UMTSHUMAYELI
1 Amazwi omtshumayeli,*+ indodana kaDavida inkosi yaseJerusalema.+
2 “Akuncedi ngalutho!” kutsho umtshumayeli,
“Akuncedi ngalutho! Konke nje akuncedi ngitsho!”+
3 Kambe umuntu uzuzani ngomsebenzi wakhe onzima awenzayo,
Emsebenzini wakhe awenzayo ngaphansi kwelanga?+
4 Isizukulwane siyedlula kuphinde kubuye esinye isizukulwane,
Kodwa umhlaba umi kuze kube nini lanini.+
6 Umoya uya eningizimu, uvunguze ubhode uye enyakatho,
Uyabhoda, ubhode kokuphela, umoya uqhubeka ubhoda.
7 Zonke izifula zigelezela elwandle kodwa ulwandle alugcwali.+
Izifula ziyabuyela endaweni ezigelezela kuyo ukuze ziphinde zigeleze.+
8 Zonke izinto ziyadina,
Akulamuntu ongachasisa izinto zonke.
Ilihlo kalisuthi ngokubona,
Lendlebe ayigcwali ngokuzwa.
9 Okwake kwaba khona kuzakuba khona futhi,
Lokwake kwenziwa kuzaphinda kwenziwe,
Akulanto entsha ngaphansi kwelanga.+
10 Kambe kukhona yini umuntu angakhuluma ngakho athi, “Khangela lokhu, kutsha”?
Kwakuvele kukhona kudala,
Kwakuvele kukhona singakabi khona.
11 Akulamuntu okhumbula abantu bakudala,
Kakho ozakhumbula labo abazalandela,
Njalo labo abasoze bakhunjulwe yilabo abazalandela ngemva kwabo.+
12 Mina mtshumayeli bengiyinkosi yako-Israyeli eJerusalema.+ 13 Ngazimisela enhliziyweni yami ukuthi ngifunde futhi ngihlolisise ngokuhlakanipha+ konke okwenziwe ngaphansi kwamazulu,+ umsebenzi obangela usizi uNkulunkulu awunike abantu, obenza bahlale bebhizi.
14 Ngabona yonke imisebenzi eyayisenziwa ngaphansi kwelanga,
Konke nje kwakungancedi ngalutho, kuyikuxotshanisa umoya.+
15 Okugobileyo ngeke kuqondiswe,
Lokungekho ngeke kubalwe.
16 Ngemva kwalokho ngathi enhliziyweni yami: “Khangela! Sengithole inhlakanipho enkulu ukwedlula loba ngubani owake waba seJerusalema+ phambi kwami njalo inhliziyo yami isithole inhlakanipho enkulu lolwazi.”+ 17 Ngazimisela enhliziyweni yami ukuthi ngikwazi ukuhlakanipha lokuhlanya* lobuwula.+ Lokhu lakho yikuxotshanisa umoya.
18 Phela inhlakanipho enkulu ibangela inkathazo ezinengi,
Yikho loba ngubani owandisa ulwazi ungezelela ubuhlungu.+
2 Ngasengisithi enhliziyweni yami: “Ake ngizame ukuzikholisela nje ngibone ukuthi kuyini okuhle engizakuthola.” Kodwa lalokhu kwakungancedi ngalutho.
2 Ngakhuluma ngokuhleka ngathi, “Yikuhlanya!”
Ngakhuluma ngokuzijabulisa ngathi, “Kunceda ngani?”
3 Ngacabangisisa kakhulu, ngasengikhetha ukuzithokozisa ngewayini+ ngapha ngilondoloza ukuhlakanipha kwami, ngaze ngenza lobuthutha ukuze ngibone ukuthi kuyini okuhle okungenziwa ngabantu ngensuku ezilutshwana abaziphila ngaphansi kwamazulu. 4 Ngenza imisebenzi emikhulu:+ Ngazakhela izindlu,+ ngahlanyela lamasimu amagilebisi.+ 5 Ngazenzela izingadi kanye lamaphakhi ngahlanyela kuwo yonke imihlobo yezihlahla zezithelo. 6 Ngazenzela amachibi okuthelela indawo* engangihlanyele kuyo izihlahla ezazikhula kuhle. 7 Ngaba lezisebenzi zesilisa lezesifazana+ njalo ngangilezinye izisebenzi ezazalelwa endlini yami, ngathenga izifuyo ezinengi, inkomo lembuzi lezimvu,+ kwakukunengi ukwedlula okwaloba ngubani owake waphila eJerusalema ngaphambi kwami. 8 Ngaba lesiliva legolide,+ wona kanye amagugu amakhosi* lawezabelo.+ Ngaziqoqela abahlabeleli besilisa labesifazana kanye lalokho okuwathokozisa kakhulu amadodana abantu, umfazi, bona kanye abafazi abanengi. 9 Ngakho ngaba lodumo ukwedlula loba ngubani owaphila ngaphambi kwami eJerusalema+ njalo ngaqhubeka ngilokuhlakanipha.
10 Angizange ngizincitshe loba yini engangiyifisa.*+ Inhliziyo yami angiyincitshanga loba yikuphi okuthokozisayo ngoba inhliziyo yami yayithokoza ngawo wonke umsebenzi onzima engangiwenzile njalo lokhu kwakungumvuzo wawo* wonke umsebenzi wami onzima.+ 11 Kodwa ngathi ngicabangisisa ngawo wonke umsebenzi onzima engangiwenze ngezandla zami lakho konke engangikusebenzele nzima ukuze ngikuthole,+ ngabona ukuthi konke kwakungancedi ngalutho, kuyikuxotshanisa umoya nje.+ Kwakungelalutho oluqakathekileyo* ngaphansi kwelanga.+
12 Ngasenginakana ngokuhlakanipha lokuhlanya kanye lobuwula.+ (Ngasengizibuza ukuthi kuyini okungenziwa ngumuntu olandela inkosi? Angakwenza kuphela yilokho osekuke kwenziwa.) 13 Ngasengibona ukuthi ukuhlakanipha kungcono kulobuwula+ njengoba nje ukukhanya kungcono kulobumnyama.
