Iileshomwa moka mwa za omayamukulo gomapulo ngoka ge li mokafo Onkalamwenyo yopaKriste niilonga yetu yokuuvitha
4-10 JANUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | LEVITIKUS 18–19
“Kala wa yogoka pamikalo”
Nkene tatu vulu okwiigamena komwigo gwaSatana
Mokupopya iinima iiwinayi mbyoka ya li tayi ningwa kiigwana yopuushiinda, Jehova okwa li a lombwele Aaisraeli a ti: “Inamu holela iilonga . . . yaantu mboka ye li muKaanan, hoka tandi mu fala. Iilonga yawo oya nyateke oshilongo. Nomolwashoka Omuwa ta geele oshilongo.” Onkalamwenyo yAakaanana oya li ombwinayi momeho gaKalunga kaIsraeli omuyapuki, shoka sha ningitha oshilongo moka ya li, shi kale sha nyata. — Lev. 18:3, 25.
Jehova ota wilike oshigwana she
Aakwaniilwa mboka aadhiginini oya li ya yooloka ko kaawiliki yiigwana yilwe mboka ya li taya wilikwa kuunongo wopantu. Omuwiliki gwAakaanana noshigwana she, oya li ya ningi iinima iitondithi mbyoka ya kwatela mo okuya momilalo nomukwanezimo, uushenge, okulala noshimuna, okuyamba aanona omafikilondjambo nokulongela iimenka. (Lev. 18:6, 21-25) Aawiliki yaBabilonia noyAaegipiti, inaya landula naanaa omilandu dhuuyogoki ndhoka dha li dha pewa Aaisraeli. (Num. 19:13) Mepingathano naashono, aapiya yaKalunga yonale oya li ya mono nkene aawiliki yawo aadhiginini taya humitha komeho uuyogoki wopambepo, wopamikalo nowopalutu. Osha yela kutya Jehova okwa li ta wilike oshigwana she.
w14-E 7/1 ep. 7, okat. 2
Shoka Kalunga taka ninga po kombinga yuuwinayi
Ongiini kombinga yaamboka haya tindi okulundulula omikalo dhawo notaya tsikile okuninga iinima iiwinayi? Dhiladhila keuvaneko ndika inaali lila omuntu okathima koluko: “Aayuuki otaa kala moshilongo, naakaanashipwe oyo taa thigala mo, ihe aakaanakalunga otaa ka kombwa mo moshilongo naakaanuudhiginini otaa ka nakulwa mo.” (Omayeletumbulo 2:21, 22) Monakuyiwa itaku ka kala we enwethomo lyaakolokoshi. Pethimbo ndyoka lyombili, aantu aavuliki otaye ke endela ko taya mangululwa mo mokwaaha gwanenena hoka ya thigulula. — Aaroma 6:17, 18; 8:21.
Omaliko gomOmbiimbeli
“Ompango yoye ondi yi hole ngiini!”
Oshitegelelwa oshitiyali shomOmpango yaMoses shoka tashi ulike kutya Kalunga okwa li e na ko nasha nonkalonawa yoshigwana she, osho uuthemba wokupupula. Jehova okwa li a lombwele Aaisraeli aanamapya kutya ngele taya teya iilikolomwa yomomapya gawo, oye na okweetha oohepele dhi pupule konima yeteyo. Aanamapya kaya li ye na okuteya kooha dhomapya gawo, e taku pu thiluthilu nokaya li ye na okukokola ko omahila gomiviinu nenge goomono ndhoka dha thigala komiti. Omitse dhiilya ndhoka dha dhimbiwa momapya kadha li dhi na okutoolwa mo kooyene yomapya. Shoka osha li hashi ningwa omolwelongekidho lyopahole lyokusila oshimpwiyu oohepele, aakwiilongo, oothigwa naaselekadhi. Odhoshili kutya okupupula nakwo okwa li taku pula iilonga, ihe nando ongawo, okwa li haku ningwa opo aantu ya tya ngaaka kaaya kale taya hehela. — Levitikus 19:9, 10; Deuteronomium 24:19-22; Episalomi 37:25.
11-17 JANUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | LEVITIKUS 20–21
“Jehova ta yoolola oshigwana she miigwana yilwe”
Mbela owu na ekankameno lyokukala netegameno lyOparadisa?
