EPIIPILIYOTEKA ya Watchtower
EPIIPILIYOTEKA
ya Watchtower
Elomwe
  • PIIPILIYA
  • SOOLALEERYIWA
  • MITHUKUMANO
  • w25 Apirili ipaax. 26-31
  • Anna Muri Amiravo Mmutakiherye Marku ni Timotiyu

Henaphwanyeya exilema mu nikupa nenla.

Munikhurumuwele, yookhala ehesen'ye nichunaka owoonihaani exilema ela.

  • Anna Muri Amiravo Mmutakiherye Marku ni Timotiyu
  • Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova (Oomuhuserya)—2025
  • Miru Mikhaani
  • Miyaha Soophwanaphwana
  • MMUTAKIHERYE MARKU MOORWEELA WA OKHALA OOREHERYEYA ORUMEELA
  • MMUTAKIHERYE TIMOTIYU MOORWEELA WA WAAPWACHA AKINA
  • IKANO SA PAULO SINANWERYA WOOKHAVIHERYANI
  • WAARUMELA AKINA ONNARUUHA MAREELIHO
  • Soolakelela Sinooniherya Omuroromela Yehova
    Okumi Ahu Weekiristu ni Orummwa—Yoochariha ya Mithukumano—2023
  • Anna—Apwanne Munniilipixerya wi Mukhale Arummwa Oorumeela?
    Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova (Oomuhuserya)—2024
  • Muhirwe Mucuwale wi Yehova “Muluku Mukumi!”
    Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova (Oomuhuserya)—2024
  • Muni Nwerye Hai Okhala Ohakalalaxa Mmuteko Woolaleerya?
    Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova (Oomuhuserya)—2024
Moone Sincipale
Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova (Oomuhuserya)—2025
w25 Apirili ipaax. 26-31

MWAHA WOOHUSERYA 18

NCIPO 65 Nipwahiherye Oya Vahoolo!

Anna Muri Amiravo Mmutakiherye Marku ni Timotiyu

“Omuruuhe Marku ntakhara owo tookhweleya wa miyo mmuteko.”—2 TIM. 4:11.

IPONTU SA VASULU

Mukhalelo yootakiherya ya Marku ni Timotiyu eneeraaya yaakhaviherye anna ari amiravo winnuwiha mikhalelo soochuneya wi yaarumeele akina moomalela.

1-2. Tiheeni yaahaala omuhiiha Marku ni Timotiyu opaka sincipale ntakhara Yehova?

ANNA muri amiravo, apwanne munnachuna opaka sincipale mmuteko wa Yehova ni okhaviherya muloko anyu? Moohikhwa minikwa aa. Ti yoohakalaliha owoona amiravo ancipale eri oorehereya waarumeela akina! (Sal. 110:3) Nyenya munahaala ohoolela makacamiho. Apwanne nyuwaano munnoovelela opaka sincipale nthowa noohisuwela yeeyo enahaala weereya? Apwanne nyuwaano mohintoko okhooca murici muupuwelaka wi himwaahaala owerya? Yaari hiihaa, nyuwaano hamuri oopacerya wiisoona mmukhalelo yoowo.

2 Marku ni Timotiyu yaahoolela makacamiho oolikana. Nyenya awo hiyaaweemerenrye wi woova echu yahaasuwelaaya ni ohikhalano mavyakelo waahiihe waarumeela akina. Mwawooneya, Marku aakhala mu empa yaphaama ni amama awe vaavaa aawompweiye wi apake mukwaha ni murummwa Paulo vamoha ni Parnape mu ekwaha yoopacerya ya omisiyonaariyo. (Saw. 12:12, 13, 25) Marku aahiya emusi awe wi aaceererye orummwa awe. Voopacerya, owo aathaamela o Antiyokeya. Voocharela, aahimuhoola Paulo ni Parnape mmakupa oorakamela. (Saw. 13:1-5) Moolikana, ti yawooneya wi Timotiyu aakhala ni asitiithi awe vaavaa Paulo anwompeiye wi yalaleerye vamoha. Nthowa na okhala mmiravo ni ohikhalano mavyakelo, owo aanwerya wuupuwela wi haarino mavyakelo awaakhwanela wi achaanane ni Paulo. (Mulikanyihe ni 1 Akorintu 16:10, 11; 1 Timotiyu 4:12.) Nto owo aaheemererya nwopelo wa Paulo nave aahakalala vancipale mu omurumeela Yehova.—Saw. 16:3-5.