14 Ohlakaniphileyo ubona kuhle izinto+ kodwa oyisithutha uhamba emnyameni.+ Senginanzelele lokuthi bobabili isiphetho sabo siyafanana.+ 15 Ngasengisithi enhliziyweni yami: “Okwenzakala koyisithutha kuzakwenzakala lakimi.”+ Pho ngizuzeni ngokuba lenhlakanipho enkulu? Ngasengisithi enhliziyweni yami: “Lalokhu akuncedi ngalutho.” 16 Abantu abahlakaniphileyo labantu abayizithutha abasoze bahlale bekhunjulwa.+ Ensukwini ezizayo wonke umuntu uzakhohlakala. Umuntu ohlakaniphileyo laye uzakufa njengomuntu oyisithutha.+
17 Ngayizonda impilo+ ngenxa yokuthi konke okwakusenziwa ngaphansi kwelanga kwakungithwalise nzima, konke kwakungancedi ngalutho,+ kuyikuxotshanisa umoya.+ 18 Ngaqalisa ukukuzonda konke engangikusebenzele nzima ngaphansi kwelanga+ ngoba kumele ngikutshiyele umuntu ozalandela ngemva kwami.+ 19 Ngubani okwaziyo ukuthi lowomuntu uzabe ehlakaniphile kumbe eyisithutha?+ Kodwa uzathatha zonke izinto engizisebenzele nzima ngamandla ami lokuhlakanipha kwami ukuze ngizithole ngaphansi kwelanga. Lalokhu akuncedi ngalutho. 20 Ngakho ngaqalisa ukuphelelwa lithemba enhliziyweni yami ngenxa yawo wonke umsebenzi onzima engangiwenzile ngaphansi kwelanga. 21 Phela umuntu angasebenza nzima eqondiswa yikuhlakanipha lolwazi kanye lobungcitshi kodwa konke alakho uzakutshiyela umuntu ongazange akusebenzele.+ Lalokhu akuncedi ngalutho futhi kubuhlungu kakhulu.
22 Umuntu uzuzani ngawo wonke umsebenzi wakhe onzima kanye lesifiso sakhe* esimfuqa ukuthi asebenze nzima ngaphansi kwelanga?+ 23 Phela okwempilo yakhe yonke umsebenzi wakhe umlethela ubuhlungu lokukhathazeka,+ lasebusuku inhliziyo yakhe ayiphumuli.+ Lalokhu akuncedi ngalutho.
24 Akulanto engcono kulokuthi umuntu adle anathe futhi awukholise umsebenzi wakhe onzima.+ Lokhu lakho nginanzelele ukuthi kuvela esandleni sikaNkulunkulu.+ 25 Kambe ngubani olokudla loba okunathwayo okwedlula okwami?+
26 UNkulunkulu weqiniso+ unika umuntu omthokozisayo ukuhlakanipha lolwazi kanye lokuthokoza,+ kodwa oyisoni umnika umsebenzi wokuqoqa lokubuthelela nje ukuze anike lowo othokozisa uNkulunkulu. Lalokhu akuncedi ngalutho, yikuxotshanisa umoya.
3 Yonke into ilesikhathi sayo,
Kulesikhathi sawo wonke umsebenzi owenziwa ngaphansi kwamazulu:
2 Kulesikhathi sokuzalwa lesikhathi sokufa,
Kulesikhathi sokuhlanyela lesikhathi sokusiphuna okuhlanyeliweyo,
3 Kulesikhathi sokubulala lesikhathi sokusilisa,
Kulesikhathi sokudiliza lesikhathi sokwakha,
4 Kulesikhathi sokukhala lesikhathi sokuhleka,
Kulesikhathi sokulila lesikhathi sokugida,*
5 Kulesikhathi sokulahla amatshe lesikhathi sokuwabuthelela,
Kulesikhathi sokugona lesikhathi sokuyekela ukugona,
6 Kulesikhathi sokudinga lesikhathi sokudela osekulahlekile,
Kulesikhathi sokugcina lesikhathi sokulahla,
7 Kulesikhathi sokudabula+ lesikhathi sokuthunga,
Kulesikhathi sokuthula+ lesikhathi sokukhuluma,+
8 Kulesikhathi sokuthanda lesikhathi sokuzonda,+
Kulesikhathi sempi lesikhathi sokuthula.
9 Isisebenzi sizuzani ngayo yonke imizamo yaso?+ 10 Ngiwubonile umsebenzi uNkulunkulu awunike abantu ukuze bahlale bebhizi. 11 Wenze into yonke yabanhle* ngesikhathi sayo.+ Wenza lokuthi abantu babe lesifiso sokuphila kuze kube nini lanini kodwa abasoze bawuzwisise wonke umsebenzi owenziwe nguNkulunkulu weqiniso kusukela ekuqaliseni kuze kuyefika ekucineni.
12 Sengiphethe ngokuthi akulanto engcono kubo ngaphandle kokuthi bathokoze njalo benze okuhle besaphila,+ 13 lokuthi wonke umuntu kumele adle anathe njalo awukholise wonke umsebenzi wakhe onzima. Lokhu kuyisipho esivela kuNkulunkulu.+
14 Sengizwisisa ukuthi yonke into eyenziwe nguNkulunkulu weqiniso izahlala kuze kube nini lanini. Akulalutho esingalungezelela kuyo futhi akulalutho esingaluphungula. UNkulunkulu weqiniso ukwenze ngalindlela ukuze abantu bamesabe.+
15 Loba yikuphi okwenzakalayo sekwake kwenzakala, lalokho okuzabuya sekwake kwaba khona+ kodwa uNkulunkulu weqiniso udinga lokho okugijinyiswa ngabantu.*
16 Nanku okunye esengikubonile ngaphansi kwelanga: Esikhundleni sokwahlulela kuhle kwakusenziwa okubi, lasesikhundleni sokulunga kwakusenziwa okubi.+ 17 Ngasengisithi enhliziyweni yami: “UNkulunkulu weqiniso uzakwahlulela abalungileyo labenza okubi+ ngoba kulesikhathi sawo wonke umsebenzi laso sonke isenzo.”
