Iileshomwa moka mwa za omayamukulo gomapulo ngoka ge li mokafo Onkalamwenyo yopaKriste niilonga yetu yokuuvitha
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
6-12 NOVOMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 13–14
“Omuntu ngele okwa si, ota kala ishewe e na omwenyo?”
w99-E 10/15 ep. 3, okat. 1-3
Iinima mbyoka aantu yi itaala kutya otayi vulu okulelepeka onkalamwenyo
NOKUNENA, aantu yamwe ohaya patana kombinga yuufupi wonkalamwenyo, nonando osha li sha nyolwa omimvo 3 500 lwaampono dha ka pita. Olundji aantu ihaya kala ya mbilipalelwa kokukala nomwenyo owala uule wethimbo efupi, e taya kulupa nokusa. Onkee ano, okuza nale aantu oya kala nokweeta po omikalo dhokulelepeka onkalamwenyo.
Pethimbo lyaJob, Aaegipiti oya li haya li omatupa giinamwenyo nelalakano lyokukaleka po uugundjuka wawo. Limwe lyomomalalakano omanene gaanongononi, olya li okweeta po omuti gwontumba, ngoka tagu vulu okulelepeka onkalamwenyo. Aanongononi oyendji oya itaala kutya ngele oya ningi po oshinima shontumba sha longwa moshingoli, otashi vulu okupa aantu omwenyo ihaagu si nosho wo kutya okulila miiyaha yiingoli otaku vulu okulelepeka onkalamwenyo. Aachiina yopethimbo lyonale mboka ya li yi itaala muufilosofi, oya li ya dhiladhila kutya otaya vulu okulundulula omalutu gaantu, mokulongitha omikalo ngaashi okutedhatedha, okuninga omadhewo gokufudha, okulya iikulya tayi tungu, iinima mbyoka hayi kwathele aantu ya kale nomwenyo.
Omweendikonakoni Omuspania, Juan Ponce de León, okwa tseyika e li omukonakoni gwiinima mbyoka hayi kaleke aantu aagundjuka. Ndohotola gumwe ngoka a li ko methelemumvo eti-18, okwa popi membo lye Hermippus Redivivus a ti kutya aakadhona aagundjuka yanakatyepa oya li ye na okutulwa mondunda onshona pethimbo lyokwenye, nomuku gwawo ogwa li gu na okutulwa momakende nokulongithwa mokulelepeka onkalamwenyo. Uushili owo kutya kapu na nando ogumwe gwomomikalo ndhoka gwa pondola.
Omuti ngele gwa kewa po otagu vulu ngaa okututuma?
OMUTI gwolumono gwe endeka otashi vulika gu kale itaagu monika lela nawa, ngele owe gu yelekanitha nomuti gwomusendeli gwokuLibanona. Ihe omuti gwolumono ohagu vulu okukala nomwenyo nomoonkalo oondhigu. Omiti dhimwe dhoomono ohadhi vulu okukala nomwenyo uule woomvula 1 000 lwaampo. Omidhi dhadho ohadhi mene dha ya mevi muule. Ohadhi vulu okututuma nokuli nando ekota lyadho oli kewe po thiluthilu, shampa owala omidhi dhadho dhi na omwenyo.
Job, omulumentu omutilikalunga, okwa li e na einekelo kutya nokuli nando ona se, ota ka kala ishewe e na omwenyo. (Job 14:13-15) Okwa li a longitha oshiholelwa shomuti, opo u ulike kutya okwi inekela kutya Kalunga oku na oonkondo dhoku mu yumudha kuusi. Okwa ti: “Nomuti wo ogu na etegameno: ngele tagu kewa po, otagu tsapuka ishewe.” Otashi vulika Job a li ta popi kombinga yomuti gwolumono. Konima yoluteni oshithindi sholumono ohashi tsapuka ishewe “iitayi iipe,” ngele osha lokwa. — Job 14:7-9.
“Oto ka yuulukwa omushitwa gwoye”
Oohapu dhaJob otadhi tu longo nkene Jehova e li omunahole: Jehova oku hole lela mboka yi igandja miikaha ye, ye etha e ya zule noku ya me ya kale aantu mboka ye na oshilonga momeho ge, ngaashi Job. (Jesaja 64:8) Jehova okwa lenga aalongeli ye aadhiginini. Okwa “yuulukwa” okuyumudha aadhiginini mboka ya sa. Ano omulongwantu gumwe ota ti: Oshitya shOshihebeli shoka sha tolokwa ngawo “kapu na omalimbililo kutya oshi li shimwe shomiitya mbyoka yi na oonkondo okupopya eiyuvo li na ko nasha nomahalo gokuyuulukwa.” Eeno, Jehova iha dhimbulukwa owala aalongeli ye, ihe oha yuulukwa wo oku ya yumudha.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-1-E ep. 191
Omutoko
Omutoko ogwa li hagu longithwa tagu thaneke kiinima mbyoka iishona nenge kaayi na oshilonga. Pashiholelwa, Abraham okwa li e shi zimine koshipala shaJehova, a ti: “Ngame omuntu gwowala, ontsi nomutoko.” (Gen 18:27; tala wo Jes 44:20; Job 30:19.) Job okwa faathanitha omapopyo gookuume ke aaniifundja ‘nomayeletumbulo ga fa omutoko.’ — Job 13:12.
13-19 NOVOMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 15–17
“Ino holela Elifas, uuna to hekeleke yalwe”
w05-E 9/15 ep. 26, okat. 4-5
Kondjitha omadhiladhilo omawinayi!
