Ohombo yeni nai kale ngaashi “ongodi ya pandwa neengodi nhatu”
“Ongodi ya pandwa neengodi nhatu itai tokoka diva.” — OMUUD. 4:12.
1. Olyelye a li a hombolifa ovanhu votete?
KONIMA eshi Jehova Kalunga a shita oimeno noinamwenyo, okwa li a shita omunhu wotete Adam. Konima yefimbo, Kalunga okwa li a kofifa Adam eemhofi didjuu, ndele ta kufa mo olupati limwe laAdam noku mu shitila omukwafi ta wapalele. Eshi Adam a li a mona Eva, okwa ti: “Eshi ekipa lomomakipa ange nonhumba [yomonhumba] yange.” (Gen. 1:27; 2:18, 21-23) Jehova okwa li a ulika kutya okwa hokwa omukainhu wotete, moku mu hombolifa naAdam ndele te va nangeke noupuna. — Gen. 1:28; 2:24.
2. Satana okwa li a etifa ngahelipi okuhaudafana pokati kaAdam naEva?
2 Mupya munene, konima yefimbo pokati kovalihomboli ovo va li va hombolifwa kuKalunga opa li pa holoka oupyakadi. Oupyakadi owa li wa holoka po ngahelipi mbela? Oshishitwa shopamhepo shimwe shikolokoshi, osho sha ka ninga Satana, okwa li sha heka Eva a lye komuti oo ovalihomboli ovo va li va dilikwa. Diva konima yaasho, Adam naye okwa li e limbwanga mumwe nomukulukadi waye mokuhadulika, nokungaho, ova li va tukululila oshibofa oufemba waKalunga wokupangela nosho yo ewiliko laye la yuka. (Gen. 3:1-7) Eshi Jehova a li a pula ovalihomboli ovo kutya ova ninga shike, osha li sha yela kutya ekwatafano laAdam naEva ola li la nyonauka. Adam okwa li a pa omukulukadi waye oushima, a ti: “Omwalikadi [oo] wa pa nge a kale puame, ye okwa pa nge komuti ndele ame nda lya.” — Gen. 3:11-13.
3. Ovajuda vamwe ova li ve na etaleko la puka lilipi?
3 Momukokomoko womafelemido okudja eshi Adam naEva va nyona, Satana okwa kala ta longifa eenghedi dekonda di lili noku lili opo a etife okuhaudafana pokati kovalihomboli. Pashihopaenenwa, omafimbo amwe oha longifa ovawiliki vomalongelokalunga va xwaxwameke omataleko ehe li pamishangwa e na sha nohombo. Ovawiliki vamwe Ovajuda ova li va hekula omifikamhango daKalunga, eshi va li va efa ovashamane va henge po ovakulukadi vavo omolwoinima yongaho, ngaashi okululika oikulya. Ndele Jesus okwa ti: “Ou ta henge po omukainhu waye oshinima shimwe shi he fi oluhaelo, ndele ta hombola umwe, oye ta haele.” — Mat. 19:9.
4. Eehombo oda taalelwa koupyakadi ulipi kunena?
4 Satana okwe lipyakidila natango okunyona po eehombo. Oha pondola okunyona po eehombo mokulongifa oinima ngaashi, eehombo domashenge, ovanhu ovo hava kala pamwe inava hombolafana nosho yo okuteya ohombo noupu. (Lesha Ovaheberi 13:4.) Tu li Ovakriste, oshike tu na okuninga opo tu henuke okunwefwa mo komataleko a puka e na sha nohombo oo e li apeshe? Natu ka konakoneni omaukwatya amwe oo haa kwafele ovalihomboli va kale ve na ohombo i na elao notai pondola.
Kalekeni Jehova mohombo yeni
5. Outumbulilo “ongodi ya pandwa neengodi nhatu” otau ti shike ngeenge owa yukifwa kohombo?
5 Ovalihomboli ova pumbwa okukala ve na ekwatafano liwa naJehova opo ohombo yavo i kale tai pondola. Eendjovo daye otadi ti: “Ongodi ya pandwa neengodi nhatu itai tokoka diva.” (Omuud. 4:12) Outumbulilo “ongodi ya pandwa neengodi nhatu” owopafaneko. Ngeenge efaneko olo ola yukifwa kohombo, epando leengodi mbali otali faneke omushamane nomukulukadi, ovo ve na okukala va pandelwa kongodi onhinhatu, Jehova Kalunga. Ngeenge ovalihomboli ova kala ve na ekwatafano naKalunga, otashi ke va pameka pamhepo opo va dule okuungaunga nomaupyakadi, naasho ohashi kwafele neenghono ovalihomboli va kale va hafa mohombo yavo.
