MWAHA WOOHUSERYA 35
Mutitelele ‘Olipihanaka Mukina ni Mukhwaawe’
“Mulipihaneke ni otikitheryana mukina ni mukhwaawe.”—1 TES. 5:11.
NCIPO 90 Nlipihaneke Mukina ni Mukhwaawe
YEEYO NNAHAALAAHU OHUSERYAa
1. Mwawiiwanana ni 1 Tesalónika 5:11, muteko taani oothene ahu nnapakaahu?
APWANNE muloko anyu wohintoko oteka naari orehererya Empa ya Omwene? Waakhanle wi ti hiihaa, munnuupuwela ekwaha anyu yoopacerya mu Empa ya Omwene evyaani. Mwaahimuthamalela vancipale Yehova. Mweeparipari, akhweya mwaatepa ohakalala ophiyerya tho munachuna winla nave muhinawerya wiipa ncipo noopacerya. Ipa sahu sa Omwene sootekiwa phaama sinnamuruuhela ncicimiho Yehova. Nyenya ninnamuruuhela ncicimiho ntokweene yoowo vaavaa nnapakaahu makupa mmukhalelo mukina wa muteko wa wooteka. Muteko yoola onnavolowela echu ekina yoochuneyaxa opwaha muteko wa oteka vyakala. Owo onavolowela waalipiha achu yaawo anaphiya mmapuro yaala a malapelo. Murummwa Paulo aakhalano yeela mmuupuweloni vaavaa aarempeiye masu anaphwanyeya mu 1 Tesalónika 5:11, yoorepa ahu ya mwaha.—Mwaalakhanye.
2. Tiheeni nnahaalaahu othokororya mmwaha yoola?
2 Murummwa Paulo yootakiherya yaphaama ya muchu yoowo aasuwela mukhalelo wa waalipiha akhweiye a munroromeloni. Owo aakhalano niphwanya wa yaawo. Mmwaha yoola, nnahaala othokororya mukhalelo aakhaviheryeiye anna ni arokora awe (1) ovilela ni makacamiho, (2) otikitherya murecele mukina ni mukhwaawe, ni (3) olipiha nroromelo naya mwa Yehova. Vano hankooni noone mukhalelo nneeraahu nimutakiherye yoowo ni waalipiha anna ni arokora ahu olelo.—1 Kor. 11:1.
PAULO AANAAKHAVIHERYA ANNA NI AROKORA AWE OVILELA NI MAKACAMIHO
3. Moonelo taani woophimelela Paulo aareiyeno?
3 Paulo aanaasivela vancipale annawe. Owo aahoolela makacamiho oovila mu okumi awe. Mwawiihiiha, owo aanwerya wooniherya ikharari nniphwanya wa akhweiye a munroromeloni vaavaa yaahoolelaaya makacamiho. Ekwaha emoha, Paulo haarinono ikhorowa nave aaphwanela ophwanya muteko wi iivakuleleke ni waavakulela asinthamwene awe. (Saw. 20:34) Owo aanapaka itenta atumihaka. Vaavaa aaphin’yeiye o Korinto, owo woopaceryani aalapa ni Akila ni Priskila mmuteko wa opaka itenta. Nyenya, “mahiku aworowa othene” owo aanaalaleerya Ayuta ni Akiriki. Voocharela vaavaa Sila ni Timotiyu yaaphin’yaaya, “Paulo àhivaha ni murima wothene olaleya Mutxhaka Waphama.” (Saw. 18:2-5, BNM.) Paulo haacuwanleru yoolakelela awe yoochuneyaxa mookumi, omurumeela Yehova. Woona wi Paulo aatikitherya yootakiherya yaphaama ya oweiwa mmuteko woolaleerya ni okhapelela soothowa sawe soomwiilini, owo aanawerya waalipiha anna ni arokora awe. Owo aahiwuupuxerya wi eheemererye wi okhinyererya wa okumi ni ochuna ovakulela echoko oweerihe awo ohithokororya “ichu soochuneyaxa”—mikhalelo soothene sa omulapela Yehova.—Fil. 1:10, TNM.
