MWAHA WOOHUSERYA 19
NCIPO 6 Erimu Ennalaleya Ncicimiho na Muluku
Mwaatakiherye Ankeelo Oororomeleya
“Mmucicimihe Yehova, nyuwo ankeelo awe oothene.”—SAL. 103:20.
IPONTU SA VASULU
Mahusiheryo nnahaalaahu ohuserya sa yootakiherya ya ankeelo oororomeleya.
1-2. (1) Mmukhalelo taani nryaahu oohiyana ni ankeelo? (2) Mmukhalelo taani nnalikanaahu ni ankeelo?
VAAVAA Yehova ookerinheiyeni mu eparipari, owo ohoowopaani wi mpake makupa a emusi yoohiyana hiyana ya alapeli awe oosivela, ophitaanyerya mamilyawu a ankeelo oororomeleya. (Tan. 7:9, 10) Nuupuwelaka sa ankeelo, nnanwerya waanyiherya mukhalelo awo eryaaya oohiyana ni hiyaano. Ntoko yootakiherya, ankeelo yaakhalawo mu mahiku mancipale hiyaano nihaakumve okhala. (Yupu 38:4, 7) Awo takuruxa onipwaha hiyaano. Nave awo taweela ni awookololowa mmukhalelo nihinahaalaahu ophwanya ntoko achu oohiphaameya.—Luka 9:26.
2 Mwawiihiiha, naamwi orivo ohiyana yoola, nookhalano echu yoolikana ni ankeelo. Ntoko yootakiherya, hiyaano hiihaa ntoko ankeelo, nnanwerya wuupuwelela mikhalelo saphaama sa Yehova. Nookhalano othanla woochuna, hiiha ntoko ankeelo. Hiihaa ntoko hiyaano, ankeelo tho aakhalano masina aya ni mikhalelo, nave awo aakhalano mirici soohiyanahiyana mmuteko wa Yehova. Nave tho hiiha ntoko ankeelo, nookhalano nchuno na omulapela Mpatuxa ahu.—1 Pet. 1:12.
3. Tiheeni nnaphwanelaahu ohuserya wa ankeelo oororomeleya?
3 Woona wi nookhalano ichu sincipale soolikana ni ankeelo, yootakiherya aya enanwerya onilipiha ni onimwaleela. Mweeparipari, nnanwerya ohuserya mahusiheryo mancipale aphaama orweela wa yaawo. Mmwaha yoola, nnahaala othokororya mukhalelo nneeraahu ntakiherye wiiyeviha wa ankeelo oororomeleya, hiihaa ntoko osivela waya ntakhara achu, ovilela waya ni wiilipixerya waya wi yeerihe muloko otitelela okhala waweela.
ANKEELO TAWIIYEVIHA
4. (1) Ti mwawiihai ankeelo anooniheryaaya wiiyeviha? (2) Ntakhara heeni ankeelo aryaaya awiiyeviha? (Salmu 89:7)
4 Ankeelo oororomeleya tawiiyeviha. Naamwi awo eri a mavyakelo, oowerya ni a miruku, awo enniiwelela malakiheryo a Yehova. (Sal. 103:20) Vaavaa awo anapakaaya miteko seiho Yehova aavaherenryeiye, awo heniirumiha ni yeeyo enapakaaya naari opharihela owerya waya wi yiivuwihe. Awo moohakalala annapaka yookhwela ya Muluku, naamwi ehilociwaka masina aya.a (Map. 32:24, 29; 2 Mam. 19:35) Awo annakhooca ncicimiho nri noothene nnamphwanela Yehova. Ntakhara heeni ankeelo aryaaya awiiyeviha? Nthowa nawi awo annamusivela Yehova nave tho annamucicimiha mwawiixeela.—Mwaalakhanye Salmu 89:7.
