Jehova oku shi shi nkene e na okuhupitha aantu ye
“Omuwa oku shi shi, nkene e na okuhupitha aantu ye momamakelo ngoka tage ya adha.”—2 PET. 2:9.
OMOLWASHIKE TATU VULU OKUKALA NEINEKELO KUTYA JEHOVA:
Oku shi ethimbo elalakano lye tali ka gwanithwa?
Ota ka longitha oonkondo dhe okuhupitha aantu ye monkalo kehe moka ye li?
Oku shi nkene e na okugwanitha po omauvaneko ge?
1. Onkalo kombanda yevi otayi ka kala ya tya ngiini pethimbo ‘lyuudhigu uunene’?
UUYUNI mbuka waSatana otawu ki iyadha ohaluka mepangulo lyaKalunga. (1 Tes. 5:2, 3) Sho “esiku enene lyOMUWA” tali ke ya, aantu kombanda yevi otaya ka kala ya ngwangwana. (Sef. 1:14-17) Esiku ndyoka otali ka kala lyu udha uupyakadhi nuululu. Otali ka kala ethimbo lyuudhigu uunene “inaau kala ko nale okuza ketameko lyuuyuni sigo ongashingeyi.”—Lesha Mateus 24:21, 22.
2, 3. (a) Oshike tashi ka taalela oshigwana shaKalunga pethimbo ‘lyuudhigu uunene’? (b) Oshike tashi ke tu kwathela tu taalele shoka shi li komeho tu na omukumo?
2 Oshigwana shaKalunga otashi ka ponokelwa ‘kuGog mevi lyaMagog’ sho “uudhigu uunene” tawu ende tawu lundu pombanda. Oshigwana shaKalunga otashi ka ponokelwa ‘ketanga enene lyaakwiita oyendji’ ya “fa oshikungulu tashi taakana oshilongo.” (Hes. 38:2, 14-16) Kapu na nando ehangano limwe lyopantu tali ka vula okupopila oshigwana shaJehova. Oye awike ta ka vula oku shi hupitha. Mbela otashi ki inyenga ngiini pethimbo aatondi yasho ya hala oku shi hulitha po?
3 Ngele owu li omupiya gwaJehova, mbela owu na ngaa eitaalo kutya ota vulu okuhupitha oshigwana she muudhigu uunene? Omuyapostoli Petrus okwa nyola a ti: “Omuwa oku shi shi, nkene e na okuhupitha aantu ye momamakelo ngoka tage ya adha. Ihe oye ota geele aakolokoshi sigo omesiku lyepangulo.” (2 Pet. 2:9) Ngele tatu tedhatedha nkene Jehova a hupitha aapiya ye yonale, otashi ke tu kwathela tu taalele shoka shi li komeho tu na omukumo. Natu ka konakoneni iiholelwa itatu mbyoka tayi tu pe einekelo kutya Jehova ota vulu okuhupitha oshigwana she.
NOOWA OKWA HUPU MEYELU
4. Oshike sha li shi na okuningwa manga Eyelu inaali ya?
4 Tango natu taleni kehokololo ndyoka tali popi Eyelu lyopethimbo lyaNoowa. Opwa li pu na iinima yimwe mbyoka yi na okuningwa manga Eyelu inaali ya. Noowa okwa li e na okutunga onguluwato onenenene sigo ya pu e ta tula mo iinamwenyo. Ehokololo lyaGenesis otali popi kutya Jehova ina tungitha tango onguluwato, opo a tokole kutya Eyelu otali ya uunake, a fa a tila kutya ngele okwa tula po esiku lyokondandalunde pamwe otali ka thikana yo onguluwato inayi pwa okutungwa. Ihe manga inaa lombwela Noowa e yi tunge, Kalunga okwa kala nale e shi kutya Eyelu otali ya uunake. Shoka otu shi shi ngiini?
5. Jehova okwa li a popi shike moohapu ndhoka dhi li muGenesis 6:3, nodha li dha popiwa uunake?
5 Ombiimbeli otayi ti kutya Jehova etokolo ndyoka okwa kala e li ninga nale. Genesis 6:3 ota ti: “Ombepo yandje itayi kala nokukumagidha omuntu aluheluhe, oshoka oye omusi; omasiku ge naga ninge omimvo ethele nomilongo mbali.” Jehova ka li ta popi kutya omuntu oku na okukala nomwenyo ethimbo li thike peni. Okwa li ta popi kutya ota ka katuka onkatu okuhulitha po aakanakalunga kombanda yevi.a Molwaashoka Eyelu olya li ko mo 2370 K.E.N., otatu vulu okuthika pehulithodhiladhilo kutya Kalunga okwe shi popya mo 2490 K.E.N. Ethimbo ndyono Noowa okwa li e na oomvula 480. (Gen. 7:6) Sho a gwanitha omimvo 500, mo 2470 K.E.N., okwa vala oyanamati yatatu. (Gen. 5:32) Okwa li ku na owala omimvo 100 lwaampono Eyelu li ye, ihe Jehova ka li a tseyithila natango Noowa onkandangala yi ikalekelwa ndjoka ta ka dhana mokuhupitha aantu. Opwa li pu na okupita ethimbo li thike peni, opo Jehova e mu lombwele?