Opu na ishewe oshinima shimwe shoka tu na okukaleka momadhiladhilo. Kalunga okwa li a lombwele Aaisraeli a ti: “Dhiginineni iipango ayihe nde yi mu pe nena, opo mu ninge aanankondo nomu wape okutokola omulonga noku ka lala evi ndyoka moka tamu ka ya mo.” (Deuteronomium 11:8) MuLevitikus 20:22, 24, evi olyo tuu ndyoka olya popiwa taku ti: “Dhiginineni oompango dhandje adhihe nomautho gandje, opo mwaa tidhwe mo mevi lyaKaanan, moka tandi ke mu fala. Evi ndika lya tondoka omahini nomagadhi goonyushi, onde li mu uvanekele li ninge eliko lyeni. Otandi li mu pe.” Okulala Evi lyEuvaneko okwa li kwi ikolelela kokukala nekwatathano ewanawa naJehova Kalunga. Molwaashoka Aaisraeli kaya li ya vulika kuye, Kalunga okwa li a etha Aababiloni ye ya sinde noku ya kutha mo mevi lyawo.
it-1-E ep. 1199
Uuthiga
Oshinima kehe shoka hashi ningi po shomuthigululi uuna mwene gwasho a si nenge hashi ningi po shaamboka ya tulwa po ya ye pehala lye; oshinima kehe hashi thigululwa okuza koohekulululwa. Oshityalonga shOshihebeli shoka sha longithwa shoshitya uuthiga, osho nachal (oshityadhina, nachalah). Osha kwatela mo okupewa nenge okugandja uuthiga wontumba nenge oshinima we shi thigulula, olundji molwaashoka pu na elandulathano lyoku shi thigulula. (Num 26:55; Hes 46:18) Omathimbo gamwe oshityalonga yarash osha longithwa tashi ti “ota ka thigulula ndje,” ihe olundji otashi ti “li ninge eliko lyeni” pehala yokupewa gulwe ngoka oye a landula ko mokuthigulula. (Gen 15:3; Lev 20:24) Otashi ti wo “tidha mo; okukutha po” shoka sha li hashi ningwa kaakwiita. (Deut 2:12; 31:3, NW) Iitya mbyoka tayi popi kombinga yuuthiga oya pambathana noshitya kleros, shoka sha li hashi ti “oshihogololitho,” ihe osha ka kala hashi ti “oshipewa” nolwahugunina ‘uuthiga.’ — Mat 27:35; Iil 1:17; 26:18.
it-1-E ep. 317, okat. 2
Oondhila
Konima yEyelu, Noa okwa li a gandja omayambo ‘goondhila dhaa na oshipwe’ nogiinamwenyo. (Gen 8:18-20) Ihe konima yaashono, Kalunga okwa li a pitike aantu ya lye oondhila, shampa owala itaaya li ombinzi. (Gen 9:1-4; yelekanitha Lev 7:26; 17:13.) Otashi ulike kutya oondhila dhimwe ndhoka dha li dha talika ko “dha yela,” Kalunga okwa li e dhi pitika dhi ningwe omayambo; Ombiimbeli otayi popi shi na ko nasha nokuliwa kwadho kutya kapu na nando ondhila ya li ya talika ko ‘ya nyata’ sigo Ompango yaMoses ya tulwa po. (Lev 11:13-19, 46, 47; 20:25; Deut 14:11-20) Iinima mbyoka tayi ulike kutya oshike sha li sha ningitha oondhila dhi kale “dha nyata,” inayi yelithwa mo mOmbiimbeli. Onkee, nonando oondhila odhindji ndhoka dha li dha talika ko dha nyata oondhoka hadhi dhipaga nenge hadhi li onyama, oondhila adhihe kadha li dha nyata. (Tala HOOPOE.) Aantu oya li ya pitikwa ya lye iinamwenyo sho ehangano epe lya dhikwa po, ngaashi Kalunga a li e shi ulike memoniko lyaPetrus. — Iil 10:9-15.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-1-E ep. 563
Okwiishata
Ompango yaKalunga oyi indika kondandalunde okwiishata komalutu omolwoonakusa. (Lev 19:28; 21:5; Deut 14:1) Aaisraeli oya li ya keelelwa kaaye shi ninge, molwaashoka oya li oshigwana oshiyapuki kuJehova, aantu ye mwene. (Deut 14:2) Kungawo, Aaisraeli kaya li taya ka kutha ombinga mokulongela iikalunga. Shimwe ishewe, okulila oosa kwa pitilila momukalo ngoka kwa kwatela mo okwiiteta komalutu, ka kwa li taku opalele okuningwa kaantu mboka ye shi lelalela onkalo yoonakusa nosho wo etegameno lyeyumuko. (Dan 12:13; Heb 11:19) Sho Kalunga i indike aantu kaayi ishate, osha li sha ningitha Aaisraeli ya simaneke eshito lyaKalunga, ano olutu lwomuntu.
18-24 JANUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | LEVITIKUS 22–23
“Iituthi mbyoka tayi ti sha kutse”
it-1-E ep. 826-827
Oshituthi shIikwiila inaayi Tulwa Efulika
Esiku lyotango lyOshituthi shIikuki inaayi Fulikwa olya li oshigongi, ndyoka lya li wo esabati. Mesiku etiyali, 16 Nisan, oshipandi shiilya yoshipe, iilya mbyoka ya li hayi adha tango okuteywa muPalestina, oya li hayi faalelwa omuyambi. Manga oshituthi shoka inaashi thika, aantu kaya li haya li iilya iipe, iikwiila niilya ya kangwa yoshipe shoka. Omuyambi okwa li ha gandja oshipe shoka kuJehova pathaneko mokudhugadhuga oshipandi shiilya, omanga onzigona yomumvo gumwe yaana oshipo ya li hayi ningwa efikilondjambo pamwe nuusila womuziya mwa tulwa omagadhi gooholivi noshinuwandjambo. (Lev 23:6-14) Kapwa li ompango kutya iilya nenge uusila wayo nawu fikilwe koshiyambelo, ngaashi sha ka kala hashi ningwa kaayambi. Aantu kaya li owala haya gandja oshipe, ihe opwa li wo pu na elongekidho uukwanegumbo kehe nomuntu kehe pauhandimwe ngoka e na sha muIsraeli a gandje omayambo gepandulo pethimbo lyoshituthi shoka. — Eks 23:19; Deut 26:1, 2; tala FIRSTFRUITS.
