-
‘Inkosi Yasenyakatho’ Esikhathini SokucinaINqabayokulinda (Efundwayo)—2020 | May
-
-
ISIFUNDO 19
‘Inkosi Yasenyakatho’ Esikhathini Sokucina
‘Ngesikhathi sokucina inkosi yaseningizimu izadumelana lenkosi yasenyakatho.’—DAN. 11:40.
INGOMA 150 Dingani UJehova Ukuze Lisindiswe
ESIZAKUFUNDAa
1. Iziphrofetho eziseBhayibhilini zisitshelani?
KUYINI osekuzakwenzakala ebantwini bakaJehova? Iziphrofetho eziseBhayibhilini zisitshela ngezenzakalo eziqakathekileyo ezizasehlela sonke. Esinye sazo sikhuluma ngalokho okuzakwenziwa ngabanye ohulumende bomhlaba abalamandla amakhulu. Sitholakala kuDanyeli isahluko 11 futhi sikhuluma ngamakhosi amabili aphikisanayo. Lawo makhosi yinkosi yasenyakatho kanye lenkosi yaseningizimu. Okunengi okukhulunywa ngakho esiphrofethweni lesi sekwagcwaliseka yikho asithandabuzi ukuthi okuseleyo lakho kuzagcwaliseka.
2. Ngokwalokho okutshiwo kuGenesisi 3:15 lakuSambulo 11:7; 12:17, kuyini okumele sikukhumbule nxa sihlola isiphrofetho sikaDanyeli?
2 Ukuze sisizwisise isiphrofetho esikuDanyeli isahluko 11, kumele sikhumbule ukuthi isiphrofetho leso sikhuluma kuphela ngamakhosi kanye labohulumende abake bahlasela abantu bakaNkulunkulu kumbe babusa lapho ababebanengi khona. Abantu bakaNkulunkulu balutshwana nxa beqathaniswa labantu bonke abasemhlabeni. Manje kuyini okwenza ohulumende laba babathwalise nzima? Isizatho yikuthi inhloso enkulu kaSathane labantu bakhe ngeyokutshabalalisa labo abalalela uJehova loJesu. (Bala uGenesisi 3:15 loSambulo 11:7; 12:17.) Kanti njalo isiphrofetho esikuDanyeli kumele sivumelane lezinye iziphrofetho eziseLizwini likaNkulunkulu. Phela ukuhlola amanye amavesi aseBhayibhilini yikho kuphela okungenza sisizwisise ngendlela eqondileyo isiphrofetho lesi.
3. Sizaxoxa ngani esihlokweni lesi lakwesilandelayo?
3 Yikho sizaxoxa ngoDanyeli 11:25-39. Sizabona ukuthi yayingubani inkosi yasenyakatho kanye lenkosi yaseningizimu kusukela ngo-1870 kusiya ku-1991 njalo sizabona ukuthi kungani kumele sitshintshe indlela esizwisisa ngayo okunye okutshiwo yisiphrofetho lesi. Esihlokweni esilandelayo sizaxoxa ngesiphrofetho esikuDanyeli 11:40–12:1 lokuthi sisitshelani ngalokho okwakuzakwenzakala kusukela ngo-1991 kusiya empini ye-Amagedoni. Ngesikhathi utaditsha izihloko lezi ezimbili kuzakunceda ukukhangela itshathi elithi “Amakhosi Aphikisanayo Esikhathini Sokucina.” Kodwa asiqaleni ngokuhlola ukuthi kuyini okungasinceda sazi amakhosi amabili okukhulunywa ngawo esiphrofethweni lesi.
KUYINI OKUNGASINCEDA SAZI INKOSI YASENYAKATHO LEYASENINGIZIMU?
4. Yiziphi izinto ezintathu ezisinceda sazi inkosi yasenyakatho leyaseningizimu?
4 Kuqala ibizo elithi ‘inkosi yasenyakatho’ lalisitsho umbusi wendawo ezazisenyakatho yelizwe lako-Israyeli ikanti elithi ‘inkosi yaseningizimu’ lalisitsho umbusi wendawo ezaziseningizimu yelizwe lako-Israyeli. Okwenza sitsho njalo yikuthi ingilosi yatshela uDanyeli yathi: “Ngilande ukuzakuchasisela lokho okuzakwenzakala ebantwini bakini esikhathini esizayo.” (Dan. 10:14) Kungakafiki iPhentekhosti lika-33 C.E.,b isizwe sako-Israyeli sasingabantu bakaNkulunkulu. Kodwa kusukela ngePhentekhosti lelo, uJehova wakwenza kwacaca ukuthi abafundi bakaKhristu yibo abasebengabantu bakhe. Yikho okunengi okusesiphrofethweni esikuDanyeli isahluko 11 kumayelana labafundi bakaKhristu hatshi isizwe sako-Israyeli. (ImiSeb. 2:1-4; Rom. 9:6-8; Gal. 6:15, 16) Kanti njalo amakhosi labohulumende abatshiyeneyo babesiba yinkosi yasenyakatho lenkosi yaseningizimu ngezikhathi ezitshiyeneyo. Kodwa wonke amakhosi la ayelokuthile okuhambelanayo. Okokuqala, ayehlukuluza abantu bakaNkulunkulu loba ayebusa lapho ababebanengi khona. Okwesibili, ayetshengisa ukuthi ayamzonda uNkulunkulu weqiniso uJehova ngendlela ayephatha ngayo abantu bakhe. Okwesithathu, ayelwisana ebanga ubukhulu.
