Mbela ompango ndjoka Kalunga a li a pe Aaisraeli oya li ngaa yi li pauyuuki?
PWA pita ngashingeyi oomvula odhindji, ompangu yi na ko nasha nomuyonena moshilongo shimwe shokUuninginino oya li yi itaale uunzapo wiifundja kombinga yaalumentu yaali mboka ya li ya lundililwa edhipago e taya tokolelwa eso. Sho sha ka tseyika kutya uunzapo mboka kawu shi woshili, ooahende oya li ya longo nuudhiginini noya li ya vulu okusindana po oshipotha shoka sha li sha ningitha gumwe gwomaatamanekwa a mangululwe. Ihe ooahende mbaka ya pyokoka kaya li taya vulu okuningila sha omutamanekwa omukwawo, molwaashoka okwa adhika a dhipagwa nale.
Molwaashoka uuyuuki otawu vulu okupilikwa miikwaveta kehe, Ombiimbeli otayi ladhipike tayi ti: “Kala aluhe omunashili nomuyuuki.” (Deuteronomium 16:20) Uuna aapanguli taya longo pauyuuki, aakwashigwana ohaya mono uuwanawa. Ompango yaKalunga oya li ya pe Aaisraeli omulandu gwopaveta ngoka ye na okulandula gwi ikolelela kokupangula kaaye na ontondo notaye shi ningi pauyuuki. Natu ka tale kOmpango ndjoka tu tale ngele ‘oondjila dhaKalunga adhihe odhu uka’ ngaa. — Deuteronomium 32:4.
AAPANGULI “AANAWINO, AANANDUNGE NAASIMANI”
Aantu ohaya popilwa uuna aapanguli ya pyokoka, ye li pauyuuki, nokaye na uulingilingi. Ompango ndjoka Kalunga a li a pe Israeli oya li ya lenga aapanguli ya tya ngaaka. Petameko molweendo lwomombuga, Moses okwa li a lombwelwa a hogolole ‘aalumentu ya yeleka, haya tila Kalunga, aainekelwa yo itaa pukithwa koombumbo,’ ya ninge aatokolihapu nenge aapanguli. (Eksodus 18:21, 22) Konima yoomvula omilongo ne, okwa li ishewe a tsu omuthindo ompumbwe ‘yaalumentu aanawino, aanandunge naasimani’ ya tokole nenge ya pangule oshigwana. — Deuteronomium 1:13-17.
Konima yoomvula omathele, Jehosafata omukwaniilwa gwaJuda, okwa li a lombwele aatokolihapu, a ti: “Mokutomona ompangu kaleni mwa kotoka; itamu longo moonkondo dhuuntu, aawe, omoonkondo dhOmuwa. Omuwa oku li pamwe nane, uuna tamu utha oompangu. Tileni Omuwa ne mu mu longele mwa kotoka, oshoka Omuwa, Kalunga ketu, iti idhidhimikile omakoto nenge ontondo nenge etaambo lyoombumbo.” (2 Ondjalulo 19:6, 7) Kungawo, omukwaniilwa okwa dhimbulukitha aatokoli kutya ngele oya longitha okatongo nenge olwiho mokuninga omatokolo, Kalunga okwa li te ku ungaunga nayo molwoshiponga kehe shoka sha li tashi ka holoka po.
Uuna aatokolihapu yomuIsraeli ya kala metsokumwe nomithikampango ndhoka dhopombanda, oshigwana osha li hashi kala shu uvite sha gamenwa. Ihe Ompango yaKalunga oya li wo ya gandja omusholondondo gwomithikampango ndhoka dha li dha kwathele aapanguli ya pangule pauyuuki, nokuli nomiipotha iidhigu. Gamwe gomomakotampango ngoka ogeni?
OMAKOTAMPANGO NGOKA GA LI GA KWATHELE MOKUPANGULA PAUYUUKI
Nonando aatokolihapu mboka ya li ya hogololwa oya li ye na okukala aanawino naalumentu ye eleka, kaya li ye na okupangula yi ikolelela koonkondo nokuunkulungu wawo yene. Jehova Kalunga okwa li e ya pe omakotampango nenge omisindalandu ndhoka ya li ye na okulandula, opo ya ninge omatokolo ge li mondjila. Mpaka otapu landula omalombelo gamwe ngoka ga li ga pewa Aatokolihapu yaIsraeli ogo ya landule.
Konakona nawa oshinima. Kalunga okwa li a lombwele Aatokolihapu yaIsraeli okupitila muMoses, a ti: “Pulakeneni nawa iihokolola mbyoka tayi tukuka maakweni. Iihokolola ayihe yi panguleni pauyuuki.” (Deuteronomium 1:16) Aapanguli otaya vulu owala okupangula pauyuuki ngele oye na uuyelele awuhe. Omolwetompelo ndyoka, Kalunga okwa li a lombwele mboka tayu ungaunga niinima yopampangu, a ti: “Shi konakona nokupulakena nawalela.” Aatokolihapu mompangu oya li ye na okushilipaleka kutya shoka omuntu ta tamanekelwa “oshoshili” ngaa manga inaaye mu pa egeelo. — Deuteronomium 13:14; 17:4.
