ONGULUMAMBO MOINTANETA yiileshomwa yopaMbiimbeli
ONGULUMAMBO MOINTANETA
yiileshomwa yopaMbiimbeli
Oshindonga
  • OMBIIMBELI
  • IILESHOMWA
  • OKUGONGALA
  • w06 3/1 ep. 4-ep. 7 okat. 11
  • Omanenedhiladhilo okuza membo lyaEster

Oshitopolwa shika kashi na okavidio.

Opu na epuko lyasha, okavidio itaka yi komeho.

  • Omanenedhiladhilo okuza membo lyaEster
  • Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2006
  • Uupalanyolo uushona
  • Uuyelele wa faathana
  • OMUNYEKADHI OKWA LI E NA OKUKATUKA ONKATU
  • (Ester 1:1–5:14)
  • OONKALO DHAANTU ODHA LI DHA LUNDULUKA THILUTHILU
  • (Ester 6:1–10:3)
  • Jehova ota ka gandja ishewe ‘ekwatho nehupitho’
  • Okwa katuka pandunge, nuupenda nonokwaaihola mwene
    Natu Holeleni Eitaalo Lyawo
  • Okwa popile oshigwana shaKalunga
    Natu Holeleni Eitaalo Lyawo
  • Mordokai naEster
    Embo Lyandje lyOmahokololo gOmbimbeli
  • Ester ta hupitha oshigwana shawo
    Embo lyandje lyokwiilonga Ombiimbeli
Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2006
w06 3/1 ep. 4-ep. 7 okat. 11

Oohapu dhaJehova odhi na omwenyo

Omanenedhiladhilo okuza membo lyaEster

OPWA li pwa totwa ondungedhiladhilo yokudhipaga po Aajuda shekesheke. Mesiku ndyoka lya li lyu uthwa nale, Aajuda ayehe mboka ya li muukwaniilwa mboka wa li wa tameke okuza kuIndia sigo okuEtiopia, oya li taya ka hanagulwa po thiluthilu. Omutoti gwondungedhiladhilo ndjoka okwa li a dhiladhila kutya itayi vulu okuponya nando. Ihe opwa li pu na oshinima shimwe sha simanenena inee shi dhiladhila, osho kutya: Kalunga komegulu ota vulu okuhupitha oshigwana she oshihogololwa monkalo kehe ndjoka tayi tula oomwenyo dhasho moshiponga. Ehupitho ndyoka olya nyolwa membo lyOmbiimbeli lyaEster.

Embo lyaEster ndyoka lya nyolwa komulumentu omukokele Omujuda gwedhina Mordekai, otali hokolola ethimbo lyoomvula 18 lwaampono pethimbo lyepangelo lyomukwaniilwa gwaPersia, Ahasveros nenge Kserkses gwotango. Ehokololo ndika lituntula otali ulike nkene Jehova a hupitha oshigwana she moompangela oombwinayi dhaatondi yasho, nokuli nando aapiya ye oya li yi ihanena muukwaniilwa mboka uunene. Nena ontseyo ndjoka otayi nkondopaleke shili eitaalo lyoshigwana shaJehova, shoka tashi mu longele iilonga iiyapuki miilongo 235. Kakele kaashono, aantu mboka taya popiwa membo lyaEster otaye tu pe iiholelwa tu yi holele naambyoka tu na okuyanda. Odhoshili kutya “oohapu dhaKalunga odhi na omwenyo nodhi na oonkondo.”—Aahebeli 4:12.

OMUNYEKADHI OKWA LI E NA OKUKATUKA ONKATU

(Ester 1:1–5:14)

Momumvo omutitatu gwepangelo lye (493 K.E.N.), omukwaniilwa Ahasveros okwa li a ningi omatelekela. Omunyekadhi Vashti ngoka a li a tseyika nawa molwuuwanawa we, okwa li a geyitha omukwaniilwa noonkondo nokwa li a kuthwa ondondo ye yuunyekadhi. Omujuda Hadassa okwa li a hogololwa maakadhona ayehe aawanawa moshilongo e mu pingene po. Molwaashoka ntsezi ye Mordekai okwa li e mu lombwele kaa holole kutya ye Omujuda, okwa li a longitha edhina lye lyOshipersia, Ester.