4. Ti mwawiihai Paulo ni Timotiyu yaakhavihenryaaya anna ni arokora ovilela ni wiikariwa?
4 Elukuluku vakhaani omanle otikitheryiwa muloko o Tesalonika, anna yaale avyaani yaahoolela wiiciwa otokweene. Vaavaa nikhuuru na amwiicani noonanara murima nahaaweryaaya omphwanya Paulo ni Sila, yaahaapurula ‘anna akina yaakeriha wa asitokweene a epooma,’ ekhuwelaka eriki: “Oothene yaala annakhooca ochariha ikano sa Kaisara.” (Saw. 17:6, 7) Apwanne munnawerya waanyiherya mukhalelo Akristu yaale avyaani yaaraaya awoova vaavaa yaasuwenlaaya wi achu a epooma yeele yaahaarukunuwela? Awo yaanwerya oyeleela mvai aya mmuteko wa Yehova, nyenya Paulo haachuna wi eyo yeereye. Naamwi owo ni Sila yaahaala opwahawo, awo yaaheeravo echu wi muloko muvyaani okhapeleliweke phaama. Paulo aahiwuupuxerya Atesalonika: ‘Noomurumiha munnihu Timotiyu, namuteko mukhwiihu . . . , wi oolipiheeni ni wootikitheryaani mu nroromelo. Ahikhalevo ani avolole wa nthowa na sawuukhula iha.’ (1 Tes. 3:2, 3) Mwawooneya Timotiyu aahihoolela wiikariwa mu epooma aayariweiye o Listra. Owo aahoona mukhalelo Paulo aalipinheiye anna a weiwo. Woona sookhumelela seiho Yehova aavanheiye, Timotiyu aawerya waaroromeliha anna ni arokora awe avyaani wi ichu saahaala okhumelela phaama wa yaawo tho.—Saw. 14:8, 19-22; Ahe. 12:2.
5. Ti mwawiihai munna awiichaniwa Bryant aaphunreiye orweela wa nikhaviheryo na mutokweene a muloko?
5 Mmukhalelo taani mukina Paulo aalipinheiye anna ni arokora awe? Mu oxekurya waya o Listra, Ikoniyu ni Antiyokeya, Paulo ni Parnape ‘yaahaathanlela atokweene muloko ti muloko.’ (Saw. 14:21-23) Moohikhwa minikwa, atokweene yaale yaathanliwe yaahooniherya wi yaari ooreheryeya olipiha miloko, ntoko atokweene a mmahiku ahu. Moone yeeyo munna awiichaniwa Bryant olonceiye: “Vaavaa kaaryaakano iyaakha 15, apapa yaavinyavo vaate nave amama yaahiikariwa mmulokoni. Kaahiisoona okhala oonyanyaliwa ni awuukhuwa.” Tiheeni yaamukhavihenrye Bryant ovilela mu elukuluku yeele yoovila? Owo ooloca: “Mutokweene mmoha awiichaniwa Tony, aanaloca ni miyaano mmithukumanoni nave tho mu ilukuluku ikina. Owo aakileela sa yaawo yaahoolenle makacamiho nave naamwi hiihaa awo yaanahakalala. Owo aakaalakhanyerya Salumu 27:10 nave wiiliwiili aanaloca sa yaweereya ya Esekiya, yoowo aari mulapeli oororomeleya naamwi atiithi awe yahaari yootakiherya yaphaama.” Nikhaviheryo nenla noophara muteko naamvolowenle hai Bryant? Bryant ooloca: “Ni nlipiho na Tony, kaapacerya muteko woohakalaliha, muteko wa elukuluku yoothene.” Atokweene, mukhale oovareryela wi mwaakhaviherye yaale ntoko Bryant, anachuna “masu aphaama,” oolipiha.—Masi. 12:25.
