Nkene ekulilo hali tu hupitha
“Oongoka i itaala Omwana, oku na omwenyo gwaaluhe, ihe ngoka itaa vulika kOmwana, ita ka mona ko omwenyo, ihe ondjahi yaKalunga otayi kala kombanda ye.”—JOH. 3:36.
1, 2. Omolwetompelo limwe lini o-Zion’s Watch Tower ya li ya nyanyangidhwa petameko?
“OMWIILONGI gwOmbiimbeli ngoka he yi konakona nuukeka ota ka mona kutya eso lyaKristus olya simana noonkondo,” oshifo shika oshitine shaKotoba 1879 osho sha ti ngaaka. Oshitopolwa shika osha hulitha nomadhiladhilo ngaka ga mana mo taga ti: “Natu kotokeleni kehe shimwe shoka tashi dhini eso lyaKristus li li eyambo niikulila molwoondjo dhetu.”—Lesha 1 Johannes 2:1, 2.
2 Limwe lyomomatompelo molwaashoka o-Zion’s Watch Tower ya li ya nyanyangidhwa muJuli 1879 olya li okupopila omalongo gOmbiimbeli ge na ko nasha nekulilo. Shoka sha nyolwa mo osha li sha gandja “iikulya pethimbo,” molwaashoka okuza mo 1879 sigo 1899 lwaampono omwaalu tagu indjipala gwaamboka hayi iti Aakriste ogwa tameke okulimbililwa kutya ongiini eso lyaJesus tali vulu okukala iikulila omolwoondjo dhetu. (Mat. 24:45) Pethimbo ndyoka oyendji oya tameke okwiitaala melongo lyoevolusi, edhiladhilo ndyoka tali kondjithathana nuushili kutya omuntu okwa kanitha onkalo yokukala a gwanenena. Mboka yi itaala melongo lyoevolusi ohaya longo aantu kutya omuntu ota hwepopala paunshitwe noina pumbwa ekulilo. Onkee ano, omayele gomuyapostoli Paulus ngoka a li a pe Timoteus oge eleka unene ngoka taga ti: “Pungula nawa shoka we shi pewa. Yanda [omapopyagano] ga nyata nomaludhiko guunongo wuugoya, ngaashi aantu yamwe haye u tala owo oondunge. Oshoka yamwe mboka ya ti kutya oye na uunongo wa tya ngaaka, oyi iteka eitaalo.”—1 Tim. 6:20, 21.
3. Omapulo geni tatu ka konakona ngashingeyi?
3 Dhoshili, owa tokola toko opo waaha ‘iteke eitaalo.’ Opo wu kaleke eitaalo lyoye lya kola, otashi ka kala oshiwanawa wu konakone omapulo ngaka: Omolwashike nda pumbwa ekulilo? Osha li sha pula Kalunga nOmwana shike? Ongiini tandi vulu okumona uuwanawa mesiloshimpwiyu ndika li na ongushu ndyoka tali vulu okuhupitha ndje kaandi mone ondjahi yaKalunga?
Otwa hupithwa kaatu mone ondjahi yaKalunga
4, 5. Oshike tashi ulike kutya ondjahi yaKalunga otayi kala kombanda yuuyuni mbuka wa kolokosha?
4 Ombiimbeli nosho wo ondjokonona yaantu otayi ulike kutya okuza sho Adam a yono, ondjahi yaKalunga ‘oya kala kombanda’ yaantu ayehe. (Joh. 3:36) Shika osha li shu ulikwa kuushili mboka kutya kapu na omuntu a li a vulu okuhenuka eso. Uunamapangelo womutondi Satana owa kala inaawu vula nando okugamena aantu kiihuna mbyoka tayi tsikile, nokapu na epangelo lyopantu ndyoka lya vula okugwanitha po oompumbwe dhakehe esiku dhaakwashigwana yalyo ayehe. (1 Joh. 5:19) Onkee ano iita, omuyonena noluhepo otayi tsikile nokuhepeka aantu.