5. Yayikhona yini inkosi yasenyakatho leyaseningizimu phakathi kuka-100 C.E., lo-1870? Chasisa.
5 Ngemva kuka-100 C.E., amaKhristu amanengi amanga aqalisa ukungena ebandleni lamaKhristu eqiniso. Afika afundisa izimfundiso zamanga futhi agqibela iqiniso eliseLizwini likaNkulunkulu. Kusukela ngalesosikhathi kusiya ku-1870, uNkulunkulu wayengelanhlanganiso emhlabeni. AmaKhristu amanga anda njengokhula emasimini. Lokhu kwenza kwaba nzima kakhulu ukubona ukuthi ngobani sibili ababengamaKhristu eqiniso. (Mat. 13:36-43) Kuqakathekile ukwazi lokhu ngoba kutshengisa ukuthi amakhosi kumbe ohulumende ababusa phakathi kuka-100 C.E., lo-1870 kayisibo ababeyinkosi yasenyakatho kanye lenkosi yaseningizimu. Phela ngalesosikhathi kwakungelanhlanganiso yabantu bakaNkulunkulu ababengayihlasela.c Kodwa ngemva kuka-1870 yayisikhona futhi inkosi yasenyakatho leyaseningizimu. Sikwazi njani lokhu?
6. Abantu bakaNkulunkulu baqala nini ukuba yinhlanganiso futhi? Chasisa.
6 Kusukela ngo-1870, abantu bakaNkulunkulu baqala ukuba yinhlanganiso. Ngalowomnyaka uCharles T. Russell labanye bakhe babumba iqembu lokutaditsha iBhayibhili. Umfowethu uRussell labangane bakhe baba yisithunywa ‘esasizalungisa indlela’ uMbuso kaMesiya ungakaqalisi ukubusa. (Mal. 3:1) Khathesi laselikhona futhi iqembu elalikhonza uJehova ngendlela eqondileyo. Ngalesosikhathi babekhona yini ohulumende ababezahlukuluza abantu bakaNkulunkulu? Ake sibone.
INGUBANI INKOSI YASENINGIZIMU?
7. Ngubani owayeyinkosi yaseningizimu kwaze kwaba phakathi kweMpi Yomhlaba Yokuqala?
7 Kusiyafika u-1870 iBritain yayisibusa ezindaweni ezinengi ukwedlula wonke amazwe futhi yayilebutho elilamandla kulawo wonke emhlabeni. Umbuso lo umelwa luphondo oluncane olwanqoba impondo ezintathu. Impondo lezo yiFrance, leSpain leNetherlands. (Dan. 7:7, 8) IBritain yiyo eyaba yinkosi yaseningizimu kwaze kwaba phakathi kweMpi Yomhlaba Yokuqala. Ngesikhathi leso iMelika yayisinothe ukwedlula wonke amazwe futhi yaqalisa ukusebenza ndawonye leBritain.
8. Ngubani olokhu eyinkosi yaseningizimu kusukela izinsuku zokucina zaqala?
8 Ngesikhathi seMpi Yomhlaba Yokuqala, iMelika leBritain (i-Anglo-America) zancedisana empini futhi zaba lamandla amakhulu. Ngalesosikhathi zabambana njalo zaba ngamazwe alamandla kulawo wonke. Inkosi le yaba lebutho ‘elikhulu futhi elilamandla’ njengoba nje uDanyeli wayephrofethile. (Dan. 11:25) Kusukela izinsuku zokucina zaqala, inkosi yaseningizimu ilokhu iyiBritain leMelika.d Kodwa ngubani oyinkosi yasenyakatho?
INGUBANI INKOSI YASENYAKATHO?
9. Inkosi yasenyakatho yaphinda yaba khona nini, futhi uDanyeli 11:25 wagcwaliseka njani?
9 Ngo-1871 sekudlule umnyaka uRussell labangane bakhe bebumbe iqembu lokutaditsha iBhayibhili, inkosi yasenyakatho yaphinda yaba khona. Inkosi le kwakuyiGermany. Ngalowomnyaka u-Otto von Bismarck wabambanisa izindawo ezinengi zabumba umbuso olamandla okuthiwa yiGermany. UWilhelm Wokuqala waba yinkosi yombuso lo omutsha njalo wakhetha uBismarck ukuthi abe ngumkhokheli kahulumende lo.e Ngokuhamba kwesikhathi iGermany yaqalisa ukubusa amanye amazwe ase-Africa lasePacific Ocean futhi yazama ukuba lamandla kuleBritain. (Bala uDanyeli 11:25.) IGermany yaba lebutho elikhulu elaliphosa libe lamandla njengeleBritain njalo yilo eyalisebenzisa ukulwa lezitha zayo ngesikhathi seMpi Yomhlaba Yokuqala.
10. UDanyeli 11:25b, 26 wagcwaliseka njani?
10 UDanyeli waphinda waphrofetha ngokwakuzakwenzakala embusweni weGermany kanye lasebuthweni layo. Isiphrofetho lesi sathi inkosi yasenyakatho “kayizukuma.” Kungani? “Ngenxa yamacebo azakwenziwa awokuyiqethula. Labo abadla esiphaleni senkosi bazazama ukuyibulala.” (Dan. 11:25b, 26a) Ngesikhathi sikaDanyeli labo ababesidla ‘okulungiselwe inkosi’ babegoqela izikhulu ‘ezazisesigodlweni.’ (Dan. 1:5) Isiphrofetho esikuDanyeli 11:25b, 26a sikhuluma ngobani? Sikhuluma ngabantu ababelamandla embusweni weGermany, izikhulu zenkosi kanye labalawuli bebutho. Okwenziwa ngabantu laba kwabangela ukuthi inkosi iphelelwe ngamandla okubusa lokuthi kubunjwe uhulumende omutsha eGermany.f Isiphrofetho leso saphinda sakhuluma ngokuthi kwakuzaphetha ngani empini eyayiphakathi kwenkosi le yasenyakatho leyaseningizimu. Sathi ibutho lenkosi yasenyakatho ‘lizakhukhulwa, kufe abanengi.’ (Dan. 11:26b) Lokhu kwenzakala ngeMpi Yomhlaba Yokuqala, ibutho leGermany lanqotshwa futhi kwafa abantu abanengi. Abantu ababulawa empini leyo babebanengi ukwedlula ababulawa kuloba yiphi impi eyayike yaba khona.
