “Nin xikiluikan noteko Esaú: ‘Motlakeual Jacob okijto: “Nochi nin xiuitl onichantik iuan Labán 5 uan yinikinpia toros, burros, ichkamej* uan tlakeualmej. Onitlatitlanki ijkin mamitsiluikij noteko para techseli”’”.
6 Satepan tlakamej omokopkej kanin okatka Jacob uan okiluijkej: “Otikitatoj mokni Esaú uan axkan ompa uits mitsnamikiki uan kinualika 400 tlakamej”. 7 Jacob omomojti miak uan omotekipacho, ikinon ojka okinxexelo akinmej iuan oyayaj, ichkamej, tentsomej, toros, vacas uan camellos. 8 Uan okijto: “Tla Esaú kinmiktiki akinmej katej itech achto grupo, okse grupo uelis cholos”.
9 Satepan Jacob omotlatlaujti: “Tejuatsin iDios noabuelito Abrahán uan iDios nopapa Isaac. Tejuatsin Jehová, otechilui: ‘Ximokopa moaltepe kanin katej mofamiliares uan ne nimitschiuilis tlen kuali’. 10 Ne nimotlakeual uan tejuatsin yotechititi melauak techtlasojtla uan amo keman techkaua pero amo nechnamiki tlen yotikchi. Ijkuak onikpanoui aueyatl* Jordán san onikpiaya nobastón, pero axkan nikpia miak tlamantli uan hasta yonikinchi ome grupos. 11 Nimitstlatlaujtia techmakixti imak nokni Esaú, porque nimomojtia itlaj manechtoktiki* uan noijki itlaj makintoktiki* konemej uan inmamanuan. 12 Porque tejuatsin otikijto: ‘Melauak nimitschiuilis tlen kuali uan ijkon ken xali tlen onka kanin kajki mar sapanoua miak uan amikaj ueli kipoua, ijkon yetoskej moxuiuanʼ”.
13 Uan non youak ompa omoka. Satepan okololo seki tlamantli tlen okipiaya para kitliokoliskia Esaú, ye okololo para ikni: 14 doscientos tentsolamamej, veinte tentsomej okichtin, doscientos ichkalamamej,* veinte ichkamej,* 15 treinta camellas inuan inkoneuan, cuarenta vacas, majtlaktli toros, veinte burras uan majtlaktli burros.
16 Ye okinmakatia itlakeualuan sejse grupo yolkamej uan okinmilui: “Xipanokan noixpan uan tepitsin uejka mamotokatiuiaj sejse grupo”. 17 Noijki Jacob okinauati akin achto oyaya: “Tla tiknamiki nokni Esaú uan mitstlajtlania: ‘¿Akin moteko uan kanin tio? ¿Akin iaxkauan yolkamej tlen moixpan yauij?ʼ, 18 te moneki tiknankilis: ‘Iaxkauan motlakeual Jacob, nin se tetliokolil para te noteko Esaú uan ye noijki tokuitlapan uitsʼ”. 19 Noijki okinajnauati akin okiuikaya grupo ome, grupo eyi uan oksekimej tlen okintokatiayaj sejse grupo yolkamej. Okinmilui: “Non tlen moneki nankiluiskej Esaú ijkuak nankinamikiskej. 20 Noijki moneki nankiluiskej: ‘Motlakeual Jacob tokuitlapan uitsʼ”. Porque Jacob omokuayejyekouaya:* “Xamo kuali nechselis ijkuak nechitas tla achto niktitlanilis se tetliokolil, para mamoyolseui”. 21 Uan itlakeualuan tlen okiuikayaj tetliokolil ixpan opanokej. Uan non youak Jacob omoka kanin okatka ikaltsin.
22 Ijkuak okachi yiyouak okatka, Jacob omejki uan okinuikak ome isiuauan, ome itlakeualuan, once ikoneuan uan okipanoui atl Jaboc, opanokej ik kanin amo okachi uejkatlan. 23 Ijkon okinpanolti okse lado aueyatl* uan noijki okiuikak nochi tlen okipiaya.
24 Satepan ijkuak Jacob omoka iselti, se tlakatl iuan omokitski* hasta otlaneski. 25 Ijkuak tlakatl okitak amo ueli okitlaniliaya Jacob, okikitskili kanin osalitoka imets* uan ijkuak omouitektokaj,* okopinki kanin osalitoka imets Jacob. 26 Satepan tlakatl okilui: “Techkajkaua porque yitlanestiuits”. Pero Jacob okilui: “Amo nimitskajkauas hasta techteochiua”. 27 Ijkuakon ye okitlajtlani: “¿Tlen motoka?”. Uan ye okinankili: “Jacob”. 28 Ye okilui: “Motoka ayakmo yetos Jacob, axkan timotokayotis Israel* porque otimouiteki* iuan toTajtsin Dios uan noijki inuan tlakamej uan otitlatlanki”. 29 Jacob okilui: “Nimitstlatlaujtia techilui tlen motoka”. Pero ye okinankili: “¿Tleka tikneki tikmatis notoka?”. Ijkuakon ompa okiteochi. 30 Ikinon Jacob ompa okitokayoti Peniel,* porque okijto: “Onikitak ixko toTajtsin Dios uan ok niyoltok maski onikitak”.
31 Ye opanotoka ik Penuel* ijkuak okistoka tonaltsin uan ayakmo kuali onejnemiaya porque okikojkojkej imets. 32 Ikinon hasta axkan ixuiuan Israel amo kikuaj tendón tlen kajki kanin salitok imets se yolkatl. Porque tlakatl okikitski Jacob itech tendón tlen okipiaya imets.
33 Ijkuak Jacob ontlachixki, okitak Esaú ompa oualaya inuan cuatrocientos tlakamej. Ikinon okinxexelili inkoneuan, Lea, Raquel uan ome itlakeualuan. 2 Achto okintlali itlakeualuan inuan inkoneuan, satepan okitlali Lea iuan ikoneuan uan saiktlami okitlali Raquel iuan José. 3 Satepan Jacob otlayekanki uan chikome uelta omoixtlapacho tlalpan ijkuak omotokijtiaya inauak ikni.
4 Pero Esaú omotlalo* okajsito ikni, okinapalo,* okipipitso* uan yejuan ome ochokakej. 5 Ijkuak Esaú ontlachixki okinmitak siuamej, konemej uan okitlajtlani ikni: “¿Akinmej tlen mouan uitsej?”. Jacob okinankili: “Yejuan konemej tlen toTajtsin Dios okinmakak motlakeual uan ijkon okiteochi”. 6 San niman omotokijkej tlakeualmej inuan inkoneuan uan omoixtlapachojkej. 7 Noijki omotoki Lea uan ikoneuan uan omoixtlapachojkej. Saiktlami noijki omotoki José uan Raquel uan omoixtlapachojkej.
8 Esaú okitlajtlani Jacob: “¿Tleka otikintitlanki tlakamej uan yolkamej tlen onikinnamik?”. Uan ye okinankili: “Porque nikneki techseli noteko”. 9 Ijkuakon Esaú okilui: “Nokni, ne yinikpia miak tlamantli. Nin te moaxka, xikmokaui”. 10 Pero Jacob okilui: “Amo, tla techselia, nimitstlatlaujtia xikseli tlen nikneki nimitstliokolis, porque onikualikak para uelis nikitas moixko. Onikitak moixko uan yetoskia ken onikitak ixko toTajtsin Dios, porque kuali otechseli. 11 Nimitstlatlaujtia xikseli tetliokolil tlen onimitsualikili, porque toTajtsin Dios yonechteochi uan nikpia nochi tlen moneki”. Uan ijkon okilui miak uelta hasta ijkuak Esaú okiseli.
12 Satepan Esaú okilui: “Matiakan, matinejnemikan, ne nimitsyekantias”. 13 Pero Jacob okinankili: “Noteko, kuali tikmati nikinuika konemej. Noijki tikmati nikinpia ichkamej* uan vacas tlen kinpiaj inkoneuan. Tla itech se tonal tikchiuaj mamotlalokan* yolkamej, nochtin mikiskej. 14 Nimitstlatlaujtia noteko, te achto xiuia. Ne okachi yolik nias, ijkon ken nejnentiaskej yolkamej uan konemej hasta nimitsajsiti ompa Seír”. 15 Ijkuakon Esaú okilui: “Techkauili manimitsinkajteuili sekimej notlakeualuan”. Pero Jacob okinankili: “¿Tleka ijkon tikchiuas? San nikneki techseli noteko”. 16 Ikinon non tonal Esaú omokopki Seír.
17 Uan Jacob oyajki Sucot. Ompa okichi se kali uan otlayektlali kanin mokauaskiaj iyolkauan. Ikinon ompa okitokayoti Sucot.*
18 Jacob okiski Padán-Aram uan kuali oajsito altepetl Siquem, tlen okatka tlali Canaán uan ik ompa omoka iuan nochi tlen okipiaya. 19 Satepan okitlaxtla ika 100 tomin, se pedazo tlali kanin okitlalijka ikaltsin. Non tlali okinkouilij ikoneuan Hamor, tlen okatka ipapa Siquem. 20 Ompa okichi se altar uan okitokayoti Dios, iDios Israel.
34 Dina okatka ichpoch Lea tlen okipixki iuan Jacob. Dina oyaya kinmitati ichpochmej tlen ochantiayaj itech non altepetl. 2 Se tonal Siquem okitak Dina, Siquem okatka ikone Hamor tlen okatka heveo, Hamor noijki otlayekanaya itech non altepetl. Ijkuakon Siquem okiuikak Dina uan okichiualti iuan mamoteka. 3 Uan ye sapanoua okipakti Dina ichpoch Jacob. Siquem opejki kitlasojtla ichpochtli uan okilui okitlasojtlaya. 4 Satepan Siquem okilui ipapa tlen omotokayotiaya Hamor: “Techtlajtlaniliti non ichpochtli para mayeto nosiua”.
5 Ijkuak Jacob okimatki Siquem okipijpinati Dina, ikoneuan okatkaj tlala okinmaluijtokaj yolkamej. Jacob okijto amitlaj kijtoskia hasta ijkuak ikoneuan mokopaskiaj. 6 Satepan Hamor ipapa Siquem, oyajki omotlapouito iuan Jacob. 7 Pero ikoneuan Jacob okimatkej tlen opanok uan san niman omokopkej. Amo kuali omomachilijkej uan fiero okualankej porque Siquem okipinaui Israel ijkuak omotekak iuan ichpoch Jacob, fiero tlen okichi.
8 Hamor inuan omotlapoui uan okinmilui: “Nokone Siquem sapanoua kipaktia namochpoch, namechtlatlaujtia xikmakakan para mayeto isiua. 9 Matikinnamiktikan tokoneuan uan ijkon tikinsetiliskej tofamilias. Techinmakakan namochpochuan uan xikinuikakan tochpochuan para namejuan. 10 Uelis touan nanchantiskej uan itech totlal uelis nankipejpenaskej san kanin nankinekiskej. Ximokauakan, nikan xitlanemakakan uan xichantikan itech nin tlali”. 11 Ijkuakon Siquem okilui ipapa uan ikniuan Dina: “Namechmakas san tlen nantechtlajtlaniliskej porque nikneki techselikan. 12 Uelis nantechtlajtlaniliskej patio maniktlaxtlaua para nantechmakaskej novia uan noijki techtlajtlanilikan se ueyi tetliokolil. Ne namechmakas san tlen nankinekiskej, pero namechtlatlaujtia techmakakan ichpochtli para mayeto nosiua”.
13 Pero ikoneuan Jacob okijtojkej kikajkayauaskiaj Siquem uan ipapa, porque Siquem okipijpinati inmikni Dina. 14 Yejuan okiluijkej: “Amo uelis ijkon tikchiuaskej, porque tepinati tikmaktiliskej tokni se tlakatl tlen amo okimokuaximili itlakayo.* 15 Uelis ijkon tikchiuaskej tla nochtin tlakamej tlen katej namouan, kimokuaximiliaj intlakayo* ijkon ken tejuan otikmochiuilijkej. 16 Satepan timechinmakaskej tochpochuan uan tikinuikaskej namochpochuan para tejuan. Namouan tichantiskej uan tiyetoskej san se altepetl. 17 Pero tla amo nankichiuaj tlen timechiluijtokej uan amo nankimokuaximiliaj namotlakayo,* tiaskej uan tikuikaskej tochpoch”.
18 Hamor uan Siquem kuali okitakej tlen okinmiluijkej makichiuakan. 19 Siquem san niman okichi tlen okiluijkej porque melauak okipaktiaya ichpoch Jacob. Itech nochi ikalijtik Hamor, Siquem okachi okitlakaitayaj.
20 Ijkuakon Hamor uan Siquem oyajkej kanin okatka ipuerta altepetl uan okinmiluijkej tlakamej tlen ompa ochantiayaj: 21 “Ninmej tlakamej kinekij kuali matimouikakan. Matikinkauilikan nikan matlanemakakan uan mamokauakan itech totlal. Porque ueyi totlal uan uelis ompa mokauaskej. Tejuan uelis timonamiktiskej inuan inmichpochuan uan noijki tikinmakaskej tochpochuan. 22 San okijtojkej matikmokuaximilikan totlakayo* ijkon ken yejuan okimochiuilijkej. San ijkon kinekiskej touan chantiskej uan tiyetoskej san se altepetl. 23 Yejuan kipiaj miak tlamantli uan noijki kinpiaj yolkamej uan non yetos toaxka. Matikchiuakan tlen otechiluijkej uan touan machantikan”. 24 Nochtin tlakamej tlen okisayaj itech ipuerta altepetl, okichijkej tlen Hamor uan Siquem okijtojkej. Nochtin tlakamej tlen okisayaj itech ipuerta altepetl, okimokuaximilijkej intlakayo.*
25 Tlakamej ok okinkokouaya intlakayo ijkuak opanok eyi tonal. Ijkuakon Simeón uan Leví ikoneuan Jacob tlen okatkaj ikniuan Dina, okonankej sejse espada uan oyajkej itech altepetl. Uan ompa okinmiktijkej nochtin tlakamej, amikaj okimatiaya ijkon panoskia. 26 Yejuan okinmiktijkej Hamor uan Siquem ika espada. Satepan okikixtijkej Dina itech ikalijtik Siquem uan oyajkej. 27 Oksekimej ikoneuan Jacob oajsitoj uan okinmitakej tlakamej tlen inmikniuan okinmiktijkej. Yejuan okikixtijkej nochi tlen okatka itech non altepetl porque okipijpinatijkej inmikni. 28 Okinuikakej ichkamej,* tentsomej, vacas, toros, burros uan nochi tlen okipiayaj itech altepetl uan tlen okatka intlala. 29 Noijki okimoaxkatijkej tlen okipiayaj, okinuikakej konemej, siuamej tlen ompa okatkaj uan okikixtijkej nochi tlen okipiayaj inkalijtik.
30 Ijkuak Jacob okimatki tlen opanok, okinmilui Simeón uan Leví: “Sapanoua onantechouijtilijkej, namotlajtlakol nechkokoliskej cananeos uan perizitas tlen nikan chantij. Tejuan amo timiakej, yejuan mosetiliskej para itlaj nechtoktiskej,* nechmiktiskej uan noijki akinmej chantij nokalijtik”. 31 Pero yejuan okijtojkej: “Amo tiktekauiliskiaj tokni makitoktikan* ken se siuatl tlen monemaka”.
35 Satepan toTajtsin Dios okilui Jacob: “Oksepa xio, xitlejko Betel uan ompa ximokaua. Ompa techchiuili se altar, ne akin melauak niDios, ne onimitsmonextili ijkuak otikcholilijtoka mokni Esaú”.
2 Ijkuakon Jacob okilui ifamilia uan nochtin tlen iuan okatkaj: “Ayakmo xikinpiakan dioses tlen oksekan kinueyichiuaj, ximochipauakan uan ximotlapatilikan. 3 Matiuiaj, matitlejkokan Betel. Ompa nikchiuilis se altar akin melauak toTajtsin Dios, ye onechkak ijkuak onimotekipachouaya uan oniktlatlaujti. Noijki maski san kanin nio ye nochipa nouan kajki”. 4 Ijkuakon yejuan okimakakej Jacob nochi dioses tlen oksekan okinueyichiuayaj tlen okinpixtokaj uan noijki inpipiloluan tlen okinpiayaj itech innakasuan. Uan Jacob nochi okitokak itlampa se ueyi kouitl tlen amo uejka okatka ompa Siquem.
5 Ijkuak oksepa opejki nejnemij, toTajtsin Dios okichi sapanoua mamomojtikan akinmej ik ompa ochantiayaj. Ikinon amikaj okinkuitlapantokak ikoneuan Jacob. 6 Satepan Jacob uan nochtin tlen iuan oyayaj oajsitoj Luz, tlen noijki itoka Betel, tlen kajki tlali Canaán. 7 Okichi se altar uan ompa okitokayoti El-Betel* porque ijkuak okicholilijtoka ikni, ompa okimonextili akin melauak toTajtsin Dios. 8 Satepan Débora akin okichichiti Rebeca omiki uan okitokakej itlampa se roblekouitl, ikxitlan tepetsintli kanin okatka Betel. Ikinon non kouitl okitokayoti Alón-Bacut.*
9 Jacob oualaya desde Padán-Aram uan toTajtsin Dios oksepa okimonextili uan okiteochi. 10 Ijkuakon toTajtsin Dios okilui: “Motoka Jacob pero ayakmo ijkon timotokayotis, axkan motoka yetos Israel”. Ikinon toTajtsin Dios opejki kiluia Israel. 11 ToTajtsin Dios noijki okilui: “Ne niDios akin kipia nochi chikaualis. Xikinpia mokoneuan uan ximomiakili. Te tiyetos inpapa miakej altepemej uan sekimej moxuiuan tlanauatiskej. 12 Nimitsmakas tlali tlen onikmakak Abrahán uan Isaac uan noijki nikinmakas moxuiuan”. 13 Ijkuakon toTajtsin Dios okika Jacob uan oyajki.
