“Aayuuki otaa ka adhima ngetango”
“Nena aayuuki otaa ka adhima ngetango [muukwaniilwa waHe, KB].”—MAT. 13:43.
1. Jesus okwa li a longitha omathaneko okuyelitha iinima yini ya yoolokathana yi na ko nasha nUukwaniilwa?
JESUS KRISTUS okwa li a longitha omathaneko nenge omayele ogendji opo a yelithe iinima ya yoolokathana yi na ko nasha nUukwaniilwa. Okwa li a “lombwele aantu ta popi momayele, ye ine ya lombwela sha itaa popi momayele.” (Mat. 13:34) Sho Jesus a popi momathaneko kombinga yokukuna ombuto yoshili yUukwaniilwa, okwa li a tsu omuthindo onkandangala ndjoka onkalo yomutima gwomuntu hayi dhana opo a taambe ko etumwalaka nosho wo onkandangala ndjoka Jehova ha dhana mokuningitha omuntu a hume komeho pambepo. (Mark. 4:3-9, 26-29) Jesus okwa li wo a gandja ethaneko lyehumokomeho lya dhenga mbanda lyiinima yUukwaniilwa nonando ehumokomeho ndyoka ihali kala li wetike aluhe petameko. (Mat. 13:31-33) Okwa li wo a tsu omuthindo kutya haayehe mboka haya taamba ko etumwalaka lyUukwaniilwa ya gwana okukala ye li aapangelwa yUukwaniilwa mboka.—Mat. 13:47-50.a
2. Methaneko lyaJesus lyiilya nomau, ombuto ombwanawa otayi thaneke lye?
2 Onkee ano, methaneko lyaJesus limwe okwa li u ukitha eitulomo kokugongelwa kwaamboka taya ka pangela pamwe naJesus mUukwaniilwa we. Shika olundji ohashi ithanwa eyele lyiilya nomau nolya nyolwa muMateus ontopolwa 13. Omanga methaneko limwe Jesus te tu lombwele kutya ombuto ndjoka ya kunwa oyo “oohapu dhuukwaniilwa,” methaneko ndika ote tu lombwele kutya ombuto ndjoka ombwanawa otayi thaneke oshinima shimwe shi ili, sha hala okutya, ‘aana yuukwaniilwa.’ (Mat. 13:19, 38, KB) Mbaka kaye shi aapangelwa yUukwaniilwa, ihe pehala lyaashono, “aana” nenge aathigululi yUukwaniilwa.—Rom. 8:14-17; Lesha Aagalati 4:6, 7.
Ethaneko lyiilya nomau
3. Yelitha uupyakadhi mboka wa taalela omulumentu gwomethaneko nonkene a tokola okuungaunga nawo.
3 Ethaneko ndika otali ti: “[Uukwaniilwa wegulu owa] fa omuntu a kunu ombuto ombwanawa mepya lye. Ihe manga aantu ya kotha, omutondi okwe ya nokwa kunu omau mokati kiilya e ta yi. Ano omimeno sho dha koko nodha vala, omau oga holoka wo. Nena aamati ye oye ya kuye noye mu pula ya ti: ‘Omuwa, ino kuna mo nani oombuto oombwanawa mepya lyoye? Omau oga zi peni ano?’ Oye okwa ti kuyo: ‘Omutondi e shi ningi.’ Aamati noya ti kuye: ‘Owa hala, tu ye, tu ke ga vudhe mo?’ Oye okwa yamukula a ti: ‘Aawe, opo mwaa vudhile omau mumwe niilya. Etheni, ga koke mumwe niilya sigo [ethimbo] lyeteyo. [Pethimbo] lyeteyo otandi lombwele aateyi: Gongeleni tango omau, ne mu mange iihampi, opo ga fikwe po. Ihe iilya yi punguleni miigandhi yandje.’ ”—Mat. 13:24-30, yelekanitha NW.
4. (a) Omulumentu gwomethaneko olye? (b) Uunake nongiini Jesus a li a tameke okukuna ombuto ndjika?