Eityo. Sho iikuki inaayi tulwa efulika ya li hayi liwa pethimbo ndyoka, osha li metsokumwe nomalombwelo ngoka Moses a li a pewa kuJehova ngaashi ga popiwa muEksodus 12:14-20, ngoka ga kwatela mo ompango ya kwata miiti yi li movelise 19 tayi ti: “Omasiku gaheyali efulika inali monika mo momagumbo geni.” MuDeuteronomium 16:3 iikuki inaayi tulwa efulika otayi ithanwa “oshikwiila shuuwehame,” noya li hayi dhimbulukitha Aajuda omumvo kehe sho ya li ya zi mo muEgipiti meendelelo (sho ya li kaaye na ethimbo lyokufulika ondombo yawo [Eks 12:34]). Kungawo, Aaisraeli oya li ya dhimbulukwa sho ya li ya mangululwa mo monkalo yokuhepekwa noyuupika, na Jehova okwa li nokuli a popi kutya “opo, manga u na omwenyo, u dhimbulukwe, uuna wa tembuka muEgipiti.” Sho Aaisraeli ya dhimbulula kutya oya mangululwa ye li oshigwana nokuzimina kutya Jehova oku li Omuhupithi gwawo, osha li tashi ulike kutya iituthi yawo yotango mbyoka ya li hayi dhanwa lutatu momumvo kehe oya li tayi opalela. — Deut 16:16.
it-2-E ep. 598, okat. 2
Opentekoste
Oshipe shiilya noshipe shiishokelya, oya li hayi longekidhwa momukalo gwa yoolokathana. Omakopi gane giilya guusila womunziya mwa tulwa efulika, owa li hawu telekwa iikwiila iyali. Oya li hayi ningwa ‘megumbo kehe,’ sha hala okutya oya li yi na okukala ya fa iikwiila mbyoka ya li hayi ningwa momagumbo esiku kehe nokaya li hayi telekwa yi ka longithwe miinima iiyapuki. (Lev 23:17) Omafikilondjambo nomayonondjambo oga li haga ningilwa pamwe niikwiila mbyoka nopwa li wo hapu ningwa ekwatathanondjambo lyoonzigona mbali. Omuyambi okwa li ha dhugadhuga iikwiila noonzigona komeho gaJehova. Iikwiila okwa li he yi tulwa peke niipambu yoonzigona, e te yi dhugadhuga ishewe, shika osha li tashi ulike kutya otayi pewa Jehova. Konima ngele iikwiila noonzigona dha yambwa, oya li hayi ningi po yomuyambi e te yi li po yi li ekwatathanondjambo. — Lev 23:18-20.
Oto endele ngaa pamwe nehangano lyaJehova?
Ehangano lyaJehova oli tu lile po sho tali tu ladhipike tu tule miilonga omayele gomuyapostoli Paulus ngoka taga ti: “Tu silathaneni oshimpwiyu, tu kwathathaneni mokuholathana nomokulongelathana uuwanawa. Inatu etha po okugongala pamwe, ngaashi yamwe haa ningi. Ihe natu kumagidhathaneni, unene sho tu wete esiku lyOmuwa tali hedha popepi.” (Heb. 10:24, 25) Iituthi yokomumvo niigongi yilwe yopalongelokalunga oya li ya tungu Aaisraeli pambepo. Oshikwawo, iituthi mbika, ngaashi Oshituthi showina shomatsali giihwa iitalala shoka sha ningilwe pethimbo lyaNehemia, oya li hayi kala ethimbo lyenyanyu. (Eks. 23:15, 16; Neh. 8:9-18) Natse ohatu mono uuwanawa pokugongala nopiigongi iinene niishona. Opo tu kale twa kola pambepo notwa nyanyukwa, natu longithe nawa omasiloshimpwiyu ngaka. — Tit. 2:2.
Omaliko gomOmbiimbeli
Kala omudhiginini!