11. Kuyini okwenziwa yinkosi yasenyakatho leyaseningizimu?
11 UDanyeli 11:27, 28 ukhuluma ngezinto ezazizakwenzakala iMpi Yomhlaba Yokuqala ingakaqalisi. Uthi inkosi yasenyakatho leyaseningizimu ‘babezahlala tafula linye baqambelane amanga.’ Uphinda athi inkosi yasenyakatho ‘yayizakhithika ngenotho.’ Lokhu yikho kanye okwenzakalayo. IGermany leBritain zatshelana ukuthi zifuna kube lokuthula phakathi kwazo kodwa ngesikhathi ziqalisa ukulwa ngo-1914 kwacaca ukuthi zaziqambelane amanga. Kwathi kufika lowo mnyaka, iGermany yayisililizwe lesibili elinothe kulawo wonke emhlabeni. UDanyeli 11:29 lengxenye yokuqala kavesi 30 wagcwaliseka ngesikhathi iGermany isilwa lenkosi yaseningizimu futhi inqotshwa.
AMAKHOSI AHLASELA ABANTU BAKANKULUNKULU
12. Kuyini okwenziwa yinkosi yasenyakatho leyaseningizimu ngesikhathi seMpi Yomhlaba Yokuqala?
12 Kusukela ngo-1914 amakhosi amabili abelokhu esengezelela indlela alwa ngayo lahlasela ngayo abantu bakaNkulunkulu. Ngokwesibonelo, ngesikhathi seMpi Yomhlaba Yokuqala uhulumende weGermany loweBritain wahlukuluza izinceku zikaNkulunkulu ezazisala ukuya empini. Kanti njalo uhulumende weMelika wabopha labo ababekhokhela emsebenzini wokutshumayela. Ukubotshwa lokhu kwagcwalisa isiphrofetho esikuSambulo 11:7-10.
13. Inkosi yasenyakatho yenzani ngeminyaka yabo-1930 langesikhathi seMpi Yomhlaba Yesibili?
13 Ngeminyaka yabo-1930 langesikhathi seMpi Yomhlaba Yesibili inkosi yasenyakatho yabahlasela kabuhlungu abantu bakaNkulunkulu. Kwathi iqembu lamaNazi liqalisa ukubusa eGermany uHitler labalandeli bakhe bavimbela umsebenzi wabantu bakaNkulunkulu. Inkosi yasenyakatho yabulala abantu bakaJehova abangaba ngu-1 500 futhi yahambisa abanengi kakhulu enkambeni zokuhlukuluzwa. UDanyeli wayephrofethile ukuthi lokhu kuzakwenzakala. Inkosi yasenyakatho ‘yangcolisa ithempeli’ futhi ‘yacinisa umhlatshelo wansuku zonke’ lapho ivimba izinceku zikaNkulunkulu ukuthi zidumise ibizo lakhe ngokwenza umsebenzi wokutshumayela. (Dan. 11:30b, 31a) Umkhokheli weGermany uHitler waze wafunga wathi uzabathanyela baphele nya abantu bakaNkulunkulu kulelolizwe.
INKOSI ENTSHA YASENYAKATHO
14. Ngubani owaba yinkosi yasenyakatho ngemva kweMpi Yomhlaba Yesibili? Chasisa.
14 Ngemva kweMpi Yomhlaba Yesibili, iSoviet Union yaqalisa ukubusa indawo ezinengi ezazike zaba ngaphansi kweGermany. ISoviet Union labangane bayo labo bahlukuluza bonke ababeqakathekisa ukukhonza uNkulunkulu weqiniso njengalokho okwakwenziwe nguhulumende wamaNazi owayelesihluku futhi baba yinkosi yasenyakatho.
15. Inkosi yasenyakatho yenzani kusanda kuphela iMpi Yomhlaba Yesibili?
15 Kwathi kusanda kuphela iMpi Yomhlaba Yesibili, inkosi entsha yasenyakatho iSoviet Union labangane bayo bahlasela abantu bakaNkulunkulu. ISambulo 12:15-17 safanisa ukuhlukuluzwa kwabantu bakaNkulunkulu ‘lomfula.’ Inkosi le yagcwalisa isiphrofetho lesi ngokuvimba umsebenzi wethu wokutshumayela langokubamba ngamandla abantu bakaJehova abanengi kakhulu ukuthi baye eSiberia. Ngakho kusukela kwaqalisa izinsuku zokucina, uSathane ubelokhu esebenzisa inkosi yasenyakatho ukuhlukuluza abantu bakaNkulunkulu kodwa wehlulekile ukumisa umsebenzi wabo.g
16. ISoviet Union yawugcwalisa njani umbhalo kaDanyeli 11:37-39?
16 Bala uDanyeli 11:37-39. Inkosi yasenyakatho kayizange ‘imnanze uNkulunkulu waboyise’ [NWT] futhi lokhu kwagcwalisa isiphrofetho lesi. Yenzani? ISoviet Union yayifuna ukuqeda zonke inkolo yikho yazama ukuzithathela amandla. Ngo-1918 uhulumende lo wayevele efake umthetho owaba yisisekelo sokuthi ezikolo kufundiswe ukuthi akula Nkulunkulu. Inkosi le yasenyakatho ‘yamkhonza njani unkulunkulu wezinqaba’? Yasebenzisa imali enengi kakhulu isakha ibutho layo njalo isenza izikhali ezinengi ze-nuclear ukuze ibe lamandla amakhulu. Ngokuhamba kwesikhathi inkosi yasenyakatho leyaseningizimu basebelezikhali ezilamandla kakhulu ezazingabulala amabhiliyoni abantu.
IZITHA ZISEBENZA NDAWONYE
17. Kuyini ‘amanyala aletha incithakalo’?
17 Lanxa sekuleminyaka inkosi yasenyakatho leyaseningizimu belwisana, amakhosi la abesebenza ndawonye esenza into eyodwa eqakathekileyo. ‘Amisa amanyala azaletha incithakalo.’ (Dan. 11:31) “Amanyala” la yinhlanganiso yomanyano wezizwe okuthiwa yi-United Nations.