6. Uunake Jehova a li a lombwele Noowa a tunge onguluwato?
6 Otashi vulika pwa li pwa piti omimvo omilongo odhindji, opo Jehova a lombwele nawa Noowa kutya ote ke eta Eyelu. Omolwashike tatu tile ngawo? Ombiimbeli otayi popi kutya sho Kalunga a lombwele Noowa a tunge onguluwato, oyanamati oya adhika ya koka noya hokana nale. Jehova okwa lombwele Noowa a ti: “Otandi ka dhika ehangano nangoye. Inda monguluwato nomukiintu gwoye, aamwoyemati naakadhi.” (Gen. 6:9-18) Otashi vulika Noowa a li a lombwelwa a tunge onguluwato sho ku na owala omimvo 40 nenge 50 Eyelu li ye.
7. (a) Noowa negumbo lye oya li yu ulike ngiini kutya oye na eitaalo? (b) Uunake Kalunga a li a lombwele Noowa ethimbo Eyelu tali ya?
7 Noowa negumbo lye oya li ya tameke niilonga yokutunga, notashi vulika ya li tayi ipula kutya Kalunga Eyelu ote ke li eta ngiini nuunake tali ke ya. Nonando kaya li ye shi shi, shoka inashi ya imba ya pule komeho niilonga yokutunga. Ombiimbeli otayi ti: “Noowa okwa ningi, ngaashi Kalunga e mu lombwele.” (Gen. 6:22) Lwahugunina, Jehova okwa li a lombwele Noowa kutya Eyelu otali ya uunake sho ku na owala omasiku gaheyali li ye. Ethimbo ndyoka olya li lya gwana kuNoowa negumbo lye ye ete iinamwenyo monguluwato. Sho Noowa a “gwanitha omimvo omathele gahamano, mesiku etimulongo netiheyali lyomwedhi omutiyali,” oombende dhokegulu odha makuka.—Gen. 7:1-5, 11.
8. Ehokololo lyEyelu otali tu kwathele ngiini tu kale neinekelo kutya Jehova oku shi okuhupitha oshigwana she?
8 Ehokololo lyEyelu otali tu kwathele tu mone kutya Jehova oku shi aluhe kutya ethimbo lini nomukalo guni tagu opalele a hupithe oshigwana she. Onkee ano, sho tu uka pehulilo lyuuyuni mbuka waSatana, natu kaleni nuushili kutya “esiku notundi” ndjoka Jehova ta ka gwanitha po elalakano lye, itali ka shelelelwa.—Mat. 24:36; lesha Habakuk 2:3.
AAISRAELI OYA LI YA HUPITHWA MEFUTA ETILIGANE
9, 10. Jehova okwa li a longitha ngiini oshigwana she a geele Aegipiti?
9 Otwe shi mona kutya Jehova oha gwanitha iinima mbyoka yi li metsokumwe nelalakano lye pethimbo lyo opala. Oshiholelwa oshitiyali shoka tatu ka tala, otashi tu kwathele natango tu kale neinekelo kutya Jehova oha hupitha oshigwana she: Oha longitha oonkondo dhe inaadhi ngambekwa a shilipaleke kutya elalakano lye otali gwanithwa. Eeno, Jehova oku na oonkondo dhokuhupitha oshigwana she, ihe ethimbo limwe ohe shi ethele miikaha yaatondi yasho. Ohe shi ningi opo a geele aatondi yasho. Shika okwa li e shi ningi sho a mangulula oshigwana she muupika waEgipiti.
10 Aaisraeli mboka ya zi muEgipiti oya li oomiliyona ndatu lwaampono. Jehova okwa li a lombwele Moses e ya kwatele komeho momukalo ngoka tagu dhiladhilitha Farao kutya otaye endagula noshilongo ya puka. (Lesha Eksodus 14:1-4.) Farao okwa li a homateke etangakwiita lye lyi landule Aaisraeli li ya thitikinine pEfuta Etiligane. Ompito yokuhupa yAaisraeli oya li ya thinana noonkondo. (Eks. 14:5-10) Ihe uushili owo kutya Aaisraeli kaya li moshiponga shasha. Omolwashike mbela? Omolwaashoka Jehova okwa li i ilongekidha oku ya hupitha.