18 Ngaphinda ngathi enhliziyweni yami mayelana labantu, uNkulunkulu weqiniso uzabalinga abatshengise ukuthi bayazifananela nje lezinyamazana 19 ngoba abantu balesiphetho lenyamazana zilesiphetho, konke kulesiphetho esifananayo.+ Njengoba nje okunye kusifa lokunye lakho kuyafa, konke kulomoya ofananayo.+ Umuntu kangcono kulenyamazana ngoba yonke into kayincedi ngalutho. 20 Konke kuya endaweni efananayo.+ Konke kwavela ethulini+ njalo konke kubuyela ethulini.+ 21 Ngubani okwaziyo sibili ukuthi umoya wabantu uya phezulu lokuthi umoya wezinyamazana wona wehlela phansi?+ 22 Ngasengibona ukuthi akukho okungcono ngaphandle kokuthi umuntu akholise umsebenzi wakhe+ ngoba lo yiwo umvuzo wakhe,* phela kakho ongamtshengisa lokho okuzakwenzakala nxa engasekho.+
4 Ngaphinda ngacabangisisa ngakho konke ukucindezelwa okwakusenziwa ngaphansi kwelanga. Ngabona izinyembezi zalabo abacindezelwayo futhi kwakungelamuntu owayengabaduduza.+ Ababebacindezela babelamandla njalo kakho owayengabaduduza. 2 Ngaze ngathi abafileyo bangcono kulabaphilayo,+ 3 kodwa ongcono kulabo bobabili ngongakazalwa,+ ongakaziboni izenzo ezibuhlungu ezenziwa ngaphansi kwelanga.+
4 Ngibonile lokuthi mkhulu umzamo* lomsebenzi wobungcitshi obakhona ngenxa yokuncintisana kwabantu.+ Lokhu lakho akuncedi ngalutho, yikuxotshanisa umoya.
5 Isithutha siyahlala sigoqe izandla kanti sizibulala umzimba.+
6 Kungcono ukuphumula kancane kulokusebenza gadalala ungaphumuli uxotshanisa umoya.+
7 Ngaphinda ngacabangisisa ngokunye okungancedi ngalutho ngaphansi kwelanga: 8 Kulomuntu ongelabani, kalamngane, kalamntwana loba umfowabo kodwa umsebenzi onzima awenzayo awupheli.+ Amehlo akhe awasuthiseki ngenotho alayo. Kazibuzi ukuthi, ‘Kambe ngubani engimsebenzela nzima kangaka ngizincitsha* izinto ezinhle’?+ Lokhu lakho akuncedi ngalutho, ngumsebenzi obangela usizi.+
9 Ababili bangcono kuloyedwa+ ngoba balomvuzo omuhle* ngomsebenzi wabo onzima. 10 Phela nxa omunye wabo angawa, omunye wakhe angamvusa. Kodwa kuzakwenzakalani kulowo owayo engelaye ozamvusa?
11 Kanti njalo nxa abantu ababili belele ndawonye bayakhudumala kodwa oyedwa angakhudumala njani? 12 Umuntu angamehlula umuntu oyedwa kodwa ababili bangamisana laye. Lentambo elemicu emithathu ayiqamuki masinyane.*
13 Ungcono umntwana ongumyanga kodwa ehlakaniphile kulenkosi endala+ kodwa eyisiphukuphuku, engasalaleliyo nxa ixwayiswa,+ 14 ngenxa yokuthi waphuma* ejele ukuze abe yinkosi,+ lanxa wazalelwa embusweni wayo engumyanga.+ 15 Ngacabangisisa ngabo bonke abaphilayo abahamba ngaphansi kwelanga kanye lalokho okwenzakalayo kulowo osakhulayo ongena esikhundleni somunye. 16 Lanxa abamsekelayo bebanengi kakhulu, labo abazalandela ngemuva abasoze bathokoze ngaye.+ Lokhu lakho akuncedi ngalutho, yikuxotshanisa umoya.
5 Nanzelela izinyathelo zakho loba nini nxa usiya endlini kaNkulunkulu weqiniso,+ kungcono ukusondela eduze ulalele+ kulokunikela imihlatshelo njengabantu abayiziphukuphuku+ ngoba abananzeleli ukuthi abakwenzayo kubi.
2 Ungaphangisi ukukhuluma ngomlomo wakho njalo ungavumeli inhliziyo yakho ikhulume ngamawala phambi kukaNkulunkulu weqiniso+ ngoba uNkulunkulu weqiniso usemazulwini wena usemhlabeni. Yikho kumele amazwi akho abe malutshwana.+ 3 Phela ukuba lezinto ezinengi zokwenza+ kubangela amaphupho njalo ukuba lamazwi amanengi kwenza umuntu oyisiphukukuphuku alawule.+ 4 Nxa ungenza isifungo kuNkulunkulu ungaphuzi ukusigcwalisa+ ngoba kathokozi ngabantu abayiziphukuphuku.+ Gcwalisa isifungo sakho.+ 5 Kungcono ukungafungi kulokuthi ufunge ungasasigcwalisi isifungo sakho.+ 6 Ungavumeli umlomo wakho ukwenzise isono+ njalo ungakhulumi phambi kwengilosi* uthi bekuliphutha.+ Kungani kumele uNkulunkulu weqiniso akuthukuthelele ngalokho okukhulumileyo, abesediliza umsebenzi wezandla zakho?+ 7 Njengoba nje ukuba lezinto ezinengi zokwenza kudala amaphupho,+ lamazwi amanengi awancedi ngalutho. Kodwa mesabe uNkulunkulu weqiniso.+
8 Ungamangali nxa ungabona isiphathamandla sicindezela abayanga, sisahlulela kubi njalo singenzi okulungileyo esigabeni sakini.+ Isiphathamandla leso laso sikhangelwe ngomunye olamandla kulaso njalo bakhona abanye abalamandla ukwedlula bobabili.
