MWAHA WOOHUSERYA 35
NCIPO 121 Ti Woochuneya Wiivareryela
Tiheeni Nnaphwanelaahu Weera wi Nivoothe Soochunachuna Soonanara
“Muheemererye wi yoocheka etitelele olamulela mwiili anyu wookhwa, eweerihakaani wiiwelela soochuna sa mwiili.”—Aro. 6:12.
IPONTU SA VASULU
Wi onikhaviherye (1) owaniha ni oceecheya ni (2) osepa otumerya yaweeha.
1. Tiheeni achu oothene nnawanihaahu yeeyo eri yawunlaana?
APWANNE mohintoko okhalano nchuno ntokweene na weera echu yeeyo Yehova ohineemereryeiye? Waakhanle wi tihiiha, muhiphiyerye makuchuwelo wi nyuwaano munnahoolela yaweeha etokweene waapwaha achu oothene. Piipiliya onii: “Hiyoophwannyeeni yaweeha emoharu mano, yoohikhala yeeyo eri yawunlaana wa achu.” (1 Ako. 10:13)a Eyo enataphulela wi yoochunachuna vyakala yoonanara yeeyo munawanihaanyu, akina tho annawaniha ni yeeyo. Nyuwaano hamuri mukhatiinyu, nave nnikhaviheryo na Yehova munanwerya ovootha owaniha.
2. Mikhalelo taani sa soochunachuna soonanara Akristu akina ni oohuserya a Piipiliya enawanihaaya? (Moone tho iruku.)
2 Piipiliya tho ooloca: “Muchu ti muchu oneehiwa moorweela wa ohuwelihiwa ni owokiwa ni soochunachuna sawe.” (Tiy. 1:14) Eversikulu ela ennanikhaviherya wiiwexexa wi achu oohiyana enanwerya weehiwa mu ichu soohiyana. Ntoko yootakiherya, Akristu akina enanwerya weehiwa mu wiivoliiherya ocapaheya ni achu oohiyana mwiikho; nave akina ni achu oolikana mwiikho. Yaale ahin’ye woona epwitikiri enanwerya okhalano nchuno ntokweene na okookela yookhovelela aya. Ancipale a yaawo ahin’ye olya mirece naari owurya soowurya soohapaliha ennahoolela nikacamiho nimohamoha. Iha soochunachuna ikina seiho Akristu akina ni oohuserya a Piipiliya anawanihaaya. Mu elukuluku ekina, oothene ahu akhweya nohintoko wiisoona hiiha ntoko murummwa Paulo, yoowo orempe wi: “Kaachunaka weera yaphaama, yoonanara tenaphwanyeya mwa miyo.”—Aro. 7:21.
Yaweeha enanwerya okhumelela moohiwehererya—mu ewora vyakala nnipuro vyakala (Moone eparakrafu 2)c
3. Tiheeni muchu aahaaleiye opacerya wuupuwela wakhala wi wiiliwiili onawaniha ni yoochunachuna yoonanara emohamoha yeeyo?
3 Waakhanle wi munnawaniha wiiliwiili ni yoochunachuna yoonanara emohamoha yeeyo, munanwerya wuupuwela wi nyuwaano hiimwaano ikuru wi mpake echu yaphaama. Nyuwaano tho munanwerya wiisoona ohikhalano ewehereryo, ntoko wi Yehova ohoothorihaani pahiru nthowa na okhalano yoochunachuna yoonanara. Nyenya muroromele wi hiwaavo moonelo ori weeparipari. Wi ntharihe ntakhara heeni, mwaha yoola onahaala waakhula makoho meeli: (1) Ti woowi sinarwaayawo miyoonelo sawi himwaano ikuru ni ohikhalano ewehereryo? (2) Ti mwawiihai munahaalaanyu ovootha owaniha ni soochunachuna soonanara?
TIHEENI “MULIPA OONANARA” ONACHUNEIYE WI NUUPUWELEKE?