6. Ti mwawiihai Paulo aapharihenleiye saweereya sa okumi wi aalipihe anna ni arokora awe?
6 Paulo aahiwuupuxerya anna ni arokora awe wi nnikhaviheryo na Yehova, ‘neeku ntokotoko na anamoona’ naahivilela makacamiho oovila. (Ahe. 12:1) Paulo aanasuwela wi saweereya sa okumi wa alapeli a Yehova akhalai yaawo yaavilenle ni makacamiho oohiyanahiyana oovila yaahaala waakhaviherya anna ni arokora awe okhala oolipa murima. Saweereya seiha sa okumi saahaala waakhaviherya otikitheryeya mu “epooma ya Muluku ookumi.” (Ahe. 12:22) Emohamoha enneereya olelo. Apwanne hamunalipiheya vaavaa munaalakhanyaanyu vooloca sa mukhalelo Yehova aamukhavihenryeiye Kiteyoni, Paraki, Tavite, Samuwele ni akina ancipale? (Ahe. 11:32-35) Hanka vooloca sa sootakiherya sa nroromelo sa mmahiku ahu? O nipuro ntokweene, wiiliwiili ninnaakhela ikaarata orweela wa anna ni arokora yaawo nroromelo naya naalipihen’ye emanle waalakhanya saweereya sa okumi sa alapeli oororomeleya a mmahiku ahu.
PAULO AAHIWOONIHERYA ANNA NI AROKORA AWE MUKHALELO WA OTIKITHERYA MURECELE MUKINA NI MUKHWAAWE
7. Tiheeni muhusenryaanyu orweela wa ekano ya Paulo enaphwanyeya mu Aroma 14:19-21?
7 Hiyaano ninnaalipiha anna ni arokora ahu vaavaa nnalocaahu ni opaka ichu wi ntikitherye murecele mmulokoni. Hanneemererya wi miyoonelo soohiyana seerihe wi nikhale ookawanyeya. Hannaakeelela moonelo ahu wakhala wi honiiwanana ni malakiheryo a Mpiipiliyani. Muthokororye yootakiherya emoha. Muloko wo Roma waaphitaanyerya Akristu yaari Ayuta ni a Maloko makina. Vaavaa Nlamulo na Mose naahin’yaaya ophara muteko, alapeli a Yehova hiyaaphwanela wiiwelela nlamulo vooloca sa ohilya soolya ikina. (Mar. 7:19) Ovinyerya mu elukuluku yeele, Ayuta akina yaawo yaari Akristu yaahikhala ootaphuwa olya soolya soothene. Nyenya Ayuta akina yaari Akristu, yoona wi hiyaari yoophwanelela olya soolya seihe. Muloko waahikhala wookawanyeya mmwaha yoola. Paulo aahiceenyerya okhapelela murecele nave aahiloca: “Ti waphaama ohikhuura emece nari owurya eviinyu nari weerano echu ekina enamukwaculiha munnaa.” (Mwaalakhanye Aroma 14:19-21.) Mwawiihiiha, Paulo aahaakhaviherya Akristu akhwaawe woona ti mwawiihai ohiiwanana owo waahaalaaya ompahula mmoha ti mmoha a yaawo ni ovolowela muloko woothene. Owo tho aari oorehererya otoroka moonelo awe wi asepe waakwaculiha akina. (1 Kor. 9:19-22) Mmukhalelo woolikana nnawerya waalipiha akina ni okhapelela murecele moorweela wa ohaakeelela soochuna sahu.
8. Tiheeni Paulo enreiye vaavaa waakhumelenlaaya mwaha waakanyenrye murecele mmulokoni?
8 Paulo aahitikitherya yootakiherya yaphaama ya okhapelela murecele ni yaale yaakaaha vooloca sa miyaha soochuneya. Ntoko yootakiherya, akina mmulokoni a mu nsana noopacerya yaanaakhinyeererya achu a maloko makina yaawo yaakhanle Akristu wi ethikiliwe, akhweya wi esepe olociwa moonanara ni achu akina. (Gal. 6:12) Paulo heemerenrye moonelo yoola, nyenya ohiya waakhinyererya akina wi echarihe moonelo awe, mwawiiyeviha owo aahiveleela mwaha owo wa arummwa ni asitokweene o Yerusalemu. (Saw. 15:1, 2) Ntoko yookhumelela, moorweela wa weerano mmukhalelo yoola aahaakhaviherya Akristu okhapelela ohakalala ni murecele mmulokoni.—Saw. 15:30, 31.
