ISIPHALA SEZINGWALO ESIKU-INTHANETHI seWatchtower
ISIPHALA SEZINGWALO ESIKU-INTHANETHI
seWatchtower
Ndebele (Zimbabwe)
  • IBHAYIBHILI
  • AMABHUKU
  • IMIHLANGANO YEBANDLA
  • fy isahl. 1 kk. 4-12
  • Kukhona Yini Okungenza Ukuthi Imuli Ithokoze?

Akulavidiyo yalokho okukhethileyo.

Uxolo, sehlulekile ukudlala ividiyo oyidingayo.

  • Kukhona Yini Okungenza Ukuthi Imuli Ithokoze?
  • Kukhona Okungenza Imuli Yenu Ithokoze
  • Izihlokwana
  • IMULI KUYINI?
  • IZIMULI ZIPHAKATHI KWELITSHE LEMBOKODO
  • KUKHONA OKUNGENZA IMULI YAKHO ITHOKOZE
Kukhona Okungenza Imuli Yenu Ithokoze
fy isahl. 1 kk. 4-12
Umfanekiso osekhasini 4

ISAHLUKO 1

Kukhona Yini Okungenza Ukuthi Imuli Ithokoze?

Umfanekiso osekhasini

1. Kungani kuqakathekile ukuthi kube lezimuli ezizinzileyo emphakathini?

IZIMULI ziqakatheke kakhulu emphakathini njalo bezilokhu zikhona kusukela kudala. Imizi ezinzileyo ibumba isizwe esiqinileyo njalo labantwana abakhulele kuyo baba ngamadoda emadodeni lamanina kuzwa.

2-5. (a) Kumsiza ngani umntwana ukukhulela emulini ethokozayo? (b) Kuyini okwenza ukuthi ezinye izimuli zingathokozi kangako?

2 Abantu abathokozayo emulini bayabe bevikelekile, bebiyelwe ngothango oluqinileyo. Akubabone ngelihlo lengqondo ubaba lomama bethe gwaqa labantwababo besidla ukudla kwantambama. Iyatsha ingxoxo kuxoxelwana ngokwenzakale mhlalokho, labantwana belandisela abazali babo konke okwenzakale esikolo. Lanxa behlangana lobunzima bengekho ngekhaya, ukukwejisa bendawonye kwenza ukuthi bajabule.

3 Nxa imuli ibambene, umntwana uyabe ekwazi ukuthi abazali bakhe bazamonga nxa egula, mhlawumbe baze balale bengalele bezophisana ukumkhangela. Uyabe ekwazi lokuthi nxa angaba lohlupho angagijimela kuyise loba kunina. Lokhu kutshengisa ukuthi umntwana kathandabuzi ukuthi abazali bakhe bazamsiza nxa esebunzimeni.

4 Nxa abantwana sebekhulile kujayelekile ukuthi babe leyabo imizi. Esinye isaga saseJapan sithi, “Umuntu ukunanzelela eselowakhe umntwana ukuthi kukhulu kakhulu akwenzelwa ngabazali bakhe.” Yikho-ke abantwana asebekhulile bayakubonga abakwenzelwa ngabazali babo futhi bazama ngamandla ukwenza ukuthi kube lentokozo ezimulini zabo. Bayabanakekela abazali babo asebeluphele futhi labazali babo bayakukholisa ukubona abazukulu babo.

5 Kungenzeka ukuthi uyayithanda sibili imuli yakho kodwa uyibona ingathokozi kangako. Mhlawumbe wena lomkakho litshayisa emsebenzini ngezikhathi ezitshiyeneyo njalo libonana gqo. Elixoxa ngakho kakhulu kungabe kuyizindaba zemali. Kanti njalo abanye kungaba nzima ukuthi bahlale bebonana labantwababo labazukulu babo abahlala khatshana. Kulezinto ezinengi eziphezu kwamandla ethu ezingenza ukuthi imuli ingathokozi. Lanxa kunjalo, bakhona asebeyitholile intokozo. Bayithole njani? Kambe kukhona okungenza ukuthi imuli ithokoze? Kukhona sibili, kodwa singakaxoxi ngakho kasiqale siphendule omunye umbuzo oqakathekileyo.

IMULI KUYINI?