18. Kungani kuthiwa i-United Nations ‘ingamanyala’?
18 Inhlanganiso ye-United Nations kuthiwa ‘ingamanyala’ ngoba ithi izaletha ukuthula emhlabeni wonke khona kuzalethwa nguMbuso kaNkulunkulu kuphela. Kanti njalo isiphrofetho sithi amanyala la “azaletha incithakalo” ngenxa yokuthi i-United Nations izahlasela futhi itshabalalise inkolo yamanga.—Khangela itshathi elithi “Amakhosi Aphikisanayo Esikhathini Sokucina.”
KUNGANI KUMELE SIKWAZI LOKHU?
19-20. (a) Kungani kumele sikwazi lokho esesikufundile? (b) Yiwuphi umbuzo esizawuphendula esihlokweni esilandelayo?
19 Kumele sikwazi konke lokhu ngoba kutshengisa ukuthi kusukela ngo-1870 kusiya ku-1991 isiphrofetho sikaDanyeli esimayelana lenkosi yasenyakatho leyaseningizimu sigcwalisekile. Ngakho siyakholwa ukuthi ingxenye eseleyo yesiphrofetho lesi layo izagcwaliseka.
20 ISoviet Union yabhidlika ngo-1991. Manje ngubani oyinkosi yasenyakatho lamuhla? Umbuzo lo uzaphendulwa esihlokweni esilandelayo.
INGOMA 128 Ukubekezela Kuze Kube Ekucineni
a Siyabubona ubufakazi bokuthi isiphrofetho sikaDanyeli esimayelana ‘lenkosi yasenyakatho’ kanye ‘lenkosi yaseningizimu’ siqhubeka sigcwaliseka. Kuyini okwenza singakuthandabuzi lokhu njalo kungani kumele sizwisise okumunyethwe yisiphrofetho lesi?
b U-C.E., umela ukuthi “Common Era,” okutsho isikhathi uJesu esebuyile emhlabeni.
c Khathesi akusaqondanga ukuthi sithi uMbusi weRoma okwakuthiwa ngu-Aurelian (owabusa ngo-270 kusiya ku-275 C.E.) ‘wayeyinkosi yasenyakatho’ kumbe ukuthi iNdlovukazi uZenobia (owabusa ngo-267 kusiya ku-272 C.E.) ‘yayiyinkosi yaseningizimu’ ngenxa yokuthi ngalesosikhathi kwakungelabantu abakhonza uJehova ngendlela eqondileyo. Lokhu kutshintsha okwakubhalwe kusahluko 13 lo-14 sebhuku elithi Sinake Isiprofetho SikaDaniyeli!
d Khangela ibhokisi elithi “Isiphrofetho SeBhayibhili Esimayelana Le-Anglo-America.”
e Ngo-1890 iNkosi uWilhelm Wesibili yakhipha uBismarck esikhundleni.
f Benza izinto ezinengi ezabangela ukuthi uhulumende wabo aphelelwe ngamandla ngesikhathi esifitshane. Ngokwesibonelo, bayekela ukuncedisa inkosi, batshela abanye imfihlo emayelana lempi futhi babamba inkosi ngamandla ukuthi iphume esikhundleni.
g Njengoba kutshiwo kuDanyeli 11:34, inkosi yasenyakatho yama okwesikhatshana ukuhlukuluza amaKhristu. Ngokwesibonelo, lokhu kwenzakala ngesikhathi iSoviet Union ibhidlika ngo-1991.
-
-
Ngubani ‘Oyinkosi Yasenyakatho’ Lamuhla?INqabayokulinda (Efundwayo)—2020 | May
-
-
ISIFUNDO 20
Ngubani ‘Oyinkosi Yasenyakatho’ Lamuhla?
“Kuzafika okwayo ukuphela, engasekho ongayisiza.”—DAN. 11:45.
INGOMA 95 Ukukhanya Kuba Kukhulu
ESIZAKUFUNDAa
1-2. Sizaxoxa ngani esihlokweni lesi?
KHATHESI sesilobufakazi obunengi ukwedlula loba nini bokuthi siphila ekucineni kwezinsuku zokucina zomumo lo wezinto. Sekuseduze ukuthi uJehova loJesu Khristu batshabalalise bonke ohulumende abaphikisana loMbuso. Kodwa lokho kungakenzakali, inkosi yasenyakatho lenkosi yaseningizimu bazaqhubeka belwisana futhi behlasela abantu bakaNkulunkulu.
2 Esihlokweni lesi sizaxoxa ngesiphrofetho esikuDanyeli 11:40–12:1. Sizabona ukuthi ngubani oyinkosi yasenyakatho lamuhla lokuthi kuyini okuzasinceda sihlaliseke futhi sithembe ukuthi uJehova uzasisindisa kungelani lokuthi kwenzakalani.
INKOSI ENTSHA YASENYAKATHO
3-4. Ngubani oyinkosi yasenyakatho lamuhla? Chasisa.
3 Ngemva kokubhidlika kweSoviet Union ngo-1991, abantu bakaNkulunkulu kuleyondawo bathola “uncedo oluncinyane” okutsho ukuthi baba lenkululeko okwesikhathi esithile. (Dan. 11:34) Lokhu kwenza bakhululeka ukutshumayela futhi kungakayi ngaphi inani labamemezeli lakhwela laba ngamakhulu ezinkulungwane emazweni ayeke abumba iSoviet Union. Kodwa ngemva kweminyaka ethile iRussia labangane bayo baba yinkosi yasenyakatho. Esihlokweni esidlulileyo safunda ukuthi kulezinto ezintathu ezenziwa nguhulumende othile ezitshengisa ukuthi uyinkosi yasenyakatho loba eyaseningizimu. Okokuqala, uhlukuluza abantu bakaNkulunkulu kumbe abuse lapho abanengi khona. Okwesibili, utshengisa ukuthi uyisitha sikaJehova kanye labantu bakhe. Okwesithathu, ulwisana lenye inkosi bebanga ubukhulu.