5 Ihe osha yela kutya Jehova iha yambeke uuyuni mbuka wa kolokosha. Paulus okwa ti kutya “ondjahi yaKalunga otayi zi megulu, yi ye kombanda [yuuhenakalunga awuhe, KB].” (Rom. 1:18-20) Onkee ano, mboka ye li monkalo yokwaahenakalunga noinayi iyela ombedhi itaya ka henuka oshizemo shomaihumbato gawo. Kunena, ondjahi yaKalunga oya kala nokutseyithwa okupitila momatumwalaka gepangulo ngoka ga kala nokutililwa kombanda yuuyuni waSatana ga fa uuvu welega, nuuyelele wa tya ngaaka owa kala nokuholoka lwiikando oyindji miileshomwa yetu mbyoka yi ikolelela kOmbiimbeli.—Eh. 16:1.
6, 7. Iilonga yini tayi kwatelwa komeho kAakriste aagwayekwa, nompito yini ye egulukila natango oohandimwe mboka ye li oshitopolwa shuuyuni waSatana?
6 Mbela shika osha hala okutya kapu na we ethimbo koohandimwe ya manguluke ko kepangelo lyaSatana nokukala ya hokiwa kuKalunga? Hasho nando, molwaashoka opu na natango ompito yokuhanganithwa naKalunga. Aakriste aagwayekwa mboka ye li “aatumwa yaKristus,” ohaya kwatele komeho uukalele womontaneho mboka okupitila muwo aantu yomiigwana ayihe haya hiywa ‘ya hanganithwe naKalunga.’—2 Kor. 5:20, 21.
7 Omuyapostoli Paulus okwa ti kutya Jesus ‘ote tu hupitha twaa adhike kondjahi yaKalunga ndjoka tayi ke ya.’ (1 Tes. 1:10) Euliko ndyoka lyahugunina lyondjahi yaJehova otali ka kala ehanagulo lyaaluhe kaalunde mboka inaayi itedhulula. (2 Tes. 1:6-9) Olye te ke yi henuka? Ombiimbeli otayi ti: “Oongoka i itaala Omwana, oku na omwenyo gwaaluhe, ihe ngoka itaa vulika kOmwana, ita ka mona ko omwenyo, ihe ondjahi yaKalunga otayi kala kombanda ye.” (Joh. 3:36) Eeno, ayehe mboka ye na omwenyo noye na eitaalo tali longo muJesus nomekulilo ngele uuyuni mbuka tawu ya pehulilo lyawo, itaya ka hanagulwa po mesiku lyahugunina lyondjahi yaKalunga.
Nkene ekulilo hali longo
8. (a) Adam naEva oya li ye na etegameno lini ekumithi monakuyiwa? (b) Ongiini Jehova a li u ulike kutya oye Kalunga e na uuyuuki wa gwanenena?
8 Adam naEva oya li ya shitwa ya gwanenena. Ando oya vulikile kuKalunga, ando ngashingeyi evi olyu udha oluvalo lwawo lu na enyanyu lu li pamwe nayo mOparadisa. Ihe shinikitha oluhodhi, aavali yetu yotango oya li inaaya vulika owina kelombwelo lyaKalunga. Oshizemo, oya li ya tokolelwa eso lyaaluhe nokutidhwa mo mOparadisa yopetameko. Sho Adam naEva ya ka mona aanona, aantu ayehe oya li ya mono oshizemo shuulunde, nolwahugunina omulumentu nomukiintu gwotango oya kulupa nokusa. Shika otashi ulike kutya oohapu dhaJehova odhoshili. Kakele kaashono, oye Kalunga e na uuyuuki wa gwanenena. Jehova okwa li a londodha Adam kutya ngele okwa li komuti gwi indikwa, oshizemo otashi ka kala eso, naashoka osha ningwa.
9, 10. (a) Omolwashike oluvalo lwaAdam halu si? (b) Ongiini tatu vulu okuhenuka eso lyaaluhe?
9 Tu li oluvalo lwaAdam, otwa thigulula olutu inaalu gwanenena ndoka lu na egamo lyokuyona nolwahugunina ohalu si. Sho Adam a yono, otwa li twa ningi aalunde, nonando opo twa li tu na okuvalwa tu li oluvalo lwe. Onkee ano, etokolo lyeso olye tu kwatela mo. Ando Jehova okwa kuthile po eso kaapu na ofuto yekulilo, ando oohapu dhe inadhi kala dhoshili. Paulus okwa li e tu popi atuhe sho a ti: “Otse otu shi shi kutya ompango oyopambepo, ihe ngame omuntu tandi ka sa, nda landithwa po ndi kale omupika [gwuulunde]. Ongame omuntu omukweyi! Olye ta mangulula ndje molutu nduka talu etele ndje eso?”—Rom. 7:14, 24.