Tu li aapiya yaJehova, ohatu ulike ngiini uudhiginini? Omokukala tu hole Jehova nomutima aguhe, shoka hashi tu ningitha tu longe aluhe shoka shi li mondjila. Natu ka tale kuuyelele wumwe kombinga yankene oshitya uudhiginini sha longithwa mOmbiimbeli. Eityo limwe lyoshitya “uudhiginini” shoka sha longithwa mOmbiimbeli olyo oshinima sha gwana po nenge shaa na oshipo. Pashiholelwa, Ompango oya li ya pitika Aaisraeli ya yambele Jehova iinamwenyo mbyoka kaayi na oshipo. (Lev. 22:21, 22) Oshigwana shaKalunga kasha li sha pitikwa shi yambe oshinamwenyo shoka kaashi na omagulu agehe, omakutsi agehe, omeho agehe nenge shoka tashi ehama. Jehova okwa li e shi tala ko sha simana ye mu yambele oshinamwenyo shoka sha gwana po nokaashi na oshipo. (Mal. 1:6-9) Shoka otashi tu kwathele tu uve ko kutya omolwashike Jehova e hole iinima yaa na oshipo nenge ya gwana po. Uuna tatu landa oshinima shontumba, tashi vulika oshiyimati, embo nenge oshilongitho, inatu hala tu lande shoka kaashi li monkalo ombwanawa nenge sha kambela sha. Otwa hala okulanda shoka shi ihwapo nokaashi na uupyakadhi. Jehova naye osho ha kala e uvite ngaaka, uuna tatu ulike kutya otu mu hole, mokukala aadhiginini kuye. Otu na okukala tu mu hole nomutima gwetu aguhe nokukala aadhiginini thiluthilu.
25-31 JANUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | LEVITIKUS 24–25
“Omumvo gwEligolo nemanguluko lyomonakuyiwa”
it-1-E ep. 871
Emanguluko
Kalunga kemanguluko. Jehova oKalunga kemanguluko. Okwa li a mangulula oshigwana shaIsraeli muupika waEgipiti. Okwa li a lombwele oshigwana she kutya ngele osha vulika kiipango ye, itashi ka kala sha hepa. (Deut 15:4, 5) David okwa popi kutya “egameno nengungumano” nayi kale moombala dhaJerusalem. (Eps 122:6, 7) Ihe, Ompango oya li tayi ti kutya ngele omulumentu okwa ningi ohepele, ota vulu okwiilanditha po muupika opo a vule okwiisila oshimpwiyu nosho wo aanegumbo lye. Ihe ompango ndjono oya li wo tayi ti kutya Omuhebeli ngono na mangululwe momumvo omutiheyali. (Eks 21:2) Momumvo gwEligolo (oshituthidhimbuluko sha li hashi ningwa momumvo 50), omwa li hamu igidhwa emanguluko lyaakalimo ayehe mevi. Omupika kehe Omuhebeli okwa li ha mangululwa, nomulumentu kehe okwa li ha shuna koshilongo shawo. — Lev 25:10-19.
it-1-E ep. 1200, okat. 2
Uuthiga
Molwaashoka epya olya li hali kala lyezimo nolya li hali itaambekidhwa okuza kepipi nepipi, kalya li hali landithwa po sigo aluhe. Epya olya li hali landithwa po li thithwe shi ikolelela kiilikolomwa mbyono tayi ka za mo. Ondando yepya oya li hayi yelekwa nomimvo ndhoka epya tali vulu okugandja iilya sigo okomumvo gwEligolo gwa landula ko. Momumvo ngono omapya agehe ngoka ga landwa oga li haga shuna kooyene yonale, ngele inaga landwa po manga omumvo gwEligolo inaagu thika. (Lev 25:13, 15, 23, 24) Ompango ndjoka oya li wo ya kwatela mo omagumbo ngoka ge li miilando kaayi na omadhingililokuma, ngoka ga li momapya. Egumbo ndyoka lya li moshilandohote, olya li owala hali landithwa po muule womumvo gumwe nolya li hali ningi po lyomulandi. Omagumbo ngoka ga li miilando yaaLevi, oga li aluhe haga landululwa, oshoka Aalevi kaya li ye na uuthiga wevi. — Lev 25:29-34.
it-2-E ep. 122-123
Omumvo gwEligolo
Uuna oshigwana shaIsraeli sha li sha vulika kompango yomumvo gwEligolo, osha li hashi shi gamene kaashi ye monkalo ombwinayi ndjoka hatu mono miilongo oyindji kunena, moka mu na owala oondondo mbali, aantu mboka aayamba lela naamboka ya hepa noonkondo. Uuwanawa mboka oohandimwe ya li haya mono, owa li hawu koleke oshigwana shoka, oshoka kapu na gumwe a li ha kala a hepa omolwonkalo yuuhupilo ombwinayi, ihe ayehe oya li haya; longitha iipewa yawo noonkondo dhawo omolwuuwanawa woshigwana. Molwaashoka Jehova okwa li a gandja omayambeko gevi hali vala nawa nosho wo elongo kAaisraeli, ngele oya li ya vulika oya li taya ka kala mepangelo lya gwanenena noye na ombili ndjoka owala tayi wapa omolwewiliko lyaKalunga. — Jes 33:22.