9 Kanti njalo inzuzo yomhlabathi yabelwana phakathi kwabo bonke, ngitsho lenkosi isila ngalokho okuvela emasimini.+
10 Umuntu othanda isiliva ngeke asuthiseke ngesiliva, lomuntu othanda inotho kasuthiseki ngalokho akutholayo.+ Lokhu lakho akuncedi ngalutho.+
11 Nxa izinto ezinhle zisanda, labantu abazidlayo baba banengi.+ Pho zimnceda ngani umnikazi ngaphandle kokuthi azikhangele nje ngamehlo?+
12 Ubuthongo besisebenzi bumnandi kungelani lokuthi sidla okuncane kumbe okunengi, kodwa umuntu onothileyo kabuquthi ngenxa yempahla yakhe enengi.
13 Kulesigigaba engisibonileyo ngaphansi kwelanga: Inotho ebuthelelwa ngumnikazi ilimaza yena. 14 Inotho leyo iyalahleka ngenxa yebhizimusi* engasaphumelelanga njalo uzakuthi esiba lendodana uyabe engaselalutho.+
15 Njengoba nje umuntu waphuma enqunu esiswini sikanina kuzaba njalo lasekufeni kwakhe.+ Kasoze athwale lutho kukho konke akusebenzele nzima.+
16 Lesi laso ngesinye isigigaba: Uzahamba engelalutho njengokubuya kwakhe. Manje kunceda ngani ukuthi umuntu aqhubeke esebenza nzima esebenzela umoya?+ 17 Kanti njalo udlela emnyameni nsuku zonke ekhathazeke kakhulu, egula futhi ezondile.+
18 Nanku engikubone kukuhle futhi kuqondile: Umuntu kumele adle anathe njalo awukholise wonke umsebenzi wakhe onzima+ awenza ngaphansi kwelanga ngensuku ezilutshwana zokuphila kwakhe uNkulunkulu weqiniso amnike zona, ngoba lowo yiwo umvuzo wakhe.*+ 19 Kanti njalo nxa uNkulunkulu weqiniso anganika umuntu inotho lempahla+ futhi amvumele ukuthi akholise izinto lezi, kumele awamukele umvuzo wakhe* njalo akholise umsebenzi wakhe onzima. Lesi yisipho esivela kuNkulunkulu.+ 20 Kasoze ananzelele* ukuhamba kwensuku zokuphila kwakhe ngenxa yokuthi uNkulunkulu weqiniso umenza ahlale echelesile enhliziyweni yakhe.+
6 Kulesinye isigigaba esijayelekileyo ebantwini engisibone ngaphansi kwelanga: 2 UNkulunkulu weqiniso unika umuntu inotho lempahla kanye lodumo ukuze angasweli lutho alufisayo. Loba kunjalo uNkulunkulu weqiniso kamenzi azikholise izinto lezo lanxa zingakholiswa ngumuntu oyisihambi. Lokhu akuncedi ngalutho njalo kubuhlungu kakhulu. 3 Nxa umuntu angaba labantwana abangu-100 futhi aphile iminyaka eminengi aze aguge kodwa angazikholisi izinto ezinhle alazo engakayi engcwabeni, engingakutsho yikuthi umntwana ozelwe efile ungcono kulaye.+ 4 Phela ukuzalwa kwalowomntwana akuncedanga ngalutho, waphelela emnyameni futhi lebizo lakhe ligubuzelwe yibumnyama. 5 Lanxa engazange alibone ilanga futhi engazi lutho, ulokhu engcono* kulalowomuntu.+ 6 Kunceda ngani ukuphila iminyaka engu-1 000 ephindwe kabili kodwa ungakholisi? Bonke abantu abayi endaweni efananayo yini?+
7 Umuntu usebenza nzima ukuze agcwalise umlomo wakhe+ kodwa kasuthi. 8 Kambe umuntu ohlakaniphileyo ungcono ngani kulomuntu oyisithutha+ njalo kumnceda ngani umuntu ongumyanga ukuthi akwazi indlela yokuziphilisa? 9 Kungcono ukukholisa lokho okubona ngamehlo kulokugijimisana lezifiso zakho. Lokhu lakho akuncedi ngalutho, yikuxotshanisa umoya.
10 Loba yini ekhona seyaphiwa ibizo kudala futhi lalokho umuntu ayikho kuyaziwa, kenelisi ukuphikisana* lomuntu olamandla kulaye. 11 Nxa amazwi* angaba manengi acina engasancedi ngalutho futhi lokho kumnceda ngani umuntu? 12 Ngubani okwaziyo okungcono okumele kwenziwe ngumuntu esaphila ngezinsuku zakhe ezilutshwana ezingancedi ngalutho ezidlula njengomthunzi?+ Ngubani ongatshela umuntu lokho okuzakwenzakala ngaphansi kwelanga nxa yena engasekho?