10 Jehova Kalunga oye owala a li ta vulu okugandja ekankameno lyopampango ndyoka ta vulu okulongitha opo a dhime po oondjo dhetu pauyuuki noku tu mangulula megeelo lyeso lyaaluhe. Shika okwe shi ningi mokutuma Omwana omuholike okuza megulu a valwe e li omuntu a gwanenena, ngoka a li ta vulu okugandja omwenyo gwe gu li iikulila omolwetu. Mepingathano naAdam, Jesus okwa kala a gwanenena. Dhoshili, “ina yona nando.” (1 Pet. 2:22) Kungawo Jesus okwa li ta vulu okumona aanona ya gwanenena. Ihe pehala lyaashono, okwe etha aatondi yaKalunga ye mu dhipage opo a vule okuninga oluvalo lwaAdam olulunde aanona ye noku shi ninga tashi vulika kwaamboka ye na eitaalo tali longo muye ya mone omwenyo gwaaluhe. Omanyolo otaga yelitha taga ti: “Kalunga ogumwe awike, naangoka a hanganitha aantu naKalunga, ogumwe, omuntu Jesus Kristus, ngoka i igandja, a ninge iikulila yaantu ayehe.”—1 Tim. 2:5, 6.
11. (a) Ongiini uuwanawa wekulilo tawu vulu okuthanekwa? (b) Uuwanawa wekulilo owa kwatela mo oolye?
11 Nkene ekulilo hali longo otashi vulu okuthanekwa konkalo ndjoka yaantu mboka ya li ya nyokomwa omapungulilo gawo agehe kombaanga kaayi li paushili nokungawo oya kala ye na oongunga. Ooyene yombaanga oya li ya tokolelwa pauyuuki okukala oomvula mondholongo. Ihe ongiini kombinga yoonakupungula mboka kaaye na ondjo? Oya tulwa moluhepo noitaya vulu okuza mo monkalo ndjoka kakele owala ngele pu na omulumentu omuyamba ngoka a landa ko ombaanga nokugalulila oonakupungula iimaliwa ayihe mbyoka ya li ya kana e te ya kutha moongunga. Momukalo gwa faathana, Jehova Kalunga nOmwana omuholike oya li ya landa ko oluvalo lwaAdam nokudhima po oondjo dhuulunde wawo pankankameno lyombinzi yaJesus ndjoka ya tika. Osho molwaashoka Johannes Omuninginithi a li ta vulu okupopya kombinga yaJesus ta ti: “Tala, Onzigona yaKalunga, tayi kutha po oondjo dhuuyuni!” (Joh. 1:29) Uuyuni waantu ayehe mboka oondjo dhawo dha kuthwa po inawu kwatela mo owala mboka ye na omwenyo ihe naamboka wo ya sa.
Shoka ekulilo lya kotha
12, 13. Oshike tatu vulu okwiilonga kuAbraham sho a li e na ehalo ewanawa lyokuyamba po Isak?
12 Itashi vulika naanaa tu uve ko kutya ekulilo olya pula shi thike peni Tate yetu gwomegulu nosho wo Omwana omuholike. Ihe Ombiimbeli otayi hokolola iimoniwa mbyoka tayi vulu oku tu kwathela tu tedhatedhe koshinima shika. Pashiholelwa, dhiladhila owala nkene Abraham a li u uvite sho a li e li molweendo lwomasiku gatatu okuya kuMoria mokuvulika kelombwelo lyaKalunga tali ti: “Kutha omumwoye, epona lyoye Isak, ngoka u mu hole, ngoye u ye koshilongo shaMoria. Inda, u ke mu yambe, a ninge efikilondjambo kondundu ndjoka tandi yi ku ulukile.”—Gen. 22:2-4.