4. (1) Ntakhara heeni Satana onachuneiye wi niisooneke wi hinaano ikuru? (2) Ntakhara heeni nnanwerya olekecheya wi nnanwerya okhooca soochunachuna soonanara?
4 Satana onachuna wi niisooneke wi hinaano ikuru vaavaa nneehiwaahu. Yesu aahisuwela yeeyo vaavaa aahusinheiye oomuchara awe ovekela: “Muhinihiye mu weehiwani, nyenya munaakihe wa mulipa oonanara owo.” (Mat. 6:13) Satana olonce wi achu hanamwiiwelela Yehova vaavaa eneehiwaaya wi epake ichu soonanara. (Yupu 2:4, 5) Ntakhara heeni Satana onuupuweleiye hiiha? Satana ti yoole aahuwelihiwe ni nchuno nawe, nave owo haari ooreheryeya otitelela okhala oororomeleya wa Yehova. Mwawooneya, owo onneemererya wi hiyaano nri ntoko yene, nave wi nnahaala ohiya mwawaakuveya omwiiwelela Yehova vaavaa nneehiwaahu. Ophiyerya tho wi Satana aahuupuwela wi Mwaana oophaameya a Muluku aahaala ovoloweliwa ni yaweeha! (Mat. 4:8, 9) Nyenya nkuupuwelani: Apwanne chiryene hinaano ikuru mu owaniha wahu ni soochunachuna soonanara? Hooye! Ninneemererya yeeyo murummwa Paulo orempeiye ariki: “Kinnawerya soothene moorweela wa yoowo onakivaha ikuru.”—Afi. 4:13.
5. Nnasuwela hai wi Yehova onnaroromela wi nnanwerya ovootha soochunachuna soonanara?
5 Moohiyana ni Satana, Yehova onnaroromela moomalela wi nnanwerya owaniha ni soochunachuna soonanara. Nnasuwela hai yeeyo? Nthowa nawi Yehova aahiloherya wi mucici muncipale wa oororomeleya waahaala okophola va yoohooxa etokotoko. Muupuwele wa yeeyo enataphulelaaya. Yehova yoowo ohinootha, olonce wi achu ancipale ohiya avakhaani enahaala ovolowa mu elapo evyaani ni mukhalelo aya waweela, ‘evanse soowara saya soorakama nave yiiseelinhe mu nikhami na Mwaasaana Eepucepuche.’ (Wup. 7:9, 13, 14) Ti yawooneya wi, Yehova oosuwela wi nri ooreheryeya owaniha ni soochunachuna sahu soonanara.
6-7. Ntakhara heeni Satana onachuneiye wi niisooneke wi hinaano ewehereryo mu owaniha wahu ni yaweeha?
6 Nthowa na okhalano soochunachuna sahu soonanara, Satana onachuna wi neemereryeke wi, Yehova haneemererya okhala ni okumi okhala wookhala. Ntakhara heeni Satana onachuneiye wi nuupuweleke hiiha? Satana ti yoowo ohinahaala weemereryiwa ni Yehova, harwa akhala ni okumi okhala wookhala nave onahaala otoloxiwa moomalela. (Map. 3:15; Wup. 20:10) Moohikhwa minikwa, Satana onachuna tho wi niisooneke wi hinaano ewehereryo xaxaxa woona wi ninnawehererya waakhela mareeliho yaawo owo owatiiheriweiye. Nyenya, hiyaano hinnalikana ni yoowo. Mweeparipari, Piipiliya onnanroromeliha wi Yehova onachuna onikhaviherya, ohiya onilaka. Owo “hanachuna wi muchu mmoharu mano atoloxiwe, nto onachuna wi oothene erukunuxe murima.”—2 Pet. 3:9.
7 Mweeparipari, wakhala wi ninneemererya wi hinaano ikuru naari wi hinaano ewehereryo mu owaniha wahu ni soochunachuna soonanara, nnuupuwela mmukhalelo yoowo Satana onachuneiye wi nuupuweleke. Vaavaa nniiwexexaahu yeela mookwakwaleya, enanwerya onikhaviherya opaka yoolakelela yoolipa moovaanyihana ni yoowo.—1 Pet. 5:8, 9.