7 Ibizo elihle* lingcono kulamafutha amahle,+ lelanga lokufa lingcono kulelanga lokuzalwa. 2 Ukuya endlini yokulila kungcono kulokuya endlini yedili+ ngoba lesi yiso isiphetho sabantu bonke njalo abaphilayo kumele bakunanzelele lokhu. 3 Ukukhathazeka kungcono kulokuhleka+ ngoba ubuso obudanileyo benza inhliziyo ibe ngcono.+ 4 Inhliziyo yohlakaniphileyo isendlini yokulila kodwa inhliziyo yesiphukuphuku isendlini yokujabula.+
5 Kungcono ukulalela umuntu ohlakaniphileyo ekukhuza+ kulokulalela ingoma yeziphukuphuku. 6 Phela uhleko lwesiphukuphuku+ lunjengokuchachamba kwameva atshayo ngaphansi kwembiza. Lokhu lakho akuncedi ngalutho. 7 Kodwa ukucindezelwa kungenza umuntu ohlakaniphileyo aphambane ingqondo, lokufunjathiswa kuyayona inhliziyo.+
8 Ukuphela kwendaba kungcono kulokuqala kwayo. Ukubekezela kungcono kulokuziphakamisa.+ 9 Ungaphangisi ukuzonda+ ngoba ukuzonda masinyane kuhlezi ezifubeni zeziphukuphuku.*+
10 Ungaze wathi, “Kungani insuku zakudala zazingcono kulalezi?” ngoba ukubuza into enjalo akutshengisi ukuhlakanipha.+
11 Nxa umuntu ohlakaniphileyo angathola ilifa kuba kuhle njalo kuyabanceda labo ababona ukukhanya kosuku.* 12 Ngenxa yokuthi ukuhlakanipha kuyavikela+ njengoba nje imali ivikela+ kodwa ulwazi lokuhlakanipha kungcono ngokuthi kuyayilondoloza impilo yalowo olakho.+
13 Cabangisisa ngomsebenzi kaNkulunkulu weqiniso ngoba ngubani ongaqondisa lokho akugobisileyo?+ 14 Nxa usuku luluhle lawe tshengisa ubuhle balo,+ kodwa nxa kulusuku lobunzima khumbula ukuthi uNkulunkulu weqiniso nguye olwenzileyo kanye lolunye lwakhona+ ukuze abantu bahlale bengakwazi okuzakwenzakala kubo kusasa.+
15 Sengikubone konke ngesikhathi sokuphila kwami okungelancedo,+ kusukela emuntwini olungileyo ofela ekulungeni kwakhe,+ kuze kuyefika emuntwini owenza okubi oqhubeka ephila lanxa esenza okubi.+
16 Ungalungi wedlulise amalawulo+ kumbe uzenze ohlakaniphe kakhulu.+ Kungani kumele uzifake enkathazweni?+ 17 Ungenzi okubi uze wedlulise kumbe ube yisiphukuphuku.+ Kungani kumele ufe masinyane?+ 18 Kungcono ukulalela isixwayiso sokuqala, kodwa lalesi esinye sakhona ungavumi ukuthi sikuphunyuke+ ngoba umuntu owesaba uNkulunkulu uyazilalela zombili.
19 Ukuhlakanipha kwenza umuntu abe lamandla ukwedlula amadoda alitshumi aqinileyo asedolobheni.+ 20 Phela akula loyedwa umuntu olungileyo emhlabeni ohlala esenza okulungileyo njalo engoni.+
21 Ungawafaki enhliziyweni wonke amazwi akhulunywa ngabantu+ ngoba ungacina usizwa inceku yakho ikhuluma kubi ngawe,* 22 phela lawe ukwazi mhlophe ukuthi uyake ukhulume kubi ngabanye.+
23 Konke lokhu ngakuhlola ngokuhlakanipha ngasengisithi: “Ngizahlakanipha,” kodwa angiphumelelanga. 24 Izinto esezenzakele kazifinyeleleki njalo zijule kakhulu. Ngubani ongazizwisisa?+ 25 Ngazimisela enhliziyweni yami ukuthi ngidingisise, ngihlolisise njalo ngikwazi ukuhlakanipha kanye lalokho okubangela izinto ezenzakalayo, lokuthi ngizwisise ububi bokuba yisiphukuphuku kanye lobuwula balabo abazenza inhlanya.+ 26 Ngasenginazelela lokhu: Owesifazana onjengomambule womzingeli uyababa ukwedlula ukufa, inhliziyo yakhe injengomambule njalo izandla zakhe zinjengamaketane ejele. Umuntu owesaba uNkulunkulu weqiniso uzaphunyuka kowesifazana onjalo+ kodwa oyisoni uzabanjwa.+
27 “Nanku engikutholileyo,” kutsho umtshumayeli.+ “Ngikuhlolisisile konke ukuze ngifinyelele isiphetho esifaneleyo, 28 kodwa ebengilokhu ngikudinga angikutholanga. Ngithole indoda eyodwa eqotho phakathi kwabantu abangu-1 000, kodwa owesifazana angimtholanga phakathi kwabo. 29 Engikutholileyo kuphela yilokhu: UNkulunkulu weqiniso wenze abantu babaqotho+ kodwa bona bazikhandela awabo amacebo amanengi.”+
8 Ngubani onjengomuntu ohlakaniphileyo? Ngubani okwaziyo ukulungisa uhlupho?* Ukuhlakanipha komuntu kukhanyisa ubuso bakhe, kuthambise lobuso bakhe obuhwaqileyo.
2 Ngithi kuwe: “Lalela imilayo yenkosi+ ngenxa yesifungo osenze kuNkulunkulu.+ 3 Ungaphangisi ukusuka phambi kwayo.+ Ungasekeli loba yini embi+ ngoba inkosi ingenza loba yini eyithandayo. 4 Phela ilizwi lenkosi alitshintshi,+ ngubani ongathi kuyo, ‘Kanti wenzani?’”
5 Lowo olalela umthetho kasoze ehlelwe ngokubi+ njalo inhliziyo yohlakaniphileyo izasazi isikhathi esifaneleyo lendlela eqondileyo.+ 6 Phela yonke indaba ilesikhathi sayo lendlela yayo*+ ngoba inhlupho zabantu zinengi kakhulu. 7 Njengoba kungelamuntu okwaziyo okuzakwenzakala, ngubani ongamtshela ukuthi kuzakwenzakala njani?
8 Njengoba kungelamuntu olamandla phezu komoya* kumbe ongawubamba, akulamuntu olamandla phezu kosuku lokufa.+ Njengoba kungelamuntu okhululwayo ngesikhathi sempi, lokubi akusoze kuvumele labo abakwenzayo ukuthi baphunyuke.*
9 Konke lokhu ngikubonile njalo ngahlolisisa ngenhliziyo yami wonke umsebenzi owenziwa ngaphansi kwelanga, ngaso sonke isikhathi nxa umuntu ebuswa ngomunye umuntu uyalimala.+ 10 Ngabona abantu ababesenza okubi bengcwatshwa, ababengena futhi bephuma endaweni engcwele kodwa ngesikhatshana nje babengasakhunjulwa edolobheni lapho ababesenzela khona okubi.+ Lokhu lakho akuncedi ngalutho.
