‘Omuwa oye awike’ ta gongele iilyo yegumbo lye
‘Otandi mu kumagidha mu koleke uukumwe weni womombepo ondjapuki.’—EF. 4:1, 3.
OTO YELITHA NGIINI?
Elalakano lyelelo lyegumbo lyaKalunga olyashike?
Ongiini tatu vulu ‘okukoleka uukumwe wetu womombepo ondjapuki’?
Oshike tashi tu kwathele tu ‘kale tu na olukeno’?
1, 2. Elalakano lyaJehova li na ko nasha nevi nosho wo naantu olini?
UUNA wu uvu oshitya egumbo tashi popiwa, ethano lini hali ya momadhiladhilo goye? Mbela oho kala wu wete aantu yi ihole noye na ombili? Nenge aantu taya longele kumwe ye na elalakano limwe? Mbela ohashi ku dhiladhilitha kehala lya gamenwa moka aanona taya putudhwa, taya longwa nokulombwelathana omaiyuvo gawo? Otashi vulika wu dhiladhile ngawo ngele owu li megumbo moka aantu haya silathana oshimpwiyu. Ezimo kehe, sha hala okutya, egumbo olya totwa po kuJehova. (Ef. 3:14, 15) Elalakano lye olyo iishitwa ye ayihe yomegulu noyokombanda yevi yi kale megameno, yi inekelathana noya hangana shili.
2 Sho Adam naEva ya yono, aantu inaya kala we iilyo yegumbo lyaKalunga. Ihe shoka inashi ya moshipala elalakano lye. Oku na uushili kutya oluvalo lwaAdam naEva otalu ka kala mOparadisa kombanda yevi. (Gen. 1:28; Jes. 45:18) Okwa li a ningi omalongekidho, opo elalakano lye li gwanithwe. Embo lyAaefeso otali popi oshindji kombinga yomalongekidho ngoka. Uukumwe owo enenedhiladhilo membo ndyoka. Natu taleni oovelise dhimwe dhalyo tu mone nkene tatu vulu okutsa kumwe nelalakano lyaJehova lyokuhanganitha iishitwa ye.
ELELO LYEGUMBO NIILONGA YALYO
3. Elelo lyegumbo lyaKalunga ndyoka lya popiwa mAaefeso 1:10 oshike, nongundu yotango oya tameke okuhanganithwa uunake?
3 Moses okwa li a lombwele Aaisraeli a ti: “OMUWA Kalunga ketu oye awike Kalunga.” (Deut. 6:4) Kehe shimwe shoka Jehova ta ningi oshi li aluhe metsokumwe nelalakano lye. Onkee ano, “pethimbo lyo opala” ota ka hanganitha iishitwa ye ayihe iinandunge okupitila melongekidho ndyoka tali ithanwa “elelo lyegumbo lye.” (OB-1954) (Lesha Aaefeso 1:8-10.) Elelo lyegumbo ndika olya kwatela mo oongundu mbali. Ongundu yotango, oyaagwayekwa taya hanganithwa ya ka kale nomwenyo megulu pamwe nomutse gwawo, Jesus Kristus. Okuhanganithwa kwawo okwa tameke mo 33 E.N., sho Jehova a tameke okugongela mboka taya ka pangela pamwe naKristus megulu. (Iil. 2:1-4) Molwaashoka aagwayekwa oya ningwa aayuuki kekuliloyambo lyaKristus, oye shi kutya yo oye li “aana yaKalunga.”—Rom. 3:23, 24; 5:1; 8:15-17.
4, 5. Ongundu ontiyali ndjoka tayi ka hanganithwa okupitila melelo lyaKalunga oyini?