3. (1) Nnasuwela hai wi Paulo aanamvaha esisapo Marku ni Timotiyu? (2 Timotiyu 4:6, 9, 11) (Moone tho iruku.) (2) Makoho taani nnahaalaahu othokororya mmwaha yoola?

3 Marku ni Timotiyu yaahikhalano saweereya saphaama nave yaahihuserya mukhalelo wa okhapelela mirici mitokweene eri amiravo. Paulo aanaavaha esisapo amiravo yaale ophiyerya wi vaavaa owo aasuwenleiye wi aahanle vakhaani okhwa, owo aahaaveka wi erwe. (Mwaalakhanye 2 Timotiyu 4:6, 9, 11.) Mikhalelo taani saamweerinhe Marku ni Timotiyu okhala oochuneya wa Paulo? Anna ari amiravo eni yaatakiherye hai? Ti mwawiihai amiravo anahaalaaya ophuravo ni ekano ya Paulo?

Iruku: 1. Marku onnarehererya yoolya ni yoowurya ntakhara Paulo ni Parnape. 2. Timotiyu onnaalakhanya ekaarata wa asitokweene a muloko enwiriyanaka moopwacha.

Paulo aanamvaha esisapo Marku ni Timotiyu nthowa na weemererya mirici mitokweene naamwi yaari amiravo (Moone eparakrafu 3)c


MMUTAKIHERYE MARKU MOORWEELA WA OKHALA OOREHERYEYA ORUMEELA

4-5. Marku oonihenrye hai wi aari oorehereya waarumeela akina?

4 Mwawiiwanana ni ereferensia emoha, orumeela naari waarumeela akina enataphulela okhala oorehereya waakhaviherya yaawo “moowetha ni mootitelela.” Marku oovaha yootakiherya yaphaama mmukhalelo yoola. Vaavaa Paulo aakhonceiye omukuxa Marku mu ekwaha yanawiili ya omisiyonaariyo, mwawooneya aakhala othanana ni oonyeenyeya. (Saw. 15:37, 38) Nyenya Marku haaceechen’ye, owo atitelela waarumeela anna ni arokora awe.

5 Marku aaheemererya orumeela ni pirimu awe Parnape mmukuma mukina. Ivinre iyaakha 11 ohoolo waya, Marku aari mmoha a yaale yaamukhavihenrye Paulo elukuluku aareiye mukariposo mu ekwaha awe yoopacerya o Roma. (File. 23, 24) Mweeparipari, Paulo aahithamalela nikhaviheryo nawe ophiyerya omuloca Marku ntoko “ehime ya nihakararyo ntokweene.”—Ako. 4:10, 11.

6. Ntakhara heeni waaryaaya waphaama Marku omaliha elukuluku vamoha ni anna a mavyakelo? (Moone enoota.)

6 Marku aahiphuravo moorweela wa opaka onthamwene ni Akristu awiichwelavo. Emanle oviravo elukuluku ari ni Paulo o Roma, Marku aakhala vamoha ni murummwa Petru o Papulu. Awo yaahunnuwiha onthamwene wa waacameleya ophiyerya wi Petru aamwiichana “mwanaka Marku.” (1 Pet. 5:13) Vaavaa yaalapaaya vamoha, mwawooneya Petru aamutharihela nthamwene awe ichu sincipale soochuneya vooloca sa okumi ni muteko wa Yesu seiyo ohoolo waya Marku aarempeiye mu liivuru awe a Michaka.a