Moonkundathana adhihe dhopatatu, Elifas okwa li a gandja edhiladhilo kutya Kalunga oku wete kutya shoka aapiya ye haya longo, inashi mu gwanena. Elifas okwa li a lombwele Job a ti: “Kalunga ini inekela naapiya ye yomegulu, nomaayengeli ye ota mono mo omapuko.” (Job 4:18) Lwanima, Elifas okwa popi kombinga yaKalunga, a ti: “Ngele nomaayapuki ye ini inekela mo nando ogumwe, negulu lyo lyene inali yela momeho ge.” (Job 15:15) Opo nduno, okwa pula a ti: “Ngele ngoye omuyuuki, otashi kwatha shike Omunankondoawike?” (Job 22:3) Bildad okwa li a tsu kumwe naashoka, e ta ti: “Tala, nomwedhi inagu yela, noonyothi kadhi na uuyelele momeho ge.” — Job 25:5.
Natu kale twa kotoka, opo kaatu nwethwe mo komadhiladhilo ngoka omawinayi. Omolwashike mbela? Omolwaashoka otaga vulu oku tu ningitha tu kale tu uvite kutya Kalunga ota pula oshindji kutse. Etaloko ndyoka ohali yono po ekwatathano lyetu naJehova. Shimwe ishewe, ngele otu igandja kulyo, mbela otatu ki inyenga ngiini, uuna tatu pukululwa? Pehala lyokutaamba ko epukululo, omitima dhetu otadhi ka “tsa ondumbo nOmuwa,” naashoka otashi vulika shi ke tu ningithe tu mu kwatele onkone. (Omayeletumbulo 19:3) Shoka otashi ka tula uupambepo wetu moshiponga. Iihuna oyi thike peni!
Natu kaleni tu na eifupipiko nolukeno ngaashi Jesus
16 Oohapu dhetu oombwanawa. Ngele otu na olukeno otashi ke tu inyengitha opo ‘tu tse aambanda omukumo.’ (1 Tes. 5:14) Oshike tatu vulu okuninga tu ya tse omukumo? Otatu vulu oku ya lombwela kutya otu na onkwa nayo, noku ya pandula ya mone kutya oye na omaukwatya nomagano omawanawa. Onawa tu ya kwathele ya mone kutya oye na ondilo momeho gaJehova, molwaashoka oye e ya eta moshili. (Joh. 6:44) Otatu vulu oku ya shilipaleka kutya Jehova oha kenukile aapiya ye mboka “ya dhengwa pevi” nenge “ya kanitha etegameno.” (Eps. 34:18) Onkee ano, oohapu dhetu oombwanawa otadhi vulu okutalaleka mboka ya pumbwa ehekeleko. — Omayel. 16:24.
Omaliko gomOmbiimbeli
Omanenedhiladhilo okuza membo lyaJob
7:9, 10; 10:21; 16:22 — Mbela omapopyo ngoka ge li moovelise ndhoka otaga ulike kutya Job ka li a itaala meyumuko? Omapopyo gaJob ngoka ge li moovelise ndhono, oge na ko nasha nonakuyiwa ye kombinga yaashono sha li tashi ka ningwa po okathimbo okafupi, ngele a si. Mbela okwa li a hala okutya shike? Otashi vulika a li a hala okutya ngele okwa si, aantu yopethimbo lye itaya ka kala we haye mu mono. Nonando ongawo, pataloko lyawo, konima ngele a si, ka li ta ka galukila kegumbo lye, oshoka ka li ta ka kala e na omwenyo sigo ethimbo lyaKalunga lyokuyumudha aantu lya thiki. Nenge, otashi vulika Job a li a hala okutya kapu na omuntu ta vulu okuza mo moshaasi kuye mwene. Uushili mboka kutya Job okwa li e na etegameno li na ko nasha neyumuko lyomonakuyiwa, owu iwetikile muJob 14:13-15.
20-26 NOVOMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 18–19
“Inamu iteka ooitaali ooyakweni”
Shoka tatu vulu okwiilonga kokulila kwaJesus
9 Oto vulu okwaambidhidha mboka ya nika oluhodhi. Jesus ka li owala a lili pamwe naMarta naMaria, ihe okwa li wo a pulakene kuyo nokwe ya lombwele oohapu tadhi ya hekeleke. Natse otatu vulu okuningila sha faathana mboka ya nika oluhodhi. Dan, omukuluntugongalo ngoka ha kala moAustralia okwa ti: “Konima sho nekulu lyandje a si, onda li nda pumbwa okuyambidhidhwa. Aamwatate yamwe naakulukadhi yawo, oya li aluhe yi ilongekidha omutenya nuusiku okupulakena kungame. Oya li ye etha ndi popye kombinga yeyeme lyandje nokaya li haya kala ya sa ohoni, uuna tandi lili. Oya li wo ya kwathele ndje mokuninga iinima yontumba, ngaashi okuyoga ohauto yandje, oku ka landela ndje iikulya nokutelekela ndje, uuna nda li itaandi vulu okuninga iinima mbyoka. Olundji oya li ya galikana pamwe nangame. Oya li yu ulike kutya yo ookuume kashili naamwatate mboka ya ‘valwa, opo ya kwathe moluhepo.’” — Omayel. 17:17.
Uuna gumwe ngoka wu hole a kondwa
16 Tsikila okwaambidhidha aanegumbo yaangoka a kondwa. Ngashingeyi olyo ethimbo ya pumbwa unene okuulukilwa ohole nosho wo okutsuwa omukumo. (Heb. 10:24, 25) Omathimbo gamwe, aanegumbo yaangoka a kondwa ohaye shi ndhindhilike kutya yamwe megongalo ihaya kala we ya hala okupopya nayo, ya fa andola nayo ya kondwa. Inatu etha nando ooitaali ooyakwetu ya kale ye uvite ngawo! Aagundjuka mboka aavali yawo ya thiga po oshili oyo unene ya pumbwa okupandulwa nokutsuwa omukumo. Omumwameme Maria, ngoka omusamane gwe a kondwa e ta thigi po uukwanegumbo we, okwa ti: “Ookuume kandje yamwe oya kala haye ya kaandjetu ya kwathele ndje nokuteleka noya li wo haye tu wayimine pelongelokalunga lyetu lyuukwanegumbo. Oya li haya kala ye uvitile ndje uukwawo wanankali noya li wo haya lili pamwe nangame. Oya kala wo haya popile ndje, uuna aantu taya popi iinima kaayi li paushili kombinga yandje. Oya li ya tsu ndje lela omukumo!” — Rom. 12:13, 15.
w90-E 9/1 ep. 22, okat. 20
Mbela owi itulila po ngaa omalalakano gopambepo?