4 Nanzi izizatho ezenza sithi khathesi inkosi yasenyakatho yiRussia labangane bayo. (1) Bahlasele abantu bakaNkulunkulu ngokuvimba umsebenzi wokutshumayela langokuhlukuluza abafowethu labodadewethu abanengi abahlala emazweni abawabusayo. (2) Lokhu kutshengisa ukuthi bayamzonda uJehova kanye labantu bakhe. (3) Bazama ukuba lamandla kulenkosi yaseningizimu eyiBritain leMelika. Asihloleni okwenziwe yiRussia labangane bayo lokuthi lokhu kutshengisa njani ukuthi bayinkosi yasenyakatho.
AMAKHOSI AMABILI AQHUBEKA EDUMELANA
5. UDanyeli 11:40-43 ukhuluma ngezinto ezizakwenzakala ngasiphi isikhathi futhi kwenzakalani ngalesosikhathi?
5 Bala uDanyeli 11:40-43. Isiphrofetho lesi sikhuluma ngezinto ezizakwenzakala ezinsukwini zokucina. Sisitshela ngokulwisana kwenkosi yasenyakatho leyaseningizimu. UDanyeli waphrofetha ukuthi esikhathini sokucina inkosi yaseningizimu ‘yayizadumelana’ lenkosi yasenyakatho.—Dan. 11:40.
6. Yibuphi ubufakazi obutshengisa ukuthi inkosi yasenyakatho ibidumelana lenkosi yaseningizimu?
6 Inkosi yasenyakatho lenkosi yaseningizimu bayalwisana ngenxa yokuthi ngamunye ufuna kube nguye olamandla kulababusi bonke emhlabeni. Ngokwesibonelo, ngemva kweMpi Yomhlaba Yesibili iSoviet Union yaqalisa ukubusa amazwe amanengi eYurophu. Yikho inkosi yaseningizimu yavumelana lamanye amazwe ukuthi babambanise amabutho abo ukuze amelane lenkosi yasenyakatho. Inhlanganiso le ibizwa ngokuthi yiNorth Atlantic Treaty Organization (NATO). Amakhosi la asebenzisa imali enengi ezama ukuba lebutho elilamandla kulawo wonke. Inkosi yasenyakatho yalwisana lenkosi yaseningizimu ngokusekela amazwe ase-Africa, e-Asia laseLatin America ayesempini futhi eyizitha zenkosi yaseningizimu. Inkosi yaseningizimu layo yayisenza okufananayo. Eminyakeni esanda kwedlula iRussia labangane bayo babe lamandla amakhulu. Baphinde balwa lenkosi yaseningizimu besebenzisa ezempucuko. Inkosi yaseningizimu imangalela eyasenyakatho ngokuthi isebenzisa inhlelo zamakhompiyutha ukuze iphambanise ezomnotho kanye lezombusazwe zayo. Leyasenyakatho layo yenza okufananayo. Kanti njalo inkosi yasenyakatho iqhubeka ihlasela abantu bakaNkulunkulu njengoba nje uDanyeli wayetshilo.—Dan. 11:41.
INKOSI YASENYAKATHO INGENA ‘ELIZWENI ELIHLE’
7. “ILizwe Elihle” kuyini?
7 UDanyeli 11:41 uthi inkosi yasenyakatho izangena ‘eLizweni Elihle.’ Yiliphi lelo lizwe? Ngezikhathi zeBhayibhili ilizwe lelo kwakungelako-Israyeli. ‘Lalilihle kakhulu kulamazwe wonke.’ (Hez. 20:6) Kodwa okwakulenza libe ligugu kakhulu yikuthi yikho lapho abantu ababekhonza khona uJehova. Kusukela ngePhentekhosti lika-33 C.E., “iLizwe” lelo kwakungaseyindawo ethile esemhlabeni ngoba khathesi abantu bakaJehova basabalele emhlabeni wonke. Lamuhla “iLizwe Elihle” yindlela abantu bakaJehova abaphila ngayo egoqela ukukhonza kwabo emihlanganweni yebandla lasekutshumayeleni.
8. Inkosi yasenyakatho ingene njani ‘eLizweni Elihle’?
8 Ngezinsuku zokucina inkosi yasenyakatho ingene kanengi ‘eLizweni Elihle.’ Ngokwesibonelo, ngesikhathi amaNazi eGermany eyinkosi yasenyakatho angena ‘eLizweni Elihle’ ngokuhlukuluza langokubulala abantu bakaNkulunkulu ikakhulu ngeMpi Yomhlaba Yesibili. Ngemva kwempi le, iSoviet Union yaba yinkosi yasenyakatho futhi yangena ‘eLizweni Elihle’ ngokuhlukuluza abantu bakaNkulunkulu langokubabamba ngamandla ukuthi baye kwelinye ilizwe.
9. Eminyakeni esanda kwedlula iRussia labangane bayo bangene njani ‘eLizweni Elihle’?
9 Eminyakeni esanda kwedlula iRussia labangane bayo labo bangenile ‘eLizweni Elihle.’ Njani? Ngo-2017 inkosi le yasenyakatho yavimba umsebenzi wabantu bakaJehova njalo yavalela abanye abafowethu labodadewethu ejele. Yaphinda yathi amabhuku ethu awasavunyelwa elizweni lelo okugoqela le-Nguqulo Yomhlaba Omutsha. Kanti njalo yasithathela iwofisi yegatsha eRussia, amaWolu oMbuso kanye lamaWolu Emihlangano Emikhulu. Konke lokhu kwenza ukuthi ngo-2018 iQula Elibusayo lithi iRussia labangane bayo bayinkosi yasenyakatho. Lanxa abantu bakaJehova behlukuluzwa kabuhlungu abasoze balwisane laloba nguphi uhulumende kumbe bazame ukumtshintsha. Bona balandela iseluleko esiseBhayibhilini sokuthi bakhulekele “bonke abasezikhundleni eziphezulu” ikakhulu nxa labobantu besenza izinqumo ezingenza sikhonze sikhululekile loba ezingasivimba.—1 Tim. 2:1, 2.
INKOSI YASENYAKATHO IZAYINQOBA YINI EYASENINGIZIMU?