11, 12. (a) Jehova okwa li a kondjele ngiini oshigwana she? (b) Oshike sha li sha ningwa po sho Kalunga ta kondjele oshigwana she, nehokololo ndika otali tu longo shike kombinga ye?
11 Etangakwiita lyaFarao olya li lya keelelwa ‘koshikogo shomuzile’ e tali kala momilema, nokalya li tali vulu okuhedha kAaisraeli. Ihe oshikogo osha li tashi minikile Aaisraeli pashikumithalonga. (Lesha Eksodus 14:19, 20.) Konima yaashoka, Jehova okwa topola efuta pokati mokupepitha ombepo ondhigu yokuuzilo “e tayi kutha po omeya, omeya noga thikama.” Osha yela kutya shika osha li sha kutha ethimbo ele, molwaashoka ehokololo otali ti: ‘Aaisraeli oya yi mefuta taa ende puukukutu [uule wethimbo lyontumba, NW].’ Molwaashoka Aaisraeli oya li taye ende kolupadhi, oya li taye ende kaashona moku ya yelekanitha netangakwiita lyaFarao ndyoka li li momatemba. Ihe nonando ongaaka, Aaegipiti kaya li taya vulu oku ya adha, molwaashoka Jehova okwa li te ya kondjele. ‘Omuwa okwa taalele Aaegipiti e te ya piyaganeke. Omagulu gomatemba gawo oga yi montopo noya humu ko nuudhigu.’—Eks. 14:21-25.
12 Manga Aaisraeli ya li taye ende puukukutu, Jehova okwa lombwele Moses a ti: “Yeluthila okwooko kwoye kombanda yefuta, nomeya otaga siikile Aaegipiti nomatangakwiita gawo naahingi.” Aakwiita Aaegipiti oya kambadhala oku ga ya ontuku, ihe OMUWA okwe ya undulile mefuta.” Kaya li taya vulu okufadhuka po. “Inapa hupa nando ogumwe.” (Eks. 14:26-28) Kungawo, Jehova oku ulike kutya oku na oonkondo dhokuhupitha aapiya ye monkalo kehe ye li.
YAMWE OYA LI YA HUPU MEHANAGULO LYAJERUSALEM
13. Elombwelo lini Jesus a li a pe aalanduli ye, notashi vulika ya li tayi ipula nashike?
13 Jehova oku shi nkene e na okugwanitha po omalalakano ge. Shika osha tsuwa omuthindo moshiholelwa oshititatu shoka tashi popi shoka sha li sha ningwa po sho etangakwiita lyaRoma lya li lya ponokele Jerusalem methelemumvo lyotango. Okupitila mOmwana, Jehova okwa li a lombwele Aakriste mboka ya li muJerusalem nomuJudea omanga oshilando inaashi hanagulwa po mo 70 E.N. Jesus okwa ti: “Ngele tamu mono iihuna yeshunduko, mbyoka ya popiwa komuhunganeki Daniel, yi li mehala eyapuki, . . . nena ayehe mboka ye li muJudea, naa tembukile koondundu.” (Mat. 24:15, 16) Ihe aalanduli yaJesus oya li ya taya ka dhimbulula ngiini egwanitho lyehunganeko ndika?
14. Eityo lyoohapu dhaJesus olya yela mo ngiini sho iiningwanima ye ende tayi ningwa?
14 Eityo lyoohapu dhaJesus olya ka yela mo nawa konima yoomvula odhindji. Mo 66 E.N., etangakwiita lyaRoma ndyoka lya li mewiliko lyaCestius Gallus olye ya kuJerusalem okukondjitha Aajuda aanashipotha. Aanashipotha mboka oya li hayi ithanwa Aaseloti. Oya ka holama meni lyotempeli, naakwiita Aaroma oya tameke okuhanagula po ekuma lyotempeli. Aakriste mboka ya tonata oya li ye wete egwanitho lyoohapu dhaJesus, molwaashoka etangakwiita lyaapagani lyaRoma olya li lye ya niikalunga yalyo yomapandela sigo opekuma lyotempeli. Osha li (“iihuna yeshunduko”) ya thikama (“mehala eyapuki”). Ethimbo olya li lya thikana kaalongwa yaJesus ya “tembukile koondundu.” Ihe oya li taya ka za mo ngiini moshilando shoka sha li sha kondekwa? Opwa li pwa ningwa iinima inaayi tegelelwa.
15, 16. (a) Jesus okwa li a gandja elombwelo lyokondandalunde lini, nomolwashike sha li sha simanenena kaalanduli ye ya vulike? (b) Otwa pumbwa okuninga shike, opo tu ka hupithwe?