20 Olutu lwaakuluntugongalo olu na okundhindhilika kutya uuna omumwatate a kuthwa oshinakugwanithwa shuukuluntugongalo nenge shuuyakuligongalo, otashi vulika a kale a gwililwa po, nokuli nonando oye mwene e shi etha po. Ngele ina kondwa, ihe aakuluntugongalo oye wete kutya omumwatate okwa gwililwa po, ohaya kambadhala oku mu kwathela pambepo nohaye shi ningi pahole. (1 Aatessalonika 5:14) Ohaye mu kwathele a kale e uvite kutya natango okwa pumbiwa megongalo. Nokuli nonando otashi pula a pewe omayele, otashi vulika kaashi pule ethimbo ele a pewe ishewe iinakugwanithwa ya gwedhwa po megongalo, ngele okwi ifupipike noku ga tula miilonga.
Omaliko gomOmbiimbeli
w94-E 10/1 ep. 32
Oohapu dhuukuume odhi na oonkondo
Sho Job a li a pumbwa etsomukumo, Elifas nosho wo ookuume ke kaya li ya popi naye noohapu dhuukuume. Oya li ya pe Job ombedhi, omolwomaupyakadhi moka a li i iyadha, noya li taya ti kutya oku na okukala a ninga sha sha puka. (Job 4:8) Ombiimbeli yedhina The Interpreter’s Bible, oya ti: “Job okwa li lela a pumbwa okuulukilwa olukeno. Mupyamunene, shoka a li a lombwelwa iitya iilulu kepaya taku zi notayi teya omukumo noonkondo.” Sho job a uvu oohapu oombwiinayi dhaElifas nookuume ke, okwa li a popi a nika oluhodhi a ti: “Sigo uunake tamu ehameke ndje notamu alula ndje noohapu?” — Job 19:2.
Katu na nando okuningitha omwiitaali omukwetu a kale a gwililwa po, omolwoohapu dhetu inaadhi dhiladhilwa nawa. (Yelekanitha Deuteronomium 24:15.) MOmbiimbeli omu na eyeletumbulo limwe tali ti: “Shoka to popi otashi vulu okugamena omwenyo nenge oku gu hanagula po; onkee kala wu shi kutya oto ka mona iilanduliko yoohapu dhoye.” — Omayeletumbulo 18:21, TEV.
27 NOVOMBA–3 DESEMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 20–21
“Uuyuuki ihawu uthwa komaliko”
Mbela owu li ngaa “omuyamba koshipala shaKalunga”?
12 Ngaashi Jesus a popya, okukala omuyamba koshipala shaKalunga otaku yelekanithwa nokwiipungulila omaliko. Jesus okwa li ta ti kutya katu na okukala hatu gandja eitulomo olindji kokulikola omaliko nenge kokukala tatu nyanyukilwa iiniwe yetu. Pehala lyaashono, otu na okulongitha iiniwe yetu mokuhwepopaleka ekwatathano lyetu naJehova. Ngele otwa ningi ngawo, otatu ka kala aayamba koshipala shaKalunga. Omolwashike tatu tile ngaaka? Omolwaashono otashi ke tu etela omayambeko ogendji. Ombiimbeli otayi ti: “Eyambeko lyOmuwa otali yambapaleke, nuupyakadhi wiilonga itau gwedhele ko sha.” — Omayeletumbulo 10:22.
Omaliko gomOmbiimbeli
w95 1/1 ep. 5, okat. 19
Natu sinde Satana niilonga ye
19 Oshiwanawa okundhindhilika kutya omupiya gwaKalunga Job okwa li e na “omadhiladhilo gokwiipulapula” (NW), ngoka Satana a gandja okupitila muElifas naSofar. (Job 4:13-18; 20:2, 3) Onkee ano, Job okwa li e uvite ‘uuwehame,’ mboka wa etwa kokupopya kwe ‘oohapu inaadhi dhiladhilwa nawa’ kombinga ‘yuumbanda’ mboka wa li wa piyaganeka omadhiladhilo ge. (Job 6:2-4; 30:15, 16) Elihu okwa li a pulakene kuJob a mwena, e te mu kwathele lela a mone etaloko lyaJehova lyopaunongo awuhe li na ko nasha niinima. Sha faathana, nokunena aakuluntugongalo ohaya ulike kutya oye na ko nasha naamboka taya hepekwa, mokuyanda oku ya “thindila pevi.” Ngaashi Elihu, ohaye ya pulakene neidhidhimiko, nokuza mpono ohaye ya gwayeke omagadhi gOohapu dhaKalunga, ngoka tage ya hekeleke. (Job 33:1-3, 7; Jakob 5:13-15) Onkene kehe gumwe ngoka omaiyuvo ge ga mbandamekwa komaudhigu kutya nduno ogo ngoka go genegene nenge ngoka owala ga dhiladhilwa nenge ngoka taga ‘halutha noondjodhi notaga tilitha nomamoniko’ ngaashi Job a li a tilithwa, ota vulu okumona ehekeleko lyopamanyolo megongalo, ndyoka tali mu talaleke. — Job 7:14; Jakob 4:7.
4-10 DESEMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 22–24
“Omuntu ota vulu tuu okwoopalela Kalunga?”
w05-E 9/15 ep. 27, okat. 1-3
Kondjitha omadhiladhilo omawinayi!