6, 7. (a) Ovakriste ove na okuninga po shike opo va shilipaleke kutya Kalunga oku li mohombo yavo? (b) Omumwameme umwe okwa lenga omaukwatya omushamane waye elipi?
6 Ovalihomboli otava dulu okuninga po shike opo ohombo yavo i kale ngaashi ongodi ya pandwa neengodi nhatu? Omupsalme David okwa imba a ti: “Kalunga kange, okuwanifa ehalo loye, osho otashi nyakula nge, nomhango yoye oyo ya nyolelwa moule womwenyo wange.” (Eps. 40:9) Sha faafana, ohole yetu yokuhola Kalunga ohai tu linyengifa tu mu longele nomutima aushe. Onghee hano, ovalihomboli ove na okukala ve na ekwatafano lopofingo naJehova nokukala va hafa okulonga ehalo laye. Ovalihomboli ove na yo okukala hava pamekafana opo va kale ve hole Kalunga nohole ya xwama. — Omayel. 27:17.
7 Ngeenge omhango yaKalunga oya kala filufilu momitima detu, ohatu ka kala tu na omaukwatya ngaashi eitavelo, eteelelo nosho yo ohole, nomaukwatya a tya ngaho otaa ka kwafela ovalihomboli va kale ve na ekwatafano la kola. (1 Kor. 13:13) Omukriste umwe wedina Sandra, oo a kala a hombolwa oule womido 50 okwa ti: “Osho nda lenga neenghono momushamane wange osho omayele newiliko olo ha pe nge le likolelela kOmbibeli nosho yo ohole yaye yokuhola Jehova, oyo i dule kokule ohole oyo e hole nge nayo.” Ovashamane, mbela ovakulukadi veni otava dulu ngoo oku mu hokolola ngaho?
8. Ovalihomboli ova pumbwa okuninga shike opo va mone “ondjabi iwa” mohombo yavo?
8 Mu li ovalihomboli, mbela omwa pitifa ngoo komesho oinima yOuhamba monghalamwenyo yeni? Kakele kasho, mbela omwa tala ko ngoo shili ookaume keni kopahombo kutya ove li ovalongi pamwe nanye mokulongela Jehova? (Gen. 2:24) Ohamba inaendunge Salomo oya ti: “Vavali ve dule umwe, osheshi vo otava mono ondjabi iwa yoshilonga shavo shidjuu.” (Omuud. 4:9) Omushamane nomukulukadi ove na okulonga noudiinini opo va mone “ondjabi iwa” mokukala ve na ekwatafano lopahole notali kalelele, olo hali eta omanangeko noupuna aKalunga.
9. (a) Ovashamane ove na oinakuwanifwa ilipi? (b) PaVakolossi 3:19, omushamane oku na okuungaunga ngahelipi nomukulukadi waye?
9 Eenghendabala odo ovalihomboli hava ningi opo va kale tava dulika koiteelelwa yaKalunga, odo hadi ulike kutya Kalunga oku li mohombo yavo. Ovashamane ovo unene ve na oshinakuwanifwa shokufila oshisho omaukwaneumbo avo palutu nosho yo pamhepo. (1 Tim. 5:8) Ovashamane ova ladipikwa yo va kale hava yavelele eemhumbwe dopamaliudo dovakulukadi vavo. Ovakolossi 3:19 otava ti: “Ovalumenhu nye, holeni ovakainhu veni, nye inamu va ningila onyanya.” Omuhongwanhu umwe wOmbibeli okwa yelifa kutya outumbulilo “onyanya” owa kwatela mo “okuula ovakulukadi omalaka mai ile oku va denga, okuhe va ulikila ohole, okuhe va fila oshisho, okuhe va pa oipumbiwa, okuhe va amena nosho yo okuhe va kwafela.” Elihumbato la tya ngaho itali wapalele nandenande momaukwaneumbo opaKriste. Omushamane oo ha longifa oukwamutwe waye pahole ohe linyengifa omukulukadi waye a kale a hala okudulika koukwamutwe waye.