7. Ti mwawiihai mmiravo awiichaniwa Jose aacharinheiye yootakiherya ya Marku? (Moone eruku.)

7 Marku aahititelela okhala ooweiwa mmuteko awe nave tho aanakhala vakhiviru ni anna awiichwelavo. Muni mmutakiherye hai Marku? Waakhanle wi mooyeleela murici, munaphwanela okhala oopisa murima wa nyuwo aneene nave mutitelele waavya mikhalelo mikina sa omurumeela Yehova ni muloko. Moone yootakiherya ya Jose,b yoowo onarumeela ntoko mutokweene a mmulokoni. Vaavaa aareiye mmiravo aaniilikanyiha ni anna akina yaawo yaari amiravo. Akina a yaawo yaahaakhela mirici owo ahaakumve waakhela. Jose aahiisoona okhala oocuwaliwa nave veelukuluku aya aahaaleela mootaphuwa anna awiichwelavo. Mutokweene mmoha aahimuleela wi owo aaphwanela opaka yeeyo aaweryeiye wi aarumeele akina, naamwi ichu saphaama aapakeiye sahooniwaka. Ekano yeela yaahimuceenyerya Jose okhala oorehereya waakhaviherya awuuluvala ni yaale yaachuna nikhaviheryo wi ephiye mmithukumano. Wuupuwelaka sa muculi, owo ooloca: “Kinniiwexexa mookwakwaleya yootaphulela ya waarumeela akina. Kaahoona ohakalala onakhalavo moorweela wa waakhaviherya akina mmukhalelo wawooneya.”

Munna ori mmiravo amuteenxe munna awuuluvala eyaaka mmithukumano.

Ntakhara heeni oryaaya waphaama omalihaka elukuluku ni anna amavyakelo? (Moone eparakrafu 7)


MMUTAKIHERYE TIMOTIYU MOORWEELA WA WAAPWACHA AKINA

8. Ntakhara heeni Paulo aamuthanla Timotiyu wi amuhoole mmukwaha awe? (Afilipi 2:19-22)

8 Paulo aanaachuna asinthamwene oolipa murima mmukwaha awe vaavaa aakookeleiye mu ipooma seiyo iiciweiyemo. Woopaceryani owo aamuthanla Mukristu a mavyakelo awiichaniwa Sila wi amuhoole. (Saw. 15:22, 40) Moovira wa elukuluku Paulo aamuthanla tho Timotiyu wi akhale ni yoowo. Ntakhara heeni Paulo ayaaka omuthanla Timotiyu? Echu emoha ti yawi owo aahikhalano meecelo aphaama. (Saw. 16:1, 2) Owo tho aanooniherya opwacha weeparipari wa akina.—Mwaalakhanye Afilipi 2:19-22.

9. Tiheeni enooniherya wi Timotiyu aanaapwacha anna?

9 Ovinyerya woopaceryani wa muteko awe ni Paulo, Timotiyu aahooniherya waapwacha akina ohiya yene mukhateiye. Wa nthowa nenla, Paulo aamuhiya o Pereya wi aalipihe oohuserya avyaani weiwo. (Saw. 17:13, 14) Mu elukuluku yeele, moohikhwa minikwa Timotiyu aaphuravo ni yootakiherya ya Sila, yoowo aakhala o Pereya. Voocharela, Paulo aahimurumiha Timotiyu o Tesalonika wi aalipihe Akristu mu epooma yeele. (1 Ate. 3:2, enoota.) Mu iyaakha 15 soocharela, osivela wa Timotiyu ntakhara anna ni arokora awe waahunnuwa ophiyerya wi ‘aaninla ni yaawo yinla.’ (Aro. 12:15; 2 Tim. 1:4) Amiravo muni mmutakiherye hai Timotiyu?

10. Ti mwawiihai munna awiichaniwa Marselo aahusenryeiye wooniherya wuukhuwa ntakhara akina?

10 Munna mmoha awiichaniwa Marselo aahuserya mukhalelo wa waapwacha akina. Vaavaa aariye mmiravo, Marselo aahoona okhala woovila ochekulela ni anna ni arokora awinnuwelavo. Vaavaa aaphiyeiye mmithukumano pahiru aavaha mooni nave haachekula ni yaawo. Mutokweene mmoha aahimukhaviherya Marselo wi aaphwanela opaceryiha ovaanela ni anna ni arokora awe moorweela wa waathamalela. Nave tho mutokweene yoole aahimuceenyerya wi aaphwanela wuupuwelaka vooloca sa yeeyo achu akina yaahaalaaya osiveliwano. Marselo aachariha ekano yeele moorweela wa waapwacha akina. Vano Marselo onarumeela ntoko mutokweene. Owo ooloca: “Vano kinnoona okhala wookhweya ovaanela ni achu a iyaakha soohiyanahiyana. Kinniisoona phaama osuwela wi kinnawerya wiiwexexa phaama makacamiho a achu akina. Echu yaphaama wa miyo waakhaviherya anna ni arokoraka a munroromeloni.”