Konima yethimbo, omulumentu e na uuntsa Haman okwa li a yelwa a tulwa pondondo e li elenga ekuluntu. Haman okwa li a geyithwa kokutinda kwaMordekai “okutsa oongolo noku mu inyongamena,” nokwa li a ningi po ondungedhiladhilo yokuhanagula po Aajuda ayehe ye li moshilongo shaPersia. (Ester 3:2) Haman okwa li i itaalitha Ahasveros a zimine pamwe naye nokwa li e shi pondola okuningitha omukwaniilwa a tote po euthompango opo edhipago ndika li ningwe. Mordekai okwa li a “zala ehahi, i igundu omutoko momutse.” (Ester 4:1) Onkee ano Ester okwa li e na okukatuka onkatu. Okwa li a hiya omukwaniilwa nelenga lye ekuluntu komatelekela kegumbo lye. Oya li ya holoka nenyanyu, na Ester okwa li e ya pula ye ye komatelekela galwe esiku lya landula ko. Haman okwa li a nyanyukwa. Ihe okwa li a geyithwa kokutinda kwaMordekai oku mu simaneka. Haman okwa li a ningi po ondungedhiladhilo okudhipaga Mordekai manga omatelekela gesiku lya landula ko inaaga ningwa.

Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:

1:3-5—Mbela omatelekela oga li ga kala uule womasiku 180? Oovelise ndhika inadhi shi popya kutya omatelekela oga li ga kala uule wethimbo li thike mpoka, ihe odha ti kutya omukwaniilwa okwa li u ulikile omalenga uuyamba neopalo lyuukwaniilwa we uule womasiku 180. Otashi vulika omukwaniilwa okwa li a longitha oshiningwanima shika shethimbo ele opo u ulukile omalenga ge esimano lyuukwaniilwa we opo e ga kumithe noku gi itaalitha kutya ota vulu okugwanitha oompangela dhe. Ngele osho, ovelise onti-3 nonti-5 otashi vulika tadhi popi omatelekela guule womasiku ga-7 ngoka ga ningilwe kehulilo lyokugongala hoka kwuule womasiku 180.

1:8—Mbela okomukalo guni ‘mokunwa kaamwa li nando ondjele yontumba’? Pompito ndjoka omukwaniilwa Ahasveros ka li a landula omukalo gwOshipersia moka aantu ya li ya ladhipikathana ya nwe iitenga yuuwindji wontumba pomatelekela ga tya ngaaka. Embo limwe otali ti: “Oya li taya vulu okunwa ngaashi ya hala, kutya nduno oshindji nenge oshishona.”

1:10-12—Omolwashike omunyekadhi Vashti a li a tindi okuya komukwaniilwa? Aalongwantu yamwe otaya ti kutya otashi vulika omunyekadhi okwa li a tindi okuvulika molwaashoka kakwa li a hala okwiishundula koshipala shaayenda yomukwaniilwa mboka ya li ya kolwa. Nenge otashi vulika omunyekadhi ngoka a li omuwaanawa moshipala a li iha vulika lela. Nonando Ombiimbeli inayi popya kutya omolwashike a li e shi ningile, aalumentu aanandunge yopethimbo ndyoka oya li taya ti kutya Vashti ka li a vulika komusamane gwe nonokutya oshiholelwa she oshiwinayi osha li tashi ka nwetha mo aakulukadhi ayehe yomiitopolwa ayihe yaPersia.

2:14-17—Mbela Ester okwa li a yi moluhondelo nomukwaniilwa? Aawe. Ehokololo otali ti kutya ethimbo lyongula aakiintu yalwe mboka ya li ye etelwa omukwaniilwa oya li ya galukile komuhandjo kohi yetonatelo lyomuthonwantu gwomukwaniilwa ngoka a li ‘omutonateli gwaakiintu yopooha.’ Aakiintu mboka ya li ya kala pomukwaniilwa pethimbo lyongulohi oya li ya ningi aakiintu ye yopooha. Ihe Ester ka li a falwa komuhandjo gwaakiintu gwopooha konima sho a li pomukwaniilwa. Sho Ester a li e etwa koshipala shaAhasveros, “omukwaniilwa okwe mu hokwa unene shi vule aakiintu ayehe, nokwa li e mu opalela shi vule aakadhona ayehe.” (Ester 2:17) Mbela ongiini a li a ‘hokiwa nokwoopalela’ Ahasveros? Okomukalo ogwo tuu ngoka a li a hokiwa kuyalwe. ‘Hegai okwa li a hokwa Ester, nokwa li e mu opalele.’ (Ester 2:8, 9) Hegai okwa li e mu hokwa owala shi ikolelela kwaashoka a li a mono, sha hala okutya, ondjelo ye nomaukwatya ge. Oshoshili kutya ‘Ester okwa li a ziminwa kukehe ngoka e mu itsu keho.’ (Ester 2:15) Omukwaniilwa naye okwa li a hokwa shoka a mono muEster nomolwaashono a li e mu hole.