14 Jacob okiketsalti se tlaketsali kanin toTajtsin Dios iuan omotlapoui, non tlaketsali okatka de tetl* uan ipan okinoki* vino tlen kitetliokoliaj. Noijki ipan okinoki aceite. 15 Jacob ok okitokayoti Betel kanin toTajtsin Dios iuan omotlapoui.
16 Satepan okikajtejkej Betel. Efrat ok uejka omokauaya uan yinesiskia* ikonetsin Raquel pero amo ueli onesiaya.* 17 Uan ijkuak okachi otlajyouijtoka uan amo ueli onesiaya ikone, partera okilui: “Amo ximomojti porque noijki tikpias nin mokone”. 18 Pero Raquel yimikiskia uan ijkuak yitlamiskia iyolilis, okitokayoti ikone Ben-Oní.* Pero ipapa konetl okitokayoti Benjamín.* 19 Raquel omiki uan okitokakej itech ojtli tlen oyaya Efrat, tlen noijki motokayotia Belén. 20 Jacob okiketsalti se tlaketsali kanin okitokakej Raquel. Hasta axkan non tlaketsali kiteititia kanin toktok Raquel.
21 Satepan Israel oyajki uan okitlali ikaltsin uejka de kanin okatka torre Éder. 22 Ijkuak Israel ochantitoka itech non tlali, Rubén omotekak iuan Bilhá tlen okatka okse isiua ipapa uan Israel okimatki tlen opanok.
Jacob okinpixki 12 ikoneuan. 23 Jacob okipixki iuan Lea achto ikone tlen okitokayotijkej Rubén, noijki okipixkej Simeón, Leví, Judá, Isacar uan Zabulón. 24 Jacob okipixki iuan Raquel, José uan Benjamín. 25 Jacob uan Bilhá okipixkej Dan uan Neftalí. Bilhá okatka itlakeual Raquel. 26 Jacob uan Zilpá okipixkej Gad uan Aser. Zilpá okatka itlakeual Lea. Jacob okinpixki nonmej ikoneuan ompa Padán-Aram.
27 Satepan Jacob oajsito kanin okatka Isaac. Oajsito Mamré ik Quiryat-Arbá tlen noijki itoka Hebrón, kanin Abrahán uan Isaac ochantitoj. 28 Isaac okajxiti 180 xiuitl. 29 Ijkuakon saiktlami omijyoti uan omiki. Okitokakej ijkon ken okintokakej iuejkatatajuan,* ye miak xiuitl oyoltoka uan opaki. Esaú uan Jacob okitokakej inpapa.
36 Nin tlen okipanok Esaú akin okiluiayaj Edom.
2 Esaú omonamikti inuan siuamej tlen ochantiayaj Canaán. Omonamikti iuan Adá ichpoch Elón tlen okatka hitita. Noijki omonamikti iuan Oholibamá, ye okatka ichpoch Aná uan ixui Zibeón tlen okatka heveo. 3 Noijki omonamikti iuan Basemat, ye okatka ichpoch Ismael uan okatka ikni Nebayot.
4 Esaú okipixki se ikone iuan Adá, inkone omotokayotiaya Elifaz. Noijki okipixki se ikone iuan Basemat uan omotokayotiaya Reuel.
5 Iuan Oholibamá okipixki Jeús, Jalam uan Coré.
Nonmej ikoneuan Esaú tlen okinpixki itech tlali Canaán. 6 Satepan Esaú oyajki okse tlali kanin amo okatka ikni Jacob. Okinuikak isiuauan, ichokouan, itakouan uan nochtin akinmej ochantiayaj ikalijtik. Noijki okinuikak nochtin iyolkauan uan nochi tlen okinechiko itech tlali Canaán. 7 Jacob uan Esaú okimiakilijkaj tlen okipiayaj, ikinon ayakmo ueliskia san sekan chantiskiaj. Yejuan okinpiayaj sapanoua miakej inyolkauan kanin ochantiayaj uan ayakmo okatka kanin uelis kinpiaskiaj. 8 Ikinon Esaú oyajki ochantito tepeyo ompa Seír, Esaú ye Edom.
9 Nin tlen okipanok Esaú inpapa edomitas, tlen chantij tepeyo ompa Seír.
10 Se ikone Esaú omotokayotiaya Elifaz tlen okipixki iuan Adá. Okse ikone Esaú omotokayotiaya Reuel uan okipixki iuan Basemat.
11 Ikoneuan Elifaz okatkaj Temán, Omar, Zefó, Gatam uan Quenaz. 12 Uan Elifaz ikone Esaú, okipixki se isiua tlen omotokayotiaya Timná. Satepan Timná okipixki se ikone Elifaz tlen omotokayotiaya Amalec. Nonmej okatkaj ikoneuan Adá, isiua Esaú.
13 Ikoneuan Reuel okatkaj Náhat, Zérah, Samá uan Mizá. Nonmej okatkaj ikoneuan Basemat, isiua Esaú.
14 Oholibamá ichpoch Aná, noijki okatka ixui Zibeón, ye okinpixki iuan Esaú ninmej ikoneuan: Jeús, Jalam uan Coré.
15 Ninmej akinmej otlayekanayaj uan okiskej itech ikoneuan Esaú. Elifaz achto ikone Esaú, okinpixki ninmej ikoneuan tlen otlayekanayaj: Temán, Omar, Zefó, Quenaz, 16 Coré, Gatam uan Amalec. Yejuan okatkaj ikoneuan Elifaz, tlen otlayekanayaj tlali Edom uan yejuan okatkaj ikoneuan Adá.
17 Reuel okatka ikone Esaú uan okinpixki ninmej ikoneuan tlen otlayekanayaj: Náhat, Zérah, Samá uan Mizá. Yejuan okatkaj ikoneuan Reuel tlen otlayekanayaj tlali Edom. Yejuan ikoneuan Basemat, isiua Esaú.
18 Oholibamá isiua Esaú okinpixki ninmej ikoneuan tlen otlayekanayaj: Jeús, Jalam uan Coré. Yejuan okatkaj ikoneuan Oholibamá tlen otlayekanayaj. Oholibamá okatka ichpoch Aná uan okatka isiua Esaú.
19 Yejuan okatkaj ikoneuan Esaú, akin noijki okiluiayaj Edom uan yejuan otlayekanayaj.
20 Seír okatka horeo uan ikoneuan tlen ochantiayaj itech altepetl okatkaj: Lotán, Sobal, Zibeón, Aná, 21 Disón, Ézer uan Disán. Yejuan okinyekanayaj horeos tlen okatkaj ikoneuan Seír, itech tlali Edom.
22 Ikoneuan Lotán okatkaj Horí uan Hemam. Timná okatka ikni Lotán.
23 Ikoneuan Sobal okatkaj Alván, Manáhat, Ebal, Sefó uan Onam.
24 Ikoneuan Zibeón okatkaj Ayá uan Aná. Ijkuak Aná okinmaluijtoka iburros ipapa, okajsik atl totonik kanin tlauaki.
25 Aná okipixki se ikone tlen omotokayotiaya Disón uan noijki okipixki se ichpoch tlen omotokayotiaya Oholibamá.
26 Ikoneuan Disón okatkaj Hemdán, Esbán, Itrán uan Kerán.
27 Ikoneuan Ézer okatkaj Bilhán, Zaaván uan Acán.
28 Ikoneuan Disán okatkaj Uz uan Arán.
29 Ninmej okinyekanayaj horeos uan omotokayotiayaj: Lotán, Sobal, Zibeón, Aná, 30 Disón, Ézer uan Disán. Yejuan okinyekanayaj horeos tlen okatkaj tlali Seír.
31 Nin intoka tekiuajkej tlen otlanauatiayaj tlali Edom, ijkuak israelitas ayamo okipiayaj se intekiua. 32 Itelpoch Beor tlen omotokayotiaya Bela, otlanauati Edom uan ialtepe omotokayotiaya Dinhabá. 33 Ijkuak Bela omiki, opejki tlanauatia Jobab itelpoch Zérah, Zérah oneski* Bozrá. 34 Ijkuak Jobab omiki, opejki tlanauatia Husam tlen oneski intlal temanitas. 35 Ijkuak Husam omiki, opejki tlanauatia Hadad itelpoch Bedad uan ialtepe omotokayotiaya Avit. Ye okintlanili madianitas itech tlali Moab. 36 Ijkuak Hadad omiki, opejki tlanauatia Samlá tlen oneski Masrecá. 37 Ijkuak Samlá omiki, opejki tlanauatia Shaúl tlen oneski Rehobot del Río. 38 Ijkuak Shaúl omiki, opejki tlanauatia Baal-Hanán itelpoch Acbor. 39 Ijkuak Baal-Hanán itelpoch Acbor omiki, opejki tlanauatia Hadar. Ialtepe omotokayotiaya Paú uan isiua Hadar omotokayotiaya Mehetabel, ye okatka ichpoch Matred uan Matred okatka ichpoch Mezahab.
40 Nin intoka tlayekankej tlen okatkaj ixuiuan Esaú, infamilias uan kanin okatkaj. Nin sejse intoka. Timná, Alvá, Jetet, 41 Oholibamá, Elá, Pinón, 42 Quenaz, Temán, Mibzar, 43 Magdiel uan Iram. Nonmej tlayekankej okatkaj ikoneuan Edom uan kanin ochantiayaj okitokayotijkej ijkon ken yejuan omotokayotiayaj. Nin Esaú inpapa edomitas.
37 Jacob ok ochantik tlali Canaán kanin ipapa ochantik maski amo okatka ialtepe.
2 Nin okipanok Jacob.
Ijkuak José itelpoch Jacob okipiaya 17 xiuitl, okinmaluiaya yolkamej inuan itelpochuan Bilhá uan Zilpá, yejuan okatkaj isiuauan ipapa. Se tonal José okilui ipapa ikniuan okichijtokaj tlen amo kuali. 3 Israel okachi okitlasojtlaya José amo ken oksekimej ikoneuan, porque okipixki ijkuak yokipiaya miak xiuitl. Ye otlanauati makichiuilikan José se kualtsin itlaken ueyak. 4 Ijkuak ikniuan okitakej inpapa okachi okitlasojtlaya José, opejki kikokoliaj. Uan nochipa san okajuayaj José.
5 Se tonal José itlaj okitemik uan okinmilui ikniuan, ikinon yejuan okachi okikokolijkej. 6 Ye okinmilui: “Namechtlatlaujtia xikkakikan tlen oniktemik. 7 Otikilpijtokaj trigo itlajkotia tlala, ijkuakon tlen ne onikilpi omoketski uan ijkon omoka. Satepan manojos tlen namejuan onankilpijkej, okiyaualojkej tlen ne onikilpi uan ixpan omotlankuaketskej”. 8 Ikniuan okiluijkej: “¿Timokuayejyekoua* tiyetos totekiua uan technauatis?”. Tlen okitemik José uan tlen okinmilui ikniuan, okichi okachi makikokolikan.
9 Satepan José oksepa itlaj okitemik uan okintlapoui ikniuan. Ye okinmilui: “Oniktemik okse tlamantli. Axkan onikitak tonaltsin, metstli uan 11 sitlalimej noixpan omotlankuaketsayaj”. 10 Okilui ipapa uan ikniuan tlen okitemik. Ipapa okajuak uan okilui: “¿Tlen kijtosneki tlen otiktemik? ¿Melauak momama, mokniuan uan ne moixpan timotlankuaketsaskej?”. 11 Ikniuan okinexikolitakej pero inpapa omokuayejyekojtoka* tlen okijto José.
12 Se tonal ikniuan José okintlakualtitoj iyolkauan inpapa, ik Siquem kanin tlasakayo.* 13 Satepan Israel okilui José: “Mokniuan okintlakualtitoj yolkamej ik Siquem. Xiuiki porque nikneki nimitstitlanis kanin yejuan katej”. José okilui: “¡Nikan nika, uelis technauatis san tlen tiknekis!”. 14 Ikinon ipapa okilui: “Nimitstlatlaujtia xikinmitati kox kuali katej mokniuan, noijki xikinmitati kox kuali katej yolkamej uan techiluiki”. Ye okititlanki desde ixtlauak* Hebrón hasta Siquem. 15 Satepan se tlakatl okajsito José otlayaualojtoka tlala uan okitlajtlani: “¿Tlen tiktemoua?”. 16 José okinankili: “Nikintemojtinemi nokniuan, nimitstlatlaujtia techilui kanin okintlakualtitoj yolkamej”. 17 Tlakatl okilui: “Nikan okatkaj pero oyajkej uan onikkak okijtojkej yaskiaj Dotán”. Ikinon José oyajki Dotán uan ompa okinmajsik ikniuan.
18 Pero ijkuak José ayamo oajsiaya kanin okatkaj ikniuan, yejuan okitakej ompa oyaya uan opejki mokuayejyekouaj* ken kimiktiskej. 19 Yejuan okimoluijkej: “¡Xikitakan! Ompa uits akin san temiki. 20 Xiualakan matikmiktikan uan matikkajkauakan ijtik se tlakoyoktli* kanin kinechikouaj atl. Satepan tikijtoskej se tekuani okikua José. Tikitaskej kox neli mochiuas tlen okitemik”. 21 Pero ijkuak Rubén okinkak ikniuan, okinekiaya kipaleuis José. Ye okinmilui: “Amo matikmiktikan”. 22 Rubén noijki okinmilui: “Amo xikmiktikan. Xikkajkauakan ijtik nin tlakoyoktli tlen kajki kanin tlauaki, pero amitlaj xiktoktikan”.* Ye okinekiaya kipaleuis José para oksepa kiuikilis ipapa.
23 Ijkuak oajsito José, ikniuan san niman okikixtilijkej kualtsin itlaken tlen okonakijtoka.* 24 Okikitskijkej uan okikajkajkej ijtik tlakoyoktli. Ijkuakon non tlakoyoktli amo okipiaya atl.
25 Satepan omotlalijkej uan opejki tlakuaj, ijkuak ontlachixkej okitakej oualayaj miakej ismaelitas. Yejuan oualtemouayaj Galaad uan oyayaj Egipto. Incamellos okimamajtiayaj ládano,* aceite tlen ika otlapajtiayaj uan koyeuatl tlen kipia isasalikyo. 26 Ijkuakon Judá okinmilui ikniuan: “¿Kox itlaj tiktlaniskej tla tikmiktiskej tokni uan amikaj tikiluiskej? 27 Matikinnemakiltikan ismaelitas uan amitlaj matiktoktikan.* Porque ye tokni uan noijki toeso”. Yejuan okikakej tlen okinmilui inmikni. 28 Uan ijkuak tlasemankej madianitas ik ompa opanokej, ikniuan José okikixtijkej ijtik tlakoyoktli uan okinnemakiltijkej ismaelitas ika 228 gramos plata.* Satepan nonmej tlakamej okiuikakej José ompa Egipto.
29 Satepan Rubén omokopki kanin okatka tlakoyoktli uan okitsayanki itlaken ijkuak okitak ayakmo ompa okatka José. 30 Ijkuakon omokopki kanin okatkaj ikniuan uan chikauak okinmilui: “¡Ayakmo nesi telpochtli! ¡Axkan tlen nikchiuas!”.
31 Satepan okonankej itlaken José, okimiktijkej se tentso okichtli uan okitlalilijkej ieso itlaken José. 32 Satepan okititlanilijkej inpapa non tlakemitl uan okiluijkej: “Otikajsikej nin tlakemitl, timitstlatlaujtiaj xikita kox itlaken mokone”. 33 Ijkuak okiyekitak tlakemitl, ye chikauak okijto: “¡Nin itlaken nokone! ¡Xamo se tekuani okikua! ¡Xamo okitsatsayatski José!”. 34 Ijkuakon Jacob okitsayanki itlaken uan okimotlajkotlalili itlaken tetsojtsopiti* uan miak tonal okichokili ikone. 35 Nochtin itelpochuan uan ichpochuan okinekiayaj kiyolseuiskej pero ye amo okinekiaya makiyolseuikan. Ye okijtouaya: “¡Ne nikchokilijtos nokone hasta ijkuak nitemos ijtik Mikatekochtli!”.* Uan Jacob ok okichokili José.
36 Satepan madianitas okinemakakej José ompa Egipto. Okinemakiltijkej Potifar, ye okinyekanaya soldados tlen okimaluiayaj faraón uan noijki oueyititoka ichan faraón.