5. Ti mwawiihai munkeelo oonihenryeiye wiiyeviha vaavaa aamookololeiye murummwa Yohani? (Moone tho eruku.)
5 Muthokororye yaweereya enooniherya wiiyeviha wa ankeelo. Variyari va eyaakha ya 96 E.K., munkeelo yoowo ahilociwe nsina nawe, aahimvaha murummwa Yohani yawoona yootikhiniha. (Wup. 1:1) Yohani aakhulenle hai yawoona yeeyo? Owo aaheererya omukokhorela munkeelo. Mwawiihiiha, yoopatuxiwa yeele yoomunepani yoororomeleya, mwawaakuveya yaahikhooca eriki: “Phoole! Oheereno yeeyo! Ka namuteko mukhwaa ni aasinnaa . . . omulapeke Muluku!” (Wup. 19:10) Nla naakhulo na wiiyeviha! Munkeelo haatikitheryen’ye mu ncicimiho naari mu otikhiniha. Owo mwawaakuveya aahimuleela Yohani wi aaphwanela omulapelaka pahiru Yehova Muluku. Mu elukuluku emohamoha, munkeelo haamweerinhe Yohani wiisoona ohikhala echu enevo ompwaha yene. Naamwi munkeelo amurumeenle Yehova mu mahiku mancipale nave aari oowerya ompwaha Yohani, owo mwawiiyeviha aahimweera okhala namuteko mukhwaawe. Nyenya naamwi munkeelo amookolonle Yohani, owo haamusamenle naari omukhaliha moowali murummwa yoola awunnuwelavo. Moohiyana, munkeelo aalonce ni yoowo mooreera murima. Mwawooneya owo aahiiwexexa wi Yohani aahisareya otikhiniheya.
Munkeelo aahooniherya wiiyeviha vaavaa aamookololeiye Yohani (Moone eparakrafu 5)
6. Ti mwawiihai nneeraahu ntakiherye wiiyeviha wa ankeelo?
6 Nni ntakiherye hai wiiyeviha wa ankeelo? Hiyaano tho nnanwerya waakhwaniherya mirici sahu nihiivuwinhe naari weererya waakhela ncicimiho moorweela wa yeeyo nnapakaahu. (1 Ako. 4:7) Ohiya yeeyoru, hannaphwanela wiisoonaka okhala atokweene waapwaha akina nthowa nawi noomurumeela Yehova mu elukuluku yincipale naari wakhala wi nookhalano murici wammoori. Mweeparipari, vaavaa nnakhalaahuno mirici mincipale, nnaphwanela tho wiisoonaka okhala akhaanixa. (Luka 9:48) Hiiha ntoko ankeelo, hiyaano nnachuna waarumeela akina. Hinnachuna wiivuwiha.
7. Ti mwawiihai nnahaalaahu wooniherya wiiyeviha vaavaa nnamookololaahu naari omvaha ekano muchu mukina?
7 Nave tho nnanwerya wooniherya wiiyeviha wakhala wi nnachuna omookolola naari omvaha ekano—nthamwene ahu a munroromeloni naari mwanihu. Naavahaka ekano, ikwaha ikina nnaphwanela okhala ooluluwanya. Nyenya, hiihaa ntoko munkeelo yoowo aamookolonle Yohani mooreera murima, hiyaano nnanwerya okhala ooluluwanya vaavaa nnamvahaahu muchu ekano nihimuhicinhe. Wakhala wi hanniisoona okhala atokweenexa, nnanwerya ovaha ekano yoorweela Mpiipiliyani mmukhalelo wa ncicimiho ni wa ikharari.—Ako. 4:6.
ANKEELO ANNAASIVELA ACHU
8. (1) Mwawiiwanana ni Luka 15:10, ti mwawiihai ankeelo anooniheryaaya osivela waya ntakhara achu? (2) Ti mwawiihai ankeelo ananikhaviheryaaya mmuteko woolaleerya? (Moone tho ekaapa.)
