ONGULUMAMBO MOINTANETA yiileshomwa yopaMbiimbeli
ONGULUMAMBO MOINTANETA
yiileshomwa yopaMbiimbeli
Oshindonga
  • OMBIIMBELI
  • IILESHOMWA
  • OKUGONGALA
  • w05 6/1 ep. 29-ep. 32 okat. 10
  • Omanenedhiladhilo okuza membo lyaSamuel gwotango

Oshitopolwa shika kashi na okavidio.

Opu na epuko lyasha, okavidio itaka yi komeho.

  • Omanenedhiladhilo okuza membo lyaSamuel gwotango
  • Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2005
  • Uupalanyolo uushona
  • Uuyelele wa faathana
  • SAMUEL OKWA LI A NINGI OMUTOKOLIHAPU A LANDULA ELI
  • (1 Samuel 1:1–7:17)
  • MBELA OMUKWANIILWA GWOTANGO GWAISRAELI OKWA LI E SHI PONDOLA NENGE OKWA LI INEE SHI PONDOLA?
  • (1 Samuel 8:1–15:35)
  • OMUMATI OMUSITA GWIIMUNA OKWA HOGOLOLWA A NINGE OMUKWANIILWA
  • Oshike ‘oshiwanawa shi vule oondjambo’?
  • Omukwaniilwa gwotango gwaIsraeli
    Embo lyandje lyokwiilonga Ombiimbeli
  • Okwa li i idhidhimike nonando okwa li ta yematekwa
    Natu Holeleni Eitaalo Lyawo
  • Saul—Omukwaniilwa Gwotango gwaIsrael
    Embo Lyandje lyOmahokololo gOmbimbeli
  • Okwa “kokele puJehova”
    Natu Holeleni Eitaalo Lyawo
Tala uuyele wa gwedhwa po
Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2005
w05 6/1 ep. 29-ep. 32 okat. 10

Oohapu dhaJehova odhi na omwenyo

Omanenedhiladhilo okuza membo lyaSamuel gwotango

OMUMVO ogwa li 1117 K.E.N. Opwa li pwa piti oomvula omathele gatatu lwaampono okuza sho Josua a mana okusinda iilongo yokuumbugantu waKaanana. Aawiliki yaIsraeli oya li ye ya komuprofeti gwaJehova nepulo endhindhilikwedhi tali indile sha. Omuprofeti okwa li a galikana shi na ko nasha noshinima shoka, Jehova nokwe ya pitika ya ninge ngaashi ya pula. Shika osha li ehulilo lyethimbo lyAatokolihapu nosha li etameko lyethimbo lyaakwaniilwa yopantu. Embombimbeli lyaSamuel gwotango otali hokolola iiningwanima yituntula ya ningwa pethimbo lyelunduluko lya simana mondjokonona yoshigwana shaIsraeli.

Embo lyaSamuel gwotango lya nyolwa kuSamuel, kuNatan nokuGad, otali popi kombinga yethimbo lyoomvula 102—okuza mo 1180 sigo omo 1078 K.E.N. (1 Ondjalulo 29:29) Olyo ehokololo lyaawiliki yane yaIsraeli. Yaali oya li aatokolihapu, yaali oya li aakwaniilwa; yaali oya li haya vulika kuJehova, yaali kaya li haya vulika kuye. Otamu popiwa wo aakiintu yaali ye shi okuholelwa nosho wo omukwiita gumwe ependa ihe okwa li wo omunambili. Iiholelwa ya tya ngaaka otayi longo aantu iiyilongomwa ya simana yi na ko nasha niikala nosho wo niilonga mbyoka yi shi okuholelwa naambyoka yi na okuyandwa. Ano oshikalimo shembo lyaSamuel gwotango oshi na oonkondo komadhiladhilo getu nosho wo kiilonga yetu.—Aahebeli 4:12.

SAMUEL OKWA LI A NINGI OMUTOKOLIHAPU A LANDULA ELI

(1 Samuel 1:1–7:17)

Olya li ethimbo lyOshituthi shOmatsali, na Hanna, ngoka a li a kala muRama, okwa li a nyanyukwa noonkondo.a Jehova okwa li a yamukula egalikano lye, nokwa li a mono okanona okamati. Opo a gwanithe euvaneko lye, Hanna okwa li a gandja okanona ke kokamati Samuel ka ka longe “kongulu yOmuwa.” Hoka, okamati oka li ka “longele OMUWA mewiliko lyomuyambi Eli.” (1 Samuel 1:24; 2:11) Sho Samuel a li natango omugundjuka, Jehova okwa li a popi naye shi na ko nasha nokupangulwa kwegumbo lyaEli. Sho Samuel a koko, oshigwana ashihe shaIsraeli osha li she mu taamba ko e li omuprofeti gwaJehova.