6. Ebhukwini leli kuzakhulunywa ngezimuli ezinjani?

6 Ezimulini ezinengi kulobaba lomama kanye labantwana. Lanxa bengazilahli izihlobo zabo, kuyabe kungasimlandu wabo ukuthi bazinakekele. Oyisemkhulu labogogo bayabe bezihlalela bodwa nxa imizimba isavuma. Ebhukwini leli sizakhuluma kakhulu ngemuli elobaba lomama kanye labantwana. Kodwa khathesi sekulezinye izimuli ezilabantwana abondliwa ngumzali oyedwa. Ezinye zilobaba loba umama olabantwana abangayisibo bomkakhe atshade laye. Ezinye zilabazali abangahlali ndawonye ngenxa yezizatho ezithile.

7. Chaza ukuthi ezinye izimuli zinjani.

7 Ezinye izimuli zihlala lezihlobo zazo. Abantwana yibo abanakekela abazali asebeluphele futhi lezinye izihlobo zabo bayazifaka ekhwapheni, baziphathise ngalokhu lalokhuyana. Ngokwesibonelo, amalunga emuli angondla abazawabo, abazukulu kumbe ezinye izihlobo, baze bababhadalele lemali yesikolo. Esizaxoxa ngakho ebhukwini leli kuyasebenza lasezimulini lezi.

IZIMULI ZIPHAKATHI KWELITSHE LEMBOKODO

8, 9. Yiziphi izinhlupho ezikhona emazweni amanengi ezitshengisa ukuthi izimuli zalamuhla azisafanani lezakudala?

8 Okudanisayo yikuthi izimuli ezikhona lamuhla kazisafanani lezakudala. Ngokwesibonelo, inkosikazi yayandise ukuhlala labakwabozala, isenza imisebenzi yangekhaya ababeyithuma ukuthi iyenze. Kodwa lezinsuku amakhosikazi amanengi kawasatshoni ngekhaya, asevukela emisebenzini. Lanxa kunjalo, kukhanya ayabe ekhangelelwe ukuthi aqhubeke esenza lemisebenzi yonke yangekhaya. Ngakho-ke abantu abanengi bayazibuza ukuthi imisebenzi yangekhaya kumele yabelwane njani nxa kuyikuthi inkosikazi iyasebenza.

9 Kanti njalo emazweni amanengi izihlobo bezingathontiswa, bezinakekelwa. Kodwa khathesi imuli isibunjwa ngubaba lomama labantwana kuphela ngenxa yokuthi imali kayisabonwa futhi abanye sebelandela okwenziwa kwamanye amazwe aphetsheya. Lokhu kubangela ukuthi abanengi bakubone kungasimlandu wabo ukunakekela amalunga emuli aseluphele, sekungathi yikupika begqoke ezabo. Abazali abanengi asebeluphele badliswa imbuya ngoluthi futhi kuyabe kungani kabazalanga. Lokhu sekubhahile emazweni amanengi.

10, 11. Kuyini okutshengisa ukuthi izinto sezintshintshile emazweni amanengi?

10 Imitshado isichitheka kusa kwamalanga. Kudala abantu babetshada bahlale bonke baze behlukaniswe yikufa. Kodwa khathesi umuntu uyehlukana lomkakhe lamaseko engakapholi betshadile, abesedinga omunye. Abanye awungeke uyibale uyiqede imitshado yabo asebayichithayo. Kanti njalo sezinengi izimuli ezilomzali okhulisa abantwana eyedwa.

11 Abanengi kabasahlali lezimuli zabo. Abanye kabasazihluphi ngokutshada, kodwa baba lotshitshinga lwabantwana. Inengi labantu selibona umasihlalisane engcono ngoba libona angathi ukutshada yikuzibophela. Indlela okwenzakala ngayo emhlabeni wonke kungani abantu batshelene.

12. Yibuphi ubunzima abantwana abaphakathi kwabo?

12 Abantwana bona-ke? Emazweni amanengi, sebebanengi abantwana abazalwa ngabantu abangatshadanga futhi abanye bakhona bayabe besesebancane kakhulu. Amantombazana amanengi aleminyaka engu-13 kusiya kwengu-19 alabantwana abalabobaba abatshiyeneyo. Kubikwa ukuthi emazweni amanengi izigidi lezigidi zabantwana kazilandawo yokuhlala, zihlala emigwaqweni. Abanengi babo ngababalekayo ngoba bephathwa ngochuku njalo abanye baxotshwa ngabangakibo ngoba bayabe bengasenelisi ukubondla.