Omaliko gomOmbiimbeli
w09-E 9/1 ep. 22, okat. 4
Uuna wa geyithwa
Uuna Omuisraeli a li a dhenge Omuisraeli omukwawo, e ta tsipula mo eho lye, Ompango oya li ya pitika a geelwe. Ihe nakumonithwa oshiponga haye a li ha katukile naku mu ponokela ngoka onkatu nenge gumwe gwaandjawo. Ompango oya li tayi ti kutya oku na oku shi fala kwaamboka ya li ya langekwa po, ano aapanguli, opo ye ku ungaunge nasho momukalo gu uka. Omuntu ngoka a yono nenge a longele mukwawo uukolokoshi owina, okwa li ha geelwa nosha li shi li elondodho kuyalwe. Ihe opwa li wo hapu ningwa iinima yilwe.
1-7 FEBULUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | LEVITIKUS 26–27
“Shoka wu na okuninga opo Jehova e ku yambeke”
Yanda ‘iinima yowala’
Ongiini ‘emona’ tali vulu okuninga oshikalunga? Pashiholelwa, dhiladhila kemanya li li mepya muIsraeli shonale. Emanya ndyoka olya li tali vulu okulongithwa okutunga egumbo nenge ekuma. Ihe mepingathano naashoka, ngele emanya ndyoka olya ningwa ‘ongundhimanya’ ondjapuki nenge ‘emanya lya hongwa,’ olya li tali vulu okupundukitha oshigwana shaJehova. (Lev. 26:1) Sha faathana, iimaliwa nayo oya pumbiwa notayi vulu okulongithwa momukalo gu uka. Otwe yi pumbwa opo tu lande iipumbiwa yomonkalamwenyo notatu vulu wo oku yi longitha nawa miilonga yaJehova. (Omuuv. 7:12; Luk. 16:9) Ihe ngele otwa kala twa pititha komeho iimaliwa pehala lyokupititha komeho iilonga yetu yopaKriste, kungawo, iimaliwa oya ninga oshikalunga shetu. (Lesha 1 Timoteus 6:9, 10.) Otu na okukala tu na etaloko li li pandjele shi na ko nasha nuuyamba, muuyuni mbuka aantu ya lenga okulikola omaliko. — 1 Tim. 6:17-19.
it-1-E ep. 223, okat. 3
Okusimaneka
Omolwomukalo moka Jehova a li a longitha Moses noku ungaunga naye, Moses okwa li a longo iinene (Heb., mohra) komeho goshigwana shaKalunga. (Deut 34:10, 12; Eks 19:9) Mboka ya li ye na eitaalo oya li ye na etilosimaneko lyoonkondopangelo dhaMoses. Oya li ya mono kutya Kalunga okwa popi okupitila muye. Shi na ko nasha netsalihangano lyaJehova, Aaisraeli oya li wo ye na oku li simaneka. (Lev 19:30; 26:2) Shika osha li tashi ti kutya oya li ye na okuulika kutya oye li simaneka, okulongela Jehova momukalo moka e ya lombwela nokwiihumbata metsokumwe niipango ye ayihe.
w91 3/1 ep. 11, okat. 10
‘Ombili yaKalunga’ nayi gamene omutima gwoye
Jehova okwa lombwelele oshigwana a ti: “Ngele otamu ende paipango yandje e tamu vulika komautho gandje, otandi mu lokithile omvula pethimbo lyo opala, opo evi li menithe iilya nomiti dhi ime iiyimati. Otandi mu pe ombili mevi lyeni, notamu ka kotha mwaa na omahalutho gasha. Otandi ke mu mangulula miiponga yiilikama moshilongo, noitaku ka kala we iita. Otandi ka kala pamwe nane. Otandi ka ninga Kalunga keni, none aantu yandje.” (Levitikus 26:3, 4, 6, 12) Oshigwana shaIsraeli osha li tashi vulu okunyanyukilwa ombili oshoka osha li sha gamenwa kaatondi yasho, shi na eliko olindji nekwatathano lyopothingo naJehova. Ihe shika osha li tashi ki ikolelela kokukakatela kwasho kOmpango yaJehova. — Episalomi 119:165.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-2-E ep. 617
Omalega
Oga li ga holoka molwaashoka aantu ye ekelehi Ompango yaKalunga. Oshigwana shaIsraeli osha li sha lombwelwa kutya ngele osha tindi okukala mehangano naKalunga, ote ke shi ‘tumina omalega.’ (Lev 26:14-16, 23-25; Deut 28:15, 21, 22) Momanyolo omwa popiwa kutya Kalunga oha yambeke aantu nuukolele wopalutu nenge wopambepo ngele otaya vulika kiipango ye (Deut 7:12, 15; Eps 103:1-3; Omayel 3:1, 2, 7, 8; 4:21, 22; Eh 21:1-4), omanga aantu haya kwatwa komikithi omolwuulunde nokwaagwanenena. (Eks 15:26; Deut 28:58-61; Jes 53:4, 5; Mat 9:2-6, 12; Joh 5:14) Onkee, nonando poompito dhimwe Jehova Kalunga okwa li a etele oohandimwe uuvu woshilundu meendelelo, ngaashi Miriam, Ussia naGehasi (Num 12:10; 2Ondjal 26:16-21; 2Aak 5:25-27), poompito odhindji aantu nenge iigwana oya li ya kwatwa komikithi nokomalega molwaashoka ya tsikile nokuyona. Oya li ya teya shoka ya kuna; omalutu gawo oga mono iihuna komikithi omolweihumbato lyawo ewinayi. (Gal 6:7, 8) Shi na ko nasha naamboka haya kutha ombinga momilalo dha nyata, omuyapostoli Paulus okwa ti: “Kalunga okwe ya ethele muuhalu . . . tau ya fala mokunyateka omalutu gawo yene. . . . Oyo oya mono egeelo lye ya yeleka omolwepwidhuko lyawo.” — Rom 1:24-27.