4 Omulumentu ngoka a kunu ombuto ombwanawa mepya lye olye? Jesus okwa li a gandja eyamukulo konima sho a yelithile aalongwa ye a ti: “Ngoka a kunu ombuto ombwanawa, oye Omuna gwOmuntu.” (Mat. 13:37) Jesus ngoka e li “Omuna gwOmuntu,” oye a li a longekidha epya opo li vule okukunwa pethimbo lyuukalele we woomvula ndatu netata kombanda yevi. (Mat. 8:20; 25:31; 26:64) Opo nduno okuza pOpentekoste 33 E.N., okwa tameke okukuna ombuto ombwanawa, sha hala okutya, ‘aana yUukwaniilwa.’ Osha yela kutya okukuna huka okwa ningwa sho Jesus ngoka e li omukalelipo gwaJehova, a tameke okutilila aalongwa ye ombepo ondjapuki, nokungeyi okwe ya gwayeke ya ninge oyana yaKalunga.b (Iil. 2:33) Ombuto ombwanawa oya koko e ta yi ningi iilya. Onkee ano, ombuto ombwanawa oya li ya kunwa nelalakano lyokugongela ayehe mboka hugunina taya ka ninga aathigululi naapangeli pamwe naJesus mUukwaniilwa we.
5. Methaneko ndika omutondi olye, nomau ogo oolye?
5 Omutondi olye, nomau ogo oolye? Jesus ote tu lombwele kutya omutondi ngoka “oye omuhindadhi.” Omau otaga popiwa ge li “aana yaMwiinayi.” (Mat. 13:25, 38, 39) Eu olyo oshimeno shi na uuzigo shoka hashi kala tashi monika sha fa iilya thiluthilu ngele inaashi vala. Kashi li tuu ethaneko lye eleka kAakriste mboka hayi iti aana yUukwaniilwa ihe itayi imike iiyimati yolela! Aakriste mbaka aaniihelele mboka hayi iti yo aalanduli yaKristus oye li shili oshitopolwa ‘shombuto’ yaSatana Ondiaboli.—Gen. 3:15.
6. Omau oga li ga tameke okukoka uunake, nongiini aantu ya li ya “kotha” pethimbo ndyoka?
6 Aakriste mbaka ya fa omau oya li ya holoka uunake? Jesus okwa ti kutya oya holoka “manga aantu ya kotha.” (Mat. 13:25) Shika osha li sha ningwa uunake? Otatu adha eyamukulo moohapu dhomuyapostoli Paulus ndhoka a li a nyolele aakuluntugongalo yokuEfeso a ti: ‘Ondi shi shi kutya, ngele nda zi po, omambungu haga lyana otaga ka gwayela mokati keni, gaa na nando ohenda noonzi. Nokuli ethimbo otali ke ya, uuna aalumentu yamwe yomokati keni taa ka kala nokupopya iifundja, yi ihilile aalongwa.’ (Iil. 20:29, 30) Okwa li a kumagidha aakuluntugongalo mboka ya kale ya tonata pambepo. Konima yeso lyaayapostoli mboka ya li ya “keelele” eshunomonima, Aakriste oyendji oya li ya kotha pambepo. (Lesha 2 Aatessalonika 2:3, 6-8.) Uushunimonima uunene owa li wa tameke pethimbo ndyoka.
7. Mbela iilya yimwe oya li ya lunduluka e tayi ningi omau? Shi yelitha.
7 Jesus ka li a ti kutya iilya otayi ka ninga omau, ihe okwa ti kutya omau oga li ga kunwa mokati kiilya. Onkee ano, ethaneko ndika itali thaneke Aakriste yolela mboka ye etha po oshili. Pehala lyaashono, otali ulike koonkambadhala ndhoka Satana ha ningile owina opo a nyateke egongalo lyopaKriste mokweeta mo aantu aawinayi. Uushunimonima mbuka owa li wi iwetikile lelalela pethimbo sho omuyapostoli gwahugunina Johannes a kulupa.—2 Pet. 2:1-3; 1 Joh. 2:18.
‘Etheni ga koke mumwe sigo ethimbo lyeteyo’
8, 9. (a) Omolwashike elombwelo lyaMwene gwiilya ndyoka a li a lombwele aamati ye lya li li uvitiwe ko kaapulakeni yaJesus? (b) Pakugwanithwa kwethaneko ndyoka, ongiini iilya nomau tayi kokele mumwe?