Okutala kedhiladhilo ndyoka kutya Kalunga okwa tegelela tu ninge oshindji, otali ulike kutya okwa tala ko aantu kaaye na oshilonga. Moonkundathana oontintatu, Elifas okwa li a pula a ti: “Omuntu ota vulu tuu okwoopalela Kalunga? Omunandunge ote mu kwatha tuu sha?” (Job 22:2) Elifas okwa li ta gandja edhiladhilo kutya aantu kaye na oshilonga koshipala shaKalunga. Moonkundatha odho tuu ndhoka, Bildad naye okwa li a pula a ti: “Omuntu ota vulu tuu okukala omuyuuki koshipala shaKalunga? Nakuvalwa komuntu ota vulu tuu okukala omuyelele?” (Job 25:4) Okutala komapopyo ngono, ongiini Job omuntu gwonyama nombinzi a li ta vulu okukala omuyuuki koshipala shaKalunga?
Kunena, aantu yamwe ohaya kala ye na omadhiladhilo omawinayi kombinga yawo yene. Iinima yimwe mbyoka hayi vulu okweetitha omadhiladhilo ngoka ongaashi omukalo moka wa putudhwa, omathiminiko gonkalamwenyo nenge uuna wa kala oshihakanwa shuukwamuhoko. Kakele kaashono, Satana noompwidhuli dhe nayo ohaya ya nyanyukilwa okunyanyagula omuntu. Ngele oha vulu okunwetha mo omuntu a kale e uvite kutya kapu na shoka oshiwanawa ta vulu okulongela Kalunga Omunankondoawike, ota vulu wo oku mu ningitha kaa kale e na etegameno. Mookweendela ko kwethimbo, omuntu ngoka oha vulu okweenda ta hedha kokule naKalunga omunamwenyo, sigo nokuli a yi kokule lela naye. — Aahebeli 2:1; 3:12.
Iinima ngaashi uukokele nosho wo okwaa na uukolele, ohayi tu ngambeke. Okukutha ombinga kwetu miilonga yUukwaniilwa, otashi vulika ku monike kwashonopala okuyelekanitha naashona twa li hatu ningi pethimbo twa li aagundjuka, tu na uukolele notu na oonkondo. Osha simana lela okukala tu shi kutya Satana noompwidhuli dhe, oya hala tu kale tu uvite kutya shoka hatu ningi inashi opalela Kalunga! Onkee ano, natu kondjithe omadhiladhilo ga tya ngawo.
w95-E 2/15 ep. 27, okat. 6
Shoka tatu ilongo kombinga yankene tu na okuungaunga nomaupyakadhi
Ookuume yatatu yaJob oya li ya tsikile noku mu teya omukumo, mokupopya omadhiladhilo gopantu pehala lyomadhiladhilo ngoka ga kankamena kuunongo wopakalunga. Elifas okwa li a popi sigo oposhitsa shono kutya ‘Kalunga ini inekela aapiya ye’ nosho wo kutya kasha li lela shi na oshilonga kuYe, ngele Job omuuyuki nenge hasho. (Job 4:18; 22:2, 3) Kapu na omalimbililo kutya oohapu ndhoka kaadhi li paushili, odha li lela tadhi teya omukumo! Itashi kumitha sho lwanima Jehova a ganda Elifas nokuume ke, omolwoohapu ndhoka oombwinayi, sho a ti: “Otandi ku geele, osho wo ookuume koye yaali, oshoka inamu popila ndje muuwanawa. Inamu popya oshili.” (Job 42:7) Kakele kaashono, okwa li wo e ya lombwele oshindji shi vulithe pwaashoka.
w03-E 4/15 ep. 14-15, okat. 10-12
Aagundjuka mboka haya nyanyudha Jehova
10 Ngaashi sha ulikwa mehokololo lyOmbiimbeli, shoka Satana a li a popi kasha li owala sha gumu uudhiginini waJob, ihe nowaayehe mboka haya longele Kalunga, nangoye wa kwatelwa mo. Satana okwa li a lombwele Jehova kombinga yaantu, a ti: “Omuntu [haJob owala, ihe kehe gumwe] ota gandja po iinima ye ayihe, opo a kale e na omwenyo.” (Job 2:4) Mbela owu wete ngaa onkandangala ndjoka to dhana melundilo ndyoka? Ngaashi sha popiwa mOmayeletumbulo 27:11, Jehova ota ti kutya opu na shoka to vulu oku mu pa, opo a vule okuyamukula ngoka te mu sitha ohoni, ano Satana. Dhiladhila owala sho Omupangeli gweshito alihe te ku pula wu kuthe ombinga mompata ndjoka onene. Mbela shoka kashi shi tuu oshinakugwanithwa oshiwanawa shoka wa pewa noshi li uuthembahenda! Mbela oto vulu okugwanitha po shoka Jehova te ku pula? Job okwa li e shi ningi. (Job 2:9, 10) Jesus nosho wo yalwe mondjokonona, oya li ye shi ningi, mwa kwatelwa aagundjuka oyendji. (Aafilippi 2:8; Ehololo 6:9) Nangoye oto vulu oku shi ninga. Nonando ongawo, ehogololo oli li miikaha yoye! Oto ke shi ulika kutya owa gama kuSatana nenge okuJehova, okupitila moonkatu dhoye. Mbela oto ka hogolola okugama kulye?
Jehova oku na ko nasha nangoye!
11 Mbela oshi na ngaa oshilonga kuJehova kutya ombinga yini to ka hogolola? Mbela aantu oyendji mboka ya kala aadhiginini kuye okuza nale, opo a vule okuyamukula Satana, inaya gwana? Odhoshili kutya Omuhindadhi okwa popi kutya kapu na ngoka ha longele Jehova, molwaashoka e mu hole, nonando epopyo ndyoka olya kala nokuyanekwa pomutenya. Nonando ongawo, Jehova okwa hala wu game kombinga ye mompata ndjoka, oshoka oku na ko nasha nangoye pauhandimwe. Jesus okwa ti: “Kali shi ehalo lyaHo megulu, ku kane nando okamwe kaambuka uushona.” — Mateus 18:14.