10. Inkosi yasenyakatho izayinqoba yini eyaseningizimu? Chasisa.
10 Isiphrofetho esikuDanyeli 11:40-45 sikhuluma kakhulu ngenkosi yasenyakatho. Kambe lokhu kutsho ukuthi inkosi le izayinqoba inkosi yaseningizimu? Hatshi. Inkosi yaseningizimu iyabe ilokhu ‘isaphila’ okutsho ukuthi iyabe isasekhona ngesikhathi uJehova loJesu betshabalalisa bonke ohulumende empini ye-Amagedoni. (Isam. 19:20) Kungani singakuthandabuzi lokhu? Asixoxeni ngalokho okutshiwo yisiphrofetho esikuDanyeli lakuSambulo.
E-Amagedoni, uMbuso kaNkulunkulu ofaniswa lelitshe uzaqeda konke ukubusa kwabantu okumelwa yisithombe esikhulukazi (Khangela indima 11)
11. Isiphrofetho esikuDanyeli 2:43-45 sitshengisani? (Khangela umfanekiso ongaphandle.)
11 Bala uDanyeli 2:43-45. Umphrofethi uDanyeli wakhuluma ngohulumende abatshiyeneyo abahlasela abantu bakaNkulunkulu. Bamelwa zingxenye ezitshiyeneyo zesithombe esikhulukazi. Uhulumende wokucina umelwa zinyawo zesithombe ezenziwe ngensimbi exubene lebumba. Inyawo ngumbuso olamandla kulayo yonke we-Anglo-America. Isiphrofetho leso sitshengisa ukuthi umbuso lo uyabe ulokhu ubusa ngesikhathi uMbuso kaNkulunkulu utshabalalisa bonke ohulumende.
12. Ikhanda lesikhombisa lesilo limelani futhi kungani kuqakathekile ukwazi lokhu?
12 Umphostoli uJohane laye ukhuluma ngohulumende abatshiyeneyo ababuse abantu bakaJehova. Ohulumende laba bamelwa yisilo esilamakhanda ayisikhombisa. Ikhanda lesikhombisa yi-Anglo-America. Kuqakathekile ukwazi lokhu ngoba alikho elinye ikhanda elilandela leli. Ikhanda lesikhombisa lesilo lizabe lilokhu libusa ngesikhathi uKhristu lamabutho asezulwini belichoboza lona kanye lesilo sonke.b—Isam. 13:1, 2; 17:13, 14.
INKOSI YASENYAKATHO IZAKWENZANI ESIKHATHINI ESIZAYO?
13-14. Ngubani ‘uGogi waselizweni laseMagogi’ njalo kuyini okungabangela ukuthi ahlasele abantu bakaNkulunkulu?
13 Isiphrofetho esalotshwa nguHezekheli sisitshela ngokungenzakala inkosi yasenyakatho leyaseningizimu ingakabhujiswa. Kukhanya angani isiphrofetho esikuHezekheli 38:10-23; kuDanyeli 2:43-45; 11:44–12:1 lakuSambulo 16:13-16, 21 sikhuluma ngezinto ezifananayo. Nxa kunjalo, nanku esicabanga ukuthi kuzakwenzakala.
14 Ngemva kwesikhathi esithile kuqale ukuhlupheka okukhulu ‘amakhosi omhlaba wonke’ azabumba izizwe ezimanyeneyo. (Isam. 16:13, 14; 19:19) IBhayibhili libiza izizwe lezi ngokuthi ‘nguGogi waselizweni laseMagogi.’ (Hez. 38:2) Zizahlasela bonke abantu bakaNkulunkulu futhi zizazama ukubatshabalalisa baphele du. Kuyini okuzakwenza babahlasele? Ekhuluma ngokuzakwenzakala ngalesosikhathi, umphostoli uJohane wathi amatshe amakhulu esiqhotho azawela izitha zikaNkulunkulu. Isiqhotho leso singatsho umlayezo olamandla omenyezelwa ngabantu bakaJehova. Kungenzakala ukuthi umlayezo lo yiwo owenza uGogi waselizweni laseMagogi ahlasele abantu bakaNkulunkulu ezama ukubathanyela bonke.—Isam. 16:21.
15-16. (a) Yiziphi izenzakalo okungabe kukhulunywa ngazo kuDanyeli 11:44, 45? (b) Kuyini okuzakwenzakala enkosini yasenyakatho lasezizweni ezibumba uGogi waseMagogi?
15 Umlayezo lo olamandla kanye lokuhlasela kokucina kwezitha zikaNkulunkulu kungabe kuyizenzakalo okukhulunywa ngazo kuDanyeli 11:44, 45. (Bala.) Emavesini la uDanyeli uthi “imibiko evela empumalanga lasenyakatho” izakwethusa inkosi yasenyakatho futhi inkosi le izasuka “ngolaka olukhulu.” Iyabe ihlose ‘ukutshabalalisa abanengi.’ “Abanengi” okukhulunywa ngabo kukhanya ngabantu bakaJehova.c Kungenzeka ukuthi uDanyeli ukhuluma ngokuhlaselwa kokucina kwabantu bakaNkulunkulu.
16 Ngesikhathi inkosi yasenyakatho labanye ohulumende behlasela abantu bakaNkulunkulu, uSomandla uzazonda kakhulu futhi lokhu kuzakwenza ukuthi impi ye-Amagedoni iqale. (Isam. 16:14, 16) Ngalesosikhathi inkosi yasenyakatho izatshabalaliswa kanye lezizwe ezibumba uGogi waseMagogi futhi uyabe “engasekho ongayisiza.”—Dan. 11:45.
Empini ye-Amagedoni uJesu Khristu kanye lebutho lakhe elisezulwini bazatshabalalisa umhlaba omubi kaSathane futhi basindise abantu bakaNkulunkulu (Khangela indima 17)
17. Ngubani uMikhayeli “umbusi omkhulu” okukhulunywa ngaye kuDanyeli 12:1? Wenzani khathesi njalo sekuseduze ukuthi enzeni?