3:2; 5:9—Omolwashike Mordekai a li a tindi okutsila Haman oongolo? Kasha li sha puka kAaisraeli okuzimina ondondo yopombanda yomuntu ngoka a simana mokwiinyongamena kuye. Ihe moshinima shaHaman, omwa li mwa kwatelwa oshindji. Haman okwa li Omuagag, tashi vulika Omuamaleki, na Jehova okwa li a ti kutya Aayamaleki oye na okudhipagwa. (Deuteronomium 25:19) Mordekai okwa li e wete kutya okutsila Haman oongolo okwa li oshinima tashi ulike okwaahe na uudhiginini kuJehova. Okwa li e shi tindi thiluthilu e ta ti kutya ye Omujuda.—Ester 3:3, 4.

Iiyilongomwa kutse:

2:10, 20; 4:12-16. Ester okwa li a zimine elombwelo nomayele ngoka ga li ga za komulongeli gwaJehova a pyokoka. Tse wo otatu ningi nawa ngele tatu ‘vulika kaawiliki yetu notu landule omalombwelo gawo.’—Aahebeli 13:17.

2:11; 4:5. Otu na ‘okulalakanena uuwanawa wooyakwetu wo, haamboka owala wetu yene.’—Aafilippi 2:4.

2:15. Ester okwa li omwiishonopeki nokwa li hi ipangele, molwaashoka ka li a pula iimona ya gwedhwa po nenge oonguwo oombwanawa dhi vulithe po pwaandhoka a li a pewa kuHegai. Okwa li a hokiwa komukwaniilwa molwaashoka a li e na ‘eopalo ndyoka lyomeni itaali hulu po lyombepo yi na ombili noya ngungumana.’—1 Petrus 3:4.

2:21-23. Ester naMordekai oya li oshiholelwa oshiwanana ‘shokuvulika kaapangeli.’—Aaroma 13:1.

3:4. Moonkalo dhimwe, oshi li pandunge okukala twa mwena shi na ko nasha nuukwashigwana wetu, ngaashi Ester. Ihe ngele tashi ya pokukatuka onkatu miinima ya simana, ngaashi uunamapangelo waJehova nosho wo uudhiginini wetu kuye, katu na okutila okutseyitha kutya tse Oonzapo dhaJehova.

4:3. Ngele twa taalelwa komamakelo, otu na okupula oonkondo nuunongo kuJehova megalikano.

4:6-8. Mordekai okwa li a kongo ekandulopo lyopaveta okukandula po uupyakadhi mboka wa li we etithwa kompangela yaHaman.—Aafilippi 1:7.

4:14. Einekelo lyaMordekai muJehova oli shi okuholelwa.

4:16. Sho Ester a li a taalelwa konkalo ndjoka ya li tayi vulu oku mu etela eso, okwa li i inekela thiluthilu muJehova nuudhiginini nonuulaadhi. Osha simana noonkondo opo tu ilonge okwiinekela muJehova, ihe hamutse yene.

5:6-8. Opo Ester a hokiwe kuAhasveros, okwa li e mu hiya komatelekela omatiyali. Okwa li a katuka noondunge, ngaashi natse tu na oku shi ninga.—Omayeletumbulo 14:15.

OONKALO DHAANTU ODHA LI DHA LUNDULUKA THILUTHILU

(Ester 6:1–10:3)

Miiningwanima mbyoka ya li ya landula ko, oonkalo dhaantu odha li dha lunduluka thiluthilu. Haman okwa li e endjelelekwa kohake ndjoka a li a dhikile Mordekai, naMordekai ngoka kwa li e na okukala oshihakanwa okwa li a ningi elenga ekuluntu. Ongiini shi na ko nasha nedhipago ndyoka lya li lya nuninwa Aajuda? Oshinima shika nasho osha li sha lunduluka thiluthilu.

Omudhiginini Ester okwa li e ya popile ishewe. Okwa li a tula omwenyo gwe moshiponga e ta holoka koshipala shomukwaniilwa neindilo opo a mone omukalo gumwe gwokuningulula ompangela yaHaman. Ahasveros okwa li a tseya shoka shi na okuningwa. Onkee ano sho esiku lyedhipago lya li lya thiki, mboka ya li ya dhipagwa hAajuda, ihe oomboka ya li ya hala oku ye etela oshiponga. Mordekai okwa li a toto po euthompango pu kale hapu dhanwa Oshituthi shaPurim momvula kehe okudhimbulukwa ehupitho ndyoka enene. Mordekai ngoka a li omutiyali a landula omukwaniilwa Ahasveros, okwa li a li “longele oshigwana shawo uuwanawa nokwa popile elago lyoluvalo lwawo.”—Ester 10:3.

Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:

7:4 (OB-1954)—Ongiini ehanagulo lyAajuda lya li tali ka ‘yuga po omukwaniilwa’? Sho Ester a li a popi nekotoko shi na ko nasha nokulanditha po Aajuda ongaapika, okwa li u ulikile omukwaniilwa kutya ehanagulo ndyoka otali ke mu kanithitha oshindji. Iitalendi yoshisiliveli 10 000 mbyoka Haman a li u uvaneke oya li yi na ongushu yi vulike kuuyamba mboka wa li tau ke ya meliko lyomukwaniilwa ando Haman okwa pangelele ompangela okulanditha po Aajuda ongaapika. Ando ompangela yaHaman oya gwanithilwe, ando omunyekadhi naye okwa si.

7:8—Omolwashike aapiya yomukwaniilwa oya li ya siikile oshipala shaHaman? Shika osha li tashi ulike esithohoni nenge oshiponga shoka sha li poku ka ningwa. Pambo limwe, “aantu yethimbo lyonale oya li ya siikile omitse dhaamboka ya li ye li poku ka dhipagwa.”

8:17 (KB)—Omomukalo guni ‘oyendji yomaantu ya li ya ningi Aajuda’? Oyendji yomAapersia osha yela kutya oya li ya ningi aauyimo mUujuda, taya dhiladhila kutya euthompango ndyoka tali ti kutya Aajuda otaya vulu okwiigamena olya li tali ulike kutya Kalunga okwa hokwa Aajuda. Ekotampango olyo tuu ndyoka otali longo shi na ko nasha negwanitho lyehunganeko ndyoka tali adhika membo lyaSakaria. Otali ti: “Aakwiilongo omulongo otaye ya kOmujuda gumwe notaa ti: ‘Otwa hala okukala pamwe nane, oshoka tse otu uvu kutya OMUWA oku li nane.’”—Sakaria 8:23.

9:10, 15, 16—Nokuli nonando euthompango olya li lya pe Aajuda epitikilo okuyuga ko omaliko gaatondi yawo, omolwashike ya li ya tindi oku shi ninga? Okutinda kwawo okwa li ku ulike pwaahe na omalimbililo kutya elalakano lyawo olya li okwiigamena, ihe hakwiilikolela uuyamba.

Iiyilongomwa kutse:

6:6-10. “Uuntsa tau tetekele ehanagulo, einenepeko otali tetekele epunduko.”—Omayeletumbulo 16:18.

7:3, 4. Mbela ohatu popi nuulaadhi kutya tse otu li Oonzapo dhaJehova, nokuli nonando oku shi ninga otaku vulu oku tu etela okuhepekwa?

8:3-6. Otatu vulu okupula aapangeli naapanguli ye tu gamene kaatondi yetu.

8:5. Ester okwa li a katuka onkatu nekoto sho inaa popya kutya omukwaniilwa oye a li e na oshinakugwanithwa shi na ko nasha neuthompango lya nuninwa okuhanagula po oshigwana she. Sha faathana, otwa pumbwa okukala twa kotoka ngele tatu gandja uunzapo kaakwanepangelo.

9:22. Katu na okudhimbwa oohepele ndhoka dhi li mokati ketu.—Aagalati 2:10.

Jehova ota ka gandja ishewe ‘ekwatho nehupitho’

Mordekai okwa li a popi kutya okuningwa kwaEster omunyekadhi okwa li elalakano lyaKalunga. Sho Aajuda ya li ye li moshiponga, oya li yi idhilike iikulya e taya pula ekwatho megalikano. Omunyekadhi okwa li a yi komukwaniilwa iikando yontumba ini ithanwa nokwa li a taambwa ko nawa oshikando kehe. Omukwaniilwa okwa li a londokwa koomposi uusiku owo tuu mboka konima sho omunyekadhi a li puye. Osha yela kutya embo lyaEster otali popi kombinga yankene Jehova a li e enditha iiningwanima omolwuuwanawa woshigwana she.

Ehokololo lituntula lyaEster otali tu ladhipike unene tuu tse mboka tu li ‘pethimbo lyehulilo.’ (Daniel 12:4, OB-1954) ‘Pomasiku omahugunina,’ sha hala okutya, omasiku omahugunina gethimbo lyehulilo, Gog yaMagog, ngoka oye Satana Ondiaboli, ota ka ponokela oshigwana shaJehova a kwata miiti. Elalakano lye otali ka kala okuhanagula po thiluthilu aalongeli yaJehova yashili. Ihe ngaashi sha ningilwe pethimbo lyaEster, Jehova ota ka gandja ‘ekwatho nehupitho’ kaalongeli ye.—Hesekiel 38:16-23; Ester 4:14.

[PictureCaption on page 6]

Ester naMordekai koshipala shaAhasveros

    Ndonga Publications (1987-2025)
    Za mo
    Inda mo
    • Oshindonga
    • Tumina yalwe
    • Hogolola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ngele to longitha ongulumambo yetu
    • Uuyelele wiinima yopaumwene
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Inda mo
    Tumina yalwe