12 Osha yela kutya Jehova oku na ko nasha nehogololo ndyoka to ningi. Shoka sha simanenena osho kutya ohashi mu gumu. Ombiimbeli oye shi yelitha kutya Jehova oku na omaiyuvo gomuule, ngoka haga inyengithwa koonkatu dhaantu oombwanawa nenge oombwinayi. Pashiholelwa, sho Aaisraeli ya kala notukulutha oshipotha, Jehova okwa li ‘a geye.’ (Episalomi 78:40, 41) Manga Eyelu lyopethimbo lyaNoa inaali ya, Jehova okwa li a “uvu nayi,” sho “a mono uuwinayi waantu kombanda yevi mpoka u thike.” (Genesis 6:5, 6) Dhiladhila kutya shoka otashi ti shike. Andola owa landulile onkatu ya puka, ando owa geyitha Omushiti gwoye. Shoka inashi hala okutya Kalunga omunkundi nenge kutya oha pangelwa komaiyuvo. Pehala lyaashono, oku ku hole noku na ko nasha nonkalonawa yoye. Mepingathano naashono, ngele oto longo shoka sha uka, ohashi nyanyudha omutima gwaJehova. Ina nyanyukwa owala, molwaashono e na eyamukulo lyokuyamukula Satana, ihe omolwaashoka wo ta vulu okuninga Omugandji gwondjambi yoye. Shoka osho lela a halelela okuninga. (Aahebeli 11:6) Shoka otashi ulike lela kutya Jehova Kalunga oku li Tate omunahole!
Omaliko gomOmbiimbeli
w04-E 7/15 ep. 21-22
Itulila po omalalakano gopambepo, opo wu simanekithe Omushiti gwoye
Dhiladhila kunkene Jehova a vulu okushita iinima ayihe mbyoka yi li muuyuni. Oohapu ndhoka tadhi ti kutya “okwa toko kwa ningi ongulohi, nokwa shi kwa ningi ongula,” otadhi ulike kutya Jehova okwa ndhindhilika shoka a pondola mokushita. (Genesis 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Ethimbo kehe ta tameke niilonga ye yokushita, okwa li hi itulile po elalakano lyaashoka ta ka longa mesiku ndyoka. Kalunga okwa kala ta gwanitha po elalakano lye lyokushita iinima ayihe. (Ehololo 4:11) Tatekulululwa Job okwa ti: ‘Jehova ota longo shoka a hala.’ (Job 23:13) Jehova ka li tuu a nyanyukwa noonkondo, sho a mono kutya “eshito lye alihe” olya “opala lela”! — Genesis 1:31.
Natse opo tu vule okwaadha omalalakano getu, otwa pumbwa okukala twa halelela oku ga adha. Oshike tashi ke tu kwathela tu kale tu na ehalo ndyoka? Nokuli naasho evi lya li lya vongakana nolya li owala, Jehova okwa li e wete nale nkene tali ka kala, ngele okwa mana okushitila ko iinima ayihe. Okwa li wo e wete nkene tali ka kala tali monika nawa notali mu simanekitha. Sha faathana, otatu ka kala owala tu na ehalo lyokwaadha elalakano lyetu, ngele otwa kala hatu tedhatedha kiizemo iiwanawa mbyoka tatu ka mona, uuna twe li adha. Tony, gwomimvo 19, osho a li a ningi ngawo. Ka li nando a dhimbwa oshikando she shotango a ka talela po oshitayimbelewa shOonzapo dhaJehova, shoka shi li mUuninginino waEuropa. Okuza esiku ndyoka, Tony okwa kala hi ipula ta ti: ‘Mbela otashi ka kala shi li ngiini, ngele onda kala handi zi nohandi longo mehala lya fa ndino?’ Okwa kala aluhe ha dhiladhila kombinga yaashono nokwa tsikile okwiitulila po elalakano lyoku ka longa kehala hoka. Kapu na omalimbililo kutya okwa ka kala a nyanyukwa, sho a taambwa, konima yomimvo ndhoka a kala a tegelela eindilo lye lyoku ka kwathela koshitayimbelewa li ziminwe.
11-17 DESEMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 25–27
“Ino pumbwa okukala wa gwanenena, opo wu kale omudhiginini”
it-1-E ep. 1210, okat. 4
Uudhiginini
Job. Oshi li ngeyi kutya Job ngoka a li ko pokati kethimbo sho Josef a si nopethimbo lyaMoses, okwa popiwa e li omulumentu “omukeenashipo [Heb., tam] nomuyuuki. Okwa li ha tila Kalunga noha tondo uuwinayi.” (Job 1:1; tala JOB.) Uudhiginini womuntu mboka, owu li oshitopolwa shompata ndjoka ya etithwa kuSatana, sho a li a pula Kangula kombinga yaJob pethimbo a li a gongala pamwe naayengeli megulu. Satana okwa li a gandja edhiladhilo lya puka kutya Job oha longele owala Kalunga, omoluuwanawa we mwene, ihe hamolwaashono e mu hole shili. Onkee ano, okwa li a pula Kangula kombinga yuudhiginini waJob. Sho Kalunga e mu pitike a makele Job, okwa li a hanagula po eliko lye olindji nokudhipaga oyana ayehe. Nonando ongawo, Satana ka li a pondola okuyona po uudhiginini waJob. (Job 1:6–2:3) Opo nduno, Satana okwa ti kutya Job okwa vulu owala okwiidhidhimikila onkalo ndjono, omolwokwiihola mwene, ihe ngele okwa gumwa kolutu, nena ita ka kala we omudhiginini. (Job 2:4, 5) Konima sho Satana a pitikwa a gume Job kolutu e te mu umbu iitumbuka, naasho a pilukilwa po komukadhi nosho wo kookuume ke mboka ya li ye mu ula omalaka ga honga nokupilika omithikampango dhaKalunga (Job 2:6-13; 22:1, 5-11), Job okwa li a tsikile okuulika kutya oku li omulumentu omudhiginini. Job okwa ti: “Sigo okusa itandi ki idhimbika uuyuuki wandje. Itandi ke etha uushili wandje; eiyuvo Iyandje olya yela.” (Job 27:5, 6) Sho Job a tsikile okukala omudhiginini, okwa ulike kutya omutondi gwaKalunga omufundja.