11. Anna ari amiravo eni yooniherye hai waapwacha akina mmulokoni mwaya? (Moone eruku.)

11 Anna muri amiravo, nyuwaano tho munnawerya oohuserya wooniherya waapwacha akina. Vaavaa munaphiyaanyu mmithukumano, mooniheryeke opwacha wa achu a mikhalelo yoothene. Mwaakohe muxelo nave mwaawiriyane. Voocharela, munnawerya wiiwexexa mukhalelo wa waakhaviherya. Akhweya munahaala woona wi mutheli mmoha awinnuwelavo onnachuna nikhaviheryo na ompharihela aplikativo JW Library®. Naari munnawerya wiiwexexa wi haano muchu a okhumano vamoha mmuteko woolaleerya. Apwanne mwanwerya waakhaviherya ni telefoni aya naari opaka marehereryo wi mulape vamoha mmuteko woolaleerya? Moorweela wa opacerya waakhaviherya akina, nyuwaano munnavaha yootakiherya yaphaama wa achu oothene.

Munna ori mmiravo ni munna awuuluvala elapaka vamoha mmuteko woolaleerya empa ni empa. Munna awuuluvala alocaka ni mulopwana mmoha aniiha munna ori mmiravo ampharenle tapleti oonihaka exilema.

Anna ari amiravo ananwerya okhaviherya muloko mmikhalelo soohiyanahiyana soophara muteko (Moone eparakrafu 11)


IKANO SA PAULO SINANWERYA WOOKHAVIHERYANI

12. Tiheeni anna ari amiravo anaphwanelaaya weera wi ephure ekano yeeyo Paulo aamvanheiye Timotiyu?

12 Paulo aahimvaha Timotiyu ekano yoophara muteko wi amukhaviherye okhumelela phaama mu okumi ni mmuteko awe woolaleerya. (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5) Anna muri amiravo, nyuwaano tho munanwerya ophuravo orweela wa ekano ya Paulo. Mwawiihai? Mwaalakhanye ikaarata soopiili seiyo Paulo aamurepenleiye Timotiyu ntoko wi mwaarepeliwe nyuwaano nave moone ekano taani munahaalaanyu opharihela mu okumi anyu. Moone sootakiherya sa vakhaani.

13. Nni ninnuwihe hai omwaakeelela Yehova moororomeleya?

13 “Ekhale yoolakelelaa, wiikhoveleliha omulapa Muluku.” (1 Tim. 4:7b) Omulapa Muluku tiheeni? Ori omwaakeelela Yehova moororomeleya ni nchuno na weera yeeyo enamuhakalaliha. Woona wi haniyariwe ni mukhalelo yoola, nnaphwanela winnuwiha. Nyenya mwawiihai? Masu Ekiriki ataphuleliwe ntoko “wiikhoveleliha” wiiliwiili yaaphariheliwa wi elociwe sa wiivyakiha otokweene yoowo mulipa oochimaka aapakeiye wi avoothe. Awo yaanaphwanela ohusihiwa ni okhalano yookhovelela yaphaama wi evoothe. Hiyaano tho ninnachuna ovyakihiwa wi ninnuwihe sookhovelela seiho sinahaala waaceererya onthamwene ahu ni Yehova.