38 Ijkuakon Judá okinkajte ikniuan uan okitlalito ikaltsin ik kanin okatka se tlakatl adulamita tlen omotokayotiaya Hirá. 2 Judá ompa okitak ichpoch se cananeo tlen omotokayotiaya Súa. Ye omonamikti iuan non ichpochtli uan iuan omotekak. 3 Ijtik non siuatl opejki moskaltia se konetl, satepan oneski* se chokotsin uan Judá okitokayoti Er. 4 Satepan ijtik non siuatl oksepa opejki moskaltia se konetl, okipixki se chokotsin uan okitokayoti Onán. 5 Uan okipixki okse ikone tlen okitokayoti Selá. Judá okatka ompa Aczib ijkuak oneski Selá.
6 Satepan Judá okinamikti Er iuan se siuatl tlen omotokayotiaya Tamar. Er okatka itelpoch Judá tlen achto oneski. 7 Pero Jehová amo okipaktiaya tlen okichiuaya Er ikone Judá tlen achto oneski, ikinon Jehová okimikti. 8 Uan Judá okilui Onán: “Ximonamikti iuan isiua mokni tlen yomiki uan iuan ximoteka, ijkon te tikchiuas mokni makinpia ixuiuan”. 9 Pero Onán okimatiaya akinmej nesiskiaj* amo yetoskiaj ixuiuan. Ikinon ijkuak omotekaya iuan isiua ikni, okinokiaya* isemen* ipan tlali para ikni amo kinpiaskia ixuiuan. 10 Pero Jehová amo kuali okitaya tlen okichiuaya Onán uan noijki okimikti. 11 Ijkuakon Judá okilui isiuamo tlen omotokayotiaya Tamar: “Ximokaua ichan mopapa uan amo ximonamikti hasta ijkuak nokone Selá mamoskalti”. Porque ye omokuayejyekouaya:* “Xamo ye noijki mikis ken ikniuan”. Ikinon Tamar oyajki ochantito ikalijtik ipapa.
12 Satepan omiki isiua Judá tlen okatka ichpoch Súa. Ijkuak Judá ayakmo omoyolkokouaya, oyajki okinmitato akinmej okinximayaj ichkauan* ompa Timná. Ye iuan oyajki iyolikni tlen omotokayotiaya Hirá tlen okatka adulamita. 13 Ijkuakon ikaj okilui Tamar: “Momonta yiyajtok Timná porque kinximati ichkauan”. 14 Ikinon ye okimokixtili itlaken tlen okiteititiaya omiki inamik. Noijki omoixtlakenti, okimotlalili se tsotsoli* uan omotlali kanin kalakij ompa Enaim, non kajki ik ojtli tlen yaui Timná. Ijkon okichi porque Selá yomoskaltijka uan ayamo iuan okinamiktiayaj.
15 Ijkuak Judá okitak Tamar, san niman omokuayejyeko ye okatka se siuatl tlen omonemakaya, porque Tamar omixtlakentijka. 16 Judá amo okimatiaya non siuatl okatka isiuamo ikinon okika iojui uan okajsito non siuatl uan okilui: “Nimitstlatlaujtia techkauili mouan manimoteka”. Tamar okinankili: “¿Tlen techmakas tla mouan nimotekas?”. 17 Ye okilui: “Nimitsualtitlanilis se tentsojkonetl tlen noaxka”. Pero ye okinankili: “¿Techkajteuilijteuas itlaj para nikmatis melauak techualtitlanilis?”. 18 Ye okitlajtlani: “¿Tlen tikneki manimitskajteuili?”. Tamar okinankili: “Moanillo tlen ika tiktlalia mosello, imekayo uan tlakotl tlen tikitskijtok”. Judá okimakak Tamar tlen okitlajtlanili, iuan omotekak uan okipialti ikone. 19 Tamar omejki uan oyajki, okimokixtili tsotsoli uan okonaki* itlaken tlen okiteititiaya omiki inamik.
20 Judá okititlanki iyolikni tlen omotokayotiaya Hirá, makikauati tentsojkonetl para makimakakan tlen okikajteuilijka siuatl, pero amo okajsik. 21 Ye okintlajtlani tlakamej tlen ompa ochantiayaj: “¿Kanin kajki siuatl tlen monemaka* tlen okatka Enaim inakastlan ojtli?”. Pero yejuan okiluijkej: “Nikan amo keman uits se siuatl tlen monemaka”. 22 Satepan ye omokopki kanin okatka Judá uan okilui: “Amo onikajsik siuatl uan tlakamej tlen ompa chantij onechiluijkej ompa amo keman yaui se siuatl tlen monemaka”. 23 Ikinon Judá okilui: “Makimokaui tlen onikmakak tlamo techpinauiskej. Ne oniktitlanili tentsojkonetl pero amo otikajsik”.
24 Ijkuak opanok eyi metstli okiluijkej Judá: “Mosiuamo Tamar omonemakak uan axkan kipias se konetl”. Uan Judá okijto: “Xikuikakan kiauak uan makichichinokan”.* 25 Ijkuak okikixtijtokaj Tamar, ye otlatitlanki makiluitij imonta: “Tlakatl tlen onechpialti nokone iaxka nin tlamantli”. Uan noijki okijto: “Nimitstlatlaujtia xikita akin iaxka anillo, mekatl uan tlakotl”. 26 Judá okitak non tlamantli uan okijto: “Ye okichi tlen omonekiaya uan ne onimotlapololti porque amo onikmakak notelpoch Selá”. Satepan Judá ayakmo omotekak iuan Tamar.
27 Ijkuak oajsik tonal kipiaskia ikone, okinpixki gemelos. 28 Ijkuak yinesiskiaj* ikoneuan, se konetl okikixti ima, san niman partera okonanki se mekatl chichiltik tlen opetlantoka, okilpili itech ima uan okijto: “Nin achto okiski”. 29 Pero konetl oksepa okikalaki ima uan satepan ikni oneski. Ijkuakon partera okijto: “¡Otikkojko* momama!”. Ikinon okitokayotijkej Pérez.* 30 Satepan oneski ikni tlen oilpitoka itech ima hilo chichiltik tlen opetlantoka uan okitokayotijkej Zérah.
39 Ismaelitas okiuikakej José ompa Egipto. Ompa okinemakiltijkej se tlakatl egipcio tlen omotokayotiaya Potifar. Ye okinyekanaya soldados tlen okimaluiayaj faraón uan ye noijki oueyititoka ichan faraón. 2 Jehová amo keman okika José ikinon kuali okisaya tlen okichiuaya. Potifar tlen okatka iteko okilui makimalui ikalijtik. 3 Potifar okitak Jehová okatka iuan José, noijki okitak Jehová okipaleuiaya kuali makisa nochi tlen okichiuaya.
4 Potifar okipaktiaya tlen okichiuaya José uan okikauili makipaleui porque okineltokiliaya. Noijki okitlali makimalui ikalijtik uan noijki nochi tlen okipiaya. 5 Ijkuak Potifar okitlali José makimalui ikalijtik uan nochi tlen okipiaya, Jehová opejki kiteochiua ikalijtik Potifar porque ompa otlapaleuiaya José. Jehová okiteochi nochi tlen okipiaya ikalijtik uan noijki itlala. 6 Satepan Potifar okikauili José makimalui nochi tlen okipiaya. Ye amitlaj okitekipachouaya, san okitekipachouaya tlen okinekiaya kikuas. José chikauak okatka uan kuajkualtsin omotaya.
7 Ijkuakon isiua Potifar opejki kipaktia José uan okiluiaya: “Nouan ximoteka”. 8 Pero ye amo okinekiaya ijkon kichiuas uan okiluiaya isiua Potifar: “Noteko amo kitekipachoua ikalijtik porque ne nikpaleuia uan onechkauili manikmaluili nochi tlen kipia. 9 San ne okachi nitlanauatia ikalijtik. Ye nochi onechmaktili pero te amo, porque tiisiua. Ikinon ne amo uelis nikchiuas tlen sapanoua amo kuali uan ijkon nitlajtlakolchiuas ixpan Dios”.
10 Isiua Potifar mojmostla okiluiaya José iuan mamoteka pero José amo okinekiaya ijkon kichiuas nion amo okinekiaya iuan yetos. 11 Pero se tonal ijkuak José oyajki otekitito ikalijtik Potifar, amo okatka nion se tlakeuali kalijtik. 12 Ijkuakon isiua Potifar okikitskili itlaken José uan okilui: “¡Nouan ximoteka!”. Pero ye ocholo uan itech imauan siuatl omoka itlaken José. 13 Ijkuak ye okitak José ocholo uan okikajte itlaken itech imauan, 14 ye chikauak opejki kintsajtsilia tlakamej tlen ompa okatkaj uan okinmilui: “Nin tlakatl hebreo tlen otechualikili nonamik okinekiaya techpinauis. Ye okinekiaya nouan motekas, pero ne opejki chikauak nitsajtsi. 15 Ijkuak ye okikak opejki chikauak nitlajtoua uan opejki nitsajtsi, san niman ocholo uan nonauak okikajte itlaken”. 16 Satepan inakastlan okitlali itlaken José uan okichixki iteko José maajsiti ikalijtik.
17 Ijkuakon okilui Potifar tlen okinmiluijka oksekimej, ye okilui: “Tlakeuali hebreo tlen otechualikili okinekiaya nechpinauis. 18 Pero ijkuak opejki chikauak nitlajtoua uan opejki nitsajtsi, san niman ocholo uan nonauak okikajte itlaken”. 19 Potifar opejki kualankamiki ijkuak isiua okilui: “Ijkin onechtokti* motlakeual”. 20 Potifar okikitski José uan okitsakuato kanin tekiua otetsakuaya. Uan José ompa omoka.
21 Pero Jehová amo okika José uan nochipa okititi kitlasojtla. Noijki okichi akin otlayekanaya kanin otetsakuayaj makiseli José. 22 Ikinon akin otlayekanaya kanin otetsakuayaj, okitlali José makinyekana akinmej ompa otsaktokaj. José okitaya makichiuakan tlen omonekiaya kichiuaskej akinmej ompa otsaktokaj. 23 Akin otlayekanaya kanin otetsakuayaj amo okitekipachouaya tlen okilui José makimalui. Porque Jehová okatka iuan José uan Jehová okichiuaya kuali makisa nochi tlen okichiuaya.
40 Satepan akin okinyekanaya* icoperos tekiua tlen otlanauatiaya Egipto uan akin okinyekanaya panchijkej, otlajtlakolchijkej ixpan tekiua. 2 Faraón okikualani tlen okichijkej ome tlakamej tlen otlayekanayaj. Okualanki iuan akin okinyekanaya coperos uan noijki iuan akin okinyekanaya panchijkej. 3 Ikinon okintsaki kanin otetsakuayaj, ompa ikalijtik akin okinyekanaya soldados tlen otlamaluiayaj. Kanin noijki otsaktoka José. 4 Akin okinyekanaya soldados tlen otlamaluiayaj okilui José inuan mayeto uan makinpaleui. Yejuan ok uejkika otsaktokaj.
5 Se youak icopero tekiua itlaj okitemik uan akin okipanchiuiaya noijki itlaj okitemik. Tlen yejuan okitemikej tlatlamantli okijtosnekiaya. 6 Mostlatika ijkuak José okalak kanin yejuan okatkaj, okinmitak omoyolkokouayaj. 7 José okintlajtlani itlakeualuan faraón, tlen iuan otsaktokaj ikalijtik iteko: “¿Tleka mota nanmoyolkokouaj miak?”. 8 Yejuan okinankilijkej: “Tisejse itlaj otiktemikej pero amo tikpiaj akin techiluis tlen kijtosneki tlen otiktemikej”. José okinmilui: “¿ToTajtsin Dios amo uelis kijtos tlen kijtosneki? Namechtlatlaujtia techiluikan tlen onankitemikej”.
9 Akin okinyekanaya coperos okilui José tlen okitemik, okilui: “Ijkuak onitemik, onikitak noixpan okatka se uvajkouitl 10 tlen okipiaya eyi imamayo. Uvajkouitl oseliak, oxochikiski uan itech imamayo ochikauak uvas. 11 Ne onikitskijtoka icopa faraón uan onikinmonanki uvas uan onikinpatskak ijtik icopa, satepan onikmakak faraón”. 12 Ijkuakon José okilui: “Nin kijtosneki tlen otiktemik, eyi imamayo uvajkouitl kijtosneki eyi tonal. 13 Ipan eyi tonal faraón mitskixtis uan oksepa mitsmakas moteki. Oksepa tikmakas icopa faraón, ijkon ken ijkuak otikatka icopero. 14 Pero ijkuak kuali tiyetos moneki techilnamikis. Nimitstlatlaujtia techititi techtlasojtla uan amo techkauas, xikilui faraón akin ne para manechkixtikan. 15 Onechichtekej intlal hebreos uan nikan onechtsakej pero amitlaj onikchi”.
16 Ijkuak akin okinyekanaya panchijkej, okikak José okijto panoskia itlaj kuali, okilui: “Ne noijki itlaj oniktemik, onikitak onikpixtoka ipan notsonteko eyi chikiuitl tlen okipiaya pan istak. 17 Chikiuitl tlen okatka tlakpak okipiaya miak tlamantli tlen okikxitijkej para faraón. Uan totomej* okikuayaj tlen okipiaya chikiuitl”. 18 Ijkuakon José okiyekilui: “Nin kijtosneki tlen otiktemik, eyi chikiuitl kijtosneki eyi tonal. 19 Ipan eyi tonal faraón mitskechtsontekis uan mitspilos itech se kouitl uan totomej kikuaskej monakayo”.
20 Eyi tonal satepan, faraón okajxiti xiuitl. Ye oiluichi para nochtin itlakeualuan uan faraón inmixpan itlakeualuan okikixti akin okinyekanaya coperos uan akin okinyekanaya panchijkej. 21 Ijkuakon oksepa okimakak iteki akin okinyekanaya coperos uan ye oksepa opejki kimaka icopa faraón. 22 Pero otlanauati makipilokan akin okinyekanayaj panchijkej, opanok ijkon ken José okijto ijkuak okinmilui tlen kijtosneki tlen okitemikej. 23 Pero akin okinyekanaya coperos okilka José uan amo okilnamikiaya.
41 Opanok ome xiuitl uan faraón okitemik omoketoka inakastlan aueyatl* Nilo. 2 Uan ompa oualkistikiskej chikome vacas tojtomauakej uan kualtsitsintin. Yejuan opejki sakakuaj itempa aueyatl Nilo. 3 Satepan oualkiskej chikome vacas kakalachtikej tlen amo kualtsin omotayaj, kanin okatka aueyatl Nilo. Yejuan omoketskej itempa aueyatl uan innakastlan okatkaj vacas tojtomauakej. 4 Satepan vacas kakalachtikej tlen amo kualtsin omotayaj, opejki kinkuaj chikome vacas tojtomauakej tlen okatkaj kualtsitsintin. Ijkuakon oijsak faraón.
5 Satepan oksepa okochki uan okse tlamantli okitemik. Ijkuakon okitak chikome imiauayo trigo tlen otentoka ika kuajkuali semilla uan omokitskijtokaj san itech se inkojyo. 6 Satepan omoskalti chikome imiauayo trigo pijpitsauak tlen okiuatski ejekatl totonik. 7 Uan miauatl pijpitsauak opejki kitoloua chikome miauatl tlen otentokaj ika kuajkuali semilla. Ijkuakon faraón oijsak uan okitak san okitemik non tlamantli.
8 Mostlatika kualkan* faraón san omotekipachojtoka. Ikinon otlatitlanki makinnotsatij nochtin teopixkej tlen otetlajchiuiayaj uan ixtlamatkej tlen okatkaj Egipto. Ye okinmilui tlen okitemik pero amikaj ueli okilui tlen okijtosnekiaya.
9 Ijkuakon akin okinyekanaya coperos okilui faraón: “Axkan moneki nikijtos tlen tlajtlakoli onikchi. 10 Omitskualani tlen otikchijkej uan otitlanauati manechtsakuatij. Noijki otitlanauati makitsakuatij akin okinyekanaya panchijkej. Otitlanauati matechtsakuatij ikalijtik akin kinyekana soldados tlen tlamaluiaj. 11 Satepan se youak tisejse itlaj otiktemikej uan tlen otiktemikej tlatlamantli okijtosnekiaya. 12 Touan otsaktoka se telpochtli hebreo. Ye okipaleuiaya intlayekanki soldados tlen tlamaluiaj. Ijkuak otikiluijkej tlen otiktemikej, ye otechilui tlen okijtosnekiaya. 13 Uan opanok ijkon ken ye okijto panoskia. Ne oksepa onechmakakej noteki uan okse tlakatl okipilojkej”.
14 Ikinon faraón otlatitlanki makitemotij José uan san niman okikixtijkej kanin otsaktoka. José omoxinki, omotlapatili uan oyajki ixpan faraón. 15 Ijkuakon faraón okilui José: “Itlaj oniktemik pero amikaj ueli nechiluia tlen kijtosneki. Uan onechiluijkej ijkuak mitsiluiaj tlen okitemikej, te tikinmiluia tlen kijtosneki”. 16 José okinankili faraón: “Ne amitlaj nopati. ToTajtsin Dios kijtos kuali tiyetos”.
17 Ijkuakon faraón okilui José: “Oniktemik onimoketoka itempa aueyatl Nilo. 18 Ijtik aueyatl Nilo oualkistikiskej chikome vacas tojtomauakej tlen okatkaj kualtsitsintin. Yejuan opejki sakakuaj itempa aueyatl. 19 Satepan oualkiskej chikome vacas tlen amo kuali otlakuayaj, fierotikej uan kakalachtikej. Itech nochi tlali Egipto, amo keman onikinmitak vacas tlen sapanoua fierotikej. 20 Vacas kakalachtikej uan fierotikej, opejki kinkuaj chikome vacas tojtomauakej. 21 Pero ijkuak otlanki okinkuajkej, amikaj kijtoskia kox ijkon okichijkej porque vacas ok okatkaj kakalachtikej. Ijkuakon onijsak”.