8 Ankeelo hari ocai naari oovalaanyeya ni achu. Awo annaasivela achu. Awo ennahakalala vaavaa mulipa oocheka onacharuweiye—eyo tiwi, vaavaa epucepuche yoorimeela enakookelaaya wa Yehova naari vaavaa muchu onatorokeiye meecelo awe ni avolowa mu eparipari. (Mwaalakhanye Luka 15:10.) Ankeelo tho eri amvai mu opaka makupa mmuteko woolaleerya Omwene. (Wup. 14:6) Naamwi awo ehilaleeryaka mooluluwanya wa achu, awo ennamuhoola mulaleeryi wa muchu yoowo onachuna ohuserya sa Yehova. Eparipari wi, hannaphwanela oloca mooluluwanya wi ankeelo aanihoola wa muchu ammoori. Opwaha soothene, Yehova onanwerya opharihela meerelo oohiyanahiyana—ntoko munepa waweela—wi aakhaviherye achu naari alapeli awe. (Saw. 16:6, 7) Naamwiihiiha, owo onnaapharihela vancipale ankeelo awe. Mwawiihiiha, vaavaa nnalaleeryaahu michaka saphaama, nnanwerya ororomela wi ankeelo enahaala okhala ni hiyo wi enikhaviherye.—Moone ekaaxa “Mavekelo Aya Yaahaakhuliwa.”b
Mutheli arikimmaliharu ovaha onamoona wa vanlakani. Eri mphironi erikimurowa, murokora onnamoona muthiyana yoowo onooneya ntoko wi ari oothanana. Murokora onniiwexexa wi ankeelo ananwerya onihoola wa achu yaawo anaavya nikhaviheryo noomunepani. Owo onnaceenyeryeya oloca moohakararya wa muthiyana (Moone eparakrafu 8)
9. Ti mwawiihai nneeraahu ntakiherye osivela wa ankeelo ntakhara achu?
9 Nni ntakiherye hai osivela wa ankeelo ntakhara achu? Vaavaa nniiwaahu yoolokoha ya muchu akookenle mmulokoni, nnanwerya ohakalala hiihaa ntoko ankeelo. Nnanwerya opaka soothene wi nimwaakhele munnihu wanaawiili ni omooniherya osivela wahu ntakhara yoowo. (Luka 15:4-7; 2 Ako. 2:6-8) Nave tho nnanwerya waatakiherya ankeelo moorweela wa opaka soothene nnaweryaahu mmuteko woolaleerya. (Ekl. 11:6) Hiihaa ntoko ankeelo enanikhaviheryaaya naalaleeryaka michaka saphaama, hiyaano tho nnanwerya waavya mikhalelo sa waakhaviherya annihu ni arokora mmuteko aya woolaleerya. Ntoko yootakiherya, apwanne naanwerya opaka marehereryo a olapa vamoha ni mulaleeryi yoowo arino mavyakelo vakhaani? Mano, nnanwerya waakhaviherya anna ni arokora awuuluvala naari awiiceliwa wi ewerye opaka makupa mmuteko woolaleerya?
10. Tiheeni nnahuseryaahu ni yaweereya ya Sara?
10 Hanka wakhala wi mikhalelo sahu hasinaneemererya, tiheeni nnaphwanelaahu weera? Nlelo nnanwerya ophwanya mukhalelo wa olapa vamoha ni ankeelo mmuteko wa olaleerya. Muthokororye yaweereya ya Sara,c murokora o Intiya. Amanle orumeela ntoko piyoneera mu iyaakha 20, Sara aahiiceliwa ophiyerya opaxaara. Tiyawooneya wi owo aanahooxeya vancipale mmuupuweloni. Nyenya orweela wa nikhaviheryo na emusi ya omunepani, ni omwaalakhanya Piipiliya moohihiyererya, Sara aahikookela okhalano muupuwelo waphaama. Mweeparipari, owo aanaphwanela weererya opharihela mikhalelo mivyaani mmuteko woolaleerya mwawiiwanana ni mikhalelo sawe. Woona wi owo haawerya okiraathi wi arepe ikaarata, ovaha wawe onamoona aalaleerya pahiru ampharihelaka telefoni. Mwawiihiiha, owo aahaalikaarela achu aahaaleiye waaxekurya, nave awo yaahimuleela achu yaawo tho akhweya yaahaala wooniherya nchuno. Ni yookhumelela taani? Mu mweeri vakhaani, Sara aahikhalano soohuserya sa Piipiliya sawaakhwana 70—opwaha seiyo aahaaleiye okhalano! Mwawiihiiha, owo aahaahiyerya ikina anna akina mmulokoni. Vano akina a oohuserya yaala ennaphwanyeya mmithukumano. Ti yawooneya wi ankeelo ennatepa ohakalala vaavaa enalapaaya vamoha ni anna ni arokora, ntoko Sara, enapaka soothene enaweryaaya mmuteko wa olaleerya!