8 Aamati oye mu lombwele uupyakadhi noye mu pula ya ti: ‘Owa hala tu ye tu ka vudhe mo omau?’ (Mat. 13:27, 28) Eyamukulo lye otashi vulika tali kumitha. Okwe ya lombwele ye ethe iilya yi koke mumwe nomau sigo ethimbo lyeteyo. Elombwelo ndyoka olya li tali ka kala li uvitiwe ko kaalongwa yaJesus. Oya li taya ka mona nkene shi li oshidhigu okudhimbulula iilya mokati komau. Aalongwa mboka ya li ye na ontseyo yuunamapya oya li ye shi kutya omidhi dheu olundji ohadhi idhingile mwaandhoka dhiilya.c Onkee ano itashi kumitha sho Mwene gwiilya e ya lombwele ya tegelele.
9 Momukalo gwa faathana, momukokomoko gwomathelemimvo, iimpaga ya yoolokathana yUukwakriste oya li yi imike omau ogendji. Tango, osha li sha ningwa mokati kongeleka yaKatoolika noyOrtodoksi nokonima omokati koongundu dhAaprotestande odhindji ndhoka dha li dha holoka po. Pethimbo opo tuu mpoka, oombuto oonshona dhiilya yolela odha li dha kunwa mepya lyuuyuni. Omunegumbo methaneko okwa li a tegelele neidhidhimiko pethimbo ele lyokukoka kwiilya sigo ethimbo efupi lyeteyo lya thiki.
Ethimbo lyeteyo ndyoka lya kala lya tegelelwa nale
10, 11. (a) Eteyo olya li lya tameke uunake? (b) Iilya yopathaneko otayi etwa ngiini miigandhi yaJehova?
10 Jesus ote tu lombwele ta ti: “Eteyo olyo ehulilo lyuuyuni. Aateyi oyo aayengeli.” (Matt. 13:39) Pomasiku gahugunina gonkalelo yiinima ndjika ya kolokosha, okuyoololwa otaku ningwa, sha hala okutya, aana yUukwaniilwa otaya gongelwa nokuyoololwa mo mokati kaamboka ya fa omau. Omuyapostoli Petrus okwa popi shi na ko nasha naashika a ti: “Ethimbo lyepangulo lyaKalunga olya thikana, naantu yaKalunga oyo taa pangulwa tango. Ngele epangulo otali tameke natse, ehulilo lyalyo otali ka kala lya tya ngiini kumboka inaa itaala elaka etoye lya za kuKalunga?”—1 Pet. 4:17.
11 Konima yokathimbo sho omasiku gahugunina nenge “ehulilo lyuuyuni” lya tameke, epangulo lyaamboka hayi iti oyo Aakriste yolela olya tameke, kashi na nduno mbudhi kutya oya li ‘aana yuukwaniilwa’ nenge “aana yaMwiinayi.” “Tango” Babiloni Oshinene osha li sha teka po nokonima yaashoka aana yuukwaniilwa oya li ya gongelwa petameko lyeteyo. (Mat. 13:30) Ihe mbela ongiini iilya yopathaneko tayi etwa ngashingeyi miigandhi yaJehova? Mbaka ya li ya teywa oya li ye etwa megongalo lyopaKriste, moka ya hokiwa kuKalunga noye na egameno lye, nenge ya pewa ondjambi yawo yomegulu.
12. Eteyo otali tsikile okuningwa uule wethimbo li thike peni?
12 Epangulo otali kwata ethimbo li thike peni? Jesus okwa popi kombinga ‘yethimbo’ lyeteyo, onkee ano, otali tsikile okuningwa uule wethimbo. (Eh. 14:15, 16) Epangulo lyiilyo yongundu yaagwayekwa otali tsikile okuningwa momukokomoko gwethimbo lyehulilo. Otali ningwa sigo ayehe ya dhengwa oshihako.—Eh. 7:1-4.