9. Nni ncharihe hai yootakiherya ya Paulo?
9 Wakhala wi wookhumelela ohiiwanana, hiyaano ninnatikitherya murecele orweela wa waavya ohoolela wa yaale Yehova aathanlileiye wi ekhapelele muloko. Wiiliwiili, ohoolela onathipeleya Mpiipiliyani nnanwerya ophwanya mu soolaleeryiwa sahu naari mu sooleeliherya seiho inavahereryiwa ni marehereryo. Wakhala wi ninnatikitheryeya mu ochariha ohoolela yoowo ohiya ovuwiha miyoonelo sahu nnahaala opaka makupa mu otikitherya murecele mmulokoni.
10. Echu taani ekina Paulo enreiye wi innuwihe murecele mmulokoni?
10 Paulo aahitikitherya murecele orweela wa ovuwiha mikhalelo saphaama sa anna ni arokora awe, ohiya mikhalelo saya soohiphwanelela. Ntoko yootakiherya, wookuchulani wa ekaarata awe wa Aroma, Paulo aaromola masina a achu ancipale nave mu ikwaha sincipale aahiloca mikhalelo saya saphaama ni ichu ikina. Nnanwerya omutakiherya Paulo moorweela wa oloca mikhalelo saphaama sa anna ni arokora ahu mootaphuwa. Neerano yeela, nnanwerya olipiha oonthamwene ahu ni osivela wa oothene mmulokoni.
11. Nni nikookiherye hai murecele vaavaa onakhumelelaaya ohiiwanana?
11 Mu ilukuluku ikina, naamwi Akristu awiichwelavo ananwerya ohiiwanana naari waakhulana mukina ni mukhwaawe. Ti yeela yeeren’ye ni Paulo ni nthamwene awe avamurimani Parnape. Alopwana yaala apiili yaahivaanyihana moolipa vooloca sa omukuxa Marko naari hooye mmukwaha aya woocharela woomisiyonaario. Awo “Yàvanyihana vatokovene,” voocharela yaahimwalamwala. (Saw. 15:37-39, BNM.) Nyenya Paulo, Parnape ni Marko yaahaataana, yooniheryaka wi awo yaanavaha esisapo murecele ni wiiwanana mmulokoni. Ohoolo waya, Paulo aamuloca mwaphaama Parnape ni Marko. (1 Kor. 9:6; Kol. 4:10) Hiyaano tho nnaphwanela orehererya ohiiwanana vyakala nryaahuno ni akina mmulokoni nave voocharela ntitelele otikitheryeya mmikhalelo saya saphaama. Mmukhalelo yoola, nnahaala wunnuwiha murecele ni wiiwanana.—Éfe.4:3.
PAULO AAHILIPIHA NROROMELO NA ANNA NI AROKORA AWE
12. Makacamiho taani makina anna ni arokora ahu anahoolelaaya?
12 Ninnaalipiha anna ni arokora ahu vaavaa nnalipihaahu nroromelo naya mwa Yehova. Akina annanyemuliwa ni amusi aya oohiroromela naari asinthamwene aya oomutekoni naari ooxikola. Akina annahoolela makacamiho matokweene a okumi naari annawaniha wi evoothe miyoonelo soohiphwanelela. Nyenya akina yaawo apatisiwe khalai, annawehererya mu iyaakha sincipale makuchuwelo a elapo yeela. Mikhalelo seiha inanwerya weeha nroromelo na Akristu a mmahiku ahu. Akristu a mu nsana noopacerya yaahihoolela makacamiho oohiyana. Tiheeni Paulo enreiye wi aalipihe anna ni arokora awe?