10. Ovakulukadi Ovakriste ove na okukala ve na oikala ilipi?
10 Ovakulukadi Ovakriste ovo va hala okukaleka Jehova meehombo davo ove na yo okudulika koiteelelwa yaYe. Omuyapostoli Paulus okwa ti: “Ovakainhu, dulikeni kovalumenhu veni ongaashi kOmwene. Osheshi omulumenhu oye omutwe womukainhu, ngaashi Kristus yo Oye omutwe weongalo.” (Ef. 5:22, 23) Satana okwa li a pukifa Eva, mokuxumifa komesho oipupulu kutya ngeenge ova kala va manguluka ko kuKalunga otashi ke va etela ehafo tali kalelele. Omhepo yemanguluko oi li meehombo dihapu kunena. Ndele ovakainhu ovatilikalunga ohava dulika nehalo liwa kovashamane vavo ovanahole. Ove shii kutya Jehova okwa li a tula po Eva a kale ‘ekwafo tali wapalele’ lomushamane waye, oshinima osho Kalunga e shi tala ko shi li oufembanghenda. (Gen. 2:18) Omukulukadi Omukriste oo a hala okulongela kumwe nelongekido olo oku li shili “oshikoroni” komushamane waye. — Omayel. 12:4.
11. Oshike sha kwafela omumwatate umwe a pondole mohombo yaye?
11 Oshinima shimwe vali osho hashi kwafele ovalihomboli va kaleke Kalunga meehombo davo osho okukala hava konakona Eendjovo daKalunga pamwe. Gerald, oo a kala a hombola oule womido 55 nokwa hafa, okwa ti: “Oshinima sha fimanenena osho hashi kwafele ohombo i pondole osho okulesha nokukonakona Ombibeli pamwe.” Okwa ti vali: “Okuninga oinima pamwe, unene tuu oyo yopamhepo, ohashi ehenifa pamwe ovalihomboli nohashi va ehenifa yo popepi naJehova.” Okukonakona Ombibeli pamwe ohaku kwafele oukwaneumbo u kale u shii nawa omafinamhango aJehova, ohaku va kwafele yo va kale ve na oupamhepo muwa nova twikile okuninga exumokomesho lopamhepo.
12, 13. (a) Omolwashike okwiilikana pamwe kwa fimanenena kovalihomboli? (b) Omalipyakidilo amwe vali opamhepo elipi haa pameke ohombo?
12 Ovalihomboli ovo ve udite elao ohava ilikana yo pamwe. Ngeenge omushamane ta ‘mbubula omutima’ waye, ta ilikana kombinga yoinima yokondadalunde oyo ya kuma eenghalo davo, otashi ka pameka ekwatafano lavo mohombo. (Eps. 62:9) Pashihopaenenwa, ohashi kala shipu kovalihomboli okupongolola po okuhaudafana ngeenge ova ilikana kOmunaenghono adishe e va pe ewiliko laye. (Mat. 6:14, 15) Opo va katuke metwokumwe neilikano lavo, osha yuka kovalihomboli pauhandimwe va kale va tokola toko okukwafelafana nosho yo okukala have ‘lididimikilafana nokudiminafana po omanyono.’ (Kol. 3:13) Dimbuluka kutya eilikano ohali ulike kutya omunhu okwe lineekela Kalunga. Ohamba David oya ti: “Omesho [aaveshe] otae ku dakamene.” (Eps. 145:15) Ngeenge otwa dakamene omesho etu kuKalunga, sha hala okutya, hatu ilikana, itatu ka kala tu na oisho ihapu, molwaashi otu shii kutya ‘ote tu file oshisho.’ — 1 Pet. 5:7.
13 Oshinima shimwe natango osho tashi dulu okukwafela ovalihomboli va kaleke Jehova mohombo yavo osho okukala hava i kokwoongala nosho yo okulonga pamwe moukalele. Pokwoongala, ovalihomboli ohave lihongo nghee tava dulu okukondjifa “omakonda” oo Satana ha longifa okutopola omaukwaneumbo. (Ef. 6:11) Ovalihomboli ovo hava longo pamwe moukalele pandjikilile ohave lihongo ‘okukala va pama noitava tengauka.’ — 1 Kor. 15:58.