13. Omomukalo guni omau taga pundukitha aantu, nongiini haga yono ompango?
13 Oolye taya ka gongololwa mo nenge taya ka kuthwa mo mUukwaniilwa, nongiini haya pundukitha aantu nokuyona ompango? (Mat. 13:41, NW) Aasita yUukwakriste mboka ya fa omau oya pukitha aantu omamiliyona muule womathelemimvo. Oya pukitha aantu okupitila moku ya longa iinima mbyoka itaayi simanekitha Kalunga, ‘iinima mbyoka tayi ya pundukitha,’ ngaashi elongo kutya aantu ohaya geelwa mokukala taya pi sigo aluhe momulilo gwoheli nosho wo shi na ko nasha nelongo lyUukwatatu. Aasita yomalongelokalunga oyendji oya tulila po aakwanegongalo yawo oshiholelwa oshiwinayi sho haya hondele nuuyuni mbuka nosho wo nomikalo dhawo dhokwaahe na uuyogoki dhisitha ohoni. (Jak. 4:4) Natango, Uukwakriste kawu na ko nasha nokwaahe na uuyogoki kwiilyo yawo. (Lesha Judas 4.) Kakele kiinima ayihe mbyoka, otaya tsikile okwiiyulika ya fa ye na etilokalunga. Aana yUukwaniilwa inaya nyanyukwa tuu okukala ya yoololwa mo momanwethomo nomalongo ga yonuka ga fa omau ngoka taga pundukitha aantu!
14. Ongiini mboka ya fa omau taya lilagana nokwiikokota komayego?
14 Ongiini aantu mboka ya fa omau taya lilagana nokwiikokota komayego? (Mat. 13:42) “Aana yaMwiinayi” otaye ehamekwa momukalo ngono kutya “aana yUukwaniilwa” oya yaneka pomutenya onkalo ombwinayi yopambepo yaamboka ya fa omau ge na uuzigo. Ohaya nyenyeta wo shi na ko nasha neyambidhidho ndyoka haya mono kiilyo yongeleka nosho wo kutya ihaya vulu we okupangela aakwanegongalo yawo.—Lesha Jesaja 65:13, 14.
15. Omeityo lini mboka ya fa omau taya fikwa po momulilo?
15 Omomukalo guni omau taga gongelwa nokufikwa po momulilo? (Mat. 13:40) Shoka otashi ulike kwaashoka tashi ka ningilwa omau lwahugunina. Mokuumbilwa kwawo pathaneko meziko lya hanya otashi ulike kokuhanagulwa po kwawo sigo aluhe. (Eh. 20:14; 21:8) Aakriste ya fa omau mboka ye li aakengeleli otaya ka hanagulwa po pethimbo ‘lyuudhigu uunene.’—Mat. 24:21.
Otaya “ka adhima ngetango”
16, 17. Maleaki okwa li a hunganeke shike shi na ko nasha notempeli yaKalunga, nongiini shika sha li sha tameke okugwanithwa?
16 Uunake mboka ya fa iilya taya “adhima ngetango”? (Mat. 13:43) Maleaki okwa li a hunganeke kombinga yokwoopaleka otempeli yaKalunga a ti: ‘OMUWA Omunankondoawike ota yamukula: “Omuwa ngoka tamu mu kongo, ote ke ya ohaluka kotempeli ye. Omutumwa ngoka mwa yuulukwa, ote ke ya nota popi ehangano lyandje.” Ihe olye ta vulu okwiidhidhimikila esiku ndyoka te ya? Olye ta vulu okukala ko, uuna ta holoka? Ota ka kala a fa othewa yekoha, a fa omulilo tagu hemuna uutale. Ote ke ya okupangula a fa omuhemuni ta yelitha oshisiliveli noshingoli. Osho omutumwa gwOmuwa ta ka yogola aayambi, opo ye etele OMUWA omayambo gu uka.’—Mal. 3:1-3.
17 Kunena, oshe tu yelela kutya ehunganeko ndika olya li lya tameke okugwanithwa mo 1918 sho Jehova pamwe ‘nomutumwa gwehangano,’ Jesus Kristus, a konakona otempeli yopambepo. Maleaki ote tu lombwele shoka sha ningwa sho otempeli ya pu okwoopalekwa ta ti: “Aantu yandje otaa ka koneka ishewe eyooloko pokati komuyuuki nomukolokoshi, pokati komuntu ngoka ta longele ndje naangoka itee shi ningi.” (Mal. 3:18) Eindjipalo lyiilonga yAakriste yashili mboka ya li ya nkondopalekwa otali ulike kutya eteyo olya tameka pethimbo ndyoka.