13. Yiziphi izinhlupho ezenza izimuli zingathokozi?

13 Izimuli ezinengi ziphakathi kwelitshe lembokodo sibili. Kulezinye izinhlupho ezenza zingathokozi. Phela abanye abantwana sebengamahlongandlebe, kulabazali abahlukuluza abantwana, kulamadoda labafazi abahlala besilwa njalo abanye ezimulini baphilela utshwala. Abantu abanengi sebebona ukuhlala ngekhaya sekuzifananela lokuhlala ejele.

14. (a) Abanye bathi kuyini okubangela izinhlupho ezimulini? (b) Elinye igqwetha lasendulo lathini ngabantu esiphila labo lamuhla, njalo elakutshoyo kungenelana njani lokwenzakala ezimulini?

14 Kanti kuyini okubangela yonke inkemenkeme le? Abanye bathi izinhlupho ezisezimulini zibangelwa yikuthi abesifazana sebesebenza. Abanye bathi kungenxa yokuthi abantu abanengi kabasaziphathanga. Kawungeke uzibale uziqede izizatho zakhona. Eminyakeni engu-2 000 eyadlulayo, elinye igqwetha elalidumile lakhuluma ngezinto ezinengi ezazizahlupha izimuli. Labhala lathi: “Ezinsukwini zokucina kuzakuba lezikhathi ezinzima. Abantu bazakuba ngabazithandayo, labathanda imali, labazikhukhumezayo, labazigqajayo, labathukayo, labangalaleli abazali babo, labangabongiyo, labangcolileyo, abangelathando, labangathetheleliyo, labahlebayo, labangazikhuziyo, labalesihluku, labangakuthandiyo okuhle, labalamacebo amabi, labacaphuka ngeze, labaziphakamisayo, labathanda injabulo kulokuthanda uNkulunkulu.” (2 KuThimothi 3:1-4) Kambe ukhona ongathi lokhu akwenzakali? Emhlabeni lo ogcwele abantu abanjalo, akumangalisi-ke ukuthi izimuli ezinengi zihlezi emalahleni avuthayo.

KUKHONA OKUNGENZA IMULI YAKHO ITHOKOZE

15-17. Ungakuthola ngaphi okungenza ukuthi imuli yakho ithokoze?

15 Izeluleko zokuthi ungayithola njani intokozo emulini yakho zigcwele yonke indawo. Abanengi ababa lezinhlupho ezimulini zabo badinga amacebo emabhukwini, kumamagazini, ezihlotsheni lasezinyangeni. Kodwa uhlupho yikuthi abantu ababanika amacebo la bayaphikisana futhi okuyabe kusebenza lamuhla kungavuka kungasasebenzi kusasa.

16 Manje ungakuthola ngaphi okungenza imuli yakho ithokoze? Kungakusiza yini ukubala ibhuku eselileminyaka engu-1 900? Mhlawumbe ungahle uzitshele ukuthi ukulandela okusebhukwini lelo yikudla ngoludala. Kodwa okungenza ukuthi imuli yakho ithokoze kutholakala kulo.

17 Ibhuku lelo liBhayibhili. Kulobufakazi obutshengisa ukuthi laphefumulelwa nguye kanye uNkulunkulu. IBhayibhili lithi “iMibhalo yonke yaphefumulelwa nguNkulunkulu njalo ilosizo ekufundiseni, lokukhuza, lokuqondisa, lokufundisa ngokulunga, ukuze umuntu kaNkulunkulu ayilungisele ngokupheleleyo yonke imisebenzi emihle.” (2 KuThimothi 3:16) Sicela usebenzise ibhuku leli olibalayo ukuze ubone ukuthi iBhayibhili lingakunceda njani ukuthi ‘uqondise’ izinto nxa sekulohlupho emulini yakho.

18. IBhayibhili lingazinceda yini izimuli ukuthi zithokoze? Chaza.

18 Engxenye awukukholwa ukuthi iBhayibhili lingenza ukuthi izimuli zithokoze. Kodwa nanku okumele ukunanzelele: Owaphefumulela iBhayibhili nguye kanye owaqalisa umtshado. (UGenesisi 2:18-25) IBhayibhili lisitshela ukuthi ibizo lakhe nguJehova. (IHubo 83:18) Nguye uMdali futhi ‘unguYise lapho yonke imuli ethola khona ibizo layo.’ (Kwabase-Efesu 3:14, 15) Kusukela abantu bedalwa, uJehova ubelokhu ekubona ukuthi izimuli ziphilisana njani. Uyazazi izinhlupho ezingaba khona ezimulini njalo uyasicebisa ukuthi singazilungisa njani. Izimuli ezilandela izimiso eziseBhayibhilini ziyathokoza okwamagama.