YOOCHEKA ENANEERIHA WIISOONA HAI?
8. Ohiya pahiru opaka soohesa soonanara, tiheeni yoocheka enavolowelaaya? (Salmu 51:5) (Moone “Masu etharihiwe.”)
8 Ohiya pahiru Satana, sookhalavo ichu ikina seiho inahaala weeriha wi niisooneke ohikhalano ikuru ni ohikhalano ewehereryo mu owaniha wahu ni soochunachuna soonanara. Tiheeni yeeyo? Yoocheka yeeyo oothene ahu nravaahu wa makholo ahu oopacerya.b—Yupu 14:4; mwaalakhanye Salmu 51:5.
9-10. (1) Ti mwawiihai yoocheka yamvolowenlaaya Atamu ni Eva? (Moone tho eruku.) (2) Ti mwawiihai yoocheka enivolowenlaaya?
9 Moone mukhalelo yoocheka yamvolowenlaaya Atamu ni Eva. Emanle ohimwiiwelela Yehova, awo yaahiipitha nave yaaheererya okhuneela mwiili aya. Alocaka sa yeeyo, Estudo Perspicaz Das Escrituras, ooloca: “Yoocheka yaahiweeriha awo wiisoona okhala ni nthowa, wuukhuwa, ohikhapeleleya ni wuuliwa muru.” Waari ntoko wi Atamu ni Eva yaawaleliwe mu empa yeeyo pahiru yaarino ikwaartu xexe. Atamu ni Eva yaanwerya weecaka mu ikwaartu soothene, nyenya hiyaahaala okhumelaka vaate. Awo hiyaahaala okhala ootaphuwa wa yoocheka aya.
10 Eparipari wi hanri mmukhalelo mmohamoha yoowo Atamu ni Eva yaaryaayano. Woopola yoowo ohinaphariheleya wa mutheli oopacerya, onanwerya oneeliha wa yoocheka ni onivaha yawuupuxerya ya murima yaphaama. (1 Ako. 6:11) Naamwiihiiha, noorava yoocheka ni ohiphaameya. Mwawiihiiha, tahi yootikhiniha wi hiyaano tho ninniisoona okhala ni nthowa, wuukhuwa, ohikhapeleleya ni wuuliwa muru. Piipiliya olonce wi yoocheka yookhalano ovolowela otokweene wa achu. Nave ela eparipari wa oothene ahu, ‘ophiyerya tho ni yaale yahaapanke yoocheka yoolikana ni yeeyo Atamu aapankeiye.’ (Aro. 5:14) Nyenya hannaphwanela wiisoonaka wi, woona wi n’yariwe oocheka ene, hanrwa nipaka yeeyo eri yawookololowa naari wi hanrwa nikhalano ewehereryo ya omwaahiyu. Nnanwerya ovaanya miyoonelo seiha sooheseya. Mwawiihai?
Yoocheka yoheeriha wi Atamu ni Eva yiisooneke okhala ni nthowa, awuukhuwa, oohikhapeleleya ni awuuliwa muru (Moone eparakrafu 9)
11. Nnaphwanela waakhulelaka hai muupuwelo wawi hinaano ikuru, nave ntakhara heeni? (Aroma 6:12)
11 Woona wi na achu oohiphaameya, ikwaha ikina nnanwerya wiisoona wi haniwerya owaniha mwawaakhwanela soochunachuna soonanara. Eri ntoko wi nsu nri mpuwa mwa muru ahu nenlo nnanleela wi hanirwa niwerya owaniha ni soochunachuna soonanara. Nyenya hannaphwanela owiriyana nsu nenlo. Ntakhara heeni? Nthowa nawi Piipiliya onahusiha wi hannaphwanela weemererya wi yoocheka etitelele “olamulela” wa hiyaano. (Mwaalakhanye Aroma 6:12.) Eyo enataphulela wi hiyaano hannaphwanela othanla weerakano ichu mwawiiwanana ni soochunachuna soonanara. (Aka. 5:16) Yehova onnaroromela wi nnanwerya ovilela ni yaweeha; waakhanle wi hanaroromela, owo haahaala oniveka wi neereno yeeyo. (Malam. 30:11-14; Aro. 6:6; 1 Ate. 4:3) Ti yawooneya wi nookhalano ikuru mu owaniha wahu ni soochunachuna soonanara.