8-14 FEBULUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | NUMERI 1–2
“Jehova ta unganeke oshigwana she”
w94 12/1 ep. 3, okat. 4
Ehala lyu uka lyelongelokalunga lyaJehova mokukalamwenyo kwetu
Ngele owa li to vulu okutala Aaisraeli ya yunga ontanda mombuga pataloko lyondhila, andola owa mono shike? Omatsali ogendjigendji, ihe oga li melandulathano, moka mwa li mu na aantu tashi vulika ye li omamiliyona gatatu nenge ye vulithe po, noya li ya tulwa kuumbangalantu, kuumbugantu, kuuzilo nokuuninginino moongundu dhomazimo oogatatu. Andola sho wa tala wu li popepi, ando owa ndhindhilike ongundu yimwe yi li lwopokati kontanda. Muungundu mboka une uushona womatsali omu na omagumbo gomazimo gaLevi. Pokati lela kontanda, pehala ndyoka lya topolwa kekuma lyelapi, opwa li pu na etungo li li shimwe shi ili. Ndika olya li “etsalihangano,” nenge etsali ndyoka lya tungwa kAisraeli “oonkulungu” palombwelo lyaJehova. — Numeri 1:52, 53; 2:3, 10, 17, 18, 25; Eksodus 35:10.
it-1-E ep. 397, okat. 4
Ontanda
Ontanda ndjika yAaisraeli oya li onene noonkondo. Aantu yomontanda ndjoka sho ya yalulwa omwa li aakwiita 603 550, aakiintu naanona, aakulupe niilema inaaya yalulwa, Aalevi 22 000 nosho wo “aantu yalwe” aayeni, naayehe kumwe otashi vulika ya li 3 000 000 nenge ye vule po. (Eks 12:38, 44; Num 3:21-34, 39) Aantu kaye shi kutya ontanda ndjoka oya li yi na uunene wu thike peni. Sho ya ka dhikwa ya taalelathana naJeriko momalushandja gaMoab, oya popiwa kutya oya li ‘ya za kuBet Jeshimot sigo okuAbel Shittim.’ — Num 33:49 yelekanitha OB-1954.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-2-E ep. 764
Eyalulo
Aantu ya li haya yalulwa pamadhina nopamazimo, shi ikolelela komaludhi nokomagumbo. Kalya li owala eyalulo hali ningwa ngeyaka nenge omitse odho owala dha li hadhi yalulwa. Eyalulo ndyoka lya li hali ningilwa oshigwana ashihe lya popiwa mOmbiimbeli, olya li hali ningwa omolwomalalakano gi ili nogi ili ngaashi gokufuta iifendela, oku mona mboka ya gwana oku ya muukwiita, nenge (ngaashi shi na ko nasha nAalevi) ku monike mboka ya gwana okupewa iinakugwanithwa yometsalihangano.
15-21 FEBULUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | NUMERI 3–4
“Iinakugwanithwa yAalevi”
it-2-E ep. 683, okat. 3
Omuyambi
Kohi yehangano lyOmpango. Sho Aaisraeli ya li muupika muEgipiti, Jehova okwa li i iyapulile osheeli shomumati shomegumbo kehe lyomuIsraeli pethimbo mpoka a li a dhipaga aatango yaEgipiti negeelo etimulongo. (Eks 12:29; Num 3:13) Iisheeli mbyoka oya li yaJehova, yi longithwe owala miilonga ye. Kalunga okwa li ta vulu okulangeka po iisheeli ayihe mbyoka yi ninge aayambi naatonateli yetsalihangano. Ihe pehala lyaashono, okwa li e wete shi li nawa a hogolole ezimo lyaLevi olyo li kale noshinakugwanithwa shoka. Omolwetompelo ndyoka, okwa li a pitike oshigwana shi pingene po iisheeli aalumentu yomazimo omakwawo 12 (oluvalo lwoyanamati yaJosef, Efraim naManasse lwa yalulwa lu li omazimo gaali) nAalevi aalumentu. Eyalulo sho lya ningwa olyu ulike kutya moshigwana ashihe omwa li iisheeli aalumentu 273 okuza pomwedhi gumwe kaaye shi Aalevi ye vule aalumentu Aalevi, onkene Kalunga okwa li a pula mboka 273 kehe gumwe a gandje iikulila iisiliveli itano (N$ 191.29) kuAaron nokoyanamati. (Num 3:11-16, 40-51) Manga shoka inaashi ningwa, Jehova okwa adhika nale a hogolola aalumentu yomuukwanegumbo waAaron yomezimo lyaLevi oyo ya ye miilonga yuuyambi muIsraeli. — Num 1:1; 3:6-10.