4 Ongundu ontiyali, oyaamboka taya ka kala mOparadisa kombanda yevi, kohi yUukwaniilwa waKristus wopaMesiasa. Otaya popiwa ye li “ongundu onene.” (OB-1954) (Eh. 7:9, 13-17; 21:1-5) Otaya ka hangana naantu omabiliyona mboka taye ke enda taya yumudhwa muule wOomvula Eyuvi dhepangelo lyaKristus. (Eh. 20:12, 13) Eyumuko ndyoka otali ke tu hanganitha lelalela. Iinima ‘ayihe yokombanda yevi’ otayi ka makelwa oshikando shahugunina pehulilo lyoomvula eyuvi. Mboka taya ka pita memakelo ndyoka, otaya ka ninga ‘aana yaKalunga’ yokombanda yevi.—Rom. 8:21; Eh. 20:7, 8.
5 Kunena Kalunga ota hanganitha oongundu ndhoka mbali, ndjoka yomegulu naandjoka yokombanda yevi okupitila melelo lyegumbo lye. Ihe ongiini tatu vulu okulongela kumwe nelelo lyaKalunga pauhandimwe?
‘KOLEKENI UUKUMWE WENI WOMOMBEPO ONDJAPUKI’
6. Ombiimbeli otayi ulike ngiini kutya Aakriste oye na okukala haya gongala pamwe?
6 Ombiimbeli otayi ti kutya Aakriste oye na okukala haya gongala pamwe. (1 Kor. 14:23; Heb. 10:24, 25) Ihe shoka osha kwatela mo oshindji kaashi shi owala okukala pehala limwe ngaashi hashi ningwa kaantu mboka haya yi komahala gomalandithilo, nenge kuupale womaudhano. Pokugongala mpoka aantu ohaya kala muukumwe. Otatu ka kala muukumwe ngele otwa tula miilonga shoka Jehova te tu longo nokweetha ombepo ye yi tu zule.
7. ‘Okukoleka uukumwe wetu womombepo ondjapuki’ otashi ti shike?
7 Omolwekuliloyambo lyaKristus, Jehova okwa tala ko aagwayekwa ye li oyana aayuuki nosho wo oonzi dhilwe dhi li ookuume ke. Ihe nonando ongaaka, mokati kawo otamu ka holoka okwaauvathana omanga tu li monkalelo ndjika tayi pangelwa kuSatana. (Rom. 5:9; Jak. 2:23) Onkee ano, Ombiimbeli otayi tu ladhipike tu kale aluhe “nokwiidhidhimikilathana.” (OB-1954) Otu na okuninga shike tu kale muukumwe nooitaali ooyakwetu? Otwa pumbwa okukala “aaifupipiki, aatalanteni naaidhidhimiki.” Kakele kaashono, Paulus ote tu ladhipike tu ninge oonkambadhala dha mana mo, opo tu ‘koleke uukumwe wetu womombepo ondjapuki omolwombili ndjoka tayi tu mangele kumwe.’ (Lesha Aaefeso 4:1-3.) Opo tu tule omayele ngoka miilonga, otu na okweetha ombepo yaKalunga yi tu wilike noyi imike iiyimati mutse. Iiyimati yombepo ohayi tu hanganitha, inayi fa iilonga yonyama mbyoka hayi tu topola aluhe.
8. Omeityo lini “iilonga yuuhalu wopantu” hayi eta etopoko?
8 “Iilonga yuuhalu wopantu” ohayi eta ngiini etopoko? (Lesha Aagalati 5:19-21.) Oluhondelo ohalu topola omuntu kuJehova nokegongalo. Okuyona ondjokana ohaku vulu okutopola aavali noyana nosho wo nakuume ngoka kee na ondjo. Onyata kehe ohayi teya po ekwatathano lyomuntu naKalunga nosho wo naamboka ye mu hole. Ngele owa hala okunateka iinima iyali kumwe, owu na oku yi opaleka tango ayihe omanga inoo yi tula kumwe. Okwaanuuhwenge ohaku ulike kutya omuntu okwa dhina thiluthilu iipango yaKalunga. Iilonga kehe yuuhalu wopantu ohayi topola aantu nooyakwawo nosho wo naKalunga. Iilonga mbyoka kayi li nando metsokumwe nomaukwatya gaKalunga.