ANKEELO ANNOONIHERYA OVILELA
11. Ti mwawiihai ankeelo anooniheryaaya ovilela?
11 Ankeelo oororomeleya yootakiherya yaphaama ya ovilela. Awo aavilela ni ohookololowa ni onanara mu iyaakha sincipale. Awo aamoona Satana ni soopatuxiwa sincipale soomunepani seiho saarumeela vamoha ni yaawo, simmwaryeelaka Yehova. (Map. 3:1; 6:1, 2; Yuta 6) Piipiliya onnamuloca munkeelo oororomeleya yoowo aahoolenle wiica wawooneya wa nsololo nakuru. (Tan. 10:13) Ohiya yeeyoru, moovira wa iyaakha, ankeelo aawoona achu avakhaani pahi yaavyaka malapelo eeparipari. Moohipwacha soothene seiha, ankeelo oororomeleya annatitelela omurumeela Yehova moohakalala ni mwamvai. Awo aasuwela wi mu elukuluku yoophwanelela, Muluku onahaala omalihavo ohookololowa.
12. Tiheeni enahaala onikhaviherya okhala oovilela?
12 Nni ntakiherye hai ovilela wa ankeelo? Hiihaa ntoko ankeelo, nnanwerya ohoolela ohookololowa naari wiica. Nyenya ninnuuka vamoha moonelo aya wawi, mu elukuluku yoophwanelela, Muluku onahaala omalihavo makacamiho. Hiihaa ntoko ankeelo oororomeleya, “nihivelavele weera saphaama.” (Aka. 6:9) Nave Muluku onnaniroromeliha onikhaviherya ovilela. (1 Ako. 10:13) Nnanwerya omveka Yehova munepa waweela, yoowo ori yawiima ya opixa murima ni ohakalala. (Aka. 5:22; Ako. 1:11) Vano, hanka wakhala wi nyuwaano moohoolela wiica? Mmuroromele Yehova moomalela nave muhoove. Yehova ilukuluku soothene onamookhaviheryaani ni woolipihaani.—Ahe. 13:6.
ANKEELO ENNAKHAVIHERYA MULOKO OTITELELA OKHALA WAWEELA
13. Murici taani wavameekhaaya ankeelo aryaayano variyari va mahiku ookuchula? (Mateyu 13:47-49)
13 Variyari va mahiku ookuchula, Yehova ohaavaha ankeelo murici wavameekhaaya. (Mwaalakhanye Mateyu 13:47-49.) Muteko woolaleerya onnaaruuha achu masana masaneene a maloko oothene. Nyenya akina a achu yaala anneeravo echu wi ekhale Akristu eeparipari, nave akina hooye. Ankeelo aathanliwa wi ‘yaavalaanye oonanara murima mwa awookololowa.’ Eyo enataphulela wi awo aathanliwa wi ekhaviherye okhapelela weela wa muloko. Eyo henataphulela wi oothene yaale anahiya othukumana ni hiyo ni mathowa vyakala herwa ekooka; naari tho henataphulela wi herwa ekhalamo makacamiho mmulokoni. Mwawiihiiha, nnanwerya ororomela wi ankeelo ennalapa mwakuru wi ekhaviherye miloko otitelela okhala saweela.
14-15. Nni naatakiherye hai ankeelo ni wooniherya wi ninnachuna weeriha muloko okhala waweela? (Moone tho iruku.)