Ntoko murummwa Paulo, nni niwerye hai waalipiha akina? (Moone iparakrafo 13)b
13. Paulo aakhavihenrye hai yaawo yaanyemuliwa nthowa na soororomela saya?
13 Paulo aanapharihela Soorepa wi alipihe nroromelo na anna ni arokora awe. Ntoko yootakiherya, Akristu yaawo yaari Ayuta akhweya hiyaasuwela echu yooloca wa amusi aya yaawo yaari oohiroromela yaaloca wi malapelo a Ayuta yaari avasulu opwaha Eekristu. Moohikhwa minikwa ekaarata ya Paulo wa Ahepri yaahaalipiha vancipale Akristu yaale. (Ahe. 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Mavyakelo aya a wuupuwela yaanwerya waakhaviherya osuwela echu yooloca wa amusi aya yaawo yaari oohiroromela. Olelo nnanwerya waakhaviherya akhwiihu a munroromelo yaawo ananyemuliwa opharihela soolaleeryiwa inathipeleya Mpiipiliya wi etharihe mathowa a soororomela saya. Wakhala wi amiravo ni asimwali annanyemuliwa nthowa na ororomela wi ichu irimpatuxiwa, nnanwerya waakhaviherya ophwanya sooleeliherya mu iproxura A Vida—Teve um Criador? ni A origem da vida—Cinco perguntas que merecem resposta wi nooniherye ntakhara heeni awo anaroromelaaya wi okumi orimpatuxiwa.
Ntoko murummwa Paulo, nni niwerye hai waalipiha akina? (Moone iparakrafo 14)c
14. Naamwi Paulo aakhala ooweiwa ni muteko woolaleerya ni ohusiha, tiheeni owo eereiye?
14 Paulo aahaaceenyerya anna ni arokora awe wi yooniheryeke osivela orweela wa “miteko yaphaama.” (Ahe. 10:24) Owo aahaakhaviherya anna ni arokora awe ohiya pahiru wa yeeyo aaloceiye nyenya tho wa yeeyo aapakeiye. Ntoko yootakiherya, vaavaa akhweiye a munroromelo o Yuteya yaahoolenlaaya etala, Paulo aahikhaviherya okawa ichu ikina awo yaachunaaya. (Saw. 11:27-30) Mweeparipari, naamwi Paulo aakhala ooweiwa alaleeryaka ni ohusiha, owo ilukuluku soothene aanaavya mikhalelo wi aakhaviherye yaawo yaari oothoiwa mmukhalelo woomwiilini. (Gal. 2:10) Moorweela wa weerano yeela, owo aahilipiha nroromelo na anna ni arokora awe wi Yehova aahaala waakhapelela. Olelo tho, vaavaa nnavahaahu elukuluku ahu, ikuru sahu ni mavyakelo ahu wi nikhaviherye vaavaa enakhumelelaaya epahu, ninnalipiha tho nroromelo na anna ni arokora ahu. Ninneerano tho emohamoha vaavaa nnapakaahu sooveleela moohihiyererya wi nikhaviherye muteko wa elapo yoothene. Mmikhalelo seiha ni mikina, ninnaakhaviherya anna ni arokora ahu ororomela wi Yehova harwa aanyanyala.
Ntoko murummwa Paulo, nni niwerye hai waalipiha akina? (Moone iparakrafo 15-16)d
15-16. Nnaphwanela waakhalihaka hai yaale nroromelo naya nceechen’ye?
15 Paulo haahin’ye waalipiha yaale nroromelo naya naari nooceecheya. Owo aahooniherya oreera murima wa yaawo nave aanalocano moosivela ni moophwanelela. (Ahe. 6:9; 10:39) Ntoko yootakiherya, moorweela wa ikaarata sawe wa Ahepri, owo wiiliwiili aanapharihela masu awi “hiyo,” yooniheryaka tho wi owo aanapharihela ikano seiho aavaheiye. (Ahe. 2:1, 3) Ntoko Paulo, hinnavelavela ni yaale nroromelo naya nceechen’ye. Ohiya yeeyoru, ninnaalipiha yaawo moorweela wa owooniherya opwacha weeparipari. Mmukhalelo yoola, ninnooniherya wa yaawo wi ninnaasivela. Masu ahu oosivela ni mukhalelo ahu wa oloca onanwerya waalipiha yaawo ananiwiriyana.