it-2-E ep. 241
Aalevi
Iinakugwanithwa. Aalevi oya li ya thikama po momaukwanegumbo gatatu goyanamati yaLevi Gerson, Kohat naMerari. (Gen 46:11; 1Ondjal 6:1, 16) Uukwanegumbo mboka kehe wumwe owa li wa tulwa popepi netsalihangano mombuga. Aakwakehat yomezimo lyaAaron oya li ya yunga komeho getsalihangano kuuzilo. Aakwakehat yalwe oya li ya yunga ontanda kuuninginino konima yetsalihangano, Aakwagerson oya li ya yungu ontanda kuumbugantu wetsalihangano, nAakwamerari oya li ya yungu ontanda kuumbangalantu wetsalihangano. (Num 3:23, 29, 35, 38) Aalevi oyo ya li ye na iilonga yokudhika, yokupangulula po nokuhumbata etsalihangano. Pethimbo lyokutembuka, Aaron noyanamati oya li haya kutha ko omalapi ngoka ga topola Uuyapuki kUuyapukielela noya li haya siikile oshikethahangano, iiyambelo niikwataafula niikwaniipangitho yilwe. Aakwakehat oyo ya li haya humbata iinima mbyoka. Aakwagerson oya li haya humbata omalipi getsalihangano, omasiikilo, eshigolapi lyetsalihangano, eshigolapi lyoposheelo shehale, oshiyambelo noongodhi dhehale (anuwa oongodhi dhetsalihangano lyolyene), nAakwamerari oya li haya tonatele iipilangi, omalukambo, oongudhi, oompadhi nosho wo oomboha noongodhi (oongodhi dhehale lya kunduka etsalihangano). — Num 1:50, 51; 3:25, 26, 30, 31, 36, 37; 4:4-33; 7:5-9.
it-2-E ep. 241
Aalevi
Pethimbo lyaMoses, Aalevi mboka ye na omimvo 30 oyo ya li haya longo iilonga mbika, ngaashi okuhumbata etsalihangano niinima yalyo, uuna tali tembudhwa. (Num 4:46-49) Iilonga yimwe oya li hayi longwa kwaamboka ye na omimvo okuza 25, ihe anuwa kaya li haya longo mbyoka iidhigu, ngaashi okuhumbata etsalihangano. (Num 8:24) Pethimbo lyOmukwaniilwa David, mboka ya li haya yakula metsalihangano oyomimvo 20. Etompelo lyaDavid olya li kutya etsalihangano (ngashingeyi li na okupingenwa po notempeli) kalya we li na okukala hali humbatwa. Mboka ye na omimvo 50 kaya li we haya tsikile neyakulo lyawo. (Num 8:25, 26; 1Ondjal 23:24-26; tala AGE.) Aalevi oya li ye na okukala ye shi nawa Ompango, nolundji oya li hayi ithanwa ye ke yi leshe montaneho noku yi longa yalwe. — 1Ondjal 15:27; 2Ondjal 5:12; 17:7-9; Neh 8:7-9.
Omaliko gomOmbiimbeli
Tila Kalunga, opo u kale omunongo!
Sho David a kala nokukwathelwa kuJehova ethimbo a li muudhigu, osha li she mu kwathele a kokeke etilokalunga nokwa li a koleke einekelo lye muye. (Episalomi 31:22-24) Ihe nonando ongawo, David okwa li a kanitha etilokalunga lye poompito ndatu oondhindhilikwedhi, naashoka osha li sha etitha iilanduliko tayi nikitha oluhodhi. Ompito yotango oya li yi na ko nasha nokuunganeka kwe opo oshikethahangano shaJehova shi falwe kuJerusalem netemba, pehala lyokuhumbatwa komapepe gAalevi ngaashi Ompango ya li tayi ti. Sho Ussa, ngoka a li ta hingi etemba ndyoka, a li a kwata Oshiketha andola e shi ambidhidhe, okwa dhipagwa kuKalunga pethimbo mpoka “moluusama” we. Oshoshili kutya Ussa okwa li a yono sha kwata miiti, ihe okwaahasimaneka Ompango yaKalunga kwaDavid okwo lela kwa li kwa etitha oshiponga shoka tashi nikitha oluhodhi. Ngele otu na etilokalunga, otu na okuninga iinima metsokumwe nehalo lyaKalunga. — 2 Samuel 6:2-9; Numeri 4:15; 7:9.