12. Nnaphwanela waakhulelaka hai muupuwelo wawi hinaano ewehereryo, nave ntakhara heeni?
12 Moolikana, vaavaa nniisoonaahu ohikhalano ewehereryo, ntoko wi Yehova orimunilaka pahiru nthowa na okhalano soochunachuna soonanara, nnanwerya woona yeeyo ntoko mukhalelo ahu wa yoocheka “olocaka” nave hannaphwanela owiriyana. Ntakhara heeni? Nthowa nawi Piipiliya onahusiha wi Yehova onniiwexexa mukhalelo ahu wa yoocheka (Sal. 103:13, 14) Owo “oosuwela ichu soothene” vooloca sa hiyo, ophitaanyerya mukhalelo mmoha ti mmoha a hiyaano ovoloweliweiye wa yoocheka yeela eraviwe. (1 Yoh. 3:19, 20) Wakhala wi noowaniha moovanyihana ni soochunachuna sahu sa opaka yeeyo eri yoonanara ni oheerano mwawiiwanana ni seiho, Yehova onamunoonaka okhala aweela. Ntakhara heeni nnanwerya ororomela yeeyo?
13-14. Apwanne pahiru okhalano soochunachuna soonanara enataphulela wi noohesa? Mutharihe.
13 Piipiliya onnoonihherya wi wookhalavo ohiyana otokweene variyari va okhalano yoochunachuna yoonanara ni weerano echu mwawiiwanana ni yoochunachuna yoonanara. Tahi wi ilukuluku soothene nnanwerya ovareryela yoochunachuna yoonanara, nyenya nnanwerya ovareryela mukhalelo wa weerano ichu mwawiiwanana ni yoochunachuna yeeyo. Ntoko yootakiherya, Akristu akina a nsana noopacerya o Korintu yaahikhalano yookhovelela ya okonihana wa achu oolikana mwiikho. Paulo oorepa: “Akina a nyuwo mwaari awiihiiha.” Apwanne eyo enataphulela wi awo hayintonko okhalano nchuno vyakala na okonihana wa achu oolikana mwiikho? Ti yawooneya wi hooye, nthowa nawi wiiliwiili onnakhala woovila ohiya nchuno nenla. Nyenya Akristu yaawo yiihiiha ni osepa weerano ichu mwawiiwanana ni soochunachuna saya, awo yaaneemereryiwa ni Yehova. Owo awoona vano okhala ‘aweelihiwa’ (1 Ako. 6:9-11) Emohamoha tho eyo enanwerya okhala yeeparipari wa nyuwaano.
14 Moohipwacha soochunachuna taani soonanara munawanihaanyu, nyuwaano munanwerya okhumelela phaama. Naamwi muhiweryaka oviihavo, nyuwaano munanwerya okhala awiihiiha ni osepa ‘waakhwaniheryaka yookhwela ya mwiili ni muupuwelo anyu’ (Aef. 2:3) Mwawiihiiha, ichu taani ikina soophara muteko inahaala wookhaviheryaani?
TIHEENI MUNAPHWANELAANYU WEERA WI MVOOTHE YAWEEHA?