13 Hugunina, Abraham okwa li a thiki kehala ndyoka a li u uthilwa. Dhiladhila owala kombinga yoluhodhi olunene ndoka a li u uvite sho a li ta manga omaako noompadhi dhaIsak noku mu langeka koshiyambelo shoka Abraham a tungu ye mwene. Kasha li tuu shiyehameka kuAbraham sho ta yelutha omwele ngoka a li e na okudhipagitha nagwo omwana! Dhiladhila owala nkene Isak a li u uvite sho ta langekwa koshiyambelo nokutegelela uuwehame uululu tawu tsana mboka wa li tawu ke eta eso lye. Omuyengeli gwaJehova okwa li a kankameke Abraham naanaa pethimbo. Shoka sha li sha ningwa kuAbraham naIsak poshiningwanima shoka osha li she tu kwathele tu uve ko kutya osha li sha kotha Kalunga shi thike peni opo e ethe aakalelipo yaSatana ya dhipage Omwana. Okulongela kumwe kwaIsak naAbraham otaku thaneke ehalo ewanawa lyaJesus lyokumona iihuna nokusa omolwetu.—Heb. 11:17-19.
14. Oshiningwanima shini shomonkalamwenyo yaJakob tashi tu kwathele tu kale tu na olupandu lwaashoka ekulilo lya kotha?
14 Shoka ekulilo lya kotha otashi vulu wo okuthanekwa noshiningwanima shomonkalamwenyo yaJakob. Josef okwa li e holike noonkondo kuJakob e vule aamwayina ayehe. Shinikitha oluhodhi, aamwayina yaJosef oya li ye mu tsila ondumbo noku mu tonda. Nonando ongawo, Josef okwa li e na ehalo okutumwa kuhe opo a ka tale kutya aamwayina oye li po ngiini. Pethimbo mpoka, oya li taya litha iimuna yaJakob ookilometa 100 kuumbangalantu wegumbo lyawo muHebron. Dhiladhila owala nkene Jakob a li u uvite sho oyana ya galuka nonguwo yaJosef yi na oombinzi! Jakob okwi igidha ta ti: “Eeno shili, onguwo oyomumwandje ndji! Oshilikama she mu lya po! Josef a lika, a tuulagulwa po!” Ashihe shika osha li sha gumu unene Jakob, ngoka a kala nokunikila oluhodhi Josef omasiku ogendji. (Gen. 37:33, 34) Jehova ihi inyengithwa koonkalo thiluthilu ngaashi aantu mboka inaaya gwanenena. Ihe mokutedhatedha koshiningwanima shika shomonkalamwenyo yaJakob otashi vulika shi tu kwathele okuuva ko kashona nkene Kalunga a li u uvite sho Omwana a li a ningwa nayi nokwa si eso linyanyalitha e li omuntu kombanda yevi.
Nkene tatu mono uuwanawa mekulilo
15, 16. (a) Jehova okwa li u ulike ngiini kutya okwa taamba ko ekulilo? (b) Ongiini wa mona uuwanawa mekulilo?
15 Jehova Kalunga okwa li a yumudhile Omwana omudhiginini molutu lwopambepo olukumithi. (1 Pet. 3:18) Uule womasiku 40, Jesus omuyumudhwa okwa li a holokele aalongwa ye okunkondopaleka eitaalo lyawo nosho wo oku ya longekidhila iilonga iinene yokuuvitha mbyoka ya li komeho. Opo nduno, okwa londo a yi megulu moka a gandja kuKalunga ongushu yombinzi ye ya tika, opo yi longithwe pehala lyaalanduli ye yoshili, mboka ye na eitaalo tali longo mongushu yekuliloyambo lye. Jehova Kalunga okwa li u ulike kutya okwa taamba ko ekulilo mokupa Jesus oshilonga a tilile ombepo ondjapuki aalongwa ye mboka ya li ya gongala pamwe muJerusalem mesiku lyOpentekoste 33 E.N.—Iil. 2:33.
16 Aalanduli yaKristus mbaka aagwayekwa oya li ya tameke mbala okuladhipika aantu ooyakwawo ya henuke ondjahi yaKalunga mokuninginithwa medhina lyaJesus Kristus opo ya dhiminwe po oondjo dhawo. (Lesha Iilonga 2:38-40.) Okuza kesiku ndyoka lyondjokonona sigo ongashingeyi, omamiliyona gaantu okuza miigwana ayihe otaga hililwa mekwatathano naKalunga pakankameno lyeitaalo mekuliloyambo lyaJesus. (Joh. 6:44) Ngashingeyi otwa pumbwa okukonakona omapulo gaali ga gwedhwa po: Mbela opu na gumwe gomutse a pewa etegameno lyomwenyo gwaaluhe omolwuuwanawa wiilonga yetu yene? Mbela sho twa mona etegameno ndika ekumithi, otashi vulika tu li kanithe?