22 “Satepan noijki onitemik chikome imiauayo trigo tlen otentoka ika kuajkuali semilla uan omokitskijtokaj san itech se inkojyo. 23 Satepan omoskalti chikome imiauayo trigo pijpitsauak tlen okipiaya semilla uaki tlen okiuatski ejekatl totonik. 24 Ijkuakon miauatl pijpitsauak opejki kitoloua chikome miauatl tlen otentokaj ika kuajkuali semilla. Onikinmilui teopixkej tetlajchiuijkej tlen oniktemik, pero amikaj onechilui tlen kijtosneki”.
25 José okilui faraón: “Tlen otiktemik san se tlamantli kijtosneki. Akin melauak toTajtsin Dios itlaj kichiuas uan omitsmatilti. 26 Chikome vacas tojtomauakej kijtosneki chikome xiuitl uan chikome kuajkuali imiauayo trigo noijki kijtosneki chikome xiuitl. Tlen otiktemik san se tlamantli kijtosneki. 27 Chikome vacas kakalachtikej tlen amo kualtsin omotayaj tlen satepan oualkiskej, kijtosneki chikome xiuitl. Chikome imiauayo trigo tlen amitlaj okipiaya uan tlen okiuatski ejekatl totonik, kijtosneki chikome xiuitl amo yetos tlakuali. 28 Ijkon ken yikin onimitsilui, akin melauak toTajtsin Dios yomitsititi tlen kichiuas”.
29 “Ipan nochi tlali Egipto chikome xiuitl sapanoua tlamochiuas. 30 Pero satepan chikome xiuitl amo yetos tlakuali. Non kichiuas makilkauakan sapanoua otlamochi ipan tlali Egipto uan apistli kijtlakos tlali. 31 Amikaj kilnamikis sapanoua otlamochi itech altepetl, porque satepan fiero tlaapistis. 32 Ome uelta otitlatemik porque akin melauak toTajtsin Dios, yokijto kichiuas nochi non tlamantli. Uan ayakmo miak poliui, akin melauak toTajtsin Dios ijkon kichiuas”.
33 “Ikinon xiktemo se tlakatl tlen kuali mokuayejyekoua* uan ixtlamatki uan xiktlali makiyekana tlali Egipto. 34 San niman ijkon xikchiua uan xikintlali akinmej kitaskej mamotlati tlen tlakis* Egipto, ijkuak kololoskej makuili costales, moneki kitlatiskej se costal. Ijkon moneki makichiuakan chikome xiuitl tlen tlamochiuas. 35 Chikome xiuitl ijkuak tlamochiuas, yejuan moneki kololoskej non tlakuali. Moneki kololoskej uan kitlatiskej semilla itech altepemej, non semilla yetos iaxka faraón. 36 Chikome xiuitl ijkuak amo yetos tlakuali Egipto, akinmej ompa chantij kikuaskej tlen omonechiko. Ijkon akinmej ompa chantij uan yolkamej amo mikiskej”.
37 Faraón uan nochtin akinmej okipaleuiayaj, kuali okitakej tlen okinmiluijkej. 38 Ijkuakon faraón okinmilui akinmej okipaleuiayaj: “¿Uelis tikajsiskej okse tlakatl ken nin, tlen makipia iespíritu Dios?”. 39 Ijkuakon faraón okilui José: “Amikaj ixtlamatki uan kuali mokuayejyekoua ijkon ken te, porque Dios omitsmatilti nochi nin tlamantli. 40 Te tikmaluis nokalijtik uan nochtin akinmej chantij noaltepe, kichiuaskej nochi tlen tikinnauatis. San ne okachi niueyititos porque ne nitekiua”. 41 Faraón noijki okilui José: “Te tikyekanas nochi tlali Egipto”. 42 Faraón okimomakixtili anillo tlen ika okitlaliaya isello uan okimatlalili José. Satepan okonakilti* itlaken de lino tlen okachi kuali uan okitlalili se koskatl de oro. 43 Faraón okichi matlejko ijtik okse icarreta tlen okipiaya uan ixpan chikauak okijtouayaj: “¡Avrékh!”.* Ijkon faraón okitlali makiyekana nochi tlali Egipto.
44 Faraón noijki okilui José: “Ne nifaraón pero itech nochi tlali Egipto, amikaj uelis itlaj kichiuas tla te amo tiknauatis”. 45 Satepan faraón okitokayoti José, Zafenat-Panéah. Noijki okimakak ichpoch Potifera tlen omotokayotiaya Asenat para iuan mamonamikti, Potifera okatka teopixki ompa On.* Uan José opejki tlayekana itech nochi tlali Egipto. 46 José okipiaya 30 xiuitl ijkuak oyajki ixpan faraón akin otlanauatiaya Egipto.
Ijkuakon José oyajki uan okitato nochi tlali Egipto. 47 Chikome xiuitl ijkuak okatka tlakuali, ipan tlali sapanoua otlamochi. 48 Chikome xiuitl José okololo tlakuali tlen otlakiaya Egipto uan okitlatiaya itech altepemej. Itech sejse altepemej okitlatiaya tlen otlakiaya itech tlalmej tlen ik ompa okatkaj. 49 José okinechikojtia miak semilla, okatka miak ijkon ken xali tlen onka kanin kajki mar. Sapanoua okatka miak semilla uan ayakmo ueli okitamachiuayaj, ikinon ayakmo okitamachijkej.
50 Ijkuak ayamo oajsiaya xiuitl ijkuak peuaskia apistli, José okinpixki ome ikoneuan. Inmama konemej okatka Asenat ichpoch Potifera, Potifera okatka teopixki ompa On. 51 Achto ikone José okitokayoti Manasés,* porque okijtouaya: “ToTajtsin Dios okichi manikilkaua nochi tlen amo kuali onechpanok uan manikilkaua nochi ifamilia nopapa”. 52 Okse ikone okitokayoti Efraín,* porque okijtouaya: “ToTajtsin Dios okichi manikinpia nokoneuan* itech tlali kanin onitlajyoui”.
53 Satepan otlanki chikome xiuitl ijkuak otlamochiuaya tlali Egipto. 54 Ijkuakon opejki chikome xiuitl ijkuak amo kipiaskiaj tlen kikuaskej, ijkon ken yokijtojka José. Uan itech nochi altepemej amo okipiayaj tlen kikuaskej, pero ompa Egipto okipiayaj tlakuali.* 55 Satepan Egipto ayakmo okipiayaj tlen kikuaskej uan akinmej ompa ochantiayaj opejki kitlatlaujtiaj faraón makinmaka tlakuali. Ikinon faraón okinmilui egipcios: “Xiakan kanin kajki José uan xikchiuakan nochi tlen ye namechiluis”. 56 Uan ipan nochi tlali ayakmo okipiayaj tlen kikuaskej. Ijkuakon José opejki tlatlapoua kanin okipixtokaj semilla uan opejki kinnemakiltia egipcios, porque itech tlali Egipto ayakmo okipiayaj tlen kikuaskej. 57 Uan akinmej ochantiayaj itech nochi tlali oyayaj Egipto para kikouiliskej José semilla, porque itech nochi tlali amo okipiayaj tlen kikuaskej.
42 Ijkuak Jacob okimatki ompa Egipto okipiayaj semilla, okinmilui ikoneuan: “¿Tleka san nanmotaj uan amitlaj nankichiuaj?”. 2 Uan noijki okinmilui: “Onikkak ompa Egipto kipiaj semilla. Xitemokan uan xikkouatij semilla para matiyoltokan uan ijkon amo timikiskej”. 3 Ikinon majtlaktli ikniuan José oyajkej Egipto okikouatoj semilla. 4 Pero Jacob amo okikauili Benjamín, ikni José, mauia inuan ikniuan porque okijtouaya: “Uelis itlaj kipanos uan mikis”.
5 Ijkuakon ikoneuan Israel oyajkej Egipto inuan oksekimej tlen noijki oyayaj kikouatiuij semilla. Porque itech tlali Canaán noijki ayakmo okipiayaj tlen kikuaskej. 6 José otlayekanaya itech nochi altepetl uan ye okinnemakiltiaya semilla akinmej oksekan oualayaj. Ikinon ikniuan oyajkej kanin ye okatka uan ixpan omoixtlapachojkej tlalpan. 7 José san niman okinmixmatki ikniuan ijkuak okinmitak, pero amo okinmilui akin ye. Ijkuakon okintlaueltsajtsili uan okintlajtlani: “¿Kanin namoaltepe?”. Yejuan okinankilijkej: “Tiuitsej tlali Canaán uan otikkouakoj tlakuali”.
8 José okinmixmatki ikniuan pero yejuan amo okixmatkej. 9 Ijkuakon José san niman okilnamik tlen okitemik kichiuaskiaj ikniuan uan okinmilui: “¡Namejuan san onanichtakatlachiakoj! ¡Onankitakoj tlen amo kuali kipanotok altepetl!”. 10 Pero yejuan okiluijkej: “Amo toteko, tejuan timotlakeualuan uan otikkouakoj tlakuali. 11 Tejuan san se topapa uan tikchiuaj tlen kuali. Motlakeualuan amo san oichtakatlachiakoj”. 12 José okinmilui: “¡Non amo melauak! ¡Onankitakoj tlen amo kuali kipanotok altepetl!”. 13 Pero yejuan okinankilijkej: “Tejuan timotlakeualuan uan 12 tiknimej. San se topapa uan ye chanti tlali Canaán. Xokoyotl omoka iuan topapa uan okse tokni ayakmo touan kajki”.
14 Pero José okinmilui: “Ne yonamechilui, ¡namejuan san onanichtakatlachiakoj! 15 Ne namechyejyekos. Ijkon ken faraón melauak yoltok, ne namechiluia amo nanyaskej tla amo uits namokni xokoyotl. 16 Se de namejuan makitemoti namokni uan oksekimej nikan matsaktokan. Ijkon tikitaskej kox neli tlen nankijtojtokej. Tla amo ijkon nankichiuaj, ijkon ken faraón melauak yoltok, namejuan san onanichtakatlachiakoj”. 17 Satepan ijkuak ijkon okijto, nochtin okintsaki eyi tonal.
18 Ipan eyi tonal José okinmilui: “Ne sapanoua niktlakaita* toTajtsin Dios ikinon nanyoltoskej tla nankichiuaskej tlen namechiluis. 19 Tla nankichiuaj tlen kuali, se de namejuan nikan matsakto uan oksekimej mauiaj uan makiuikakan semilla para ayakmo maapismikikan namofamilias. 20 Satepan techualikilikan namokni xokoyotl, ijkon nankiteititiskej melauak tlen nankijtouaj uan amo nanmikiskej”. Ikinon yejuan okichijkej tlen okinmilui.
21 Yejuan opejki kimoluiaj: “Nin techpanotok porque tiktlaxtlajtokej tlen otiktoktijkej* tokni. Otikitakej omotekipacho ijkuak otechtlatlaujti matikiknomatikan, pero amo otikchijkej tlen otechilui. Ikinon axkan tejuan timotekipachojtokej”. 22 Rubén okinmilui: “¿Nankilnamikij ijkuak onamechilui amitlaj xiktoktikan* telpochtli uan namejuan amo onantechkakej? Axkan moneki tiktekopiliskej ieso”. 23 Pero yejuan amo okimatiayaj José okajsikamatiaya* tlen okijtouayaj. Porque ijkuak ye okintlapouiaya, okitlajtolkopiliaya se tlakatl. 24 Ijkuakon José oksekan oyajki uan opejki choka. Ijkuak oksepa inuan omotlapouito, okikitski Simeón uan inmixpan okilpi. 25 Satepan José otlanauati makintemitilikan incostales ika semilla uan ijtik makikalakikan intomin sejse tlakatl. Noijki otlanauati makinmakakan tlakuali para kikuaskiaj itech ojtli uan ijkon okichijkej.
26 Satepan yejuan okintlamamaltijkej burros ika semilla uan oyajkej. 27 Ijkuak oajsitoj kanin mokalotiskiaj, se ikni José okitlapo icostal para kitlamakaskia iburro uan okitak ixko costal okatka itomin. 28 Ye san niman okinmilui ikniuan: “¡Onechkopilijkej notomin, xikitakan kajki ijtik nocostal!”. Ijkuak okikakej tlen okinmilui omomojtijkej uan opejki uiuiokaj, yejuan okimoluijkej: “¿Tleka ijkon otechtokti* toTajtsin Dios?”.
29 Ijkuak oajsitoj tlali Canaán kanin okatka inpapa Jacob, yejuan okiluijkej nochi tlen okinpanok. Okijtojkej: 30 “Tlakatl tlen kiyekana altepetl otechtlaueltsajtsili uan otechilui san otichtakatlachiatoj. 31 Pero tejuan otikiluijkej: ‘Tejuan tikchiuaj tlen kuali, amo san otichtakatlachiakoj. 32 Tejuan 12 tiknimej uan san se topapa. Se tokni ayakmo touan kajki uan xokoyotl omoka iuan topapa ompa tlali Canaán’. 33 Pero tlakatl tlen kiyekana altepetl otechilui: ‘Nikmatis nankichiuaj tlen kuali tla nankichiuaskej tlen namechiluis. Techkajteuilikan se namokni. Xikonanakan semilla para amo maapismikikan namofamilias uan xiakan. 34 Satepan techualikilikan namokni xokoyotl, ijkon nikitas melauak nankichiuaj tlen kuali uan amo san onanichtakatlachiakoj. Ijkuakon oksepa namechmakas namokni uan uelis nankikouaskej tlen nankinekiskej itech altepetl’”.
35 Ijkuak okikixtijkej tlen okipiayaj costales, sejse okajsikej intominbolsa ijtik incostal. Ijkuak yejuan uan inpapa okitakej intominbolsa, omomojtijkej. 36 Ijkuakon Jacob okinmilui: “¡Namejuan nantechinkixtilijtokej nokoneuan! ¡José ayakmo touan kajki! ¡Simeón ayakmo touan kajki! ¡Uan noijki nankinekij nankiuikaskej Benjamín! ¡Ne nechtlajyouiltijtok nochi tlen panotok!”. 37 Pero Rubén okilui ipapa: “Tla amo oksepa nikualikas mokone, uelis tikinmiktis ome nokoneuan. Techkauili manikmalui nokni uan ne oksepa nimitsualikilis”. 38 Pero Jacob okinankili: “Nokone amo temos namouan porque ikni omiki uan san ye mokaua. Ne yonikokoxkatik* uan tla ijkuak nanyajtoskej itlaj kipanos uan mikis, nimoyolkokos miak uan namotlajtlakol nias ijtik Mikatekochtli”.*
43 Itech altepetl fiero otlaapistik. 2 Ikinon ijkuak otlanki semilla tlen okikuitoj* Egipto, inpapa okinmilui: “Oksepa xiakan uan xikkouatij okseki tlakuali”. 3 Ijkuakon Judá okilui ipapa: “Tlakatl otechyekilui amo ixpan matiakan tla amo tikuikaj tokni. 4 Tiaskej timitskouilitiuij tlakuali tla tikkauilis tokni touan mauia. 5 Pero tla amo tikkauilis tokni touan mauia, amo tiaskej. Porque tlakatl otechilui amo ixpan matiakan tla amo tikuikaj”. 6 Ijkuakon Israel okintlajtlani: “¿Tleka ijkon onantechtoktijkej?* ¿Tleka onankiluijkej non tlakatl nankipiaj okse namokni?”. 7 Yejuan okinankilijkej: “Tlakatl otechtlajtlani akinmej tejuan uan akinmej tofamiliares. Otechtlajtlani kox ok tiyoltok uan kox tikpiaj okse tokni uan tejuan otiknankilijkej tlen otechtlajtlani. Amo otikmatiayaj kox techiluiskia matikuikilikan tokni”.
8 Ijkuakon Judá okitlatlaujti ipapa uan okilui: “Techkauili manikuika nokni, techkauili matiakan ijkon tiyoltoskej uan amo timikiskej, noijki te amo timikis nion tokoneuan. 9 Ne melauak nimitsiluia amitlaj kipanos. Tla itlaj kipanos uelis techtlajyouiltis. Tla amo oksepa nimitsualikilis uan nimitsmaktilis, nopan nochipa yetos tlajtlakoli tlen moixpan onikchi. 10 Yiome uelta tiaskiaj uan timokopaskiaj tla amo tiuejkajtoskiaj”.
11 Ijkuakon inpapa okinmilui: “Tla ijkon moneki nankichiuaskej, xikchiuakan tlen namechiluis. Xikkalakikan ijtik namocostales tlen okachi kuali onka itech altepetl, xikuikilikan non tlakatl uan xiktliokolikan. Xikuikilikan seki aceite tlen ika tlapajtiaj, seki neujtli,* ládano,* koyeuatl okotsoyo, pistaches uan almendras. 12 Xikuikakan okachi miak tomin uan noijki xikkopakan tomin tlen okitlalijkej ijtik namocostales, xamo omotlapololtijkej. 13 Xikuikakan namokni uan xiakan kanin kajki non tlakatl. 14 ToTajtsin Dios akin kipia nochi chikaualis, makitekauili non tlakatl manamechiknomati para makikajkaua namokni uan noijki Benjamín. Uan tla monekis, nikinpolos nokoneuan”.