11 Nxa umuntu owenza okubi engagwetshwanga masinyane,+ abantu baba lesibindi sokwenza okubi.+ 12 Lanxa umuntu oyisoni angaze enze okubi ka-100 njalo aqhubeke ephila isikhathi eside, engikwaziyo yikuthi labo abamesabayo uNkulunkulu weqiniso kuzabahambela kuhle ngenxa yokuthi bayamesaba.+ 13 Kodwa umuntu owenza okubi+ akusoze kumhambele kuhle njalo ngeke angezelele insuku zakhe ezinjengomthunzi+ ngoba kamesabi uNkulunkulu.
14 Kulento engancedi ngalutho* eyenzakala emhlabeni: Kulabantu abalungileyo abaphathwa angathi benze okubi,+ besekusiba labanye abenza okubi abaphathwa angathi benze okulungileyo.+ Lalokhu ngithi akuncedi ngalutho.
15 Ngakho ngathi kungcono ukujabula+ ngoba ayikho into engcono ngaphansi kwelanga ngaphandle kokuthi umuntu adle anathe njalo athokoze, lokhu yikho okumele akwenze njengoba esebenza nzima ngensuku zokuphila kwakhe+ aziphiwe nguNkulunkulu weqiniso ngaphansi kwelanga.
16 Ngagxilisa inhliziyo yami ekutholeni ukuhlakanipha lasekuboneni wonke umsebenzi owenzakala emhlabeni,+ ngaze ngehluleka lokulala emini lebusuku. 17 Ngasengicabangisisa ngawo wonke umsebenzi kaNkulunkulu weqiniso, ngananzelela ukuthi abantu ngeke bakuzwisise okwenzakala ngaphansi kwelanga.+ Abantu bangaze bazame njani ngeke bakuzwisise. Lanxa bezitshela ukuthi ukuhlakanipha kwabo kuzabenza bakwazi, ngeke bakuzwisise.+
9 Ngakho konke lokhu ngakufaka enhliziyweni yami ngasengiphetha ngokuthi abalungileyo labahlakaniphileyo kanye lemisebenzi yabo basezandleni zikaNkulunkulu weqiniso.+ Abantu abalunanzeleli uthando lenzondo eyaba khona bona bengakabi khona. 2 Bonke nje balesiphetho esifananayo,+ umuntu olungileyo lowenza okubi,+ owenza okuhle, lohlanzekileyo kanye longcolileyo, abanikela imihlatshelo labangayinikeliyo. Umuntu owenza okuhle uyafanana lomuntu oyisoni, umuntu owenza isifungo uyafanana lalowo ongawalazeliyo ukwenza isifungo. 3 Ibuhlungu into le eyenzakala ngaphansi kwelanga: Phela bonke abantu balesiphetho esifananayo,+ inhliziyo zabo zigcwele ububi futhi kulokuhlanya engqondweni zabo nxa besaphila, ngemva kwalokho bayafa.*
4 Loba ngubani ophakathi kwabaphilayo kulethemba ngaye ngoba inja ephilayo ingcono kulesilwane esifileyo.+ 5 Phela abaphilayo bayakwazi* ukuthi bazakufa+ kodwa abafileyo abazi lutho ngitsho,+ futhi abaselawo umvuzo ngoba konke ukukhunjulwa kwabo sekuphelile.+ 6 Kanti njalo uthando lwabo lenzondo yabo lomhawu wabo sekuphelile futhi akusela lutho abangalwenza kuloba yini enziwa ngaphansi kwelanga.+
7 Hamba uyezidlela ukudla kwakho ukholise, unathe lewayini lakho ngenhliziyo echelesileyo+ ngoba uNkulunkulu weqiniso uyathokoza ngemisebenzi yakho.+ 8 Kwangathi izigqoko zakho zingahlala zimhlophe* futhi ungayekeli ukugcoba amafutha ekhanda lakho.+ 9 Kholisa impilo lenkosikazi yakho oyithandayo+ kuzo zonke insuku zokuphila kwakho okungelancedo uNkulunkulu akunike zona ngaphansi kwelanga, kuzo zonke insuku zakho ezingancedi ngalutho ngoba lesi yiso isabelo sakho empilweni lasemsebenzini wakho onzima owenza ngaphansi kwelanga.+ 10 Konke isandla sakho esenelisa ukukwenza kwenze ngamandla akho wonke ngoba engcwabeni*+ lapho oya khona akusetshenzwa, akulamacebo, akulalwazi njalo akulakuhlakanipha.
11 Kulokunye futhi engikubonileyo ngaphansi kwelanga, ukuthi abalejubane abahlali benqoba emncintiswaneni, labalamandla abahlali benqoba empini,+ labahlakaniphileyo abahlali belakho ukudla, labakhaliphileyo abahlali belayo inotho,+ labalolwazi abahlali bephumelela+ ngoba bonke bafikelwa yisikhathi lezehlakalo ezibajuma belibele. 12 Phela umuntu kasazi isikhathi sakhe+ njengoba nje inhlanzi zibanjwa ngumambule oyingozi lenyoni zibanjwa ngumjibila, labantu labo bayabanjwa nxa besehlelwa yingozi* ebajuma belibele.
13 Ngaphinda ngananzelela lokhu mayelana lokuhlakanipha ngaphansi kwelanga njalo kwangitshiya ngibambe owangaphansi: 14 Kwakuledolobho elincane elalilamadoda amalutshwana, inkosi elamandla yabuya yazolihlasela yaligombolozela njalo yakha uthango lokulivimbezela. 15 Phakathi kwalo kwakulendoda engumyanga kodwa ihlakaniphile njalo yasindisa idolobho lelo ngokuhlakanipha kwayo. Lanxa kunjalo akulamuntu owayikhumbulayo leyondoda engumyanga.+ 16 Ngasengisithi: ‘Ukuhlakanipha kungcono kulokuba lamandla+ kodwa inhlakanipho yomuntu ongumyanga kayinakwa njalo lamazwi akhe kawalalelwa.’+
17 Kungcono ukulalela amazwi apholileyo akhulunywa ngabantu abahlakaniphileyo kulokulalela ukumemeza komuntu obusa iziphukuphuku.