14 Nni ntakiherye hai opwacha wa ankeelo moorweela wa weeliha muloko? Moorweela wa opaka makupa ahu a weeriha muloko otitelela okhala waweela ni weela omunepani. Mwa yeeyo, ninniilipixerya wi nikhapelele murima ahu. (Sal. 101:3) Nave tho nnanwerya waakhaviherya alapeli akhwiihu otitelela okhala oororomeleya wa Yehova. Ntoko yootakiherya, tiheeni nnaphwanelaahu weera wakhala wi noosuwela wi nthamwene ahu a munroromeloni oopaka yoocheka etokweene? Moorweela wa omusivela wahu muchu yoowo, nnahaala omuceenyerya nthamwene ahu a munroromeloni waaleela atokweene a mmulokoni. Wakhala wi muchu owo henreno, nnahaala waaleela atokweene a mmulokoni vooloca sa mwaha yoowo. Nnachuna wi munna vyakala yoowo ori ooceecheya aakhele nikhaviheryo mwawaakuveya!—Tiy. 5:14, 15.
15 Moothananiha, akina a yaawo anapaka soocheka itokweene anaphwanela oviihiwamo mmulokoni. Mmukhalelo yoowo ‘ninnamaala okhala vamoha’ ni yaawo.d (1 Ako. 5:9-13) Marehereryo yaala annakhaviherya muloko otitelela okhala waweela. Ohiya yeeyoru, ohikhala vamoha ni yaale aviihiwemo mmulokoni, ninnooniherya oreera murima wa yaawo. Nthowa nawi vaavaa nnamwiiwelelaahu Yehova nihikhalaka vamoha ni yaawo, eyo enanwerya waakhaviherya wiiwexexa wi ennaphwanela omukookela Yehova. Neerano hiihaa, nnahaala ohakalala, vamoha ni Yehova ni ankeelo awe.—Luka 15:7.
Tiheeni nnaphwanelaahu weera wakhala wi noosuwela wi nthamwene ahu a munroromeloni oopaka yoocheka etokweene? (Moone eparakrafu 14)e
16. Mukhalelo taani nyuwaano munahaalaanyu wiilipixerya wi mwaatakiherye ankeelo?
16 Ekari etokweene Yehova oneemererya ohuserya vooloca sa ankeelo ni olapa vamoha ni yaawo! Hankooni nitakiherye mikhalelo saya saphaama ntoko iha: Wiiyeviha waya, osivela waya ntakhara achu, ovilela waya ni wuukhuwa waya ni opwacha moorweela wa weeliha muloko. Wakhala wi nohaatakiherya ankeelo oororomeleya, nnanwerya tho opaka makupa a emusi ya alapeli a Yehova okhala wookhala.
NCIPO 123 Ninnamwiiwelela Yehova ni Marehereryo Awe
a Macikhwi macikhweene a ankeelo, pahiru apiili tarempwe masina aya Mpiipiliyani, Mikayeli ni Kapriyele.—Tan. 12:1; Luka 1:19.
b Munanwerya ophwanya sooleeliherya sincipale mu Índice de Publicações da Torre de Vigia, muru oni: “Ankeelo” ni muru mukhaani onaloca wi: “ohoolela wa ankeelo (sootakiherya).”
c Masina makina aatorokiwa.
d Ntoko etharihiwaaya mu Yoolokoha Yanaawiili ya Nikhuuru Noolamulela ya 2024, wakhala wi muchu oviihiwe mmulokoni oophiya mmuthukumano wa muloko, mulaleeryi onanwerya opharihela yawuupuxerya murima awe evyakihiwe ni Piipiliya wi alakelele waakhanle wi onahaala omuxeleliha mwawaakuveya ni omweeriha okhala awaakheliwa.
e OTHARIHIWA WA ERUKU YA: Murokora mmoha onnamveka nthamwene awe wi aaleele atokweene. Ovinrevo elukuluku, nthamwene awe ooceelaka weerano yeeyo, murokora onnaaleela atokweene vooloca sa mwaha yoowo.