Ngeenge mohombo mwa holoka omaupyakadi
14. Oinima ilipi hai dulu okweetifa omaupyakadi mohombo?
14 Oshoshili kutya omaetepo oo twa kundafana metetekelo kamape kwoove, ndele omolwashike ito a kundafana wa manguluka pamwe nakaume koye kopahombo? Taleni ngeenge omwa pumbwa okuninga omalunduluko moinima yonhumba mohombo yeni. Ndele nande ongaho, Ombibeli oya popya kutya nokuli naavo va kaleka Kalunga mohombo yavo, ‘otava ka kala ve na oudjuu wopalutu.’ (1 Kor. 7:28) Eehombo dovapiya vaKalunga ovadiinini otadi dulu okukala di na omaupyakadi mahapu omolwokuhawanenena, omolwenwefemo lii lounyuni ou woukolokoshi nomolwomakonda Ondiaboli. (2 Kor. 2:11) Ndele Jehova ohe tu kwafele tu ungaunge nomaupyakadi a tya ngaho. Onghee hano, ohatu dulu okuungaunga nao nomupondo. Pashihopaenenwa, omulumenhu omudiinini Job okwa li a kanifa oimuna yaye, a filwa ovapiya vaye nosho yo ovana vaye, ndele nande ongaho Ombibeli oya ti: “Puaishe oyo Job ina nyona sha ndele ina popya sha shokupa Kalunga oushima.” — Job 1:13-22.
15. Omaupyakadi otaa dulu okuningifa ovanhu va katuke ngahelipi, nongahelipi ovalihomboli tava dulu okuungaunga nomupondo neenghalo da tya ngaho?
15 Omukulukadi waJob okwa li e mu lombwela a ti: “Natango tuu to anyene mo mouyuki woye? Efa Kalunga u fye!” (Job 2:9) Omaupyakadi otaa dulu okuningifa omunhu a katuke eenghatu dihe li pandunge. Omulumenhu umwe omunaendunge okwa ti: “Ehepeko ohali laipike omunaendunge.” (Omuud. 7:7, OB-1954) Ngeenge kaume koye kopahombo ote ku ngwenyaukile omolwoudjuu ile “ehepeko,” kendabala okukala wa ngungumana. Ngeenge owe mu alulile omalaka mai oshi na oupu shi mu ningife mu popye oinima oyo tai ka naipaleka onghalo. (Lesha Epsalme 37:8.) Onghee hano, ino yandja elitulemo ‘keendjovo da puka’ odo tashi dulika di etifwe kenyemato ile ketekomukumo. — Job 6:3.
16. (a) Ongahelipi eendjovo daJesus odo di li muMateus 7:1-5 tadi dulu okutulwa moilonga mohombo? (b) Omolwashike ovalihomboli va pumbwa okukala ve na ondjele?
16 Ovalihomboli ove na okukala ve na etaleko li li paushili li na sha nookaume kavo kopahombo. Kaume umwe kopahombo otashi dulika a didilike omaunghundi onhumba mukaume kaye kopahombo, ndele ta diladila kutya: ‘Ohandi dulu oku mu lundulula.’ Oto dulu okukwafela kaume koye kopahombo a ninge omalunduluko mokweendela ko kwefimbo, to shi ningi pahole nonelidiiniko. Ndele ino dimbwa kutya Jesus okwa faafanifa omunhu oo ha kala ta konenene omapuko manini aumwe nomunhu oo ha mono “okambodi” meisho lomumwaxe, ndele ke wete “endangalati” olo li li meisho laye. Jesus okwe tu ladipika a ti: “[Efeni okutokola, NW ] opo mu ha tokolwe.” (Lesha Mateus 7:1-5.) Osho inashi hala okutya ovanhu ove na okulipwililikila omapuko a kwata moiti. Robert, oo a kala a hombola oule womido 40 lwaapo, okwa ti: “Okukala hamu kundafana mwa manguluka nota mu popi oshili nosho yo okukala mwa hala okutambula ko omapukululo taa kwafa otashi pula ovalihomboli va ninge omalunduluko monghalamwenyo yavo.” Onghee hano, kaleni mu na ondjele. Ponhele yokukala wa nyemata molwaashi kaume koye kopahombo ehe na omaukwatya onhumba, lihonga okukala wa lenga nokuhafela omaukwatya mawa oo kaume koye kopahombo e na nale. — Omuud. 9:9.
17, 18. Ngeenge twa wililwa po komaupyakadi, openi hatu dulu okukonga ekwafo?