15. Waakhanle wi ninnachuna owaniha ni soochunachuna soonanara, ntakhara heeni nnaphwanelaahu osuwela sooceecheya sahu?
15 Wi mvoothe owaniha wanyu ntakhara soochunachuna soonanara, nyuwaano munaphwanela osuwela sooceecheya sanyu. Mukhaleno ephoole wi muhiwokiwe ni “muupuwelo watheru.” (Tiy. 1:22) Ntoko yootakiherya, muchu yoowo orino nikacamiho na ohapaliwa onanwerya weererya wuupuwela wi nikacamiho nawe tahi noonanaraxa woona wi onuupuwela wi akina annawurya vancipale ompwaha yene, naari muchu yoowo orino nikacamiho na woona epwitikiri onanwerya waakhupanya akina alocaka wi: ‘Miyaano nkaahaala okhalano nchuno na woona yeela waakhanle wi amwaaraka ennakooniheryaxa osivela’. Wakhala wi nyuwaano moopacerya wuupuwela mmukhalelo yoola, onamukhala wookhweya weehiwa. Mwawiihiiha, muhipakeke mathowa wi mpake yoohesa. Nyuwaano mwa mwaneene a yeeyo munapakaanyu.—Aka. 6:7.
16. Muni mulipihe hai yoolakelela anyu ya opaka yeeyo eri yaphaama?
16 Ohiya pahiru osuwela sooceecheya sanyu, nyuwaano munaphwanela olipiha yoolakelela anyu ya ohikookela muculi. (1 Ako. 9:26, 27; 1 Ate. 4:4; 1 Pet. 1:15, 16) Muupuwele yaweeha muryaanyuno. Enanwerya okhala yaweeha vyakala naari enanwerya okhala elukuluku ya nihiku vaavaa munahaalaanyu weehiwaxa. Ntoko yootakiherya, apwanne munnakhalaxa va yawoopiha wakhala wi moovelavela naari wakhala wi ohiyu? Mwiirehererye nave mulakelele mukhalelo munahaalaanyu wiikhapelela wakhala wi yookhumelela yaweeha. Elukuluku yaphaama ya weerano yeeyo, eri ehaakumve yaweeha okhumelela.—Mas. 22:3.
17. Tiheeni nnahuseryaahu ni yootakiherya ya Yosefe? (Mapacereryo 39:7-9) (Moone tho iruku.)
17 Moone mukhalelo Yosefe aakhulenleiye vaavaa mwaara a Potifare eerenryeiye omulekecha. Owo mwawaakuveya ni moolipa aahikhooca. (Mwaalakhanye Mapacereryo 39:7-9.) Tiheeni nnahuseryaahu ni yeeyo? Yosefe aari oolakelela opaka yeeyo eri yaphaama ahaakumve weehiwa ni mwaara a Potifare. Mmukhalelo mmohamoha, nyuwaano munanwerya olipiha yoolakelela ya opaka yeeyo eri yawookololowa ehaakumve yaweeha okhumelela. Mmukhalelo yoola, vaavaa muneeraanyu mweehiwe, onamukhala wookhweya ochara yoolakelela yeeyo mpankaanyu khalai.
Mukhooce yaweeha mwawaakuveya hiiha ntoko Yosefe eenreiye! (Moone eparakrafu 17)
“MUTITELELE WIIVARERYA”
18. Ti mwawiihai munahaalaanyu ovootha owaniha ni soochunachuna soonanara? (2 Akorintu 13:5)
18 Wi mvoothe owaniha ni soochunachuna soonanara, nyuwaano munaphwanela ‘otitelela wiivarerya’ nyuwo aneene, eyo tiwi, otitelela wiisaalikhela moohihiyererya wi moone mukhalelo munakhumelelaanyu. (Mwaalakhanye 2 Akorintu 13:5.) Elukuluku ti elukuluku mwaalikheleke muupuwelo ni saweera sanyu nave mpakeke matorokelo wakhala woochuneya. Ntoko yootakiherya, naamwi nyuwaano nweryaka okhooca yaweeha, munanwerya wiikoha: ‘Ilukuluku kavi kimalinhaaka wi kikhooce?’ Wakhala wi moolekela okhooca, muhinyeenyeye. Moohiyana, muupuwele yeeyo munahaalaanyu weera wi mwiikhapelele phaama mu ekwaha yoocharela. Mwiipakeleke makoho ntoko ala: ‘Vaavaa kinakhalaakano muupuwelo woohiphwanelela, apwanne kinnahiya wuupuwelaxa yoowo mwawaakuveya? Apwanne mathatelo yaawo kinathanlaaka ennakeeriha okhala woovila okhooca yaweeha? Apwanne kinnarapeliha miitho aka mwawaakuveya wa iruku soohiphwanelela? Apwanne kinniiwexexa ntakhara heeni malakiheryo a Yehova ilukuluku soothene eryaaya aphaama, naamwi vaavaa onachuneyaaya wi miyaano kiihiihe?’—Sal. 101:3.