18 Ukuhlakanipha kungcono kulezikhali zempi kodwa isoni esisodwa singawona izinto ezinengi ezinhle.+
10 Njengoba nje impukane ezifileyo zisenza amafutha anukelelayo anuke phu futhi aphuphume igwebu, lobuwula obuncane bonakalisa ukuhlakanipha lodumo.+
2 Inhliziyo yomuntu ohlakaniphileyo imqondisa endleleni eqondileyo kodwa inhliziyo yomuntu oyisiphukuphuku imqondisa endleleni engayisiyo.+ 3 Kuloba yiphi indlela umuntu oyisiphukuphuku ahamba kuyo uyatshengisa ukuthi kalangqondo+ futhi wenza bonke abantu bakwazi ukuthi uyisiphukuphuku.+
4 Nxa umbusi angakuvukela ngolaka ungasuki lapho okhona+ ngoba ukuba mnene kunqanda izono ezinkulu.+
5 Kulobunzima engibubonileyo ngaphansi kwelanga, iphutha elenziwa yiziphathamandla:+ 6 Iziphukuphuku zifakwa ezikhundleni ezinengi eziphezulu kodwa abanothileyo* balokhu besezikhundleni eziphansi.
7 Sengibone izinceku zigade amabhiza kodwa izikhulu zikhasabula ngenyawo njengezinceku.+
8 Lowo ogebha igodi angawela kulo+ lalowo odiliza umduli wamatshe angalunywa yinyoka.
9 Umuntu ogebha amatshe angalinyazwa yiwo lalowo obanda izigodo angaba sengozini yokuthi zimlimaze.*
10 Nxa ithuluzi lensimbi libuthundu njalo lingalolwanga, olisebenzisayo uzasebenzisa amandla amanengi. Kodwa ukuhlakanipha kwenza umuntu aphumelele.
11 Nxa inyoka ingaluma ingakathanjiswa, umlumbi oyingcitshi* uyabe engaselancedo.
12 Amazwi aphuma emlonyeni womuntu ohlakaniphileyo aletha ukuthandwa+ kodwa isiphukuphuku sidilizwa ngumlomo waso.+ 13 Amazwi okuqala aphuma emlonyeni waso ayibuthutha+ ikanti amazwi aso okucina ayikuhlanya okuthela emanyaleni. 14 Lanxa kunjalo isiphukuphuku siyabe silokhu siphethe emlonyeni.+
Umuntu kakwazi okuzakwenzakala, pho ngubani ongamtshela lokho okuzakwenzakala engasekho?+
15 Umsebenzi onzima owenziwa ngumuntu oyisiphukuphuku umtshiya ediniwe ngoba kakwazi ngitsho lokuthola indlela eya edolobheni.
16 Ilizwe liba sebunzimeni nxa inkosi yalo ingumfana omncane+ njalo leziphathamandla zalo zihle zibe lamadili ekuseni. 17 Liyathokoza ilizwe elibuswa yindodana ezalwa esikhosini njalo iziphathamandla zalo zidla ngesikhathi esifaneleyo ukuze zibe lamandla hatshi ukuthi zidakwe.+
18 Nxa umuntu elivilavoxo uphahla lwendlu luyawobokela futhi ngenxa yokuba livila indlu iyanethela.+
19 Isinkwa* ngesokuthi abantu bathokoze* njalo iwayini lenza impilo ibemnandi+ kodwa imali iqeda zonke inhlupho.+
20 Ungathuki inkosi ngitsho lasemicabangweni yakho*+ njalo ungathuki abantu abanothileyo lanxa usendlini yakho yokulala ngoba inyoni ingayabika amazwi akho* kumbe isidalwa esiphaphayo* siyekhuluma lokho okukhulumileyo.
11 Phosela isinkwa sakho emanzini+ ngoba uzaphinda usithole ngemva kwalamanga amanengi.+ 2 Nika abantu abayisikhombisa isabelo sakho kumbe abangu-8+ ngoba awukwazi ukuthi kuzakwenzakala monakalo bani emhlabeni.
3 Nxa amayezi egcwele amanzi, izulu liyana emhlabeni njalo nxa isihlahla singawela eningizimu loba enyakatho, sizalala khonapho esiwele khona.
4 Lowo okhangela umoya kasoze ahlanyele inhlanyelo, lalowo okhangela amayezi kasoze avune.+
5 Njengoba nje ungayazi indlela umoya osebenza ngayo emathanjeni omntwana osesiswini sikanina,+ lomsebenzi kaNkulunkulu weqiniso owenza izinto zonke ngeke uwazi.+
6 Hlanyela inhlanyelo yakho ekuseni ungasiphumuzi isandla sakho kuze kuhlwe+ ngoba awukwazi ukuthi yiphi ezakhula, kungaba yile loba leyana kumbe zikhule zombili.