Pulakena kuunzapo mboka tawu gandjwa. Oohapu dhoonzapo odha li hadhi kala dha simanenena shi na ko nasha nomakonakono. Ompango yaKalunga oya li tayi ti: “Onzapo yimwe ayike inayi gwana okutompitha omuntu moontamanana, shila ongele oonzapo dhi li po mbali nenge ndatu dhi holole kutya omuntu omusama.” (Deuteronomium 19:15) Ompango yaKalunga oya li ya lombwele oshigwana mombuga ya ti: “Ino taandelitha oluhoko, ngoye ino kwatha omunandjo mokugandja uumbangi wiifundja.” — Eksodus 23:1.
Mboka taya gandja uunzapo oya li ya tegelelwa ya popye oshili mompangu. Ngele omuntu okwa gandja uunzapo wiifundja mompangu okwa li ha pewa elondodho lya kwata miiti. “Aatokolihapu naa konakone oshinima nawa, nongele omuntu okwa ningi onzapo yiifundja okutamaneka mukwawo, na geelwe negeelo ndyoka lya li li na okugeelwa mukwawo a lundilwa. Pahedhi ndjika oto kombo po uuwinayi mbuka.” (Deuteronomium 19:18, 19) Onkee ano, omuntu ngele okwa fundju mompangu a kuthe po eliko lyagulwe, okwa li ha pewa egeelo lyokufuta shi thike pwaashoka sha kanithwa. Ngele okwa fundju opo omuntu ngoka e shi kutya ke na ondjo a dhipagwe, okwa li e na okukanitha omwenyo gwe. Omulandu nguka ogo gwa li hagu mu inyengitha a popye oshili.
Oye na okupangula nokwaanontondo. Ngele ya mono uunzapo awuhe mboka wu li po, aapanguli oya li nduno haya vulu okutokola. Pompito ndjika, uuyelele mbuka wi iwetikile womOmpango yaKalunga ohawu kala wa simanenena: “Inamu goyokitha oohapu moompangu. Inamu popila ohepele nenge mu game komuyamba; utheni eutho lyu uka.” (Levitikus 19:15) Moombinga adhihe, aatokolihapu oya li ye na okutokola shi ikolelela kuunzapo woshili, hakeholokopo nenge kondondo yaamboka ya kwatelwa mo.
Omakotampango ngaka, ga li ga popiwa pwa pita ngashingeyi oomvula omathele mOmpango yaKalunga ndjoka a li a pe Aaisraeli, otaga vulu natango okulongithwa moompangu kunena. Uuna ga landulwa, okwaanuuyuuki nomapuko otayi vulu okuhenukwa.
Uuna omakotampango ngoka ge li mOmpango yaKalunga ga landulwa, okwaanuuyuuki nomapuko otayi vulu okuhenukwa
AANTU MBOKA YA LI YA MONO UUWANAWA MOKUTOKOLA PAUYUUKI
Moses okwa li a lombwele Aaisraeli, a ti: “Kaku na oshigwana shilwe shi na oompango dhuuyuuki dha fa ndhoka nde dhi mu nongeke nena.” (Deuteronomium 4:8) Eeno shili, kapu na nando oshigwana shilwe sha li hashi nyanyukilwa omauwanawa ngoka. Kohi yelelo lyomukwaniilwa Salomo, ngoka sho a li omugundjuka a gwanitha po oompango dhaJehova, aantu “oya li kaaye na mbudhi yasha” noya li ya nyanyukilwa ombili noya li ya yambapala, “taa nu noya li ye li nawa.” — 1 Aakwaniilwa 4:20, 25.
Shinikitha oluhodhi, konima Aaisraeli oya li ya pilamene Kalunga kawo. Okupitila momupolofeti Jeremia, Kalunga okwa ti: “Oye ekelehi oohapu dhandje; nena oye na po uunongo wuni?” (Jeremia 8:9) Oshizemo, Jerusalem okwa li a ningi “oshilando shoka shu udha aadhipagi” nosho wo “iinima ayihe iinyanyalithi.” Hugunina osha li sha hanagulwa po e tashi kala ombuga uule woomvula 70. — Hesekiel 22:2; Jeremia 25:11.
Omupolofeti Jesaja okwa li a kala ko pethimbo edhigu mondjokonona yaIsraeli. Mokutala konakuziwa, okwa li i inyengithwa a popye oshili kombinga yaJehova Kalunga nosho wo Ompango Ye a ti: “Uuna to pangula evi naantu yalyo, ayehe otaa ka koneka uuyuuki.” — Jesaja 26:9.
Jesaja okwa li a nwethwa mo a hunganeke kombinga yelelo lyOmukwaniilwa gwopaMesiasa, Jesus Kristus, a ti: “Iha pangula pakutala kwomeho, ye iha tokola pakuuva omauvila, ihe ohu uthile oonakuhepa nuuyuuki nota popile uuthemba woohepele moshilongo.” (Jesaja 11:3, 4) Ayehe mboka taya ningi aapangelwa yOmukwaniilwa gwopaMesiasa inaya tegelela tuu oku ka nyanyukilwa iinima iikumithi! — Mateus 6:10.
a Edhina Jehosafat otali ti ‘Jehova omupanguli.’