Kala omudhiginini!
3 Tu li aapiya yaJehova, ohatu ulike ngiini uudhiginini? Omokukala tu hole Jehova nomutima aguhe, shoka hashi tu ningitha tu longe aluhe shoka shi li mondjila. Natu ka tale kuuyelele wumwe kombinga yankene oshitya uudhiginini sha longithwa mOmbiimbeli. Eityo limwe lyoshitya “uudhiginini” shoka sha longithwa mOmbiimbeli olyo oshinima sha gwana po nenge shaa na oshipo. Pashiholelwa, Ompango oya li ya pitika Aaisraeli ya yambele Jehova iinamwenyo mbyoka kaayi na oshipo. (Lev. 22:21, 22) Oshigwana shaKalunga kasha li sha pitikwa shi yambe oshinamwenyo shoka kaashi na omagulu agehe, omakutsi agehe, omeho agehe nenge shoka tashi ehama. Jehova okwa li e shi tala ko sha simana ye mu yambele oshinamwenyo shoka sha gwana po nokaashi na oshipo. (Mal. 1:6-9) Shoka otashi tu kwathele tu uve ko kutya omolwashike Jehova e hole iinima yaa na oshipo nenge ya gwana po. Uuna tatu landa oshinima shontumba, tashi vulika oshiyimati, embo nenge oshilongitho, inatu hala tu lande shoka kaashi li monkalo ombwanawa nenge sha kambela sha. Otwa hala okulanda shoka shi ihwapo nokaashi na uupyakadhi. Jehova naye osho ha kala e uvite ngaaka, uuna tatu ulike kutya otu mu hole, mokukala aadhiginini kuye. Otu na okukala tu mu hole nomutima gwetu aguhe nokukala aadhiginini thiluthilu.
4 Mbela otu na okuthika pehulithodhiladhilo kutya otu na okukala twa gwanenena, opo tu kale nawa aadhiginini? Natango, otashi vulika tu kale tu uvite kutya ohatu ningi omapuko ogendji. Natu ka tale komatompelo gaali kutya omolwashike inaatu pumbwa okudhiladhila kutya otu na okukala twa gwanenena, opo tu kale aadhiginini. Shotango, Jehova iha kala ta gandja eitulomo komapuko getu. Ombiimbeli otayi ti: “Omuwa, ngele to kala nokudhimbulukwa oondjo, olye ta vulu okukala po?” (Eps. 130:3) Jehova oku shi shi kutya inatu gwanenena nohatu puka olundji, ihe ohe tu dhimine po nehalo ewanawa. (Eps. 86:5) Oshitiyali, Jehova oku shi omangambeko getu noiha kala a tegelela tu ninge oshindji shi vulithe pwaashoka tatu vulu okuninga. (Lesha Episalomi 103:12-14.) Omeityo lini nduno, tatu vulu okukala kaatu na oshipo momeho ge?
5 Tu li aapiya yaJehova, opo tu kale aadhiginini, otu na okukala tu mu hole. Ohole ndjoka nosho wo uudhiginini wetu kuye e li Tate yetu gwomegulu, oyi na okukala yashili, kaayi na oshipo. Ngele osho twa kala tu mu hole ngawo, nokuli nuuna tatu yelekwa, otatu ka kala aadhiginini. (1 Ondjal. 28:9; Mat. 22:37) Natu taleni ishewe kOonzapo ndatu ndhoka dha popiwa metetekelo. Omolwashike dha katuka ngawo? Mbela okakadhona hoka kake hole okukutha ombinga momainyanyudho kosikola? Mbela omumati omugundjuka okwa hala okusithwa ohoni pomagumbo gaantu? Nenge omusamane ngoka e na uukwanegumbo okwa hala okukanitha iilonga ye? Hasho nando! Pehala lyaashono, oye shi kutya omithikampango dhaJehova odhi li pauyuuki, nohaya gandja eitulomo koku mu nyanyudha. Ohole yawo yoku mu hola, ohayi ya inyengitha ye mu pitithe komeho, uuna taya ningi omatokolo. Kungawo, ohaya ulike uudhiginini wawo.
Omaliko gomOmbiimbeli
Ehangano lyaKalunga olyu unganekwa metsokumwe nOohapu dhe
3 Eshito otali shi ulike kutya Kalunga Omuunganeki a shiga ko. Ombiimbeli otayi ti: “Omuwa okowino ye a dhike evi, nokuunkulungu we a yalaleke egulu.” (Omayel. 3:19) Otu shi kutya ‘ayihe mbika otayi ulike oonkondo dhaKalunga noyo enongono lyowala momakutsi getu.’ (Job 26:14) Nonando otu shi owala kashona kombinga yoopulanete, yoonyothi noyomilalawili, oshe tu inyengitha tu tseye kutya omaminikilo gokegulu ogu unganekwa nawa kaaku na we. (Eps. 8:3, 4) Omilalawili odha thikama po moonyothi omamiliyona ndhoka adhihe hadhi inyenge momukalo gu unganekwa nawa. Oopulanete ndhoka dha dhingoloka etango, ohadhi ende melandulathano dha fa tadhi wilikwa koompango dhomoondjila. Osha yela kutya elandulathano ekumithi ndyoka li li meshito otali tu ulukile kutya Jehova ngoka “a shiti egulu kuunongo we” nevi, okwa gwana okupandulwa, okwiinekelwa nokusimanekwa. — Eps. 136:1, 5-9.