15 Ijkuakon okonankej tetliokolil uan tomin. Satepan oyajkej Egipto iuan Benjamín. Ijkuak ompa okatkaj, oksepa oyajkej ixpan José. 16 Ijkuak José okitak inuan oyaya Benjamín, san niman okilui tlakatl tlen okimaluiaya ikalijtik: “Xikinuika ninmej tlakamej kalijtik, xikinmikti seki yolkamej uan xitlakualchiua. Porque tlajkotonal yejuan nouan tlakuaskej”. 17 Tlakatl san niman okichi tlen okinauati uan okinuikak ikalijtik José. 18 Pero tlakamej omomojtijkej ijkuak okinuikakej ikalijtik José. Yejuan opejki kijtouaj: “Nikan otechualikakej porque ijkuak otiuitsaj, oksepa okitlalijkej totomin ijtik tocostales. ¡Axkan techuitekiskej,* techchiualtiskej matiyetokan intlakeualuan uan kinmokauiskej toburros!”.
19 Ikinon yejuan omotokijkej inauak tlakatl tlen okimaluiaya ikalijtik José uan iuan omotlapouijkej kaltempa. 20 Okiluijkej: “¡Techtlapojpolui toteko! Ijkuak achto otiuitsaj, otikkouakoj tlakuali. 21 Pero ijkuak otimokopkej uan otiajsitoj kanin timokalotiskiaj, opejki tikintlapouaj tocostales uan ijtik costales otikajsikej totomin. Ompa okatka nochi totomin, ikinon tejuan tiknekij tikkopaskej. 22 Noijki otikualikakej okachi miak tomin para tikkouaskej tlakuali. Amo tikmatij akin okitlali totomin ijtik tocostales”. 23 Ijkuakon ye okinmilui: “Amo ximomojtikan, nochi kuali kajki. NamoDios uan iDios namopapa okitlali non tomin ijtik namocostales. Ne achto onikseli namotomin”. Satepan okinuikili Simeón.
24 Satepan tlakatl okinkalaki ikalijtik José, okinmakak atl para mamoikxipajpakakan uan noijki okinmakak tlen kikuaskiaj inburros. 25 Yejuan okimatkej José ajsiskia tlajkotonal uan iuan tlakuaskiaj, ikinon okiyektlalijkej tlen okiuikilijkej uan kitliokoliskiaj. 26 Ijkuak José okalak ikalijtik, yejuan okiuikilijkej tlen kitliokoliskiaj uan ixpan omoixtlapachojkej tlalpan. 27 Satepan José okintlajtlani kox kuali okatkaj. Noijki okinmilui: “Onantechiluijkej namopapa yikipia miak xiuitl, ¿ken kajki? ¿Ok yoltok?”. 28 Yejuan okinankilijkej: “Kuali kajki motlakeual topapa, ye ok yoltok”. Ijkuakon omotlankuaketskej uan omoixtlapachojkej.
29 Ijkuak José okitak Benjamín, ikni tlen okipixki imama, okintlajtlani: “¿Nin namokni tlen onantechiluijkej? ¿Nin namokni xokoyotl?”. Uan noijki okijto: “ToTajtsin Dios mamitsteochiua nokone”. 30 Ijkuak José okitak ikni amo okixiko tlen okimachiliaya. Ye okistikiski porque yichokaskia, okalak ijtik se cuarto kanin amikaj okatka uan opejki choka. 31 Satepan omijxami uan ijkuak omoyolseui okiski uan okijto: “Xitlatejtekakan”. 32 José okitlatekilijkej ipan se mesa uan ikniuan ipan okse mesa. Uan egipcios tlen iuan okatkaj okintlatekilijkej ipan okse mesa. Egipcios amo ueli otlakuayaj inuan hebreos porque kintlajyaltia non tlamantli.
33 Ikinon ikniuan José okintlalijkej ixpan. Okitlalijkej ikni tlen okachi ueyi kanin omonekiaya porque achto oneski* uan xokoyotl okitlalijkej kanin omonekiaya porque okachi tsikitsin okatka. Yejuan omotayaj uan omotlajtlachialtijkej. 34 José okichiuaya makinuikilikan ipan inmesa seki tlakuali tlen ye okipiaya ipan imesa. Pero Benjamín okitlatekilijkej makuili uelta okachi amo ken ikniuan. Uan yejuan iuan otlakuajkej uan itlaj okonikej hasta oixuikej.*
44 Satepan José okilui tlakatl tlen okimaluiaya ikalijtik: “Xikintemitili ika miak tlakuali incostales nonmej tlakamej hasta kanin uelis kiuikaskej. Noijki xikintlalili intomin ixko sejse incostal. 2 Pero ixko icostal akin xokoyotl, xiktlalili itomin tlen ika kitlaxtlauaskia semilla uan noijki xiktlalili nocopa de plata”. Tlakatl okichi tlen José okinauati makichiua.
3 Ijkuak otlaneski, tlakamej oyajkej inuan inburros. 4 Ijkuak ayamo uejka oyayaj, José okilui tlakatl tlen okimaluiaya ikalijtik: “¡Ximotlalo,* xikinmajsiti! Uan ijkuak tikinmajsiti xikinmilui: ‘Tejuan otimechchiuilijkej tlen kuali, ¿tleka onantechkopilijkej ika tlen amo kuali? 5 ¿Amo ye nin icopa noteko? ¿Amo onankimatiayaj ika nin copa noteko kita tlen panos satepan? Sapanoua amo kuali tlen onankichijkej’”.
6 Ye okinmajsito uan ijkon okinmilui. 7 Pero yejuan okinankilijkej: “¿Tleka ijkon kijtoua toteko? Motlakeualuan amo keman ijkon kichiuaskiaj. 8 ¡Tejuan otimitsualikilijkej desde tlali Canaán, tomin tlen otikajsikej ijtik tocostales! Ikinon amo tikichtekiskiaj oro noso plata ikalijtik moteko. 9 Tla noteko kajsis tlen kitemojtok, makimiktikan akin kipixtos uan tejuan tiyetoskej itlakeualuan”. 10 Ijkuakon ye okinmilui: “Mamochiua ijkon ken nankijtouaj. Pero san akin kipixtos tlen niktemojtok yetos notlakeual. Oksekimej amo nikintlajtlakoltis”. 11 San niman nochtin okitemouijkej incostales tlalpan uan sejse okitlapojtiaj tlen okatka iaxka. 12 Ye opejki tlatemoua ijtik sejse costal. Achto okitlatemoli inmikni tlen achto oneski* uan saiktlami okitlatemoli xokoyotl. Uan okajsik copa ijtik icostal Benjamín.
13 Ijkuakon yejuan okitlajkotsayankej intlaken. Satepan okintlamamaltijkej inburros uan omokopkej altepetl. 14 Ijkuak Judá uan ikniuan omokopkej ikalijtik José, ye ok ompa okatka uan yejuan ixpan omotlamotlakej tlalpan. 15 José okinmilui: “¿Tleka ijkon onankichijkej? ¿Amo onankimatiayaj ne ueli nikita tlen panos satepan uan amo nimotlapololtia?”. 16 Judá okinankili: “¿Tlen uelis timitsiluiskej toteko? ¿Ken uelis tikyekijtoskej tlen opanok? ¿Ken uelis tikteititiskej amo otikchijkej tlen amo kuali? Akin melauak toTajtsin Dios okichi mamomati tlen amo kuali okichijkej motlakeualuan. ¡Axkan nochtin tejuan uan akin okipixtoka mocopa tiyetoskej motlakeualuan toteko!”. 17 Pero José okijto: “¡Ne amo keman ijkon nikchiuaskia! San tlakatl tlen okipixtoka nocopa yetos notlakeual. Uan oksekimej uelis nanyaskej kanin kajki namopapa uan amitlaj manamechtekipacho”.
18 Ijkuakon Judá inauak omotoki uan okilui: “Nimitstlatlaujtia noteko, techkauili mouan manimotlapoui uan nimitstlatlaujtia amo nouan xikualani, ne nimotlakeual porque te ken faraón. 19 Noteko, te otikintlajtlani motlakeualuan: ‘¿Nankipiaj namopapa? ¿Nankinpiaj oksekimej namokniuan?’. 20 Uan tejuan otikiluijkej toteko: ‘Kema tikpiaj topapa pero yokokoxkatik.* Noijki tikpiaj okse tokni xokoyotl, topapa okipixki ijkuak yokokoxkatika.* San ye mokaua porque okse ikone topapa yomiki uan san yejuan okinpixki inmama. Uan topapa kitlasojtla miak non ikone’. 21 Satepan te otikinmilui motlakeualuan: ‘Techualikilikan para manikita’. 22 Tejuan otikyekiluijkej toteko: ‘Telpochtli amo uelis kikajteuas ipapa. Tla kikajteuas ipapa mikis’. 23 Pero te otikinmilui motlakeualuan: ‘Amo uelis noixpan nanualaskej tla amo nankiualikaj namokni xokoyotl’”.
24 “Ijkuak tejuan otiajkej kanin kajki nopapa, tlen noijki motlakeual, otikiluijkej tlen te otechilui toteko. 25 Satepan topapa otechilui: ‘Oksepa xiuiaj uan techkouilitij okseki tlakuali’. 26 Pero tejuan otikiluijkej: ‘Amo uelis tiaskej ompa. Amo uelis tiaskej ixpan non tlakatl tla amo tikuikaj tokni xokoyotl. Tiaskej tla tokni xokoyotl touan yasʼ. 27 Ijkuakon topapa tlen noijki motlakeual otechilui: ‘Namejuan kuali nankimatij nosiua san okinpixki ome nokoneuan. 28 Se nokone onechkajte uan onikijto: “¡Xamo se tekuani okitsatsayatski!”. Uan desde ijkuakon amo nikita nokone. 29 Ne yonikokoxkatik,* tla axkan noijki kiuikaskej nin nokone uan tla kipanos tlen amo kuali uan mikis, nimoyolkokos uan namotlajtlakol nias ijtik Mikatekochtliʼ”.*
30 “Topapa kitlasojtla miak ikone uan amo uelis yoltos tla amo iuan kajki. Tla axkan nimokopa kanin kajki nopapa, tlen noijki motlakeual uan amo tikuikaj telpochtli, 31 topapa mikis tla kita amo otikuikakej tokni. Topapa yokokoxkatik, ye moyolkokos uan mikis uan tejuan totlajtlakol yas ijtik Mikatekochtli. 32 Ne motlakeual onikilui nopapa nikmaluiskia telpochtli. Onikilui: ‘Tla amo oksepa nikualika, nopan nochipa yetos tlajtlakoli tlen moixpan onikchiʼ. 33 Ikinon nimitstlatlaujtia noteko, techkauili manimokaua ipatka telpochtli para maniyeto motlakeual. Ijkon ye uelis mokopas inuan ikniuan. 34 Ne amo uelis nimokopas kanin kajki nopapa tla amo nikuika telpochtli. ¡Amo nikxikos tla nikitas nopapa tlajyouis!”.
45 Ijkuak ijkon okikak, José ayakmo okixiko tlen okimachiliaya uan chikauak okinmilui itlakeualuan: “¡Nochtin xikinkixtikan!”. Ijkuak san ikniuan omokajkej, José okinmilui akin ye.
2 Ijkuakon José chikauak ochokak, egipcios okikakej uan noijki akinmej okatkaj ikalijtik faraón. 3 José okinmilui ikniuan: “Ne niJosé, ¿ok yoltok nopapa?”. Pero ikniuan amo ueli okinankiliayaj porque omotlajtlachialtijkej. 4 Ijkuakon José okinmilui ikniuan: “Namechtlatlaujtia xiualmotokikan”. Uan yejuan omotokijkej.
Ye okinmilui: “Ne niJosé namokni, akin onankinemakakej innauak egipcios. 5 Pero amo ximoyolkokokan onantechnemakakej nion amo ximotlajtlakoltikan. Porque toTajtsin Dios ne achto onechualtitlanki para nitemakixtis. 6 Ika nin xiuitl, yitikuikaj ome xiuitl tlaapisti itech altepetl. Pero ok makuili xiuitl amikaj uelis tlameuas nion tlamochiuas. 7 ToTajtsin Dios nikan onechualtitlanki para namechpaleuis. Uan maski axkan nantlajyouiaj uelis nanmomakixtiskej uan namofamilias amo mikiskej. 8 Ikinon akin melauak toTajtsin Dios nikan onechualtitlanki uan amo namejuan. Ye ijkon okichi para manechtlalikan manikmalui ikalijtik faraón, manikyekana nochi tlali Egipto uan manikpaleui faraón makimati tlen kichiuas”.*
9 “Xitlejkotikisakan kanin kajki nopapa uan xikiluikan: ‘Nin tlen okijto mokone José: “ToTajtsin Dios okichi manikyekana nochi Egipto. Xiualtemo kanin nika uan amo xiuejkaua. 10 Tichantis itech tlali Gosén para amo uejka tiyetoskej. Ompa tiyetos inuan mokoneuan, moxuiuan, mochkauan,* motentsonuan, movacas uan nochi tlen tikpia. 11 Ompa nimitsmakas tlakuali, noijki nikinmakas mofamilia uan nochi tlen tikpia. Ijkon amo tikpolos nochi tlen tikpia uan amo tiapismikis, porque ok makuili xiuitl tlaapistis”’. 12 Namejuan uan nokni Benjamín nankitaj ika namoixtololouan melauak ne akin namechtlapouijtok. 13 Moneki nankiluiskej nopapa sapanoua niueyititok nikan Egipto uan noijki xikiluikan nochi tlen onankitakej. San niman xikualikakan nopapa”.
14 Satepan José okinapalo* Benjamín uan opejki choka. Benjamín noijki okinapalo uan ochokak. 15 José noijki okinpipitso* nochtin ikniuan, okinnapalo* uan ochokak. Satepan ikniuan iuan omotlapouijkej.
16 Uan akinmej okatkaj ikalijtik faraón okinmiluitoj: “¡Oualajkej ikniuan José!”. Faraón uan itlakeualuan opakej miak ijkuak okimatkej. 17 Ikinon faraón okilui José: “Xikinmilui mokniuan: ‘Ijkin xikchiuakan: xikintlamamaltikan namoyolkauan uan xiakan tlali Canaán, 18 nikan nouan xikualikakan namopapa uan namofamilias. Nikinmakas tlen okachi kuali onka tlali Egipto uan kikuaskej tlen okachi kuali onka itech nin altepetl’. 19 Noijki nimitsnauatia xikinmilui: ‘Ijkin xikchiuakan: xikinuikakan carretas tlen tikinpiaj tlali Egipto para inpan nankinualikaskej namokoneuan uan namosiuauan. Noijki xikualikakan namopapa ipan se carreta. 20 Amo manamechtekipacho tlen nankipiaj porque namoaxka nochi tlen okachi kuali onka tlali Egipto’”.
21 Ijkon okichijkej ikoneuan Israel. José noijki okinmakak carretas ijkon ken otlanauati faraón uan noijki okinmakak tlakuali tlen kikuaskiaj itech ojtli. 22 Sejse ikniuan okinmakak se intlaken yankuik, pero Benjamín okimakak kanaj eyi kilo uan tlajko* plata uan makuili itlakenuan yankuikej. 23 José okititlanili ipapa: Majtlaktli burros tlen okimamajtiajkej tlen okachi kuali okatka Egipto. Noijki okintitlanki majtlaktli burras tlen okimamajtiajkej semilla, pan uan okseki tlakuali tlen ipapa kikuaskia itech ojtli. 24 Satepan José okinmilui ikniuan kuali mayakan uan ijkuak yiyaskiaj okinmilui: “Amo ximokualanijtiuiaj”.
25 Yejuan okiskej Egipto uan oajsitoj tlali Canaán kanin okatka inpapa. 26 Ijkuakon okiluijkej inpapa: “¡José yoltok uan kinauatia nochi tlali Egipto!”. Pero Jacob amitlaj ueli okijto porque amo okinneltokili. 27 Yetoskia ken Jacob oksepa oyolik, ijkuak okiluijkej tlen José okijto uan ijkuak okinmitak carretas tlen ye okintitlanki para makiuikakan. 28 Ijkuakon Israel okijto: “¡Axkan nikneltoka, nokone José yoltok! ¡Moneki nikitati achto nimikis!”.
46 Israel okololo nochi tlen okipiaya uan oyajki. Ijkuak oajsito Beer-Seba, okimakak seki tetliokolilmej iDios Isaac tlen okatka ipapa. 2 Ijkuak otlayouak, Israel itlaj okitak uan ompa toTajtsin Dios okilui: “¡Jacob! ¡Jacob!”. Israel okinankili: “¡Nikan nika!”. 3 ToTajtsin Dios okilui: “Ne akin melauak niDios, iDios mopapa. Amo ximomojti titemos Egipto porque ompa nikchiuas xiyeto se ueyi altepetl. 4 Ne mouan nias Egipto uan noijki nikchiuas ximokopati. Uan José kitlalis ima inpan moixtololouan”.*
5 Satepan Jacob okiski Beer-Seba. Ipan carretas tlen faraón okintitlanki, ikoneuan Israel okiuikakej inpapa Jacob, noijki inkoneuan uan insiuauan. 6 Okinuikakej inyolkauan uan nochi tlen okinechikojkaj itech tlali Canaán. Ijkon Jacob uan nochtin ixuiuan oajsitoj Egipto. 7 Ye okinuikak ikoneuan uan ixuiuan. Jacob oajsito Egipto iuan nochi ifamilia.
