Iita otayi ka hula po
‘Otu na owala oomvula 12. Tse itatu vulu okunwetha mo oopolitika nosho wo iita, ihe otwa hala okukala nomwenyo. Otwa tegelela ombili. Oko mbela tatu adhika tu na omwenyo tu yi mone?’—Ongundu yaanona mboka ye li mondondo ontitano
‘Otwa hala okuya kosikola nokutalela po ookuume ketu naakwanezimo inaatu tila okuyakwa po. Ondi inekela kutya epangelo otali pulakene. Otwa hala onkalamwenyo yi li nawa. Otwa hala ombili.’—Alhaji, gwoomvula 14
OOHAPU ndhika tadhi gumu omuntu komwenyo otadhi gandja etegameno tali zi komutima lyaagundjuka mboka ya mona iihuna uule woomvula omolwomalugodhi gopashigwana. Oya hala owala onkalamwenyo yi li kondjila. Ihe kashi shi oshipu okuninga iinima mbyoka ku niwe etegameno yi ningwe. Opo mbela tatu ka kala okumona uuyuni kaau na iita?
Oomvula opo dha piti, opwa li oonkambadhala dhopaigwana okukandula po iita yontumba yopashigwana mokuthininika oongundu ndhoka tadhi kondjithathana opo dhi shayine euvathanotsokumwe. Iilongo yimwe oya tumu omatanga gokukaleka po ombili opo omauvathanotsokumwe ngoka ga tulwe miilonga. Ihe iilongo iishona owala yi na iimaliwa nenge yi na ehalo okutonatela iilongo yokokule moka uutondwe uunene nokafekela tayi ningitha euvathanotsokumwe kehe pokati koongundu ndhoka tadhi kondjithathana li kale inaali kola nando. Olundji iita ohayi tukuluka ishewe konima owala yiiwike yontumba nenge yoomwedhi dhontumba konima sho kwa shayinwa ehulithopo lyomaumbathano. Ehangano lyOkukonakona Ombili yoPaigwana lyoStockholm otali ti kutya “oshidhigu okwaadha ombili uuna oonakulwa ya hala unene okutsikila okulwa.”
Pethimbo olyo tuu ndyoka, omaipumomumwe ngaka omadhigu ngoka ga kenyeneka iitopolwa oyindji noonkondo yokevi otaga dhimbulukitha Aakriste omahunganeko gOmbimbeli. Embo lyEhololo otali popi ethimbo edhigu mondjokonona pethimbo lyomulumentu a londa kuukambe wopathaneko ta ka ‘kutha po ombili kevi.’ (Ehololo 6:4) Ethaneko ndika lyiita tayi tsikile oli li oshitopolwa shendhindhiliko lya kwatela mo iiningwanima yi ili noyi ili ndyoka tali ulike kutya otu li ngashingeyi methimbo ndyoka tali hokololwa mOmbimbeli li li “omasiku omahugunina.”a (2 Timoteus 3:1) Ihe Oohapu dhaKalunga otadhi tu shilipaleke kutya ngaka ogo omasiku gahugunina taga tetekele ombili.
Ombimbeli otayi yi yelitha mEpsalmi 46:9 kutya ombili yashili otayi pula opo iita yi hule po, hamoshitopolwa owala shimwe ashike shevi, ihe okombanda yevi alihe. Niishewe epsalmi olyo tuu ndika otali popi kondandalunde ehanagulopo lyiilwitho yopethimbo lyOmbimbeli—omatati nomagonga. Sha faathana, iilwitho mbyoka tayi indjipala nena oyi na okuhanagulwa po ngele aantu oya hala okukala mombili.
Ihe shoka tashi hwameke lela iita kashi shi ooholo noondjembo, ihe osho uutondwe nolwiho. Okahalu, nenge olwiho, oyo unene tuu hayi etitha iita, nolundji uutondwe ohau fala melongitho lyoonkondo. Opo ku vudhwe mo omaiyuvo ngaka omahanaguli, aantu oya pumbwa okulundulula omukalo gwawo gwokudhiladhila. Oya pumbwa okulongwa omikalo dhombili. Onkee ano omuprofeti gwonale Jesaja ota popi dhoshili sho ta ti kutya iita otayi ka hula po owala ngele aantu ‘itaayi ilongo we uukwiita.’—Jesaja 2:4.
Ihe ngashingeyi otu li muuyuni mboka itaau longo aakuluntu naanona kutya ombili oyi na ongushu, ihe otau longo kutya iita oya simana. Mupya munene, nokuli naanona otaya dheulilwa okudhipaga aantu.