17 Ivesi elandelayo esiphrofethweni sikaDanyeli isitshela okunye mayelana lokuthi inkosi yasenyakatho labangane bayo bazatshabalaliswa njani lokuthi thina sizasindiswa njani. (Bala uDanyeli 12:1.) UMikhayeli ngelinye ibizo leNkosi yethu ebusayo uKhristu uJesu. ‘Ubelinda’ abantu bakaNkulunkulu kusukela ngo-1914 lapho esiba yiNkosi yoMbuso kaNkulunkulu ezulwini. Sekuseduze ukuthi ‘avele’ kumbe atshabalalise izitha zakhe empini ye-Amagedoni. Impi leyo yisenzakalo sokucina esikhathini uDanyeli athi ‘ngesokuhlukumezeka’ okungakaze kube khona. Isiphrofetho sikaJohane esikuSambulo sibiza isikhathi leso ngokuthi ‘yikuhlupheka okukhulu.’—Isam. 6:2; 7:14.
IBIZO LAKHO ‘LIZALOTSHWA YINI ENCWADINI’?
18. Kungani singaqhubeka sihlalisekile kungelani lokuthi kwenzakalani esikhathini esizayo?
18 Singenelisa ukuqhubeka sihlalisekile kungelani lokuthi kwenzakalani esikhathini esizayo ngenxa yokuthi uDanyeli loJohane bathi labo abalalela uJehova loJesu bazasinda ekuhluphekeni okukhulu. UDanyeli uthi abazasinda yilabo abalamabizo ‘alotshwe encwadini.’ (Dan. 12:1) Kumele senzeni ukuze amabizo ethu alotshwe encwadini leyo? Kumele sitshengise ukuthi silokholo kuJesu oyiMvana kaNkulunkulu. (Joh. 1:29) Kufanele sizinikele kuNkulunkulu futhi sibhabhathizwe. (1 Phet. 3:21) Kanti njalo kumele sitshengise ukuthi siyawusekela uMbuso kaNkulunkulu ngokwenza konke esingakwenza ukuze sincede abanye bafunde ngaye.
19. Kumele senzeni khathesi futhi kungani kumele senze njalo?
19 Khathesi yisikhathi sokuthi simthembe kakhulu uJehova kanye lenhlanganiso yakhe. Kanti njalo yisikhathi sokuthi sisekele uMbuso wakhe. Singenza njalo sizasinda nxa uMbuso lo usubhubhisa inkosi yasenyakatho lenkosi yaseningizimu.
INGOMA 149 Ingoma Yokunqoba
a Ngubani ‘oyinkosi yasenyakatho’ lamuhla futhi uzabhujiswa njani? Ukwazi impendulo zemibuzo le kuzaqinisa ukholo lwethu njalo kusincede sibulungele ubunzima osekuseduze ukuthi busehlele.
b Khangela iNqabayokulinda yesiZulu kaJune 15 2012 amakhasi 7-19 ukuze ufunde okunengi ngesiphrofetho esikuDanyeli 2:36-45 lakuSambulo 13:1, 2.
c Khangela iNqabayokulinda kaMay 1 2015 ikhasi 29-30 ukuze ufunde okunengi.
-
-
Amakhosi Aphikisanayo Esikhathini SokucinaINqabayokulinda (Efundwayo)—2020 | May
-
-
Amakhosi Aphikisanayo Esikhathini Sokucina
Ezinye iziphrofetho ezisetshathini leli zilandisa ngezinto ezenzakala ngasikhathi sinye. Zonke zitshengisa ukuthi siphila ‘esikhathini sokucina.’—Dan. 12:4.
Imibhalo Isam. 11:7; 12:13, 17; 13:1-8, 12
Isiphrofetho ‘Isilo’ sibuse emhlabeni okweminyaka edlula 3 000. Esikhathini sokucina ikhanda laso lesikhombisa liyalinyazwa. Ngokuhamba kwesikhathi ikhanda leli liyasiliswa futhi “umhlaba wonke” uyasilandela isilo. USathane usebenzisa isilo lesi ukuthi ‘alwe labaseleyo.’
Ukugcwaliseka Ngemva kukaZamcolo, ohulumende abayizitha zikaJehova bebebusa emhlabeni. Sekudlule iminyaka eminengi beqalise ukubusa, ngesikhathi seMpi Yomhlaba Yokuqala, umbuso weBritain uphelelwa ngamandla. Uphinda ube lamandla usubambane leMelika. Ngesikhathi sokucina uSathane ubesebenzisa bonke ohulumende abasemhlabeni ukuthi ahlukuluze abantu bakaNkulunkulu.
Umbhalo Dan. 11:25-45
Isiphrofetho Ngesikhathi sokucina inkosi yasenyakatho lenkosi yaseningizimu bayalwisana bebanga ubukhulu.
Ukugcwaliseka IGermany ilwa leBritain leMelika. Ngo-1945 iSoviet Union labangane bayo baba yinkosi yasenyakatho. Ngo-1991 iSoviet Union iyabhidlika futhi ngokuhamba kwesikhathi iRussia labangane bayo baba yinkosi yasenyakatho.
Imibhalo Isaya. 61:1; Mal. 3:1; Luk. 4:18
Isiphrofetho UJehova uthuma “isigijimi” kumbe isithunywa ukuthi ‘silungise indlela’ uMbuso kaMesiya ungakaqalisi ukubusa. Isithunywa lesi siqalisa ‘ukutshumayela izindaba ezinhle kubayanga.’
Ukugcwaliseka Kusukela ngo-1870 uC. T. Russell labanye bakhe balitaditsha okuzwayo iBhayibhili ukuze babone ukuthi lifundisani sibili. Ngo-1881 bananzelela ukuthi kuqakatheke kakhulu ukuthi izinceku zikaNkulunkulu zitshumayele. Babhala izihloko ezigoqela esithi “Wanted 1 000 Preachers” (Kufunakala Abatshumayeli Abangu-1 000) lesithi “Anointed to Preach” (Sigcotshelwe Ukutshumayela).