8 Nin intoka ikoneuan Israel tlen oajsitoj Egipto, yejuan ikoneuan Jacob. Achto ikone Jacob omotokayotiaya Rubén.
9 Ikoneuan Rubén omotokayotiayaj Hanok, Palú, Hezrón uan Carmí.
10 Ikoneuan Simeón omotokayotiayaj Jemuel, Jamín, Ohad, Jakín, Zóhar uan Shaúl, imama Shaúl okatka cananea.
11 Ikoneuan Leví omotokayotiayaj Guersón, Cohat uan Merarí.
12 Ikoneuan Judá omotokayotiayaj Er, Onán, Selá, Pérez uan Zérah. Pero Er uan Onán omikej itech tlali Canaán.
Ikoneuan Pérez okatkaj Hezrón uan Hamul.
13 Ikoneuan Isacar omotokayotiayaj Tolá, Puvá, Yob uan Simrón.
14 Ikoneuan Zabulón omotokayotiayaj Séred, Elón uan Jahleel.
15 Nonmej ikoneuan Lea tlen okinpixki iuan Jacob, ompa Padán-Aram, noijki okipixkej Dina. Okatkaj 33 nochtin itelpochuan uan ichpochuan Jacob.
16 Ikoneuan Gad omotokayotiayaj Zifión, Haguí, Suní, Ezbón, Erí, Arodí uan Arelí.
17 Ikoneuan Aser omotokayotiayaj Imná, Isvá, Isví uan Berías. Inmikni siuatl omotokayotiaya Sérah.
Uan ikoneuan Berías omotokayotiayaj Héber uan Malkiel.
18 Yejuan ikoneuan Zilpá, tlakeuali tlen Labán okimakak Lea. Okatkaj 16 nochtin inkoneuan Zilpá uan Jacob.
19 Ikoneuan Raquel, isiua Jacob, omotokayotiayaj José uan Benjamín.
20 Manasés uan Efraín okatkaj ikoneuan José tlen okinpixki iuan Asenat itech tlali Egipto. Asenat okatka ichpoch Potifera tlen okatka teopixki ompa On.*
21 Ikoneuan Benjamín omotokayotiayaj Bela, Béker, Asbel, Guerá, Naamán, Ehí, Ros, Mupim, Hupim uan Ard.
22 Yejuan ikoneuan Raquel tlen okinpixki iuan Jacob. Okatkaj 14 nochtin inkoneuan Raquel uan Jacob.
23 Ikone Dan omotokayotiaya Husim.
24 Ikoneuan Neftalí omotokayotiayaj Jahzeel, Guní, Jézer uan Silem.
25 Yejuan ikoneuan Bilhá, tlakeuali tlen Labán okimakak Raquel. Nochtin inkoneuan Bilhá uan Jacob okatkaj chikome.
26 Nochtin ixuiuan Jacob tlen iuan okalakej itech tlali Egipto, okatkaj 66. Ompa amo pouij insiuauan itelpochuan Jacob. 27 Ome ikoneuan José oneskej* Egipto. Okatkaj setenta nochtin akinmej opouiayaj itech ifamilia* Jacob tlen iuan oyajkej Egipto.
28 Jacob okilui Judá matlayekana uan makiluiti José ye yoyajtoka Gosén. Ijkuak oajsitoj tlali Gosén, 29 José otlanauati makiyektlalikan icarreta uan oyajki Gosén okinamikito ipapa. Ijkuak iuan omajsik, san niman okinapalo* uan uejkika ochokak. 30 Satepan Israel okilui José: “Axkan yiuelis nimikis porque yonimitsitak uan yonikmatki tiyoltok”.
31 Ijkuakon José okinmilui ikniuan uan nochi ifamilia ipapa: “Techkauilikan manikiluiti faraón: ‘Oajsikoj nokniuan uan nochi ifamilia nopapa tlen okatkaj tlali Canaán. 32 Okinualikakej inmichkauan,* nochtin inyolkauan uan nochi tlen okipiayaj Canaán. Yejuan kinmaluiaj yolkamej’. 33 Ijkuak faraón namechnotsas uan namechtlajtlanis tlen namoteki, 34 namejuan moneki ijkin nankinankiliskej: ‘Tejuan timotlakeualuan tikinmiskaltiaj yolkamej desde ijkuak otikatkaj titelpochmej, tikchiuaj ijkon ken okichiuayaj touejkatatajuan’. Ijkon namechkauilis xichantikan tlali Gosén, porque egipcios kinkokoliaj akinmej kinmaluiaj ichkamej”.*
47 Ijkuakon José okiluito faraón: “Nokniuan uan nopapa okikajkej tlali Canaán. Okinualikakej inmichkauan,* invacas uan nochi tlen kipiaj. Axkan katej tlali Gosén”. 2 José okinpejpenki makuili ikniuan uan okinuikak ixpan faraón para makinmixmati.
3 Faraón okintlajtlani ikniuan José: “¿Tlen tekitl nankichiuaj?”. Yejuan okinankilijkej: “Tejuan timotlakeualuan tikinmaluiaj ichkamej,* ijkon ken okichiuayaj touejkatatajuan”. 4 Noijki okiluijkej faraón: “Otiualajkej otichantikoj itech nin altepetl maski amo nikan otineskej,* porque ompa tlali Canaán amo onka tlakuali. Ikinon inyolkauan motlakeualuan amo kipiaj tlen kikuaskej. Timitstlatlaujtiaj xikinkauili motlakeualuan machantikan tlali Gosén”. 5 Faraón okilui José: “Mopapa uan mokniuan oualajkej para mouan yetoskej. 6 Momak kajki tlali Egipto, xikuika mopapa uan mokniuan machantitij kanin okachi kuali tlali itech altepetl. Machantikan tlali Gosén uan tla tikinmixmati sekimej tlakamej tlen kimatij kuali kichiuaskej inteki, xikintlali makinmaluikan noyolkauan”.
7 Satepan José okiuikak ipapa ixpan faraón para makixmati uan Jacob okiteochi faraón. 8 Faraón okitlajtlani Jacob: “¿Keski xiuitl tikpia?”. 9 Jacob okinankili faraón: “Yinikuika 130 xiuitl san kanin niajtinemi. Oui onikitak nochi non xiuitl. Pero amo miak xiuitl porque nouejkatatajuan okachi miak xiuitl san kanin oyajtinemiayaj”. 10 Satepan Jacob okiteochi faraón uan oyajki.
11 Satepan José okitlali ipapa uan ikniuan machantikan itech tlali Egipto. Ye okinmakak tlali tlen okachi kuali itech altepetl, itech tlali Ramesés, okichi ijkon ken otlanauati faraón. 12 José okitaya makimakakan tlakuali* ipapa, ikniuan uan nochi ifamilia ipapa. Okinmakayaj tlakuali tlen okikuaya sejse familia.
13 Amo okipiayaj tlen kikuaskej itech tlali Egipto uan itech tlali Canaán porque fiero otlaapistik. Apistli okintlajyouiltijtoka akinmej ochantiayaj itech nonmej tlalmej. 14 José okololouaya nochi tomin itech tlali Egipto uan Canaán, tlen ika okitlaxtlauayaj semilla uan okiuikaya ikalijtik faraón. 15 Satepan omotomintlamijkej akinmej ochantiayaj tlali Egipto uan tlali Canaán. Ikinon egipcios opejki yauij kanin okatka José uan okiluiayaj: “¡Techmaka tlakuali! ¿Tiktekauilis matimikikan porque otimotomintlamijkej?”. 16 José okinmilui: “Tla yonanmotomintlamijkej, techinualikilikan namoyolkauan uan ne namechmakas tlakuali”. 17 Ikinon yejuan opejki kiuikiliaj José inyolkauan. Yejuan okimakayaj incaballos, inmichkauan, intentsonuan, invacas uan inburros uan ye okinmakaya tlakuali. Non xiuitl José okinmakak tlakuali uan yejuan okimakayaj inyolkauan.
18 Pero non xiuitl otlanki. Ijkuak opejki okse xiuitl, yejuan opejki yauij kanin José okatka uan okiluiayaj: “Tiknekij toteko makimati yotimotomintlamijkej uan yotikintemakakej nochtin toyolkauan mansojtsitsintin. Axkan san tikinpiaj totlaluan tlen uelis tikmakaskej toteko uan noijki tejuan uelis timotemakaskej. 19 ¿Tiktekauilis matimikikan uan maijtlakauikan totlaluan? Techkoua, noijki techinkouili totlaluan uan techmaka tlen tikkuaskej. Tiyetoskej itlakeualuan faraón uan totlaluan yetoskej iaxkauan. Techmaka semilla para tiktokaskej uan tikkuaskej, ijkon amo timikiskej uan totlaluan amo san ijkon yetoskej”. 20 Fiero otlaapistik ikinon egipcios okinnemakakej intlaluan uan José nochi okinkouili para mayetokan iaxkauan faraón. Ijkon nochi tlalmej omochijkej iaxkauan faraón.
21 Satepan okichi nochtin akinmej okatkaj kanin peua hasta kanin tlami tlali Egipto, mayakan kanin okatkaj altepemej. 22 San intlaluan teopixkej amo okinko, porque yejuan okikuayaj tlen faraón okinmakaya uan ijkon oyoltokaj. Ikinon yejuan amo okinnemakakej intlaluan. 23 Ijkuakon José okinmilui egipcios: “Axkan onamechko uan onikinko namotlaluan para faraón. Nikan kajki semilla tlen ika nantlatokaskej ipan namotlaluan. 24 Ijkuak nankololoskej makuili costales tlen onankitokakej, moneki nankimakaskej faraón se costal. Nankinnejnekiskej* naui costales tlen nankinmokauiskej para uelis oksepa nantlatokaskej. Noijki uelis nankikuaskej, kikuaskej akinmej katej namochan uan namokoneuan”. 25 Ijkuakon yejuan okiluijkej: “Toteko te otechmakixti, tla tikita kuali, tiyetoskej itlakeualuan faraón”. 26 José okitlali se tlanauatil tlen hasta axkan kajki itech tlali Egipto. Ijkuak kololoskej makuili costales tlen okitokakej, moneki kimakaskej faraón se costal. San intlaluan teopixkej amo okatkaj iaxkauan faraón.
27 Israel omoka tlali Gosén tlen kajki Egipto. Ye uan ifamilia ompa omokajkej, okinpixkej inkoneuan uan sapanoua omomiakilijkej. 28 Jacob ochantik tlali Egipto 17 xiuitl. Ye okajxiti 147 xiuitl.
29 Ijkuak Israel yimikiskia, okinotski José uan okilui: “Tla techselia, nimitstlatlaujtia xikchiua nin tlamantli: xiktlali moma itlampa nomets* uan techilui* techtlasojtlas uan amo keman techkauas uan tikchiuas tlen tikijtos. Nimitstlatlaujtia amo techtoka Egipto. 30 Ijkuak nimikis, techkixti Egipto uan techtokati kanin toktokej nouejkatatajuan”. José okilui: “Nikchiuas ijkon ken tikijtoua”. 31 Pero ye okilui: “Techilui ijkon tikchiuas”. Uan José okijto* ijkon kichiuaskia. Ijkuakon Israel okatka ipan icama uan omotolo* ik kanin omotsonpaltiaya.*
48 Satepan ijkuak opanok non tlamantli, okiluijkej José: “Mopapa ayakmo tlaxikoua”. José okitato uan okinuikak ome ikoneuan, Manasés uan Efraín. 2 Ijkuakon okiluijkej Jacob: “Mokone José omitsitako”. Israel omochijchika uan omotlali ipan cama. 3 Jacob okilui José:
“ToTajtsin Dios akin kipia nochi chikaualis, onechmonextili ompa Luz itech tlali Canaán uan onechteochi. 4 Ye onechilui: ‘Nikchiuas xikinpia mokoneuan uan ximomiakili. Nikchiuas xiyeto miakej altepemej. Nin tlali nikinmakas moxuiuan uan nikchiuas nochipa mayeto inmiaxka’. 5 Axkan noaxkauan ome mokoneuan tlen otikinpixki tlali Egipto, ijkuak ayamo oniualaya nimitsajsiki. Efraín uan Manasés yetoskej nokoneuan ijkon ken nokoneuan Rubén uan Simeón. 6 Pero mokoneuan tlen satepan tikinpias yetoskej moaxkauan. Yejuan kiseliskej seki tlali tlen inmikniuan kinmakaskej para mayeto inmiaxka. 7 Ne onikiski Padán ijkuak Raquel omiki nonauak itech tlali Canaán. Pero ok opoliuiaya para niajsiti Efrat, ikinon oniktokak Raquel ipan ojtli tlen oyaya Efrat, tlen noijki itoka Belén”.
8 Ijkuakon Israel okinmitak ikoneuan José uan otlajtlanki: “¿Akinmej yejuan?”. 9 José okinankili: “Yejuan nokoneuan tlen toTajtsin Dios onechinmakak ipan nin tlali”. Uan ipapa okilui: “Nimitstlatlaujtia xikinualika para manikinteochiua”. 10 Israel ayakmo kuali otlachiaya porque yokokoxkatika.* José okintoki ome ikoneuan uan Jacob okinpipitso* uan okinnapalo.* 11 Satepan Israel okilui José: “Amo keman onimokuayejyeko* oksepa nimitsitaskia. Pero axkan xikita, toTajtsin Dios onechkauili manikinmita mokoneuan”. 12 Satepan José oksekan okinuikak ikoneuan, yejuan okatkaj ik kanin okatkaj itlankuauan ipapa. Uan José omoixtlapacho tlalpan.
13 Satepan José okintoki ome ikoneuan inauak Israel. José okikitski Efraín ika iyekma uan okitlali ik iopochma Israel. José okikitski Manasés ika iopochma uan okitlali ik iyekma Israel. 14 Pero Israel okitlali iyekma ipan itsonteko Efraín maski ye okatka xokoyotl. Uan iopochma okitlali ipan itsonteko Manasés. Ye ijkon okintlali imauan maski yokimatoka Manasés achto oneski.* 15 Satepan okiteochi José uan okijto:
“Akin melauak toTajtsin Dios tlen okitekichiuilijkej nopapanuan Abrahán uan Isaac,
akin melauak toTajtsin Dios, tlen nochipa okatka notlajpixki hasta axkan,
16 ángel tlen onechmakixti para amo manechpano tlen amo kuali, makinteochiua telpochmej.
Ika ninmej telpochmej, oksekimej makilnamikikan notoka, noijki itoka noabuelito Abrahán uan itoka nopapa Isaac,
uan mamochiuakan se ueyi altepetl”.
17 Pero José okitak ipapa okipixtoka iyekma ipan itsonteko Efraín uan non amo okipakti. Ye okinekiaya kitlalis ima ipapa ipan itsonteko Manasés, para ayakmo mayeto ipan itsonteko Efraín. 18 José okilui ipapa: “Ijkon amo nopapa. Nikan kajki achto nokone, xiktlali moyekma ipan itsonteko”. 19 Pero ipapa amo okinek ijkon kichiuas uan okilui: “Yinikmatok nokone. Ye noijki yetos se altepetl uan noijki ueyititos. Pero ikni xokoyotl okachi ueyititos uan ixuiuan yetoskej sapanoua miakej uan uelis kinchiuaskej miakej altepemej”. 20 Satepan non tonal ok okinteochi uan okijto:
“Ikoneuan Israel makijtokan motoka ijkuak tlateochiuaskej uan kijtoskej:
‘ToTajtsin Dios mamitsteochiua ken okinteochi Efraín uan Manasés’”.
Ikinon ye okachi okiueyitlali Efraín uan amo Manasés.
21 Satepan Israel okilui José: “Techkaki, ne yinimikis pero toTajtsin Dios ok namouan yetos uan kichiuas ximokopakan inmintlal namouejkatatajuan. 22 Te nimitsmaka okachi ueyi tlali amo ken mokniuan. Non tlali onikinkixtili amorreos ika noespada uan noarco”.
49 Uan Jacob okinnotski ikoneuan uan okinmilui: “Ximonechikokan para namechiluis tlen namechpanos satepan. 2 Ximonechikokan ikoneuan Jacob uan techkakikan. Xikkakikan namopapa Israel”.
3 “Rubén te tinokone akin achto onikpixki, onimitspixki ijkuak onichikajtoka uan te achto semilla tlen oniktlali ika nochikaualis. Te okachi otiueyititoka uan otichikajtoka. 4 Pero amo tiueyititos porque ijkon ken atl tlen motlauiteki amo otimonauati uan otitlejkok ipan icama mopapa. Non tonal otiksokioti nocama. ¡Ijkon okichi!”.
5 “Simeón uan Leví iknimej. Ika inteposuan temijmiktiaj. 6 Noyolilis, amo xiktemo inuan tiyetos. Noyolo, amo inuan ximosetili porque ijkuak fiero okualantokaj okinmiktijkej tlakamej uan san okinekej okinkoxotilijkej toros. 7 Nikuijuikaltia inkualanilis porque tetlajyouiltia uan amo teiknomati. Ne nikinxexelos inmixuiuan itech itlal Jacob uan nikinxexelos itech itlal Israel”.