15 Omolwomatompelo kaage shiwike, Cestius Gallus netanga lye oya yi e taya thigi po Jerusalem. Aajuda aanashipotha oye ya landula. Konima yaashoka, aalanduli yaJesus oya mono ompito yokuya ontuku. Jesus okwa li e ya lombwela kondandalunde ya thige po omaliko gawo noshilando, nopwaa na okukakadhala. (Lesha Mateus 24:17, 18.) Omolwashike ya li ye na okuza mo meendelelo? Natu tale. Konima yomasiku omashona, Aajuda aanashipotha oya galuka. Oya tameke okuthiminika aakalimo yomuJerusalem nosho wo Aajuda yalwe ya ambidhidhe uunashipotha wawo. Onkalo moshilando oya li ya nayipala meendelelo, molwaashoka opwa li oongundu dhAajuda dhimwe tadhi kondjele koshipundi. Shoka osha li sha ningi okuza muJerusalem ku kale okudhigu. Sho Aaroma ya galuka mo 70 E.N., nokukondeka Jerusalem, kapwa li we ngoka ta vulu okuza mo. (Luk. 19:43) Ayehe mboka inaaya ya ontuku, oya li ya thitikininwa mo. Aakriste mboka ya li ya vulika kelombwelo lyaJesus lyokutembukila koondundu, oya li ya hupitha oomwenyo dhawo. Oya li yi imonene ko yo yene nkene Jehova ha hupitha oshigwana she. Mehokololo ndika otatu ilongo mo shike?
16 Otatu ilongo mo kutya pethimbo lyuudhigu uunene, Aakriste otaya ka kala ya pumbwa okulandula omalombwelo ngoka ge li mOohapu dhaKalunga naangoka taga zi kehangano lye. Elombwelo lyaJesus kutya ayehe naya “tembukile koondundu” otali longo wo nokutse kunena. Sigo okunena katu shi naanaa kutya otatu ka tembuka momukalo guni.b Ihe otu na uushili kutya Jehova ota ka yelitha nawa shoka tu na okuninga tu shi landule. Opo tu ka hupe otu na okuvulika komalombwelo ngoka Jehova ta ka gandja. Onkee ano, ipula to ti: ‘Mbela ohandi inyenge ngiini komalombwelo ngoka Jehova ha pe oshigwana she kunena? Mbela ohandi tula ngaa miilonga shoka tashi popiwa nenge ohandi kala tandi kwatakwata?’—Jak. 3:17.
OTU NA OMUKUMO OMOLWETEGAMENO NDYOKA LI LI KOMEHO
17. Ehunganeko lyaHabakuk otali tu kwathele tu tseye shike kombinga yokuponokelwa kwoshigwana shaKalunga hoka taku ka ningwa?
17 Ngashingeyi natu taleni kombinga yokuponokelwa kuGog hoka kwa popiwa metetekelo. Ngaashi Hesekiel a li e shi popi, Habakuk naye okwa ti: “Ondu uvu ayihe mbika nonda tila; omilungu dhandje odha kakama. Olutu lwandje olwa thithonoka, oompadhi dhandje otadhi telagana. Otandi mwena nda tegelela, ethimbo li ye, uuna Kalunga ta geele mboka taye tu ponokele. (Hab. 3:16) Omupolofeti Habakuk sho u uvu shoka tashi ka ningilwa oshigwana shaKalunga, okwa li a kwatwa kuuwehame womepunda, omilungu dhe odha li dha kakama nokwa li a kanitha oonkondo. Onkalo moka a li otayi tu kwathele tu tseye kutya sho Gog netanga lye taye ke tu ponokela otapu ka kala uudhigu wu thike peni. Ihe Habakuk okwa li a tegelela esiku enene lyaJehova nokwa li e mu inekela kutya ota ka hupitha oshigwana she. Natse otatu vulu okukala neinekelo lya fa lye.—Hab. 3:18, 19.
18. (a) Omolwashike kaatu na okutila eponokelo ndyoka tali ka ningwa? (b) Oshike tatu ka kundathana moshitopolwa tashi landula?
18 Iiholelwa itatu mbyoka twa kundathana otayi ulike kutya Jehova oku shi lela nkene e na okuhupitha aantu ye. Elalakano lye otali ka gwanithwa shili noye ta ka kala omusindani. Opo tu ka nyanyukilwe esindano ndyoka lya matutu, otu na okukala aadhiginini sigo okehulilo. Jehova ohe tu kwathele ngiini tu kale twa kakatela uudhiginini kunena? Shoka otatu ke shi kundathana moshitopolwa tashi landula.
[Omanyolo gopevi]
a Tala Oshungolangelo yOshiingilisa yo 15 Desemba 2010, epandja 30-31.
b Tala Oshungolangelo yOshiingilisa ye 1 Mei 1999, epandja 19.
[Ethano pepandja 24]
Mbela Aaisraeli oya li ngaa shili muudhigu sho etangakwiita lyaFarao lya li lya halelela oku ya ponokela?