Umbhalo Mat. 13:24-30, 36-43
Isiphrofetho Indoda ihlanyela ingqoloyi emasimini besekusithi isitha sifike sihlanyele ukhula. Ukhula luyakhula ingqoloyi icine ingasakhanyi kuze kwehlukaniswe ngesikhathi sokuvuna.
Ukugcwaliseka Kusukela ngo-1870 umahluko phakathi kwamaKhristu eqiniso lawamanga uqhubeka ukhanya. Ngesikhathi sokucina amaKhristu eqiniso ayaqoqwa njalo ehlukaniswe lamaKhristu amanga.
Umbhalo Dan. 2:31-33, 41-43
Isiphrofetho Inyawo zensimbi lebumba ngezesithombe esenziwe ngezinto ezitshiyeneyo.
Ukugcwaliseka Ibumba limela abantu ababuswa yiBritain leMelika abahlamukela ohulumende laba. Ohulumende labo abenelisi ukusebenzisa wonke amandla abo anjengawensimbi ngenxa yabantu labo.
Imibhalo Mat. 13:30; 24:14, 45; 28:19, 20
Isiphrofetho “Ingqoloyi” ifakwa “esiphaleni” futhi ‘inceku ethembekileyo lehlakaniphileyo’ ibekwa ukuthi ikhangele “izisebenzi zalapha ekhaya.” ‘Izindaba ezinhle zoMbuso’ ziqalisa ukutshunyayelwa “emhlabeni wonke.”
Ukugcwaliseka Ngo-1919 inceku ethembekileyo ibekwa ukuthi ikhangele abantu bakaNkulunkulu. Kusukela ngalesosikhathi aBafundi beBhayibhili batshumayela ngentshiseko. Lamuhla oFakazi bakaJehova batshumayela emazweni adlula 200 futhi badinda amabhuku asekelwe eBhayibhilini ngezindimi ezedlula 1 000.
Imibhalo Dan. 12:11; Isam. 13:11, 14, 15
Isiphrofetho Isilo esilempondo ezimbili sitshela abantu emhlabeni ukuthi benze “isithombe sesilo” futhi sipha “isithombe sesilo umoya wokuphefumula.”
Ukugcwaliseka I-Anglo-America iyakhokhela ekubunjweni kwenhlanganiso okuthiwa yi-League of Nations. Ezinye izizwe lazo ziba ngamalunga enhlanganiso le. Kusukela ngo-1926 kusiya ku-1933 inkosi yasenyakatho layo iba lilunga le-League of Nations. Abantu bakholwa ukuthi inhlanganiso le izaletha ukuthula njengoba nje bekholwa ukuthi i-United Nations izakuletha, kodwa lokhu kuzakwenziwa nguMbuso kaNkulunkulu kuphela.
Umbhalo Dan. 8:23, 24
Isiphrofetho Inkosi elolunya yenza “umonakalo wokubhidliza okukhulu.”
Ukugcwaliseka I-Anglo-America ibulele abantu abanengi futhi yabangela umonakalo omkhulu kakhulu. Ngokwesibonelo ngesikhathi seMpi Yomhlaba Yesibili iMelika yawisela amabhomba amabili e-nuclear elizweni elaliyisitha sayo leBritain. Amabhomba la abangela umonakalo omkhulu ukwedlula loba yisiphi isikhali esasike sasetshenziswa.
Imibhalo Dan. 11:31; Isam. 17:3, 7-11
Isiphrofetho Isilo “esibomvu gebhu” esilempondo ezilitshumi siphuma emgodini ongelamkhawulo futhi siyinkosi yesitshiyagalombili. Ibhuku likaDanyeli libiza inkosi le ngokuthi ‘ingamanyala aletha incithakalo.’
Ukugcwaliseka I-League of Nations ima ukusebenza ngesikhathi seMpi Yomhlaba Yesibili. Ngemva kwempi, ‘kumiswa’ i-United Nations. Layo njenge-League of Nations inikwa udumo okufanele lunikwe uMbuso kaNkulunkulu. Inhlanganiso le izahlasela inkolo.
Imibhalo 1 Thes. 5:3; Isam. 17:16
Isiphrofetho Izizwe zimemezela “ukuthula lokuvikeleka” njalo “impondo ezilitshumi” kanye “lesilo” zihlasela “isifebe” zisitshabalalise. Ngemva kwalokhu izizwe ziyabhujiswa.
Ukugcwaliseka Izizwe zizathi sezilethe ukuthula lokuvikeleka emhlabeni. Lezo ezisekela i-United Nations zitshabalalisa inhlanganiso zenkolo yamanga. Lokhu yikuqalisa kokuhlupheka okukhulu. Ukuhlupheka lokho kuzaphela ngesikhathi uJesu esebhubhisa wonke umhlaba kaSathane e-Amagedoni.
Imibhalo Hez. 38:11, 14-17; Mat. 24:31
Isiphrofetho UGogi uhlasela ilizwe labantu bakaNkulunkulu. Ngemva kwalokho izingilosi ziqoqa “abakhethiweyo.”
Ukugcwaliseka Inkosi yasenyakatho kanye labanye ohulumende bahlasela abantu bakaNkulunkulu. Ukuhlasela lokhu sekuqalisile, abagcotshiweyo abaseleyo baqoqelwa ezulwini.
Imibhalo Hez. 38:18-23; Dan. 2:34, 35, 44, 45; Isam. 6:2; 16:14, 16; 17:14; 19:20.
Isiphrofetho Lowo ‘ohlezi’ phezu ‘kwebhiza elimhlophe’ uqedisa “ukunqoba kwakhe” ngokubhubhisa uGogi lebutho lakhe. “Isilo” ‘siphoselwa echibini lomlilo’ futhi isithombe esikhulukazi siyabhidlizwa.
Ukugcwaliseka UJesu labangu-144 000 kanye lezingilosi babhubhisa zonke izizwe ezihlasela abantu bakaNkulunkulu. Lokhu yikuphela komhlaba kaSathane.
-