18. Daniel okwa li a hunganeke shike shoka tashi ka ningwa momasiku getu?
18 Omupolofeti Daniel okwa li a popi kombinga yomasiku getu sho a hunganeke a ti: “Aanandunge otaa ka adhima ya fa uuyelele wokegulu. Naamboka ya nongeka aantu oyendji okuninga shoka shu uka, otaa ka adhima ya fa oonyothi aluhe sigo aluhe.” (Dan. 12:3) Oolye mboka taya ka adhima ya fa oonyothi? Aakriste aagwayekwa mboka ye li iilya yolela mbyoka Jesus a li a popi methaneko lye lyiilya nomau. ‘Okugongelwa’ kwAakriste mboka ya fa omau okwi iwetikile nawa kongundu onene ya fa oonzi ndjoka tayi tsikile okwiindjipala. Ngele ya tameke okweendathana noshihupe shaIsraeli yopambepo, aapangelwa mbaka yUukwaniilwa uuyelele wawo ohawu minikile muuyuni mbuka womilema.—Sak. 8:23; Mat. 5:14-16; Fil. 2:15.
19, 20. “Aana yuukwaniilwa” oya tegelela shike nondjuulukwe, noshike tatu ka kundathana moshitopolwa tashi landula?
19 Kunena “aana yUukwaniilwa” oya tegelela nondjuulukwe ondjambi yawo onkumithi megulu. (Rom. 8:18, 19; 1 Kor. 15:53; Fil. 1:21-24) Sigo opethimbo ndyoka, oye na okukala aadhiginini, okutsikila okwaadhima nokukala ya yooloka ko ‘kaana yaMwiinayi.’ (Mat. 13:38; Eh. 2:10) Atuhe katu na tuu okukala twa nyanyukwa molwaashoka otu na uuthembahenda wokumona iizemo ‘yokugongelwa’ huka kwomau kwopathaneko pethimbo lyetu!
20 Ekwatathano lini li li pokati kaana yUukwaniilwa mbaka nongundu onene ndjoka tayi tsikile nokwiindjipala yaamboka ye na etegameno lyokukala nomwenyo sigo aluhe kombanda yevi ye li aapangelwa yUukwaniilwa? Oshitopolwa tashi landula otashi ka yamukula epulo ndika.
[Omanyolo gopevi]
a Omolwoonkundathana dha gwedhwa po shi na ko nasha nomathaneko ngaka, tala Oshungonangelo ye 1 Juli 2008, epandja 20-29.
b Meyele ndika, okukuna itaku thaneke iilonga yokuuvitha noyokuninga aantu aalongwa, mbyoka tayi ka eta mo aantu aape mboka taya ka ningwa Aakriste aagwayekwa. Jesus okwa popi kombinga yombuto ombwanawa ndjoka ya kunwa mepya a ti: “Oyo aana yuukwaniilwa [ina tya kutya “otaya ka ninga aana yuukwaniilwa”].” Okukuna otaku ulike kokugwayekwa kwaana yUukwaniilwa mbaka mepya lyuuyuni.
c Molwaashoka omidhi dhomau ohadhi idhingile mumwe nomidhi dhiilya, ngele owe dhi vudha mo manga eteyo inaali thika otashi ka dhipaga iilya.—Tala o-Insight on the Scriptures, Embo lyo-1 pepandja 1178.
Oto dhimbulukwa?
Methaneko lyaJesus lyiilya nomau, iinima yomethaneko mbyoka tayi landula mpaka oya hala okutya shike?
• Ombuto ombwanawa
• Omulumentu ngoka a li a kunu ombuto
• Okukunwa kwombuto
• Omutondi
• Omau
• Ethimbo lyeteyo
• Iigandhi
• Elilalagano neikokoto lyokomayego
• Eziko lya hanya
[Omathano pepandja 25]
Ombuto ombwanawa oya li ya tamekwa okukunwa pOpentekoste 33 E.N.
[Ethano pepandja 28]
Iilya yopathaneko ngashingeyi otayi etwa miigandhi yaJehova
[Edhina lyomuthaneki]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.