18-24 DESEMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 28–29
“Mbela owu na ngaa edhina ewanawa ngaashi Job?”
w02 1/6 ep. 20, okat. 19
Ulukila mboka ye li mompumbwe esilohenda
19 Omahokololo gOmbiimbeli ngoka twa zi nokukundathana, oga tsa wo omuthindo uushili mboka kutya esilohenda oli na okuulukilwa mboka ye li mompumbwe ndjoka itaaya vulu okugwanitha po yo yene. Abraham okwa li a pumbwa elongelokumwe lyaBetuel, opo ezimo lye li tsikile. Opo omudhimba gwe gu falwe kuKanaana, Jakob okwa li a pumbwa ekwatho lyaJosef. Shimwe ishewe, opo Naemi a mone omuthigululi, okwa li a pumbwa ekwatho lyaRut. Kutya nduno oAbraham, Jakob nenge oNaemi, kapwa li nando ogumwe gwomuyo a li ta vulu okugwanitha po oompumbwe ndhoka nopwaa na ekwatho. Sha faathana, nokunena esilohenda oli na okuulukilwa unene mboka ye li mompumbwe. (Omayeletumbulo 19:17) Otu na okuholela tatekulululwa Job, ngoka a li a ‘hupitha oohepele ndhoka dha li tadhi kugu dhi mone ekwatho, oothigwa ndhoka dhaa na omupopili’ nosho wo “omuntu e li muudhigu uunene.” Job okwa li wo a “nyanyudha omwenyo gwomuselekadhi” nokwa ningi “omeho gaaposi nomagulu giilema.” — Job 29:12-15.
it-1-E ep. 655, okat. 10
Omizalo
Omizalo ohadhi thaneke iinima oyindji ya yoolokathana. Ngaashi owala omuzalo gwondalaha nenge omizalo dhi ikalekelwa hadhi vulu okumonikitha mo omuntu kutya oku li mehangano lini nenge oha yambidhidha ongundu yini, mOmbiimbeli omizalo nadho odha longithwa pathaneko dhi yoolole omuthika gwomuntu nosho wo kutya oha longo shike. Shoka oshi li metsokumwe naashoka sha popiwa methaneko lyaJesus li na ko nasha ‘nonguwo yoshituthi.’ (Mat 22:11, 12; tala OSHIKAYIWA; ONGAKU.) MEhololo 16:14, 15, Omuwa Jesus Kristus okwa londodha shi na ko nasha nokukotha pambepo nosho wo okuhulwa onguwo yetu ndjoka ye tu ndhidhilikitha mo tu li aapiya aadhiginini yaKalunga kashili. Mbela iihuna otayi ka kala yi thike peni, ngele otwa etha shika shi tu ningilwe pethimbo ‘lyiita mesiku enene lyaKalunga Omunankondoadhihe?’
w09-E 2/1 ep. 15, okat. 3-4
Edhina olya kwatela mo shike?
Ihatu vulu okulundulula edhina ndyoka twa lukwa okuza pevalo. Nonando ongawo, otse yene tu na okutokola kutya otatu li kaleke nepopilo lya tya ngiini. (Omayeletumbulo 20:11) Ipula ngeyi: ‘Andola Jesus nenge aayapostoli ye oya li ye na ompito ya luke ndje, ando oya pe ndje edhina lini? Edhina lini tali ka opalela uukwatya wandje uundhindhilikwedhi nenge shoka nda tseyikila?’
Omapulo ngoka oga pumbwa okutalwa nomeho omanene. Omolwashike mbela? Oshoka omukwaniilwa omunandunge Salomo okwa nyola a ti: “Edhina olya simana li vule omaliko ogendji.” (Omayeletumbulo 22:1) Odhoshili kutya ngele otu iningile edhina ewanawa momudhingoloko, kungawo otu na eliko li na ongushu. Kakele kaashono, oshinima shimwe shoka sha simanenena osho kutya ngele otu iningile edhina ewanawa naKalunga, otatu ki imonena eliko tali kalelele. Ngiini mbela? Kalunga okwa uvaneka kutya ota ka nyola ‘moraamata yokudhimbulukwa’ (OB-1954) omadhina gaantu mboka haye mu tila, note ke ya pa omwenyo gwaaluhe monakuyiwa. — Maleaki 3:16; Ehololo 3:5; 20:12-15.
Omaliko gomOmbiimbeli
g00-E 7/8 ep. 11, okat. 3
Okwiimemeha oku na uuwanawa!
Mbela okwiimemeha ohaku eta ngaa elunduluko lyasha? Mbela oto dhimbulukwa sho gumwe i imemehele, e tashi ku ningitha wu kale wu uvite wa pepelelwa nenge wa ngungumana? Nenge oho kala wa tila nowu uvite inoo pumbiwa, uuna gumwe iti imemeha? Odhoshili kutya okwiimemeha okwa pumbiwa nohaku eta po elunduluko. Ohaku gumu nakwiimemeha nosho wo ngoka ti imemehelwa. Job ngoka a popiwa mOmbiimbeli, okwa popi kombinga yaatondi ye a ti: “Onde ya uvile ohenda, sho ya tyololoka; enyanyu moshipala shandje olye ya tsu omukumo.” (Job 29:24) “Enyanyu” moshipala shaJob, otashi vulika lya li lya ulike nkene lela a li a shambukwa.