9. Omapulo geni tatu vulu okwiipula tu tale ngele otatu ningi ngaashi tatu vulu tu ‘koleke uukumwe wetu womombepo ondjapuki’?
9 Kehe gumwe ni ipule ta ti: “Ohandi ningi ngaa ngaashi tandi vulu ndi ‘koleke uukumwe wandje womombepo ondjapuki omolwombili ndjoka tayi tu mangele kumwe’? Ohandi inyenge ngiini uuna pwa holoka uupyakadhi? Mbela ohandi wu lombwele oyendji yomookuume kandje, netegameno kutya otaya ka kwathela ndje? Ohandi kala nda tegelela aakuluntugongalo ya ye olunyala muupyakadhi wandje, pehala lyokukambadhala ndi pange ombili nagumwe ngoka twa ningathana naye? Mbela ohandi iyageke yalwe mboka pokati ketu nayo pu na uupyakadhi, opo kaatu wu popye?” Mbela iikala ya tya ngaaka otayi ulike ngaa kutya otu li metsokumwe nelalakano lyaJehova lyokuhanganitha iinima ayihe naKristus?
10, 11. (a) Okukala nombili naamwatate osha simana shi thike peni? (b) Oshike tu na okuninga ngele otwa hala tu kale nombili naamwatate noshi tu endele nawa?
10 Jesus okwa ti: “Ngele to fala omagano goye koshiyambelo, ihe ohaluka wa dhimbulukwa hoka kutya ou na omuntu e ku ninga nayi, nena omagano goye ga thiga ko, u ye manga, mu paathane ombili namukweni, opo u galuke ihe, u gandje omagano goye kuKalunga. Paathaneni ombili nomutamaneki gwoye.” (Mat. 5:23-25) Jakob okwa nyola a ti: “Mboka taa kunu oombuto dhombili, otaa ka teya uuyuuki.” (Jak. 3:17, 18) Itatu vulu okulonga shoka shu uka ngele katu na ombili nayalwe.
11 Pashiholelwa, otaku tengenekwa kutya oopelesenda 35 dhevi miilongo mbyoka ya dhengwa ya lila kiita ihadhi longwa, molwaashoka aantu oya tila oomboma ndhoka dhi li mo. Uuna omboma ya topa, aanamapya ohaya thigi po omapya gawo nohashi kala oshidhigu kaakalimo yomomikunda ya mone iilonga noyomoshilando ya mone iikulya. Sha faathana, ohashi kala oshidhigu okukoka pambepo ngele otu na iikala mbyoka tayi vulu okuya moshipala ombili pokati ketu naamwatate. Ihe ngele ohatu dhimine po yalwe nziya noku ya ningila uuwanawa, otashi ke tu endela nawa.
12. Ongiini aakuluntugongalo taya vulu oku tu kwathela tu kale twa hangana?
12 ‘Aantu mboka ye li omagano’ ohaye tu kwathele wo tu kale muukumwe. Ohaye tu kwathele tu ka kale twa “hangana kumwe muukumwe womeitaalo.” (Ef. 4:8, 13) Uuna aakuluntugonalo taya longo pamwe natse moshilonga shaJehova oshiyapuki notaye tu pe omayele gOmbiimbeli, otashi ti kutya otaye tu kwathele tu ninge ehumokomeho mokuzala omuntu omupe. (Ef. 4:22-24) Mbela oho mono kutya sho taye ku pe omayele, oJehova te ya wilike ye ku longekidhile okuya muuyuni uupe mboka tawu ka pangelwa kOmwana? Aakuluntugongalo, mbela ohamu pukulula ngaa yalwe momukalo omwaanawa?—Gal. 6:1.