19. Ti mwawiihai soolakelela inooneya wi ikhaani ni soololo inahaalaaya weeriha okhala woovila wa hiyaano owaniha soochunachuna soonanara?
19 Vaavaa muniivareryaanyu, moone waakhanle wi hampacenrye opaka mathowa a wiikhurumuwela nthowa na saweera soonanara. Piipiliya oni: “Murima ti woowokaxa opwaha echu vyakala nave hiwaano ewehereryo.” (Yer. 17:9, TNM) Yesu ooloca wi onnaruuha “muupuwelo woonanara.” (Mat. 15:19) Ntoko yootakiherya, muchu yoowo ohin’ye woona epwitikiri, moovira wa elukuluku onanwerya wuupuwela wi tahi “yawoopiha” woona iruku sinaceenyerya ocapaheya nthowa nawi iho hasinooniherya mwiikho wa achu. Naari akhweya munamuupuwela wi: ‘hiyaavo echu yoonanara wuupuwelela soochunachuna soohiphwanelela, ohikhanle wi miyaano kohaakhwaniherya seiho.’ Waakhanle wi muchu onnuupuwela hiiha, enakhala ntoko wi owo ‘onuupuwela mukhalelo wa weerano soochuna sa mwiili.’ (Aro. 13:14) Ti mwawiihai muneeraanyu musepe weerano yeeyo? Suwelani nave musepe opaka soolakelela ikhaani soololo seiho inahaala oweerihaani opaka soolakelela itokweene soololo, ntoko otumerya soonanara. Mukhooce tho muupuwelo vyakala, naari “muupuwelo woonanara” yoowo oneeriha wiikhurumuwela wa saweera soonanara.
20. Ewehereryo taani nryaahuno ntakhara omwaahiyu nave nikhaviheryo taani nryaahuno hiihaano?
20 Ntoko nihusenryaahu, orweela wa nikhaviheryo na Yehova, nookhalano ikuru sa okhooca yaweeha. Nave tho orweela wa ikharari sawe, nookhalano ewehereryo ya ekumi yoohimala mu elapo evyaani. Nnahaala okhala oohakalalaxa vaavaa nnahaalaahu omurumeelaka Yehova ohirivo owaniha ni soochunachuna soonanara! Ophiyerya weiwo, nnaphwanela ororomela wi nookhalano ikuru ni ewehereryo mu owaniha wahu ni soochunachuna soonanara. Ni mareeliho a Yehova ntakhara wiilipixerya wahu, nnanwerya ovootha!
NCIPO 122 Nikhale Oohicikinyeya!
a MASU ETHARIHIWE: Mpiipiliyani, masu awi “yoocheka” enaahiwa yaweera yoonanara ntoko wiiya, mararuwo naari wiipha. (Muk. 20:13-15; 1 Ako. 6:18) Mu soorepa ikina, “yoocheka” enaahiwa ohiphaameya yoowo nramvaahu niyariwaka, naamwi nlelo nihaakumve opaka yaweeha yoonanara ya yoocheka.
b Moone wi mmiravo onatharihiwa mu Masiposipo 7:7-23 aapanke soolakelela ikhaani soololo ahaakumve opaka soolakelela itokweene soololo sa otumerya ocapaheya.
c OTHARIHIWA WA IRUKU VA: Omoono woothiyana: Munna mmoha ori mmiravo akiranthe mu nipuro onawuryiwamo chaaya, onnawoona alopwana eeli yooniheryanaka ochunana. Omoono woolopwana: Murokora mmoha onnawoona achu eeli emulyaaka soona.