17 Otapa dulu okuholoka omayeleko ngeenge eenghalo tadi lunduluka monghalamwenyo. Ovalihomboli otava dulu okushakeneka omashongo ngeenge ova mono ounona. Otashi dulika kaume kopahombo umwe ile okaana ka kwatwe komukifi wa kwata moiti. Otashi dulika ovadali va kulupa va kale va pumbwa okufilwa oshisho monghedi ye likalekelwa. Ounona ngeenge ova kulu otashi dulika va tembuke mo meumbo. Omalunduluko amwe otaa dulu okuholoka po omolwokuwanifa po oinakuwanifwa yopauteokratika. Omalunduluko aeshe oo otaa dulu okweetifa omaupyakadi nosho yo oisho mohombo.
18 Ngeenge ou udite wa wililwa po komaupyakadi oo e li mohombo yeni, oshike to dulu okuninga po? (Omayel. 24:10) Ino teka omukumo nandenande! Satana okwa halelela okumona umwe womovapiya vaKalunga a efa po elongelokalunga la koshoka. Ota ka kala nokuli a hafa ngeenge ovalihomboli ova efa po okulongela Jehova. Onghee hano, kendabaleni mu kaleke ohombo yeni ya fa ongodi ya pandwa neengodi nhatu. Ombibeli oi na omahokololo mahapu ovanhu ovo va li va kanyatela oudiinini wavo nonande opa li omayeleko a kwata moiti. Pashihopaenenwa, pomhito imwe David okwa li a mbubulila Jehova omutima waye, a ti: ‘Kalunga, file nge onghenda, osheshi ovanhu otava fininike nge.’ (Eps. 56:2) Mbela ope na efimbo limwe wa li u udite “ovanhu” tave ku fininike? Kutya nee oudjuu oo u udite otau etifwa kuumwe e lili ile okukaume koye kopahombo, dimbuluka kutya, David okwa li a mona eenghono dokulididimika, naave oto dulu okumona eenghono opo u lididimike. David okwa ti: “Ame nda konga Omwene, ndele Ye okwa nyamukula nge nokwa xupifa nge metilo alishe.” — Eps. 34:5.
Otamu ka mona omanangeko noupuna vali amwe
19. Omonghedi ilipi hatu dulu okufinda omaponokelo aSatana?
19 Pefimbo eli lexulilo, ovalihomboli ova pumbwa okukala hava ‘hekelekafana nokutungafana.’ (1 Tes. 5:11) Ino dimbwa kutya Satana okwa ti kutya oudiinini wetu kuJehova owe likolelela kokulihola mwene. Ota ka longifa keshe shimwe, mwa kwatelwa okweetifa okuhaudafana mohombo, opo a teye po oudiinini wetu kuKalunga. Opo tu kondjife omaponokelo aSatana nomupondo, otwa pumbwa okukala twe lineekela Jehova filufilu. (Omayel. 3:5, 6) Paulus okwa ti: “Aishe ohandi i dulu [omolwaau, NW], ta pameke nge.” — Fil. 4:13.
20. Omanangeko noupuna elipi haa etifwa kokukaleka Kalunga mohombo?
20 Okukaleka Kalunga mohombo ohaku eta omanangeko noupuna mahapu. Osho osho naanaa sha ningilwa Joel nosho yo omukulukadi waye womido 51. Joel okwa ti: “Ohandi pandula alushe Jehova omolwomukulukadi oo a pa nge nosho yo eshi tu na ekwatafano liwa. Omukulukadi wange okwa kala kaume kange ta wapalele.” Oshike sha li she va kwafela va kaleke ohombo yavo ya kola? Joel okwa ti: “Otwa kala alushe hatu kendabala okuulikilafana olune, ohole nosho yo okulididimikilafana.” Kape na umwe womufye ta dulu okuninga ngaho monghedi ya wanenena monghalelo ei yoinima. Ndele nande ongaho, natu kendabaleni noudiinini tu tule moilonga omafinamhango Ombibeli nokukaleka Jehova meehombo detu. Ngeenge otwa ningi ngaho, eehombo detu otadi ka kala da fa ‘ongodi ya pandwa neengodi nhatu oyo ihai tokoka diva.’ — Omuud. 4:12.
Oto dimbuluka?
• Okukaleka Jehova mohombo osha hala okutya ngahelipi?
• Ovalihomboli ove na okuninga po shike ngeenge pa holoka omaupyakadi mohombo yavo?
• Oshike hashi ulike kutya Kalunga oku li mohombo?
[Omafano pepandja 23]
Okwiilikana pamwe ohaku kwafele ovalihomboli va dule okuungaunga nomaupyakadi