“KALATHANENI MU NA UUKUUME NOLUKENO”
13. Ngele ihatu vulika koohapu dhoka dhi li mAaefeso 4:25-32, oshike tashi vulu okuningwa po?
13 Aaefeso 4:25-29 otaya popi iinima mbyoka tu na lela okuyanda ngaashi iifundja, ondjahi, onyalo, okupopya oohapu oombwinayi pehala lyokupopya oohapu oombwanawa tadhi tungu. Ngele gumwe iha vulika komayele ngaka, ota nikitha uuthigwa ombepo yaKalunga ndjoka hayi hanganitha aantu ye. (Ef. 4:30) Opo tu kale tu na ombili nuukumwe, otwa pumbwa okutula miilonga oohapu dhaPaulus ndhoka tadhi ti: “Etheni ano uululu auhe, ondjahi nonkone, omakudhilo nenge omatukano, uuwinayi kehe nau mú kale kokule. Ihe kalathaneni mu na uukuume nolukeno. Silathaneni ohenda nokudhiminathana po oondjo, ngashika naanaa Kalunga e mú dhimine po oondjo dheni molwaKristus.”—Ef. 4:31, 32.
14. (a) Uutumbulilo ‘kalathaneni mu na olukeno’ otawu ti shike? (b) Oshike tashi ke tu kwathela tu kale nolukeno?
14 Uutumbulilo ‘kalathaneni mu na olukeno’ otawu ti kutya otashi vulika ihaatu kala nolukeno poompito dhimwe notwa pumbwa okuhwepopala. Otwa pumbwa okukala hatu pititha wo komeho uuwanawa wayalwe. (Fil. 2:4) Otashi vulika hatu kala twa hala okupopya sha shoka tashi yolitha aantu nenge tashi tu monikitha aanandunge, ihe mbela shoka otashi ulike ngaa olukeno? Ngele otwa kala hatu dhiladhila manga inaatu popya, otashi ke tu kwathela tu ‘kale nolukeno.’
OTWA PUMBWA OKUKALA TU HOLATHANE NOTWA SIMANEKATHANA MEGUMBO
15. Aaefeso 5:28 otaya kwathele ngiini aasamane nkene ye na okuholela Kristus?
15 Ombiimbeli otayi yelekanitha ekwatathano ndyoka li li pokati kaKristus negongalo nekwatathano ndyoka li li pokati komusamane nomukulukadhi. Shika otashi ladhipike omusamane a kale ha kwathele omukadhi, e mu hole nohe mu sile oshimpwiyu, notashi kwathele omukulukadhi a kale ha vulika komusamane gwe. (Ef. 5:22-33) Paulus okwa nyola a ti: “[Momukalo nguka, NW] aalumentu oye na okuhola aakiintu yawo, naanaa ngashika ye hole omalutu gawo yene. Oshitya “momukalo” shoka Paulus a longitha, osha hala okutya shike? (Ef. 5:28) Oohapu ndhoka a popi metetekelo otadhi tu dhimbulukitha omukalo moka Kristus ‘e hole egongalo lye nokwi igandja meso omolwalyo, nokwe li yogo noku li yelitha nohapu ye.’ Opo omusamane a kale metsokumwe nelalakano lyaJehova lyokuhanganitha iinima ayihe naKristus, oku na okukala ha sile oshimpwiyu yaandjawo pambepo.