7 Ukukhanya kumnandi njalo kuhle ukuthi amehlo abone ilanga. 8 Nxa umuntu angaphila iminyaka eminengi kayikholise yonke.+ Kodwa kumele akhumbule ukuthi insuku zobumnyama kungenzeka zibe zinengi; konke okuzalandela akuncedi ngalutho.+
9 Thokoza jaha ngesikhathi usesemutsha, wenze inhliziyo yakho ijabule ngensuku zobutsha bakho. Landela izindlela zenhliziyo yakho, uye loba ngaphi lapho amehlo akho akudonsela khona. Kodwa khumbula ukuthi uNkulunkulu uzakwahlulela* ngenxa yakho konke lokhu.+ 10 Ngakho susa izinto ezikukhathazayo enhliziyweni yakho, ubalekele lezinto ezingalimaza umzimba wakho ngoba ubutsha lobujaha akuncedi ngalutho.+
12 Ngakho-ke khumbula uMdali wakho omkhulu ngensuku zobutsha bakho,+ zingakafiki insuku zokukhathazeka*+ njalo ingakafiki leminyaka lapho ozakuthi: “Angithokozi ngayo,” 2 ilanga, lokukhanya, lenyanga kanye lezinkanyezi kungasakhanyisi+ futhi lamayezi engakachitheki ngemva kokuna kwezulu,* 3 kungakafiki ilanga lapho abalindi* bendlu abazabe sebegedezela khona,* lamadoda alamandla esekhokhobele labesifazana sebeyekele ukuchola ngenxa yokuthi sebebalutshwane, labomama abalunguze emawindini sebebona kalufifi;+ 4 lapho iminyango ekhangele emigwaqweni isivaliwe, lomsindo walabo abacholayo usuzwakalela khatshana, lapho umuntu esevuswa ngumsindo wokukhala kwenyoni lalapho wonke amadodakazi ahlabelayo engasazwakali kuhle.+ 5 Lapho umuntu esesesaba izindawo eziphakemeyo njalo sekulezingozi emgwaqweni. Lapho isihlahla sama-alimondi sesikhipha amaluba*+ lentethe isihamba izihudula, inhliziyo isimnyama* ngoba umuntu esesiya endlini yakhe yaphakade+ futhi labalilayo sebehambahamba emgwaqweni;+ 6 intambo yesiliva ingakasuswa lomganu wegolide ungakaphahlazwa, lembiza yebumba ingakabulawa futhi lendrayi ingakabhidlizwa. 7 Uthuli beselubuyela emhlabathini+ lapho olwavela khona njalo amandla okuphila abuyele* kuNkulunkulu weqiniso onguye owawanika abantu.+
8 Umtshumayeli uthi: “Akuncedi ngalutho!”+ “Konke nje akuncedi ngitsho.”+
9 Umtshumayeli wayehlakaniphile njalo waqhubeka efundisa abantu izinto ayezazi,+ wacabangisisa futhi wachwayisisa kakhulu ukuze aqoqe* izaga ezinengi.+ 10 Kanti njalo wadingisisa ukuze athole amazwi athokozisayo,+ wabhala lamazwi aqondileyo futhi aliqiniso.
11 Amazwi abantu abahlakaniphileyo anjengezinciji*+ njalo izitsho zabo abaziqoqileyo zinjengezipikili ezibethelwe zaqina, amazwi abo avela kumelusi munye. 12 Ngaphezu kwalokho nanku okumele ukunanzelele ndodana yami: Amabhuku azaqhubeka ebhalwa ngobunengi bawo kodwa ukuhlala uwabala kuyawudinisa umzimba.+
13 Konke sekukhulunyiwe nansi isiphetho sendaba: Mesabe uNkulunkulu weqiniso+ ugcine imithetho yakhe+ ngoba lo yiwo wonke umlandu womuntu.+ 14 Phela uNkulunkulu weqiniso uzakwahlulela zonke izenzo zabantu, kuhlanganise lakho konke okufihlakeleyo atsho ukuthi kuhle yini loba kubi.+
NgesiHebheru, “alowo obuthanisa; oqoqa [abantu].”
Kumbe, “liyakhanyisa.”
Kumbe, “ubuthutha obuphindiweyo.”
Kumbe, “iganga.”
Kumbe, “impahla yamakhosi.”
NgesiHebheru, “eyayifunwa ngamehlo ami.”
Kumbe, “kwakuyisabelo sawo.”
Kumbe, “olulenzuzo.”
NgesiHebheru, “lesifiso senhliziyo yakhe.”
NgesiHebheru, “sokweqayeqa.”
Kumbe, “yahleleka; yafanela.”
Ezinye inguqulo zithi, “okwadlulayo.”
Kumbe, “lesi yisabelo sakhe.”
Kumbe, “umsebenzi onzima.”
Kumbe, “ngincitsha umphefumulo wami.”
Kumbe, “balenzuzo enkulu.”
Kumbe, “lula.”
Lapha kungabe kutshiwo umntwana ohlakaniphileyo.
Kumbe, “kwesithunywa.”
Kumbe, “umsebenzi.”
Kumbe, “yisabelo sakhe.”
Kumbe, “isabelo sakhe.”
Kumbe, “akhumbule.”
NgesiHebheru, “elokuphumula.”
Kumbe, “ukumela udaba lwakhe.”
Ezinye inguqulo zithi, “izinto.”
Kumbe, “Udumo oluhle.”
Ezinye inguqulo zithi, “luphawu lokuba yisiphukuphuku.”
Lapha kutshiwo abaphilayo.
NgesiHebheru, “ikuqalekisa.”
Kumbe, “ukuchasisa indaba?”
Kumbe, “eyahlulelwa ngayo.”
Kumbe, “komoya awuphefumulayo; ovunguzayo.”
Ezinye inguqulo zithi, “lokubi abakwenzayo ngeke kubakhulule ababi.”
Kumbe, “ecaphulayo.”
NgesiHebheru, “njalo ngemva kwalokho, baya kwabafileyo.”
Kumbe, “bayananzelela.”
Lapha kutshiwo izigqoko ezicazimulayo ezitshengisa ukuthi umuntu uyathokoza hatshi izigqoko zokulila.
Kumbe, “eShiyoli.” Khangela iNgcazelo Yamabala.
Kumbe, “ngumonakalo.”
Kumbe, “abenelisayo.”
Ezinye inguqulo zithi, “kumele azinanzelele.”
NgesiHebheru, “ingcitshi yolimi.”
Kumbe, “Ukudla.”
Kumbe, “bahleke.”
Ezinye inguqulo zithi, “lasembhedeni wakho.”
Kumbe, “umlayezo wakho.”
NgesiHebheru, “isidalwa esiphaphayo semazulwini.”
Kumbe, “uzakuthi ulandise.”
Kumbe, “zobunzima.”
Ezinye inguqulo zithi, “lamayezi engakabuyi lezulu.”
Kumbe, “abagcini.”
Kumbe, “sebexega.”
Kumbe, “sesiqhakaza.”
NgesiHebheru, “amakhephabheri esedubukile.” Lo ngumhlobo wesithelo esenza umuntu afune ukudla.
Kumbe, “umoya ubuyele.”
Kumbe, “ahlele kuhle.”
Khangela iNgcazelo Yamabala.