14. Teevi enaphwanela okhala yoolakelelaahu vaavaa nnamwaalakhanyaahu Piipiliya? Mvahe yootakiherya.

14 Vaavaa muninnuwihaanyu yookhovelela ya omwaalakhanya Piipiliya, muupuwele wi yoolakelela anyu ori okhala awaacameleya wa Yehova. Ntoko yootakiherya, tiheeni munahuseryaanyu orweela mu ovaanela wa Yesu ni mmiravo ooreela? (Mar. 10:17-22) Mmiravo yoola aaneemererya wi Yesu aari Mesiya, nyenya haarino nroromelo wi akhale oomuchara awe. Naamwiihiiha, Yesu aahooniherya “omusivela wawe.” Mukhalelo Yesu aalonceiye ni mmiravo yoola apwanne honootannyaani murima? Ti yawooneya wi Yesu aachuna wi owo apake yoolakelela ya miruku. Yesu aahooniherya osivela yoowo Yehova aareiyeno ntakhara mmiravo yoole. (Yoh. 14:9) Vaavaa munuupuwelaanyu yaweereya yeela vamoha ni mikhalelo sanyu, mwiikohe: ‘Tiheeni kinaphwanelaaka weera wi kikhale awaacameleya wa Yehova ni waarumeela akina mwawaakhwanela?’

15. Ntakhara heeni ti woochuneya munna ori mmiravo okhala yootakiherya yaphaama? Mphwanaphwanihe. (1 Timotiyu 4:12, 13)

15 “Okhale yootakiherya wa yaale arino nroromelo.” (Mwaalakhanye 1 Timotiyu 4:12, 13.) Paulo aahimuceenyerya Timotiyu winnuwiha ohiya pahiru mavyakelo ntoko waalakhanya ni ohusiha, nyenya tho mikhalelo ntoko osivela, nroromelo ni weela murima. Ntakhara heeni? Nthowa nawi yootakiherya yaphaama ti yoochuneya opwaha masu. Mwaanyiherye wi moovekiwa wi mperekhe mwaha onaloca mukhalelo wa waaceererya mvai ahu mmuteko woolaleerya. Onamukhala wookhweya oloca mwaha yoowo wakhala wi nyuwaano munnapaka owetha wanyu mmuteko woolaleerya. Achu anahaala oceenyeryeya ochariha yeeyo muloncaanyu wakhala wi munnavaha yootakiherya yaphaama wa yeeyo munalocaanyu.—1 Tim. 3:13.

16. (1) Mmikhalelo taani mithanu anna ari amiravo anaphwanelaaya okhala yootakiherya yaphaama? (2) Ti mwawiihai munna ori mmiravo onahaaleiye okhala yootakiherya yaphaama “mmasu”?

16 Mu 1 Timotiyu 4:12, Paulo ooloca mikhalelo mithanu seiyo anna ari amiravo anahaalaaya okhala yootakiherya yaphaama. Munoona hai opaka yoohuserya ya muchu mukhateiye ni otholathola mwawiiseela vooloca sa mukhalelo ti mukhalelo wa seiyo? Ntoko yootakiherya, mwaanyiherye wi munachuna okhala yootakiherya yaphaama “mmasu.” Muupuwele mukhalelo muneeraanyu mwaalipihe akina mmasu anyu. Waakhanle wi munakhala ni asitiithi anyu, apwanne mwanwerya waathamalela wa ichu soothene anapakaaya ntakhara nyuwaano? Sivinre mithukumano, munoona hai ochekulela ni muchu yoowo opanke makupa naari yoowo operenkhe mwaha mulocaka sa echu yeeyo yoosivenleeni mmwaha awe? Nyuwaano tho munanwerya weererya ovaha maakhulo mmithukumano mmasu anyu. Wakhala wi munniilipixerya okhala yootakiherya yaphaama mmasu anyu, oothene ananwerya woona winnuwa wanyu oomunepani.—1 Tim. 4:15.