19-21. Landisa izindaba ezitshengisa ukuthi iBhayibhili lingabasiza abatshadileyo nxa belezinhlupho.

19 Kulomunye umama wase-Indonesia owayesephila ngokubheja. Kwasekuleminyaka engabananzi abantwabakhe abathathu futhi ngekhaya kwakuhlala kuluthuli exabana lomkakhe. Kodwa waqala ukufunda iBhayibhili. Kancane kancane wacina esekukholwa elikutshoyo. Walandela izimiso eziseBhayibhilini ayezifunda, wasentshintsha waba linina eliphatha kuhle umuzi walo. Lokhu kwenza ukuthi imuli yakhe yonke ithokoze.

20 Omunye umama waseSpain yena wathi: “Sathi silomnyaka nje sitshadile, saqala ukuba lezinhlupho ezinzima.” Yena lomkakhe babeyimpumalanga lentshonalanga njalo babengasajayelanga ukuxoxa. Babehlala bexabana kuphela. Bacina behambisana emthethweni sebefuna ukwehlukana lanxa babelendodakazi encane. Kodwa bacelwa ukuthi baqale bafunde iBhayibhili. Lakanye balifunda bathola ukuthi abantu abatshadileyo kumele baphathane njani. Bakwenza lokho futhi ngesikhatshana basebesenelisa ukuxoxa bengaxabananga. Imuli yabo yacina isimanyene futhi yathokoza.

21 IBhayibhili linceda lasebeleminyaka betshadile. Lasiza enye imuli yaseJapan. Indoda yakhona yayiphangisa ukucaphuka njalo kwezinye izikhathi yayimtshaya umkayo. Amadodakazi abo amathathu aqala ukufunda iBhayibhili lanxa bona babengafuni lakuzwa. Ngokuya kwesikhathi indoda le layo yaqalisa ukulifunda kodwa umkayo yena wama ngelokuthi kazingeni lezo. Lanxa kunjalo, ngemva kweminyaka umama lo wananzelela ukuthi izimiso eziseBhayibhilini zaziyinceda imuli yakhe. Abantwabakhe babemphatha kuhle futhi umkakhe wayesesiba lesineke. Wathi ebona lokhu wathi kahle laye alifunde iBhayibhili. Lakuye kwaba yiso leso. Wathi: “Mina lomkami sacina sesithandana kakhulu.”

22, 23. Kungani iBhayibhili linganceda abantu bemihlobo yonke ukuthi babe lezimuli ezithokozayo?

22 Abantu laba esikhulume ngabo kanye labanye abanengi bakubonile ukuthi kukhona okungenza izimuli zithokoze. Bayalifunda iBhayibhili, besebesebenzisa izimiso zalo. Kodwa baphila emhlabeni ogcwele abantu abalodlakela labaziphethe kubi futhi balazo izinhlupho zemali njengomuntu wonke. Phezu kwalokho balesono abasithola ku-Adamu, kodwa bayathokoza ngoba bazama ukwenza intando yalowo owaqalisa umtshado. IBhayibhili lithi uJehova uNkulunkulu nguye ‘osifundisa lokho okuhle kakhulu kithi, esitshengisa indlela okumele sihambe ngayo.’​—U-Isaya 48:17.

23 Esikuthola eBhayibhilini kuyasebenza lalamuhla lanxa labhalwa eminyakeni engaba ngu-2 000 eyadlulayo. Kanti njalo labhalelwa bonke abantu. IBhayibhili kalisibhuku lamakhiwa. Phela uJehova “ngomuntu oyedwa wenza zonke izizwe zabantu” njalo uyakwazi ukuthi bonke abantu badalwe njani. (ImiSebenzi 17:26) Izimiso eziseBhayibhilini zisebenza emuntwini wonke. Nxa ungazisebenzisa, uzakubona ukuthi kuyini okungenza imuli yakho ithokoze.

UNGAPHENDULA UTHINI?

Kuyini okwenzakala ezimulini lezinsuku?​—2 KuThimothi 3:1-4.

Ngubani owasungula imuli?​—Kwabase-Efesu 3:14, 15.

Kuyini okungenza ukuthi imuli ithokoze?​—U-Isaya 48:17.

    Amabhuku EsiNdebele (2000-2025)
    Phuma
    Ngena
    • Ndebele (Zimbabwe)
    • Thumeza
    • Amasethingi
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imithetho Yokusebenzisa
    • Ipholisi Yemfihlo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ngena
    Thumeza