Konima yethimbo, Aafilisti oya li ya hingile Aaisraeli iita. Oya li ya kwata ko Oshikethahangano e taya dhipaga oyanamati yaEli yaali. Omukulupe Eli ngoka a “li a wilike Aaisraeli omimvo omilongo ne” sho e shi uvu, okwa si. (1 Samuel 4:18) Molwaashoka okukala noshikethahangano okwa li kwa nika oshiponga kAafilisti, ano oye shi shunitha kAaisraeli. Samuel okwa ningi omutokolihapu gwaIsraeli, nomoshilongo omwa li mu na ombili.

Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:

2:10—Omolwashike Hanna a li a galikana opo Jehova a ‘pe omukwaniilwa gwe oonkondo’ sho pwa li kaapu na omukwaniilwa gwopantu ta pangele Israeli? Kutya Aaisraeli oya li taya ka kala ye na omukwaniilwa gwopantu osha li sha hunganekwa mOmpango yaMoses. (Deuteronomium 17:14-18) Mehunganeko lye ndyoka a hunganeka sho a li e li pokusa, Jakob okwa ti: “Ondhimbo yuukwaniilwa [endhindhiliko lyoonkondo dhopaukwaniilwa] itayi zi mo muJuda.” (Genesis 49:10) Kakele kaashono, Jehova okwa li a popi kombinga yaSara—yinakulululwa yAaisraeli—a ti: ‘Moluvalo lwe otamu ka za aakwaniilwa.’ (Genesis 17:16) Osha yela ano kutya Hanna okwa li a galikana kombinga yomukwaniilwa gwomonakuyiwa.

3:3—Mbela Samuel okwa li a kothela shili mUuyapukilela? Aawe, hasho. Samuel okwa li Omulevi gwomezimo kaali shi lyaasaaseri lyAakehat. (1 Ondjalulo 6:33-38) Omolwaashoka ka li a pitikwa a ‘ye mo a tale iinima iiyapuki.’ (Numeri 4:17-20) Oshitopolwa awike shuuyapuki shoka Samuel a li e na uuthemba okulongitha osha li ehale lyetsali. Moka omo a li a lala. Osha yela kutya Eli okwa li wo ha lala pehala lyontumba mehale. Uutumbulilo “moka mwa li oshikethahangano oshiyapuki” osha yela kutya otau ulike kehala moka mwa li etsalihangano.

7:7-9, 17—Omolwashike Samuel a li a ningi omafikiloyambo puMispa nokwa tungu oshiyambelo muRama, molwaashoka omayambo oga li ge na okuningilwa owala aluhe pehala ndyoka lya hogololwa kuJehova? (Deuteronomium 12:4-7, 13, 14; Josua 22:19) Konima sho oshikethahangano oshiyapuki sha kuthwa mo metsalihangano puSilo, okukala po kwaJehova kakwa li we ku wetike moka. Onkee ano e li omukalelipo gwaKalunga, Samuel okwa li a ningi omafikiloyambo puMispa nokwa li wo a tungu oshiyambelo muRama. Iilonga mbyoka osha yela kutya oya li ya hokiwa kuJehova.

Iiyilongomwa kutse:

1:11, 12, 21-23; 2:19. Iikala yaHanna yokugalikana, eifupipiko lye, olupandu lwe okupandula uunambili waJehova nosho wo ohole ye yaaluhe e li meme omuvali oyi shi okuholelwa kaakiintu ayehe haya tila Kalunga.

1:8. Elkana ina tula po tuu oshiholelwa oshiwanawa shokunkondopaleka yalwe noohapu! (Job 16:5) Tango okwa li a pula Hanna ngoka a li a nika oluhodhi epulo itaali mu pe uusama, a ti: “Omolwashike wa nika uupongo?” Shoka osha li she mu ladhipike a popye nkene u uvite. Opo nduno Elkana okwe mu shilipaleke kutya oku mu hole, a ti: “Ngame pungoye ondi vule aamwoyemati omulongo.”