8 “Judá, mokniuan mitsueyichiuaskej. Tiktlalis moma ipan inkech akinmej mitskokoliaj. Ikoneuan mopapa moixpan motlankuaketsaskej. 9 Judá se león konetl. Nokone, tias ijkuak yotikkua tlen otikitski. Ye omotolo* uan omomejmela ken kichiua se león. ¿Akin mixeuis kixitis se león? 10 Judá kipixtos ibastón tekiua, kipixtos tlatlajko ikxiuan bastón tlen ika tlanauatiaj hasta mauiki Siló* uan altepemej kitlakamatiskej* Siló. 11 Ye kilpis iburro itech uvajkouitl uan ikone iburro kilpis itech uvajkouitl tlen okachi kuali. Kipakas itlaken ijtik vino uan itsotsol* ika iayo uvas. 12 Ixtololouan chichiltikej porque koni vino uan itlanuan istakej porque koni leche”.
13 “Zabulón chantis inakastlan mar, itempa kanin kinketsaltiaj barcos. Uan tlamiti ik Sidón”.
14 “Isacar ken se burro tlen kinpia chikauak iomiouan, tlen uetok intlajkotia ome costales tlen ika tlamamaj. 15 Kipaktis kanin moseuijtok uan kualtsin kitas tlali. Kinekis makitlamamaltikan uan kitekauilis chikauak makitekipanoltikan”.
16 “Dan se itribu Israel, ye kixkomakas ialtepe. 17 Dan yetos ken se kouatl inakastlan ojtli, ken se kouatl tlen kipia ikuakonuan tlen kajki inakastlan ojtli. Kikxitlankechia caballo uan kitlamotla akin ipan yaui. 18 Jehová, nikchias techmakixti”.
19 “Sekimej ichtekej itlaj kitoktiskej* Gad. Pero ye mopaleuis uan kinkuitlapantokas”.
20 “Aser kipias miak pan uan kitemakas kuali tlakuali, ijkon ken tlakuali tlen kikuaj tekiuajkej”.
21 “Neftalí se masalama tlen kualtsin mota uan kijtoua kualtsin tlajtoli”.
22 “José imamayo se kouitl tlen kitemaka tlakilotl uan kajki itempa se ameyali. Non kouitl moskaltia imamayo uan kipanouia tepamitl. 23 Pero akinmej kinejnekij* arco okikuejsouayaj,* okimojmotlayaj ika flechas uan okikokoliayaj. 24 Pero iarco kuali okatka uan imauan ochikajtokaj uan kuali okinmoliniaya. Ijkon okichi porque okipaleui akin kipia chikaualis tlen kipaleuia Jacob. Porque okipaleui tlajpixki, tetl* tlen kitlakxilijtok Israel. 25 Ye* ouala itech iDios mopapa uan toTajtsin Dios mitspaleuis. Ye kajki iuan akin kipia nochi chikaualis, ye mitsteochiuas ika tlen kuali onka iluikak. Ye mitsteochiuas ika tlen kuali onka tlauejkatlan uan mitsteochiuas ika miakej mokoneuan uan moyolkauan. 26 Ipapa okachi kiteochiuaskej, amo ken tlamantli kuajkuali tlen onka tepemej tlen nochipa katej, okachi amo ken kuajkualtsin tepetsitsintin tlen nochipa katej. Yetoskej ipan itsonteko José, ikuapak itsonteko akin okipejpenkej uan amo ikniuan”.
27 “Benjamín kintsajtsayantias akinmej kikokoliaj ijkon ken kichiua se lobo. Kualkan* kikuas tlen okikitski uan tiotlak kixexelos tlen okitlanki”.
28 Nochtin yejuan okichijkej 12 itribus Israel uan inpapa non okinmilui ijkuak okinteochi. Sejse okinteochi ken omonekiaya.
29 Satepan ijkin okinnajnauati ikoneuan: “Nechtitlaniskej inuan nouejkatatajuan.* Techtokakan inuan nouejkatatajuan ijtik cueva tlen kajki itlal Efrón tlen hitita. 30 Non cueva kajki tlali Macpelá, ixpan Mamré, itech tlali Canaán. Abrahán okikouili Efrón non tlali para kipiaskia kanin tetokaskia. 31 Ompa okintokakej Abrahán uan Sara. Noijki ompa okintokakej Isaac uan Rebeca. Uan ompa oniktokak Lea. 32 Tlali uan cueva tlen ompa kajki, okinkouilijkej ikoneuan Het”.
33 Ijkon Jacob otlanki okinnajnauati ikoneuan. Satepan oksepa okinkalaki ikxiuan ijtik icama, saiktlami omijyoti uan omiki ijkon ken iuejkatatajuan.*
50 José okinapalo* ipapa, ipan ochokak uan okipipitso.* 2 Satepan José okintitlanki itlakeualuan tepajtijkej makiyektlalikan icuerpo ipapa para amo maijtlakaui. Ikinon tepajtijkej okiyektlalijkej icuerpo Israel. 3 Okiyektlalijkej 40 tonal icuerpo Israel, porque nochi non tonal ouejkauayaj okiyektlaliayaj se cuerpo para amo maijtlakaui. Uan egipcios okichokilijkej 70 tonal.
4 Ijkuak otlanki okichokilijkej, José omotlapoui inuan akinmej otlapaleuiayaj ikalijtik faraón uan okinmilui: “Tla nantechseliaj, xikiluikan nin tlamantli faraón: 5 ‘Techkaki, nopapa okichi manikilui* itlaj nikchiuaskia. Ye onechilui: “Yinimikis, techtoka tlali Canaán kanin onitlachkuak”. Nimitstlatlaujtia techkauili manio maniktokati nopapa uan satepan niualmokopas’”. 6 Ijkuakon faraón okinankili: “Xiktokati mopapa ijkon ken otikilui* tikchiuaskia”.
7 Ikinon José oyajki okitokato ipapa. Iuan oyajkej nochtin akinmej okipaleuiayaj faraón, akinmej otlayekanayaj ikalijtik uan nochtin akinmej otlayekanayaj tlali Egipto. 8 Noijki oyajkej akinmej okatkaj ikalijtik José, ikniuan uan akinmej okatkaj ikalijtik ipapa. Ompa tlali Gosén, san okinualkajtejkej inkonetsitsinuan, inmichkauan,* intentsonuan, intoros uan invacas. 9 Noijki okinuikak carretas uan akinmej oyayaj inpan incaballos. Sapanoua miakej iuan oyajkej. 10 Ijkuakon oajsitoj kanin tlaejekaniaj* ompa Atad, tlen kajki tlali Jordán. Ompa sapanoua omoyolkokojkej uan chikauak ochokakej, José chikome tonal omoyolkoko porque omiki ipapa. 11 Cananeos tlen ompa ochantiayaj, okinmitakej sapanoua omoyolkokouayaj kanin otlaejekaniayaj* ompa Atad, ijkuakon okijtojkej: “¡Egipcios sapanoua moyolkokouaj!”. Ikinon non tlali, tlen kajki tlali Jordán okitokayotijkej Abel-Mizraim.*
12 Ikoneuan Jacob okichijkej tlen ye okinmilui makichiuakan. 13 Ikinon ikoneuan okiuikakej tlali Canaán uan okitokakej ijtik cueva tlen kajki tlali Macpelá. Non tlali okatka ixpan Mamré uan Abrahán okikouili Efrón tlen okatka hitita, ijkon kipiaskia kanin tetokaskia. 14 Satepan ijkuak José okitokak ipapa, omokopki Egipto inuan ikniuan uan nochtin akinmej iuan oyajkej okitokatoj ipapa.
15 Ijkuak yomika inpapa, ikniuan José opejki kimoluiaj: “Xamo José ok kilnamiktok tlen otiktoktijkej* uan kinekis techtlaxtlaualtis nochi tlen otiktoktijkej”. 16 Ikinon otlatitlankej makiluitij José: “Ijkuak mopapa yimikiskia ijkin otlanauati: 17 ‘Nin tlen moneki nankiluiskej José: “Nimitstlatlaujtia xikintlapojpolui mokniuan uan tlajtlakoli tlen okichijkej ijkuak omitstlajyouiltijkej”’. Nimitstlatlaujtia xikintlapojpolui tlen amo kuali okichijkej itlakeualuan iDios mopapa”. José opejki choka ijkuak ijkon okiluijkej. 18 Ijkuakon ikniuan noijki oyajkej, ixpan omotlamotlakej uan okiluijkej: “¡Nikan tikatej, tejuan timotlakeualuan!”. 19 José okinmilui: “Amo ximomojtikan. ¿Kox niDios para namechixkomakas? 20 Maski namejuan onankinekiayaj itlaj nantechtoktiskej,* toTajtsin Dios okitekauili ijkon mapano para kichiuas tlen kuali uan miakej kinmakixtis uan axkan ijkon kichijtok. 21 Ikinon amo ximomojtikan. Ok namechmakas tlakuali uan noijki nikinmakas namokonetsitsinuan”. Ijkuak ijkon okinmilui ayakmo omotekipachojkej uan omoyolseuijkej.
22 José iuan nochi ifamilia ipapa ok ochantikej Egipto. José okajxiti 110 xiuitl. 23 José okinmixmatki ixuiuan Efraín uan noijki ikoneuan Makir, itelpoch Manasés. Yejuan okatkaj ken ikoneuan José.* 24 Satepan José okinmilui ikniuan: “Yinimikis pero toTajtsin Dios namechpaleuis. Ye namechkixtis itech nin tlali uan namechuikas itech tlali tlen okinmilui* kinmakas Abrahán, Isaac uan Jacob”. 25 Ijkuakon José okichi ikoneuan Israel makiluikan* itlaj kichiuaskiaj ijkuak okinmilui: “ToTajtsin Dios melauak namechpaleuis. Xikinuikakan noomiouan”. 26 José omiki ijkuak okipiaya 110 xiuitl. Ijkuakon okiyektlalijkej icuerpo para amo maijtlakaui uan okitlalijkej ijtik se caja ompa Egipto.
Nin kijtosneki tlatlamantli tiempos tlen kipia se xiuitl, ijkuak tlatokaj, ijkuak kololouaj tlen okitokakej, ijkuak tlatotonia uan ijkuak seua.
Noso “almas”.
Noso “inmajtlapaluan”, “inmastikapaluan”.
Ika hebreo nin tlajtoli noijki kijtosneki kimichimej, kouamej uan okuilimej.
Itech nochi Biblia nikan achto nesi itoka toTajtsin Dios, יהוה (YHWH). Xikita apéndice A4.
Noso “okipaltiliaya”.
Noso “teutli”, “tlalnixtli”.
Noso “opejki mijyotia”. Ika hebreo “alma”. Xikita diccionario.
Noso “atenko”, “atitla”, “apan”.
Noso “otlapaltiliaya”.
Nin se tlamantli alaktik uan ajuiak tlen kisa itech kojmej.
Noso “tepexitl”.
Noso “Tigris”.
Noso “tipachiuis”.
Noso “makochmiki”, “mayekkochi”.
Nin kijtosneki okajsikamatkej seki tlamantli.
Noso “teutli”, “tlalnixtli”.
Noso “ikxikejketsol”, “iixkipil tlen ueyi”.
Noso “tlakatiskej”.
Kijtosneki “tlakatl tlen kajki tlaltikpak” noso “personas”.
Ika hebreo “ika moixkuaitonil tikkuas pan”.
Noso “titeutli”, “titlalnixtli”.
Kijtosneki “yoltok”.
Noso “omotankachojtoka”.
Noso “otlakatki”.
Noso “matlakati”.
Noso “borregos”.
Noso “otlakatkej”.
Noso “otikmimilo”, “otikxauani”, “otiktoya”.
Ninmej kaltsitsintin okinuikatinemiayaj uan okinchiuayaj ika tsotsoli noso ika inmieuayo yolkamej.
Noso “onechmagak”.
Kijtosneki “okipejpenkej” noso “okitemakakej”.
Ijkuak Biblia kijtoua “tonal” ualeua amo kijtosneki se tonal tlen kipia 24 horas, porque ualeua okachi uejkaua.
Noso “okichi mamiki”.
Xamo kijtosneki “teseuia” noso “teyolseuia”.
Ika hebreo “ikoneuan akin melauak toTajtsin Dios”.
Nin xamo kijtosneki “akinmej kichiuaj oksekimej mauetsikan”. Xikita diccionario.
Arca okatka ken se ueyi caja, okatka ueyak uan amo oapolakiaya.
Nin se tlamantli sasalik uan tliliuik tlen tlapaleuia para amo makalaki atl.
Ika hebreo “300 codos”. Se codo okipiaya 44.5 centímetros. Xikita apéndice B14.
Ika hebreo “50 codos”. Se codo okipiaya 44.5 centímetros.
Ika hebreo “30 codos”. Se codo okipiaya 44.5 centímetros.
Ika hebreo tsóhar. Nin xamo kijtosneki se ventana tlen okiyaualouaya nochi arca.
Noso “pacto”. Xikita diccionario.
Noso “lama”.
Nin xamo kijtosneki yolkamej tlen okintemakayaj.
Noso “lamamej”.
Noso “lama”.
Nin kijtosneki tlajko metstli octubre hasta tlajko metstli noviembre. Xikita apéndice B15.
Noso “pilinchimej”, “pájaros”.
Noso “inmajtlapaluan”, “inmastikapaluan”.
Noso “okintlapacho”.
Noso “15 codos”. Se codo okipiaya 44.5 centímetros. Xikita apéndice B14.
Nin kijtosneki tlajko metstli marzo hasta tlajko metstli abril. Xikita apéndice B15.
Nin kijtosneki tlajko metstli junio hasta tlajko metstli julio.
Noso “tsanatl”, “cuervo”.
Noso “itenuits”, “itenchuchupi”.
Nin kijtosneki tlajko metstli septiembre hasta tlajko metstli octubre.
Nin kijtosneki tlajko metstli octubre hasta tlajko metstli noviembre.
Noso “okintlatili”.
Noso “omonejneuili”.
Noso “namechmauiliskej”.
Noso “kimimiloskej”, “kixauaniskej”, “kitoyauaskej”.
Noso “kimimilos”, “kixauanis”, “kitoyauas”.
Ika hebreo “akin kinokis ieso se tlakatl”.
Noso “nochi tlen yoltok”.
Noso “pilinchimej”, “pájaros”.
Noso “tlakatiskej”.
Nin kaltsintli okiuikatinemiayaj uan okichiuayaj ika tsotsoli noso ika inmieuayo yolkamej.
Noso “tlakemitl”, “tilmajtli”.
Noso “okichiuili”.
Xikita diccionario kanin kijtoua tlauijuikaltia.
Ika hebreo “tlakeuali tlen kintekichiuilia oksekimej tlakeualmej”.
Noso “personas”.
Noso “otlakatki”.
Kijtosneki “omoxexelojkej”.
Noso “otlakatkej”.
Noso “tepexitl”.
Nin se tlamantli sasalik uan tliliuik tlen tlapaleuia para amo makalaki atl.
Noso “akuitlatl”.
Noso “mamonejneuilikan”.
Kijtosneki “omotlapololtijkej”.
Noso “otlakatki”.
Noso “borregos”.
Noso “borregos”.
Noso “tlamaniktli”, “kanin yekixmantok”.
Nin kijtosneki mar Muerto.
Noso “omoyekmankej”, “omoyektlatlalijkej”.
Nin se tlamantli sasalik uan tliliuik tlen tlapaleuia para amo makalaki atl.
Ika hebreo “Abrán tlen okatka hebreo”.
Noso “otlakatkej”.
Noso “niksentlalia”, “niktemaka notlajtol”. Ika hebreo “nikajkokui noma”.
Noso “huarache”.
Noso “nimitsmaluis”.
Noso “carnero”, “borrego”.
Noso “pilinchimej”, “pájaros”.
Noso “okochmik”, “oyekkoch”.
Noso “inchichikaixuiuan”, “inbisnietos”.
Noso “atenko”, “atitla”, “apan”.
Noso “opejki kitlauelita”.
Noso “opejki nechtlauelita”.
Noso “xikuelkaki”.
Kijtosneki “toTajtsin Dios techkaki”.
Xamo okineskayotijkej ika non yolkatl porque iselti monauatiskia.
Xamo kijtosneki “amo mouikas inuan ikniuan”.
Noso “omonejneuili”.
Xamo kijtosneki “iatekoch toTajtsin Dios akin yoltok uan nechita”.
Kijtosneki “tepapa ueyititok”.
Kijtosneki “inpapa sapanoua miakej” noso “inpapa miakej”.
Noso “tlakatitiaskej”.
Noso “nankinkuapetstiliskej inchil”, “nankinkuanakayotekiskej inuilo”.
Noso “nankikuapetstiliskej namochil”, “nankikuanakayotekiskej namouilo”.
Noso “tlakatiskej”.
Noso “kinkuapetstiliskej inchil”, “kinkuanakayotekiskej inuilo”.
Noso “otlakatkej”.
Noso “nankikuapetstiliskej ichil”, “nankikuanakayotekiskej iuilo”.
Noso “kikuapetstiliaj ichil”, “kikuanakayotekij iuilo”.
Ika hebreo “kipojpoloskej de ialtepe”.
Xamo kijtosneki “akin mokualania inuan oksekimej”.
