Mbela omaiyuvo getu ohage tu kwathele aluhe tu ninge omatokolo gomondjila?
Shoka hashi wilike aantu oyendji uuna taya ningi omatokolo
Konyala kehe gumwe oha vulu okumona kutya oonkatu dhontumba odha puka lela nenge odhi li mondjila. Pashiholelwa, aantu muuyuni awuhe oye shi kutya edhipago, ekwatonkonga nosho wo okuhepeka aanona pamilalo okwa puka, ihe oya lenga uukwatya ngaashi uuyuuki, olukeno nuukwawo wanankali. Nando ongawo, ngele tashi ya piinima yimwe ngaashi okuya momilalo, uunashili nenge okuputudha aanona, aantu oyendji oya itaala kutya ongoye mwene to tokola kutya oshike to ningi po. Ohaya dhiladhila kutya etokolo kehe oli li mondjila. Aantu olundji ohaya ningi omatokolo ga ikolelela kunkene ye uvite nosho wo sha ikolelela ketaloko lyaantu yomoshitopolwa shawo. Ihe mbela okuninga ngawo oshi li ngaa pandunge?
NKENE HATU KALA TU UVITE
Olundji ohatu ningi omatokolo ga ikolelela kunkene tu uvite ngele tashi ya pwaashoka shi li mondjila nenge sha puka, ano sha ikolelela keiyuvo lyetu. (Aaroma 2:14, 15) Nokuli naanona manga aashona ohaya vulu okumona eyooloko pokati kuuyuuki nokwaanuuyuuki nohaya kala nokuli ye uvite ondjo. Mokweendela ko kwethimbo, eiyuvo lyetu ohali nwethwa mo kwaashono hatu ilongo megumbo, koomakula, kaalongi, momudhingoloko, melongelokalunga nosho wo meputuko lyetu, shi na ko nasha naashoka shi li mondjila nenge sha puka. Uuna twa ningi omatokolo, eiyuvo lyetu ohali tu lombwele ngele omatokolo getu oge li metsokumwe naashoka twa ilonga nenge hasho.
Etaloko lyetu li na ko nasha naashoka shi li mondjila naashoka sha puka otali vulu oku tu inyengitha tu ulukile yalwe uukwawo wanankali, tu ya pandule, tu ungaunge nayo pauyuuki noku ya ulukila olukeno. Otali ke tu kwathela wo kaatu ningi iinima mbyoka tayi uvitha nayi mboka tu hole, nenge tayi tu sitha ohoni notayi tu ningitha tu kale tu uvite ondjo.
Mbela otatu vulu ngaa okuninga aluhe omatokolo sha ikolelela kunkene tu uvite? Sho Garrick a li omugundjuka, okwa li e na onkalamwenyo yuukakombwiilitha, nokwa ti “Ohandi itulile po omithikampango dhanje mwene”. Ihe okwa ka mona kutya okutokola kuye mwene shoka shi li mondjila inashi mu etela iizemo iiwanawa. Okwa ti kutya okwa li ha yi moluhondelo, ha longitha iingangamithi, ha nu sha pitilila noku hole elongithonkondo, naashono kasha li she mu etele enyanyu lyasha.
NKENE YALWE YE UVITE
Kakele kokuwilikwa komaiyuvo getu, olundji ohatu ningi wo omatokolo sha ikolelela ketaloko lyayalwe. Shono otashi vulu oku tu kwathela tu ilonge sha kowino nokuunongo wawo. Ohatu kala wo twa simanekwa kaantu yaandjetu, kookuume ketu nosho wo kaantu momudhingoloko, uuna twa ningi shoka ye wete shi li mondjila.
Mbela otu na aluhe okuninga omatokolo ga ikolelela kunkene aantu ye uvite? Sho Priscila a li omukadhona omugundjuka okwa li ha ningi shoka hashi ningwa koomakula ye nokwa li ha yi moluhondelo a manguluka. Ihe okwa ka mona kutya okuninga shoka yalwe ya tala ko shi li mondjila itashi mu etela enyanyu lyasha. Okwa ti: “Okuninga shoka kehe gumwe ta ningi inashi etela ndje uuwanawa. Osha ningitha ndje ndi ninge iinima ya nika uugoya noya nika oshiponga.”
OSHIKE TASHI TU KWATHELE TU NINGE OMATOKOLO OMAWANAWA?
Omaiyuvo getu nosho wo gayalwe ohaga dhana onkandangala ya simana, uuna tatu tokola pokati kaashoka shi li mondjila naashoka sha puka. Ihe shoka haaluhe hashi etitha iizemo iiwanawa. Omathimbo gamwe, otashi vulika tu iyehameke nenge yalwe omolwomatokolo getu inaaga dhiladhilwa nawa. (Omayeletumbulo 14:12) Uuna tse nenge yalwe taya dhiladhila kutya oshinima shontumba oshi li mondjila itashi ti kutya otashi tu etele uuwanawa noinatu pumbwa andola okuninga omalunduluko gasha. Shimwe ishewe, eihumbato ndyoka lya li lya talika ko kaantu lya puka, ngashingeyi olya taambiwa ko, naashoka sha li sha talika ko shi li mondjila, kunena osha talika ko sha puka.
Mbela okuninga shoka yalwe ya tala ko shi li mondjila ohaku tu kwathele aluhe tu ninge omatokolo gomondjila?
Mbela oshike tashi vulu oku tu kwathela tu tokole pokati kaashoka shi li mondjila naashoka sha puka? Mbela opu na omithikampango dhopamikalo ndhoka tatu vulu okutula miilonga noitatu ka ipa uusama konima yomimvo?
Shoka shi shi okupandulwa ooshono kutya opu na onzo yi shi okwiinekelwa moka mu na omithikampango, ndhoka tadhi vulu okukwathela kehe gumwe, kashi na nduno mbudhi kutya oha zi peni. Oshitopolwa sha landula ko otashi ka kundathana mpoka tatu vulu okwaadha omayele ge shi okwiinekelwa, ngoka tage tu kwathele tu tokole pokati kaashoka shi li mondjila naashoka sha puka.