17. Tiheeni enahaala omukhaviherya munna ori mmiravo waakhwaniherya soolakelela sawe soomunepani? (2 Timotiyu 2:22)

17 “Ochawe minkhela sa omiravo, nyenya wiilipixerye waavya wookololowa.” (Mwaalakhanye 2 Timotiyu 2:22.) Paulo aahimuceenyerya Timotiyu ochawa minkhela seiho saahaala waakanyerya soolakelela sawe soomunepani naari onanariha onthamwene awe ni Yehova. Akhweya nyuwaano munanwerya woona wi ichu ikina naamwi sihiri soonanara, sinniiya elukuluku anyu yeeyo mwaahaalaanyu opharihela mmiteko soomunepani. Ntoko yootakiherya muupuwele elukuluku yeeyo munamalihaanyu mmoonaka xooku naari muchekulaka mu interneti. Apwanne mwaanwerya opharihela elukuluku yeeyo mpakaka sincipale ntakhara Yehova ni akina? Akhweya nyuwaano munanwerya wiiveleela okhaviherya orehererya Empa ya Omwene naari olaleerya mpharihelaka ekarinya ya soolaleeryiwa. Wakhala wi munnapaka makupa mmiteko seiha mwawooneya munanwerya wapaka asinthamwene avyaani yaawo anahaala wookhaviheryaani okhalano ni waakhwaniherya soolakelela soomunepani.

WAARUMELA AKINA ONNARUUHA MAREELIHO

18. Ntakhara heeni nnanwerya oloca wi Marku ni Timotiyu yaahikhalano okumi woohakalaliha?

18 Marku ni Timotiyu yaahipaka owetha waya wi yaarumeele akina mwawaakhwanela nave yaahikhalano ekumi yoohakalaliha. (Saw. 20:35) Marku anapaka mikwaha soorakama ni yoolakelela ya waarumeela akina. Owo tho oorepa yaweereya yoohakalalihaxa vooloca sa okumi ni muteko wa Yesu. Timotiyu amukhaviherya Paulo otikitherya miloko mivyaani ni waalipiha anna ni arokora. Mweeparipari, Yehova aahoona wi Marku ni Timotiyu yaari oorehereya opaka owetha waya ntakhara yoowo nave Yehova aatepa ohakalala ni yeeyo.

19. Ntakhara heeni anna ari amiravo annaphwanela opharihela ikano seiho Paulo aamvanheiye Timotiyu, nave teevi eni ekhale yookhumelela?

19 Nnanwerya wiiwexexa osivela yoowo Paulo aareiyeno ntakhara nthamwene awe Timotiyu mu ikaarata seiho aamurepenleiye. Ikaarata seiya sooveereliwa sinnooniherya tho osivela wa Yehova ntakhara nyuwaano muri amiravo. Owo onachuna wi mukhaleke oohakalala. Mwawiihiiha, mpake owetha wanyu wi mpharihele ikano sa Paulo wi mwaarumeele akina mwawaakhwanela. Mweerano yeeyo, nyuwaano munamukhalano okumi woohakalaliha hiihaano nave munahaala “opharaxa ekumi yeeparipari” enoorwa.—1 Tim. 6:18, 19.

MWAAHAALA WAAKHULA HAI?

  • Tiheeni muhusenryaanyu ni yootakiherya ya Marku?

  • Muni mmutakiherye hai Timotiyu ni wooniherya wi munnaapwacha akina?

  • Ikano taani sa Paulo sinahaala omukhaviherya munna ori mmiravo winnuwa mmakupa oomunepani?

NCIPO 80 “Ereryani ni Onani Apwiya Oréra Waya Murima”

a Nthowa na okhalano muupuwelo wawiiseela, Petru aahimutharihela Marku mooluluwanya mukhalelo Yesu iisonneiye ni mukhalelo aakhulenleiye mikhalelo soohiyanahiyana. Ti nthowa nene mu soorepa sawe vooloca sa okumi wa Yesu, Marku aatharinheiye muupuwelo ni miyoonelo sa Yesu.—Mar. 3:5; 7:34; 8:12.

b Masina makina mmwaha yoola aatorokiwa.

c OTHARIHIWA WA ERUKU: Marku amukhaviheryaka Paulo ni Parnape mmukwaha aya woomisiyonaario. Timotiyu ari ohakalala axekuryaka muloko mmoha wi aahakararye ni waalipiha anna.

    Soolaleeryiwa sa Lomwe (1995-2024)
    Okhumavo
    Ovolowa
    • Elomwe
    • Ovaha
    • Orehererya
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malakiheryo a Opharihela
    • Malakiheryo a Sookhuweya
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Ovolowa
    Ovaha