16 Paulo aahaaroromeliha anna ni arokora awe wi Yehova onnasuwela miteko saya saphaama. (Ahe. 10:32-34) Nnanwerya weerano emohamoha ni munna naari murokora yoowo nroromelo nawe nceechen’ye. Nnanwerya omukoha ti mwawiihai aahusenryeiye eparipari naari omuceenyerya wuupuwela mukhalelo Yehova amukhavihenryeiye mahiku a muculi. Nnanwerya opharihela ekari yeela wi nimuroromelihe wi Yehova hacuwanle miteko sawe sa osivela sakhalai nave wi Owo harwa amunyanyala omwaahiyu. (Ahe. 6:10; 13:5, 6) Ovaanela ntoko yoola onanwerya waakhaviherya anna yaala oosiveliwa otitelela omurumeela Yehova.
“MULIPIHANEKE . . . MUKINA NI MUKHWAAWE”
17. Mavyakelo taani nnaphwanelaahu otitelela wunnuwiha?
17 Hiihaa ntoko mulipa ooteka onannuwiheiye mavyakelo moovira wa elukuluku, hiyo tho nnanwerya wunnuwiha mavyakelo ahu a olipihana mukina ni mukhwaawe. Nnanwerya waakhaviherya akina wi ephwanye ikuru wi evilele ni makacamiho moorweela wa waaleela sootakiherya sa yaawo yaavilenle ni makacamiho khalai. Nnanwerya otikitherya murecele moorweela wa oloca ichu saphaama nnoonaahu wa akina, okhapelela murecele vaavaa onaakanyeryeyaaya ni okookiherya murecele vaavaa ohiiwanana onakhumelelaaya. Nave nnanwerya otitelela waalipiha anna ni arokora ahu moorweela wa wuuka iparipari soochuneya sa Mpiipiliyani, waavaha nikhaviheryo nawooneya ni moorweela wa waakhaviherya yaale nroromelo naya nceechen’ye.
18. Tiheeni mulakelenlaanyu weera?
18 Yaale analapa mmuteko wa oteka ipa sa malapelo annakhala oohakalala ni aweeliwa murima. Nnanwerya olawiha ohakalala ni weeliwa murima vaavaa nnakhaviheryaahu mu olipiha nroromelo na anna ni arokora ahu. Moohiyana ni ipa seiho moovira wa elukuluku inahaala okumuwa, sookhumelela sa muteko ahu sinamwiikhalelaru okhala wookhala! Ekhale yoolakelela ahu ‘olipihanaka ni otikitheryana mukina ni mukhwaawe.’—1 Tes. 5:11.
NCIPO 100 Nikhale Oowaakhela Aleco
a Okumi mmukhalelo yoola wa ichu ti woovila. Anna ni arokora ahu annahoolela okhinyererya otokweene. Nnanwerya okhala mareeliho wa yaawo wakhala wi ninnaavya mikhalelo sa waalipiha. Mwa yeela, othokororya yootakiherya ya murummwa Paulo onahaala onikhaviherya.
b ERUKU VA EPAAXINA: Tiithi aamooniheryaka mwanawe mwaamuthiyana mukhalelo aneereiye apharihele sooleeliherya sinaphwanyeya mu soolaleeryiwa sahu wi awerye ovootha okhinyererya wa ochapela ifeesta.
c ERUKU VA EPAAXINA: Mutheli oopaka mukwaha wi akhaviherye makupa makina a elapo weiwo yeeren’yewo epahu ya maphacuwelo.
d ERUKU VA EPAAXINA: Mutokweene mmoha a mmulokoni amuxekuryaka munna yoowo nroromelo nawe nceechen’ye. Owo onnamooniha munna iruku ikina sa Exikola ya Mapiyoneero yaapankaaya mu iyaakha sa muculi. Iruku sinnamuupuxerya munna ilukuluku soohakalaliha aareiyeno muculi. Munna onnachuna okhalano wanaawiili ohakalala yoowo aareiyeno vaavaa aamurumeeleiye Yehova. Ohoolo waya, onnakookela mmulokoni.