22-28 FEBULUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | NUMERI 5–6
“Ongiini to vulu okuholela Aanasiri?”
it-2-E ep. 477
Aanasiri
Opwa li pu na iinima itatu kaayi na okuningwa kwaamboka ya hala okuninga Aanasiri: (1) Kaya li ye na okunwa omalovu, kaya li ye na okulya sha sha kolwa moomviinu nenge ya lye omandjembele gomagongwa, omatalala nenge goonganye, noka ya li ye na okunwa sha sha za moomviinu sha pya nenge inaashi pya. (2) Kaya li ye na okuteta ko omafufu gawo gokomutse. (3) Kaya li ye na okukwata omidhimba kutya nduno odhaantu yaandjawo ngaashi, gwahe, gwayina, gwomumwayina omulumentu nenge omukiintu. — Num 6:1-7.
Egano lya sheywa. Omuntu ngoka a li a ningi egano “a ninge Omunasiri” [ano, i iyapulila, i ikalekelwa] Jehova,” okwa li e na okukala ngaaka noka li he shi ningi a kale a hokiwa kaantu mokuulika uulaadhi wuugoya nokwiidhilika kwa pitilila. Pehala lyaashono, “ethimbo alihe manga e li muunasiri, [“omuyapuki kuJehova,” NW].” — Num 6:2, 8; yelekanitha Gen 49:26.
Onkee ano, iitegelelwa mbyoka ya li ya li ya tulilwa po Aanasiri, oya li yi na eityo li ikalekelwa melongelokalunga lyaJehova. Ngaashi owala omuyambi omukuluntu kaali e na okukwata omidhimba, kutya nduno odhaantu yaandjawo, omolwiilonga ye iiyapuki, Omunasiri naye osho a li ngaaka. Molwaashoka omuyambi omukuluntu naayambi yalwe oya li haya longo iilonga ya kwata miiti, oya li yi indikwa okunwa omaviinu nomalovu omadhigu, uuna taya longo iilonga yawo iiyapuki komeho gaJehova. — Lev 10:8-11; 21:10, 11.
Shimwe ishewe, Omunasiri (Heb., nazir) ka li ha “tetitha omafufu ge nenge e ga kulule,” oshoka oga li haga kala endhindhiliko komutse gwe ndyoka lya li hali mu dhimbululitha mo nziya kutya ye Omunasiri omuyapuki. (Num 6:5) Oshitya shOshihebeli nazir osha li wo sha longithwa shu ukithwa koomviinu “inaadhi opalekwa” nenge inaadhi kokolwa pethimbo lyEsabati eyapuki nenge lyomimvo dhEligolo. (Lev 25:5, 11) Shoka ishewe oshihokithi, epapa lyoshingoli ndyoka lya li kegala lyomuyambi omukuluntu lya takelwa oohapu “Uuyapuki owaJehova, NW” olya li wo hali ithanwa ‘oshishani oshiyapuki sheyapulo [Heb., nezer, shoka tashi ti wo nazir].’ (Eks 39:30, 31 yelekanitha NW.) Sha faathana, oshishani shoka sha li hashi zalwa kaakwaniilwa aagwayekwa Aaisraeli nasho osha li hashi ithanwa nezer. (2Sam 1:10; 2Aak 11:12; tala CROWN; DEDICATION.) Omuyapostoli Paulus okwa ti wo kutya megongalo lyopaKriste omukiintu okwa pewa omafufu omale pehala lyoshishani. Oge li edhimbulukitho lyopaunshitwe kutya oku li pondondo ya yooloka ko kwaandjoka yomulumentu; oku na okukala e shi kutya oku na okuvulika kuukwamutse kohi yelongekidho lyaJehova. Onkee iitegelelwa mbyoka, ngaashi okwaayikulula (shoka kaashi li paunshitwe komulumentu), okwiidhilika thiluthilu omaviinu nokukala a yogoka, oya li hayi dhimbulukitha Omunasiri kutya osha simana okwiigandja nokuvulika thiluthilu kwaashoka Jehova ta ti. — 1Kor 11:2-16; tala HAIR; HEAD COVERING; NATURE.
Omaliko gomOmbiimbeli
w05-E 1/15 ep. 30, okat. 2
Omapulo ga za kaaleshi
Ihe Simson okwa li Omunasiri meityo limwe li ili. Manga Simson inaa valwa, omuyengeli gwaJehova okwa li a lombwele yina a ti: “Omunona ngele a valwa, ino kulula ko omafufu ge, oshoka okuza kevalo lye ota ka kala omunasiri, a yoololelwa Kalunga. Oye ta ka mangulula Israel miikaha yAafilisti.” (Aatokolihapu 13:5) Simson kali a gana a ninge Omunasiri. Okwa li a ningwa Omunasiri kuJehova nokwa li ta kala Omunasiri onkalamwenyo ye ayihe. Onkee ompango yokwaaha guma omudhimba kaya li ye mu kwatela mo. Ando okwa li ha landula ompango ndjoka, e ta kwata omudhimba kaashi shi owina, okwa li ta ka tamekulula ngiini Uunasiri we mbono e wu pewa okuza kevalo? Ano, osha yela kutya iitegelelwa yomuntu Omunasiri onkalamwenyo ye ayihe, oya li ya yooloka ko kwaambyoka yomuntu a gana kuye mwene.