2:26; 3:5-8, 15, 19. Ngele tatu kala twa dhiginina iilonga yetu mbyoka twa pewa kuKalunga, mokukala tatu mono uuwanawa medheulo lyopambepo nomokukala tu na omikalo omiwanawa notu na esimaneko, otatu ka kala twa “hokiwa” kuKalunga nokaantu.

4:3, 4, 10. Nokuli oshinima nando osha li oshiyapuki noonkondo ngaashi oshikethahangano kasha li she eta egameno. Tse otu na ‘okuyanda iikalunga.’—1 Johannes 5:21.

MBELA OMUKWANIILWA GWOTANGO GWAISRAELI OKWA LI E SHI PONDOLA NENGE OKWA LI INEE SHI PONDOLA?

(1 Samuel 8:1–15:35)

Samuel okwa kala omudhiginini kuJehova onkalamwenyo ye ayihe, ihe oyanamati inaye enda moondjila dhaKalunga. Sho aawiliki yaIsraeli ya li ya pula ya pewe omukwaniilwa gwopantu, Jehova okwa li e ya pe epitikilo ya kale ye mu na. Samuel okwa li a landula ewiliko lyaJehova nokwa gwayeke Saul, Omubenjamin a shitika, a ninge omukwaniilwa. Saul okwa li a nkondopaleke ondondo ye yokukala e li omukwaniilwa mokusinda Aayammoni.

Omwanamati gwaSaul ependa Jonatan okwa li a hanagula po etanga lyAafilisti. Aafilisti oya yi ya ka kondjithe Aaisraeli netanga enenenene lyaakwiita. Saul okwa li a tila nomokwaavulika okwa ningi efikiloyambo kuye mwene. Jonatan okwa yi owala pamwe nomuhumbati gwomatati ge nokwa li a ponokele nuupenda etanga lilwe lyAafilisti. Ihe molwaashoka Saul okwa li a ningi euvaneko lyomeendelelo, osha nkundipaleke oonkondo dhesindano. Saul okwa li a “kondjitha” aatondi ye ayehe “koombinga adhihe.” (1 Samuel 14:47) Ihe sho a dhenge Aayamaleki, okwa li inaa vulika kuJehova sho a hupitha shoka sha li sha “yapulilwa okuhanagulwa po.” (Levitikus 27:28, 29) Onkee ano, Jehova ina kaleka we Saul omukwaniilwa.

Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:

9:9 (KB)—Uutumbulilo “ngoka ti ithanwa ngashingeyi omuhunganeki, okwa li hi ithanwa shito omumonikokule” otau ti shike? Oohapu ndhoka otashi vulika tadhi ulike kutya sho aahunganeki ya ningi ya simana pethimbo lyaSamuel nopethimbo lyaakwaniilwa muIsraeli, oshitya “omumoni” osha li sha pingenwa po koshitya “omuhunganeki.” Samuel okwa talika ko oye gwotango gwomezimo lyaahunganeki.—Iilonga 3:24.

14:24-32, 44, 45—Mbela Jonatan okwa kala inaa hokiwa we kuKalunga molwaashoka a taaguluka euvaneko lyaSaul sho a li omagadhi goonyushi? Oonkatu ndhoka osha yela kutya inadhi ningitha Jonatan a kale kee holike kuKalunga. Tango, Jonatan ka li e shi kombinga yeuvaneko lyahe. Kakele kaashono, euvaneko ndyoka lya ningwa mokwiinyengithwa kuulaadhi wiifundja nenge ketaloko lya puka lyoonkondo dhopakwaniilwa, olya li lye etele aantu omaupyakadhi. Mbela ongiini euvaneko lya tya ngaaka lya li tali vulu okukala lya hokiwa kuKalunga? Nonando Jonatan okwa li e na ehalo okutaamba ko iilanduliko yokuyona euvaneko ndyoka, okwa li a silwa ohenda opo kaa dhipagwe.

15:6—Omolwashike Saul a kala nombili yi ikalekelwa nAakeni? Aakeni oya li oyanamati yahemweno yaMoses. Oya li ya kwathele Aaisraeli sho ya zi kondundu yaSinai. (Numeri 10:29-32) Moshilongo shaKaanana, Aakeni oya li wo ya kala pamwe noyanamati yaJuda uule wethimbo. (Aatokolihapu 1:16) Nokuli nonando konima yethimbo oya li ya ka kala mokati kAayamaleki naantu yalwe yi ili noyi ili, Aakeni oya li ya kala nombili nAaisraeli. Opo nduno netompelo ewanawa, Saul ina hanagula po Aakeni.