25-31 DESEMBA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 30–31
“Nkene Job a tsikile okukala a yogoka pamikalo”
Pilamenitha omeho goye kiinima kaayi na oshilonga
8 Odhoshili kutya Aakriste yashili inaya tuntilwa kaaya kwatwe kokahalu komeho nokonyama. Onkee ano, Oohapu dhaKalunga otadhi tu ladhipike tu kale tu na eipangelo shi na ko nasha naashoka hatu tala naashoka hatu kala twa hala. (1 Kor. 9:25, 27; lesha 1 Johannes 2:15-17.) Omulumentu omuyuuki Job oye gumwe ngoka a li a mono ekwatathano enene ndyoka li li pokati kokutala oshinima nokukala we shi hala. Okwa ti: “Onda ningi etokolo lya kola, ndaa tale omukadhona nde mu haluka.” (Job 31:1) Job ka li owala i idhilike kaa kwate omukiintu momukalo gwa nyata, ihe okwa li nokuli itaa ka pitika omadhiladhilo ge ga dhiladhile oshinima sha tya ngaaka. Jesus okwa tsu omuthindo kutya omadhiladhilo oge na okukala ga yogoka pamikalo, sho a ti: “Okehe tuu ngoka ta tala omukiintu e mu haluka, oye okwe mu hondele momwenyo gwe.” — Mat. 5:28.
w08-E 9/1 ep. 11, okat. 4
Tala ‘konakuyiwa’
Manga inoo katuka onkatu yontumba, ipula ngeyi: ‘Mbela shika otashi fala ndje sigo openi?’ Ngele owa kankama po wu dhiladhile kombinga yaashoka tashi vulu okuningwa po lwanima nenge ‘konakuyiwa,’ otashi vulika shi ke ku kwathele wu yande iilanduliko ya kwata miiti. Aantu mboka haya katuka inaya dhiladhila nawa, pehulilo ohashi ya etele iizemo iiwinayi ngaashi okukwatwa ko-AIDS nokomikithi dhilwe ndhoka hadhi taandele pamilalo, omategelelo inaaga longekidhwa, okuhoya mo omala, omakwatathano gopaihole ga nika oshiponga nosho wo omaiyuvo gawo tage ya nyenyetele. Ehulilo lyondjila yaantu mboka haya ningi iinima inaayi yogoka, olya popiwa nawa komuyapostoli Paulus. Okwa ti: Itaya “ka ya mOshilongo shaKalunga.” — 1 Aakorinto 6:9, 10.
Aagundjuka, kaleni hamu wilikwa kOohapu dhaKalunga
15 Uunake unene tuu uudhiginini woye kuKalunga hashi vulika wu makelwe? Mbela ongele wu li nayalwe nenge ongele wu li ongoye awike? Eeno, ngele wu li kosikola nenge kiilonga oho kala wa kotokela iinima mbyoka tayi vulu okuyona po ekwatathano lyoye naKalunga. Uuna wu li pomainyanyudho nongele itoo tonatele uupambepo woye, oho ningi oshihakanwa shakehe oshinima shoka tashi vulu okuyona po uupambepo woye.
16 Omolwashike wu na okukala wa hala okuvulika kuJehova nuuna nokuli wu li ongoye awike? Dhimbulukwa oshinima shika: Otashi vulika wu uvithe nayi Jehova nenge wu nyanyudhe omwenyo gwe. (Gen. 6:5, 6; Omayel. 27:11) Jehova oha gumwa kiilonga yoye, molwaashoka ‘oye omusilishimpwiyu gwoye.’ (1 Pet. 5:7) Okwa hala wu pulakene kuye, opo wu mone uuwanawa. (Jes. 48:17, 18) Sho yamwe yomoshigwana shaJehova shomuIsraeli shonale ya li yi ipwililikile omayele ge, oya li ye mu uvitha nayi. (Eps. 78:40, 41) Mepingathano naashono, Jehova okwa li e hole noonkondo omupolofeti Daniel, nomolwaashono omuyengeli e mu ithana “omulumentu omwaanawa.” (Dan. 10:11, KB) Omolwashike? Daniel okwa li omudhiginini kuKalunga kaashi shi owala ngele e li naantu, ihe nongele wo oye awike. — Lesha Daniel 6:10.
Omaliko gomOmbiimbeli
w05-E 11/15 ep. 11, okat. 3
Esimano lyokupulakena nohole
Ookuume kaJob oya li ya uvu omayelitho ge omulongo ngoka a li a popi. Nonando ongawo, Job okwa li a igidha a ti: “Oku na tuu omuntu ta pulakene sho te ti?” (Job 31:35) Omolwashike? Omolwaashono kaya li ye mu hekeleke konima sho ye mu pulakene. Kaya li ye na ko nasha naye nokaya li ya hala okuuva ko omaiyuvo ge. Uushili owo kutya kaya li ye mu uvitile uukwawo wanankali ngaashi aapulakeni aawanawa haya kala ye uvite. Nonando ongawo, omuyapostoli Petrus okwa gandja omayele a ti: “Ne omu na okukala mu na edhiladhilo limwe neuvitopamwe. Kaleni mu holathane ongaamwayinathana. Silathaneni ohenda ne mu ifupipikilathane.” (1 Petrus 3:8) Ongiini tatu vulu okuulika uukwawo wanankali? Omukalo gumwe, omokuulika kutya otu na ko nasha nomaiyuvo gayalwe nokukambadhala oku ya uva ko. Okupopya nayo nondjaalela ngaashi kutya “shoka oshi na okukala hashi ku uvitha nayi” nenge “owu na okukala wu uvite kutya katu uvite ko onkalo yoye,” odho omikalo dhimwe moka tatu vulu okuulika kutya otu na ko nasha nayalwe. Omukalo gumwe ishewe, omokutula shoka omuntu ta popi miitya yetu yene, naashoka otashi ke tu kwathela tu uve ko shoka ta ti. Okupulakena nohole otashi ti okugandja eitulomo komaiyuvo gomuntu, ihe hakiitya owala.