Kijtosneki “princesa”.
Kijtosneki “ye uetska”.
Noso “okinkuapetstili inchil”, “okinkuanakayotekili inuilo”.
Noso “okikuapetstilijkej ichil”, “okikuanakayotekej iuilo”.
Noso “okinkuapetstilijkej inchil”, “okinkuanakayotekilijkej inuilo”.
Noso “oeuatoka”, “oyetoka”, “omotlalijtoya”.
Ika hebreo “pan”.
Ika hebreo “eyi medida sea”. Se sea okipiaya 7.33 litros. Xikita apéndice B14.
Noso “otsikuinki”.
Kijtosneki ayakmo omochiuaya tlen kinpanoua siuamej sejse metstli.
Noso “yonichika”, “yinitenantsin”.
Noso “yichikauak”, “yitenantsin”.
Nin kijtosneki toTajtsin Dios.
Noso “niteutli”, “nitlalnixtli”.
Noso “oeuatoka”, “oyetoka”, “omotlalijtoya”.
Noso “sankuel”.
Noso “youeuejtikej”, “yochikauakej”, “yitetajtsitsin”.
Noso “xikinchiuilikan”.
Noso “omonejneuilijkej”.
Noso “xitsikuini”.
Kijtosneki “tsikitsin”.
Noso “tlamaniktli”, “kanin yekixmantok”.
Kijtosneki omotaya ken se tetl.
Noso “otlakatki”.
Noso “youeuejtik”, “yichikauak”, “yitetajtsin”.
Ika hebreo “amo okikitski”.
Noso “sankuel”.
Noso “otechchiuili”.
Noso “onimitschiuili”.
Noso “onimonejneuili”.
Noso “kimauiliaj”.
Noso “borregos”.
Noso “1,000 siclos”. Se siclo okipiaya 11.4 gramos. Xikita apéndice B14.
Noso “youeuejtika”, “yochikajka”, “yitetajtsin”.
Noso “otlakatki”.
Noso “okikuapetstili ichil”, “okikuanakayotek iuilo”.
Xamo “nechuetskiliskej”.
Noso “kinejneuiliskia”.
Noso “youeuejtik”, “yichikauak”, “yitetajtsin”.
Kijtosneki Ismael.
Noso “sankuel”.
Noso “kitekitiltia”, “kikui”.
Noso “techsentlalili”, “techmaka motlajtol”.
Noso “techtlasojtlas uan amo techkauas”.
Noso “borregos”.
Noso “okisentlalijkej”, “okitemakakej intlajtol”.
Noso “kitlatiaj”.
Noso “sankuel”.
Noso “kitlatiskia”.
Noso “borrego”.
Noso “tiktlatiskej”.
Noso “xikchiuili”.
Noso “techuelkaki”.
Noso “carnero”, “borrego”.
Kijtosneki “Jehová kitemakas” noso “Jehová kitas”.
Noso “niksentlalia”, “niktemaka notlajtol”.
Noso “moteochiuaskej, kiseliskej se tlateochiualis”. Nin xamo kijtosneki moneki itlaj kichiuaskej para makinteochiuakan.
Noso “omopacho”.
Noso “oeuatoka”, “oyetoka”, “omotlalijtoya”.
Ika hebreo “400 siclos”. Se siclo okipiaya 11.4 gramos. Xikita apéndice B14.
Noso “youeuejtika”, “yochikajtoka”, “okatka yitetajtsin”.
Noso “nokes”. Yiuejkika ijkon okichiuayaj para kiteititiskej kichiuaskiaj tlen okijtojkej.
Noso “techsentlalili”, “techmaka motlajtol”.
Noso “okisentlali”, “okitemakak itlajtol”.
Noso “okisentlali”, “okimakak itlajtol”.
Noso “otsikuinki”.
Noso “mapachiuikan”.
Noso “otsitsikuinki”.
Noso “omonejneuili”.
Ika hebreo “se beka”. Xikita apéndice B14.
Ika hebreo “majtlaktli siclos”. Se siclo okipiaya 11.4 gramos. Xikita apéndice B14.
Xamo Labán.
Noso “borregos”.
Noso “yochikajtoya”, “okatka yitenantsin”.
Noso “maniksentlali”, “manikmaka notlajtol”.
Noso “otiksentlali”, “otiktemakak motlajtol”.
Ika hebreo “ichpoch”.
Nin siuatl satepan omochi itlakeual Rebeca.
Noso “omonejneuilijtoka”.
Noso “tlakemitl”, “tilmajtli”.
Ika hebreo “omonechiko iuan ialtepe”. Ijkon okijtouayaj ika kualtsin tlajtoli ijkuak ikaj omikiaya.
Noso “otlakatkej”.
Noso “yitlakatiskiaj”.
Noso “otlakatki”.
Kijtosneki “tsojmio”.
Noso “ikxikejketsol”, “iixkipil tlen ueyi”.
Kijtosneki “akin kikitskilia ikxitolo” noso “akin tepatkayotia”.
Ika hebreo “ayakmo nikpia chikaualis”.
Kijtosneki “chichiltik”.
Noso “otitlakatki”.
Noso “techsentlalili”, “techmaka motlajtol”.
Noso “okisentlali”, “okimakak itlajtol”.
Noso “oniksentlalili”, “oniktemakak notlajtol”.
Noso “moteochiuaskej, kiseliskej se tlateochiualis”. Nin xamo kijtosneki moneki itlaj kichiuaskej para makinteochiuakan.
Noso “okiuelkaki”.
Noso “omonejneuiliaya”.
Noso “okinapalojtoka”.
Noso “otechchiuili”.
Noso “kichiuilis”.
Noso “borregos”.
Noso “niktik”.
Kijtosneki “omajuakej”.
Kijtosneki “okitelui”.
Kijtosneki “tlapatlauak”.
Noso “techchiuilis”.
Noso “otimitschiuilijkej”.
Noso “sankuel”.
Noso “tekochtli”.
Noso “oueuejtik”, “ochika”, “yitetajtsin”.
Noso “otlakatki”.
Noso “yoniueuejtik”, “yonichika”, “yinitetajtsin”.
Xikita diccionario kanin kijtoua tlauijuikaltia.
Noso “techtennamiki”.
Noso “okitennamik”.
Kijtosneki “akin kikitskilia ikxitolo” noso “akin tepatkayotia”.
Noso “onitlakatki”.
Noso “tiktekitiltis”, “tikkuis”.
Noso “iyolijtik”.
Noso “okinejneuiliaya”.
Noso “otikchiuili”.
Noso “okiuelkaki”.
Noso “tepexitl”.
Noso “kimoikpaltis”, “kimotlapechtis”, “kimokuapechtis”.
Noso “sankuel”.
Noso “okimoikpaltijka”, “okimopechtijka”, “okimokuapechtijka”.
Noso “okimimilo”, “okixauani”, “okitoya”.
Kijtosneki “ikalijtik toTajtsin Dios”.
Noso “nikmotlalilis”, “nikmokentis”.
Noso “borregos”.
Noso “tepexitl”.
Noso “okimijkuaniayaj”.
Noso “makijkuanikan”.
Noso “okitennamik”.
Noso “otsikuinki”.
Noso “okinauajtek”.
Noso “otlakatki”.
Noso “otechchiuili”.
Kijtosneki “¡xikitakan, se konetl!”.
Kijtosneki “tlakaki” noso “okikak”.
Kijtosneki “mopepechoua” noso “san sekan”.
Kijtosneki “kiueyichiuaj” noso “akin kiueyichiuaj”.
Kijtosneki “juez”.
Kijtosneki “nimotlatlani”.
Kijtosneki “ueyi tlateochiuali”.
Kijtosneki “paki” noso “pakilis”.
Nin se planta, miakej okineltokayaj tla se siuatl kikuaskia itlakilo, kipaleuiskia makinpia ikoneuan.
Kijtosneki “ye tlaxtlauil”.
Kijtosneki “onechseli”.
Noso “otlakatki”.
Ijkon moijkuiloua ijkuak san tlajko moijtoua Josifías. Non tokayotl kijtosneki “Jah makitemaka” noso “Jah makimiakili”.
Noso “borregos”.
Noso “carneros”, “borregos”.
Noso “tlakatitiaskej”.
Noso “carnero”, “borrego”.
Nin se kouitl tlen kixmatij ken plátano oriental.
Noso “otlakatiayaj”.
Noso “manechchiuili”.
Noso “mitschiuilijtok”.
Noso “otikmimilili”, “otikxauanili”, “otiktoyauili”.
Noso “otitlakatki”.
Ika hebreo “terafim”.
Noso “Atenko”, “Atitla”, “Apan”. Nin kijtosneki aueyatl Éufrates.
Noso “ximonejneuili”.
Noso “manikintennamiki”.
Noso “namechchiuilis”.
Nin silla okipiaya kanin uelis itlaj kitlatiskiaj.
Noso “okitekitiltiayaj”, “okikuiayaj”.
Noso “moborrega”.
Noso “mocarnero”, “moborrego”.
Noso “kimauilia”.
Nin kijtosneki amitlaj kiuikaskia.
Noso “nikinchiuiliskia”.
Noso “tepexitl”.
Noso “tepejximej”.
Nin tlajtoli kajki ika arameo uan kijtosneki “kanin okinnechikojkej temej tlen itlaj kiteititiaj”.
Nin tlajtoli kajki ika hebreo uan kijtosneki “kanin okinnechikojkej temej tlen itlaj kiteititiaj”.
Noso “okisentlali”, “okitemakak itlajtol”.
Noso “okimauiliaya”.
Noso “sankuel”.
Noso “okintennamik”.
Kijtosneki “ome grupos soldados”.
Noso “borregos”.
Noso “atenko”, “atitla”, “apan”.
Noso “manechchiuiliki”.
Noso “makinchiuiliki”.
Noso “borregas”.
Noso “carneros”, “borregos”.
Noso “omonejneuiliaya”.
Noso “barranca”.
Noso “okimomagak”, “omoteui”.
Noso “ikes”.
Noso “okimomagatokaj”.
Kijtosneki “akin kimomaga iuan toTajtsin Dios” noso “toTajtsin Dios temaga”.
Noso “otikmomagak”.
Kijtosneki “ixko toTajtsin Dios”.
Noso “Peniel”.
Noso “otsikuinki”.
Noso “okinauajtek”.
Noso “okitennamik”.
Noso “borregos”.
Noso “matsikuinikan”.
Kijtosneki “kaltsitsintin” noso “kanin mopaleuiaj”.
Noso “okimokuapetstili ichil”, “okimokuanakayotekili iuilo”.
Noso “kimokuapetstiliaj inchil”, “kimokuanakayotekiliaj inuilo”.
Noso “nankimokuapetstiliaj namochil”, “nankimokuanakayotekiliaj namouilo”.
Noso “matikmokuapetstilikan tochil”, “matikmokuanakayotekilikan touilo”.
Noso “okimokuapetstilijkej inchil”, “okimokuanakayotekilijkej inuilo”.
Noso “borregos”.
Noso “nechchiuiliskej”.
Noso “makichiuilikan”.
Kijtosneki “toTajtsin Dios kajki Betel”.
Kijtosneki “roblekouitl kanin ochokakej”.
Noso “tepexitl”.
Noso “okimimilo”, “okixauani”, “okitoya”.
Noso “yitlakatiskia”.
Noso “otlakatiaya”.
Kijtosneki “konetl tlen onechkoko ijkuak oneski”.
Kijtosneki “yekmakonetl”.
Ika hebreo “omonechiko iuan ialtepe”. Ijkon okijtouayaj ika kualtsin tlajtoli ijkuak ikaj omikiaya.
Noso “otlakatki”.
Noso “tiknejneuilia”.
Noso “omonejneuilijtoka”.
Noso “tlaxijyo”.
Noso “tlamaniktli”, “kanin yekixmantok”.
Noso “monejneuiliaj”.
Noso “tekochtli”.
Noso “xikchiuilikan”.
Noso “okitlalijtoka”, “okikentitoka”.
Nin okatka sasalik uan ajuiak.
Noso “matikchiuilikan”.
Noso “20 siclos”. Se siclo okipiaya 11.4 gramos. Xikita apéndice B14.
Xikita diccionario kanin kijtoua tlakemitl tetsojtsopiti.
Ika hebreo Seol. Xikita diccionario.
Noso “otlakatki”.
Noso “tlakatiskiaj”.
Noso “okimimilouaya”, “okixauaniaya”, “okitoyauaya”.
Noso “ixinachyo”, “ilechejyo”, “inekyo”.
Noso “omonejneuiliaya”.
Noso “iborregos”.
Noso “tlakemitl”, “tilmajtli”.
Noso “okimotlalili”, “okimokenti”.
Noso “akin monemaka templo”. Nin xamo kijtosneki akin omonemakaya para kinueyichiuaskia dioses cananeos.
Noso “makitlatikan”.
Noso “yitlakatiskiaj”.
Ika hebreo “otsayanki”.
Kijtosneki “otsayanki”. Xamo kijtosneki imama otsayanki itech icuerpo ijkuak okipixki ikone.
Noso “onechchiuili”.
Nin tlakatl okitekichiuiliaya tekiua, ye okitekiliaya vino uan noijki okseki tlamantli.
Noso “pilinchimej”, “pájaros”.
Noso “atenko”, “atitla”, “apan”.
Noso “sankuel”.
Noso “monejneuilia”.
Noso “mochiuas”, “pankisas”.
Noso “okitlalili”, “okikenti”.
Xamo nin tlajtoli okijtouayaj para oksekimej makiueyitlalikan ikaj uan makitlakaitakan.
Nin kijtosneki Heliópolis.
Kijtosneki “akin kichiua manitlailkaua”.
Kijtosneki “ojpa uelta okinpixki miakej ikoneuan”.
Noso “kuali makisa tlen onikchi”.
Ika hebreo “pan”.
Noso “nikmauilia”.
Noso “otikchiuilijkej”.
Noso “xikchiuilikan”.
Noso “okinejneuiliaya”.
Noso “otechchiuili”.
Noso “yoniueuejtik”, “yonichika”, “yinitetajtsin”.
Ika hebreo Seol. Xikita diccionario.
Noso “okanatoj”.
Noso “onantechchiuilijkej”.
Noso “miel”.
Nin okatka sasalik uan ajuiak.
Noso “techmagaskej”.
Noso “otlakatki”.
Noso “opachijkej”.
Noso “xitsikuini”.
Noso “otlakatki”.
Noso “youeuejtik”, “yichikauak”, “yitetajtsin”.
Noso “youeuejtika”, “yochikajka”, “yitetajtsin”.
Noso “yoniueuejtik”, “yonichika”, “yinitetajtsin”.
Ika hebreo Seol. Xikita diccionario.
Ika hebreo “yetoskia ken ipapa faraón”.
Noso “moborregos”.
Noso “okinauajtek”.
Noso “okintennamik”.
Noso “okinnauajtek”.
Noso “300 siclos”. Se siclo okipiaya 11.4 gramos. Xikita apéndice B14.
Kijtosneki José kintsakuiliskia ixtololouan Jacob ijkuak mikiskia.
Nin kijtosneki Heliópolis.
Noso “otlakatkej”.
Ika hebreo “akinmej okatkaj ikalijtik Jacob”.
Noso “okinauajtek”.
Noso “inborregos”.
Noso “borregos”.
Noso “inborregos”.
Noso “borregos”.
Noso “otitlakatkej”.
Ika hebreo “pan”.
Noso “nankintekitiltiskej”, “nankinkuiskej”.
Noso “nokes”. Yiuejkika ijkon okichiuayaj para kiteititiskej kichiuaskiaj tlen okijtojkej.
Noso “techsentlalili”, “techmaka motlajtol”.
Noso “okisentlali”, “okitemakak itlajtol”.
Noso “omopacho”.
Noso “omotlakpaltiaya”, “omotlapechtiaya”, “omokuapechtiaya”.
Noso “youeuejtika”, “yochikajka”, “yitetajtsin”.
Noso “okintennamik”.
Noso “okinnauajtek”.
Noso “onimonejneuili”.
Noso “otlakatki”.
Noso “omopacho”.
Kijtosneki “akin kinamiki”.
Noso “kiuelkakiskej”.
Noso “itlaken”, “itilma”.
Noso “kichiuiliskej”.
Noso “kitekitiltiaj”, “kikuij”.
Noso “okimojsiuiayaj”.
Noso “tepexitl”.
Nin kijtosneki José.
Noso “sankuel”.
Ijkon okijtouayaj ika kualtsin tlajtoli ijkuak ikaj omikiaya.
Ika hebreo “omonechiko iuan ialtepe”. Ijkon okijtouayaj ika kualtsin tlajtoli ijkuak ikaj omikiaya.
Noso “okinauajtek”.
Noso “okitennamik”.
Noso “maniksentlali”, “maniktemaka notlajtol”.
Noso “otiksentlali”, “otiktemakak motlajtol”.
Noso “inborregos”.
Noso “tlapipitsaj”, “tlatsetselouaj”.
Noso “otlapipitsayaj”, “otlatsetselouayaj”.
Kijtosneki “egipcios moyolkokouaj”.
Noso “otikchiuilijkej”.
Noso “nantechchiuiliskej”.
Ika hebreo “oneskej ipan itlankuauan José”.
Noso “okisentlali”, “okitemakak itlajtol”.
Noso “makisentlalikan”, “makitemakakan intlajtol”.