16. Aavali otaya ka mona iizemo yini uuna taya gwanitha po oshinakugwanithwa shawo shopamanyolo?
16 Aavali oye na okudhimbulukwa kutya Jehova okwe ya pa oshinakugwanithwa shokusila oshimpwiyu aangandjawo. Ihe aavali oyendji muuyuni kunena kaye na “olukeno nohenda.” (2 Tim. 3:1, 3) Ootate oyendji kaye na ko nasha noshinakugwanithwa shawo, naashika ohashi gumu oyana nohashi yu uvitha nayi. Ihe Paulus okwa ladhipika ootate a ti: “Inamu hinda aana yeni noku ya geyitha, ihe ya putudheni ne mu ya kumagidhe paukriste.” (Ef. 6:4) Aanona ohayi ilongo tango okuulika ohole megumbo nosho wo okusimaneka mboka ye na oonkondopangelo. Aavali mboka haya longo oyana ohole nesimaneko, oye li metsokumwe nelelo lyegumbo lyaJehova. Ngele aavali oye hole oyana, noye etha po uululu auhe, ondjahi nomatukano, nena otaye ya longo oshinima sha simanenena nkene ye na okuulika ohole nokusimaneka mboka ye na oonkondopangelo. Shika otashi kwathele oyana yi ilongekidhile onkalamwenyo muuyuni uupe.
17. Otwa pumbwa okuninga shike, opo tu kondjithe Ondiaboli?
17 Ondiaboli oyo oshishitwa shoka she eta tango evundakana kombanda yevi. Otayi ke tu kondjitha noonkondo sho tatu kambadhala okulonga ehalo lyaKalunga. Satana oha kala a panda uuna oondjokana tadhi teka, aantu yo otekwa noha kala a nyanyukwa uuna aantu yuukashikekokantu wa faathana taya hokana. Tu li Aakriste, ihatu landula oohedhi niikala yaantu yuuyuni, ihe oombyoka yaKristus. (Ef. 4:17-21) Onkee ano, otatu ladhipikwa tu ‘ihomateke iikondjitho ayihe mbyoka Kalunga te tu pe’ tu kondjithe Ondiaboli noompwidhi dhayo.—Lesha Aaefeso 6:10-13.
“OKUKALAMWENYO KWENI NAKU KALE TAKU PANGELWA KOHOLE”
18. Oshike sha kwatela po uukumwe wAakriste yashili?
18 Ohole oyo ya kwatela po uukumwe wAakriste yashili. Ngele otu hole nomitima dhetu adhihe ‘Omuwa gwetu gumwe,’ Jesus Kristus, ‘Kalunga ketu gumwe,’ Jehova nosho wo ooitaali ooyakwetu, nena otatu kala twa tokola toko ‘okuninga ashihe shoka tatu vulu tu koleke uukumwe wetu womombepo ondjapuki omolwombili ndjoka tayi tu mangele kumwe.’ (Ef. 4:3-6) Jesus okwa galikana kombinga yohole a ti: “Hayo ayeke mbaka tandi ya galikanene, ihe naamboka wo taa ki itaala ndje omolweuvitho lyawo. Otandi ya galikanene, opo ayehe ya ninge omuntu gumwe. Tate, naa kale mutse, ongaashi ngoye u li mungame nangame ndi li mungoye. . . . Ongame onde ya tseyithile edhina lyoye notandi ka tsikila oku shi ninga, opo ohole ndjoka u hole ndje nayo yi kale muyo, nangame ndi kale muyo.”—Joh. 17:20, 21, 26.
19. Owa tokola toko okuninga shike?
19 Uuna tu wete kutya otatu nyengwa okuninga omalunduluko mokanima kontumba omolwokwaagwanenena, ohole nayi tu inyengithe tu galikane ngaashi omupisalomi ngoka a ti: “Omwenyo gwandje gu mangeleka mokutila edhina lyoye.” (Eps. 86:11, OB-1954) Natu kondjeni twa mana mo, opo Ondiaboli kaayi tu fale kokule naTate yetu omunahole nosho wo naantu ye mboka a hokwa. Onkee ano, natu longe nuudhiginini ‘mokuholela Kalunga, oshoka otse oyana aaholike nokukalamwenyo kwetu naku kale taku pangelwa kohole’ uuna tu li megumbo, muukalele nosho wo megongalo.—Ef. 5:1, 2.
[Ethano pepandja 29]
Omagano goye ga thiga ko, u ye manga, mu paathane ombili namukweni
[Ethano pepandja 31]
Aavali, longeni oyana yeni ya kale ye na esimaneko