Yi ilonga okudhipaga aantu
Alhaji okwa ningwa omukwiita kee li we miilonga yuukwiiita sho a li e na oomvula 14. Okwa li e na owala oomvula 10 sho omatanga gaanamapowe ge mu kwata po noge mu dheulile okulwa nondjembo yokuponokela nayo yo AK-47. E li gumwe ngoka a thininikilwa uukwiita, okwa yi moshidhengo shokuhanagula po omahala opo ya mone iikulya nokwa fike po omagumbo. Okwa li wo a dhipaga aantu nokwe ya lemaneke. Nena, Alhaji ota mono oshidhigu okudhimbwa iita nokulundulukila konkalamwenyo yopaukwashigwana. Okanona kalwe okakwiita, Abraham, oki ilongo wo okudhipaga noka li kaake na ehalo okushunitha ko oshilwitho shako. Otaka ti: “Ngele oya lombwele ndje ndi ye kaandi na ondjembo yandje, kandi shi shoka tandi ka ninga, nkene tandi ki imonena iikulya.”
Aanona aakwiita ye vulithe 300 000—aamati nosho wo aakadhona—otaya kondjo natango notaya sile momalugodhi gopashigwana kaage na ehulilo ngoka taga hepeke opulaneta yetu. Omuwiliki gumwe gwaanamapowe okwa yelitha ta ti: “Ohaya vulika komalombwelo; kaye na ko nasha nokushuna kaakulukadhi yawo nenge komaukwanegumbo gawo; noihaya tila.” Ihe aanona mbaka oya hala onkalamwenyo yi li nawa.
Miilongo ya putuka, onkalo yinyanyalitha yokanona ke li okakwiita otashi vulika tayi monika ya fa ondhigu okudhiladhila. Nokuli nonando ongaaka, aanona oyendji yomiilongo ya putuka ohaya longwa okuhinga iita momagumbo gaandjawo. Omomukalo guni?
Pashiholelwa, dhiladhila kuJosé gwokuuzilolukadhi lwaSpania. Okwa li omugundjuka gwoomvula dhopokati ngoka a li a nyanyukilwa okudhana onkandeka. Okwa li a pewa kuhe egongamwele lyOshijapani li na ongushu ndyoka he e mu landele omagano gOkili. Nokwa li e hole uudhano womuungalo wovideo, unene tuu mboka welongitho lyoonkondo. Mu 1 Apilili 2000, okwa li a holele monkalamwenyo yolela okuponokela nkoka haku ulikwa kuungalo wovideo mboka a kala nokutala. Mokathimbo kokwiinyanyudha nelongithonkondo lyaa na eipangelo, okwa dhipaga he, yina nomumwayinakadhona nomwele ogwo tuu ngoka he e mu pa. Okwa yelithile opolisi a ti: “Onda li nda hala okukala muuyuni ongame awike; inandi hala aavali yandje ya konge ndje.”
Omunyoli ngoka e li wo omukuluntu gwomatanga gaakwiita Dave Grossman, okwa popi kombinga yiizemo yomainyanyudho gelongithonkondo a ti: “Otwi ipyakidhila nokwaadha ondondo ndjoka yokwaanakonasha moka okutoshagula nokumonitha iihuna kwa ningi onzo yomainyanyudho: okunyanyukilwa okutala iilonga yelongitho lyoonkondo pehala lyoku yi nyanyala. Otatu ilongo okudhipaga aantu notatu ilongo okukala tu ku hole.”
Alhaji naJosé ayehe oyi ilongo okudhipaga aantu. Kapu na gumwe gwomuyo kwa li a lalakanene okukala omudhipagi, ihe okudheulwa kwoludhi lwontumba nolwongandi okwa goyokitha omadhiladhilo gawo. Edheulo lya tya ngaaka—kutya nduno olyuunona nenge olyaakuluntu—ohali kunu oombuto dhelongithonkondo niita.
Okwiilonga ombili pehala lyiita
Ombili tayi kalelele itayi vulu nando okuya po omanga aantu tayi ilongo okudhipaga aantu. Omathelemimvo ogendji ga piti, omuprofeti Jesaja okwa nyola ta ti: “Andola wa li kudhiladhila shili iipango [yaKalunga], ando elago lyoye lyokomwenyo lya ningi li fe omulonga.” (Jesaja 48:17, 18) Uuna aantu taya mono ontseyo yashili yokutseya Oohapu dhaKalunga notayi ilongo okukala ye hole ompango yaKalunga, elongithonkondo niita otayi ningi oshinima shinyanyalitha kuyo. Nokuli nongashingeyi, aavali otaya vulu okushilipaleka kutya omaudhano ngoka aanona yawo haya dhana itage ya ladhipikile elongithonkondo. Aakuluntu otaya vulu wo okwiilonga okusinda uutondwe nolwiho. Oonzapo dhaJehova odhe shi mono olwindji kutya Oohapu dhaKalunga odhi na oonkondo okulundulula omaukwatya gaantu.—Aaheberi 4:12.