Iiyilongomwa kutse:

9:21; 10:22, 27. Eifupipiko ndyoka Saul a li e na sho a ningi tango omukwaniilwa olya li lye mu gamene opo kaa katuke neendelelo sho “aadhudhu” yamwe inaaya taamba ko okuninga kwe omukwaniilwa. Iikala ya tya ngaaka kaya li tuu shili egameno tali gamene koonkatu dha nika uugoya!

12:20, 21. Inamu pitika nando iinima ‘kaayi shi yoshili,’ ngaashi okwiinekela aantu, okwiinekela etanga enankondo lyaakwiita yiigwana, nenge iikalunga, yi mu ethithe po okulongela Jehova.

12:24. Ekwatho lya simana okudhiginina etilosimaneko okutila Jehova noku mu longela nomitima dhetu adhihe olyo ‘okudhimbulukwa iinima iinene e yi ningile’ oshigwana she shonale nosho wo shongashingeyi.

13:10-14; 15:22-25, 30. Natu iyagekeni einenepeko—kutya nduno otali ulikwa okupitila miilonga yokwaavulika nenge omiikala yuuntsa.—Omayeletumbulo 11:2.

OMUMATI OMUSITA GWIIMUNA OKWA HOGOLOLWA A NINGE OMUKWANIILWA

(1 Samuel 16:1–31:13)

Samuel okwa gwayeke David gwomezimo lyaJuda a ninge omukwaniilwa gwomonakuyiwa. Konima yokathimbo kowala, David okwa dhipaga omutongolume Omufilisti Goliat noshiumbitho nemanya limwe alike. Pokati kaDavid naJonatan opwa li pwa holoka uukuume wopothingo. Saul okwa li a ningi David omuwiliki gwetangakwiita lye. Mokwiinyengithwa komasindano ogendji ngoka ga sindanwa kuDavid, aakiintu yomuIsraeli oya li yi imbi taya ti: “Saul okwa dhipaga eyuvi, ihe David omayuvi omulongo.” (1 Samuel 18:7) E niwe kondumbo onene, Saul okwa li a kongo David e mu dhipage. Konima yokuponokelwa kuSaul iikando itatu, David okwa yi ontuku nokwa ningi ontauki.

Pethimbo lyoomvula ndhoka a li ontauki, David okwa li a sile Saul ohenda iikando iyali mokwaahe mu dhipaga. Okwa li wo a tsakanene naAbigajil omwaanawa nolwahugunina okwa hokana naye. Sho Aafilisti ya li ye ya okukondjitha Israeli, Saul okwa li a pula ewiliko kuJehova. Ihe Jehova okwe mu thigi po. Samuel okwa si. Ta ningi ndisanalye, Saul okwa li a pula ekwatho komupopi noombepo dhoompwidhuli, noya li ye mu lombwele kutya ota ka dhipagwa kolugodhi okukondjitha Aafilisti. Pethimbo lyolugodhi ndoka, Saul okwa li a alulwa sha kwata miiti, noyanamati oya li ya dhipagwa. Ehokololo otali hulu tali hokolola okusa kwaSaul kee shi omudhiginini. David okwa li natango a holama.

Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:

16:14—Ombepo ombwinayi yini ya li ya hepeke Saul? Ombepo ombwinayi ndjoka ya li yi imbi Saul ombili yopamadhiladhilo oya li iikala iiwinayi yomadhiladhilo nomutima gwe—ehalo lye lyomeni olya li lye mu ladhipike a ninge shoka sha puka. Sho Jehova a kutha po ombepo ye ondjapuki, Saul okwa kanitha egameno lye nokwa li a pangelwa kombepo ye ombwinayi. Molwaashoka Kalunga okwa li a pitika ombepo ndjoka yi pingene po ombepo Ye ondjapuki, ombepo ndjoka ombwinayi oya li ya lukwa “ombepo ombwinayi ya tumwa kOMUWA.”