17. Owu na okutala ko ngiini elalekonuuyamba ekumithi lyokukala kuume kaKalunga?
17 Ekulilo kapu na ngoka e li longela sha. Ihe mokukala ye na eitaalo tali longo mulyo, aantu omamiliyona kunena oya ninga ookuume kaKalunga, ye na etegameno lyomwenyo gwaaluhe meviparadisa. Onkee ano, okuninga ookuume kaKalunga kashi li eshilipaleko kutya otatu ka tsikila okukala nekwatathano lya tya ngaaka naye. Opo tu henuke esiku lyondjahi yaKalunga lyomonakuyiwa, otu na okutsikila okuulika olupandu lwetu olunene ‘mekulilo lyaJesus Kristus.’—Rom. 3:24; lesha Aafilippi 2:12.
Tsikila nokukala neitaalo tali longo mekulilo
18. Okukala wu na eitaalo tali longo mekulilo okwa kwatela mo shike?
18 Johannes 3:36 ngoka e li enyolo lyoshipalanyolo shoshitopolwa shika otu ulike kutya okukala wu na eitaalo tali longo mOmuwa Jesus Kristus osha kwatela mo okukala omuvuliki kuye. Okukala nolupandu lwekulilo oku na oku tu inyengitha tu kale metsokumwe nomalongo gaJesus, mwa kwatelwa shoka a longa aantu kombinga yomikalo. (Mark. 7:21-23) “Ondjahi yaKalunga otayi kala” kombanda yaayehe mboka inaayi itedhulula nohaya kutha ombinga miilonga ngaashi oluhondelo, omagugitho gaa fele “niilonga ya nyata,” mbyoka ya kwatela mo okutsikila okutala omathano giipala.—Ef. 5:3-6.
19. Omomikalo dhini tatu vulu okuulika kutya otu na eitaalo mekulilo?
19 Olupandu lwetu lwekulilo olu na oku tu kaleka twi ipyakidhila ‘niilonga yometilokalunga.’ (2 Pet. 3:11, NW) Natu ikalekeleni ethimbo lya gwana lyokugalikana neitulomo nosho wo pandjigilile, lyekonakono lyOmbiimbeli lyopaumwene, lyokuya kokugongala, lyekonakono lyuukwanegumbo nosho wo lyiilonga yetu yokuuvitha Uukwaniilwa nuulaadhi. Onkee ano inatu “dhimbwa okulonga uuwanawa nokukwathathana, oshoka omayambo ga tya ngeyi oga hokiwa kuKalunga.”—Heb. 13:15, 16.
20. Ayehe mboka taya tsikile nokukala ye na eitaalo tali longo mekulilo, otaya vulu okutegelela elalekonuuyamba lini monakuyiwa?
20 Sho ondjahi yaJehova tayi ke ya kombanda yuuyuni mbuka wa kolokosha, itatu ka kala tuu twa nyanyukwa sho twa kala tu na eitaalo tali longo mekulilo notwa kala nokuulika olupandu molwalyo! Muuyuni uupe mboka wu uvanekwa kuKalunga, otatu ka kala nokupandula sigo aluhe omolwesiloshimpwiyu ndika ekumithi ndyoka lye tu hupitha kaatu mone ondjahi yaKalunga.—Lesha Johannes 3:16; Ehololo 7:9, 10, 13, 14.
Oto yamukula ngiini?
• Omolwashike twa pumbwa ekulilo?
• Ekulilo olya li ya kotha shi thike peni?
• Uuwanawa wuni hawu zi mekulilo?
• Ongiini tatu ulike eitaalo tali longo mekuliloyambo lyaJesus?
[Ethano pepandja 19]
Kehe gumwe oku na natango ompito yokuhanganithwa naJehova
[Omathano pepandja 21]
Okutedhatedha kiiningwanima mbika ya kwatela mo Abraham, Isak naJakob otaku vulu oku tu kwathela tu kale tu na olupandu lwongushu onene yekulilo