Tala oshiholelwa shaHortêncio. Okwa li omulumentu omugundjuka sho a li a thininikwa a ninge omukwiita. Ota yelitha kutya okudheulilwa uukwiita okwa li kwa dhiladhililwa “okuthindila mutse ehalo lyokudhipaga aantu yalwe nokwaakala nuumbanda washa wokudhipaga.” Okwa kondjo miita yopashigwana yethimbo ele muAfrika. Ota gwedha ko ta ti: “Iita oya nwetha mo uukwatya wandje. Nokuli sigo onena otandi dhimbulukwa kehe shimwe shoka nda ninga. Ondi uvitile nayi shoka nda li nda thininikwa okuninga.”
Sho omukwiita omukwawo a popi naHortêncio kombinga yOmbimbeli, osha gumu omutima gwe. Euvaneko lyaKalunga mEpsalmi 46:9 okuhulitha po iita yomaludhi agehe olya li lye mu kumitha. Sho a tsikile nokukonakona Ombimbeli, ehalo lye lyokukondja nalyo olye ende tali shonopala. Konima owala yokathimbo, ye nooyakwawo yaali oya li ya tidhwa mo metangakwiita noya yapulile onkalamwenyo yawo Jehova Kalunga. Hortêncio ota yelitha ta ti: “Oshili yomOmbimbeli oya kwathela ndje ndi kale ndi hole aatondi yandje. Onda mono nziya kutya mokukondja miita, onda li tandi yono shili kuJehova, molwashoka Ye ota ti kutya katu na okudhipaga ooyakwetu. Opo ndi ulike ohole ndjika, onda li ndi na okulundulula omukalo gwandje gwokudhiladhila nokwaatala ko aantu ye li aatondi yandje.”
Iimoniwa ya tya ngaaka ya ningwa shili otayi ulike kutya elongo lyOmbimbeli otali eta shili ombili. Shika itashi kumitha. Omuprofeti Jesaja okwa ti kutya pokati kelongo lyaKalunga nombili opu na ekwatathano lya kola. Okwa hunganeke ta ti: ‘Aamwoye aamati oyo ayehe aalongwa yOmuwa, aamwoye aamati otaa kala ye na ombili oyindji.’ (Jesaja 54:13) Omuprofeti oye tuu ngoka okwa mono ethimbo sho aantu yomiigwana ayihe taya mbombolokele kelongelokalunga lyashili lyaJehova Kalunga okwiilonga oondjila dhe. Oshizemo oshini? ‘Oyo notaa hambulula omagongamwele gawo omatemo nomagonga gawo iimwetho; nena itaa ganeke we oshikaha shokukondjithathana, nongaashi ihaa kala we okwiilonga uukwiita.’—Jesaja 2:2-4.
Metsokumwe nehunganeko ndyoka, Oonzapo dhaJehova odha kutha ombinga miilonga yokulonga muuyuni auhe mbyoka ya kwathela nale aantu omamiliyona ya sinde uutondwe mboka wu li osheetithi shiita yaantu.
Eshilipaleko lyombili yuuyuni
Kakele kokulonga aantu, Kalunga okwa dhiki po epangelo nenge “uukwaniilwa,” mboka tau vulu okushilipaleka ombili yuuyuni auhe. Oshindhindhilikwedhi, Ombimbeli otayi hokolola Omupangeli gwaKalunga a hogololwa, Jesus Kristus, e li “Omuwa-omunambili.” Otayi tu shilipaleke wo natango kutya “elelo lye olindjilindji, nombili kayi na mpo tayi hulile po.”—Jesaja 9:5, 6.
Eshilipaleko lini tu na kutya epangelo lyaKristus otali ke shi pondola okukutha po oludhi kehe lwiita? Omuprofeti Jesaja ota gwedha ko ta ti: “Uulaadhi wOmuwa, Kalunga koongundu dhaakwiita tau shi ningi.” (Jesaja 9:6) Kalunga oku na ehalo lyokukaleka po ombili ndjoka tayi kalelele nota vulu oku shi ninga. Jesus oku na shili einekelo meuvaneko ndika. Omolwashono a longa aalanduli ye ya galikane Uukwaniilwa waKalunga u ye nosho wo ehalo lyaKalunga li longwe kombanda yevi. (Mateus 6:9, 10, KB) Ngele hugunina eindilo ndika tali zi komutima lya yamukulwa, iita itayi ka yona po we ombanda yevi.
[Enyolo lyopevi]
a Opo u mone uuyelele tau ulike kutya otu li momasiku gahugunina, tala ontopolwa 11 yembo Ontseyo Ndjoka Tayi Fala kOmwenyo Gwaaluhe, lya nyanyangidhwa kOonzapo dhaJehova.
[Ethano pepandja 3]
Elongo lyOmbimbeli otali eta ombili yashili