17:55-58—Mokutala muSamuel gwotango 16:17-23, omolwashike Saul a li a pula kutya David omwanamati gwalye? Saul ka li owala ta pula kutya he yaDavid oye lye. Osha yela kutya okwa li a hala okutseya kutya omulumentu guni a vala omumati ngoka opo owala a mana okulonga oshilonga oshikumithi shokudhipaga omutongolume.

Iiyilongomwa kutse:

16:6, 7. Pehala lyokukala hatu kumithwa komutalelo gwokombanda gwayalwe nenge oku ya pangula neendelelo, otu na okukambadhala oku ya tala ngaashi Jehova he ya tala ko.

17:47-50. Otatu vulu okukala aalaadhi nonando otwa taalelwa komapataneko nenge komahepeko taga zi kaatondi yetu ya fa Goliat molwaashoka “olugodhi nduka olwOmuwa.”—OB-1954.

18:1, 3; 20:41, 42. Ookuume kashili otaya vulu okwaadhika mokati kaamboka ye hole Jehova.

21:12, 13. Jehova okwa tegelela tu longithe iitalenti yetu yopamadhiladhilo nuunkulungu wetu okuungaunga noonkalo oondhigu monkalamwenyo. Okwe tu pa Oohapu dhe dha nwethwa mo ndhoka tadhi gandja oondunge, ontseyo nuunkulungu wokudhiladhila. (Omayeletumbulo 1:4) Otu na wo ekwatho lyaakuluntugongalo yopaKriste mboka ya langekwa po.

24:6; 26:11. David ina tula po tuu oshiholelwa oshiwanawa shesimaneko lyashili okusimaneka omugwayekwa gwaJehova!

25:23-33. Oondunge dhaAbigajil odhi shi okuholelwa.

28:8-19. Moonkambadhala dhadho dhokupukitha nenge okuhepeka aantu, oombepo dhuuwinayi otadhi vulu okwiifethitha oohandimwe yontumba mboka ya sa. Otu na okuyanda uumpulile woludhi kehe.—Deuteronomium 18:10-12.

30:23, 24. Etokolo ndyoka tali popiwa moka lya kankamena kuNumeri 31:27, otali ulike kutya Jehova okwa yalula mboka taya longo iilonga yokukwathela megongalo. Ano kutya nduno oshike tatu longo, natu shi ‘longe nomwenyo aguhe ongaamboka itaatu longele aantu, ihe Omuwa ye mwene.’—Aakolossa 3:23.

Oshike ‘oshiwanawa shi vule oondjambo’?

Oshili ya simana unene yini tayi tsuwa omuthindo kiimoniwa yaEli, Samuel, Saul naDavid? Oyo ndjika tayi ti: “Okuvulika kuye okuwanawa ku vule oondjambo dhoonzi dho opala. Okwaavulika kOMUWA oku thike pamwe nuumpulile, nuutangalali owo ondjo yi shi kuyelekwa nokulongela iimenka.”—1 Samuel 15:22, 23.

Katu na tuu uuthemba sho tu na ombinga miilonga yokuuvitha muuyuni auhe Uukwaniilwa nokuninga aantu aalongwa! Manga tatu yambele Jehova “omagano gomilungu opeha [lyoongombe],” otu na okuninga ngaashi tatu vulu okuvulika kewiliko ndyoka te tu pe okupitila mOohapu dhe dha nyolwa nosho wo okupitila moshitopolwa shehangano lye lyokombanda yevi.—Hosea 14:3, OB-1954; Aahebeli 13:15.

[Enyolo lyopevi]

a Opo u mone kutya omahala gi ili nogi ili ngoka ga tumbulwa membo lyaSamuel gwotango oga li peni, tala epandja 18-19 mokabroshure “See the Good Land,” ka nyanyangidhwa kOonzapo dhaJehova.

[Ethano pepandja 31]

Omukwaniilwa gwotango gwaIsraeli okwa lunduluka kokukala e li omupangeli i ifupipika e ta ningi omupangeli e na uuntsa neinenepeko

[Ethano pepandja 32]

Otatu vulu okukala tu na uushili washike ngele twa taalelwa komapataneko taga zi kaatondi mboka ya fa Goliat?

    Ndonga Publications (1987-2025)
    Za mo
    Inda mo
    • Oshindonga
    • Tumina yalwe
    • Hogolola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ngele to longitha ongulumambo yetu
    • Uuyelele wiinima yopaumwene
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Inda mo
    Tumina yalwe